YÖNETİCİLERİN BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNE YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "YÖNETİCİLERİN BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNE YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA"

Transkript

1 T.C MARMARA ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI YÖNETİCİLERİN BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNE YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA YÜKSEK LİSANS TEZİ ÖZLEM KARA İSTANBUL, 2008

2 T.C MARMARA ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI YÖNETİCİLERİN BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNE YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA YÜKSEK LİSANS TEZİ ÖZLEM KARA TEZ DANIŞMANI: YRD. DOÇ. DR. BERAT BİRFİN BİR BAYRAKTAR İSTANBUL, 2008

3

4 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...I ÖZET...IV ABSTRACT... V ÖNSÖZ...VI TABLO LİSTESİ... VII ŞEKİL LİSTESİ...IX GİRİŞ BÖLÜM YÖNETİM YÖNETİMİN TANIMI YÖNETİMİN AMACI YÖNETİM SÜRECİNİN ÖZELLİKLERİ YÖNETİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ KLASİK YÖNETİM TEORİSİ NEO-KLASİK (DAVRANIŞSAL) YÖNETİM TEORİSİ MODERN YÖNETİM TEORİSİ MODERN ÖTESİ YÖNETİM TEORİSİ YÖNETİM FONKSİYONLARI PLANLAMA FONKSİYONU ÖRGÜTLEME FONKSİYONU YÜRÜTME (YÖNELTME) FONKSİYONU KOORDİNASYON FONKSİYONU KONTROL (DENETLEME) FONKSİYONU KARAR VERME SÜRECİ YÖNETİCİ YÖNETİCİLİK YAKLAŞIMLARI YÖNETİCİ KADEMELERİ YÖNETİCİNİN ROL VE İŞLEVLERİ... 34

5 2. BÖLÜM BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ BİLGİ YÖNETİMİ BİLGİ YÖNETİMİNİN TANIMI BİLGİ YÖNETİMİNİN ÖNEMİ BİLGİ YÖNETİMİNİN ÖZELLİKLERİ BİLGİ YÖNETİMİNİN İLKELERİ BİLGİ YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR BİLGİ YÖNETİM SÜRECİ BİLGİNİN ÜRETİLMESİ BİLGİNİN ELDE EDİLMESİ BİLGİNİN İŞLENMESİ BİLGİNİN KAYDEDİLMESİ BİLGİ YÖNETİMİ SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ BİLGİ TEKNOLOJİSİ BELGE YÖNETİMİ BELGE YÖNETİMİNİN TANIMI BELGE YÖNETİMİNİN AMACI BELGE YÖNETİMİNİN FONKSİYONLARI ÜRETİM KAYIT KULLANIM DOSYALAMA DEPOLAMA TANIMLAMA ERİŞİM VE KULLANICI HİZMETLERİ KORUMA TASFİYE ELEKTRONİK BELGE YÖNETİMİ BİLGİ VE BELGE YÖNETİCİSİ II

6 3. BÖLÜM YÖNETİCİLERİN BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNE YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ARAŞTIRMANIN AMACI ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ VE KAPSAMI ARAŞTIRMA VERİLERİNİN ANALİZİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ 82 SONUÇ EKLER KAYNAKÇA III

7 ÖZET YÖNETİCİLERİN BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNE YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Son yıllarda yönetim anlayışında küreselleşme, değişim, mükemmellik, rekabet gibi faktörler ön plana çıkmıştır. Bilgi, işletmeler açısından en önemli unsur haline gelmiştir. İşletmelerin etkin olabilmesi doğru, tam ve zamanında sağlanan bilgilere bağlıdır. Bu nedenle kurumsal bilgi kaynaklarının düzenlenmesi, üretilmiş olan bilgi ve belgelerin yönetilmesi önem kazanmıştır. Yöneticilerin, yönetim fonksiyonlarını yerine getirirken daha verimli ve başarılı olabilmeleri kurumsal bilgi kaynaklarının kullanılmasına bağlı olarak gelişmektedir. Bunun için yöneticilerin, kurum içerisinde üretilmiş olan bilgi ve belgelerden de faydalanmaları gerekmektedir. Bu çalışmada, farklı işletmelerdeki yönetim kademelerinde çalışan yöneticilerin, kurumlarındaki mevcut bilgi ve belge merkezlerinden hangi amaçla, ne sıklıkla yararlandıkları, bilgi / belge yönetimine bakış açıları ve yaklaşımları üzerine bir araştırma yapılmıştır. IV

8 ABSTRACT A STUDY ABOUT THE APPROACH OF ADMINISTRATORS ON INFORMATION AND RECORD MANAGEMENT In recent years factors like globalisation; changing; excellence; computing sticked out in managment concept. Information has gained the status of most important item in view of businesses. Efficiency of businesses depend on the appropriate; absolute and on time supplied information. Therefore; ordering information sources and managing produced information&documets gained importance. To be more efficient and successful of managers in full filling management functions connects the using of corporate infrmation sources. Thus managers should benefit from the in association produced information&documents. In this work; for which aim and frequency of using existing information&documets of managers who are working in different managment steps of businesses have been searched. Also their point of view and approaches are investigated. V

9 ÖNSÖZ Son yıllarda gelişmelere bağlı olarak işletmelerin "değer yaratabilme başarısı"; kurumsal bilgi kaynaklarından en etkin biçimde yararlanılmasını gerektirmektedir. Günümüzün rekabetçi ortamında, fazla bilgi ve beceri biriktiren ya da bilgiyi elinde tutmayı başarabilen işletmelerin pazar değerleri artmaktadır ların başından itibaren, belirginleşen yeni ekonomi döneminde, bilgi ve belge yönetimi yöneticilerin de ilgisini çekmeye başlamıştır. Yöneticiler, hem bilginin değerini, hem de bu bilgilerden en yüksek geri dönüşü alabilmek için bilgiye nasıl ulaşıp kullanmaları gerektiğini bilmenin bir zorunluluk olduğunun farkına varmışlardır. Bilgi nin kaybolmaması, boşa harcanmaması, doğru yönlendirilmesi ve üretken olabilmesi için bilgi ve belge yönetimine önem verilmeye başlanmıştır. Yöneticilerin Bilgi ve Belge Yönetimine Yaklaşımları Üzerine Bir Araştırma konulu bu çalışmanın amacı, yöneticilerin bilgi ve belge yönetimine bakış açılarını değerlendirmektir. Değerli zamanlarını ayırarak yapmış olduğum anket çalışmasına katkıda bulunan tüm yöneticilere, bu çalışmayı sonuçlandırmam için desteğini esirgemeyen danışman hocam Yrd. Doç. Dr. Berat Birfin Bir Bayraktar a, emeği geçen tüm hocalarıma, Prof. Dr. Hamza Kandur ve Doç. Dr. A.Oğuz İcimsoy a desteklerinden dolayı teşekkür ederim. Özlem KARA İstanbul, 2008 VI

10 TABLO LİSTESİ Sayfa No Tablo 1: Yöneticilerin Demografik Özellikleri.. 82 Tablo 2: Yöneticilerin Sektörlere Göre Dağılımı Tablo 3: Yöneticilerin Çalışma Süresine Göre Dağılımı...84 Tablo 4: Yöneticilerin Yönetim Kademelerine Göre Dağılımı 84 Tablo 5: Yöneticilerin Unvanlarına Göre Dağılımı.85 Tablo 6: Kurumda Bulunan Bilgi ve Belge Merkezinin Türü...85 Tablo 7: Yöneticilerin Kullandıkları Belge Formları...86 Tablo 8: Bilgi ve Belge Merkezinin Kurumsal Açıdan Faydası..87 Tablo 9: Bilgi ve Belge Merkezinin Kurumsal Açıdan Maliyeti...87 Tablo 10: Yöneticilerin Bilgi ve Belge Merkezlerine Ulaşımı...88 Tablo 11: Yöneticilerin Bilgi ve Belge Merkezlerini Kullanım Sıklığı..88 Tablo 12: Bilgi ve Belge Merkezlerinin Yönetim Fonksiyonları Açısından Kullanımı..89 Tablo 13: Bilgi ve Belge Merkezlerinin Yönetim Açısından Yararları..90 Tablo 14: Bilgi ve Belge Merkezinin Etkin Olabilmesi İçin Gereken Unsurlar.. 91 Tablo15: Bilgi ve Belge Yönetiminin Uygulanma Amaçları. 92 Tablo 16: Bilgi ve Belge Merkezinden Sağlanan Bilgilerin Durumu.93 Tablo 17: Bilgi ve Belge Yönetimi İle İlgili Yapılan Uygulamalar 94 Tablo 18: Kullanıcı Hizmetleri İle İlgili Yapılan Çalışmalar..95 Tablo 19: Elektronik Doküman Yönetimi Uygulamalarının Amacı 97 Tablo 20: Çalışılan Kurumun Kurumsal Bilginin Kullanılması Konusundaki Yaklaşımı 98 VII

11 Tablo 21: Yönetim Kademeleri ile Bilgi-Belge Merkezi Kullanım Sıklığının Karşılaştırılması..99 Tablo 22: Sektörler ile Bilgi-Belge Merkezi Kullanım Sıklığının Karşılaştırılması 100 Tablo 23: Sektörler ile Bilgi-Belge Yönetimi Etkinlik Unsurlarının Karşılaştırılması Tablo 24: Yönetim Kademeleri ile Bilgi-Belge Yönetimi Amaçlarının Karşılaştırılması..102 Tablo 25: Yönetim Kademeleri İle Bilgi-Belge Yönetimi Etkinlik Unsurlarının Karşılaştırılması..104 VIII

12 ŞEKİL LİSTESİ Sayfa No Şekil 1.1: Yönetim Faaliyetinin Temel Görüntüsü..3 Şekil 1.2: Yönetim Düşüncesinin Zaman Süreçleri...9 Şekil 1.3: Yönetim Fonksiyonları...13 Şekil 1.4: Planlama Sürecinin Aşamaları...16 Şekil 1.5: Feedback (Geri Bildirim) Akışı..25 Şekil 1.6: Karar Verme Mekanizması...27 Şekil1.7: Yönetimsel Bilgi Akış Sistemi (Management Informatıon System)..28 Şekil 1.8: İşletme ve Örgütlerde Yönetim Seviyeleri.34 Şekil 1.9: Yönetsel Beceriler..35 Şekil 2.1: Bilgi Yönetim Süreci..53 Şekil 3.1: Kurumlarda Evrak - Dosya ve Arşiv Yönetmeliğinin Bulunma Oranı.94 Şekil 3.2: Elektronik Doküman Yönetim Sistemi Uygulanma Oranı 97 IX

13 GİRİŞ Günümüzde yoğun rekabet, pazarların homojenleşmesi, bilgi sistemlerinin yönetim alanında kullanılması gibi unsurlar nedeniyle, bilgi ekonomik yaşamın en önemli gerçeği olmuştur. Bilgi ve belge yönetimi; işletme uygulamaları, yönetim fonksiyonları, iletişim, teknolojiler olarak adlandırılan birçok alanı da kapsamaktadır. Bilgi ve belge yönetiminin amacı, işletmenin amaçlarının başarılmasını desteklemektir. Bilginin giderek önem kazanmasıyla birlikte kurumsal bilginin yönetilmesi, verimli bir şekilde kullanılması, dağıtılması ve depolanması gibi unsurlar da ön plana çıkmıştır. Özellikle yönetim fonksiyonlarında kurumsal bilgi kaynakları etkin bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Kuruluşlarda artan bilgi üretimi ve kullanımı, bilginin daha doğrusu bilgi süreçlerinin yönetilmesi gerekliliğini kaçınılmaz kılmıştır. Kuruluşlar, etkinliklerini artırmak ve başarılı bir yönetim ortaya koyabilmek için bilgi süreçlerini en etkin şekilde yönetmek durumundadır. Kurumların başarıya ulaşması, yöneticilerin kurumsal bilgi kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmalarına bağlı olarak artmaktadır. Tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yönetim ve yönetici kavramlarına yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde bilgi ve belge yönetiminin önemine, amaçlarına, özelliklerine ve fonksiyonlarına değinilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, yöneticilerin bilgi ve belge yönetimine bakış açılarını değerlendirebilmek amacıyla bir anket çalışması uygulanmış, yapılan anket çalışması sonucu elde edilen istatistikî veriler açıklanmıştır. 1

14 1. BÖLÜM YÖNETİM 1.1 YÖNETİMİN TANIMI Yönetim kavramı, insanların toplu halde yaşamaya başladıkları devirlerden günümüze kadar önemini yitirmemiş ve gelecekte de önemini yitirmeyecek olan bir kavramdır. Bugün tüm dünyada büyük veya küçük, örgüt adı verilen iktisadi, sosyal, kültürel, askeri, dini ve siyasi amaçlı olarak daima yönetimden söz edilmektedir. İçinde insan unsurunu taşıyan diğer pek çok dalda olduğu gibi yönetim kavramı ile ilgili birçok tanıma rastlanmaktadır. Bu tanımlar bilim adamlarının yaklaşımlarına ve çalıştıkları konulara göre az çok farklılık göstermektedir. Yönetim ile ilgili ilk tanımlama, onun bilim, süreç ve sanat yönüyle ilgilidir; Yönetim evrensel bir süreç, toplumsal yaşam kadar eski bir sanat, gelişmekte olan bir bilimdir. Süreç olarak yönetim, bir takım faaliyet ve fonksiyonları; sanat olarak yönetim, bir uygulamayı; bilim olarak yönetim de, sistematik ve bilimsel bir bilgi topluluğunu ifade eder. 1 Buna göre bilim dalı ve uygulama alanı olan yönetimin temel özelliği, çeşitli disiplinler tarafından geliştirilmiş bilgilerin ve sistematik yöntemlerin birleştirilerek, etkin bir şekilde uygulanmasıdır. Ekonomik bir amaca yönelik olarak kurulan işletmelerin parasal, mekanik, ve iş gücünden oluşan kaynakların en uygun (optimal) bir biçimde sevk ve idare edilmesi 2 de işletmelerde verimlilik ve etkinlik sağlanması ile ilgili diğer bir yönetim tanımıdır. Başka bir tanıma göre ise; Örgüt amaçlarının etkili ve verimli gerçekleştirilmesi maksadıyla, planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon ve kontrol fonksiyonlarına ilişkin, kavram, ilke, teori, model ve tekniklerin, sistematik ve bilinçli bir biçimde, maharetle uygulanması ile ilgili faaliyetlerin tümü şeklindedir. 3 En geniş anlamıyla yönetim kavramı, amaçların etkili ve verimli bir biçimde 1 Atilla Baransel, Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi:Klasik ve Neo-Klasik Yönetim ve Örgüt Teorileri, Cilt:1, İstanbul: İşletme Fakültesi Yayınları, 1993, s Osman Yozgat, İşletme Yönetimi, 8. baskı, İstanbul: M.Ü. Nihad Sayar Eğitim Vakfı Yayınları, 1992, s Esin Can Mutlu, İşletme Yönetim Modelleri Araştırması, İstanbul: M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları, 1995, s. 6. 2

15 gerçekleştirilmesi için bir insan grubunun işbirliğini ve koordinasyonunu sağlamaya yönelik çalışmaların tümünü ifade eder. Ancak yönetim yalnızca işletmede çalışanların amaçlara doğru yönlendirilmesi ve yönetilmesiyle sınırlı değildir. İnsanların yanı sıra, işletmede yer alan makinelerin, stokların ve paranın da yönetilmesi gerekmektedir. 4 Bu nedenle yönetimin asıl fonksiyonu, ekonomik bir amaca yönelik olarak parasal, mekanik ve işgücünden oluşan kaynakların en uygun biçimde yönlendirilmesi ve idare edilmesidir. Diğer bir kaynakta Yönetim; aynı amaca sahip kişilerin yer aldıkları bir örgütte en kısa ve kestirme yoldan amaçlarını gerçekleştirmesini koordine etmektir. Denilmektedir. Burada insan unsuru önemli bir rol oynamaktadır. 5 Şu halde; Yönetim, belirli bir takım amaçlara ulaşmak için başta insanlar olmak üzere kullanıma hazır tüm kaynakların birbiriyle uyumlu, verimli ve etkin kullanabilecek kararlar alma ve uygulatma süreçlerinin toplamıdır. 6 Yönetim kavramının içinde başta insanların işbirliği olmak üzere üretim faktörlerinin amaçlar doğrultusunda sınırlı kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanımı söz konusudur. Bir amaca ulaşma yolunda girişilen faaliyetlerin bütününü kapsamaktadır. Değişen Çevre Başkalarıyla birlikte ve beraber çalışma Değişen Çevre Etkinlik ve Verimlilik arasında denge Organizasyon amaçlarına ulaşma Sınırlı kaynaklardan yararlanma Şekil 1.1 Yönetim Faaliyetinin Temel Görüntüsü Kaynak: Robert Kreitner, Management, New York: Houghton Mifflin Company, 1983, s.8. 4 Oktay Alpugan, Küçük İşletmeler, Geliştirilmiş 3. basım, Ankara: Per Yayınlar, 1998, s H.J.Arnold, D.C. Fieldman, Organizational Behaviour, New York: McGraw Hill Book Comp., 1986, s Erol Eren, Yönetim ve Organizasyon, 3. basım, İstanbul: Beta Yayıncılık, 1996, 3. 3

16 Tüm tanımlarda görüldüğü gibi yönetim kavramı bilim adamlarının konuya bakış açısına göre değişik biçimlerde ifade edilmektedir. Genel olarak yönetim tanımlarında, amaçlılık, insan gücü ve güç birliği kavramları önem taşımaktadır. Yönetim faaliyeti bir taraftan başkaları ile birlikte çalışmayı gerektirirken diğer taraftan amaçlara ulaşmayı, kıt kaynaklardan en fazla yararlanmayı verimlilik ve etkinlik sağlamayı ve değişen çevrelerde faaliyet göstermeyi gerektirir. Günümüzde işletmelerin faaliyetlerine devam etmesi ve büyümeleri iyi bir yönetim ile sağlanabilir. Bu tanımlardan çıkarılabilecek özellikler şöyle sıralanabilir; 1) Yönetimden söz edilebilmesi insanların varlığı gereklidir. 2) Bu insanların işbirliği sağlanmalıdır. 3) Sağlanan işbirliği belirli bir amaca yönetilmelidir YÖNETİMİN AMACI Günümüzde işletmelerin büyümesi, iş bölümünün artması, her biri ayrı bir uzmanlık konusu olan çeşitli faaliyetlerin ortaya çıkması sonucunda yönetim fonksiyonu, büyük bir önem kazanmıştır. Yönetim bilimi kurucusu Henri Fayol yönetimin niteliğini şu şekilde açıklamaktadır; H. Fayol, bir işletmeyi amacına doğru yöneltmek için, öncelikle işletme içinde yer alan çeşitli faaliyetleri, hangi işlerin yapıldığını gruplar halinde belirlemiştir. İşletmelerde sözü edilen faaliyetleri üretim faaliyetleri, finansal faaliyetler, güvenlik faaliyetleri, ticari faaliyetler, muhasebe faaliyetleri, sevk ve idare(yönetim) faaliyetleri olmak üzere altı gruba ayırmıştır. Bu suretle de yönetimin diğer bütün işlerden ayrı karakteri ve özelliği olan bir faaliyet ve ayrı bir işlev olduğunu açıkça belirtmektedir. 7 Yönetimin zorlaşması, önem kazanması, ayrı bir işlev haline gelmesi ve üretim öğeleri arasında yer alması son elli yılda gerçekleşmiştir. Üretim öğeleri ile ilgili bir sıralama yapıldığında; - İnsan gücü - Ekipman 7 İlter Akat, Gönül Budak ve Gülay Budak, İşletme Yönetimi, 1. baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık, 1994, s

17 - Hammadde ve donanım - Para - Yönetim olmak üzere beş grupta toplanmaktadır. Modern örgütlenme fikrine dayanan bu sıralama şekli genel olarak tüm yönetim bilimcileri tarafından benimsenmiştir. Böylece çağdaş yazarlara göre; yönetim faaliyeti de bir üretim öğesi olarak kabul edilmektedir. 8 İşletme amaçlarına ulaşılması için fiziksel, finansal, insansal ve enformasyon kaynaklarının etkin ve verimli bir biçimde düzenlenmesi olarak tanımlanan yönetim, üretim faktörlerinin bir araya getirilerek, işlerliğinin sağlanması, işletme sürecinin yerine getirilmesidir. Yönetimin hedefi, bu sayılan öğeleri uyumlu bir biçimde bir araya getirerek, örgütsel amaçlara ulaşabilmek, üretime yöneltmektir. 9 Yönetim sürecinin rolü, üretim faktörlerini amaçlar doğrultusunda planlamak, örgütlemek, uyumlaştırmak, gerekli ve insan kaynakları ile bütünleştirerek faaliyetler yapmak ve bu faaliyetler yoluyla etkin ve verimli sonuçlara ulaşmak olarak belirlenmektedir. Yönetim sürecinin özelliklerine geçmeden önce yönetim açısından büyük bir öneme sahip olan etkinlik ve verimlilik kavramlarını da açıklamak gerekmektedir. Etkinlik (Efficiency) ve Verimlilik (Productivity) bir kısım yazarlar tarafından eşanlamlı, bir kısım yazarlar tarafından da yakın anlamlı olarak kullanılmaktadır. Ancak bu iki kavram birbirinden farklıdır. Etkinlik; en genel tanımıyla amaca ulaşma derecesidir. Bir örgütte yönetsel ve örgütsel olarak iki tür etkinlikten söz etmek mümkündür. Yönetsel etkinlik, yöneticinin davranışları sonucu ortaya çıkan bir kavramdır. Örgütsel etkinlik ise, işletmenin içinde bulunduğu koşullara uyum sağlayabilmesi için diğer örgütlerle işbirliği, kaynakların verimli bir şekilde kullanılması, çevresel, ekonomik ve finansal kriterleri içeren daha geniş bir kavramdır. Verimlilik; fiziksel bir kavramdır. Amaca, en az harcama ve fedakârlıkla erişmektir. İşletme çıktılarının parasal değeri ile girdilerinin parasal değerinin kıyaslanması ile elde edilmektedir. 8 Akat ve Budak, a.g.e, s J.A.F. Stoner, C. Wankel, Management, 3 rd ed., New Jersey: Prentice Hall inc., 1986, s. 7. 5

18 P.F. Drucker, verimlilik ile etkinlik arasındaki farkı, verimliliği işi doğru yapmak, etkinliği ise doğru işi iyi yapmak olarak belirtmiştir. 10 Etkinlik kavramı verimliliği içerdiği gibi, uyum kabiliyeti, esneklik, işbirliği gibi unsurları da içermektedir. Verimlilik kavramı etkinliğin bir bölümünü teşkil etmektedir. Diğer bir deyişle, verimlilik örgütün işleyişi ve içyapısıyla ilgili iken, etkinlik bunlara ilaveten diğer faktörleri de içermektedir YÖNETİM SÜRECİNİN ÖZELLİKLERİ Etkin bir yönetimden söz edebilmek için yönetim sürecinin belirli özellikleri taşıması gerekir. Bu özellikler kısaca şöyle tanımlanabilir; Yönetim bir grup faaliyetidir; Yönetim sosyal bir niteliğe sahiptir. Amaçlara ulaşmak ve ihtiyaçların tatmin edilmesi için yapılan çalışmaların yönetsel niteliğe sahip olabilmesi için birden fazla insanın olması gerekir. 2- Yönetim beşeri (insancıl) bir niteliğe sahiptir; Yönetim faaliyeti insanlarla ilgilidir. Yönetimde yöneten de yönetilen de insandır. Yönetim, grubu oluşturan kişilerin birbiriyle olan ilişkilerini kapsar. Bu nedenle, insan yönetim sürecinin hem nedeni hem de amacıdır. 3- Yönetim bir işbirliği ve uzmanlaşma sürecidir; Birden fazla bireyin bir araya gelerek bir grup oluşturacak şekilde çabalarını birleştirmeleri, diğer bir ifadeyle işbirliği yapmaları gereği yönetimin ortaya çıkmasında önemli bir rol oynar. İşbirliğinin doğal bir sonucu olarak uzmanlaşma ortaya çıkmaktadır. 4- Yönetim bir koordinasyon (uyum sağlama) sürecidir; Belli bir amaç veya amaçlar için bir araya gelen ve işbirliği yapan insanların, aralarındaki ilişkileri ve çabalarının sonuca en kolay ve en çabuk ulaşılacak şekilde düzenleştirilmesi gerekir. 5- Yönetim bir yöneltme (emir-kumanda) sürecidir; Bir araya gelen insanların amaca ulaşmak için çabalarını birleştirmeleri ve uyumlu bir biçimde sürdürmeleri gerekir. Yönetim sürecinin etkin olabilmesi için bireyler arasında yöneten ve yönetilenler şeklinde bir ayırım söz konusudur. Yönetim hiyerarşik (basamaksal) özelliğe sahiptir. 10 İlker Birdal ve Nilgün Aydemir, Yönetim Teorileri, 1. basım, İstanbul: Sistem Yayıncılık, 1998, s Mümin Ertürk, İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, 2. baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 1998, s

19 6- Yönetim rasyonel bir süreçtir; Rasyonellik, belli bir amaca mümkün olduğu kadar az emek ve masrafla varma veya belli araç ve olanaklarla mümkün olduğu kadar fazla sonuç elde etmeyi ifade eder. Yani, yönetimde yapılan tüm faaliyetler etkin, verimli ve kârlı olmalıdır. 7- Yönetim haberleşme (iletişim) sürecidir; Yönetimde uyumun dolayısıyla etkinliğin sağlanabilmesi için, işbirliğinde bulunan kişilerin arasında etkin bir haberleşme düzeni kurulmalıdır. Örgüt içindeki haberleşme, bilgi vermek ve bilgi istemek şeklindedir YÖNETİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ Sanayi Devriminin sonucunda, işletmelerin ortaya çıkmasıyla birlikte yönetim kavramı söz konusu olmuştur. Sanayi Devriminden önce insanlar hayatlarını devam ettirebilmek için çalışırken, sanayi devriminden sonra makine ile üretim süreci başlamış ve gelişmiş teknolojinin yardımıyla tüm topluma yetecek kadar üretim yapabilen fabrika sistemleri meydana gelmiştir. Böylece sanayi devriminden sonra işletmelerin sayı ve büyüklükleri artmış, yapıları karmaşıklaşmış, faaliyet alanları çeşitlenmiştir. Küçük ve dağınık üretim birimleri aynı çatı altında toplanmıştır. İşletmelerin büyümesi ve karmaşıklaşması, yeni teknolojilerin özel bilgi ve beceri gerektirmesi, çok sayıda insanın bir arada çalışması, sermaye ihtiyacının artması gibi sebeplerle yönetici bir sınıf oluşmaya başlamıştır. Yönetim olayının incelenmesinde ve işletme problemlerinin çözülmesinde bilimsel metodun uygulanması, bu konularla ilgili sistematik ve bilimsel bilgilerin birikimi 20. yüzyıl başlarında ortaya çıkmıştır. Böylece yönetim biliminin doğuşu gerçekleşmiştir. Bilimsel Yönetim adı altında bir hareket başlamış, yönetim düşünce ve uygulamaları bir akım haline dönüşmüştür. Günümüzde yönetim bilimi ile ilgili bilgiler son yüzyılda yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkmıştır. Henri Fayol, Frederick W. Taylor ve Max Weber in çalışmaları bilimsel yönetim çağının başlamasını sağlamıştır yılında Taylor ünlü eseri Bilimsel Yönetimin İlkeleri (Prıncıples Of Scıentıfıc Management), 1916 da Henri Fayol Endüstrinin Genel Yönetimi (Admınıstratıon Industrıelle Et Generale) adlı kitabını yayınlamıştır. 12 Orhan İşcan, İşletme Bilimlerine Giriş, İstanbul: M.Ü. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, [ t.y.], s

20 Yönetim ile ilgili araştırma ve yayın yapan, L. Gulıck, L. Urwıck, H. Sımon, E. Dale gibi araştırmacılar yönetim bilimini önemli ölçüde ilerletmişlerdir. Ancak günümüzdeki yönetim kurallarının pek çoğu Fayol un, Taylor un, Weber in ve çağdaşlarının getirdikleri kavramlar üzerine kurulmuştur yüzyılın başlangıcından bugüne kadar gelişen yönetim teorilerini birkaç değişik safhalarda incelemek mümkündür: KLASİK YÖNETİM TEORİSİ Klasik yönetim teorisinin temelini Bilimsel Yönetim (Taylor), Yönetim Teorisi (Fayol), Bürokrasi Modeli (Weber) yaklaşımları oluşturmaktadır. Klasik düşüncenin temel varsayımları, önceden belirlenmiş ilke ve kurallara göre organizasyonun tıpkı bir makine gibi işletilmesi üzerine kurulmuştur. Bu sebeple bu düşünce ekolüne Makine Teorisi veya ilkeler yaklaşımı denilmektedir. Bu teori ile ilgili her üç yaklaşımda, etkinlik ve verimliliğin arttırılması için hangi ilkelere uyulması gerektiğini araştırmıştır. Klasik yönetim çabaları iki noktada odaklanmaktadır. Birincisi, rutin işlerin yapılmasında makinelere ek olarak insanların etkili ve verimli çalıştırılması, ikincisi ise biçimsel organizasyon yapısının oluşturulmasıdır. 14 Klasik kuramlar yönetimi yapı ya da eşya unsuruna daha fazla ağırlık vermektedir. Klasik yönetim anlayışındaki temel düşünce İKTİSAT dır. Teknoloji, iktisat, verimlilik gibi kavramlar öne çıkmaktadır. Bu dönemde, insanın sadece çalışan bir varlık olduğunu düşünülmektedir. Görev bilinci önem taşımakta ve insan bir makine olarak algılanmaktadır NEO-KLASİK (DAVRANIŞSAL) YÖNETİM TEORİSİ Klasik yönetim düşüncesi, organizasyonu bir makine ve insanı da onu tamamlayan bir parça gibi düşündüğü için pek çok eleştiri almıştır. Klasik teorinin eksikliklerinin hissedilmesi yeni bir akımın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu akım başlangıçta, Beşeri İlişkiler Yaklaşımı, daha sonra Beşeri Kaynakların Yönetimi ve 13 Veysel Yıldırım, Genel İşletmecilik(I-II), 1. basım, Adapazarı: Değişim Yayınları, 2000, s Ömer Dinçer, Yahya Fidan, İşletme Yönetimine Giriş, 2. baskı, İstanbul: Beta Basım Yayıncılık, 1996, s Rana Özen Kurtaniş, Örgütlerde Davranış Bilimleri, 2. baskı, Sakarya: Sakarya Kitabevi, 2003, s

21 günümüzde de Organizasyonel Davranış olarak devam eden ve esas olarak insanı temel alan bir akımdır. 16 Bu teorinin ana fikri; organizasyon yapısı içinde çalışan İNSAN unsurunu anlamak, onun kabiliyetlerinden azami ölçüde yararlanmak, yapı ve insan davranışları arasındaki ilişkiyi anlamak, ortaya çıkan sosyal grupları tanımaktır. Neo-klasik yönetim düşüncesinde insan, ekonomik çıkarları için uğraşan akılcı insan değil, sosyal insandır. 17 Bu nedenle Neo-klasik teorinin öncülüğünü yapan düşünürler (Elton Mayo, McGregor, Abraham Maslow) klasik teoriden farklı olarak psikoloji, sosyoloji, antropoloji konularıyla ilgilenen kişilerdir. Kökleşik Çağ ( 1800 ve sonrası ) İNSANLARIN ETKİN OLARAK KULLANILMASI İnsan İlişkileri Çağı ( 1924 ve sonrası ) İNSANLARI DAHA İYİ ETKİLEME İnsan Kaynakları Çağı ( 1955 ve sonrası ) İNSANLARIN DAHA İYİ KOŞULLARDA KULLANILMASI Şekil 1.2 Yönetim Düşüncesinin Zaman Süreçleri Kaynak: Rıdvan Yurtseven, Yaratıcı Yönetim, 1. baskı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yayınları, 2001, s.18. (Hoggetts, 1999:69) Bir başka deyişle, Klasik Kuramlar eşyanın yönetimine ağırlık vermişler, buna karşılık Davranışsal Kuramlar insanın yönetimini çabalarında esas almışlardır MODERN YÖNETİM TEORİSİ Modern yönetim teorisi Sistem Yaklaşımı ve Durumsallık Yaklaşımı olmak üzere iki farklı yaklaşımdan oluşmaktadır. Sistem yaklaşımı, yönetimde belirli öğeler arasındaki yönetsel ilişkileri inceleyen bir düşünce tarzıdır. Amaç yönetim birimleri veya işlevleri arasındaki ilişkiyi araştırmak ve dış çevre etkilerini incelemektir. Böylelikle birimler arasında anlamlı bir koordinasyonun daha kolaylıkla kurulabileceği 16 Dinçer ve Fidan, a.g.e, s Mehmet Sağlam, Örgütsel Değişme, Ankara: Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, 1979, s

22 düşünülmektedir. 18 Sistem yaklaşımı, durumsal etmenlerin birbirleriyle nasıl ilişki içinde olduklarını inceleyerek, dengeleme olanağı sağlamaktadır. Durumsallık yaklaşımı ise, örgüt yapısını çeşitli iç ve dış faktörlerin etkisiyle şekillenen bir öğe olarak görmektedir. Bu duruma göre organizasyon yapısı bağımlı bir değişkendir ve bir takım iç ve dış şartlara bağlıdır. Değişik durumlar ve şartlar, yönetimde başarılı olmak için değişik kavram, teknik ve davranışı gerektirir. Modern yönetim düşüncesi genel olarak DENGE unsurunu taşımaktadır. Neoklasik dönemde insana fazla önem verilmiş olmasından dolayı bilimsel gelişmeler takip edilememiştir. Denge sağlamak için modern yaklaşım geliştirilmiştir. Bu yaklaşıma göre sadece insana önem vermenin çok verimli olmadığı, insanın teknoloji ile birlikte verimli olacağı düşünülmüş, bu ikisi arasında denge kurulması fikri savunulmuştur MODERN ÖTESİ YÖNETİM TEORİSİ Son yıllarda, globalleşme, küreselleşme, yönetimde mükemmellik (excellence in management), insan hakları, enformasyon çağı, bilgiye dayalı örgüt, uluslar arası rekabet, bilgi toplumu (knowledge society), telekomünikasyon, yaratıcı yönetim (creative management), hızlı teknolojik gelişim gibi kavramlar ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeler, örgütlerin yapılandırılmaları ve işleyişleri üzerinde köklü sayılacak değişiklikler meydana getirmektedir. Bu yönetim düşüncesinde, BİLGİ öne çıkmıştır. İnsanın bilginin kölesi olması değil, bilgiyi kullanarak hükmetmesi görüşü benimsenmiştir. Bu yaklaşımın amacı, sadece makinenin olması değil, kişinin bunun yanında insanlığını da unutmamasıdır. Yani insanın makineyi en verimli şekilde kullanacak bilgiyi üretip kullanmasıdır. 20 Yeni bir yönetim anlayışı ve örgütlerin yapılandırılmalarını etkileyen üç önemli gelişmeden de söz etmek gerekmektedir. 1. Haberleşme ve bilgi işleme teknolojisindeki gelişmeler; Özellikle bilgisayar ve uydu teknolojisindeki gelişmeler ve son yılların en önemli gelişmesi internet nedeniyle, haberleşmede mesafe kavramı ortadan kalkmış, istisnasız herkes her bilgiyi istediği zaman ulaşabilir hale gelmiştir. Bu durum başta 18 Zeyyat Sabuncuoğlu, Tuncel Tokol, İşletme, Bursa: Ezgi Kitabevi, 2001, s Kurtaniş,, a.g.e, s Kurtaniş, a.g.e, s

23 işletmelerdeki düzeni, yönetim alanını ve kariyer planlaması gibi kavramları etkilemiştir. Haberleşme ve bilgi teknolojisindeki hızlı gelişmelerin işletmelerdeki etkilerini açıklayan global paradoks denilen bir kavram ortaya çıkmıştır. Bu gelişmelerin kişiler ve örgütler açısından en önemli sonucu sürekli değişim olmuştur. Peter Drucker ın deyimiyle, herhangi bir konuda bilgi ve uzmanlığa sahip kişi kendini geliştirmezse birkaç yıl içerisinde yetersiz hale gelebilmektedir. Bu nedenle kişiler ve örgütler sürekli kendilerini yenilemek ve yaratıcı olmak zorundadırlar Uluslar arası rekabet, uluslar arası sınırların anlamını yitirmesi ve globalleşme gibi gelişmeler; Hammadde temininden pazarlamaya, para ve personel tedarikinden rakiplerin kim olduğuna kadar, tüm işletmeler dünya düzeyinde düşünmek ve karar vermek zorundadır. Bu durum işletmelerin faaliyetlerini gözden geçirmeye ve değişmelere hemen yanıt verebilecek esnek örgüt yapıları oluşturmaya zorlamıştır İnsan hakları, insani değerler, kişilik kavramı, insanın her şeyden önemli bir varlık olarak ortaya çıkması, genel olarak eğitim ve yaşam düzeyinin yükselmiş olması, insanların bekleyişlerindeki değişmeler ve insanların yaratıcılığından daha fazla yararlanma düşüncesi; Bu gelişmeler de yönetim süreçlerini ve örgütlerin yapılandırılmalarını köklü bir biçimde etkilemiştir. Yaratıcı yönetim, ekip (takım) çalışması, personeli güçlendirme (empowerment) ve sıfır sıra düzen (hiyerarşi) gibi uygulamalar, bu gelişmelerin sonucudur. 23 Bu gelişmelere paralel olarak özellikle yıllarından itibaren özel sektöre (işletme yönetimi) yönelik yönetim bilimi araştırmaları daha çok önem kazanmıştır. Üretim, pazarlama, finansman, bankacılık, kalite, rekabet, sermaye ve buna benzer alanlar ön plana çıkmıştır. Ekonomik anlamda güçlü uluslar arası firmaların, holdinglerin ortaya çıkmasıyla birlikte bu konulardaki araştırmalar ve tartışmalar yoğunlaşmıştır. 21 Peter Drucker, The New Society of Organizations, Harvard Business Rewiev, 1992, s Tamer Koçel, İşletme Yöneticiliği, Yenilenmiş 6. baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık, 1998, s Rıdvan Yurtseven, Yaratıcı Yönetim, 1. baskı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yayınları, 2001, s

24 1.3 YÖNETİM FONKSİYONLARI İşletmelerin başarısı, büyük ölçüde yönetim fonksiyonlarının işletme süreçlerine doğru ve verimli bir şekilde uygulanmasına bağlıdır. Başkaları aracılığıyla amaca ulaşmak ve başkalarına iş gördürmek faaliyetlerinin toplamı yönetim sürecini oluşturmaktadır. İşletmelerde yönetim sürecinin özü, insan gücü ile hammadde, malzeme, makineler, bina ve benzeri maddesel araçlardan oluşan bir sistemi, belirlenen hedeflere doğru götürmektir. Başkalarına iş gördürerek hedefe ulaşabilmek için yöneticinin bazı süreçleri yerine getirmesi gerekmektedir. Yönetim evrensel bir süreç olduğu için, belli başlı bazı işlevlerin öğrenilmesi ile her tür işletmede etkili bir yönetim sağlanabilmektedir. Bu işlevler tüm yönetsel eylemler için temeldir. Yöneticiler bu işlevleri örgütlerinin amaçlarını gerçekleştirmek için dış çevrece bilinen sınırlar içinde yerine getirmek zorundadırlar. Yöneticiler bu işlevleri kullanırken tüketici, hisse senedi sahipleri, rakip örgütler, kamu örgütleri, iş görenler, sendikalar ve kamuoyu gibi farklı unsurları da göz önünde bulundurmak zorundadırlar. 24 Klasik Yönetim bilimcilerinden Gulick ve Urwick yönetim fonksiyonlarını İngilizce sözcüklerinin baş harflerinden oluşan POSDCORB sözcüğüyle aşağıdaki gibi açıklamaya çalışmışlardır. 25 Planlama (Planning) Örgütleme (Organising) Personel Yönetimi (Staffing) Yürütme (Directing) Koordinasyon (Coordinating) İletişim (Reporting) Bütçeleme (Budgeting) 24 Tamer Koçel, İşletme Yöneticiliği, Yenilenmiş 6. baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık, 1998, s Harvey C. Krentzman, Successful Management Strategies: For Small Business, New Jersey: Prentice Hall, 1981, s

25 Henri Fayol ise bu işlevleri; Planlama, Örgütleme (Organize etme), Yürütme (Kaynakları bir araya getirme), Eşgüdümleme (Yön verme) ve Denetim (Kontrol) olarak belirlemiştir. 26 Yönetim fonksiyonları çok ayrıntılı, geniş bir konu olduğu için bu çalışmada ana hatlarıyla açıklanacaktır. Örgütleme Görevleri Yerine Getirmek İçin Sorunları Belirleme Koordinasyon (Liderlik) Çalışanları Motive Edecek Etkileri Ortaya Koyma Amaçlar Kaynaklar Beşeri (İnsanlar) Finansal (Para) Hammaddeler Teknoloji Bilgi Donanım Zaman Planlama Amaçları Seçme ve Onlara Ulaşma Yollarını Belirleme Kontrol Etme Faaliyetleri Denetleme ve Düzeltici Önlemleri Alma Karar Verme (Başarı Tespiti) Amaçlara Erişme Üretim Hacmi ve Kalitesi Hizmet Hacmi ve Kalitesi Verimlilik/Karlılık/ Etkinlik Şekil 1.3 Yönetim Fonksiyonları Kaynak: Erol Eren, Yönetim ve Organizasyon-Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar, 6.baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2003, s.5. Yönetim bir bütün olup, belirli bir akış ile belirli fonksiyonların bir arada ve düzenli işleyişiyle gerçekleşir. Öncelikle işletmenin yakın ve uzak geleceğine dönük, proje, plan, program ve olasılık çalışmaları yapılır. Öte yandan örgütsel yapı oluşturulur, yetki sorumluluk işbölümü dağılımı işlere göre gerçekleştirilir. Saptanan 26 Halil Can, Doğan Tuncer ve Yaşar Ayhan, Genel İşletmecilik Bilgileri, 10. baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi, 1999, s

26 görevlere yetkili elemanlar atanır ve daha sonra emirler işlemeye başlar. Bu durumda yürütme işlevi devreye girer. Sonuncu aşamada ise hazırlık ve uygulama sonuçları karşılaştırılarak belirlenen amaçlara ne ölçüde ulaşıldığı saptanmaya çalışılır. Bu da denetim işlevidir. Yönetim fonksiyonlarında temel olarak beş sorunun cevaplandırılmasına çalışılır. Bu sorular: 1. İşletmenin amaçları nelerdir? Hangi olaylar işletme amaçlarını etkileyebilir? İşletmenin amaçlarını yakalayabilmesi için ihtiyaç duyulan program ve faaliyetler nelerdir? (Planlama) 2. İşletme amaçlarına ulaşabilmek için, eldeki insan ve fiziki kaynakların ne şekilde düzenlenmesi gerekir? (Örgütleme) 3. Belirlenen amaçları gerçekleştirmek için gereken liderlik faaliyetleri nelerdir? (Yürütme) 4. Belirlenen amaçları gerçekleştirmek için bireylerin çabaları ne şekilde düzenlenecektir? (Koordine Etme) 5. Planlanan amaçlar ile gerçekleşen sonuçlar ne şekilde karşılaştırılacaktır? (Kontrol) 27 İşletmenin temel fonksiyonlarıyla yönetim fonksiyonları arasında çok sık ve sıkı ilişkiler vardır. Yönetim fonksiyonlarının amacı işletmenin etkinliğini ve verimliliğini arttırmaktır. Örneğin, yönetimin planlama fonksiyonu işletmenin üretim fonksiyonunun en iyi biçimde yerine getirilmesine yardımcı olur. İşletme girdi ve çıktılarının dengeli, uyumlu olmasını sağlar, en az maliyetle en yüksek üretimin elde edilmesine yol gösterir. Aynı şekilde tek tek işletmenin fonksiyonları ile yönetsel fonksiyonlar arasında ilişkiler söz konusudur PLANLAMA FONKSİYONU Planlama, varılması tasarlanan hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflere giden yol, yöntem ve araçların önceden seçilmesi olarak tanımlanabilir. En kısa anlatımla, plan bir amaca ulaşmak için izlenecek yolun önceden saptanmasıdır. Planlama yarın yapılacak işlerin bugünden belirlenmesi dir Tevfik Tatar, İşletmecilik İlkeleri, Ankara: Gazi Büro Yayınları, 1992, s Güngör Önal, Temel İşletmecilik Bilgisi, İstanbul: Türkmen Kitabevi, 1995, s İsmet Mucuk, Modern işletmecilik, 5. basım, İstanbul: Der yayınları, 1993, s

27 Amaçların ve bu amaçların elde edilmesi için gerekli olan faaliyetlerin belirlenmesi süreci planlama adı verilir. Bu süreç yönetimin bilgi toplama sürecidir. 30 Çünkü bu işlevle, işletmenin amaçlarını ve politikalarını belirleyen bunlara ilişkin strateji ve taktiklerin neler olacağını kararlaştırmaya yardımcı olan bilgiler toplanır. Bir başka açıdan bakıldığında, planlama işletmede neyin, nasıl, niçin, nerede, ne zaman, ne kadar maliyetle ve kim tarafından yapılacağını önceden kararlaştırmaktır. Bu yaklaşıma 6 N + 1 K yöntemi denilmektedir. Yönetim, planlama sayesinde bulunduğu yer ile varmayı tasarladığı yer arasında köprü kurar. Planlama, yöneticinin ileriye bakmasına ve mevcut seçenekleri etkili bir biçimde kullanmasına da olanak sağlar. İşletmenin kârlılığı ve varlığını devam ettirebilmesi büyük ölçüde anlamlı yapılmış ya da yapılacak planlara bağlıdır. Diğer yandan geçmiş kayıt ve verilerin gözden geçirilmesiyle mevcut durumu ve gelecekte ulaşılması ümit edileni belirlemeyi konu alan planlama bir takım hedeflerin varlığını da zorunlu kılar. Büyük bir işletme hedeflere göre hazırlanmış plan yoluyla amaçlarına ulaşır. Planlamanın işletme ve genel açıdan iki önemli işlevi vardır. İşletme amaçları ve hedefleri saptamak ve bu amaç ile hedeflere ulaştıracak yaklaşım ve yöntemleri belirlemektir. Planlama işletme faaliyetlerinin hangi yönde gitmekte olduğunu ve hedefe varmak için işletmenin uygulaması gereken genel yaklaşımları belirler. 31 Geniş anlamda tutulacak yol ve davranış biçimi demek olan planlama, işletmenin belirlenmiş amaçlarına en kolay ve çabuk bir biçimde ulaşmasını sağlayacak süreçleri kapsamaktadır. Ayrıca planlar vasıtasıyla işletmeler, yapılacak faaliyetler için gerekli kaynaklar konusunda tedarik olurlarken ( mantıki adım olarak belirtilen planlama sürecinde geçmiş kayıtlardan ve bilgilerden geniş ölçüde yararlanılır. ) 32, işletmede görev alan kişiler de önceden belirlenmiş hareket tarzlarına uygun davranış içine girerler. 30 Can ve Tuncer, a.g.e, s Güngör Önal, Temel İşletmecilik Bilgisi, İstanbul: Türkmen Kitabevi, 1995, s Herbert G.Hicks, C. Ray Gullett, Organizasyonlar: Teori ve Davranış, çev: Besim Baykal, İstanbul: İstanbul İşletme Bilimleri Enstitüsü Yayınları, 1981, s

28 Aynı zaman da önemli bir yönetsel işlev olan planlama, değişimin etkisi ve işletme kaynaklarından yararlanılması üzerine dikkatleri üzerine çevirerek mevcut duruma bir anlam vermeye yönelen bir düşünce ve iletişim sürecidir. 33 Planlama yönetim sürecinin ilk aşaması oluşturduğuna göre, diğer yönetim fonksiyonlarının (örgütleme, yürütme, kontrol) başarısı, her şeyden önce iyi bir planlamaya bağlıdır. İşletmelerin gittikçe büyüyerek daha karmaşık bir yapıya ulaşmaları, hızla değişen pazar yapısı, yoğun rekabet koşulları, ekonomik koşullar ve gelişen teknoloji günümüzde planlamanın önemini de arttırmıştır PLANLAMA FONKSİYONUNUN AŞAMALARI İyi bir planlama sürecinde evrelerin mantıklı bir sırası vardır. İşletme içinde planlamanın yapıldığı düzey ne olursa olsun aynı mantıksal sıra izlenmelidir. Bu aşamaları şöyle sıralanabilir; Mevcut Durumun Değerlendirilerek Hedeflerin Saptanması Bilgilerin Toplanması ve Değerlendirilmesi İşletme Dışı Kaynaklar Hedeflerin Gözden Geçirilmesi ve Değerlendirilmesi Saptanan Hedeflere Ulaşma Yollarının Belirlenmesi (Plan) İşletme İçi Kaynaklar Uygulama ve Sonuçların Değerlendirilmesi Şekil 1.4 Planlama Sürecinin Aşamaları Kaynak: Demet Gürüz ve Emet Gürel, Yönetim ve Organizasyon, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2006, s Beş aşamadan oluşan planlama süreci şu şekilde açıklanmaktadır; 34 a) Mevcut durumun değerlendirilerek hedeflerin saptanması: Planlama sürecinin ilk aşaması, mevcut durumun değerlendirilerek ilk hedeflerin saptanmasıdır. İşletme kaynaklarına yönelik olarak gerçekleştirilen bir ön çalışma niteliğinde olan bu aşama 33 Halil Can, Meral Tecer, İşletme Yönetimi, Ankara: TODAİE, 1981, s Demet Gürüz ve Emet Gürel, Yönetim ve Organizasyon, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2006, s

29 kapsamında, örgütsel hedeflere yönelik olarak pazar ve üretim olanakları, çevresel faktörler araştırmaya tabi tutulmaktadır. b) Bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi: Planlama sürecinin bu aşamasını, işletme içi ve işletme dışı kaynaklardan yararlanılarak bilgilerin toplanması oluşturmaktadır. Nicelik ve nitelik açısından yeterli bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi sürecin başarısı açısından önemli bir rol oynamaktadır. c) Hedeflerin gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesi: Bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesinden sonraki aşama, hedeflere ulaşılıp ulaşılamayacağına yönelik gözden geçirmedir. Bu aşamada, ulaşılabilecek hedefler için gerekli unsurlar belirlenmektedir. d) Saptanan amaçlara ulaşma yollarının belirlenmesi (Plan): Plan olarak nitelendirilen bu aşama, planın biçimlenmesini ifade etmektedir. Bu aşamada eldeki veri ve bilgilere dayanılarak; hedefe ulaşılmak istenen zaman, olası maliyet ve kullanılacak yöntemler saptanmaktadır. 35 e) Uygulama ve sonuçların değerlendirilmesi: Planlama süreci, hazırlanan planın uygulamaya girmesi, sonuçların değerlendirilmesi ve denetlenmesiyle son bulmaktadır. Planlama da en önemli etken gerekli bilgidir. Etkili bir planlama eldeki verilerin nicelik ve niteliğine bağlıdır. Yönetici, güvenilir kaynakları bir sıraya getirerek, bunlardan gerektiği zaman bilgi sağlamalı ve bu bilgileri değerlendirmelidir. Bu nedenle kullanılacak bilgiler için ayrıca kayıt ve dosyalama sistemi geliştirmek işletme ve yönetici açısından çok yararlı olacaktır. 36 Bilgi akımı işletmeye birçok kaynaklardan gelir. Tecrübe yoluyla bir yönetici bu kaynaklardan faydalanıp, zamanla hangi bilgileri sürekli olarak görmesi gerektiğini, hangi bilgilere hangi zaman aralıklarıyla bakacağını öğrenir. Planlama da kullanılacak bilgiler iç ve dış bilgiler olmak üzere ikiye ayrılır. İç veriler; üretim, satış, maliyetler, iş gücü gerekleri ve işletmenin işleyişini belirten diğer önemli konulardaki ana kayıtlardır. Bunlara ek olarak hedefler, amaçlar, işletmenin beklentileriyle ilgili bilgiler de sayılabilir. Bu bilgiler, belirli sürelerde hazırlanan raporlar, bildiriler ya da istatistiksel dokümanlar içerisinde yer alır. Dış kaynaklar ise toplum, endüstri ya da hükümet faaliyetleriyle, ekonomik koşullar hakkındaki 35 Sabuncuoğlu ve Tokol, a.g.e., s Can ve Tecer, a.g.e, s

30 bilgilerdir. Bunlar da gazete, dergi ya da raporlardan elde edilebilir. Bu yollarla sağlanan bilgilerin toplanması ve örgütlenmesi belli bir bilgi ve beceri birikimini gerektirir. Elde edilebilen bu bilgilerin açıklanması, sonuçlar çıkarılıp, belli olaylara uyarlanabilmesi ise daha büyük bir beceriyi gerekli kılmaktadır. İşletme planlamasının bir özelliği de, önem derecesine göre planların bir hiyerarşi içerisinde bulunmasıdır. Planlar hiyerarşisinde, üst düzey yöneticilerin sorumluluğu, geniş ve uzun vadeli planlar olurken, işletmenin daha alt düzeyindeki yöneticiler günlük işleyişle ilgili daha kısa vadeli planlar yaparlar. 37 Uzun vadeli planlar ister istemez çok geniş ve kapsamlı olacaktır. Böyle bir plan, işletmenin amaç ve sorunları hakkında tüm bilgilere sahip yöneticilerin kararıyla yapılmalıdır. İşletmenin aşağısından yukarı doğru gidildikçe, planlama daha geniş ve uzun vadeli olacaktır. 38 Planlama, yönetimin temel süreçlerinden olmasına rağmen, bazı durumlarda yeterli düzeyde oluşturulamaz. Bu nedenle işletme geçerli, güvenilir bir plana kavuşamaz. Bir işletmede planlama sürecini engelleyen birçok etken vardır. Bu engellerin en önemlileri, planın amacını yitirmesi, işletmelerdeki organizasyon yapısındaki bozukluk, zamansızlık, uzmansızlık, yönetimin yetersizliği ve bilginin yetersizliğidir. 39 Plan yapılırken, planın uygulanması sırasında oluşabilecek engellere karşı da çözümler üretilebilmelidir ÖRGÜTLEME FONKSİYONU Planlamada yönetici amaçları saptar, talebi tahmin eder, gereksinmeleri saptar ve kaynakları sağlar. Örgütleme işlevi ise planlamanın işi bıraktığı yerden başlar. Planlama işlevi ile örgütleme işlevi birbirlerine çok yakın birer yönetim fonksiyonudur. Örgütleme işlevi işletme amaçlarının saptanmasından hemen sonra başlar. Günümüzde, teknolojik ve ekonomik gelişmelere bağlı olarak işlerin boyutları büyüdükçe, bir yandan yapılması gereken faaliyetler ve bu faaliyetleri yapacak kişilerin sayısı artmış, diğer yandan faaliyetlerin yapısı karmaşıklaşmıştır. Böylece işletme amaçlarını ve bu amaçlarla ilgili temel politikaları kararlaştırmak, politikaları 37 Halil Can, Doğan Tuncer ve Yaşar Ayhan, Genel İşletmecilik Bilgileri, 10. baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi, 1999, s Alpugan, a.g.e, s Fred R. David, Strategic Management, 5th ed., London: Prentice Hall, 1995, s

31 gerçekleştirmek, faaliyetleri ortak amaca ulaştıracak bir şekilde düzenlemek, görevleri dağıtmak, yetki ve sorumlulukları belirlemek önem kazanmıştır. Örgütlendirme; planlanmış amaçlara ulaşmak için gerekli olan özel faaliyetlerin saptanması, bu faaliyetlerin mantıklı bir çerçeve ya da yapı içerisinde sınıflandırılması ve faaliyetlerin özel pozisyon ve kişilere bağlanması ile ilgilidir. Örgütlendirme niteliği gereği yönetimin sistemler açısından düşünülmesi ve bir örgütün amaçlarının verimli olarak başarılmasını sağlayacak şekilde bilinçli olarak faaliyetlerin gruplandırılmasını gerektirir. 40 Organizasyonu oluşturma eylemi (örgütleme); belirli bir amacı gerçekleştirebilmek için yapılması gereken görev ve faaliyetleri tespit etmek ve bu görev ve faaliyetleri yerine getirecek insanları temin etmek ve yerleştirmek, nihayet bu insanların görevlerini yaparken kullanacakları araç, teknik ve yöntemleri belirlemek demektir. Bu açıdan örgütleme maddi ve beşeri unsurların bir amaç doğrultusunda düzenlenmesi şeklinde tanımlanabilir. 41 Diğer bir ifadeyle bir araya gelmiş insanların bir işbirliği, ahengi gereklidir. Aksi takdirde işletmenin amaçlarının gerçekleşmesi beklenemez. Ortak amaçlarla bir araya gelmiş olan insanların, belirli bir düzen içinde, bir hiyerarşiye bağlı olarak faaliyette bulunması zorunludur. Kimin kimden emir alacağı ortaya konulmalıdır. İnsanların bu yapı içindeki konumları, sınırları belirlenmelidir ÖRGÜTLEME FONKSİYONUNUN AŞAMALARI Örgütleme fonksiyonu kapsamına giren faaliyetler dört grupta toplanmaktadır. Yapılacak işlerin belirlenmesi ve gruplanması, çalışanların belirlenip atanması, yetki ve sorumlulukları belirlenmesi, yer, araç ve yöntemlerin belirlenmesidir. 1. Görülecek İşlerin Belirlenmesi Ve Gruplanması Yapılacak işler genellikle planlama sırasında belirlenir. Planda amaca ulaştıracak faaliyetler, işler saptanır. Ancak detaylar, incelemeler örgütleme fonksiyonunda gerçekleşir. Örgütten bahsedebilmek için, birden fazla bireyin bir araya gelmesi gerekir. 40 Dinçer ve Fidan, a.g.e., s İsmet Mucuk, Modern İşletmecilik, 5. basım, İstanbul: Der Yayınları, 1993, s

32 İş iki ana nedenden dolayı bölümlendirilmelidir. Bunlardan birincisi, işin fiziksel hacminin büyüklüğü diğeri ise işi başarmak için gerekli olan bilgi ve yetenektir Çalışanların Belirlenmesi Ve Atanması İşletmede faaliyetler ayrıntılı olarak belirlenip gruplandırıldıktan sonra, bunların kimler tarafından yapılacağının belirlenmesine sıra gelir. Çalışanların belirli işlere atanmasında bu kişilerin bilgi, beceri, tecrübe, öğrenim durumları gibi yetenek ve nitelikleri esas alınmalı ve işe göre adam seçimine özen gösterilmelidir. 3. Yetki Ve Sorumlulukların Belirlenmesi Belirli iş ve mevkilere atanan kişiler, hangi konularda yetkili olduklarını, sorumluluklarının nelerden meydana geldiğini, işlerini görürlerken kimlerle nasıl ilişki kuracaklarını bilmelidirler. Dolayısıyla önceden, örgütte yer alacak mevkileri, bu mevkilerin yetki ve sorumlulukları ile birbirleriyle olan ilişkilerini açıklıkla gösteren bir örgüt kılavuzunun hazırlanması gereklidir. 4. İşlerin Görüleceği Yer, Araç Ve Yöntemlerin Belirlenmesi Örgütleme aşamasının sonuncusu ise, işlerin görüleceği yer, araç gereç ve yöntemlerin belirlenip seçilmesidir. Burada iş yerindeki maddi imkanlar ve fiziksel çevre koşulları söz konusudur. Kuşkusuz üretim için hammadde, çeşitli malzeme, makine, haberleşme, ısınma, aydınlatma, temizleme araçları gerekmektedir. Bunların tedariki ve işlerin konusuna göre düzenlenmesi örgütlemeye ilişkin sorunlardır İşin Dağıtılması İşin dağıtılması üç basamaktan oluşmaktadır; - İşin verilmesi - Yetki verilmesi - Sorumluluğun yaratılması İşin verilmesinde yöneticinin önem vermesi gereken iki temel husus vardır. Birincisi, yöneticinin işi verdiği bireyden ne beklediğini bilmesi gerekir. İkincisi ise, verilen işin fazla olmamasına dikkat edilmelidir Zeyyat Sabuncuoğlu, Tuncer Tokol, İşletme, Bursa: Ezgi Yayınları, 2001, s İşcan, a.g.e., s Arthur G. Bedeian, Management, Chicago: The Dryden Press, 1986, s

33 Yetki, kaynakların yönetilmesi ile ilgilidir. Herhangi bir işletmede yetki genel kurul tarafından yönetim kuruluna verilmektedir. Yönetim kurulu da gerekli olan yetkiyi genel müdüre devrederek, yetkinin daha aşağı kademelere devri sağlanır. Sorumluluk, yetki devrinde üçüncü basamaktır. İş veya yetki alt kademe yöneticisine (ya da iş görene) devredildiğinde, üst kademe yöneticisinde (yetki ve iş devreden) kendisinden çalışmaları doğrultusunda sorumluluk ister. Örneğin, üretim için kendisine iş ve yetki devredilen ustabaşı da üst kademe yöneticisine yapacağı işler doğrultusunda sorumluluk duyar. 45 Her işletme, kendine özgü en uygun yapıyı bulmak zorundadır. Tersi olduğunda işletme etkinliğini tam olarak gerçekleştiremez. Bu yüzden yönetim örgütünün yapısını kurarken ya da yenilerken örgütlemeyi etkileyen bir takım değişkenler göz önünde bulundurmalıdır. Sözü edilen bu değişkenler; öncelikle işletme üst yönetiminin yönetim anlayışı ve uyguladıkları yönetim biçimidir. İşletmelerde çalışan iş görenlerin uzmanlık düzeyi, işletmenin yapısı ile üreteceği ürün arasında ilişki de örgütleme fonksiyonunu etkilemektedir. İşletmenin üretim için kullandığı teknoloji, işletmenin yapısını kurarken içinde çalışacağı ve ürününü pazarlayacağı çevrenin kültürel değerler, iş görenlerin işletmeye getirecekleri kültürel değerler ise diğer bir örgütleme değişkenidir. Bir işletmenin yapısını kurmada, ürün/hizmeti satacağı çevre de çok önemlidir. Çevresel değişimlere işletmenin hemen adapte olabilmesi gerekmektedir YÜRÜTME (YÖNELTME) FONKSİYONU İşletmenin yöneticisi planını yaparak, organizasyonunu oluşturduktan sonra planlanan faaliyetlerini uygulamaya koymaya hazır durumdadır. Bu işi yerine getiren fonksiyon yönetim fonksiyonu yürütme (yöneltme) dir. Emir kumanda adı da verilen bu fonksiyonda, yönetici ilk defa, planı uygulamaya koymak için işletmenin değişik kademelerine yerleştirdiği personel ile karşılaşır. İşletme içinde ürün ve hizmet üretimi için belirli görevleri yüklenmiş olan bu personele yapacakları işlerle ilgili karar ve politikaları bildirme, bunlara ilişkin emirler verme faaliyetine kumanda faaliyeti denir. 47 Yürütme fonksiyonu insanlarla doğrudan temas kurulmasını ve işletmenin amaçlarına ulaşabilmesi için faaliyetlerin insan unsuru ile beraber yürütülmesini 45 Oğuz Uras, İşletmeye Giriş, İstanbul: Meter Yayınları, 1987, s Harvey C. Krentzman, Successful Management Strategies: For Small Business, New Jersey: Prentice Hall, 1981, s Birdal ve Aydemir, a.g.e., s

MODERN YÖNETİM TEKNİKLERİ Prof. Dr. Fatih YÜKSEL

MODERN YÖNETİM TEKNİKLERİ Prof. Dr. Fatih YÜKSEL Kavramına Genel SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI MODERN YÖNETİM TEKNİKLERİ Prof. Dr. Fatih YÜKSEL 1 Ünite: 1 YÖNETİM KAVRAMINA GENEL BAKIŞ Prof. Dr. Fatih YÜKSEL İçindekiler

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER SPORDA STRATEJİK YÖNETİM Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 TEMEL KAVRAMLAR YÖNETİM YÖNETİM FONKSİYONLARI STRATEJİK YÖNETİMLE İLGİLİ KAVRAMLAR STRATEJİK YÖNETİM STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ 2 YÖNETİM Yönetim, sınırları

Detaylı

SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ

SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ Yönetim Yönetim Yönetim Başkaları aracılığı ile amaçlara ulaşmaktır. İnsanlara iş yaptırma bilim ve sanatıdır. Yönetim Örgüt amaçlarının ekonomik, verimli ve etkili olarak gerçekleştirilmesi

Detaylı

1.Yönetim ve Yönetim Bilimi. 2.Planlama. 3.Örgütleme. 4.Yöneltme. 5.Denetim. 6.Klasik Yönetim. 7.Neo-Klasik Yönetim. 8.Sistem ve Durumsallık Yaklaşımı

1.Yönetim ve Yönetim Bilimi. 2.Planlama. 3.Örgütleme. 4.Yöneltme. 5.Denetim. 6.Klasik Yönetim. 7.Neo-Klasik Yönetim. 8.Sistem ve Durumsallık Yaklaşımı 1.Yönetim ve Yönetim Bilimi 2.Planlama 3.Örgütleme 4.Yöneltme 5.Denetim 1 6.Klasik Yönetim 7.Neo-Klasik Yönetim 8.Sistem ve Durumsallık Yaklaşımı 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 1 Dersin Adı :

Detaylı

Örgütleme, en yalın anlamı ile plânlarda belirtilen hedeflere ulaşmak için kararlaştırılan yollara uygun bir örgüt oluşturma süreci dir.

Örgütleme, en yalın anlamı ile plânlarda belirtilen hedeflere ulaşmak için kararlaştırılan yollara uygun bir örgüt oluşturma süreci dir. YÖNETİMDE ÖRGÜTLEME Örgütleme, en yalın anlamı ile plânlarda belirtilen hedeflere ulaşmak için kararlaştırılan yollara uygun bir örgüt oluşturma süreci dir. Örgütleme işlevi ile, yukarıda açıkladığımız

Detaylı

Yönetim ve Yöneticilik

Yönetim ve Yöneticilik Yönetim ve Yöneticilik Dersin Amaçları Öğrencinin Yönetim kavramını ve sürecini kavramasını Yönetim biliminin özelliklerini anlamasını Yöneticiliğin fonksiyonlarını ve gereklerini anlayıp gerekli bilgi

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii Şekiller Listesi... xi Tablolar Listesi... xii BİRİNCİ BÖLÜM AĞIRLAMA ENDÜSTRİSİNE GENEL BAKIŞ

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii Şekiller Listesi... xi Tablolar Listesi... xii BİRİNCİ BÖLÜM AĞIRLAMA ENDÜSTRİSİNE GENEL BAKIŞ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii Şekiller Listesi... xi Tablolar Listesi... xii BİRİNCİ BÖLÜM AĞIRLAMA ENDÜSTRİSİNE GENEL BAKIŞ 1.1. Ağırlama Endüstrisine Giriş... 1 1.1.1. Ağırlama Endüstrisi ve Turizm Endüstrisi

Detaylı

11. HAFTA YÖNETİMİN FONKSİYONLARI ÖRGÜTLEME. SKY108 Yönetim Bilimi-Yasemin AKBULUT

11. HAFTA YÖNETİMİN FONKSİYONLARI ÖRGÜTLEME. SKY108 Yönetim Bilimi-Yasemin AKBULUT 11. HAFTA YÖNETİMİN FONKSİYONLARI ÖRGÜTLEME 1 2 DERS İÇERİĞİ Örgütleme tanımı Örgütleme modelleri ve ilkeleri Örgütleme-planlama ilişkisi Eşgüdümleme Örgütleme süreci 3 ÖRGÜTLEME Örgüt: İnsanların belirli

Detaylı

1 YÖNETİM VE ORGANİZASYONLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

1 YÖNETİM VE ORGANİZASYONLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 YÖNETİM VE ORGANİZASYONLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 11 1.1.Yönetim Kavramı 12 1.1.1Yönetim Kavramının Kapsam ve Önemi 13 1.1.2. Yönetimin Tanımı 15 1.1.3. Yönetim Faaliyetinin

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE YÖNETİM SÜRECİNE BAKIŞ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE YÖNETİM SÜRECİNE BAKIŞ İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE YÖNETİM SÜRECİNE BAKIŞ 1. YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR... 2 1.1. Yönetimin Anlamı ve Tanımı... 3 1.2. Yönetici Tanımı... 5 1.2.1. Yöneticinin Nitelikleri...

Detaylı

KLASİK (GELENEKSEL) YÖNETİM VE ORGANİZASYON TEORİSİ

KLASİK (GELENEKSEL) YÖNETİM VE ORGANİZASYON TEORİSİ KLASİK (GELENEKSEL) YÖNETİM VE ORGANİZASYON TEORİSİ Dr. M. Savaş Turhan, Çukurova Üniversitesi, İşletme Bölümü Kaynak: Tamer Koçel (2015), İşletme Yöneticiliği, Beta Basım. Üç öncü, üç yaklaşım 2 Frederick

Detaylı

Hastane Yönetimi-Ders 2 Yönetim Teorileri

Hastane Yönetimi-Ders 2 Yönetim Teorileri Hastane Yönetimi-Ders 2 Yönetim Teorileri Öğr. Gör. Hüseyin ARI 1 İçerik Yönetim düşüncesinin gelişimi Yönetim üzerine yapılan çalışmalar Klasik Yönetim Neoklasik Yönetim Modern Yönetim Düşüncesi Çağdaş

Detaylı

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ DERS BİLGİ PAKETİ Dersin Kodu / Adı İŞL 104/ YÖNETİM VE ORGANİZASYON 1. Sınıf Bahar Dönemi

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ DERS BİLGİ PAKETİ Dersin Kodu / Adı İŞL 104/ YÖNETİM VE ORGANİZASYON 1. Sınıf Bahar Dönemi Sınıfı / Dönemi Dili Düzeyi Türü Kategorisi Kredisi Eğitim Şekli Ön Koşul Dersler Öğretim Üyesi Diğer Öğr. Üyeleri Yardımcılar Ders Saatleri Değerlendirme Ölçütleri Türkçe Lisans Zorunlu İKTİSADİ VE İDARİ

Detaylı

Hastane Yönetimi-Ders 1 Sağlık Hizmetleri ve Yönetime Giriş

Hastane Yönetimi-Ders 1 Sağlık Hizmetleri ve Yönetime Giriş Hastane Yönetimi-Ders 1 Sağlık Hizmetleri ve Yönetime Giriş Öğr. Gör. Hüseyin ARI 1 1-Sağlık kurumları yönetiminin tanımı 2-Sağlık kurumlarında insan ve diğer kaynakların tanımı 3-Hastanelerde formal örgütlenme

Detaylı

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I İŞLETME BİRİMİ VE İŞLETMEYİ TANIYALIM YONT 101- İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR ÖRGÜT KAVRAMI: Örgüt bir grup insanın faaliyetlerini bilinçli bir şekilde, ortak

Detaylı

SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ

SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ YÖNETİM TARİHÇESİ VE TEORİLERİ-1 Yrd. Doç. Dr. Perihan ŞENEL TEKİN Yönetim, Belirli bir takım amaçlara ulaşmak için başta insanlar olmak üzere parasal kaynakları, donanımı, demirbaşları,

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ YÖNETİM İşletme amaçlarına etkili ve verimli bir şekilde ulaşmak üzere planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve denetimin yapılması sürecidir. 2 YÖNETİM TEORİLERİ KLASİK

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Kısım YÖNETİM KAVRAMI VE GELİŞİMİ. 1. Bölüm YÖNETİME GİRİŞ

İÇİNDEKİLER. Birinci Kısım YÖNETİM KAVRAMI VE GELİŞİMİ. 1. Bölüm YÖNETİME GİRİŞ İÇİNDEKİLER Birinci Kısım YÖNETİM KAVRAMI VE GELİŞİMİ 1. Bölüm YÖNETİME GİRİŞ 1.1. Yönetimin Kavramsal İçeriği... 3 1.2. Yönetim İşlevleri... 4 1.3. Yönetim Kademeleri ve Özellikleri... 7 1.4. Yönetsel

Detaylı

İnsanların tek başına yeteneği, gücü, zamanı ve çabası kendi istek ve ihtiyaçlarını karşılama konusunda yetersiz kalmaktadır.

İnsanların tek başına yeteneği, gücü, zamanı ve çabası kendi istek ve ihtiyaçlarını karşılama konusunda yetersiz kalmaktadır. DR.HASAN ERİŞ İnsanların tek başına yeteneği, gücü, zamanı ve çabası kendi istek ve ihtiyaçlarını karşılama konusunda yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle yönetimin temel görevlerinden birisi, örgütü oluşturan

Detaylı

YÖNETİCİNİN OYUN ALANI VE ARACI OLARAK ORGANİZASYON

YÖNETİCİNİN OYUN ALANI VE ARACI OLARAK ORGANİZASYON YÖNETİCİNİN OYUN ALANI VE ARACI OLARAK ORGANİZASYON Dr. M. Savaş Turhan, Çukurova Üniversitesi, İşletme Bölümü Yönetim ve organizasyon 2 Yöneticilik, belli bir organizasyon yapısı içinde gerçekleştirilen

Detaylı

şekillerde tanımlamıştır.

şekillerde tanımlamıştır. YÖNETİM KURAMLARI Yönetimi farklı bilim şekillerde tanımlamıştır. dalları farklı Ancak bu tanımlardan bazılarının ortak noktaları vardır. Başaran a (2000, s.14) göre yönetim tanımındaki ortak noktalar

Detaylı

YÖNETİM İNSAN. Çeşitli çalışmaların yapılması için gerekli işler bütünu SPOR YÖNETİMİ VE ORGANİZASYONU ü Süreç. ü Liderlik.

YÖNETİM İNSAN. Çeşitli çalışmaların yapılması için gerekli işler bütünu SPOR YÖNETİMİ VE ORGANİZASYONU ü Süreç. ü Liderlik. SPOR YÖNETİMİ VE ORGANİZASYONU Dr. Müfide YORUÇ ÇOTUK MARMARA ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ TVF EĞİTİM KURUL KOORDİNATÖRÜ mcotuk@marmara.edu.tr ü Süreç İNSAN ü Sürecin Unsurları Olan Kişi veya

Detaylı

Sistem Mühendisliği. Prof. Dr. Ferit Kemal Sönmez

Sistem Mühendisliği. Prof. Dr. Ferit Kemal Sönmez Sistem Mühendisliği Prof. Dr. Ferit Kemal Sönmez Organizasyon Teorileri 20. yüzyılın başından itibaren insan ilişkilerinin her alandaki giderek artan önemi, iki dünya savaşı ve 1960 ların sosyal devrimleri,

Detaylı

ORMANCILIK YÖNETİM BİLGİSİ

ORMANCILIK YÖNETİM BİLGİSİ ORMANCILIK YÖNETİM BİLGİSİ EŞGÜDÜM PLANLAMA ÖRGÜTLEME YÜRÜTME DENETİM ORMANCILIK YÖNETİM BİLGİSİ Prof.Dr.Cantürk GÜMÜŞ AKADEMİK AŞAMALAR 1984 KTÜ Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü 1993 A.Ü. İktisat

Detaylı

Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir.

Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir. PROJE YÖNETİMİ Proje: Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir. Proje Yönetimi: Kısıtlı zaman, maliyet ve teknik durumları dikkate alarak, projenin en etkin

Detaylı

Yönetim Süreçleri

Yönetim Süreçleri Fayol (1916) yönetim süreçleri ile ilgili ilk çalışmayı yapan kişidir. Fayol, yönetim süreçlerini; Yönetim Süreçleri Planlama(planning), Örgütleme(organization), Emretme(command), Eşgüdümleme(coordinating)

Detaylı

Çok Uluslu İşletmeler. Doç.Dr. A. Barış Baraz, 2011 İşletme -Yönetim

Çok Uluslu İşletmeler. Doç.Dr. A. Barış Baraz, 2011 İşletme -Yönetim Çok Uluslu İşletmeler 1 Doç.Dr. A. Barış Baraz, 2011 İşletme -Yönetim Temel Kavramlar: İşletme Ekonomik değer taşıyan (Toplumun ihtiyaçlarını karşılayan) mal ya da hizmetlerin üretildiği/pazarlandığı kuruluş

Detaylı

Ö R G Ü T PSİKOLOJİSİ. Dr. Mustafa Aydın BAŞAR

Ö R G Ü T PSİKOLOJİSİ. Dr. Mustafa Aydın BAŞAR Ö R G Ü T PSİKOLOJİSİ Dr. Mustafa Aydın BAŞAR YÖNETİM ile ÖRGÜT birbirinden ayrıl(a)maz iki kavramdır. Bir yerde örgütlenmeye gidilmiş, örgüt oluşmuş ise, YÖNETSEL BİR SORUNUN varlığından da söz edilebilir.

Detaylı

ORGANİZASYONLARDA ÇEVREYE UYUM ve DEĞİŞİMLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR

ORGANİZASYONLARDA ÇEVREYE UYUM ve DEĞİŞİMLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR ORGANİZASYONLARDA ÇEVREYE UYUM ve DEĞİŞİMLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR Yönetim düşünce ve yaklaşımlarını üç genel gruplama ve bakış açısı içinde incelemek mümkündür: -Postmodernizm bakış açısının gelişmesi -Yönetim

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ Yönetimin Fonksiyonları Yönetimin Fonksiyonları Yönetim, evrensel bir süreçtir. Örgütün tipi, büyüklüğü ve faaliyet alanı ne olursa olsun belirli bazı fonksiyonların bilinmesi

Detaylı

YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI

YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI Sistem yaklaşımı veya sistem analizi diye adlandırılan bu yaklaşım biyolog olan Ludwig Van Bertalanffy tarafından ortaya atılan ve modern yönetim teorisinin felsefe temelini

Detaylı

İŞLETME YÖNETİMİ I-II

İŞLETME YÖNETİMİ I-II Editörler Doç.Dr.Ali Erbaşı & Yrd. Doç. Dr. Sezar Karaca İŞLETME YÖNETİMİ I-II Yazarlar Doç.Dr.Ali Erbaşı Yrd.Doç.Dr.Yağmur Özyer Yrd.Doç.Dr.Tolga Gök Dr.Müge Aksu Canan Şeker Eylem Bayrakçı Hakan Kırbaş

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) İKY Gelişimi İKY Amaçları İKY Kapsamı İKY Özellikleri SYS BANKASI ÖRNEĞİ 1995 yılında kurulmuş bir

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 4.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER Kalite Planlaması Kalite Felsefesi KALİTE PLANLAMASI Planlama, bireylerin sınırsız isteklerini en üst düzeyde karşılamak amacıyla kaynakların en uygun

Detaylı

YÖNETİMİN İŞLEVLERİ (FONKSİYONLARI) (6) YRD.DOÇ.DR. HAKAN SUNAY A.Ü.BESYO

YÖNETİMİN İŞLEVLERİ (FONKSİYONLARI) (6) YRD.DOÇ.DR. HAKAN SUNAY A.Ü.BESYO YÖNETİMİN İŞLEVLERİ (FONKSİYONLARI) (6) YRD.DOÇ.DR. HAKAN SUNAY A.Ü.BESYO Yönetimin İşlevleri (Fonksiyonları) 1. PLANLAMA 2. ÖRGÜTLEME (TEŞKİLATLANDIRMA) 3. YÖNELTME (YÜRÜTME) 4. KOORDİNASYON (UYUMLAŞTIRMA)

Detaylı

Planlama Nedir? Planlama Ne Değildir? Başarılı Bir Plan. www.eminkaya.net 1. Pazarlama Planlaması

Planlama Nedir? Planlama Ne Değildir? Başarılı Bir Plan. www.eminkaya.net 1. Pazarlama Planlaması 2 Pazarlama Planlaması Planlama Nedir? Plan, bir amaca ulaşmada izlenecek yol ve davranış biçimini gösterir. Planlama ise, bir yöneticinin ileriye bakmasına ve kendine açık olan seçenekleri bulmasına yardım

Detaylı

Çağdaş Yönetim Yaklaşımları

Çağdaş Yönetim Yaklaşımları Çağdaş Yönetim Yaklaşımları Umut Al umutal@hacettepe.edu.tr - 1 Plan Yönetim kavramı Farklı yönetim tür ve yaklaşımları Amaçlara göre yönetim Zaman yönetimi Süreç yönetimi Toplam kalite yönetimi Performans

Detaylı

Sporda Tesislerin Planlanması ve İşletmeciliği

Sporda Tesislerin Planlanması ve İşletmeciliği Sporda Tesislerin Planlanması ve İşletmeciliği 5.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 Spor Tesis İşletmelerinde Yönetim Süreci Bir süreç olarak yönetim, yapılacak işleri belirleme ve planlama, organizasyon, yöneltme,

Detaylı

DENEME SINAVI A GRUBU / İŞLETME. 1. Aşağıdakilerden hangisi işletmenin yapısal özellikleri arasında yer almaz?

DENEME SINAVI A GRUBU / İŞLETME. 1. Aşağıdakilerden hangisi işletmenin yapısal özellikleri arasında yer almaz? DENEME SINAVI A GRUBU / İŞLETME 1 1. Aşağıdakilerden hangisi işletmenin yapısal özellikleri arasında yer almaz? A) İşletme bir ekonomik kuruluştur. B) İşletme bağımsız bir kuruluştur. C) İşletme sosyal

Detaylı

Zorunlu Dersler Dersin Dersin Adı AKTS Teori Uygulama. SBE501 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Seçmeli Dersler. Kodu

Zorunlu Dersler Dersin Dersin Adı AKTS Teori Uygulama. SBE501 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Seçmeli Dersler. Kodu BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI (İÖ) İşletme Anabilim Dalı Tezsiz Yüksek Lisans Programı, toplam otuz krediden az olmamak kaydıyla

Detaylı

İşletme bütçesi nedir? Bir işletmenin, gelecekteki belli bir dönemine ait faaliyetlerinin tüm yönlerini kapsayan bir yönetim planlamasıdır.

İşletme bütçesi nedir? Bir işletmenin, gelecekteki belli bir dönemine ait faaliyetlerinin tüm yönlerini kapsayan bir yönetim planlamasıdır. İŞLETME BÜTÇELERİ İşletme bütçesi nedir? Bir işletmenin, gelecekteki belli bir dönemine ait faaliyetlerinin tüm yönlerini kapsayan bir yönetim planlamasıdır. 2 İşletme bütçesi-2 Bir başka ifade ile; önceden

Detaylı

Yönetim Kavramı. Yönetim, ortak amacın başarılması amacıyla insan kaynağının ve maddi varlıkların işe koşulması etkinliğidir.

Yönetim Kavramı. Yönetim, ortak amacın başarılması amacıyla insan kaynağının ve maddi varlıkların işe koşulması etkinliğidir. YÖNETİM SÜRECİ Yönetim Kavramı Yönetim, ortak amacın başarılması amacıyla insan kaynağının ve maddi varlıkların işe koşulması etkinliğidir. Yönetsel etkinlikler birbirini izleyen bir dizi alt süreçlerden

Detaylı

1. LİDER 2. LİDERLİK 3. YÖNETİCİ LİDER FARKI

1. LİDER 2. LİDERLİK 3. YÖNETİCİ LİDER FARKI YÖNETİCİ-LİDER FARKI VE LİDERLİĞİN YÖNETİMDEKİ ÖNEMİ Ahmet VERAL (Rapor) Eskişehir, 2011 1. LİDER Genel bir kavram olarak ele alındığında lider, bir grubun hedef oluşturma ve bu hedeflere ulaşma ve ilerleme

Detaylı

Örgüt Teorisi (ISL506) Ders Detayları

Örgüt Teorisi (ISL506) Ders Detayları Örgüt Teorisi (ISL506) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Örgüt Teorisi ISL506 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS

DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS 345000000000506 Çokuluslu Şirket Stratejileri Dersin amacı, katılımcılarla çokuluslu şirketlerin küresel YÖNETİM 3+0+3 6 rekabetlerle üstünlük sağlayabilecekleri

Detaylı

TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- TEDARİK

Detaylı

Yerli ve / veya yabancı şirket evlilikleri ve beraberinde farklı kültürlere uyum süreci,

Yerli ve / veya yabancı şirket evlilikleri ve beraberinde farklı kültürlere uyum süreci, Hafta 1: İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ VE UYGULAMALARI 1 1 İnsan Kaynakları Yönetiminin Tanımı, Önemi ve Amacı İnsan kaynakları yönetimi, en üst düzey yöneticiden en alta, tedarik ve satın almadan satış sonrası

Detaylı

Yönetimin Fonksiyonları: Planlama. Prof. Dr. Turgut Göksu

Yönetimin Fonksiyonları: Planlama. Prof. Dr. Turgut Göksu Yönetimin Fonksiyonları: Planlama Prof. Dr. Turgut Göksu Yönetimin fonksiyonları Yönetim süreci içerisinde yönetimin, yöneticilerin yapmak mecburiyetinde oldukları iş ve işlemler. İlk derli toplu çalışma

Detaylı

TEKNOLOJİ KULLANIMI. Teknoloji ile Değişen Çalışma Hayatı

TEKNOLOJİ KULLANIMI. Teknoloji ile Değişen Çalışma Hayatı TEKNOLOJİ KULLANIMI Birinci Bölüm : Teknoloji ile Değişen Çalışma Hayatı Hazırlayan ÖĞR. GÖR. Hamza CORUT İŞLEYİŞ AŞAMALARI Birinci Aşama: İçerik Sunumu İkinci Aşama: İçeriğin Anlatımı Üçüncü Aşama: Gelecek

Detaylı

SAĞLIK KURUMLARINDA YÖNETİM TEORİLERİ

SAĞLIK KURUMLARINDA YÖNETİM TEORİLERİ Sağlık Kurumlarında Yönetim Teorileri Sağlık Yönetimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı SAĞLIK KURUMLARINDA YÖNETİM TEORİLERİ 1 Sağlık Kurumlarında Yönetim Teorileri İçindekiler 1.1. GENEL DERS KONUSU... 3

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÜNİTE I TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ...

İÇİNDEKİLER ÜNİTE I TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ... İÇİNDEKİLER ÜNİTE I TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ... 2 YÖNETİM VE OKUL YÖNETİMİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR... 4 Yönetsel egemenlik... 10 Yetke... 10 Yetki... 11 Makam Yetkisi... 11 Kişilik ve Uzmanlık

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Giriş... 1

İÇİNDEKİLER. Giriş... 1 İÇİNDEKİLER Giriş... 1 Bölüm 1: İŞLETME KAVRAMI... 3 1.1 Ekonomik Sistem... 3 1.2 Üretim Ögeleri... 4 1.3 Gereksinme ve İstekler... 5 1.3.1 Talep... 6 1.3.2 Mal ve Hizmet... 7 1.3.3 Tüketim ve Tüketici...

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. BÖLÜM/PROGRAM YÖNETİM ve ORGANİZASYON BÖLÜMÜ İŞLETME YÖNETİMİ PROGRAMI

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. BÖLÜM/PROGRAM YÖNETİM ve ORGANİZASYON BÖLÜMÜ İŞLETME YÖNETİMİ PROGRAMI İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU DERSİN KODU VE ADI: 235 YÖNETİM VE ORGANİZASYON Eğitim-Öğretim Yılı:2017-2018 BÖLÜM/PROGRAM YÖNETİM ve ORGANİZASYON BÖLÜMÜ İŞLETME YÖNETİMİ

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER SPORDA STRATEJİK YÖNETİM Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 STRATEJİK YÖNETİMLE İLGİLİ KAVRAMLAR Stratejik Yönetimi Öne Çıkartan Gelişmeler İşletmenin Temel Yetenekleri Stratejik Yönetimin Gelişimi Stratejik Düşünme

Detaylı

İŞLETMENİN KURULUŞ ÇALIŞMALARI. Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT

İŞLETMENİN KURULUŞ ÇALIŞMALARI. Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT İŞLETMENİN KURULUŞ ÇALIŞMALARI Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT İŞLETMENİN KURULUŞ ÇALIŞMALARI Bu Dersimizde; Kuruluşla İlgili Bazı Temel Kavramlar Genel Olarak İşletmenin Kuruluş Aşamaları Fizibilite Çalışmalarının

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Contents I. KISIM İŞLETMECİLİK İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER

İÇİNDEKİLER. Contents I. KISIM İŞLETMECİLİK İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER İÇİNDEKİLER Contents I. KISIM İŞLETMECİLİK İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1.Bölüm: TEMEL İŞLETMECİLİK KAVRAM VE TANIMLARI... 2 Giriş... 3 1.1. Temel Kavramlar ve Tanımlar... 3 1.2. İnsan İhtiyaçları... 8 1.3.

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM SPORDA STRATEJİK YÖNETİM 6.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 STRATEJİNİN UYGULANMASI ÖRGÜTSEL YAPI Stratejik yönetim sürecinde; Analiz ve teşhisler aşamasında genel çevre, uluslararası çevre, endüstri çevresi

Detaylı

Rekreasyon ve Yönetim. Yrd. Doç. Dr. Kubilay ÇİMEN

Rekreasyon ve Yönetim. Yrd. Doç. Dr. Kubilay ÇİMEN Rekreasyon ve Yönetim Yrd. Doç. Dr. Kubilay ÇİMEN YÖNETİM insanları etkileme, onları toplumun ortak çıkarları ve yararları doğrultusunda yönlendirmedir. YÖNETİM Yönetim; Amaçların etkili ve verimli bir

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : YÖNETİMİN TEMEL İLKELERİ Ders No : 0350040013 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 6 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

Türkeli Devlet Hastanesi

Türkeli Devlet Hastanesi Türkeli Devlet Hastanesi 1 YÖNETİM Ticari Faaliyetler Muhasebe Faaliyetleri Teknik Faaliyetler Emniyet Faaliyetleri Finansal Faaliyetler Yönetim Faaliyetleri Planlama Organizasyon Yöneltme Koordinasyon

Detaylı

SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ II

SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ II SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ II KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE-

Detaylı

Yönetimin başlıca fonksiyonları; Planlama Örgütleme Koordinasyon Yürütme Denetleme (kontrol) şeklinde sıralanır.

Yönetimin başlıca fonksiyonları; Planlama Örgütleme Koordinasyon Yürütme Denetleme (kontrol) şeklinde sıralanır. BÜTÇE Yönetimin başlıca fonksiyonları; Planlama Örgütleme Koordinasyon Yürütme Denetleme (kontrol) şeklinde sıralanır. İşletme Bütçeleri; planlama fonksiyonunun bir parçası olup, İşletmelerin saptanmış

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS İŞLETMEYE GİRİŞ SPRI 250 2 3 + 0 3 4

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS İŞLETMEYE GİRİŞ SPRI 250 2 3 + 0 3 4 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS İŞLETMEYE GİRİŞ SPRI 250 2 3 + 0 3 4 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü Dersi Verenler

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Şekiller Listesi... xvi Tablolar Listesi... xvii. Birinci Bölüm İŞLETMECİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR. Yrd. Doç. Dr.

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Şekiller Listesi... xvi Tablolar Listesi... xvii. Birinci Bölüm İŞLETMECİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR. Yrd. Doç. Dr. İÇİNDEKİLER Önsöz... iii Şekiller Listesi... xvi Tablolar Listesi... xvii Birinci Bölüm İŞLETMECİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR Yrd. Doç. Dr. Onur KÖPRÜLÜ Giriş... 1 1.1. Güdü, İhtiyaçlar ve Maslow un İhtiyaçlar

Detaylı

KÜÇÜK İŞLETMELERDE YÖNETİM İŞLEVİ VE YENİ YÖNETİM YAKLAŞIMLARI. Öğr. Gör. Aynur Arslan BURŞUK

KÜÇÜK İŞLETMELERDE YÖNETİM İŞLEVİ VE YENİ YÖNETİM YAKLAŞIMLARI. Öğr. Gör. Aynur Arslan BURŞUK KÜÇÜK İŞLETMELERDE YÖNETİM İŞLEVİ VE YENİ YÖNETİM YAKLAŞIMLARI Öğr. Gör. Aynur Arslan BURŞUK KÜÇÜK İŞLETMELERDE YÖNETİM İŞLEVİ VE YENİ YÖNETİM YAKLAŞIMLARI İşletmeler çeşitli faaliyetleri yerine getirmek

Detaylı

Sosyal Bilimler Enstitüsü. Beden Eğitimi ve Spor Öğretimi (Yüksek lisans,tezli) 1. Yarı Yıl

Sosyal Bilimler Enstitüsü. Beden Eğitimi ve Spor Öğretimi (Yüksek lisans,tezli) 1. Yarı Yıl Sosyal Bilimler Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretimi (Yüksek lisans,tezli) 1. Yarı Yıl BES505 Spor Bilimlerinde Araştırma Teknikleri K:(3,0)3 ECTS:8 Bilimsel araştırma niteliği ve tanımı özellikleri,

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM SPORDA STRATEJİK YÖNETİM 3.Hafta Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 SÜRECİ Stratejik Planlama Stratejik planlama, özetle, bir kuruluşun aşağıdaki dört temel soruyu cevaplandırmasına yardımcı olur: Neredeyiz? Nereye

Detaylı

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ CRM

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ CRM MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ CRM Küreselleşme ve bilgi teknolojilerindeki gelişmeler sonucunda ortaya çıkan değişim işletmelerin müşteri profilini de değiştirmiştir. Müşteriler eskiden pazarda ne bulursa

Detaylı

2 İŞLETMENİN ÇEVRESİ VE İŞLETME TÜRLERİ

2 İŞLETMENİN ÇEVRESİ VE İŞLETME TÜRLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 İŞLETMECİLİK 13 1.1. İnsan İhtiyaçları 14 1.1.1. Ekonomik Mal ve Hizmetler 16 1.1.2. Talep ve Arz 17 1.1.3. Tüketim ve Tüketici 18 1.1.4. Üretim ve Üretim Faktörleri 18 1.2.

Detaylı

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA GİRİŞ İLK DERS

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA GİRİŞ İLK DERS ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA GİRİŞ İLK DERS GIRIŞ Örgüt, birey yaşantısının önemli kısmının geçtiği yerdir. Bireyler yaşamları boyunca sayısız örgütte çeşitli statülere ve buna bağlı olarak rollere sahip olur. Tiyatronun

Detaylı

Bu çalışma insan kaynakları dersinde yapılan kariyer yönetimi konulu sunumun metin halidir.

Bu çalışma insan kaynakları dersinde yapılan kariyer yönetimi konulu sunumun metin halidir. Eğitişim Dergisi. Sayı: 16. Ağustos 2007 GİRİŞ Bu çalışma insan kaynakları dersinde yapılan kariyer yönetimi konulu sunumun metin halidir. KARİYER YÖNETİMİ 1 / 13 Kariyer, bireyin iş yaşantısındaki aktivite,

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLERE GİRİŞ

HALKLA İLİŞKİLERE GİRİŞ HALKLA İLİŞKİLERE GİRİŞ sıradan olmakla özel olmak arasındaki farktır. HALKLA İLİŞKİLERE GİRİŞ MİLLETİN SEVGİSİ EN BÜYÜK SEVGİDİR ATATÜRK ELDE ETMEYİ DÜŞÜNDÜKLERİMİZİN İÇİNDE HİÇ BİR ŞEY, BİZE HALKIN SEVGİSİ

Detaylı

MODERN-SONRASI ÇAĞDAŞ ve GÜNCEL KAVRAMLAR ve YAKLAŞIMLAR

MODERN-SONRASI ÇAĞDAŞ ve GÜNCEL KAVRAMLAR ve YAKLAŞIMLAR MODERN-SONRASI ÇAĞDAŞ ve GÜNCEL KAVRAMLAR ve YAKLAŞIMLAR Bugün itibariyle bakıldığında, yönetimin diğer konuları da organizasyon konusuna benzer şekilde kendi içlerinde ayrıntılı bir şekilde incelenmeye

Detaylı

Tedarik Zincirinde Satın Alma ve Örgütsel İlişkiler

Tedarik Zincirinde Satın Alma ve Örgütsel İlişkiler Tedarik Zincirinde Satın Alma ve Örgütsel İlişkiler Arş.Gör. Duran GÜLER Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Satın Alma ve Tedarik Satın Alma: Üretimde kullanılmak ya da yeniden satmak

Detaylı

YÖNETİM BİLİMİ I KISA ÖZET KOLAYAOF

YÖNETİM BİLİMİ I KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. YÖNETİM BİLİMİ I KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

İşletmelerarası Karşılaştırma Kıyaslama Benchmarking

İşletmelerarası Karşılaştırma Kıyaslama Benchmarking İşletmelerarası Karşılaştırma Kıyaslama Benchmarking Kıyaslama, bir işletmenin kendi performansını yükseltebilmek için, üstün performansı olan diğer işletmeleri incelemesi, bu işletmelerin iş yapma usulleri

Detaylı

ETKENLİK

ETKENLİK ETKENLİK 1 Endüstriyel işletmeler açısından üzerinde duracağımız etkenlik, işletmelerin başarısında temel bir göstergedir. Verimlilik kavramı ile zaman zaman eşanlamlı kullanılsa da etkenlik, gerçekte,

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM SPORDA STRATEJİK YÖNETİM 8.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 STRATEJİK YÖNETİM 2 STRATEJİ DEĞERLENDİRME VE KONTROL Stratejik yönetim sürecinin son evresi seçilen stratejinin değerlendirilmesi, değerlendirme

Detaylı

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır.

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. Ortak yönetim- birlikte yönetmek anlamına gelir ve içinde yönetimden

Detaylı

ETKENLİK

ETKENLİK ETKENLİK 1 Endüstriyel işletmeler açısından üzerinde duracağımız etkenlik, işletmelerin başarısında temel bir göstergedir. Verimlilik kavramı ile zaman zaman eşanlamlı kullanılsa da etkenlik, gerçekte,

Detaylı

Yönetim. Prof. Dr. A. Barış BARAZ

Yönetim. Prof. Dr. A. Barış BARAZ Yönetim Prof. Dr. A. Barış BARAZ 1 Klasik Yöne,m Öncesi Gelişmeler 2 Sanayi Devrimi 17.yy.da ev ekonomisi veya dahili sistem dediğimiz üretim sistemi söz konusuydu. İşler işçilerin evlerinde yapılıyor

Detaylı

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir?

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir? T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI KİHBİ Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL MAYIS 2014 ANKARA 1- Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini sürekli

Detaylı

İŞLETME FONKSİYONLARI

İŞLETME FONKSİYONLARI İŞLETME FONKSİYONLARI KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 İÇİNDEKİLER Ünite 1: Yönetim Fonksiyonu...4 Ünite 2: Pazarlama

Detaylı

PROJE YÖNETİMİ. Halil AGAH Antalya, 2012

PROJE YÖNETİMİ. Halil AGAH Antalya, 2012 PROJE YÖNETİMİ Halil AGAH Antalya, 2012 İÇERİK Proje Nedir? Yönetim Nedir? Proje Yönetimi ve Unsurları Proje Başarısı Proje Yönetiminin Kalitesi 06.11.2012 2 Proje Nedir? Belli bir süre içinde ve belli

Detaylı

BÖLÜM KÜÇÜK İŞLETMELERİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

BÖLÜM KÜÇÜK İŞLETMELERİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI BÖLÜM 10 -- KÜÇÜK İŞLETMELERİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI DIŞ SORUNLAR Küçük işletmelerin gelişmekte olan ülkelerde önüne çıkan engeller aşağıdaki gibi listelenebilir: 1. Finansman sorunu - Kaynak çeşidi

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER YÖNETİMİNDE PLANLAMA

HALKLA İLİŞKİLER YÖNETİMİNDE PLANLAMA PLANLAMA HALKLA İLİŞKİLER YÖNETİMİNDE PLANLAMA Planlama, düzenlenecek faaliyetin gerektirdiği bütün işlerin önceden dir. Bir kararlar sistemidir. Arş.Gör. Murat Uygurtaş Planlama, seçilen amaç/amaçlar

Detaylı

T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BELGE YÖNETİMİ VE ARŞİV SİSTEMİ STRATEJİSİ

T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BELGE YÖNETİMİ VE ARŞİV SİSTEMİ STRATEJİSİ T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BELGE YÖNETİMİ VE ARŞİV SİSTEMİ STRATEJİSİ (Doküman No: BEYAS-DK-02) Ankara Üniversitesi için aşağıda verilen temel bir Belge Yönetimi ve Arşiv Sistemi Stratejisi metni hazırlanmıştır.

Detaylı

İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci)

İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci) İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci) İşletmenin uzun dönemde yaşamını devam ettirmesine ve sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamasına yönelik bilgi toplama, analiz, seçim, karar ve uygulama

Detaylı

ETKİN YÖNETİM BECERİLERİ - FERDİN HOYİ 10 MART 2010- ÇARŞAMBA İNSAN ODAKLI YÖNETİM - FERDİN HOYİ 24 MART 2010 - ÇARŞAMBA

ETKİN YÖNETİM BECERİLERİ - FERDİN HOYİ 10 MART 2010- ÇARŞAMBA İNSAN ODAKLI YÖNETİM - FERDİN HOYİ 24 MART 2010 - ÇARŞAMBA MART EĞİTİMLERİ ETKİN YÖNETİM BECERİLERİ - FERDİN HOYİ 10 MART 2010- ÇARŞAMBA İNSAN ODAKLI YÖNETİM - FERDİN HOYİ 24 MART 2010 - ÇARŞAMBA EĞİTİM PROGRAMLARI Geçmişten geleceğe köprü... MART/ 2010 10 MARTT

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii. 1. Bölüm EKONOMİK GÖSTERGE ANALİZİ

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii. 1. Bölüm EKONOMİK GÖSTERGE ANALİZİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii 1. Bölüm EKONOMİK GÖSTERGE ANALİZİ A. MİKROEKONOMİK GÖSTERGELER... 2 1. Ekonomik Sistemler... 2 1.1. Kapitalist Sistem... 2 1.2. Sosyalist Sistem... 3 1.3. Karma Ekonomik Sistem...

Detaylı

Rekabet üstünlüğü, bıçaklarla yapılan bir kavgada, bir tabancaya sahip olmak gibidir.

Rekabet üstünlüğü, bıçaklarla yapılan bir kavgada, bir tabancaya sahip olmak gibidir. PAZARLAMA İLETİŞİMİ Rekabet üstünlüğü, bıçaklarla yapılan bir kavgada, bir tabancaya sahip olmak gibidir. Hızla artan iletişim olanakları karşısında hedef kitleye en etkin şekilde ve doğru kanaldan ulaşmanın

Detaylı

10 SORUDA İÇ KONTROL

10 SORUDA İÇ KONTROL T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL 1 Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini

Detaylı

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ. Liderlik ve Liderlik Teorileri YRD.DOÇ.DR. ÖZGÜR GÜLDÜ

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ. Liderlik ve Liderlik Teorileri YRD.DOÇ.DR. ÖZGÜR GÜLDÜ ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ Liderlik ve Liderlik Teorileri YRD.DOÇ.DR. ÖZGÜR GÜLDÜ Örgütlerin geçmişin geleneksel kalıplarından kurtularak geleceğe yönelmelerinde önemli stratejik araçlarından biri, insan unsuruna

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. İşletme Yönetimi Programı. Kredisi AKTS Eğitim Dili Tipi: Zorunlu/ Saat

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. İşletme Yönetimi Programı. Kredisi AKTS Eğitim Dili Tipi: Zorunlu/ Saat İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU DERSİN KODU VE ADI: 236 GİRİŞİMCİLİK VE KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİMİ BÖLÜM/PROGRAM Yönetim ve Organizasyon Bölümü İşletme Yönetimi Programı Eğitim-Öğretim

Detaylı

KARİYER YÖNETİMİ. Kariyer teorisi iki nokta üzerinde odaklanmaktadır. Öğr. Grv.. M. Volkan TÜRKER

KARİYER YÖNETİMİ. Kariyer teorisi iki nokta üzerinde odaklanmaktadır. Öğr. Grv.. M. Volkan TÜRKER KARİYER YÖNETİMİ Öğr. Grv.. M. Volkan TÜRKER 7 KARİYER YÖNETİMİ Kariyer, bireyin mesleği ile ilgili pozisyonları, çalışma hayatı boyunca peş peşe kullanması ve organizasyonun üst kademelerine doğru ilerlemesidir.

Detaylı

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L 2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L 10 TEMEL BILGI ALANı (PMI YAKLAŞıMı) Proje Entegrasyon Yönetimi Proje Kapsam Yönetimi Proje Zaman Yönetimi Proje Maliyet Yönetimi

Detaylı

kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler

kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler 1 Örgüt Kültürü Örgüt Kültürü kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler bütünüdür. 2 Örgüt kültürü, temel grupsal

Detaylı

6. HAFTA MODERN YÖNETİM TEORİSİ. SKY108 Yönetim Bilimi-Yasemin AKBULUT

6. HAFTA MODERN YÖNETİM TEORİSİ. SKY108 Yönetim Bilimi-Yasemin AKBULUT 1 6. HAFTA MODERN YÖNETİM TEORİSİ 2 Ders İçeriği Modern Yönetim Teorisi genel özellikleri Yönetim bilimi yaklaşımı, Sistem yaklaşımı, Durumsallık yaklaşımı 3 YÖNETİM BİLİMİ YAKLAŞIMI İş ve örgütün yönetimine

Detaylı