MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ)"

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİVE İKLİMLENDİRME ÇELİK BORULARI MONTAJA HAZIRLAMA ANKARA 2007

2 Milli Eğitim Bakanlığıtarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılıkararıile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmişöğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılmasıönerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmışmodüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR iii GİRİŞ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ BORULAR VE ÖLÇÜSÜ Çelik Boruların Özellikleri Boru Çapları BağlantıParçaları Uzunluk Ölçü Sistemleri ve Ölçü Alma Aletleri Uzunluk Ölçü Sistemleri Uzunluk Ölçü Alma Aletleri Ölçü Alma Yöntemleri Uçtan Uca Ölçü Alma Eksenden Uca Ölçü Alma Uçtan Sırta Ölçü Alma Eksenden Eksene Ölçü Alma Sırttan Sırta Ölçü Alma Eksenden Sırta Ölçü Alma 15 UYGULAMA FAALİYETİ 16 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 18 ÖĞRENME FAALİYETİ ÇELİK BORULARI KESMEK Çelik BorularıKesme İşleminde Kullanılan Aletler El Testereleri Boru Keskileri Çelik Boru Çapak Temizleme Aleti (Rayba) 24 UYGULAMA FAALİYETİ 25 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 27 ÖĞRENME FAALİYETİ ÇELİK BORULARA DİŞAÇMAK Çelik Boru Paftaları Sabit LokmalıCırcırlıBoru Paftası Ayarlanabilir lokmalıcırcırlıboru paftası Elektrikli Boru Paftaları Mengeneler Paralel AğızlıMengeneler Boru Mengeneleri 34 UYGULAMA FAALİYETİ 37 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 39 ÖĞRENME FAALİYETİ BAĞLANTI PARÇASI (FİTTİNGS) SIKMA Çelik Boru Anahtarları MaşalıBoru Anahtarları Tek Kollu Boru Anahtarları Zincirli Boru Anahtarları KayışlıBoru Anahtarları 43 i

4 4.2. Kendir veya Teflon Sarmak Kullanılan Takımların Bakım ve Onarımları 45 UYGULAMA FAALİYETİ 46 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 48 MODÜL DEĞERLENDİRME 50 PERFORMANS DEĞERLENDİRME 51 CEVAP ANAHTARLARI 52 KAYNAKÇA 53 ii

5 AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI AÇIKLAMALAR 522GAZ003 Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme Alan ortak Çelik borularımontaja hazırlama Öğrenciye çelik borularıtekniğine ve ölçüsüne uygun olarak döşemeye hazır hâle getirebilme becerisini kazandıracak olan öğrenme materyalidir. SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL Ön koşul yoktur. YETERLİK Çelik borularımontaja hazır hâle getirmek. Genel Amaç Atölyede veya gerçek uygulama ortamında, çelik borularıtekniğine ve ölçüsüne uygun olarak döşenmeye hazır hale getirebileceksiniz. Amaçlar 1. Uygun ölçme aletini kullanarak tekniğine uygun bir şekilde ölçü alabileceksiniz. MODÜLÜN AMACI 2. Testere veya boru keskisi kullanarak tekniğine uygun bir şekilde çelik borularıeksenine dik olarak kesme işlemini yapabileceksiniz. 3. Uygun paftayıkullanarak tekniğine uygun bir şekilde demir borulara standartlara uygun diş açma işini yapabileceksiniz. EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI 4. Boru anahtarıkullanarak tekniğine uygun bir şekilde demir boruya fittings (bağlantıparçası) sıkma işini yapabileceksiniz. Ortam Atölye, sınıf, laboratuvar, kütüphane, internet ortamı (bilgi teknolojileri ortamı), işletme, ev, vb. kendi kendine veya grupla çalışabileceğiniz tüm ortamlar. Donanım Sınıfta: Büyük ekran televizyon, sınıf veya bölüm kitaplığı, VCD veya DVD çalar, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve donanımları, internet bağlantısı, öğretim materyalleri vb. iii

6 Atölyede: Metre, kırmızıkurşun kalem, çizecek, çelik boru, boru mengenesi, testere, boru keskisi, pafta, yağdanlık, boru anahtarı, sülüğen boya veya bezir yağı, macun, teflon bant ve kendir. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Modül içerisindeki her bir öğrenme faaliyetinden sonra belirtilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Modülün sonunda ise kazanmışolduğunuz bilgi ve beceriler öğretmen tarafından hazırlanan ölçme araçları ile değerlendirilecektir. iv

7 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme alanınıseçerek yeni bir mesleğe adım attınız. Mesleğinizi sevmeniz ve isteyerek yapmanız başarınızın temeli olacaktır. Bir meslek elemanı, mesleğinin önemini iyi kavramalı; sanatıyla gurur duymalıdır. Mesleğiyle ilgili teknolojik gelişmeleri yakından takip etmeli ve günümüz teknolojisine uyum sağlayabilmelidir. Mesleğini icra ederken genel ahlak ve işahlakına sahip, dürüstlük ve güvenilirlik konusunda güven veren, giyimi, davranışıve mesleğine olan saygısıile örnek bir kişi olmalıdır. Bu modül ile Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme alanında, insanların hayatını kolaylaştırmak için yapılan sıhhi tesisatçılık, ısıtma, doğal gaz tesisatçılığı, yakıcıcihazların bakım onarımıve iklimlendirme için çok gerekli olan çelik borularıtanımak, bu boruları ölçüsünde keserek dişaçmak, bağlantıparçalarınısıkmak, gerekli olan işgüvenliği kurallarına uyup çelik borularımontaja hazırlama işlemini gerçekleştirmişolacaksınız. 1

8 2

9 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-1 Gerekli donanımıkullanarak tekniğine uygun şekilde borularda ölçü alabileceksiniz. ARAŞTIRMA Üretilen çelik boru çeşitlerini araştırınız. Çelik boruların birleştirilmesinde kullanılan ek parçalarıaraştırınız. Ülkemizde kullanılan uzunluk birimlerini araştırınız. Çalışma hayatında (işortamında) borularda ölçü alma yöntemleri nelerdir? İnceleyiniz. Ölçü alma aletleri hakkında araştırma yapınız. Tesisat taahhüt firmalarınıdolaşarak araştırma ve gözlem yapınız. İnternet ortamında araştırma yapınız. Araştırma ve gözlemlerinizi rapor hâline getiriniz. Hazırladığınız raporu sınıfta tartışınız. 1. BORULAR VE ÖLÇÜSÜ 1.1. Çelik Boruların Özellikleri Tesisat sistemlerinde akışkan taşıyıcısı(soğuk, sıcak ve kaynar su, buhar, gaz) olarak kullanılan ve çelik malzemeden yapılmışboru çeşididir. Çelik borular hafif, orta ağır, ağır ve kaliteli boru olmak üzere dört çeşit imal edilir. 50 kg/cm² basınç denemesine tabi tutularak üretilen çelik borular, kaplama ve dikiş durumuna göre çeşitlendirilir. Buna göre dikişli siyah çelik (demir), dikişsiz siyah çelik (çekme çelik, patent), galvanizli çelik ve gaz borusu olarak isimler alır. Dikişli siyah çelik borular, soğuk olarak üretilmişborulardır. Dikişli olup kalın etlidir. Birleştirilmeleri vidalı, kaynaklıve flanşlıyapılır. Üzerinde her türlü eğme, bükme ve sıcak işlem yapılabilir. Bu borular, sıva veya toprak altına döşenmez. Bu durumlarda kanal içinde ve gerekli yalıtım yapılarak döşenmelidir. Bu borular, piyasada 6 m boyunda ve uçlarıdişsiz olarak bulunur. Dikişsiz siyah çelik borular, sıcak olarak üretilmişborulardır. Çekme çelik veya patent borular da denir. İnce etli yapıldıklarıiçin dişaçmaya uygun değildir. Birleştirilmeleri kaynaklıve kaynaklıflanşlıbağlantıyapılır. Piyasada 6 m boyunda ve uçlarıdişsiz olarak bulunur. 3

10 Galvanizli çelik borular, dikişli siyah çelik borunun galvaniz banyosundan geçirilerek kaplanmışhalidir. Temiz su tesisatlarında kullanılır. Bu borular; temper dökümden yapılmış ek parçalarıyla dişli, vidalıflanşlarla flanşlıbağlantıyapılır. Galvanizli çelik borulara hiçbir zaman eğme, bükme ve sıcak işlem yapılmaz. Böyle bir işlemde borunun üzerindeki galvaniz kaplamasıbozulacağından borunun korozyona uğramasıçabuklaşır. Galvanizli çelik borular 6 6,5 m boyunda, iki ucu dişli üretilir. Dişlerin zedelenmemesi için bir ucuna manşon, diğer ucuna plastik muhafaza takılarak piyasaya verilir. Gaz boruları, kalın etli sıcak çekme borulardır. Dikişsiz yapılır. Üretiminde 6 m boyunda, üzeri verniklenerek basınç ve manyetik testten geçirilir. İki ucu dişsiz olup kaynak ağızlıdır. Her türlü birleştirmeye uygundur. Boru boyunca aralıklıolarak doğal gaz logosu yazılır. Üzeri polietilen izolasyon kaplıolarak da piyasada bulunur Boru Çapları Çelik borular, çeşitli çaplarda ve standart ölçülerde üretilir. Aynıanma çaplarıyla adlandırılır. Dışçaplarıaynıolup et kalınlığına göre iç çaplarıdeğişir. Aşağıdaki tabloda boru çaplarımetrik ve inç (inch) ölçü sistemine göre verilmiştir. Dikişli siyah çelik boru TS 301/2 Tablo 1.1: Çelik boru anma çapları Dikişsiz siyah çelik (patent, çekme çelik) boru DIN 2448 Anma Et çapı kalınlığı Galvanizli çelik boru TS301/3 Gaz borusu TS6047 Anma çapı Et Anma Et Anma kalınlığı çapı kalınlığı çapı mm inç mm mm inç mm mm inç mm mm inç mm 10 3/8 2, ,50 2,60 15 ½" 2,60 15 ½" 2, /2 2, ,75 3/4 3/4 20 2, ,00 " " 2, /4 2, ,00 3, " 3, " 3, , ,25 l l 32 3, ,50 ¼ ¼ 3, ¼ 3, , , ,00 ½ ½ 3, ½ 3, ,00 4, " 3, " 3,90 Et kalınlığı , , ,60 65 ½ ½ 5, ½ 3, , , , , , , , , , , , , ,10 Not: TS301/2 dikişli siyah borular, galvaniz kaplanarak da üretilir. Et kalınlığı, galvaniz kalınlığıkadar artar. Not:TS301/3 galvanizli çelik borular, su tesisatlarında 25 bar işletme basıncına kadar kullanılabilir. 4

11 BağlantıParçaları Boruların birleştirme, kol alma, çap değişimi ve yön değiştirmelerinde bağlantı parçalarıkullanılır. Bağlantıparçalarına ek parçalarıveya fittings de denir. Çelik ve temper döküm malzemeden çeşitli biçimlerde yapılır. Boru çaplarıile bir anılır. Çelik bağlantıparçaları, siyah demir boruların ekleme işlemlerinde kullanılır. Siyah çelik boruların çeşitli şekillerde preslenerek biçimlendirilmesiyle yapılır. Uçlarıkaynak ağızlıolup patent fittingsler de denir. Çelik bağlantıparçalarıvidasızdır. Eklenmeleri çeşitli kaynak yöntemleriyle yapılır. Temper döküm bağlantıparçalarıise fabrikalarda döküm eriyiğinin kalıplara dökülmesiyle elde edilir. Döküm malzemeler, dayanıksız olduklarıiçin birleştirme parçalarının ağzına çember şeklinde kordon yapılır. Kordon, ek parçasıağzına dayanım kazandırır. Temperleme işlemine tabi tutularak dayanıklılıklarıbüyük ölçüde artırılmışolur. Muhtelif bağlantıparçalarıaşağıda verilmiştir. 45 dirsek (Boruların 45 köşe dönüşlerinde kullanılır.) 45 kuyruklu dirsek (Fittingslerden sonra 45 köşe dönüşlerinde kullanılır.) 90 dirsek (Boruların 90 köşe dönüşlerinde kullanılır.) 90 kuyruklu dirsek (Ek parçalarından sonra 90 köşe dönüşlerinde kullanılır.) 90 redüksiyon dirsek (Boruların 90 köşe dönüşlerinde kullanılır.) 90 kuyruklu deveboynu (Ek parçalarından sonra geniş90 köşe dönüşlerinde kullanılır.) 90 deveboynu (Boruların geniş 90 köşe dönüşlerinde kullanılır.) Te (Kol almalarda kullanılır.) inegal (redüksiyon) Te (Aynıanda kol alma ve çap değiştirmelerde kullanılır.) dirsekli Te (Suyun akışının yönlendirilmesi gereken kol almalarda kullanılır.) 5

12 kruva (Bir hattan gelen akışkanıüç ayrı yöne göndermeye yarar. İstavroz da denir.) inegal (redüksiyon) kruva (Farklıçaptaki üç ayrıyönden gelen akışkanı tek hatta toplamaya yarar.) redüksiyon (Çap değişimlerinde kullanılır.) manşon redüksiyon (İki ucu dışdişli parçaların çap değişimlerinde kullanılır.) Nipel redüksiyon (İki ucu iç dişli parçaların çap değişimlerinde kullanılır.) manşon (Aynıçaplıdış dişli parçaların birleştirilmesinde kullanılır.) kuyruklu (iç dış) manşon (Aynıçaplıiç ve dışdişli parçaların birleştirilmesinde kullanılır.) nipel (Aynıçaplıiç dişli parçaların birleştirilmesinde kullanılır.) rakor (Sabit parçaların gerektiğinde sökülmesi ve tamiratlarından sonra parça birleştirmelerinde zorunlu olarak kullanılır.) kuyruklu rakor (Rakordan farklı olarak iç ve dış dişli parçaların birleştirilmesinde kullanılır.) dirsekli rakor (Rakor görevi görüp aynıanda dönüşü gereken yerlerde kullanılır.) kuyruklu dirsekli rakor (Dirsekli rakorla aynıgörevi görüp iç ve dışdişli birleştirmelerde kullanılır.) köprü (boru atlama manşonu) (Aynıeksende çakışan boruların birbiri üzerinden atlatmak amacıyla kullanılır.) Te li köprü (Kol almalardan hemen sonra aynıeksende çakışan boruların üzerinden atlamak amacıyla kullanılır.) 6

13 kör tapa gömme tapa (Sonradan kullanılmasıgereken veya iptal edilen tesisat ağızlarının körlenmesinde kullanılır.) kapak (kep) (Dışdişli uçların körlenmesinde kullanılır.) kontra somun (Zamanla titreşim gibi çeşitli nedenlerden dolayı, kendi kendine çözülmesi istenmeyen yerlerdeki ek parçalarının sıkıştırılmasında kullanılır.) Resim 1.1: Muhtelif çelik boru ek parçaları 1.2. Uzunluk Ölçü Sistemleri ve Ölçü Alma Aletleri Bilinmeyen uzunluklarıherkesin anlayabileceği biçimde belirtmeye yarayan değere ölçü, herhangi bir değeri kendi cinsinden bir değerle mukayese etmeye ölçme, bu amaç için kullanılan aletlere de ölçü aletleri denir Uzunluk Ölçü Sistemleri Dünya toplumlarıarasında metrik ve İngiliz ölçü sistemi olarak iki tür ölçü sistemi kullanılır. Birim karşılıklarıorantıkurularak birbirine dönüştürülür Metrik Ölçü Alma Sistemi hm km dam 10 m 10 dm 10 cm 10 mm 10 Şekil 1.1: Metreyi dönüştürme basamağı 7

14 Ana metre %10 iridyum ve %90 platin alaşımından yapılmıştır. Üzerinde iki çizgi bulunur. Bu iki çizginin uzunluğu 0º C de 1 metre kabul edilir. Bu ölçü, dünyanın ¼ çevresinin ortalama 1/ dir. Üretim sanayinde ve teknik alanda metrenin 1/1000 i olan milimetre kullanılır. Dünyanın pek çok devleti ve ülkemiz, metrik sistemi benimsemiştir. Metre m harfiyle gösterilir. 10 ar 10 ar büyür veya küçülür. Metrenin ast ve üst katlarıvardır. Şekil 1.1 de verilen merdiven basamağımetrenin katlarının birbirine dönüşümünü kolaylaştırır. Tablo 1.2: Metrenin katları Katları 1 metre (m) oranı Ast katları 10 desimetre (dm) 100 santimetre (cm) 1000 milimetre (mm) Üst katları 1/10 dekametre (dam) 1/100 hektometre (hm) 1/1000 kilometre (km) Örnek: Bir tesisatta 50 dm alınan bir ölçü kaç mm dir? Çözüm: Merdiven basamağında dm ile mm arasında iki basamak vardır. Her basamak 10 kat arttığına göre: 50 x 10 x 10 = 5000 mm dir İngiliz Ölçü Sistemi İngiltere ve Amerika da kullanılan ölçü sistemidir yılında İngiltere metrik sisteme geçmesine rağmen günümüzde hâlâ kullanılmaktadır. Ülkemizde de teknik alanda kullanılmaktadır. Bunun nedeni, teknolojinin buralardan yayılmışolmasıdır. Özellikle boru çaplarının adlandırılmasında yaygın olarak kullanılır. İngiliz ölçü sistemi birimi inchdir. Parmak ve pus da denir. İnç olarak okunur ve rakamlar üzerinde işaretiyle gösterilir (2, ½ gibi). İnçin katlarıvardır. Katlarıtablo 1.3 de gösterilmiştir. İnceleyiniz. Tablo 1.3: İnçin katları 8 linye 1/12 foot (ayak, kadem) 1 inç (parmak, pus) 1/36 yarda (yard) 1/72 fathom (kulaç) 1/7296 gomina 1/912 cable 1/63360 kara mili (mile) 1/72960 deniz mili (mile) 8

15 Metrik ve İngiliz Ölçü Sistemlerini Dönüştürme Uzunluk ölçüsünde 1 inç 25,4 mm (1 = 25,4 mm) karşılığıdır. Bu bağıntıyoluyla metrik ve İngiliz uzunluk ölçü birimi çevrimleri yapılır. Birimleri birbirine dönüştürmek için orantıkurulur. Örneğin 2 inç kaç mm eder? Sorusunun karşılığı: 1 inç 25,4 mm ise 2 inç X mm dir X = 2 x 25,4 = 50,8 mm biçiminde hesaplanır Uzunluk Ölçü Alma Aletleri Metreler Ölçme ve markalama işlerinde kullanılır. Kullanım alanıoldukça geniştir. Sert ağaç, plastik ve metalden yapılır. Metreler çelik, şerit ve katlanır olmak üzere üç çeşittir. Çelik metre 30, 50 ve 100 cm boylarında olur. Küçük uzunlukta olanlarına çelik cetvel de denir. Üzerleri inç ve mm bölüntülüdür. İmalat sanayinde ölçü almakta kullanılır. Resim 1. 2: Çelik metre Şerit metreler, 2 m ve daha büyük uzunlukta yapılır. Çelik malzemeden şerit biçiminde üretilir. Her meslek alanında kullanılır. Resim 1.3: Şerit metre 9

16 Katlanır metreler ahşaptan yapılır. 20 cm lik parçaların birbiri üstüne katlanmasıyla 1m boyundadır. Üzeri mm bölüntülü olup kaba ölçü alma işlemlerinde kullanılır. Genellikle ahşap ve yapıişlerinde tercih edilir Kumpaslar Resim 1.4: Katlanır metre Atölye ve imalat sanayinde hassas ölçü alma işlemlerinde kullanılır. Sürmeli kumpas da denir. Cisimlerin iç, dışve derinlik ölçülerinin alınmasında kolaylık sağlar. Mesleğimizde cihazların küçük parçalarının ölçülmesinde, boru ve ek parçalarının, çap veya et kalınlıklarının ölçülmesinde çok kullanılır. Ölçme hassasiyetlerine göre 1/10, 1/20 ve 1/50 lik çeşitleri vardır. üst çeneler verniyer cetvel kılıç mandal sabit alt çene hareketli alt çene Resim 1.5: Kumpasın kısımları 1/10 luk kumpas: Cetvelin 9 mm lik kısmı, verniyer üzerinde 10 eşit parçaya bölünmüştür. Verniyerin iki çizgi arası0,9 mm dir. Cetvelin üzerindeki bölümlerden verniyerin üzerindeki bölümler 0,1 mm daha küçüktür. Alabileceği en küçük ölçü 0,1 mm dir. Aynızamanda 0,1 mm kumpasın ölçme hassasiyetidir. 10

17 cetvel 0 10 Şekil 1.2: 1/10 luk kumpas ve verniyer bölüntüsü verniyer Örnek: Aşağıda verilen 1/10 luk kumpasla ölçülmüşölçüyü okuyunuz Çözüm: Verniyerin cetvel bölüntü çizgileriyle çakışmışolan 6. çizgisi tespit edilir. Kumpasın ölçme hassasiyeti olan 0,1 ile çarpılır. Çıkan sonuç, cetvel üzerinden okunan 8 mm lik ölçüye ilave edilir. 6 x 0,1 = 0,6 mm 8 + 0,6 = 8,6 mm 1/20 lik kumpas: Cetvel üzerindeki 19 mm lik kısım, verniyer üzerinde 20 eşit parçaya bölünmüştür. Verniyerin iki çizgi arası0,95 mm dir. 0,05 mm ye kadar olan küçük ölçüleri ölçmek mümkündür. 0,05 mm kumpasın ölçme hassasiyetidir cetvel verniyer Şekil 1.3: 1/20 lik kumpasın cetvel ve verniyer bölüntüsü Örnek: Aşağıda verilen 1/20 lik kumpasla ölçülmüşölçüyü okuyunuz

18 Çözüm: Verniyerin cetvel bölüntü çizgileriyle çakışmışolan 14. çizgisi tespit edilir. Kumpasın ölçme hassasiyeti olan 0,05 ile çarpılır. Çıkan sonuç, cetvelin üzerinden okunan 17 mm lik ölçüye ilave edilir. 14 x 0,05 = 0,70 mm ,70 = 17,70 mm 1/50 lik kumpas: Cetvel üzerindeki 49 mm lik kısım, verniyer üzerinde 50 eşit parçaya bölünmüştür. Verniyerin iki çizgi arası0,98 mm dir.0.02 mm ye kadar olan küçük ölçüleri ölçebilir. Bu kumpasın ölçme hassasiyeti 0,02 mm dir cetvel verniyer Şekil 1.4: 1/50 lik kumpasın cetvel ve verniyer bölüntüsü Örnek: Aşağıda verilen 1/50 lik kumpasla ölçülmüşölçüyü okuyunuz Çözüm: Verniyerin cetvel bölüntü çizgileriyle çakışmışolan 26. çizgisi tespit edilir. Kumpasın ölçme hassasiyeti olan 0,02 ile çarpılarak çıkan sonuç cetvelin 4 mm lik ölçüsü üzerine ilave edilir. 26 x 0,02 = 0,52 mm 4 + 0,52 = 4,52 mm 1.3. Ölçü Alma Yöntemleri Borular, takılacaklarıyerlerin büyüklüğüne göre işlenir ve tesisatçının işi de genellikle inşaat ortamında doğru yapılan ölçü alma sayesinde kolaylaşır. İyi bir tesisatçının en önemli özelliklerinden biri hassas ve doğru ölçü alabilmesi olmalıdır. Ölçü almada boru ve ek yapar. Uygun ve parçasıkısımlarının adlandırılmasında kullanılan bazıterimleri bilmek gerekir. Bunlar uç, dişbitimi, dişboyu, sırt, boyun ve eksendir. Uç: Boru ve ek parçasının bitişucudur. 12

19 Dişbitimi: Boru ve ek parçasıdişinin sonudur. Dişboyu: Boru ve ek parçasının vida uzunluğudur. Sırt: Ek parçasının arkasıveya gerisidir. Boyun: Ek parçasının dönüşyönü yüzeyidir. Eksen: Boru ve ek parçasının orta merkezidir. dişboyu sırt sırt uç eksen eksen dişbitimi uç uç eksen boyun boyun uç boyun Uçtan Uca Ölçü Alma Şekil 1.5: Ölçü alma terimlerinin gösterilmesi Kesilmişborunun bir ucundan, diğer ucunun arasındaki mesafenin ölçülmesi işlemidir. Borunun tam boyunu verir. Boru ölçülerinin bir defa alınıp peşpeşe kesilmesi gereken yerlerde kullanılır. L Eksenden Uca Ölçü Alma Şekil 1.6: Uçtan uca ölçünün gösterilmesi Bir ucunda bağlantımalzemesinin ekseni ile boru ucu arasındaki mesafenin ölçülmesi için kullanılır. Boru parçalarının birer birer sıkılmasıgereken yerlerde tercih edilir. 13

20 sıkma payı Uçtan Sırta Ölçü Alma Şekil 1.7: Eksenden uca ölçünün gösterilmesi Bir borunun ucu ile ucuna takılıolan bağlantıelemanının sırtıarasındaki mesafenin ölçülmesidir. Genellikle yapıelemanlarıarasında kalan boru işlerinde kullanılır. K K Eksenden Eksene Ölçü Alma Şekil 1.8: Uçtan sırta ölçünün gösterilmesi İki tarafına bağlantımalzemesi sıkılıolan parçalarda, iki bağlantıelemanın ekseni arasındaki mesafenin gösterildiği ölçü şeklidir. Duvar yüzeyinden dönen boru bağlantıları arasında kullanılır Sırttan Sırta Ölçü Alma K Şekil 1.9: Eksenden eksene ölçünün gösterilmesi Borunun iki duvar arasına bağlanacağıyerlerde kullanılan ölçü çeşididir. İki tarafına bağlantıelemanıtakılıolan borunun bağlantıelemanlarının sırtlarıarasındaki mesafedir. 14

21 K Eksenden Sırta Ölçü Alma Şekil 1.10: Sırttan sırta ölçünün gösterilmesi Her iki tarafına bağlantımalzemesi takılmışolan parçalardan birinin ekseni ile diğerinin sırtıarasındaki mesafenin ölçülmesi işlemidir. Duvar yüzeyinden ve peşpeşe bağlanan borularda kullanılır. K Şekil 1.11: Sırttan eksene ölçünün gösterilmesi 15

22 UYGULAMA FAALİYETİ Şekilde verilen parçalar üzerinde aşağıdaki ölçü alma yöntemlerini metre kullanarak uygulayınız. Karşılarında bırakılan boşluklara yazınız. Uçtan uca ölçü alma :. Eksenden uca ölçü alma :. Uçtan sırta ölçü alma :. Eksenden eksene ölçü alma :. Sırttan sırta ölçü alma :. Eksenden sırta ölçü alma :. Not: Her ölçü alma yöntemi için farklıek parçasınıboru dişine elinizle sıkarak uygulama yapabilirsiniz. Kumpas kullanarak boru ve ek parçalarının, çap ve et kalınlıklarınıölçünüz. Aşağıda boşbırakılan ölçme yerlerinin karşılarına yazınız. Boru iç çapı: Boru dışçapı : Boru et kalınlığı : Ek parçasıboyu : Ek parçasıdışçapı : Ek parçasıiç çapı : Ek parçasıet kalınlığı:... Araç ve Gereçler İki ucuna dişaçılmışparça çelik boru Muhtelif ek parçaları Metre 16

23 Kumpas Kalem İşlem Basamakları Öneriler Çalışmaya başlamadan önce atölye iş kıyafetinizi giyiniz. Boruyu ve ölçme aletlerini Ölçü alabileceğiniz ortamın iş güvenliği ölçme ortamına hazırlayınız. kurallarına uygunluğunu kontrol ediniz. Ölçü alacağınız malzemeyi öğretmeninizden temin ediniz. Uygulama için gerekli takımlarıhazırlayınız. Ölçü alacağınız parçanın ölçü almaya uygun olup olmadığınıtespit ediniz Boru uzunluk ölçü alma İşlemden önce ölçülecek parçanın temizliğini yöntemlerini uygulayınız kontrol ediniz. Yağve benzeri maddelerden temizleyiniz. Ölçü alma yöntemlerini iyi öğrendiğinizden emin olunuz. Uygun ölçü alma yöntemini tespit ediniz. Ölçü alacağınız ortamın uygunluğunu kontrol ediniz. Ölçünün doğru okunduğundan emin olunuz. Yaptığınız ölçme yöntemlerinin uzunluk değerlerini not alınız. Kumpasıkullanmadığınız zamanlar bir bez Boru ve ek parçalarının çapı üzerine koyunuz. ve et kalınlıklarınıkumpasla Kumpasın bölüntü çizgilerine dik bakarak ölçünüz. okuyunuz. Yoksa göz aldanmasıolur. Ölçtüğünüz değerleri not alınız. 17

24 ÖLÇME ÖLÇMEVE VE DEĞERLENDİRME ÇOKTAN SEÇMELİTEST 1. 1 kaç mm dir? A) 25,4 mm B) 24,4 mm C) 25,5 mm D) 25 mm 2. Ülkemizde hangi uzunluk ölçü sistemi benimsenmiştir? A) İngiliz B) Metrik C) Fransız D) Hiçbiri 3. 1,7 m kaç cm dir? A) 1700 cm B) 17 cm C) 170 cm D) 1,70 cm 4. Cetvel üzerindeki 19 mm lik kısım, verniyer üzerinde 20 eşit parçaya bölünmüş kumpas çeşidi hangisidir? A) 1/10 B) 1/20 C) 1/50 D) Hepsi 5. ½ kaç mm dir? A) 15 mm B) 12,7 mm C) 12 mm D) 14 mm 6. Çap küçültmeye yarayan bağlantıparçasının ismi nedir? A) Manşon B) Redüksiyon C) Rakor D) Nipel 18

25 7. Ucu dışdişli iki parçayıbirbirine düz eklemeye yarayan bağlantıparçasının ismi nedir? A) Redüksiyon B) Nipel C) Manşon D) İstavroz 8. İki bağlantıelemanının eksenleri arasındaki mesafenin gösterildiği ölçü şekli hangisidir? A) Eksenden eksene ölçü almak B) Eksenden uca ölçü almak C) Uçtan uca ölçü almak D) Uçtan eksene ölçü almak 9. Bir borunun iki ucuna takılıolan bağlantıelemanının sırtlarıarasındaki mesafenin ölçülmesi, hangi ölçü alma işleminin içine girer? A) Uçtan uca ölçü almak B) Uçtan eksene ölçü almak C) Sırttan uca ölçü almak D) Sırttan sırta ölçü almak BOŞLUK DOLDURMALI TEST 1. Çelik boruların eklenmelerinde ve malzemelerden yapılmışparçalar kullanılır. 2. Boru et kalınlığının ölçülmesinde kullanılır. 3. Boru boyunun ölçülmesinde...kullanılır. 4. Galvanizli çelik borular üzerinde hiçbir zaman eğme bükme ve ısıl işlem /50 lik kumpasın en küçük ölçü alma hassasiyeti...mm dir. 19

26 DEĞERLENDİRME Cevaplarınızıcevap anahtarıile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızıbelirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlışcevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konularıfaaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 20

27 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-2 Gerekli donanımıkullanarak tekniğine uygun bir şekilde borularıeksenine dik olarak verilen ölçüde kesebileceksiniz. ARAŞTIRMA Çalışma hayatında (işortamında) boru kesme işlemini inceleyiniz. Boru kesme işleminde kullanılan testere ve mengeneler hakkında araştırma yapınız. Tesisat taahhüt firmalarınıdolaşarak araştırma ve gözlem yapınız. İnternet ortamında araştırma yapınız. Araştırma ve gözlemlerinizi rapor hâline getiriniz. Hazırladığınız raporu sınıfta tartışınız. 2. ÇELİK BORULARI KESMEK 2.1. Çelik BorularıKesme İşleminde Kullanılan Aletler Cisimleri parçalara ayırma işlemine kesme, kesme işleminde kullanılan takımlara da kesme aletleri denir. Çelik borularıkesme işleminde, el testereleri ve boru keskileri kullanılır El Testereleri Talaş kaldırarak cisimlerin kesilmesinde kullanılan testereler, kesme yapıldığı malzemeye göre adlandırılır. Genellikle metal malzemeler için demir testeresi, ahşap gereçler için ağaç testeresi kullanılır. Tesisatçılıkta da küçük metal parçalar ve boruların kesilmesinde el demir testeresi kullanılır. El demir testereleri, testere kolu ve testere lamasından meydana gelir. Aynı uzunluktaki lamaların takılabileceği uzunlukta veya farklıuzunluklardaki lamalar için ayarlanabilir tipte testere kollarıyapılır. Testere kolu, testere lamasınıgermekte kullanılan bir düzenektir. Gövde, gergi parçaları, kelebek somun, pimler ve ahşap saptan meydana gelir. 21

28 Şekil 2.1: El testeresinin kısımları Testere lamalarıçelikten yapılır. Esnemeye karşıdayanıklıdır. Testerenin dişleri ileriye doğrudur. Geriye doğru baskıyapılırsa kesmez ve dişler kırılır. Malzemenin cinsine göre lama seçilmelidir. Şekil 2.2: Testere laması Testere lâmaları20, 25 ve 30 cm uzunluğunda, mm genişliğinde yapılır. Kalınlıkları0,5-0,6 mm dir. Kullanılacağımetal yumuşaklığına bağlıolarak kaba, orta ve ince dişli çeşitlerinden dişadımına göre seçilir. Dişadımları14, 18, 24 ve 32 dir. Tesisatçılıkta daha çok mm dişadımlılamalar kullanılır. Şekil 2.3: Testere ile kesme pozisyonu Testere ile kesme işlemini yaparken vücudumuzun duruşunu ayarlamak gerekir. Kesme için gerekli olan yükü vücuda yaymak gerekir. Bunun için de sol ayak her zaman bir adım önde, sağayak ise hafif yana açılır. Sağelle testere sapından, sol elle testere gövdesinden tutulur. İleri harekette sol elle basınç uygulanır ve sağelle testere itilir. Testere geriye boşta hareket eder. Herhangi bir baskıveya kuvvet uygulanmaz. 22

29 Testereyle kesme yaparken boru kesim yeri, yeterli uzunlukta olmalıdır. Bu uzunluk yaklaşık cm dir. Kesilecek noktanın mengeneye fazla uzak olması, borunun titreşim yapmasına neden olur. Bu da insanlarırahatsız edici ses yapar. Aynızamanda testere lamasının çabuk ısınmasına neden olur. Kesme noktasının mengene ağzına yakın olmasıise kesme işlemini zorlaştırır. Elin mengeneye çarpmasına neden olur. Kesme sonunda düzgün boru kesitini elde edebilmek için, testereyi boru eksenine dik tutmak gerekir. Özellikle büyük çaplıboruların kesilmesinde, kesme ilerledikçe testere dikliği zorlaşır. Testere, kesme için yeterli hızda kullanılmalıdır. Testere kesme hızı, dakikada gidiş-gelişolacak sayıdadır. Testerenin hızlıkullanılması, lamanın çabuk ısınmasına ve lama dişlerinin dökülmesine sebep olur. Çok yavaşkullanılmasıdurumunda, testere lamasıparça üzerinde oluşan izde sıkışarak kırılabilir Boru Keskileri Boru keskileri, borularıdüz kesmek için kullanılır. Borularıkesme sırasında borular üzerinden talaşçıkarmaz. Metal boru keskileri tek veya çok bıçaklıdır. Boru, kesici bıçak ve merkezleme makaralarıarasına sıkıştırılarak kesme yapılır. Kesme yapmak için işaretlenen çizgi üzerine boru keskisinin bıçağının ağzınıyukarı gelecek biçimde getirip boru keskisi sıkılır. Boru keskisini şekilde gösterildiği yönde çevirerek her dönüşsonunda sıkma kolu çeyrek tur kadar sıkılır. Boru keskisi ters yönde çalıştırılmamalıdır. Ters yönde çalıştırılması, bıçağın takıldığımafsalızorlar ve kırılmasına neden olabilir. Şekil 2.4: Metal boru keskisi kısımlarıve kesme yönü 23

30 Çelik Boru Çapak Temizleme Aleti (Rayba) Demir ve çelik boruların kesilmesi sonunda boru içine metal yığılmasımeydana gelir. Buna çapak denir. Boru içinde meydana gelen bu çapakların temizlenmesinde raybalar kullanılır. Boru raybalarıkonik biçimli yapılır. Kesici ağızlarısağyöne doğrudur. Boru ağzı içinde raybaya sol elle baskıuygulanırken, sağelle döndürülerek çapak temizleme işlemi yapılır. Rayba ters yönde döndürülmemelidir. Yoksa kesici ağızlar körelir. Raybalar, düz ve helisel kesici ağızlıyapılır. Helis bıçak, çapak temizleme işlemini kolaylaştırır. Daha temiz boru ağzıelde edilir. Aşağıdaki şekilde düz ve helis kesici ağızlı raybalar gösterilmiştir. Resim 2.1: Düz kesici ağızlıboru raybası Resim 2.2: Helisel kesici ağızlı boru raybası 24

31 UYGULAMA FAALİYETİ Farklıçaplarda verilen çelik boruların üzerinde çeşitli ölçülerde testere ve boru keskisiyle kesme yapınız. Örnek: Testereyle ½, ¾ ve 1 borudan 10, 15 ve 20 mm uzunluğunda Boru keskisiyle ½, ¾ ve 1 borudan 50, 60 ve 70 mm uzunluğunda Araç ve Gereçler Boru mengenesi Metre, kalem Çelik boru Testere Boru keskisi Rayba 25

32 İşlem Basamakları Öneriler Boruyu mengeneye bağlayınız. Kesme işlemi için araç ve gereçleri hazırlayınız. Parçayıgerektiği kadar sıkınız. Boruyu mengeneye cm uzunlukta ileriye çıkacak şekilde bağlayınız. Boruyu ölçerek işaretleyiniz. İşaretlemenin rahat görünür olmasına dikkat ediniz. Yaptığınız işaretlemenin kesme yapana kadar silinmeyecek şekilde olmasına dikkat ediniz. Ölçüyü tekrar kontrol ediniz. Eksene dik olarak boruyu kesiniz. Boru keskisiyle kesme yapınız. Borunun iç çapaklarını temizleyiniz. İşinizi kontrol ederek öğretmeninize teslim ediniz. Testere lamasının yönüne dikkat ediniz. Lamanın gergin olmasına dikkat ediniz. Çünkü testere laması gergin değilse bükülerek kırılabilir. Kesme başlangıcında sol el başparmağıile lamaya yön vererek kesmenin tam ölçü çizgisinden yapılmasınısağlayınız. Hızlıkesmek, testere dişlerinin ısınarak zarar görmesine neden olur. Dakikada gidiş olacak şekilde kesme yapınız. Testerenin sadece ileriye doğru kesme yapacağınıunutmayınız. Testere ile kesme pozisyonu duruşuna dikkat ediniz. Testere lamasının kesilecek parçaya dik olmasına dikkat ediniz. Testerenin tüm boyunu kullanarak kesme işlemini yapınız. Boru keskisi bıçağının tam ölçü çizgisi üzerinde olmasına dikkat ediniz. Boru keskisini kesme yönünde çeviriniz. Boru keskisi kolunu fazla sıkmayınız. Yoksa kesme bıçağıkırılabilir. Raybayısağyönde çalıştırınız. Boru ucu et kalınlığının incelmemesine dikkat ediniz. İşinizi kontrol ediniz. İş parçalarınızı temizleyerek numaranızı yazınız. İşi bitirdiğinizi öğretmeninize söyleyiniz. 26

33 ÖLÇMEVE VE DEĞERLENDİRME ÇOKTAN SEÇMELİTEST 1. Testere hangi yönde kesme yapar? A) İleri B) Geri C) İleri ve geri D) Hiçbiri 2. Boru keskileri ne işe yarar? A) Borularıaçılıkeser. B) Borularıdüz keser. C) Boruya dişaçar. D) Ölçü almaya yarar. 3. Hangisi testere lamasıiçin geçerli değildir? A) Esnemeye karşıdayanıklıdır. B) Çelikten yapılırlar. C) Dişler ileriye bakar. D) Geriye doğru kesme yapar. 4. Testere ile kesimde hangisi söylenebilir? A) Sol ayak ileride B) Sağayak ileride C) Sağel aşağıda D) Sol el yukarıda 5. Testerenin kesme hızıne kadardır? A) Dakikada gidiş-geliş B) Dakikada gidiş-geliş C) Dakikada gidiş-geliş D) Dakikada gidiş-geliş 27

34 6. Lamayıgergin duruma getirmek için kullanılan testerenin parçasına ne ad verilir? A) Gövde parçası B) Lama gergi parçası C) Lama parçası D) Pim parçası 7. İşaret çizgisinden kesmeye nasıl başlanır? A) Sağbaşparmak kılavuzlanarak B) Sol başparmak kılavuzlanarak C) Hemen başlanır D) Hepsi 8. Metal boru keskisinde merkezleme makarasıne işe yarar? A) Boruyu düzenler. B) Boruyu keser. C) Boruyu çözer. D) Boruyu merkezler. 9. Boru ağzıiçi çapaklarının temizlenmesinde kullanılan alet hangisidir? A) Mengene B) Anahtar C) Rayba D) Testere BOŞLUK DOLDURMALI TEST 1. Testere lamaları, sadece.doğru kesme yapar. 2. Kesme yapmak için işaretlenen çizgi üzerine, boru keskisi bıçağının ağzı gelecek şekilde sıkılır. 3. Testere ile kesme yaparken ileri harekette.elle baskıuygulanır. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızıcevap anahtarıile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızıbelirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlışcevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konularıfaaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 28

35 ÖĞRENME FAALİYETİ 3 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-3 Gerekli donanımıkullanarak tekniğine uygun bir şekilde çelik boruya diş açabileceksiniz. ARAŞTIRMA Çelik borulara dişaçma aletlerini araştırınız. Otomatik dişaçma makinalarıhakkında bilgi toplayınız. Değişik mengene çeşitleri hakkında bilgi toplayınız. Tesisat firmalarınıdolaşarak araştırma ve gözlem yapınız. İnternet ortamında araştırma yapınız. Araştırma ve gözlemlerinizi rapor hâline getiriniz. Hazırladığınız raporu sınıfta tartışınız. 3. ÇELİK BORULARA DİŞAÇMAK Düzgün dairesel kesitli parçalar üzerine açılmışhelisel oluklara vida denir. Açılmış vidalar, dişolarak da adlandırılır. Bir boruya dişaçmak için malzemeyi tespit etmekte mengene ve dişaçmakta pafta gerekir. İşte bu öğrenme faaliyetinde mengene ve paftaları inceleyeceğiz Çelik Boru Paftaları Borulara vida açmakta kullanılan aletlere boru paftasıdenir. Boru paftasıgövde, lokma, çevirme kolu, merkezleme ve cırcır düzeneğinden oluşur. Gövde, lokma ve çevirme kollarıile bazen de merkezleme düzeninin takıldığı, genellikle dökme demirden yapılmış olan bölümdür. Lokmalar, boruya dişaçılmasınısağlayan parçalardır. Bir paftada genellikle 4 adet numara sıralılokma vardır. Çevirme kolu, boru veya benzeri yuvarlak malzemeden olup paftayıdöndürmek için kullanılır. Merkezleme düzeneği, dişaçılacak borunun paftayla aynımerkezde olmasınısağlar. Cırcır düzeneği ise paftanın çalışma yönünün tersinde ve boşta dönmesini sağlar. Bu da dişaçma işçiliğini kolaylaştırır. Metallerin birbiriyle sürtünmesinden ısıaçığa çıkar. Paftalarla dişaçarken de ısınma olur. Burada açığa çıkan ısı, pafta lokmasının dişlerini kırar veya açılan boru dişlerini bozar. Isınmayıortadan kaldırmak için soğutma sıvısıveya makine yağıkullanılır. Soğutma sıvısı, bor yağıyla suyun karıştırılmasından elde edilerek kullanılır. 29

36 Tesisat boru eklerinde açılan dişboyu, her boru çapına göre ayrıuzunluktadır. Vida başlangıçtan geriye doğru koniktir. Pratikte boru dişboyu, pafta lokmasıkalınlığının boru ucundan 1-2 dişgeçecek kadar açılır. Tablo 3.1: Çelik boru vida boyları(ts 301) Anma çapı Şekil 3.1: Çelik boru vida bölümleri İnç ½ ¾ 1 1¼ 1½ 2 2½ mm Vida boyu mm 15 16,3 19,1 21,4 21,4 25,7 30,2 33,3 39,3 43,6 43,6 Çelik boru paftalarının lokma, çalıştırma ayarıve uygulanan enerji durumuna göre; sabit lokmalıcırcırlı, ayarlanabilir lokmalıcırcırlıve elektrikli olmak üzere üç çeşidi vardır Sabit LokmalıCırcırlıBoru Paftası Dişaçmakta kullanılan lokmaları, lokma kafasıadıverilen döküm bir parça üzerine tespit edilmişve her boru çapıiçin ayrılokma kafasıkullanılan paftalardır. Her boru çapı için ayrılokma kafasıkullanıldığıiçin merkezleme düzeneği, lokma kafasıçıkışına kadar ilgili boru çapıkadardır. Dönüşü, cırcır düzeneği ile istenilen yöne çevrilebilir. Dişaçarken ayar yapılmaz. Pratik ve çok kullanılan bir pafta türüdür. Sabit lokmalıcırcırlıboru paftaları, ½ ile 2 çaplardaki borulara dişaçar. Piyasada ½ -2 ve ½ -1 ¼ lokma kafalıtakımlar halinde satılır. Boru çapıarttıkça dişaçmak zorlaşır. Dolayısıyle ½ - 1 ¼ pafta takımlarıdaha çok satılır. Tek ve çift cırcırlıyapılırlar. Tek cırcırlıpaftalar, daima bir tarafa kilitlenerek diğer tarafa boşta çalışır. Çift cırcırlılar ise 30

37 gerektiğinde her iki tarafa da kilitli çalışabilir. Çift cırcırlıların dayanımıdiğerine göre daha fazladır. Büyük çaplıborularda çift cırcırlıyıkullanmak daha uygun olur. Şekil 3. 2: Sabit lokmalıcırcırlıboru paftası Ayarlanabilir lokmalıcırcırlıboru paftası Pafta lokmaları, her boru çapıiçin gövdeye ayrıtakılan ve dişaçma işleminde kademe ayarıyapmayıgerektiren paftalardır. Sabit lokmalıpaftalara göre mekanik aksamlarıdaha karışık ve dayanımlarıfazladır. Büyük çaplıboruların dişleri kalın olduğu için çıkarttığı talaşın büyüklüğü de fazladır. Bu nedenle büyük çaplıborulara bu paftalarla dişaçılır. Ayarlanabilir lokmalıcırcırlıboru paftalarıile ½ -4 boru çaplarına dişaçılabilir. Lokmalar dört parçadan ibarettir. Her boru çapıiçin ayrılokma kullanılır. Lokmalar ½ -¾, 1-1 ¼, 1 ½ -2, 2 ½ -3 ve 3 ½ -4 ölçülerindedir. Üzerinde yazılan numara sırasına göre gövdedeki yuvalarına takılır. Çift kollu olup büyük çaplıborularda iki kişi karşılıklıpafta döndürme işini yapabilir. Tek ve çift cırcırlıçeşitleri vardır. Çift yönlü cırcır düzeni, kullanımda büyük kolaylık sağlar. Pafta aynasıüzerindeki ölçülere göre pafta ayarıyapılır. Aşağıdaki şekilde ayarlanabilir lokmalıtek cırcırlıbir boru paftasının parçalarıgösterilmiştir. 31

38 Şekil 3. 3: Ayarlanabilir lokmalıcırcırlıboru paftası Ayarlanabilir lokmalıcırcırlıboru paftasıyla bir boru dişi üç aşamada açılır. Her aşamada pafta üzerinden ayar yapmak gerekir. Birinci aşama vida izi oluşturma, ikinci aşama vida derinleştirme ve üçüncü aşama vidanın son şeklini verme işlemidir. Bu işlemlerin sırasıyla uygulanmasıboru dişlerinin kırıksız ve düzgün çıkmasınısağlar Elektrikli Boru Paftaları Şekil 3.4: Dişaçma aşamaları Elektrik enerjisinin işe dönüştürülmesiyle çalışan boru paftalarıdır. Elektrikli el boru paftasıve elektrikli pafta tezgâhıolarak iki tipi vardır. Elektrikli el boru paftasısabit lokmalıdır. Boru çapına uygun lokma kafasıtakılarak kullanılır. Ayar yapılmaz. Yön anahtarısayesinde sağ veya sol dönüşyaptırılabilir. Gerektiğinde değişik yerlere monte edilebilir. Küçük işlerde ve tesisata bağlıborulara diş açma işleminde seyyar çalıştırılarak pratiklik sağlar. Şekil 3. 5: Elektrikli el boru paftası 32

39 Pafta tezgâhlarıise bir güç motoru taşıyıcıayak üzerine konularak torna biçimi verilmiştir. Seri çalışma ve daha büyük çaplıborulara dişaçma olanağısağlar. Üzerinde bulunan boru keskisi ve raybası, kesme ve raybalama işlemlerinde kolaylık oluşturur. Büyük binaların boru tesisatıişçiliğinde işgücünü en aza indirir. Pafta tezgâhlarında kullanılan boru paftasıayarlanabilir lokmalıdır. Lokmalar numara sırasına göre yuvalarına ayrıtakılır. Paftanın özelliğine göre tek veya üç kademede diş açabilecek biçimde yapılır. Üzerinde bulunan dişboyu ayar mekanizmasısayesinde, diş boyu bitiminde, lokmalar tez açılarak dişaçmaya son verir. Pafta tezgâhı, gövdesi üzerinde bulunan sağsol anahtarla ters yönde de çalıştırılabilir Mengeneler Resim 3.1: Elektrikli boru pafta tezgâhı Üzerinde çeşitli işler yapılacak her türlü malzemeyi geçici olarak bağlamaya yarayan aletlere mengene denir. Meslek alanları, bağlandığıparçanın özelliği ve biçimine göre çeşitli şekillerde yapılır. Mengeneleri genel olarak paralel ağızlıve boru mengeneleri olarak iki grupta toplamak mümkündür Paralel AğızlıMengeneler Paralel ağızlımengeneler, her türlü düz yüzeyli parçaların bağlanarak işlendiği mengenelerdir. Yatayda birbirine paralel iki çenenin dişli bir mille hareket ettirilmesi biçiminde çalışır. Tesisatçılıkta atölye ortamında anahtar ağızlı ek parçalarının bağlanmasında kullanılır. Tezgâh, tesviyeci, demirci ve el mengenesi olarak dört çeşidi vardır. 33

40 1. Tesviyeci mengenesi (Yüzey eğeleme işlemlerinde kullanılır.) 2. Tezgâh mengenesi (Freze, matkap, vargel gibi tezgâh tipi makinelerde işlenecek parçayıbağlamak için kullanılır.) 3. Demirci mengenesi (Kuyruklu mengene de denir. Darbeli çalışma gerektiren parçaların işlenmesinde kullanılır.) Boru Mengeneleri Resim 3.2: Paralel ağızlımengene çeşitleri 4. El mengenesi (Seyyar çalışma gerektiren yerlerde kullanılır. Kazancı mengenesi de denir.) Boru mengeneleri boruların kesilmesi ve dişaçılmasında boruyu sabitlemek için kullanılır. Boru sıkma ağızlarıboruyu kaydırmayacak biçimde dişli yapılır. Bir kısım mengenelerde sıkma görevini zincir veya kayışyapar. Boru mengenelerinin biçimlerine göre; yana açılır, işkenceli, zincirli, bileşik (paralel ağızlı) ve borulu seyyar olarak çeşitleri vardır. 34

41 1. Yana açılır boru mengenesi 2. Zincirli boru mengenesi 3. İşkenceli boru mengenesi 4. Bileşik (paralel ağızlı boru mengenesi 5. Borulu seyyar boru mengenesi Resim 3.3: Muhtelif boru mengenesi çeşitleri Resim 3.4: Mengene bağlanmışsehpa 35

42 Boru mengeneleri, tezgâh veya sehpa üzerine bağlanarak kullanılır. Atölye ortamında ve büyük işlerde mengeneler tezgâh üzerine montaj edilir. Küçük işlerde ise seyyar sehpalar kullanılır. Sehpalar katlanabilir ve kolay taşınabilir olmalıdır. Yüksekliğinin çalışan kişinin boyuna uygun olması, çalışma kolaylığısağlar. Sehpanın üst yüksekliği yerden, çalışan kişinin dirseğinden 10 cm kadar aşağıda olmalıdır. 36

43 UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki şekle uygun, ölçüsünde ve işlem basamaklarınıtakip ederek çelik boruya dişaçınız. Araç ve Gereçler L250 ½ çelik boru Mengene Testere Ayarlanabilir lokmalıcırcırlıboru paftası Makine yağı Metre, kalem İşlem Basamakları Öneriler Boruyu mengeneye bağlayınız. Mengene ve takımlarınızı kontrol ederek hazırlayınız. Boruyu mengene ağzından cm fazla olacak şekilde bağlayınız. Borunun mengene dişlerinden kaymayacak sıkılıkta olmasına dikkat ediniz. Boru paftasını Boruya uygun lokma seçiniz. ayarlayınız. Boru paftasınıayarlarken boru paftasının tezgâh üzerinde kolay çalışılabilecek yerde olmasına dikkat ediniz. Pafta ayar çizgilerinin tam çakışmasına dikkat ediniz. 37

44 Borunun birinci ucuna dişaçınız. Paftanın boruya ağızlatılması Boruya dişin açılması Dişaçma bölgesinin yağlanması Dişüzerindeki çapakların temizlenmesi Boruyu uygun uzunlukta kesiniz. Borunun ikinci ucuna dişaçınız. İşin temizliğini yaparak teslim ediniz. Boru ucunun çapaksız olmasına dikkat ediniz. Sol elinizle pafta üzerine baskıuygulayarak boru ucuna paftayıağızlatınız. Pafta dişaçma ayar sırasınıtakip ediniz. Diş açma sırasında mutlaka makine yağı kullanınız. Pafta lokmalarınıbir veya iki dişgeçecek boyda dişaçınız. Diş bitiminde cırcır düzenini ters yöne ayarlayarak bir, iki tur geriye döndürdükten sonra tez açma kolunu kullanarak paftayısökünüz. Bu durumda dişüzerindeki çapaklar kırılır. Bir boru parçasınıdiş açılmış boru üzerine vurarak çapakların dökülmesini sağlayınız. Üç aşamada dişaçmaya dikkat ediniz. Bir fittings parçasıyla açtığınız dişi kontrol ediniz. Boru üzerinden istenen uzunlukta ölçü alınız. Ölçü çizgisini, kaybolmayacak biçimde işaretleyiniz. Testere lamasınıbaşparmağınızla kılavuzlayarak iz yapınız. Dakikada gidiş-gelişolacak hızda kesme yapınız. Boru çapınısonuna kadar kesiniz. Boruyu birinci işlem basamaklarıönerilerine uygun biçimde mengeneye bağlayınız. Paftayı ikinci işlem basamakları önerileri doğrultusunda ayarlayınız. Borunun ucuna, üçüncü işlem basamakları önerilerine göre dişaçınız. İşparçasınısilerek temizleyiniz. Üzerine numaranızıyazınız. İşi bitirdiğinizi öğretmeninize haber veriniz. 38

45 ÖLÇME ÖLÇMEVE VE DEĞERLENDİRME ÇOKTAN SEÇMELİTEST 1. Çelik borulara dişaçan aletlere ne denir? A) Pafta B) Tezgâh C) Mengene D) Anahtar 2. Sabit lokmalıpaftalar için hangisi söylenebilir? A) Ayarlamak gerekir. B) Ayar gerekmez. C) Çok büyük borular içindir. D) Cırcır düzeneği yoktur. 3. Dişaçılacak boruyu geçici olarak bağlamaya yarayan alet hangisidir? A) Tesviyeci mengenesi B) Demirci mengenesi C) El mengenesi D) Boru mengenesi 4. Borulara dişaçarken ısınmayıönlemek için ne kullanılır? A) Su B) Katıyağ C) Makine yağı D) Hepsi 5. Paftayıdöndürmek için kullanılan parçanın adınedir? A) Pafta kolu B) Cırcır kolu C) Merkezleme kolu D) Tez açma kolu 6. Hangi pafta türünde üç aşamada dişaçılır? A) Elektrikli el paftalarında B) Sabit lokmalıpaftalarda C) Elektriksiz el paftalarında D) Hiçbirinde 39

46 7. Hangisi ayarlanabilir lokmalıcırcırlıboru paftalarıiçin söylenemez? A) Ayarlanabilir 4 lokmalıdır. B) Tek aşamada dişaçma zorunluluğu vardır. C) Her çaptaki boruya dişaçabilir. D) Boru çapına uygun lokma takılır. 8. Hangisi boru mengenesi değildir? A) Borulu seyyar B) Yana açılır C) Demirci D) Zincirli BOŞLUK DOLDURMALI TEST 1. Sabit lokmalıpafta ile hangi boruya dişaçılacak ise o paftaya uygun lokma takılır. 2. Lokmalar numara sıralı parçadan ibarettir. 3. Paftaların ters yönde çalıştırılmasıiçin....düzeni kullanılır. 4. Borular, mengeneye yaklaşık..cm uzunlukta bağlanır. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızıcevap anahtarıile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızıbelirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlışcevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konularıfaaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 40

47 ÖĞRENME FAALİYETİ 4 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-4 Gerekli donanımıkullanarak tekniğine uygun bir şekilde çelik borulara bağlantı parçalarınısıkabileceksiniz. ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Çelik borulara bağlantıparçasınısıkarken kullanılan takımlar hakkında araştırma yapınız. Tesisat taahhüt firmalarınıdolaşarak araştırma ve gözlem yapınız. Internet ortamında araştırma yapınız. Araştırma ve gözlemlerinizi rapor hâline getiriniz. Hazırladığınız raporu sınıfta tartışınız. 4. BAĞLANTI PARÇASI (FİTTİNGS) SIKMA 4.1. Çelik Boru Anahtarları Boru ve ek parçalarınısıkıp sökmekte kullanılan el takımlarına boru anahtarıdenir. Tesisatçının en çok kullandığıtakımdır. Şekil 4.1: Boru anahtarıağzı detayı Boru anahtarlarıçelik döküm malzemeden yapılır. Boru ve ek parçalarının pek çoğunun dışyüzeyleri dairesel ve kaygandır. Bu nedenle anahtarın boru yüzeyini kavraması için anahtar ağızları, dişli veya kaymayan yüzeyli malzemeden yapılır. Boru anahtarlarının şekil ve biçimlerine göre pek çok çeşitleri vardır. Uygulamada yaygın olarak kullanılan belli başlıları; maşalı, tek kollu, zincirli ve kayışlıboru anahtarlarıdır. 41

48 MaşalıBoru Anahtarları İki parçanın birbirine bir pim mafsalla bağlanarak boruyu sıkıştırma biçiminde çalışan ve çok kullanılan bir anahtar çeşididir. Maşalıboru anahtarlarına iki kollu boru anahtarıda denir. Anahtarın ağızlarıdişlidir. İki ağız parçasının uzantısıolan iki kol elle kavranarak çalışır. Alt kol üzerinde bulunan bir somunla anahtarın ağız mesafesi ayarlanır. Maşalıboru anahtarlarıağız yönünde çalıştırılır. Ters yönde anahtar dişleri kayar ve anahtar boruyu sıkıştırma görevini yapamaz. Bu anahtarlar boru ve benzeri dairesel parçaların işçiliğinde kullanılır. Yüzeyinin bozulması istenmeyen parçalarda kullanılmamalıdır. Özellikle armatür ve parçalarının sıkıştırılmasında, malzeme yüzeyinde tahribata neden olur. Maşalıboru anahtarının anahtar ağızlarına göre 45 ve 90 olarak çeşitleri vardır. Dar yerlerde ve kısa mesafelerde borularıdöndürmek için 45 olanlarıtercih edilir. Resim 4.1: 45 maşalıboru anahtarı Resim 4.2: 90 maşalıboru anahtarı Tek Kollu Boru Anahtarları İki parçanın bir somunla birleştirilerek tek kolla döndürülmesi biçiminde çalışan boru anahtarıçeşididir. Üzerinde bulunan somunla anahtar ağzıayarıyapılan bu anahtarlara, makaralıboru anahtarıda denir. Tek kollu boru anahtarının ağız dişi yapıları, maşalıboru anahtarlarıgibidir. Tek kollu boru anahtarının dik ve yandan ağızlıçeşitleri vardır. Ağzıdik açılanlar, genişdöndürme alanıister. Dar yerlerde kullanılamaz. Mengeneye bağlıboruların işçiliğinde çok kullanılır. Şekil 4.2: Tek kollu dik ağızlıboru anahtarı 42

49 Tek kollu yandan ağızlıboru anahtarlarıise kanal içleri gibi dar yerlerde, küçük hareketlerle döndürme kolaylığısağlar. Anahtar ağzının bulunduğu iki parça birbirine dik çalışır. Atölye ortamıçalışmalarında pratik değildir Zincirli Boru Anahtarları Resim 4.3: Tek kollu yandan ağızlıboru anahtarı Resim 4.4: Zincirli boru anahtarı Bir parça üzerine takılmışzincirin mandalla sıkıştırılmasıbiçiminde çalışan anahtar çeşididir. Özellikle dar yerlerde bulunan boruların döndürülmesinde kolaylık sağlar. Büyük çaplıborularda diğer anahtarların ağız ölçüleri yetmez. Bu tür işlerde zorunlu olarak kullanılır KayışlıBoru Anahtarları Bir kol ucuna bağlanmışdayanıklıkayışmalzemenin gerdirilmesi şeklinde çalışan boru anahtarıçeşididir. Zincirli boru anahtarlarıgibi dar yerlerde ve büyük çaplıboruların işçiliğinde çalışma kolaylığısağlar. 43

50 4.2. Kendir veya Teflon Sarmak Resim 4. 5: Kayışlıboru anahtarı Kendir, kenevir bitkisi sapıliflerinin inceltilmesiyle elde edilir. Kendir lifleri, suya karşıhassastır. Suyu görünce şişen ve dayanıklıbir malzemedir. Bu nedenle boruların ek yerlerinde olabilecek sızdırmaların önüne geçmek için kullanılır. Resim 4.6: Bir kendir kangalı İlk dişboşbırakılarak kendir sarma işlemine başlanır. Yeterli miktarda kendir sarılmalıdır. Fazla kendir yarar sağlamaz. Kendir kangallar hâlinde satılır. Kendiri kullanmadan önce inceltmek gerekir. Kendirin inceltilmesi, kendir liflerinin dişaralarına iyi işlemesini sağlar. Kendirin bir ucunu bağlayarak kullanmak, kendir liflerinin düzgün çekilmesini ve dolaşmamasınısağlar. Boru dişine sarılmışboru liflerinin, ek parçasısıkılırken boru içine kaçmamasına özen gösterilmelidir. Boru içine kaçan kendir parçalarısu akıntısıyla armatür ve tesisat cihazlarında tıkanmalara sebep olur. 44

TEMEL İŞLEMLER VE UYGULAMALARI Prof.Dr. Salim ASLANLAR

TEMEL İŞLEMLER VE UYGULAMALARI Prof.Dr. Salim ASLANLAR 1. ÖLÇME TEKNİĞİ Bilinen bir değer ile bilinmeyen bir değerin karşılaştırılmasına ölçme denir. Makine parçalarının veya yapılan herhangi işin görevini yapabilmesi için istenen ölçülerde olması gerekir.

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME SOĞUK SU HAZIRLAMA (CHİLLER) GRUBU MONTAJI ANKARA 2008 Milli Eğitim

Detaylı

MEKANİK ATÖLYELERDE KULLANILAN ÖLÇÜ ALETLERİ VE DİĞER YARDIMCI ALETLER

MEKANİK ATÖLYELERDE KULLANILAN ÖLÇÜ ALETLERİ VE DİĞER YARDIMCI ALETLER MEKANİK ATÖLYELERDE KULLANILAN ÖLÇÜ ALETLERİ VE DİĞER YARDIMCI ALETLER Bir parçanın yapımında ve yapıldıktan sonra istenen ölçülerde yapılıp yapılmadığının ölçülmesi, kontrol edilmesi gereklidir. Bu amaçla

Detaylı

TESĠSAT TEKNOLOJĠSĠ VE ĠKLĠMLENDĠRME

TESĠSAT TEKNOLOJĠSĠ VE ĠKLĠMLENDĠRME T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TESĠSAT TEKNOLOJĠSĠ VE ĠKLĠMLENDĠRME ÇELĠK BORULARI MONTAJA HAZIRLAMA 582YIM001 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında

Detaylı

a) Düzlemsellik b) Açı tamlığı c) Ölçü tamlığı d) Sertlik

a) Düzlemsellik b) Açı tamlığı c) Ölçü tamlığı d) Sertlik Soru 1) Talaşlı üretime uygun malzemelerin, üzerinden talaş kaldırılarak işlenmesine ne ad verilir? a) Eğeleme b) Tesviyecilik c) Ölçme d) Kontrol Soru 4) Aşağıdakilerden hangisi eğeleme sırasında istenilen

Detaylı

ELEKTRİK-ELEKTRONİK ÖLÇME TESİSAT GRUBU TEMRİN-1-Mikrometre ve Kumpas Kullanarak Kesit ve Çap Ölçmek

ELEKTRİK-ELEKTRONİK ÖLÇME TESİSAT GRUBU TEMRİN-1-Mikrometre ve Kumpas Kullanarak Kesit ve Çap Ölçmek ELEKTRİK-ELEKTRONİK ÖLÇME TESİSAT GRUBU TEMRİN-1-Mikrometre ve Kumpas Kullanarak Kesit ve Çap Ölçmek Amaç: Mikrometre ve kumpas kullanarak kesit ve çap ölçümünü yapabilir. Kullanılacak Malzemeler: 1. Yankeski

Detaylı

MAK-204. Üretim Yöntemleri. Frezeleme Đşlemleri. (11.Hafta) Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt.

MAK-204. Üretim Yöntemleri. Frezeleme Đşlemleri. (11.Hafta) Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. MAK-204 Üretim Yöntemleri Freze Tezgahı Frezeleme Đşlemleri (11.Hafta) Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Freze tezgahının Tanımı: Frezeleme işleminde

Detaylı

TAKIM TEZGAHLARI BÖLÜM 3 TESTERE İLE KESMEK, TESTERE TEZGAHLARI VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ. Öğr.Gör.Dr. Ömer ERKAN

TAKIM TEZGAHLARI BÖLÜM 3 TESTERE İLE KESMEK, TESTERE TEZGAHLARI VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ. Öğr.Gör.Dr. Ömer ERKAN TAKIM TEZGAHLARI BÖLÜM 3 TESTERE İLE KESMEK, TESTERE TEZGAHLARI VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ Öğr.Gör.Dr. Ömer ERKAN 2 TESTERE TEZGAHLARI Metalleri kesen aletler,kendisinden daha sert ve dayanıklı olan,kısa sürede

Detaylı

02.01.2012. Freze tezgahında kullanılan kesicilere Çakı denir. Çakılar, profillerine, yaptıkları işe göre gibi çeşitli şekillerde sınıflandırılır.

02.01.2012. Freze tezgahında kullanılan kesicilere Çakı denir. Çakılar, profillerine, yaptıkları işe göre gibi çeşitli şekillerde sınıflandırılır. Freze ile ilgili tanımlar Kendi ekseni etrafında dönen bir kesici ile sabit bir iş parçası üzerinden yapılan talaş kaldırma işlemine Frezeleme, yapılan tezgaha Freze ve yapan kişiye de Frezeci denilir.

Detaylı

İTFAİYECİLİK VE YANGIN GÜVENLİĞİ

İTFAİYECİLİK VE YANGIN GÜVENLİĞİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İTFAİYECİLİK VE YANGIN GÜVENLİĞİ BORU İŞÇİLİĞİ Ankara, 2013 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri

Detaylı

MAK-204. Üretim Yöntemleri. (8.Hafta) Kubilay Aslantaş

MAK-204. Üretim Yöntemleri. (8.Hafta) Kubilay Aslantaş MAK-204 Üretim Yöntemleri Vidalar-Vida Açma Đşlemi (8.Hafta) Kubilay Aslantaş Kullanım yerlerine göre vida Türleri Bağlama vidaları Hareket vidaları Kuvvet ileten vidaları Metrik vidalar Trapez vidalar

Detaylı

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ KİLİM DOKUMA-2 Ankara, 2012 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya

Detaylı

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Talaşlı Đmalatın Genel Tanımı En Basit Talaş Kaldırma: Eğeleme Ölçme ve Kumpas Okuma Markalama Tolerans Kesme

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Talaşlı Đmalatın Genel Tanımı En Basit Talaş Kaldırma: Eğeleme Ölçme ve Kumpas Okuma Markalama Tolerans Kesme Mak-204 Üretim Yöntemleri II Talaşlı Đmalatın Genel Tanımı En Basit Talaş Kaldırma: Eğeleme Ölçme ve Kumpas Okuma Markalama Tolerans Kesme Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi

Detaylı

KESME VE KESKİLER EĞELER

KESME VE KESKİLER EĞELER KESME VE KESKİLER Esas olarak ucu kama biçiminde olan ve metal malzemeden ufak parçaların kesilmesinde ve koparılmasında yararlanılan ve elle kullanılan bir araçtır. Keskiler, kaliteli çelikten yapılmış,

Detaylı

İMM-123 ÖLÇME VE KONTROL

İMM-123 ÖLÇME VE KONTROL İMM-123 ÖLÇME VE KONTROL 1.1.1. Ölçme Birim adı verilen ve bilinen bir değerle, aynı cinsten bilinmeyen bir değeri karşılaştırmaya ÖLÇME denir. Ölçme işlemleri ölçü aletleriyle yapılır. Örneğin; cetvel,

Detaylı

ÖLÇME VE KONTROL Ölçme ve Kontrolün Tanımı ve Önemi

ÖLÇME VE KONTROL Ölçme ve Kontrolün Tanımı ve Önemi Hazırlayan: Arş.Gör.Ali Kaya GÜR e-mail:alikayagur@gmail.com Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Metal Eğitimi Bölümü ELAZIĞ ÖLÇME VE KONTROL Ölçme ve Kontrolün Tanımı ve Önemi Bilinen bir değer

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ CAM VE CAM ÇITASI ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Detaylı

Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir.

Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir. 9. VİDALAR Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir. Vida Helisi Vida Adımı Bir kenarı silindirin çapına eşit dik bir üçgen, silindirin üzerine sarıldığında

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ PVC ORTA KAYIT ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim

Detaylı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ TEMEL MESLEKİ HESAPLAMA ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

Endüstriyel Ölçme ve Kontrol

Endüstriyel Ölçme ve Kontrol TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU Endüstriyel Ölçme ve Kontrol KUMPASLAR Sürgülü kumpaslar Alman normu DIN 862 esas alınarak yapılırlar. Bu norm 2000 mm ye kadar ölçme kapasitelidir. 10 eşit bölümlü (1/10

Detaylı

CNC FREZE TEZGAHLARININ PROGRAMLANMASI

CNC FREZE TEZGAHLARININ PROGRAMLANMASI CNC FREZE TEZGAHLARININ PROGRAMLANMASI Frezelemenin Tanımı Çevresinde çok sayıda kesici ağzı bulunan takımın dönme hareketine karşılık, iş parçasının öteleme hareketi yapmasıyla gerçekleştirilen talaş

Detaylı

YARD. DOÇ. DR. HANİFİ ÇİNİCİ TEMEL İŞLEM TEKNİKLERİ MEM 217

YARD. DOÇ. DR. HANİFİ ÇİNİCİ TEMEL İŞLEM TEKNİKLERİ MEM 217 YARD. DOÇ. DR. HANİFİ ÇİNİCİ TEMEL İŞLEM TEKNİKLERİ MEM 217 ÖLÇME Ölçmenin Tanımı Bilinen bir değerle bilinmeyen bir değerin kıyaslanmasına ölçme adı verilir. Ölçme Çeşitleri Doğrudan (direkt) Ölçme: Ölçü

Detaylı

KESME 1. Tanımı ve Önemi Makas, kıl testere ve kesme bıçakları yardımıyla levha üzerinden talaş kaldırarak veya kaldırmadan belirlenen yüzeyin

KESME 1. Tanımı ve Önemi Makas, kıl testere ve kesme bıçakları yardımıyla levha üzerinden talaş kaldırarak veya kaldırmadan belirlenen yüzeyin KESME 1. Tanımı ve Önemi Makas, kıl testere ve kesme bıçakları yardımıyla levha üzerinden talaş kaldırarak veya kaldırmadan belirlenen yüzeyin levhadan ayrılması için yapılan işleme kesme denir. Kesme

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GEMİ YAPIMI BAŞ BLOK RESMİ ANKARA, 2009 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve

Detaylı

Silindirik Düz Pim : Sertleştirilmeden kullanılan silindirik bir pimdir. Şekilde görüldüğü gibi iki tipi mevcuttur.

Silindirik Düz Pim : Sertleştirilmeden kullanılan silindirik bir pimdir. Şekilde görüldüğü gibi iki tipi mevcuttur. PİMLER Tanım : Birden fazla sayıda parçayı istenilen konumda tutma, parçalar arası yatay ve düşey kaymayı önleme, merkezlemeyi sağlamak amacıyla kullanılan makine elemanlarına PİM denir. Silindirik Düz

Detaylı

10. MAKİNA VE METAL TEKNİĞİNDE KULLANILAN EL ALETLERİ

10. MAKİNA VE METAL TEKNİĞİNDE KULLANILAN EL ALETLERİ 10. MAKİNA VE METAL TEKNİĞİNDE KULLANILAN EL ALETLERİ 10.1. Anahtarlar, Anahtarlar, cıvata, somun, rakor gibi vidalı birleştirme elemanlarının sıkılmasında ve sökülmesinde kullanılan el aletleridir. Anahtarların

Detaylı

46.Deliklerin ağzını genişletmek için kullanılan alete ne denir? A) Rayba B) Pafta C) Kılavuz D) Havşa 47. Aşağıdakilerden hangisi vida oluk

46.Deliklerin ağzını genişletmek için kullanılan alete ne denir? A) Rayba B) Pafta C) Kılavuz D) Havşa 47. Aşağıdakilerden hangisi vida oluk TEMEL İMALAT VE ARAÇ BAKIMI DERSİ 1. Dökme demirden yapılan ve piyasada en çok kullanılan mengene hangisidir? A) Boru mengenesi B) Ayaklı mengene C) Tesviyeci mengenesi D) Döner çeneli mengene 2. İşimiz

Detaylı

METAL İŞLEME TEKNOLOJİSİ. Doç. Dr. Adnan AKKURT

METAL İŞLEME TEKNOLOJİSİ. Doç. Dr. Adnan AKKURT METAL İŞLEME TEKNOLOJİSİ Doç. Dr. Adnan AKKURT Takım Tezgahları İnsan gücü ile çalışan ilk tezgahlardan günümüz modern imalat sektörüne kadar geçen süre zarfında takım tezgahları oldukça büyük bir değişim

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA TİFDRUK SİLİNDİR TEMİZLİĞİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA TİFDRUK SİLİNDİR TEMİZLİĞİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA TİFDRUK SİLİNDİR TEMİZLİĞİ ANKARA 2008 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim

Detaylı

TEMEL İMALAT VE ARAÇ BAKIMI DERSİ SORU BANKASI TEMEL MEKANİK

TEMEL İMALAT VE ARAÇ BAKIMI DERSİ SORU BANKASI TEMEL MEKANİK TEMEL İMALAT VE ARAÇ BAKIMI DERSİ SORU BANKASI TEMEL MEKANİK 1 1. Dökme demirden yapılan ve piyasada en çok kullanılan mengene aşağıdakilerden hangisidir? A) Boru mengenesi B) Ayaklı mengene C) Tesviyeci

Detaylı

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ DÜZ ÖRME PELERİN VE BERE KALIPLARI ANKARA 2008 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

Yük taşıyan betonarme yapı elemanları nda çekme ve kayma gerilmelerini karşılamak amacıyla kullanılan özel şekillendirilmiş çelik çubuklardır.

Yük taşıyan betonarme yapı elemanları nda çekme ve kayma gerilmelerini karşılamak amacıyla kullanılan özel şekillendirilmiş çelik çubuklardır. BETONARME DEMĠR 1. DEMĠR YÜZEYLERĠNĠN TEMĠZLENMESĠ 1.1.Betonarme Demirleri 1.1.1.Tanımı Yük taşıyan betonarme yapı elemanları nda çekme ve kayma gerilmelerini karşılamak amacıyla kullanılan özel şekillendirilmiş

Detaylı

III. Hafta İmal Usulleri. Öğr.Grv. Kubilay ASLANTAŞ. Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek

III. Hafta İmal Usulleri. Öğr.Grv. Kubilay ASLANTAŞ. Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek III. Hafta Öğr.Grv. Kubilay ASLANTAŞ Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek Page 1-1 Page 1-2 Vida Türleri Page 1-3 Kullanım yerlerine göre vida Türleri Bağlama vidaları Hareket vidaları

Detaylı

DİŞLER; Diş Profili, çalışma sırasında iki çark arasındaki oranı sabit tutacak şekilde biçimlendirilir. Dişli profillerinde en çok kullanılan ve bu

DİŞLER; Diş Profili, çalışma sırasında iki çark arasındaki oranı sabit tutacak şekilde biçimlendirilir. Dişli profillerinde en çok kullanılan ve bu KAVRAMLAR Dişli Çarklar, eksenleri birbirine yakın veya birbirini kesen miller arasında hareket ve güç ileten makine elemanlarıdır. Çevrelerine diş açılmış iki dişli çark bir dişli çiftini oluştururlar

Detaylı

MASTARLAR MASTAR ÇEŞİTLERİ. 1 - Tampon Mastarlar. 2 - Vida Mastarları. 3 - Çatal Mastarlar. 4 - Johnson Mastarları. 5 - Prizmatik Mastarlar

MASTARLAR MASTAR ÇEŞİTLERİ. 1 - Tampon Mastarlar. 2 - Vida Mastarları. 3 - Çatal Mastarlar. 4 - Johnson Mastarları. 5 - Prizmatik Mastarlar MASTARLAR Makine parçalarının ölçme ve kontrol işlemlerinde ölçme ve kontrol aletleri ile birlikte kullanılan yardımcı aletlere Mastarlar denir. Bunların bazıları direkt bazıları ise endirekt olarak ölçme

Detaylı

02.01.2012. Kullanım yerlerine göre vida Türleri. Vida Türleri. III. Hafta Đmal Usulleri. Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek

02.01.2012. Kullanım yerlerine göre vida Türleri. Vida Türleri. III. Hafta Đmal Usulleri. Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek III. Hafta Öğr.Grv. Kubilay ASLANTAŞ Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek Page 1-1 Page 1-2 Vida Türleri Kullanım yerlerine göre vida Türleri Bağlama vidaları Hareket vidaları Kuvvet

Detaylı

ZİNCİR DİŞLİ ÇARKLAR. Öğr. Gör. Korcan FIRAT CBÜ Akhisar MYO

ZİNCİR DİŞLİ ÇARKLAR. Öğr. Gör. Korcan FIRAT CBÜ Akhisar MYO ZİNCİR DİŞLİ ÇARKLAR Öğr. Gör. Korcan FIRAT CBÜ Akhisar MYO ZİNCİR DİŞLİ ÇARK NEDİR? Tanımı: Güç ve hareket iletecek millerin merkez uzaklığının fazla olduğu durumlarda, aradaki bağlantıyı dişli çarklarla

Detaylı

Freze tezgahları ve Frezecilik. Page 7-1

Freze tezgahları ve Frezecilik. Page 7-1 Freze tezgahları ve Frezecilik Page 7-1 Freze tezgahının Tanımı: Frezeleme işleminde talaş kaldırmak için kullanılan kesici takıma freze çakısı olarak adlandırılırken, freze çakısının bağlandığı takım

Detaylı

10. MAKİNA VE METAL TEKNİĞİNDE KULLANILAN EL ALETLERİ

10. MAKİNA VE METAL TEKNİĞİNDE KULLANILAN EL ALETLERİ 10. MAKİNA VE METAL TEKNİĞİNDE KULLANILAN EL ALETLERİ 10.1. Anahtarlar, Anahtarlar, cıvata, somun, rakor gibi vidalı birleştirme elemanlarının sıkılmasında ve sökülmesinde kullanılan el aletleridir. Anahtarların

Detaylı

TORNACILIK. Ali Kaya GÜR Fırat Ün.Teknik Eğitim Fak.MetalFırat Ün.Teknik Eğitim Fak.Metal Eğ.Böl. ELAZIĞ

TORNACILIK. Ali Kaya GÜR Fırat Ün.Teknik Eğitim Fak.MetalFırat Ün.Teknik Eğitim Fak.Metal Eğ.Böl. ELAZIĞ TORNACILIK Ali Kaya GÜR Fırat Ün.Teknik Eğitim Fak.MetalFırat Ün.Teknik Eğitim Fak.Metal Eğ.Böl. ELAZIĞ TORNANIN TANIMI VE ENDÜSTRİDEKİ ÖNEMİ Bir eksen etrafında dönen iş parçalarını, kesici bir kalemle

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KOMBİNEZON-JÜPON KALIBI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KOMBİNEZON-JÜPON KALIBI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KOMBİNEZON-JÜPON KALIBI ANKARA 2008 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

ÖLÇME VE KONTROL. E- Özel kalınlık mastarları ve kullanılma yerleri

ÖLÇME VE KONTROL. E- Özel kalınlık mastarları ve kullanılma yerleri ÖLÇME VE KONTROL Giriş: Bu konu, atölyede meydana getirilecek işlerin ölçme ve kontrolü ile birlikte parçaların çalışıp kullanılacağı yere göre fonksiyonlarını yapabilmesi için ölçme ve kontrolün önem

Detaylı

TEMEL İŞLEMLER TEKNOLOJİSİ VE UYGULAMALARI Dr. Salim ASLANLAR

TEMEL İŞLEMLER TEKNOLOJİSİ VE UYGULAMALARI Dr. Salim ASLANLAR 8 DİŞ AÇMA 8.1 Kılavuz İle Diş Açma Deliklere diş açmada kullanılan yüksek hız çeliğinden yapılmış, üzerinde kesici dişleri bulunan aletlere Kılavuz denir. Metrik ve whitworth olarak yapılmışlardır. Şekil

Detaylı

Kurşun Kalemlerin Teknik ve Mesleki Resimde Kullanıldığı Yerler

Kurşun Kalemlerin Teknik ve Mesleki Resimde Kullanıldığı Yerler Bir önceki dersin tekrarı yapılır, anlaşılmayan konuların tekrarı özet şeklinde anlatılır ve verilen ödevden alınan sonuçların sınıfta anlattırılarak arkadaşlarıyla paylaşmaları istenir. BÖLÜM I Teknik

Detaylı

Ağır Tip Boru Kesiciler Tek / Üç / Dört Bıçaklı Boru Kesiciler. Ekstra Geniş Bıçaklı Boru Kesici. Giyotin Tipi Boru Kesme Makasları.

Ağır Tip Boru Kesiciler Tek / Üç / Dört Bıçaklı Boru Kesiciler. Ekstra Geniş Bıçaklı Boru Kesici. Giyotin Tipi Boru Kesme Makasları. Ağır Tip Boru Kesiciler Tek / Üç / Dört Bıçaklı Boru Kesiciler 2-A 42-A 3-S, 4-S, 6-S 44-S Std. Bıçak Nominal Boru si Büyüklüğü Bıçak Sayısı Inch Dış Çap 3220 2-A 33100 1 1/ - 2 10-60 3,2 145 3230 3-S

Detaylı

TAKIM TuTuCuLAR TAKIM TuTuCuLAR

TAKIM TuTuCuLAR TAKIM TuTuCuLAR takım t u t u c u lar Ayarlanabilir kılavuz kolları ve, üst başlığı altında toplanmıştır. Kılavuz kolları ile el kılavuzları kullanılabilmektedir. Kılavuzun dörtgen şaftı kılavuz kolunun ayarlanabilir

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ İNŞAAT TEKNOLOJİSİ PVC KEPENK ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim

Detaylı

Mak- 204. Üretim Yöntemleri - II. Vargel ve Planya Tezgahı. Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt.

Mak- 204. Üretim Yöntemleri - II. Vargel ve Planya Tezgahı. Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Mak- 204 Üretim Yöntemleri - II Talaşlı Đmalatta Takım Tezgahları Vargel ve Planya Tezgahı Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Takım Tezgahlarında Yapısal

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ YASTIK DİKİMİ ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Detaylı

Parmak Freze çakıları

Parmak Freze çakıları Parmak Freze çakıları Parmak freze çakısı nedir? Parmak freze, Makine parçaları imalatında, kalıpçılıkta önemli bir yere sahip olan frezeleme işleminde kullanılan, helezonik kesici kenarlara sahip kesici

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) METAL TEKNOLOJİSİ SAÇLARIN KENARLARINI BÜKME ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ ERKEK BERMUDA KALIBI ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

TALAŞLI İMALAT SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KALIPÇILIK TEKNİĞİ DERS NOTU. Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI. Talaşlı İmalat Yöntemleri

TALAŞLI İMALAT SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KALIPÇILIK TEKNİĞİ DERS NOTU. Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI. Talaşlı İmalat Yöntemleri TALAŞLI İMALAT MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KALIPÇILIK TEKNİĞİ DERS NOTU Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI Talaşlı İmalat Yöntemleri 2 Talaşlı İmalat; iş parçası üzerinden, sertliği daha yüksek bir kesici takım yardımıyla,

Detaylı

AHŞAP YAPIM TEKNİKLERİ 2 DERSİ

AHŞAP YAPIM TEKNİKLERİ 2 DERSİ AHŞAP YAPIM TEKNİKLERİ 2 DERSİ Dersin Modülleri Makinede Rendeleme Makinede Kesme Makinede Delik delme Makinede Şekillendirme Makinede Birleştirme Kazandırılan Yeterlikler Makinede rendeleme yapmak Makinede

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ 12 16 YAŞ BLUZ KALIBI ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

Orijinal Ağır Tip Boru Anahtarı

Orijinal Ağır Tip Boru Anahtarı Kelepçeleme lar Orijinal Ağır Boru ı Dünyanın lider boru anahtarı üreticisi RIDGID, günümüzde her uygulamaya uygun tip ve boyutta milyonlarca anahtar üretmektedir. Şu andaki tüm RIDGID anahtarlarının atası

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KADIN SPOR PANTOLON KALIBI ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

Endüstriyel Metroloji

Endüstriyel Metroloji Ölçme: Bilinmeyen bir büyüklüğün değerini öğrenmek için, bu büyüklüğü bilinen bir büyüklük(standart) ile karşılaştırma ve bir değer belirleme işlemidir. Kontrol: Yapılan işlemlerin saptanmış değerlere

Detaylı

MAK-204. Üretim Yöntemleri

MAK-204. Üretim Yöntemleri MAK-204 Üretim Yöntemleri Taşlama ve Taşlama Tezgahı (12.Hafta) Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Taşlama Đşleminin Tanımı: Belirli bir formda imal

Detaylı

A TU T R U G R AY A Y SÜR SÜ M R ELİ

A TU T R U G R AY A Y SÜR SÜ M R ELİ DÜZ DİŞLİ ÇARK AÇMA Düz Dişli Çarklar ve Kullanıldığı Yerler Eksenleri paralel olan miller arasında kuvvet ve hareket iletiminde kullanılan dişli çarklardır. Üzerine aynı profil ve adımda, mil eksenine

Detaylı

KALFALIK SAC VE BORU İŞÇİLİĞİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI

KALFALIK SAC VE BORU İŞÇİLİĞİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI KALFALIK SAC VE BORU İŞÇİLİĞİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI 1. 1 kaç mm dir? A) 25,4 mm B) 24,4 mm C) 25,5 mm D) 25 mm 2. 1,7 m kaç cm dir? A) 1700 cm B) 17 cm C) 170 cm D) 1,70 cm 3. Cetvel üzerindeki 19 mm

Detaylı

Tarih İŞYERİ AMİRİ Konunun adı MÜHÜR-İMZA

Tarih İŞYERİ AMİRİ Konunun adı MÜHÜR-İMZA PRESLER Sac levhaların kabartma, bükme, oluk açma, kesme vb şekillendirme işlemlerinde işlemin karakteristiğine göre çeşitli türden presler kullanılmaktadır. Bu işlemlerde diğer önemli nokta da belli bir

Detaylı

Metrik ölçü sistemi İnch (Parmak) Sistemi. Dr. Ferit FIÇICI 5

Metrik ölçü sistemi İnch (Parmak) Sistemi. Dr. Ferit FIÇICI 5 Dr. Ferit FIÇICI 1 Miktarı bilinmeyen bir büyüklüğü, aynı cinsten bir birim büyüklük ile karşılaştırarak kaç katı olduğunu saptamaya ölçme denir. Ölçmeişlemineaşağıdaki sebeplerden dolayı ihtiyaçduyulur:

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, uygun atölye ortamında, standartlara ve elektrik iç tesisleri yönetmeliğine uygun olarak, kablo döşeme malzemelerini

Detaylı

ELSANATLARI TEKNOLOJİSİ

ELSANATLARI TEKNOLOJİSİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ELSANATLARI TEKNOLOJİSİ TIĞ ÖRÜCÜLÜĞÜNDE KROŞE ÇEŞİTLERİNDEN FARKLI DOKULAR OLUŞTURMA 215ESB482 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve

Detaylı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KADIN İŞÇİ TULUMU KALIBI ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

ÖLÇME BİLGİSİ DERS NOTU

ÖLÇME BİLGİSİ DERS NOTU ÖLÇME BİLGİSİ DERS NOTU Öğr.Gör.A.Özcan GÜL 1 ÖLÇÜ SİSTEMLERİ Dünyada kullanılmakta olan iki çeşit ölçü sistemi vardır. 1-) Metrik ölçü sistemi, 2-) İngiliz ölçü sistemi 1-) METRİK ÖLÇÜ SİSTEMİ Metrik

Detaylı

Laboratuvarlarda ve uygulamalarda ölçme işlemlerinin en önemli bir kısmını uzunluk (derinlik, çap vb.) ölçümleri almaktadır.

Laboratuvarlarda ve uygulamalarda ölçme işlemlerinin en önemli bir kısmını uzunluk (derinlik, çap vb.) ölçümleri almaktadır. Ölçme Tekniği Uzunluk Ölçümü Laboratuvarlarda ve uygulamalarda ölçme işlemlerinin en önemli bir kısmını uzunluk (derinlik, çap vb.) ölçümleri almaktadır. Boyut ölçme işlemlerinde kullanılan yöntemler genellikle

Detaylı

Uzunluk ölçme aletleri

Uzunluk ölçme aletleri UZUNLUK ÖLÇÜLERİ Bir nesnenin uzunluğu o nesnenin bir uçtan bir uca ne kadar uzandığını belirtir. Örnekler: Bir alışveriş merkezinde otoparkın kapıya olan uzaklığı, boyumuzun uzunluğu, kalemimizin, masamızın

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ DÜZ ÖRME SÜVETER KALIPLARI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ DÜZ ÖRME SÜVETER KALIPLARI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ DÜZ ÖRME SÜVETER KALIPLARI ANKARA 2008 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

Mak-204. Üretim Yöntemleri. Delme ve Raybalama. Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt.

Mak-204. Üretim Yöntemleri. Delme ve Raybalama. Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Mak-204 Üretim Yöntemleri Delme ve Raybalama Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Üretim Yöntemleri 1 Delme ve Raybalama Delik delme işlemi talaşlı imalat

Detaylı

Model 600 Elektrikli El paftası Boru kapasitesi: 1 /8-1 1 /4

Model 600 Elektrikli El paftası Boru kapasitesi: 1 /8-1 1 /4 Diş Açma Elektrikli Diş Açma 600 Elektrikli El paftası Boru kapasitesi: /8 - /4 Motor: Universal, geri döndürülebilir 020 W motor ~ 25-60 Hz. Anahtar: Ağır iş, pedal tipi, emniyet kilitlemeli anahtar.

Detaylı

FREZE TEZGÂHINDA BÖLME İŞLEMLERİ

FREZE TEZGÂHINDA BÖLME İŞLEMLERİ Üniversal Bölme Aygıtları(Divizörler) Freze tezgâhında her çeşit bölme işlemleri, divizör yardımıyla yapılabilir. Divizör ile, silindirik parçalar üzerine değişik sayılarda bölme yapma, konik parçalara

Detaylı

Torna tezgahının kısımları

Torna tezgahının kısımları Torna tezgahının kısımları Bu yazımızda torna tezgahının kısımları konusunu işleyeceğiz.torna tezgahı kısımları resimli anlatım şeklindedir. Tornanın kısımları her tesviyeci-tornacı tarafından bilinmelidir.tornanın

Detaylı

AHŞAP DOĞRAMALAR. Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D, yanlış ise Y yazınız.

AHŞAP DOĞRAMALAR. Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D, yanlış ise Y yazınız. AHŞAP DOĞRAMALAR 1. Menteşeler markalanırken üstten ortalama olarak kaç cm mesafe bırakılır? A) 15 cm B) 20 cm C) 25 cm D) 23 cm 2. Lambalı menteşelerde binme boşluğu olarak ne kadar tolerans bırakılır?

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Doç.Dr.İrfan AY-Arş.Gör.T.Kerem DEMİRCİOĞLU CIVATA-SOMUN ve RONDELALAR

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Doç.Dr.İrfan AY-Arş.Gör.T.Kerem DEMİRCİOĞLU CIVATA-SOMUN ve RONDELALAR CIVATA-SOMUN ve RONDELALAR CIVATALAR Cıvatalar: Özel baş biçimine sahip silindirik gövde üzerine belli boylarda diş açılmış bağlantı elemanlarına cıvata denir. Cıvataların diş açılmış kısımları üçgen vida

Detaylı

TEMEL İŞLEMLER TEKNOLOJİSİ VE UYGULAMALARI Prof.Dr. İng. Salim ASLANLAR

TEMEL İŞLEMLER TEKNOLOJİSİ VE UYGULAMALARI Prof.Dr. İng. Salim ASLANLAR 3. KONTROL TEKNİĞİ 3.1 Kontrolün Tanımı ve Önemi Makine ve metal teknolojilerinde parçaların belirli sınırlar içinde yapım resmine uygun olarak yapılıp yapılmadığının araştırılmasına kontrol adı verilir.

Detaylı

Chapter 22: Tornalama ve Delik Açma. DeGarmo s Materials and Processes in Manufacturing

Chapter 22: Tornalama ve Delik Açma. DeGarmo s Materials and Processes in Manufacturing Chapter 22: Tornalama ve Delik Açma DeGarmo s Materials and Processes in Manufacturing 22.1 Giriş Tornalama, dışı silindirik ve konik yüzeylere sahip parça işleme sürecidir. Delik açma, işleme sonucunda

Detaylı

tanımlar, ölçüler ve açılar DIN ISO 5419 (alıntı baskı 06/98)

tanımlar, ölçüler ve açılar DIN ISO 5419 (alıntı baskı 06/98) temel bilgiler tanımlar, ölçüler ve açılar DIN ISO 5419 (alıntı baskı 06/98) helisel matkap ucu silindirik saplı/ konik saplı matkap ucu-ø kanal sırt döndürücü dil (DIN 1809' a göre) sap-ø eksen gövde

Detaylı

Chapter 24: Frezeleme. DeGarmo s Materials and Processes in Manufacturing

Chapter 24: Frezeleme. DeGarmo s Materials and Processes in Manufacturing Chapter 24: Frezeleme DeGarmo s Materials and Processes in Manufacturing 24.1 Giriş Frezeleme, düz bir yüzey elde etmek için yapılan temel bir talaş kaldırma işlemidir Freze bıçakları bir veya birden fazla

Detaylı

MAK 401. Konu 3 : Boyut, Açı ve Alan Ölçümleri

MAK 401. Konu 3 : Boyut, Açı ve Alan Ölçümleri MAK 41 Konu 3 : Boyut, Açı ve Alan Ölçümleri Boyut Ölçümü Pratikte yapılan boyut ölçümlerinde kullanılan yöntemler genellikle doğrudan karşılaştırma adı verilen temasla yapılan ölçmelerdir. Bu iş için

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GEMİ YAPIMI BAŞ BLOK RESMİ 521MMI400

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GEMİ YAPIMI BAŞ BLOK RESMİ 521MMI400 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GEMİ YAPIMI BAŞ BLOK RESMİ 521MMI400 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KADIN GÖMLEK KALIBI ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 8

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 8 İmalat Yöntemleri MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 8 Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Talaşsız İmalat Talaşlı İmalat Fiziksel-Kimyasal Hammaddeye talaş kaldırmadan bir şekil verilir Döküm Dövme Presleme Haddeleme

Detaylı

KOMPOZİT ÜRÜN ÜRETİM ELEMANI (ELYAF SARMA VE SAVURMA DÖKÜM) (SEVİYE-3) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME MODÜLLERİ VE İÇERİKLERİ

KOMPOZİT ÜRÜN ÜRETİM ELEMANI (ELYAF SARMA VE SAVURMA DÖKÜM) (SEVİYE-3) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME MODÜLLERİ VE İÇERİKLERİ KOMPOZİT ÜRÜN ÜRETİM ELEMANI (ELYAF SARMA VE SAVURMA DÖKÜM) (SEVİYE-3) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME MODÜLLERİ VE İÇERİKLERİ 1 2 ÖĞRENME MODÜLÜ İÇERİĞİ MODÜL ADI : TEMEL TESVİYECİLİK UYGULAMALARI MESLEK : Kompozit

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) METAL TEKNOLOJİSİ DİŞ AÇMA

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) METAL TEKNOLOJİSİ DİŞ AÇMA T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) METAL TEKNOLOJİSİ DİŞ AÇMA ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve

Detaylı

DERS BİLGİ FORMU Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgâh İşlemleri (CNC) Makine Teknolojisi Frezecilik, Taşlama ve Alet Bilemeciliği

DERS BİLGİ FORMU Bilgisayarlı Sayısal Denetim Tezgâh İşlemleri (CNC) Makine Teknolojisi Frezecilik, Taşlama ve Alet Bilemeciliği Dersin Adı Alan Meslek / Dal Dersin Okutulacağı Sınıf / Dönem Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Ders İle Kazandırılacak Yeterlikler Dersin İçeriği Yöntem ve Teknikler Eğitim Öğretim Ortamı

Detaylı

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Delme Delme Đşlemi Delme Tezgahları Đleri Delik Delme Teknikleri

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Delme Delme Đşlemi Delme Tezgahları Đleri Delik Delme Teknikleri Mak-204 Üretim Yöntemleri II Delme Delme Đşlemi Delme Tezgahları Đleri Delik Delme Teknikleri Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Üretim Yöntemleri 1

Detaylı

AVİZE İMALAT TEKNİKLERİ DERSİ

AVİZE İMALAT TEKNİKLERİ DERSİ AVİZE İMALAT TEKNİKLERİ DERSİ Dersin Modülleri İmalat malzemeleri temin etmek Metallerin kaplanması ve parlatılması Renk ve boyama teknikleri Montaj teknikleri Kazandırılan Yeterlikler Yapım resmine göre

Detaylı

BURSA ATATÜRK ANADOLU TEKNİK VE ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ MAKİNE TEKNOLOJİSİ ALANI

BURSA ATATÜRK ANADOLU TEKNİK VE ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ MAKİNE TEKNOLOJİSİ ALANI BURSA ATATÜRK ANADOLU TEKNİK VE ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ MAKİNE TEKNOLOJİSİ ALANI ÖLÇME VE KONTROL Derleyen : Adnan YILMAZ 1 ÖLÇME VE KONTROL A - ÖLÇME : Bilinmeyen bir birimin içinde bilinen bir birimin

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI PLASTİK TEKNOLOJİSİ TEMEL TALAŞLI ÜRETİM 2 521MMI031

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI PLASTİK TEKNOLOJİSİ TEMEL TALAŞLI ÜRETİM 2 521MMI031 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI PLASTİK TEKNOLOJİSİ TEMEL TALAŞLI ÜRETİM 2 521MMI031 Ankara, 2011 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR... ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1...3 1. MATKAP UCU BİLEME...3 1.1. Delme Araçları

Detaylı

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel

Detaylı

Düz havşa matkabı olarak da adlandırılır. Yüzeylerinde çıkıntı istenmeyen silindirik başlı gömme vidaların yuvalarını açmak için kullanılmaktadır.

Düz havşa matkabı olarak da adlandırılır. Yüzeylerinde çıkıntı istenmeyen silindirik başlı gömme vidaların yuvalarını açmak için kullanılmaktadır. 7. HAVŞA AÇMAK Havşa açma, önceden delinmiş deliklere konik veya silindirik yuvalar açma işlemidir. Bu işlem, geliştirilmiş havşa matkapları ile gerçekleştirilir. Havşa açmanın birçok amacı vardır. Çoğunlukla

Detaylı

Mastarlar. Resim 2.23: Mastar ve şablon örnekleri

Mastarlar. Resim 2.23: Mastar ve şablon örnekleri Mastarlar Mastarlar (Resim 2.23), iş parçasının istenilen ölçüden daha büyük ya da küçük olup olmadığının kontrolü için kullanılan ölçme aletleridir. Parça boyutlarının, geometrik biçimlerin kontrolünde

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ-1 1. ÜÇGEN VİDA AÇMA

ÖĞRENME FAALİYETİ-1 1. ÜÇGEN VİDA AÇMA AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 Torna tezgâhında üçgen vida açabileceksiniz ARAŞTIRMA Torna tezgâhlarının olduğu işletmeleri ziyaret ederek, çalışanlardan üçgen vidalar hakkında bilgi alınız

Detaylı

DOĞALGAZ BORULARI KODU D-TB015 D-TB020 D-TB025 D-TB032 D-TB040 D-TB050 D-TB063 D-TB075 D-TB090 D-TB110 D-TB150. 6 Metre/Boy.

DOĞALGAZ BORULARI KODU D-TB015 D-TB020 D-TB025 D-TB032 D-TB040 D-TB050 D-TB063 D-TB075 D-TB090 D-TB110 D-TB150. 6 Metre/Boy. Borusan boru 2014 DOĞALGAZ BORULARI 1/ Dogalgaz borusu 3/ Dogalgaz borusu Dogalgaz borusu 1,1/ Dogalgaz borusu 1.1/ Dogalgaz borusu Dogalgaz borusu 2.1/ Dogalgaz borusu Dogalgaz borusu Dogalgaz borusu

Detaylı

Makine teknolojisi temel imalat işlemleri frezeleme temrinleri FREZEDE BÖLME İŞLEMLERİ MODÜLÜ TEMRİN İŞLEMLERİ. makinaegitimi.com

Makine teknolojisi temel imalat işlemleri frezeleme temrinleri FREZEDE BÖLME İŞLEMLERİ MODÜLÜ TEMRİN İŞLEMLERİ. makinaegitimi.com FREZEDE BÖLME İŞLEMLERİ MODÜLÜ TEMRİN İŞLEMLERİ ... MES.VE TEKN. AND. LİSESİ MAKİNE TEKLOJİSİ ALANI SAYFA 58 FREZE TEZGAHINDA EMNİYETLİ ÇALIŞMA KURALLARI BİLG İ SAYFASI 1 -Tezgâhı kullanmadan önce kumanda

Detaylı

Montaj Kılavuzu. Logamax plus. Kaskad Ünitesi GB162-65/80/100. Uygulayıcı için. Montajdan önce dikkatle okuyunuz. 7215 6900 (2011/02) TR

Montaj Kılavuzu. Logamax plus. Kaskad Ünitesi GB162-65/80/100. Uygulayıcı için. Montajdan önce dikkatle okuyunuz. 7215 6900 (2011/02) TR Montaj Kılavuzu Kaskad Ünitesi 7214 6000-000.1TD Logamax plus GB162-65/80/100 Uygulayıcı için Montajdan önce dikkatle okuyunuz. 7215 6900 (2011/02) TR Ürüne Genel Bakış Ürüne Genel Bakış 9 1 7 A2 5 A1

Detaylı

ÖZENİŞ PLASTİK HAKKINDA

ÖZENİŞ PLASTİK HAKKINDA 15.06.2015 OZENIS-FK-TR/15.06.2015 Türkiye de plastik sektörünün ilk fabrikalarından biri olan Özeniş Plastik, 1959 yılında üretime geçmiştir. Kuruluşunun ilk yıllarında alçak yoğunluklu polietilen kangal

Detaylı