TÜRKİYE LINUX KULLANICILARI DERNEĞİ LINUX NEDİR? YENİR Mİ? Serdar Köylü Doruk Fişek

Transkript

1 TÜRKİYE LINUX KULLANICILARI DERNEĞİ LINUX NEDİR? YENİR Mİ? Serdar Köylü Doruk Fişek

2 LINUX NEREDEN İCAP ETTİ? Helsinki Üniversitesi'nde bir öğrenci olan Linus Torvalds, Minix işletim sistemini pek sevmekte ama birçok istediği özelliği de bulamamakta Temmuz'unda posix standart tanımları üzerine bilgi toplamaya başlıyor. Ağustos sonunda sadece bir "hobi" olarak 386+ AT işlemcilerde çalışan bir işletim sistemi geliştirdiğini belirterek Minix'te en çok olması istenen özellikleri araştırmaya başlıyor. 5 Ekim 1991'de Linux'un ilk sürümü olan 0.02'yi duyuruyor. "Bir elin nesi var, birkaç milyon elin sesi var" atasözünden hareketle başdöndürücü bir hızla gelişerek, bugünkü halini alıyor. Linux nedir? Yenir mi? - Internet Haftası Serdar Köylü (serdarkoylu@fisek.com.tr) & Doruk Fişek (dfisek@fisek.com.tr)

3 LINUX NASIL OKUNUYOR? Linux, Liinuks veya Lihnuks şeklinde okunuyor. İngilizce bir kelime olmadığı için; Linaks, Layneks, Laynaks gibi okunuş şekilleri tamamen yanlış. Genel bir tartışma yarattığı için Linux'un yaratıcısı Linus Torvalds, kendi sesini bir ses dosyasına kaydederek Linux'un kendisinin okuduğu biçimini internetten dağıtıyor.

4 LINUX NEDİR? Linux, aslında GNU/Linux işletim sisteminin sadece çekirdeğine (kernel) verilen isimdir. Birçok program ile bezenen linux çekirdeği, bir linux dağıtımını oluşturur. Dosya listeleme komutu bile ayrı bir programdır, çekirdeğin bir parçası değildir.

5 LINUX ÇEKİRDEĞİ NE İŞE YARIYOR? Linux çekirdeği vızır vızır akan bir trafiğin ortasındaki polis gibidir. Donanın sürücülerine sahiptir, yazılımların bilgisayarın değişik bölümleri ile iletişim kurmasını sağlar. Dosya sistemleri, ağ araçları gibi diğer gerekli fonksiyonlar için de sürücüler bulundurur. Herhangi bir yazılım Linux'tan bir donanım ya da yazılım için istekte bulunduğunda, uygun donanım ya da yazılıma veriyi yönlendirir ve ondan gelen verileri alıp yazılıma iletir. Linux'un en büyük avantajı, parça mimarisidir. Çekirdeğin hemen hemen tüm parçaları modülerdir, kolaylıkla ayrılıp birleştirilebilir. Bu sayede hem milyonlarca farklı kişi tarafından birbirinin işini bozmadan geliştirilebilir, hem de özel isteklere göre ayarlanabilir.

6 LINUX KİLOMETRE TAŞLARI sürümü sürümü sürümü sürümü sürümü

7 PENGUEN DE NEREDEN ÇIKTI? 1996 yılının başlarında, birçok linux insanı artık Linux için uygun bir logo/maskot bulmanın zamanının geldiğini söylemeye başlamışlardı. Birçok yaratık önerildi. Bazıları diğer işletim sistemlerinin logolarında olduğu gibi güçlü-kuvvetliydiler (kartal, piranha, köpek balığı,...). Bir ara ruhani liderimiz Linus Torvalds'ın canlılar aleminden penguenleri özel olarak sevdiği duyulunca, tartışma kendiliğinden sonlandı ve herkes penguen içeren bir tasarıma yöneldi. Çeşitli şekillerde penguen önerileri geldi. Birisi de dünyayı elinde tutan bir penguendi. Bunun üzerine Linus Torvalds, gene sazı eline alarak ideal pengueni tarif etti. Larry Ewing'in GIMP kullanarak çizdiği penguen ( genel olarak kabul gördü. Bunun üzerine penguene bir de isim takılması düşünüldü. "Tux" isminin nereden geldiğine dair çeşitli rivayetler vardır. Birçok kişi "tuxedo" kelimesinden geldiğini düşünür. Tuxedo, İngilizce'de smokin anlamına gelir. Penguenler gerçekten de sürekli "smokin"li gezdikleri için, bu son derece mantıklı bir atıştır. Ancak bir rivayet de tıpkı Linux isminde olduğu gibi "Torvalds UniX"in kısaltması olduğudur.

8 LINUX = UNIX? UNIX bir işletim sistemleri grubuna verilen genel bir isimdir. Linux da bir UNIX'tir (resmi olarak olmasa da). *BSD, Aix, Irix, Solaris bu grubun diğer bazı üyeleridir. Linux, UNIX sistemlerinin tüm avantajlarını taşır. Networklerde ve çok kullanıcılı ortamlarda çalışmak için tasarlanmıştır. UNIX, çok kullanıcılı, çok geniş, güvenli ve sağlam ağlar için defacto standart işletim sistemidir.

9 SIK SORULAN SORULAR Neden başka bir unix değil de linux popüler? Linux, Microsoft'a bir tepki mi? GPL nedir? Bir yazılımın GPL olması ne anlama geliyor? Deli mi bu serbest yazılımcılar? Aç kalmıyorlar mı? İyi güzel hoş da bu linux ne işime yarar? Linux ne zaman paralı olacak? Neden bu kadar çok dağıtıım vaar? Linux'ta Türkçe karakter problemi var mı? Türkçe Linux var mı? Linux güvenli mi? Kaynak kodu açıkken nasıl güvenli olabilir? Linux gerçekten hiç çökmüyor mu? Windows uygulamaları Linux'ta çalışıyor mu? Çalışmıyorsa Word, Excel, Powerpoint dosyalarımı nasıl okuyacağım? Makinama Windows'u silmeden Linux kurabilir miyim? Windows'u mu bozar mı? Microsoft neden Linux'un GPL lisanslı olmasına tepki gösteriyor da FreeBSD'nin BSD modeline sıcak bakıyor? Microsoft'ta teknik desteği kurumdan alabiliyorum, Linux'ta üst merci olarak nereye başvuracağım? Linux ile her şeyi yapabilir miyim? Linux bu kadar iyi ise neden herkes Windows kullanıyor? İyi güzel anlatıyorsunuz da, Türkiye'de kimse

10 İyi güzel anlatıyorsunuz da, Türkiye'de kimse kullanıyor mu Linux'u?

11 NEDEN SERBEST YAZILIM? İlk PC 20 yıl önce yapıldığından beri insanların bilgisayarlardan beklentileri fazla değişmedi. Ancak 20 yıl geçmesine rağmen aynı müşterilerle aynı beklentileri karşılamaya çalışıyoruz. Bizden önceki insanların çözdüğü problemleri biz tekrar tekrar çözmeye çalışıyoruz. Bir doktor kanserin çözümünü bulsa ve sadece kendi hastalarında kullansa, insanoğlu ile paylaşmasa? Tıp bilimi de bizim bugün yazılımları geliştirdiğimiz şekilde ilerleseydi, bugün hala verem, sıtma, sarılık gibi hastalıkların çaresini arıyor olurduk. Internet, bilgisayar biliminin en büyük icatlarından. Bu başarısının altında interneti oluşturan teknolojinin tanımlandığı internet standartlarının (rfc) herkese açık olması yatıyor. Eğer internetin yapısı gizli / saklı olsaydı, bugünkü konumuna gerçekten gelebilir miydi? Serbest yazılım, bizi gelişmeye götüren bir araçtır. Serbest yazılım lisansına sahip bir program yazdığınızda, başkalarıyla bunu paylaşmalısınız. Koşulsuz, kuralsız... Tek kuralınız kodunuzun tekrar kapatılarak kötü emellere alet edilmeyeceği olacaktır. Isaac Newton'ın ünlü bir sözü vardır : "Diğer insanlardan daha ileriyi görebildiysem, bu sadece devlerin omuzlarında durduğum içindir". İşte serbest yazılım, bu omuzların her zaman kullanımınıza açık olacağını garanti eder. Linux nedir? Yenir mi? - Internet Haftası Serdar Köylü (serdarkoylu@fisek.com.tr) & Doruk Fişek (dfisek@fisek.com.tr)

12 İMDAAAT LINUX'TA xxx PROBLEMİM VAR! Yalnız değilsiniz, mutlaka sizden önce birisi aynı problemle karşılaşmıştır. - Türkçe Linux Dokümanları - Türkiye Linux Haberleşme Listesi