CompHEP başlangıç. (ve CalcHEP nedir?) Gökhan Ünel / UC Irvine. HPFBU okulu - 2 Şubat 2012

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "CompHEP başlangıç. (ve CalcHEP nedir?) Gökhan Ünel / UC Irvine. HPFBU okulu - 2 Şubat 2012"

Transkript

1 CompHEP başlangıç (ve CalcHEP nedir?) Gökhan Ünel / UC Irvine HPFBU okulu - 2 Şubat 2012

2 Giriş n Parçacık Fiziğinde şunları bilmek istiyoruz: n İlgilendiğimiz olayın tesir kesiti; n Üzerinde deney yapacağımız hızlandırıcının etkisi; n Gerekiyorsa, PDF seçiminin etkisi; n Bir son durum için mümkün olan bütün Feynman çizimleri; n Bozunan bir parçacığın dallanma oranı (Herhangi bir MODEL için). n Bunları da elde etmek istiyoruz: n Güzel yapılmış Feynman çizimleri; n Türevsel tesir kesitlerini, parametre bağlılıklarını gösteren çizimler; n Üzerinde inceleme yapmak için MC olayları. 2 Bir kuramsal fizikçi bul Bir çizer bul Bir kumarbaz bul

3 CompHEP (veya CalcHEP) n Compute veya Calculate High Energy Physics. n Aşağıdakileri yapan bilgisayar yazılımıdır: n Ağaç seviyesinde tesir kesiti hesabı (ayrıntılar az sonra!) n Dallanma oranları hesabı n Feynman ve başka çizimler, olay üretimi. n Bedava olarak indirilebilirler: n n n Tanıdığımız biri tarafından önerilmiş: S. Sultansoy n The GaP project of computer aided theoretical calculations for future gamma p, gamma e, gamma gamma colliders physical programs. E. Boos, M. Dubinin, V. Edneral, V. Ilyin, A. Pukhov, V. Savrin (Moscow State U.), G. Jikia, S. Shichanin (Serpukhov, IHEP), S. Sultanov (Baku, Inst. Phys.). Mar pp. Prepared for 9th International Conference on Computing in High-energy Physics (CHEP 91), Tsukuba, Japan,11-15 Mar Published in Tsukuba 1991, Computing in high energy physics

4 CompHEP Okulun sanal linux bilgisayarında n Zaten kurulmuş ve çalışmaya hazır. n Komut satırına geçin n cd hepwork/comphepproje n./comphep n Önemli n işiniz bitince hep F9 ile çıkın, n pencereyi x yapmayın 4

5 Bir defalık CompHEP Okulun sanal linux bilgisayarını kullanmayacaksanız. n Unix üzerinde çalışır (Linux, OSX..) n Bilgisayara kurmak için aşağıdakileri komut satırında yapın: n Kayıt olun ve TGZ dosyasını indirin. (comphep tgz) n tar xzf comphep tgz ; cd comphep n./configure (CERNLIB hakkındaki uyarıyı önemsiz) n make n make setup WDIR=${HOME}/chep_proj1 (her proje için yeni dizin açın) n cd ${HOME}/chep_proj1 ;./comphep (proje) n Çalışmaya hazırız... 5

6 Model seçimi n Comphep de QED, SM, susy kuramları var. n Kendi kuramımızı da 4 kütük ile girebiliriz 1.Variables (kütleler, karışımlar) 2.Constraints (CKM birliği - unitarity) 3.Particle definitions (fermionlar ve bosonlar) 4.Lagrangian (etkileşimler) n Yararlı tanımlamalar: Jetler, W + /W -,.. n Etkin lagrangianlar bilinen halka çizimlerini taklit edebilir. (ggh etkin köşe) g g q 6 h

7 Demet & süreç seçimi n Demetleri seçin: (LEP, LHC..) n Proton, electron, µ, γ demetleri mümkün n Birçok seçenek (PDF, ISR, Beamstrahlung, Compton geri saçılmış foton) varolan veya planlanan hızlandırıcıların benzetimine olanak sağlar n Eksiklik: demet polarizasyonu yok (CalcHEP2.5j (beta) da var.) n 2 içeri, en çok 7 dışarı! n Süreci seçin: (çarpışma veya bozunma) n ilk ve son durumdaki parçacıkları girin ara parçacıklar elenebilir veya istenebilir 7

8 Çalışma sırası 1)Bir model seçin Şimdilik SM ile çalışalım. 2)Bir süreç seçin Hızlandırıcı da burada seçilir. 3)Feynman Çizimlerinin karesini alıp sonucu C dilinde yazdırın Önerilen çizimlere mutlaka bir göz atın. incelenecek her süreç için ayrı dizin yapın. 4) C programını derleyip sayısal inceleme yapın. Sonuclar burada elde edilir Bunların ayrıntılarını görelim.. 8

9 Deneme sürüşü n SM ile başlayın (Unitary gauge) n İlgilendiğiniz süreci girin: n e+ e- γ/z µ+ µ- CompHEPin hello world sürecidir. n Sırayla bunları yapın: n Square diagrams, Symbolic Calculations, Write results (C), C- compiler n Şimdi n_comphep dosyası results dizininde oluştu. n Bu dosya (binary) sonraki calışmalarda gerekecek. n Demet Enerjisini, ISR & BS (hızlandırıcınıza uygun olarak) ayarlayın, ilginç olabilecek histogramları ayırtın. 9

10 Numerical session n Basit süreçler için Itmx=10 ncall=20000 yapın n ncalls sayısını χ 2 ~ 1 olana dek arttırın. n Süreci anlamak için dağılımlar ayırtın. n Bu dağılımlar size hesapların neden kararsız olabileceğini veya hangi tırpanların işe yarayacağını gösterir. n F1 tuşu kısaltmaları açıklar. M34: 3. & 4. parçacıkların değişmez kütlesi T3 : 3. parçacığın dik momentumu n Start Integration sonuçları elde etmek ve ayırtılan dağılımlara bakmak için kullanılır. 10

11 Tesir kesitleri tüm e- aynı enerjide n Tesir kesiti hesabının sonucu ölçümü ne şartlarda yaptığımıza bağlıdır. n demek ki etkin tesir kesiti hesaplıyoruz. n GeV lik e+eçarpıştırıcısında µ+µ- üretimine bakalım. n bu bizim deneme sürecimiz Ölçüm şartları tesir kesiti (D) iğne demetler 113 iğne demetler çıkanların ölçülebilirliği 110 gerçekçi hızlandırıcı 338 gerçekçi hızlandırıcı çıkanların ölçülebilirliği

12 Elde edilenler.. n Tesir kesiti (pb olarak) GeV, e+e- demetleri n çift-µ değişmez kütle dağılımı n latex & text çıktı alınabilir. n log & lineer Y ekseni kullanılabilir. n Spline ile noktaların arasını tahmin etmek olasıdır. düşük istatistiğin zararı 12

13 Daha karışık bir örnek n p p veya p antip çarpıştırıcısı n n4 : SM e ek, ağır nötrino n Çoğu çizim silinmiş n W + W - µ + µ - son durumuna bakılmış 13

14 yrıntılar n Hızlandırıcı hakkında bildiklerimiz IN maddesinde yazılır. n paket uzunluğu, paketteki parçacık sayısı.. n Kimi alt süreçler daha iyi inceleme yapmak için kapatılabilir. n Z bozonun etkisini anlamak için γ-lı süreç kapatılabilir. 14

15 Olay seçimi - tırpanlar n Üretim seviyesinde seçim yapmak için > 3 4 n arkaplan olaylarını kolayca elemekte kullanılır. n Daha gerçekçi tesir kesitleri almak için n az enerjili parçacıkları algıcımız kaydedemez. n Tesir kesitleri hesaplanabilsin diye. n QCD olaylarında IR ıraksamalarından kurtulmadan hesap yakınsamaz. 15 T : dik momentum 10 GeV den büyük olan muonlar kaydedilir Y : rapidite/hızlılık iç algıç arasındadır ve yüklü leptonları doğru olarak tespit etmemize yarar.

16 Foton demeti WW dağılımı n 2 değişik foton demeti konabilir. n game : WW fotonları (ISR,BS) n gaml: Ters Compton saçılması n Daima elektron demet enerjisi verilir. Ters Compton dağılımı 16

17 Bu gereçle ne yapabiliriz? n SM etkileşimlerini daha iyi anlamak için bunu kullanabiliriz. n Bir modelin ölçülebilirliğini araştırabiliriz n İncelemek istediğiniz modelin Lagrangiyanını bulun ve CompHEP e girin. n Tesir kesitlerini veya dallanma oranlarını hesaplayın n MC olay üretin n mix komutunu kullanarak farklı alt süreçlerden gelen olayları karıştırın. n Bu noktada üretici seviyesinde inceleme yapılabilir. n Bir başka yazılım ile hadronlaşma yapın, (herwig/pythia) n Bir başka yazılım ile algıç benzetim yapın, (Delphes/PGS) n MC olaylarınızı aynı algıcınızdan gelen veri gibi inceleyin. 17

18 İleri konular n Olay üretimi n diğer yazılımlara olayları göndermek için n Kinematics seçeneği n 2 girer 4 çıkar süreçlerde gerekebilir. n Regularization seçeneği n çıkan parçacıkların aynı olduğu durumlarda gerekebilir. n Gözü kapalı olarak çalıştırma - betik yazımı n Tarama yapıp tesir kesitinin bir değişkene bağımlılığını anlamak için gerekebilir. 18

19 Olay üretimi n Generate Events maddesinden start search of maxima seçin n eger bulunamazsa simplex i kapatın n Her alt süreç için aynı sayıda olaya gerek yok, tesir kesiti ile orantılı olarak üretin n Tesir kesiti en çok olandan en fazla üretin n Üretim bitince program kırmızı pencereyi çıkartıp onay bekler n Negatif olay var mı? n Aynı olay tekrar ediyor mu? n Kütük dizine yazılır. 19

20 Olay harmanı n Farklı alt süreçlerde olay ürettik n Şimdi bunları harmanlayıp 1 tek dosya oluşturmak gerekli n Çalışmalarda kullanılacak tek dosya n harmanlama alt süreçlerin tesir kesitiyle orantılı olmalı n Bunun için bir yazılım var: mix n cd results n../mix events_1.txt events_2.txt n Sonuçta harmanlaşmış olaylar mixed.lhe kütüğüne yazılır. n Bu bir metin kütüğüdür ve bunları içerir: n süreç hakkında genel bilgi (Örnek: girenler/çıkanlar, tesir kesiti) n her olay hakkında özel bilgi (Örnek: Enerjiler, momentumlar..) 20

21 Results dizini Şu anda comphep çalışıyor Üretilmiş olaylar. bu süreci yine incelemek için çalıştırın. 10. hesabın detayları burada 21

22 Kinematics 1 n GeV ideal LC alın, ve W + W - üretimine bakın. n tesir kesiti = 2677 fb, n µ kanalına baksak: BR(W µν)=0.11 n tesir kesiti (ee WW µν µν)= 2677*0.11*0.11= n 32fb olarak hesaplanır. n Aynını CompHEP de yapın n Önceki 3 çizimi bırakın n ötekileri silin n hesaplatın veeeee. n yanlış sonucu bulun!!!!! 22

23 Kinematics 2 n Hata ve χ 2 çok büyük! n Niye? Kinematik seçeneğine bakın. Gerçekleşen fiziksel süreç bu değil! n 4,5,6 parçacıklar numara 3 ün bozunmasından gelmiyor... n Bilgisayar fizik bilmiyor, biz biliyoruz. n Doğru kinematiği girin: 23

24 Olmazsa Regularization! n Doğru kinematics genelde doğru cevabı verir. n bu durumda 33.6 fb. n Daima hata & χ 2 değerlerini yoklayın. n Gerekirse regularization yapın n Hangi ara parçacığın hangi son durum parçacığına bozunduğunu yazın n Kütle ve Genlik değerlerini yazın, power daima 2 olur. 24

25 Betik yazımı (kör uçuş) n comphep çalışma alanında bir betik var: n./num_batch.pl n kullanımı görmak için öylesine bir çalıştıralım n bütün alt süreçleri toplayıp toplam tesir kesiti hesabı: n./num_batch.pl -run vegas n bütün adımları ekrana yazar n./num_batch.pl -run vegas grep '< >' awk 'BEGIN{s=0} {s+=$3} END{ print s}' n Ekrana toplam tesir kesitini yazar. AWK komutlarını anlıyorsunuz değil mi? n Veya istediğimiz alt süreçte çalışabiliriz n./num_batch.pl -run vegas -proc 1,3-5,17,2 n Olay üretmek de kör yapılabilir: n./num_batch.pl -nevnt 5000 n her alt süreçten 5K olay üret. n./num_batch.pl -run n her alt süreç için, hesapla & olay üret 25

26 Betik yazımı - başka bir yöntem #!/bin/bash rd=/hep/chep/scripts outn=$1 ${rd}/set_momenta ${rd}/set_vegas #${rd}/set_cuts Y #if the same name is given, we purge the old data rm -f ${outn}.sub* for Mde in ; do { ${rd}/set_param Mde ${Mde} ${rd}/set_qcd ${Mde} St=0.045 echo ${Mde} ${St} >>${outn} ${rd}/set_param St ${St} # run and save results for ((sp=1; sp<35; sp++)); do ${rd}/select_sub ${sp} #${rd}/run_vegas echo $sp sesno=`grep "Session_number" session.dat cut -f2 -d' ' ` tail -1 prt_${sesno} >>${outn}.sub${sp} done 26 } n Bu bohçayı indirin n unel/chep_scripts.tgz: n comphep/calchep fark etmez, her ikisi ile de uyumlu n içindekileri bir yere açın (ör: /HEP/chep/scripts) n readme yi okuyun n verilen komutları kullanıp kendi betiğinizi yazın. n bu komutlar size daha ince ayar olanağı verir. n Bu örnekte: n n yeni bir parçacığın kütlesini taranır LHC de üretim tesir kesitini 35 alt süreç için hesaplanır.

27 CalcHEP n Aynı kökten farklılaşmış yazılım (en çok 6 parçacık çıkabilir.) n Bazı farklar: n Higgs için H yerine h n proton tanımı yok.. n giren parçacık polarizasyonu n Örnek: e% veya E% yazılır. 27

28 Polarizasyonun tesir kesitine etkisi e - pol e + pol polarize olmayan demetler: 0, 0 zıt yönde polarize olan demetler: -1, 1 n SLAC çarpıştırıcısında elektron ve pozitron demetleri polarize idi... 28

CompHEP başlangıç. (ve CalcHEP nedir?) Gökhan Ünel / UC Irvine. HPF okulu Ocak Aralık 2008

CompHEP başlangıç. (ve CalcHEP nedir?) Gökhan Ünel / UC Irvine. HPF okulu Ocak Aralık 2008 CompHEP başlangıç (ve CalcHEP nedir?) Gökhan Ünel / UC Irvine HPF okulu Ocak 2009 27 Aralık 2008 Giriş Parçacık Fiziğinde şunları bilmek istiyoruz: İlgilendiğimiz olayın tesir kesiti; Üzerinde deney yapacağımız

Detaylı

Çözümleme Örneği. Gökhan Ünel / UC Irvine. HPFBU okulu - Şubat 2012

Çözümleme Örneği. Gökhan Ünel / UC Irvine. HPFBU okulu - Şubat 2012 Çözümleme Örneği Gökhan Ünel / UC Irvine HPFBU okulu - Şubat 2012 Duruma bakalım n LHC yeni başladı n Yeni parçacıklar bulunabilir - heyecan verici n Yeni çarpıştırıcılar plan aşamasında (LHeC, ILC, CLIC..)

Detaylı

Uluslararası Lineer Çarpıştırıcı'da (ILC) Ayar Aracı Bozonları ile Süpersimetri Kırılması

Uluslararası Lineer Çarpıştırıcı'da (ILC) Ayar Aracı Bozonları ile Süpersimetri Kırılması Uluslararası Lineer Çarpıştırıcı'da (ILC) Ayar Aracı Bozonları ile Süpersimetri Kırılması Hale Sert 04 Eylül 2012 İÇERİK Giriş Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) ve Uluslararası Lineer Çarpıştırıcı (ILC)

Detaylı

LOGO CALYPSO. Ankara Üniversitesi. Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziğinde Bilgisayar Uygulamaları, Ocak 2009, Ç.Ü., Adana

LOGO CALYPSO. Ankara Üniversitesi. Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziğinde Bilgisayar Uygulamaları, Ocak 2009, Ç.Ü., Adana LOGO CALYPSO Orhan Çakır Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziğinde Bilgisayar Uygulamaları, 26-30 Ocak 2009, Ç.Ü., Adana İÇERİK 1 CALYPSO tanıtım 2 CALYPSO altprogramlar 3 CALYPSO kurulum

Detaylı

CAIN ile Işınlık Hesabı

CAIN ile Işınlık Hesabı CAIN ile Işınlık Hesabı Orhan Çakır Ankara Üniversitesi HPFBU 2014, 3-10 Şubat 2014, Gaziosmanpaşa Univ., Tokat CAIN Programı CAIN programı fortran dilinde yazılmış bir Monte Carlo benzetim programıdır.

Detaylı

CALYPSO. İlkay TÜRK ÇAKIR Türkiye Atom Enerjisi Kurumu. Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi V. UPHDYO

CALYPSO. İlkay TÜRK ÇAKIR Türkiye Atom Enerjisi Kurumu. Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi V. UPHDYO CALYPSO İlkay TÜRK ÇAKIR Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi V. UPHDYO - 2009 İÇERİK 1 2 CALYPSO tanıtım CALYPSO altprogramlar 3 CALYPSO kurulum 4 CALYPSO spektrumlar

Detaylı

Parçacık kinematiği. Gökhan Ünel - Univ. Irvine UPHDYO V

Parçacık kinematiği. Gökhan Ünel - Univ. Irvine UPHDYO V Parçacık kinematiği Gökhan Ünel - Univ. CaIifornia @ Irvine UPHDYO V 9.08.009-03.09.009 Giriş İnsan etrafını merak eder, gözlemlerini açıklamak ister. kedi bile merak eder! Doğayı mantıkla anyabileceğimizi

Detaylı

TR0300008 RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS

TR0300008 RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS TFD2I. Fizik Kf>ıı K r^i 11-14 E\lıil 21102 /.S/OTcm TR0300008 Y F. l- Sil RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS B. ŞİRVANLI Using the most general model independent form of the effective Hamillonian

Detaylı

ATLAS Dünyası. Standart Model. ATLAS ağ sayfası Karşımadde

ATLAS Dünyası. Standart Model. ATLAS ağ sayfası  Karşımadde Fizikçiler dünyanın ne olduğunu ve onu neyin bir arada tuttuğunu açıklayan isimli bir kuram geliştirmişlerdir. yüzlerce parçacığı ve karmaşık etkileşmeleri yalnızca aşağıdakilerle açıklayabilen bir kuramdır:

Detaylı

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN CERN Türk Öğretmenler Programı Şubat 2014

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN CERN Türk Öğretmenler Programı Şubat 2014 Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN CERN Türk Öğretmenler Programı 23-27 Şubat 2014 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan sonra evrenimiz

Detaylı

125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi

125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi 125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi CMS Deneyi, CERN 4 Temmuz 2012 Özet Bugün, CERN deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki (BHÇ) CMS deneyi araştırmacıları, CERN de ve Melbourne daki ICHEP 2012

Detaylı

TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer

TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer THM- YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı 19-20 MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer Orhan Çakır Ankara Univ. & I

Detaylı

Theory Tajik (Tajikistan)

Theory Tajik (Tajikistan) Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)

Detaylı

Parçacık Fiziği Söyleşisi

Parçacık Fiziği Söyleşisi Parçacık Fiziği Söyleşisi Saleh Sultansoy - TOBB ETÜ Gökhan Ünel - UC Irvine HPFBU2012 12-19 Şubat, Kars, Kafkas Üniversitesi 1 Parçacık fiziği Maddenin ve etkileşimlerin alt yapısını anlamak 2 Büyük Patlama

Detaylı

Parçacık Fiziğine Giriş ve Simulasyonlar

Parçacık Fiziğine Giriş ve Simulasyonlar Parçacık Fiziğine Giriş ve Simulasyonlar Orhan Çakır Ankara Üniversitesi 5. Uluslararası Katılımlı Parçacık Hızlandırıcı ve Dedektörleri Yaz Okulu, 9/08-03/09/009, Bodrum Özet 1 Madde nedir? Temel Parçacık

Detaylı

CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017

CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 2 CERN CERN; Fransızca Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi kelimelerinin

Detaylı

STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK

STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK MUSA ÖZCAN TTP 8 (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI 8) 21-27 OCAK 2018 1 Bugünü anlamak için, geçmişe bakmak. Büyüğü anlamak için, en küçüğe bakmak. *TTP 8 Güncel sorunlar Gökhan

Detaylı

ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar

ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar Resim 1: ATLAS ın 2012 de kaydettiği, Higgs in dört elektrona bozunma adayı. 4 Temmuz 2012 de, ATLAS deneyi, Higgs Bozonu araştırmalarındaki güncellenmiş sonuçlarının

Detaylı

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 2015

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 2015 ? Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 215 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan hemen sonra evrenimiz

Detaylı

Higgs ve Higgs Buluşu. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 Haziran 1 Temmuz 2016

Higgs ve Higgs Buluşu. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 Haziran 1 Temmuz 2016 Higgs ve Higgs Buluşu Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 Haziran 1 Temmuz 2016 1 Standart Model de kütle sorunu Madde parçacıkları Etkileşim aracıları Parçacıklara kütlesini veren nedir? Neden

Detaylı

Parçacık Fabrikalarında Fizik: B-Kuarklı ve C-Kuarklı Mezonlar Çalıştayı, 16-18 Mart 2012, HTE, Ankara

Parçacık Fabrikalarında Fizik: B-Kuarklı ve C-Kuarklı Mezonlar Çalıştayı, 16-18 Mart 2012, HTE, Ankara Parçacık Fabrikalarında Fizik: B-Kuarklı ve C-Kuarklı Mezonlar Çalıştayı, 16-18 Mart 2012, HTE, Ankara ANA BAŞLIKLAR Parçacık Fabrikaları D Mezon Üretim Süreçleri Olay Üreticileri Olayların Analizi Tartışma

Detaylı

Vektör Bozon Saçılması

Vektör Bozon Saçılması Vektör Bozon Saçılması V. E. Özcan University College London ATLAS Deneyi CERNTR toplantısı, 14 Ağustos 2008 Özet Nedir? Neden ilginçtir? İşin kirli tarafları Vektör bosonları yapılandırma, jetler, hızlı/tam

Detaylı

MadGraph (MG) İlkay TÜRK ÇAKIR İstanbul Aydın Üniversitesi İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi

MadGraph (MG) İlkay TÜRK ÇAKIR İstanbul Aydın Üniversitesi İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi MadGraph (MG) İlkay TÜRK ÇAKIR İstanbul Aydın Üniversitesi İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziği Bilgisayar Uygulamaları IV Anadolu Üniversitesi, Eskişehir 1-8

Detaylı

FİZ314 Fizikte Güncel Konular

FİZ314 Fizikte Güncel Konular FİZ314 Fizikte Güncel Konular 2015-2016 Bahar Yarıyılı Bölüm-8 23.05.2016 Ankara A. OZANSOY 23.05.2016 A.Ozansoy, 2016 1 Bölüm 8: Parçacık Fiziği 1. Temel Olmayan Parçacıklardan Temel Parçacıklara 2. 4

Detaylı

Temel Parçacık Dinamikleri. Sunum İçeriği

Temel Parçacık Dinamikleri. Sunum İçeriği 1 Sunum İçeriği 2 Genel Tekrar Leptonlar Örnek: elektron Fermionlar Kuarklar Örnek: u kuark Bozonlar Örnek: foton Kuarklar serbest halde görülmezler. Kuarklardan oluşan yapılar ise genel olarak şu şekilde

Detaylı

İçindekiler: CERN Globe Binası ve Micro Cosmos Müzesi

İçindekiler: CERN Globe Binası ve Micro Cosmos Müzesi Sayı 5 / Ağutos 2017 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi İçindekiler: CERN / CMS Deneyi Ziyareti...2 CMS Veri Alımı ve Analiz Çalışmaları... 3 LHCb Yeni Baryon

Detaylı

Nasıl Analiz Yapılır? Üzerine bir çeşitleme

Nasıl Analiz Yapılır? Üzerine bir çeşitleme 22 Kasım 2007 CERNTR toplantısı Yüksek Enerji Fiziğinde Nasıl Analiz Yapılır? Üzerine bir çeşitleme V. Erkcan Özcan University College London 1 Özet Amaç: Olabildiğince kısa bir zamanda bir keşif ş analizinin

Detaylı

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 30 Ocak 2015

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 30 Ocak 2015 Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 30 Ocak 2015 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan sonra evrenimiz

Detaylı

Boğaziçi Üniversitesi. 20 Temmuz 2015 - CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 4

Boğaziçi Üniversitesi. 20 Temmuz 2015 - CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 4 - Algıç Fiziği --Saime Gürbüz Boğaziçi Üniversitesi 20 Temmuz 2015 - CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 4 2 3 4 Algıç Nedir? Algılamak görmek midir? Görmek gerekli ve yeterli midir? Doğa(fizik) olaylarını algılamamızı

Detaylı

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. G. Ünel CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 8 Ocak 2018

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. G. Ünel CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 8 Ocak 2018 ? Güncel sorunlar ve çözüm arayışı G. Ünel CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 8 Ocak 218 1 Büyük Patlama dan hemen sonra evrenimiz bir parçacık kadar küçüktü. 2 ve evrenimizin gelişimi parçacıklarla ve onların

Detaylı

Temel Sabitler ve Birimler

Temel Sabitler ve Birimler Temel Sabitler ve Birimler Işığın boşluktaki hızı: c=299792458 m/s ~3x10 8 m/s Planck sabiti: h= 6.62606957(29)x10-34 Js İndirgenmiş Planck sabiti ħ = h/2π Temel elektrik yükü : e=1.60218x10-19 C İnce

Detaylı

LHC Run2 Beklentileri

LHC Run2 Beklentileri 6.5 6.5 LHC Run2 Beklentileri Sezen Sekmen Kyungpook National University CERNTR - 7 Temmuz 2015 LHC takvimi Phase-0 = ortalama pile- up / yığılma Algıçların gelişimi ATLAS Phase0 gelişmeleri CMS Phase0

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği. İleri Hızlandırma Yöntemleri. Plazma Dalgası ile Hızlandırma

Hızlandırıcı Fiziği. İleri Hızlandırma Yöntemleri. Plazma Dalgası ile Hızlandırma Hızlandırıcı Fiziği İleri Hızlandırma Yöntemleri Plazma Dalgası ile Hızlandırma Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology İletişim Bilgileri

Detaylı

Temel Sabitler ve Birimler

Temel Sabitler ve Birimler Temel Sabitler ve Birimler Işığın boşluktaki hızı: c=299792458 m/s ~3x10 8 m/s Planck sabiti: h= 6.62606957(29)x10-34 Js İndirgenmiş Planck sabiti ħ = h/2π Elektron yükü : e=1.602176565(35)x10-19 C İnce

Detaylı

Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar

Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar 1 Hızlandırıcı nedir? Çarpıştırıcı nedir? Parçacık hızlandırıcıları, elektrik yükü olan atomik veya atom-altı parçacıkları oldukça yüksek hızlara (ışık hızına bile oldukça

Detaylı

Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ

Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ 1 LEPTONLAR AYAR BOZONLARI (KUVVET TAŞIYICI BOZONLAR) KUARKLAR STANDART MODELİ ANLAMAK MADDE PARÇACIKLARI

Detaylı

ψ( x)e ikx dx, φ( k)e ikx dx ψ( x) = 1 2π θ açısında, dθ ince halka genişliğinin katı açısı: A. Fiziksel sabitler ve dönüşüm çarpanları

ψ( x)e ikx dx, φ( k)e ikx dx ψ( x) = 1 2π θ açısında, dθ ince halka genişliğinin katı açısı: A. Fiziksel sabitler ve dönüşüm çarpanları A. Fiziksel sabitler ve dönüşüm çarpanları B. Seçilmiş bağıntılar Rutherford saçınımının diferansiyel kesiti: Compton kayması Bohr un hidrojenimsi atom modelinde izinli yörüngelerin yarıçapı: olup burada

Detaylı

Parmela Proje Soruları Çözümleri. 9 Nisan Esin Çavlan & Ece Aşılar

Parmela Proje Soruları Çözümleri. 9 Nisan Esin Çavlan & Ece Aşılar Esin Çavlan Ece Aşılar 9 Nisan 2012 HF Çalışma Topluluğu İçerik Parmela ya Giriş 1 Parmela ya Giriş Giriş 2 Bizden istenen... Biz Neler Yaptık?? PARMELA Parmela ya Giriş Giriş PARMELA: Phase And Radial

Detaylı

Higgs ve Higgs Buluşu. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26-30 Ocak 2015

Higgs ve Higgs Buluşu. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26-30 Ocak 2015 Higgs ve Higgs Buluşu Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26-30 Ocak 2015 1 STANDART MODEL temel parçacıklar ve etkileşimler hakkındaki bütün bilgimizi içeren bir kuramlar bütünüdür. Force carriers

Detaylı

Doç. Dr. Orhan ÇAKIR Ankara Üniversitesi, Ankara

Doç. Dr. Orhan ÇAKIR Ankara Üniversitesi, Ankara Doç. Dr. Orhan ÇAKIR Ankara Üniversitesi, Ankara PARÇACIK FİZİĞİNDE SİMULASYONLARA GENEL BAKIŞ SİMULASYON YÖNTEMLERİ ve ÇARPIŞMA KİNEMATİĞİ SİMULASYON PROGRAMLARI (CompHEP, PYTHIA) 2 3 1. PARÇACIK FİZİĞİNDE

Detaylı

Karşıt Üst Kuarkın Lepton-Hadron Çarpıştırıcılarında Tek Üretimi. Single Antitop Quark Production at Lepton Hadron Collider

Karşıt Üst Kuarkın Lepton-Hadron Çarpıştırıcılarında Tek Üretimi. Single Antitop Quark Production at Lepton Hadron Collider SDU Journal of Science (E-Journal), 015, 10 (): 48-54 Karşıt Üst Kuarkın Leton-Hadron Çarıştırıcılarında Tek Üretimi Hüsnü Aksakal 1,*, Vahide Akgül Çavga 1 1 Niğde Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,

Detaylı

Gamma Bozunumu

Gamma Bozunumu Gamma Bozunumu Genelde beta ( ) ve alfa ( ) bozunumu sonunda çekirdek uyarılmış haldedir. Uyarılmış çekirdek gamma ( ) salarak temel seviyeye döner. Gamma görünür ışın ve x ışını gibi elektromanyetik radyasyon

Detaylı

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 5 Şubat 2016

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 5 Şubat 2016 ? Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 5 Şubat 2016 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan hemen sonra evrenimiz

Detaylı

Parçacık Fiziğinde Korunum Yasaları

Parçacık Fiziğinde Korunum Yasaları Parçacık Fiziğinde Korunum Yasaları I. Elektrik Yükünün Korunumu II. Lepton Sayılarının Korunumu III. Baryon Sayısının Korunumu IV. Renk Yükünün Korunumu V. Göreli Mekanik i. Göreli Konum ii. Lorentz Denklemleri

Detaylı

RFQ Hesaplayıcı Yazılımlar Hakkında ve demirci. UPHUK - V 7-9 Eylül 2013. Görkem Türemen & Betül Yasatekin Ankara Üniversitesi. Gökhan Ünel UC Irvine

RFQ Hesaplayıcı Yazılımlar Hakkında ve demirci. UPHUK - V 7-9 Eylül 2013. Görkem Türemen & Betül Yasatekin Ankara Üniversitesi. Gökhan Ünel UC Irvine RFQ Hesaplayıcı Yazılımlar Hakkında ve demirci UPHUK - V 7-9 Eylül 2013 Görkem Türemen & Betül Yasatekin Ankara Üniversitesi Gökhan Ünel UC Irvine Radio Frequency Quadrupole 2 RFQ protonları, ağır iyonları

Detaylı

STANDART MODEL VE ÖTESİ. Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018

STANDART MODEL VE ÖTESİ. Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018 STANDART MODEL VE ÖTESİ Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018 1 Evrenin kısa tarihi Görüldüğü gibi evrenimizin tarihi aynı zamanda atom altı parçacıkların oluşum

Detaylı

Parçacık Fiziği: Söyleşi

Parçacık Fiziği: Söyleşi HPFBU-2012, Kafkas Üniversitesi, 12-19 Şubat 2012 Parçacık Fiziği: Söyleşi Saleh Sultansoy, TOBB ETÜ, Ankara & AMEA Fizika İnstitutu, Bakı Gökhan Ünel, UC Irvine Rutherford, Mehmet Akif ve CERN Biraz daha

Detaylı

Kaynak Kodlardan Derleme. Turquaz Muhasebe. Versiyon 0.2. Hüseyin Ergün. 26 Mart 2005

Kaynak Kodlardan Derleme. Turquaz Muhasebe. Versiyon 0.2. Hüseyin Ergün. 26 Mart 2005 Kaynak Kodlardan Derleme Turquaz Muhasebe Versiyon 0.2 Hüseyin Ergün 26 Mart 2005 Turquaz Muhasebe, Kaynak Kodları Derleme Sayfa 2 İçindekiler İÇİNDEKİLER 2 GEÇMİŞ DEĞİŞİKLİKLER 3 1. GİRİŞ 4 1.1 AÇIKLAMA

Detaylı

Maddenin içine yaptığımız yolculukta...

Maddenin içine yaptığımız yolculukta... HİGGS NEDİR? Maddenin içine yaptığımız yolculukta... madde atom elektron proton quark çekirdek nötron Standart Model Standart Model Atomun İçi Doğadaki Temel Kuvvetler Temel Kuvvetler Değişim Parçacıkları

Detaylı

Mezon Molekülleri ve X(3872)

Mezon Molekülleri ve X(3872) Mezon Molekülleri ve X(3872) A. Özpineci Fizik Bölümü ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İZYEF 2013 Yeni fizik olduğundan emin miyiz? Yeni fizik olduğundan emin miyiz? = Yeni fizik olmasını istiyoruz, ama

Detaylı

GRID hakkında. bol ATLASlı örneklerle. Gökhan Ünel / UCIrvine. 4 Mart 2012

GRID hakkında. bol ATLASlı örneklerle. Gökhan Ünel / UCIrvine. 4 Mart 2012 GRID hakkında bol ATLASlı örneklerle Gökhan Ünel / UCIrvine 4 Mart 2012 GRID hakkında Dikkat!!! Bu şimdiye kadar dinlediği GRID sunumlarının hiçbirini, fazla bilgisayar içerikli bulduğu için, beğenmeyen

Detaylı

Elektron-Foton Çarpıştırıcılarında Uyarılmış Leptonların Araştırılması

Elektron-Foton Çarpıştırıcılarında Uyarılmış Leptonların Araştırılması Elektron-Foton Çarpıştırıcılarında Uyarılmış Leptonların Araştırılması Aysuhan OZANSOY A.Ü. Fen Fak. Fizik Bölümü Doktora Semineri Mayıs 007, Ankara Danışman: Pro.Dr. Orhan ÇAKIR 3.05.007 A.Ozansoy 1 İçerik

Detaylı

STANDART MODEL VE ÖTESİ. : Özge Biltekin

STANDART MODEL VE ÖTESİ. : Özge Biltekin STANDART MODEL VE ÖTESİ : Özge Biltekin Standart model, bilim tarihi boyunca keşfedilmiş parçacıkların birleşimidir. Uzay zamanda bir nokta en, boy, yükseklik ve zaman ile tanımlanır. Alanlar da uzay zamanda

Detaylı

Parçacık Fiziği. Dr. Bora Akgün / Rice Üniversitesi CERN Türkiye Öğretmenleri Programı Temmuz 2015

Parçacık Fiziği. Dr. Bora Akgün / Rice Üniversitesi CERN Türkiye Öğretmenleri Programı Temmuz 2015 Parçacık Fiziği Dr. Bora Akgün / Rice Üniversitesi CERN Türkiye Öğretmenleri Programı Temmuz 2015 Parçacık Fiziğinin Standard Modeli fermion boson Dönü 2 Spin/Dönü Bir parçacık özelliğidir (kütle, yük

Detaylı

, (Compton Saçılması) e e, (Çift Yokoluşu) OMÜ_FEN

, (Compton Saçılması) e e, (Çift Yokoluşu) OMÜ_FEN Göreli olmayan kuantum mekaniği 1923-1926 yıllarında tamamlandı. Göreli kuantum mekaniğinin ilk başarılı uygulaması 1927 de Dirac tarafından gerçekleştirildi. Dirac denklemi serbest elektronlar için uygulandığında

Detaylı

Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:28-2

Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2012 Cilt:28-2 BHÇ DE 7 TEV LİK PROTON-PROTON ÇARPIŞMALARINDAKİ TEK JET OLAYLARINDA BOZUNUMUNDAN KAYNAKLI SM KATKILARININ ELENMESİ Elimination Of Sm Contribution Coming From The Decay Process In Monojet Events In 7 Tev

Detaylı

UBT Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim:

UBT Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim: UBT 306 - Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim: 1. (a) (5) Radyoaktivite nedir, tanımlayınız? Bir radyoizotopun aktivitesi (A), izotopun birim zamandaki

Detaylı

CAIN PROGRAMI ile DEMET-DEMET SĐMÜLASYONU

CAIN PROGRAMI ile DEMET-DEMET SĐMÜLASYONU CAIN PROGRAMI ile DEMET-DEMET SĐMÜLASYONU E. RECEPOĞLU TAEK-Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi erdal.recepoglu@taek.gov.tr Işınlık Işınlık artırma faktörü CAIN Programı kurulması ve çalıştırılması

Detaylı

Çözümleme Kavramları. Sezen Sekmen / Kyungpook Nat. U. Gökhan Ünel / UC Irvine HPFBUIV- Şubat 2015

Çözümleme Kavramları. Sezen Sekmen / Kyungpook Nat. U. Gökhan Ünel / UC Irvine HPFBUIV- Şubat 2015 Çözümleme Kavramları Sezen Sekmen / Kyungpook Nat. U. Gökhan Ünel / UC Irvine HPFBUIV- Şubat 2015 1 Duruma bir bakalım LHC-1 yeni bitti. Yeni parçacık olarak Higgs bosonu bulundu. Başka pek çok model için

Detaylı

Bhabha Saçılması (Çift yokoluş ve Çift oluşumu. Moller Saçılması (Coulomb Saçılması) OMÜ_FEN

Bhabha Saçılması (Çift yokoluş ve Çift oluşumu. Moller Saçılması (Coulomb Saçılması) OMÜ_FEN Geometrodynamics: Genel Görelilik Teorisi Gravitasyon parçacık fiziğinde önemli bir etki oluşturacak düzeyde değildir. Çok zayıftır. Elektrodinamiğin kuantum teorisi Tomonaga, Feynman ve Schwinger tarafında

Detaylı

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı nda HZZ Bağlaşımlarının Ölçümü

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı nda HZZ Bağlaşımlarının Ölçümü Büyük Hadron Çarpıştırıcısı nda HZZ Bağlaşımlarının Ölçümü Volkan ARI*, Orhan ÇAKIR*, Sinan KUDAY** Ankara YEF Günleri 12-14 Şubat 2015 * Ankara Üniversitesi Fizik Bölümü ** İstanbul Aydın Üniversitesi

Detaylı

ALGIÇ BENZETİMİ. V. ERKCAN ÖZCAN, University College London

ALGIÇ BENZETİMİ. V. ERKCAN ÖZCAN, University College London ALGIÇ BENZETİMİ V. ERKCAN ÖZCAN, University College London Ana Hatlar Algıçlara giriş Parçacıkların algıçla etkileşmesi, sinyalin okunması ve sayısallaştırılması, parçacıkları izlerinden inşaa etme. Tam

Detaylı

ÇĐZĐM STĐLĐ ŞABLONU. taliasoft donatıpro kullanım kitapçığı. DONATIPRO // BETONARME DONATI DETAY ÇĐZĐM ve METRAJ YAZILIMI

ÇĐZĐM STĐLĐ ŞABLONU. taliasoft donatıpro kullanım kitapçığı. DONATIPRO // BETONARME DONATI DETAY ÇĐZĐM ve METRAJ YAZILIMI taliasoft donatıpro kullanım kitapçığı DONATIPRO // BETONARME DONATI DETAY ÇĐZĐM ve METRAJ YAZILIMI ÇĐZĐM STĐLĐ ŞABLONU sürüm: 3 güncelleme: 201507 sayfa sayısı: 3 İçindekiler 1. Giriş 2. Çizim Stili Şablonu

Detaylı

CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi

CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi Gülsen Önengüt Çukurova Üniversitesi, Fizik Bölümü CERN, Compact Muon Solenoid (CMS) Deneyi 2. Ulusal Grid Çalıştayı, 1 Mart 2007,

Detaylı

Mac OS İşletim Sisteminde E-imza İşlemleri

Mac OS İşletim Sisteminde E-imza İşlemleri Mac OS İşletim Sisteminde E-imza İşlemleri Mac OS işletim sisteminde e-imza işlemini gerçekleştirebilmek için, öncelikle işletim sisteminin dil ayarlarını İngilizce yapmanız ve bilgisayarınızda şifre yoksa,

Detaylı

ESPRIT KURULUM KILAVUZU

ESPRIT KURULUM KILAVUZU 1 Kuruluma başlamadan önce; Anti virüs yazılımınızı mutlaka kapatınız. Bilgisayar tarih ve saat ayarının güncel olduğundan emin olun ve kurulumdan sonra değiştirmeyiniz. Kullanıcı Hesap Denetim Ayarları

Detaylı

PARÇACIK FİZİĞİ, HIZLANDIRICILAR ve DEDEKTÖRLER

PARÇACIK FİZİĞİ, HIZLANDIRICILAR ve DEDEKTÖRLER PARÇACIK FİZİĞİ, HIZLANDIRICILAR ve DEDEKTÖRLER Dr. İlkay TÜRK ÇAKIR TAEK Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Ar-Ge Bölümü Füzyon Birimi - Hızlandırıcı Fiziği Birimi 24/09/07 III. UPHDYO 1 İÇERİK

Detaylı

Gerekli bağlantıları yapıp, ACS420 V3.03 programını çalıştırınız. Program açıldığında, LMS14 ün içindeki parametrelerin okunmasını bekleyiniz.

Gerekli bağlantıları yapıp, ACS420 V3.03 programını çalıştırınız. Program açıldığında, LMS14 ün içindeki parametrelerin okunmasını bekleyiniz. Gerekli bağlantıları yapıp, ACS420 V3.03 programını çalıştırınız. Program açıldığında, LMS14 ün içindeki parametrelerin okunmasını bekleyiniz. Aşağıdaki pencereyi gördükten sonra cihazınız parametre ayarı

Detaylı

Linux Kurulumu (Sürüm 1.52) İçindekiler

Linux Kurulumu (Sürüm 1.52) İçindekiler Linux Kurulumu (Sürüm 1.52) İçindekiler 1. Kurulum Başlangıcı 2. Kurulum Yönergeleri 3. Uygulama Çalıştırma Yönergeleri 4. Uygulama Kaldırma 5. Notlar 6. Ek: Sürüm 1.5.2 7. Logoların değiştirilmesi 8.

Detaylı

MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı

MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology İletişim Bilgileri

Detaylı

BÖLÜM 04. Çalışma Unsurları

BÖLÜM 04. Çalışma Unsurları BÖLÜM 04 Çalışma Unsurları Autodesk Inventor 2008 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Çalışma Unsurları Parça ya da montaj tasarımı sırasında, örneğin bir eskiz düzlemi tanımlarken, parçanın düzlemlerinden

Detaylı

Bilgisayarla 3 gösteri

Bilgisayarla 3 gösteri Bilgisayarla 3 gösteri Gökhan Ünel / UCI, TTP7 - Şubat 2017 1 eğlenceli örnekler Tesla sarımı Ayran kutusu, tuzlu su ve aluminyum folyo ile leyden kavanozu = kondansatör https://www.youtube.com/ watch?v=ogb-uwaxici

Detaylı

Regular Expressions Version 0.1

Regular Expressions Version 0.1 Regular Expressions Version 0.1 Hüseyin Kaya hkaya@be.itu.edu.tr 2001 Özet Bu belge Linux and Unix Shell Programming adlı kitaptan faydalalınarak yazılmıştır. Kitabın yazarı David Tansley. İngilizce bilenler

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziğine ine Giriş

Hızlandırıcı Fiziğine ine Giriş LOGO Hızlandırıcı Fiziğine ine Giriş Orhan Çakır Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziğinde Bilgisayar Uygulamaları, 6-30 Ocak 009, Ç.Ü., Adana İçerik 1 Hızlandırıcılar Tasarım ve Simulasyon

Detaylı

Doğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri

Doğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri EVREN NASIL İŞLER? Doğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri Evrenin olağanüstü karmaşıklığını açıklamak için küçüklerin dünyasını anlamak gerekir

Detaylı

Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ

Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ Prof. Dr. Altuğ Özpineci ODTÜ Fizik Bölümü Parçacık Fiziği Maddeyi oluşturan temel yapı taşlarını ve onların temel etkileşimlerini arar Democritus (460 MÖ - 370 MÖ)

Detaylı

ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ

ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ ATOMLARDAN KUARKLARA ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ 1. Parçac klar spinlerine göre Fermiyonlar ve Bozonlar olmak üzere iki gruba ayr l r. a) Fermiyonlar: Spin kuantum say lar 1/2, 3/2, 5/2... gibi olan parçac

Detaylı

HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7)

HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA KONU BAŞLIKLARI STANDART MODEL-TEMEL PARÇACIKLAR HİGGS BOZONU HİGGS ALANI HIZLANDIRICILAR(HİGGS

Detaylı

Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı.

Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı. 2 NEDEN?? : Yüksek enerjilerde parçacıkları çarpıştırıyoruz. Parçacıkları kırıp içlerine bakmak istiyoruz. DENEY Hızlandırıcılar Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden küçük bir

Detaylı

HPFBU. MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı

HPFBU. MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı MADX III (Methodical Accelerator Design) Yöntemli Hızlandırıcı Tasarımı Programı Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcro: Ins

Detaylı

Harita Güncelleme MODEL. - Model ; DAİİCHİ üniteye sahip olan TÜM modeller PROSEDÜR. 1. Öncelikle bilgisayarınızdan

Harita Güncelleme MODEL. - Model ; DAİİCHİ üniteye sahip olan TÜM modeller PROSEDÜR. 1. Öncelikle bilgisayarınızdan Harita Güncelleme Bu broşür DAİİCHİ marka Navigasyon ünitesine sahip olan Hyundai modellerimizin, Navigasyon programındaki haritanın güncelleme işleminin nasıl yapılacağı konusunda bilgilendirme amacıyla

Detaylı

qmail ile üniversite mail sistemi yönetimi Devrim Sipahi Dokuz Eylül Üniversitesi devrim.sipahi@deu.edu.tr

qmail ile üniversite mail sistemi yönetimi Devrim Sipahi Dokuz Eylül Üniversitesi devrim.sipahi@deu.edu.tr qmail ile üniversite mail sistemi yönetimi Devrim Sipahi Dokuz Eylül Üniversitesi devrim.sipahi@deu.edu.tr Üniversitelerde kullanılan mail sisteminin iki belirgin özelliği vardır. 1. Çok sayıda kullanıcı

Detaylı

BÖLÜM 14. Kaynak Tasarım Ortamı

BÖLÜM 14. Kaynak Tasarım Ortamı BÖLÜM 14 Kaynak Tasarım Ortamı Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Kaynak Tasarım Ortamı Kaynak tasarım ortamı, montaj tasarımının bir parçası. Kaynaklı parçaları kaynak tasarım

Detaylı

IceCube Deneyinde Gözlemlenen PeV Enerjili Olayların Renk Sekizlisi Nötrino Yorumu

IceCube Deneyinde Gözlemlenen PeV Enerjili Olayların Renk Sekizlisi Nötrino Yorumu Maddenin Yeni Yapı Düzeyi: PREONLAR Çalıştayı 8-10 Mart 2018 IceCube Deneyinde Gözlemlenen PeV Enerjili Olayların Renk Sekizlisi Nötrino Yorumu Ümit Kaya 09.03.2018 TÜBİTAK 1001 Projesi : 114F337 A. N.

Detaylı

qmail ile üniversite mail sistemi yönetimi Devrim Sipahi Dokuz Eylül Üniversitesi devrim.sipahi@deu.edu.tr

qmail ile üniversite mail sistemi yönetimi Devrim Sipahi Dokuz Eylül Üniversitesi devrim.sipahi@deu.edu.tr qmail ile üniversite mail sistemi yönetimi Devrim Sipahi Dokuz Eylül Üniversitesi devrim.sipahi@deu.edu.tr Üniversitelerde kullanılan mail sisteminin iki belirgin özelliği vardır. 1. Çok sayıda kullanıcı

Detaylı

LHC VE VLHC BAZINDA LEPTON-HADRON ÇARPIŞTIRICILARI: E-LİNAK İLE E-HALKA KARŞILAŞTIRILMASI. Hande KARADENİZ DOKTORA TEZİ

LHC VE VLHC BAZINDA LEPTON-HADRON ÇARPIŞTIRICILARI: E-LİNAK İLE E-HALKA KARŞILAŞTIRILMASI. Hande KARADENİZ DOKTORA TEZİ LHC VE VLHC BAZINDA LEPTON-HADRON ÇARPIŞTIRICILARI: E-LİNAK İLE E-HALKA KARŞILAŞTIRILMASI Hande KARADENİZ DOKTORA TEZİ FİZİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MART 2007 ANKARA Hande KARADENİZ tarafından

Detaylı

Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar.

Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar. Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar Manyetik Alan Manyetik Alan Çizgileri Manyetik Alan İçinde Hareket Eden Elektrik Yükü Akım Taşıyan Bir İletken Üzerine Etki Manyetik Kuvvet http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/

Detaylı

BİLGİ İŞLEM DERS 3. Yrd Doç Dr. Ferhat ÖZOK MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ

BİLGİ İŞLEM DERS 3. Yrd Doç Dr. Ferhat ÖZOK MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ BİLGİ İŞLEM MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ DERS 3 Yrd Doç Dr. Ferhat ÖZOK MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ TEMEL LINUX KOMUTLARI Bütün işletim sistemlerinde grafik arayüz yardımı herhangi bir komut yazmadan işlemler gerçekleştirilebilir

Detaylı

6.HAFTA BÖLÜM 3: ÇEKİRDEK KUVVETLERİ VE ÇEKİRDEK MODELLERİ

6.HAFTA BÖLÜM 3: ÇEKİRDEK KUVVETLERİ VE ÇEKİRDEK MODELLERİ 6.HAFTA BÖLÜM 3: ÇEKİRDEK KUVVETLERİ VE ÇEKİRDEK MODELLERİ 3.1 ÇEKİRDEK KUVVETLERİ 3.1.1. GENEL KARAKTERİSTİK Çekirdek hakkında çok fazla bir şey bilmezden önce yalnızca iki farklı etkileşim kuvveti bilinmekteydi.

Detaylı

CAEeda TM. NACA0012 KANADI ÜZERİNDE FAPeda ÇÖZÜMÜ UYGULAMASI EĞİTİM NOTU. EDA Tasarım Analiz Mühendislik

CAEeda TM. NACA0012 KANADI ÜZERİNDE FAPeda ÇÖZÜMÜ UYGULAMASI EĞİTİM NOTU. EDA Tasarım Analiz Mühendislik CAEeda TM NACA0012 KANADI ÜZERİNDE FAPeda ÇÖZÜMÜ UYGULAMASI EĞİTİM NOTU EDA Tasarım Analiz Mühendislik 1. Simülasyon Tanımlama Öncesi 1. Yeni bir proje oluşturmak için menü çubuğu üzerinden Dosya > Çözümağı

Detaylı

PARÇACIK FİZİĞİ SÖYLEŞİ. Sezen Sekmen Kyungpook Na0onal University HPFBUIV, Eskisehir, 1-8 Subat 2015

PARÇACIK FİZİĞİ SÖYLEŞİ. Sezen Sekmen Kyungpook Na0onal University HPFBUIV, Eskisehir, 1-8 Subat 2015 PARÇACIK FİZİĞİ SÖYLEŞİ Sezen Sekmen Kyungpook Na0onal University HPFBUIV, Eskisehir, 1-8 Subat 2015 Parçacık fiziği doğadaki temel (bölünemez) parçacıkları ve aralarındaki temel etkileşimleri anlamaya

Detaylı

Kabuk Programlama (Bash)

Kabuk Programlama (Bash) Kabuk Programlama (Bash) Erkan Esmer Ocak, 2013 İçindekiler 1 Giriş.................................................... 2 2 Kabuk(Shell)............................................... 3 3 Çekirdek(Kernel).............................................

Detaylı

HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?

HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA? Higgsli Günler HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA? 1. STANDART MODEL En basit haliyle, temel parçacıklar ve etkileşimleri hakkında bütün bilgimizi

Detaylı

CMS Deneyinde Ek Boyutlu Kara Delik Üre6m ve Bozunumu

CMS Deneyinde Ek Boyutlu Kara Delik Üre6m ve Bozunumu CMS Deneyinde Ek Boyutlu Kara Delik Üre6m ve Bozunumu Halil Gamsızkan Türk CERN Forumu Semineri 11 Aralık 08 Az sonra.. Mini kara delik fikri nereden geliyor? ADD Modeli Kara delik üre6mi Kara delik bozunumu

Detaylı

Maddenin Yapısı ve Higgs Bozonu

Maddenin Yapısı ve Higgs Bozonu Maddenin Yapısı ve Higgs Bozonu M. Zeyrek, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fizik Bölümü LHC deki ATLAS ve CMS deneylerinin 2012 de açıkladıkları sonuçlar Higgs bozonunun varlığını kanıtlamış, beraberinde

Detaylı

NAVİGASYON KULLANIM KILAVUZU.

NAVİGASYON KULLANIM KILAVUZU. NAVİGASYON KULLANIM KILAVUZU www.fiatnavigation.com www.daiichi.com.tr Başlarken Araç navigasyon yazılımını ilk kez kullanırken, bir başlangıç ayarı süreci otomatik olarak başlar. Aşağıdaki adımları takip

Detaylı

KONU: İşletim Sistemleri I - Ms-Dos İşletim Sistemi SORULAR

KONU: İşletim Sistemleri I - Ms-Dos İşletim Sistemi SORULAR KONU: İşletim Sistemleri I - Ms-Dos İşletim Sistemi Aşağıdakileri MS-DOS işletim sistemi uygulamalarını bilgisayarınızda yapınız ve nasıl yaptığınızı (hangi komutları nasıl kullandığınızı) boş bırakılan

Detaylı

6th International Student Conference of The Balkan Physical Union, İstanbul

6th International Student Conference of The Balkan Physical Union, İstanbul Ö. Karslı, Ö. Mete, An Optimization Study for a FEL Oscillator as TAC Test Facility X. European Particle Accelerator Conference (EPAC06) 26-30 June 2006, Edinburgh, SCOTHLAND The Status of Turkish Accelerator

Detaylı

Nesneye Yönelmek. veya sadece formülleri bilgisayarın anlayacağı dile çevirmeyi bilen birinin C++ kullanma yöntemleri. Gökhan Ünel

Nesneye Yönelmek. veya sadece formülleri bilgisayarın anlayacağı dile çevirmeyi bilen birinin C++ kullanma yöntemleri. Gökhan Ünel Object Orientation Tonguç (Rador) to the OO speaker: - What are your objects and how do you orient them? Speaker: -Ha?..?! Gökhan: - With a... magnetic field?... ~1996 Nesneye Yönelmek veya sadece formülleri

Detaylı

1. PROGRAM KURMA 1.1 LİNUX PROGRAMLARINI KURMA. 1.1.1 Yazılım Merkezi ile Program Kurma

1. PROGRAM KURMA 1.1 LİNUX PROGRAMLARINI KURMA. 1.1.1 Yazılım Merkezi ile Program Kurma 1. PROGRAM KURMA 1.1 LİNUX PROGRAMLARINI KURMA 1.1.1 Yazılım Merkezi ile Program Kurma Ubuntu işletim sisteminde en kolay program kurma yöntemidir. Birlikte Ubuntu Yazılım Merkezini tanımaya çalışalım.

Detaylı