FARMAKOLOJİ GENEL FARMAKOLOJİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "FARMAKOLOJİ GENEL FARMAKOLOJİ"

Transkript

1 GENEL FARMAKOLOJİ

2 FARMAKOLOJİ GENEL FARMAKOLOJİ İlaç, biyolojik işlevleri etkileme özelliğine sahip olan tedavi, tanı ve proflaksi amacıyla kullanılan kimyasal maddelere verilen isimdir. İlaç Etkisinin Özellikleri Seçici Geçici Doza bağlıdır Sonuçtaki Başarıya Göre Tedavi Türleri Hastalığı nedeniyle beraber ortadan kaldıran radikal (kökten) tedavidir. Hastalığın nedenini ortadan kaldıramayıp baskılayarak semptomları düzelten palyatif = semptomatik tedavidir. İlaç İncelemeleri Canlı insan veya deney hayvanında uygulanıyorsa in-vivo, Hücre kültürleri, organeller, biyolojik moleüller, vücut dışı doku ve organlar üzerinde uygulanıyorsa in-vitro, Bilgisayar programları üzerinde reseptör, enzim, ilaç etkieşmesi inceleniyorsa in-siliko araştırma denilir. Farmakolojide İlaç En Çok İki Yönden İncelenir 1. Farmakokinetik: Vücudun ilaç üzerindeki etkilerini inceler. 2. Farmakodinami: İlacın vücut üzerindeki etkilerini inceler FARMAKOKİNETİK (ADME) Vücudun ilaç üzerinde gösterdiği etkileri inceler. 1. Absorbsiyon, 2. Dağılım, 3. Metabolizma ve 4. Eliminasyondan oluşur. Absorbsiyon ilacın uygulandığı yerden kan dolaşımına geçmesi, Dağılım ilacın hedef dokuya ulaşana kadar geçtiği aşamalar, Metabolizma ilacın başta karaciğer olmak üzere kimyasal açıdan geçirdiği değişimler, Atılım ise ilacın vücudu terketmesi aşamaları olarak özetlenebilir. 2

3 genel farmakoloji USMER I. ABSORBSİYON İlacın uygulama yerinden sistemik dolaşıma geçmesidir. Bu geçiş farklı mekanizmalarla gerçekleşir. İlaçlar genellikle pasif difüzyonla absorbe edilir. Damardan uygulanmış ilaç absorbsiyon aşamasını geçmiştir. Pasif Difüzyon İlaç absorbsiyonunda en fazla kullanılan yoldur. Biyolojik membranlar arasında ilaç konsantrasyonları arasında belirgin bir fark vardır. Özellikle ince bağırsaklarda besinler gibi ilaçlar da çok oldukları yerden az oldukları yere doğru geçerler. Bu Fick in difüzyon yasasıdır. İlaçların büyük bir kısmı bu mekanizma ile absorbe edilir. Suda eriyen ilaçlar hücre membranlarının su içeren porlarından geçiş yaparlar. Yağda eriyen ilaçlar ise membranı katederek geçerler. Aktif Transport Enerji kullanan taşıyıcı maddelerle yapılan geçiştir. Örnekleri; ilaçların safra içine depolanması, böbrek tübüllerinden salgılama veya reabsorbsiyonda, koroid pleksuslardan geçişte veya sinir hücresine geçişte kullanılmasıdır. Biyolojik membranın ayırdığı ortamlar arasında konsantrasyon farkının önemi yoktur. Taşıyıcı moleküller ilaçla doyduğu zaman olay sonlanır. Taşıyıcı moleküller maddeye seçicilik gösterirler. Benzer maddeler arasında taşınma için yarışma olur. Kolaylaştırılmış Difüzyon Pasif difüzyon olabilecek şartlar mevcutken ilacın çok olduğu yerden az olduğu yere geçişte ilaveten taşıyıcı moleküllerin çalışmasıdır. Bunda da doygunluk oluşmasıyla taşıma biter. Bağırsak epitelinden şekerler veya amino asitlerin geçişi ve eritrosit ve kalp ve düz kas gibi bazı eksitabl hücrelerin membranından Ca ++ çıkışı ve Na + girişi örnektir. Pinositoz (endositoz) Yüksek mol ağırlıklı moleküller, kolloid tanecikler, ilaç içeren lipozomlar hücre membranı dışında oluşan bir çukurun içine alıp sarılarak hücre içine çekilirler. Fagositozda makrofaj nötrofil gibi kan hücreleri bakteri veya diğer artıkları alırlar. Pinositozla karıştırılmamalıdır. 3 Reseptör Aracılı Endositoz İntrensek faktör ile B12 emilimi, demir bileşikleri, DDL ile birleşmiş siklosporin hücrelere bu yolla alınır.

4 FARMAKOLOJİ Hücre üzerinde onları tanıyan çukurlaşmış ve üzeri klatrin denilen yoğun elektron içeren protein tabakasıyla kaplı reseptörleri vardır. Maddeler bu reseptörle bağlanıp içeri girer. ABSORBSİYONU ETKİLEYEN FAKTÖRLER İlacın Farmasötik Şeklinin Katı veya Sıvı Oluşu Solüsyon halindeki ilaç diğer sıvı şekiller olan süspansiyon ve emülsüyondan daha hızlı absorbe edilir. Oral alınan katı farmasötik şekil, sıvı şekillerden farklı olarak iki aşamadan geçer. Bunlar sırasıyla Disintegrasyon: Farmasötik şeklin ufak taneciklere ayrışması, Dissolüsyon: Ayrışan ilaç moleküllerinin mide-barsak sıvısında çözünmesidir. Moleküllerine kadar çözünen ilaç kolayca absorbe edilebilir hale gelir. İlacın Molekül Büyüklüğü Büyük moleküllü ilaçlar geç, küçük moleküllü ilaçlar çabuk absorbe olurlar. Çabuk absorbsiyon istenmeyen durumlarda ilaç molekülünü büyütmek için dekonat, sipionat gibi ester molekülü eklenir Benzatin penisiling de olduğu gibi (İki molekül peng ve 4 benzatinden oluşur) birkaç molekül birarada olarak hazırlanır. İlacın Lipofilite ve İyonizasyonu İlacın lipofilitesi yağda çözünürlüğünü gösterir. Bir ilaç ne kadar lipofilikse zaten lipoprotein yapılı olan membranlardan o kadar hızlı geçiş yapar yani absorbe olur. İlacın yağda erirliği ortamın ph sına göre değişkenlik gösterir. İlaçlar zayıf baz veya zayıf asit yapıda olabilir. Bu durum onların ortamın Ph ına göre iyonize olmalarına neden olur. İyonize ilaçlar hidrofilik özelliktedir. İyonize olmayan ilaçlar ise lipofilik özelliktedir. Sadece iyonize olmamış moleküller biyolojik membranları geçebilir. Asit madde asit ortamda Noniyonize (=lipofilik=nonpolar) Asit madde alkali ortamda İyonize (=hidrofilik=polar) Emilim artar Emilim azalır 4 Kan- beyin, kan-testis, kan-göz, kan-ovum, kan-plasenta bariyerleri gibi yabancı maddelerin bu dokulara geçişini kısıtlayan yapılar lipid yapıdan zengindir. Bu bariyerlerden Küçük moleküllü Lipofilik Noniyonize ilaçlar ve yabancı maddeler geçebilir. İnce bağırsak ph: 8 dir.

5 genel farmakoloji USMER pka Değeri İlacın bir ortamda ne kadarının absorbe olabileceğini tahmin edebilmek için her ilaç için belirlenmiş bir değerdir. İlaç moleküllerinin ortamda %50 sinin iyonize, %50 sinin noniyonize halde olabildiği yani iyonize ve noniyonize formlarının eşit olduğu ph değeridir. pka > 7 ise ilaç bazik, pka < 7 ilaç asidiktir. İlacın absorbe olurken katettiği vücut sıvılarının ph değerleri farklı olabildiği için bu farklılıklar ilacın iyonizasyon derecesini dolayısıyla absorbsiyon derecesini etkiler. Ör: Bir ilacın pka değeri 2.5 ise bu ilaç ph sı 2.5 olan yani asidik ortamda %50 iyonize durumdadır. Ortamdaki ilacın %50 lik noniyonize hali absorbe edilebilir. Eğer bu ilaç ph sı 4.5 olan bazik bir ortama geçerse iyonize ilaç oranı %99, noniyonize ilaç oranı %1 olur. ph-pka= log noniyonize/ log iyonize (bazik ilaçlar için) pka-ph=log noniyonize / iyonize (asidik ilaçlar için) İlacın Uygulama Yeri ile İlgili Faktörler Ortamdaki ilaç konsantrasyonu arttıkça absorbsiyon hızı da artar. Absorbsiyon bölgesindeki kanlanma arttıkça absorbsiyon artar. Yüzey genişliği genişliği arttıkça absorbsiyon artar yüzey kalınlığı arttıkça absorbsiyon azalır. İlacın absorbsiyon alanı ile temas süresi arttıkça absorbsiyon artar. Mide boşalmasını geciktiren ilaçlar absorbsiyonu azaltır(atropin, difenoksilat, loperamid). Mide boşalmasını hızlandıranlar (metoklopromid, domperidon, betanekol, makrolidler) absorbsiyon hızlandırır. İnce bağırsak boşalmasını geciktiren ilaçlar absorbsiyonu artırır. İyon Tuzağı İlaçlar iyonize oldukları ortamlarda birikmeye meyillidir. Bir membranla ayrılmış ve ph farkı olan iki ortam arasında ilaç molekülleri daha fazla iyonize olabilecekleri ph ortama geçmeye ve toplanmaya meyillidir. Fakat iyonize oldukça iki ortam arasındaki hücrelerin lipid membranlarını geçemeyecekleri için iyonize oldukları ortamda tuzağa yakalanmış gibi kalırlar. İyon Tuzağının Klinikte Kullanımı Bu durumun oluşturduğu fırsattan en çok zehirlenmelerde ilaç veya yabancı maddelerin böbreklerden atılımında faydalanılır. Atılacak olan madde bazik ise iyonizasyonu artırmak için idrar asitleştirilir, madde asidik ise idrar bazikleştirlir. Hem iyonize hem de suda çözünürlüğü artmış ilaç idrarla kolayca atılır. 5

6 FARMAKOLOJİ Hepatik anselafalopatide laktuloz kullanma nedeni: Bağırsak bakterileri laktulozu laktik asite çevirir. Bağırsak içeriği asidik hale gelir. Amonyak bu ortamda iyonlarına ayrılarak amonyum haline gelir, absorbe olmadan atılır. Ör; bazik yapılı morfin midede iyonize olur. Fenobarbital zehirlenmesinde ve Aspirin zehirlenmesinde sodyum bikarbonat kullanılır. Sodyum bikarbonat iyonizasyonu artırır absobsiyonu azaltır. Fetüsün ph ı asittir. Bazik ilaçlar bebeğe daha çok geçer. Ör: morfin doğum ağrısında verilmez. Bebekte solunum depresyonu olur ve uterus gevşer doğum ilerleyemez. Emziren kadının sütü zayıf asidik olduğu için bazik maddeler toplanır. Emziren kadın morfin alırsa süte geçer ve bebek öforik olur bağımlılık gelişir. Zayıf Asitler Asetazolamid Fenobarbital, pentobarbital Fenitoin Furosemid, etakrinik asid, klorotiazid Levodopa Metotreksat NSAİİ (Nabumeton hariç) Penisilinler Propiltiourasil Sulfonamidler (Sulfadiazin, sulfapiridin) Teofilin Varfarin Zayıf bazlarla idrar bazikleştirilirse böbreklerde atılımları artar. Bunlar: Sodyum bikarbonat Sodyum laktat Asetazolamid (Diüretik) Zayıf Bazlar Amfetaminler Narkotik analjezikler (kokain, opiyatlar) Nöroleptikler Trisiklik antidepresanlar Antihistaminikler (Difenhidramin) Lokal Anestezikler (Lidokain, Bupivakain) Sempatomimetik aminler (Adrenalin) Diğer aminler (Dopamin histamin serotonin) Beta blokerler Antikolinerjikler (Atropin) Aminogilkozidler Eritromisin Zayıf asidik maddelerle idrar asitleştirilirse, böbreklerde atılımları artar. Bunlar: Amonyum klorür Askorbik asit (vit c) Arjinin hidroklorür Metionin 6

7 genel farmakoloji USMER ABSORBSİYON DERECESİNİ DEĞİŞTİREN ÖZEL DURUMLAR 1.Presistemik Eliminasyon (İlk geçiş etkisi) Oral alınan bir ilaç normal şartlarda ince bağırsaklardan absorbe edilmeli portal ven ile karaciğere geçip hepatositlerde kısmen metabolize olup sistemik dolaşıma geçmelidir. Fakat bu eliminasyona uğrayan ilaçlar absorbsiyondan sonra henüz ilk geçiş sırasında Karaciğerde daha yoğun olmak üzere ince bağırsak mukozasındaki CYP3A4 enzimi tarafından İlacı lümene geri atan bir taşıyıcı olan p-glikoprotein tarafından Bağırsak florasındaki bakteriler tarafından çok yüksek oranda metabolize olabilirler. Böylece kana geçen serbest ilaç miktarı yetersiz olur. Bu ilaçlar fazla lipofiliktir, GİS den absorbsiyon oranları çok yüksektir. Sistemik dolaşıma çok az miktarı aktif şekilde geçebilir yani ilacın biyoyararlanımı oldukça düşük derecede olur. Buna uğrayan ilaçların oral dozlarıyla parenteral dozları arasında belirgin fark vardır. Parenteral dozlar ilk geçiş etkisine uğramayacağı için daha düşük dozda verilebilir. Ör: Propranolol, Oral uygulanan ilaçlar için geçerlidir. Sublingual ve rektal uygulamada olmaz. Bu yollardan uygulanımda ilaç portal vene geçmeden sistemik dolaşıma katılabilir. Sublingual, inhaler ve bütün parenteral uygulamalar bu eliminasyondan korunmak için uygun yoldur. Fakat rektal uygulanan ilacın absorbsiyonu daha yavaş ve az olur. Tok karına alınmaları ile bu ilaçların karaciğerin besinlerin hücumuna uğraması nedeniyle metabolize edilebilen miktarı azalır. Bu nedenle tok karına alınmaları ile biyoyararlanımları artar. Uzun süre alınmaları metabolize eden enzimlerin doymasına ve çalışmamasına yol açar ve ilacın biyoyararlanımı artar. Presistemik Eliminasyona Uğrayan İlaçlar Karaciğerde Bağırsak Florasında Bronşlarda Beta- blokerler Narkotik analjezikler ve antagonistleri: Morfin, Nalokson Morfin bu etkiye en fazla maruz kalan ilaçtır. Trisiklik Anti Depresanlar: İmipramin, Amitriptilin Verapamil, Diltiazem Lidokain Nitrogliserin ve diğer nitratlar NSAİ Aspirin Budosenid, Kortizol Oral kontraseptifler Testosteron Metildopa, levodopa Klorpromazin Nikotin İsoprotorenol 2.Enterohepatik Sirkülasyon İlacın karaciğerden safra ile atıldıktan sonra yine safra tuzları gibi ince bağırsaklardan tekrar emilmesi döngüsüdür. Konjugasyonla metabolize edilen veya safrada serbest ilaç olarak atılan ilaçlar için uygundur. 7

8 FARMAKOLOJİ İlaçların karaciğerde Faz II reaksiyon sonucu oluşan glukuronat ve sülfat ile konjuge olmuş metabolitleri safra yoluyla ince bağırsaklara atılır. İnce bağırsak florasındaki bakteriler tarafından normalde ortama sülfataz ve alfa-glukuronidaz salgılanır Bu enzimlerle karşılaşan konjuge ilaçlar konjugatlarından ayrılır ve serbest hale gelir. Serbest ilaçlar reabsorbe edilir. Karaciğer bu ilaca daha çok maruz kalır, hepatotoksisite olabilir. Sonuçta ilacın vücutta kalma ve etki süresi uzar etkisi artar. Geniş spektrumlu antibiyotikler bağırsak floransını bozar ve enterohepatik sirkülasyonu azaltır. Özellikle OKS'lerin etkisi azalır. Enterohepatik Sirkülasyona Uğrayan İlaçlar Steroid yapılı ilaçlar, kombine OKS ler (progesteron + östrojen), Morfin (en çok) Dijitoksin Rifampin Karbamazepin Kloramfenikol Klorpromazin 8 3. P-glikoprotein Sistemi (P-gp = ABCs, MDR1= Multidrug resitans pompa) MDR1 (Multi Drug Rezistans1) geni ile üretilir. (ATP Binding Casette ABCs) ailesindendir. Transmembran geçişli proteinlerdir ve ATP bağlayan iki alanları vardır. Taşıma için ATPlerin bağlanması ve hidrolizi gerekir. Hücre içinde ilaç veya yabancı madde birikimini azaltmak için aktif taşımayla enerji harcayan bir koruyucu sistemdir. Hücre içine giren ilaç veya yabancı maddeyi daha yoğun olan dışarı pompalar. Bağırsak epitelinde yaygın olmak üzere bariyer görevi olan dokularda BOS, plasenta, böbrek, genital kanal, karaciğer, kan, ve lenfositlerde değişik oranlarda bulunur. Bakterlerde de direnç geliştirme mekanizmalarından biri olarak bulunur. Kanser ilaçlarını atarak bunlara direnç gelişiminde büyük rolü vardır ve genetik olarak bulunma miktarı dirençte çok etkilidir. Yüksek P-gp aktivitesi olan CD56+ hücreler HIV enfeksiyonlarına karşı koruma sağlar BCRP (meme kanseri rezistans protein=abcg2), MRP2 (çoklu ilaç direnci ile ilişkili protein) de bu ailedendir. P-gp yi inhibe eden ilaçlar: Verapamil, Diltiazem, Amiodaron, Kinidin, Eritromisin, Ketokonazol, Itrakonazol, Siklosporin'dir. Bağırsak mukozasında P-gp gibi yaygın bulunan CYP3A grubu da bu inhibitörlerden etkilenir. Yani CYP inhibisyonu da yaparlar. Verapamil, diltizem kanser kemoterapisine dirençte kullanılırlar. Verapamil ve kinidin bu yolla digoksin toksisitesi yapabilir.

9 genel farmakoloji USMER Bu sistemin elemanları böbrekte tübüler salgılama ile atılıma yardım ederler. Digoksin böbreklerden P-gp ile aktif taşıma ile salgılanır. Bu taşıyıcıyı inhibe eden ilaçlarla alındığı zaman kandaki yarılanma ömrü uzar, digoksine duyarlılık ve yan etki gelişmesi ihtimali artar. Safra içinde aktif taşıma ile ilacı yoğunlaştırıp atmakta rolleri vardır. P-gp ve BCRP lipofilik ilaçları ve amfipatik (hem lipofilik hem hidrofilik gruplar bulunan) ilaçları atar. MRP2 ise konjuge edilmiş metabolitlerin safrada yoğunlaştırılıp atılmalarını sağlar. Bu taşıyıcı proteinler arasında OATP ler (Organik Anyon Taşıyıcı Peptidler) ve OCT (Organik Katyon Taşıyıcılar) ve MATE (Multidrug and Toxin Extrusion Protein) de vardır. Herbirinin birkaç türevi vardır. Karaciğer, böbrek, ince bağırsak epiteli, kan beyin bariyeri gibi dokularda ilaç ve yabancı madde kinetiğinde (absorbsiyon ve atılım) rolleri vardır. OCT ve MATE1/2-K; küçük hidrofilik ve pozitif iyon içeren maddelerin böbrekten atılımında önemli aracılardır. İlaç ilaç etkileşimlerinde önemleri fazladır. 4. SLC (=Solute Carrier) Ailesi Taşıyıcı membran proteinleri arasında büyük bir grubu oluştururlar. Amino asitler başta olmak üzere iyonlar, yağ asitleri, şekerler, ilaçlar, toksinler veya büyük moleküllerin taşınmasında rol alırlar. Taşımayı ABC'lerin aksine genellikle hücre dışından içeri yaparlar. Genetik mutasyonları bazı hastalıkların nedenidir. Ör1: SLC7A9 mutasyonu sistinüriye neden olur. Ör2: SLC6A19 nötral a.a. taşıyıcısı mutasyonu Sezar'ın hastalığı olan Hartnup hastalığına yol açar. İdrarda nötral a.a. atılımı fazlalığı olur. Triptofan ve serotonin eksikliği de olur ve klinik bulgular oluşur. Ör3: CGLT2 ve SLC5A2 mutasyonu konjenital glukozüriye yol açar. OATP ler ve OCT'ler bu ailenin üyeleridir. Bir çok statin grubundan ilaç OATP1A2 nin substratıdır. İlaç taşınmasında önemleri fazladır. Siklosporin OATP taşıyıcıların inhibitörüdür. İlaç- ilaç etkileşmesine yol açabilir. İlaç kinetiğinde önemli ABC transporterler: MDR1, MRP'ler, BCRP, BSEP İlaç kinetiğinde önemli SLC transporterler: OATP'ler, OAT2, OCT1, NTCP İlaç ve diğer maddeleri hücre içine alanlar: OCT'ler, OATP'ler, Ürat transporter, NTCP (Na- taurocholate cotransport protein), PEPT (peptit transporter), MATE'dir. İlaç ve diğer maddelerin atılımını sağlayanlar: P-glikoprotein, MDR1, BSEP (bile salt export pump), BCRP ve OAT'lardır. 9

10 FARMAKOLOJİ 10 ABSORBSİYON DÜZEYİNDE İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ İlaçlar Absorbsiyonu Bozma Mekanizmaları Absorbsiyonu Bozulan İlaçlar Kolestiramin, Pektin, Kaolin İlaçları bağlama Varfarin, Piroksikam, Pravastatin ve birçok ilaç Geniş spektrumlu Bağırsak florasını bozar OKS, antibiyotikler Testosteron Vit K Antasidler, demir bileşikleri, Şelasyon oluşumu Tetrasiklinler, sukralfat Florokinolonlar, İNH, Kinidin, Digoksin, H 2 reseptör blokerleri PPİ, H 2 reseptör blokerleri Mide suyu ph ı yükselir VitB12, Demir bileşikleri, Ketokonazol Antikolinerjikler (hyosin n-butil bromür, skopolamin), 1.kuşak antihistaminikler, Opiodler, TCA lar Prokinetikler, Gastrokinetikler: Domperidon, Metoklopramid Verapamil, Diltiazem, Keto ve Itrakonazol, Eritromisin, Kinidin, Siklosporin Neomisin, Kolşisin, PAS, kronik alkolizm, Fenitoin, Metotreksat Magnezyumlu antasidler, PPİ, H 2 reseptör blokeri Fosfat, oksalat, kalsiyum, antasidler ve karbonhidrattan zengin besinler Mide boşalma hızı yavaşlar, ince bağırsaklara geçiş yavaşlar, Mide boşalma hızı artar, ince bağırsaklara geçiş hızlanır İnce bağırsak yüzeyindeki P-gp ler inhibe olur GİS kanalda toksik etkiyle malabsorbsiyon Yaklaşık bütün ilaçlar Yaklaşık bütün ilaçlar, Aspirin Digoksin Oral Penisilinler, Rifampisin, INAH Aksayan Durum Sonuç İlaç absorbsiyonu azalır İlaç etkisi azalır Reabsorbe olamaz Absorbsiyon bozulur Absorbsiyon yavaşlar ve azalır Absorbsiyon gecikir, fakat süresi artar Absorbsiyon hızı artar, fakat miktarı azalabilir İlaçların eflüksü azalır, absorbsiyonları artar Gebelik, K vit eksikliği İki ilaç grubu da etkisini gösteremez İlaçların etkisi görülemez İlaç etkisi geç başlar İlaç etkisi hızlı başlar İlacın kan seviyesi toksik doza çıkabilir İlaç absorbsiyonu azalır İlaç etkisi azalır Bağırsak motilite artışı Yaklaşık bütün ilaçlar İlaç absorbsiyona yetecek kadar GİS kanalda kalamaz, absorbsiyon azalır Şelasyon Demir bileşikleri Absorbsiyon azalır İzoniazid Tetrasiklin Azitromisin İlaç etkisi azalır Anemi, İlaç etkisi azalır. Fenitoin, progestin/estrojen Absorbsiyonda yarışma Folik asit Yarışı kaybeder Folik asit (OKS), alkol, metformin eksikliği Depresyon, migren gibi şiddetli ağrılar, mide Mide boşalmasında yavaşlama Absorbsiyon gecikir Etkinin geç başlaması ülseri, pilor stenozu, Crohn hastalığı, hipotiroidi Hipertiroidi, anksiyete, sağ tarafa yatma Mide boşalmasında hızlanma Absorbsiyon hızlanır Etkinin hızlı başlaması İlaçların çoğu Hastanın yaşı Mide bağırsak hareketi azalır, ince bağırsak kanlanması azalır Etki geç başlar Statinler İlacın alınma zamanı Statinler Akşam daha iyi emilir Etki güçlenir

11 genel farmakoloji USMER BİYOYARARLANIM Biyoyararlanım i.v. yol harici verilen oral, i.m., v.s. verilen ilacın sistemik dolaşıma geçme derecesidir. Biyoyararlanım hesaplanmasında Cmax., tmax. ve EAA değerleri kullanılır. En iyi gösteren parametre EAA'dır. Plazma Konsantrasyonu - Zaman Eğrileri İlaçların absorbsiyonunu değerlendirmek için ilacın konsantrasyon zaman eğrisi çizilir. Bu eğrinin değerlendirilmesinde değişik parametreler kullanılır. Cmax: ilacın kanda ulaştığı maksimum konsantrasyondur. İlacın biyoyararlanımına, obsorbsiyon yarı ömründe, uygulanan doza ve dağılım hacmine bağlıdır.(tus) Tmax: İlaç konsantrasyonunun Cmax a ulaşma süresidir. Eğri Altında Kalan Alan (EAA): İlaç konsantrasyonunun zamana karşı çizdiği eğrinin kapsadığı alandır.(auc) Aktivite başlangıcı: Absorbsiyo başlangıcından MEK e kadar geçen süre Etki süresi: Plazma konsantrasyonunun MEK ten yüksek olduğu süre Mutlak (absolü) biyoyararlanım: EAA(oral) / EAA(i.v)=F Biyoeşdeğerlilik: İki aynı form ilaç arasında biyoyararlanım karşılaştırmasıdır. Biyoyararlanımları %80-%125 arasında olan iki ilaç birbirine eşdeğerdir. Oral, Tek Doz İlacın Konsantrasyon - Zaman Grafiği Konsantrasyon C max Etki süresi K abs =K elim Terapötik aralık Maksimum tolere edilen konsantrasyon edilen (MEK) AUC K abs >K elim K elim >K Minimum efektif abs konsantrasyon MEK Başlangıcı t max Zaman (MEK) Konsantrasyon - zaman grafiğinden Cmax, Tmax, EAA ve yarı ömür hesaplanabilir. Bir ilacın birden çok MEK değeri olabilir. Ör: Aspirinin antiagregan etkisini gösterdiği MEK düşüktür. Analjezik ve antinflamatuar etki gösterdiği MEK değerleri daha yüksektir. 11

12 FARMAKOLOJİ Farklı İlaç Uygulama Yollarına Özgü Konstrasyon - Zaman Grafikeri Her yoldan uygulamada biyoyararlanım eşit varsayılıyor. Konsantrasyon iv sc oral Zaman Plazma Kons. Plazma Konsantrasyon - Zaman Grafikleri 1 2 Plazma Toksik Toksik Kons. MTK Terapötik aralık Terapötik aralık MTK Css max MEK Css min MEK Etkisiz Etkisiz Zaman MTK - Maksimum tolere edilen konsantrasyon MEK - Minimum efektif konsantrasyon Css - Kararlı durum konsantrasyon Zaman 1-Tek doz ilaç uygulamada kan konsantrasyonu - zaman grafiği 2- Tekrarlayan doz oral uygulamada kan konsantrasyonu - zaman grafiği. 12 Css: Kararlı durum konsantrasyonudur. Alınan ve atılan ilaç miktarı arasında oluşan dengedir. Kandaki konsantrasyon daha fazla yükselmez. İlaç sabit aralıkta, sabit dozda tekrarlanmalıdır. İlaç eliminasyon yarılanma ömrüne göre 4 veya 5 kez uygulandıktan sonra kararlı durum konsantrasyonuna geçer.(tus) Css İlacın biyoyararlanımına, dozuna, doz aralığına ve klirensine bağımlıdır. Doz ne kadar yüksekse Css o kadar yüksek Doz aralığı ne kadar sıksa Css o kadar yüksek Klerens ne kadar az ise Css o kadar yüksek olur. Doz aralığının sıklığı Css ye ulaşmayı hızlandırmaz. Css ye hızlı ulaşım yarılanma ömrü ve eliminasyon hızına bağlıdır.

1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler.

1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler. 1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler. Bunlar; absorbsiyon, dağılım; metabolizma (biotransformasyon) ve eliminasyondur. 2. Farmakodinamik faz:

Detaylı

FARMAKOKİNETİK. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

FARMAKOKİNETİK. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN FARMAKOKİNETİK Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN 2 İlaç Vücuda giriş Oral Deri İnhalasyon Absorbsiyon ve Doku ve organlara Dağılım Toksisite İtrah Depolanma Metabolizma 3 4 İlaçların etkili olabilmesi için, uygulandıkları

Detaylı

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 10.03.2009

Detaylı

İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Vücudun İlaçlara Etkisi (Farmakokinetik Etkiler) Farmakokinetik vücudun ilaca ne yaptığını inceler. İlaçlar etkilerini lokal veya sistematik

Detaylı

İlaçların Etkisini Değiştiren Faktörler

İlaçların Etkisini Değiştiren Faktörler İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 17.04.2008

Detaylı

1.2)) İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ

1.2)) İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 9.Hafta ( 10-14 / 11 / 2014 ) 1.)İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ 2.) İLAÇLARIN VERİLİŞ YOLLARI VE ETKİSİNİ DEĞİŞTİREN FAKTÖRLER Slayt No : 13 1.2)) İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ

Detaylı

DOZ hastada belli bir zamanda, beklenen biyolojik yanıtı oluşturabilmek için gerekli olan ilaç miktarıdır.

DOZ hastada belli bir zamanda, beklenen biyolojik yanıtı oluşturabilmek için gerekli olan ilaç miktarıdır. DOZ hastada belli bir zamanda, beklenen biyolojik yanıtı oluşturabilmek için gerekli olan ilaç miktarıdır. 1. Etkisiz Doz 2. Terapötik Doz ( Efektif Doz, Tedavi Dozu) 3. Toksik Doz 4. Letal Doz Terapötik

Detaylı

Pediatriye Özgü Farmakoterapi Sorunları

Pediatriye Özgü Farmakoterapi Sorunları [Çocuklarda Akılcı İlaç Kullanımı] Pediatriye Özgü Farmakoterapi Sorunları Ayşın Bakkaloğlu Hacettepe Üniversitesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Pediatrik Nefroloji Ünitesi İlaç Metabolizması Esas organ

Detaylı

Farmasötik Toksikoloji

Farmasötik Toksikoloji Farmasötik Toksikoloji 2014 2015 2.Not Doç.Dr. Gül ÖZHAN Absorbsiyon Kan hücreleri Dağılım Dokularda depolanma Eliminasyon Kimyasal Serum proteinleri Kan veya plazma Etki bölgesi Metabolizma Eliminasyon

Detaylı

Hamilelik Döneminde İlaçların Farmakokinetiği ve Farmakodinamiği

Hamilelik Döneminde İlaçların Farmakokinetiği ve Farmakodinamiği Hamilelik Döneminde İlaçların Farmakokinetiği ve Farmakodinamiği İlaçlar hamilelik esnasında rutin olarak kullanılmaktadır. Kronik hastalığı olan (astım, diyabet, hipertansiyon, epilepsi, depresyon ve

Detaylı

Propiverin HCL Etki Mekanizması. Bedreddin Seçkin

Propiverin HCL Etki Mekanizması. Bedreddin Seçkin Propiverin HCL Etki Mekanizması Bedreddin Seçkin 24.10.2015 Propiverin Çift Yönlü Etki Mekanizmasına Sahiptir Propiverin nervus pelvicus un eferent nörotransmisyonunu baskılayarak antikolinerjik etki gösterir.

Detaylı

Dağılımı belirleyen primer parametre plazma proteinlerine bağlanma oranıdır.

Dağılımı belirleyen primer parametre plazma proteinlerine bağlanma oranıdır. DAĞILIM AŞAMASINI ETKİLEYEN ÖNEMLİ FAKTÖRLER Dağılımı belirleyen primer parametre plazma proteinlerine bağlanma oranıdır. Bu bağlanma en fazla albüminle olur. Bağlanmanın en önemli özelliği nonselektif

Detaylı

Farmasötik Toksikoloji

Farmasötik Toksikoloji Farmasötik Toksikoloji 2014 2015 3.Not Doç.Dr. Gül ÖZHAN Hücre membranları önemli engel! Çevre İnterstisyel sıvı Mukoza deri Absorbsiyon Plazma Kapiler membranı İnterstisyel sıvı Kapiler membranı Hücre

Detaylı

Doğrudan Etkili Antiviraller ve İlaç Etkileşimleri

Doğrudan Etkili Antiviraller ve İlaç Etkileşimleri Doğrudan Etkili Antiviraller ve İlaç Etkileşimleri Dr.Ferit KUŞCU Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD İLAÇ ETKİLEŞİMİ Bir ilaç tarafından diğer bir

Detaylı

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI Dr. Vedat Evren Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Vücut sıvıları değişik kompartmanlarda dağılmış Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Bu kompartmanlarda iyonlar ve diğer çözünmüş

Detaylı

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Fizyolojiye Giriş Temel Kavramlar Fizyolojiye Giriş Canlıda meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişikliklerin tümüne birden yaşam denir. İşte canlı organizmadaki

Detaylı

İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ. Amaç. Hastalık, yaralanma ya da cerrahi girişim sonrası ortaya çıkan ağrı ve diğer belirtileri ortadan kaldırmak

İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ. Amaç. Hastalık, yaralanma ya da cerrahi girişim sonrası ortaya çıkan ağrı ve diğer belirtileri ortadan kaldırmak İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ İLAÇ İlaç, canlı hücrelerde oluşturduğu etki ile bir hastalığın teşhisini, iyileştirilmesi veya belirtilerinin azaltılması amacıyla tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı mümkün kılan,

Detaylı

Terfenadin veya Astemizol + Ketokonazol

Terfenadin veya Astemizol + Ketokonazol İlaç Etkileşmeleri Terfenadin veya Astemizol + Ketokonazol Farmasötik etkileşme (Geçimsizlik) Vücut dışında: Şelasyon, sorpsiyon, vb Tiyopental + süksinilkolin (aynı enjektörde çökelirler) Beta-laktam

Detaylı

ĠLAÇ ETKĠLEġMELERĠ I

ĠLAÇ ETKĠLEġMELERĠ I ĠLAÇ ETKĠLEġMELERĠ I Ġlaç etkileģmeleri (ĠE), iki veya daha fazla sayıda ilaç alındığında etkileģim sonucunda ilacın/ların etkililik veya toksisitesinde oluģan değiģikliklerdir. Bu etkileģimler, kullanılan

Detaylı

KANSERDE HORMONAL TEDAVİLERLE İLAÇ ETKİLEŞİMİ. Dr Dilek DİNÇOL

KANSERDE HORMONAL TEDAVİLERLE İLAÇ ETKİLEŞİMİ. Dr Dilek DİNÇOL KANSERDE HORMONAL TEDAVİLERLE İLAÇ ETKİLEŞİMİ Dr Dilek DİNÇOL Mart-2014 Oral İlaçlarda Absorbsiyonu Etkileyen Faktörler Pasajı geciktiren ilaçlar: antikolinerjikler, gangliyon blokörleri, nikotin, morfin,

Detaylı

HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ

HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ Hücre içi ve hücre dışı sıvılar bileşimleri yönünden oldukça farklıdır. Hücre içi sıvı intraselüler sıvı, hücre dışı sıvı ise ekstraselüler sıvı adını alır.

Detaylı

HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı

HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç

Detaylı

Etkileşmelerinin Farmakokinetik ve Farmakodinamik Temelleri

Etkileşmelerinin Farmakokinetik ve Farmakodinamik Temelleri İlaç Etkileşmelerinin Farmakokinetik ve Farmakodinamik Temelleri Prof. Dr. Sibel ÜLKER GÖKSEL Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı ABD de ilaç kullanımına ilişkin morbidite ve mortalite

Detaylı

Vardenafil ADT (Farmakokinetik ve Farmakodinami)

Vardenafil ADT (Farmakokinetik ve Farmakodinami) Vardenafil ADT (Farmakokinetik ve Farmakodinami) Doç. Dr. Muammer Kendirci İstanbul Cerrahi Hastanesi Üroloji Kliniği TÜD Marmara Şube Aylık Toplantı, İstanbul, 18.01.2012 Farmakolojik Tanımlar Farmakokinetik

Detaylı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı LİPOPROTEİN METABOLİZMASI Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Lipoprotein Nedir? 1- Lipidler Hidrofobik lipidler çekirdekte (Trigliserit, Kolesterol esterleri)

Detaylı

Antibiyotiklerin Farmakokinetik ve Farmakodinamiği

Antibiyotiklerin Farmakokinetik ve Farmakodinamiği Antibiyotiklerin Farmakokinetik ve Farmakodinamiği Prof. Dr. Alper B. İskit Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Mayıs 2007 Farmakolojik açıdan optimal tedavi için dikkat edilecek

Detaylı

Toksikoloji & Farmakokinetik

Toksikoloji & Farmakokinetik Toksikoloji & Farmakokinetik Prof. Dr. Sibel Göksel Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Paracelsus (1493-1541) Her madde zehirdir. Zehir olmayan madde yoktur. Zehir ile ilacı

Detaylı

Farmakodinamik Etkileşmeler

Farmakodinamik Etkileşmeler İLAÇ ETKİLEŞMELERİ Bir ilacın diğerinin etkisini kalitatif ve/veya kantitatif bakımdan değiştirmesine ilaç etkileşmesi (veya ilaç-ilaç etkileşmesi) denir. Bir ilaç diğerinin farmakokinetiğini (absorpsiyon,

Detaylı

İLAÇ TAŞIYICI PROTEİNLER

İLAÇ TAŞIYICI PROTEİNLER İLAÇ TAŞIYICI PROTEİNLER Alper Okyar İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı 20. Ulusal Farmakoloji Kongresi, Antalya-2009 İnsanda taşıyıcı proteinler ATP bağımlı İyon kanalları

Detaylı

Psikofarmakolojiye giriş

Psikofarmakolojiye giriş Psikofarmakolojiye giriş Genel bilgiler Beyin 100 milyar nöron (sinir hücresi) içerir. Beyin hücresinin i diğer beyin hücreleri ile 1,000 ile 50,000 bağlantısı. Beynin sağ tarafı solu, sol tarafı sağı

Detaylı

ANALJEZİKLERDE ETKİLEŞİM. Dr. Sevil Bavbek İ.T.F. İçhastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü

ANALJEZİKLERDE ETKİLEŞİM. Dr. Sevil Bavbek İ.T.F. İçhastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü ANALJEZİKLERDE ETKİLEŞİM Dr. Sevil Bavbek İ.T.F. İçhastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü ETKİLEŞİMDE PRENSİPLER Farmasötik Farmakokinetik Emilim Dağılım infüzyon sıvılarındakimyasal

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3

ADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3 ADIM ADIM YGS LYS 184. Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3 2) Geri Emilim (Reabsorpsiyon) Bowman kapsülüne gelen süzüntü geri emilim olmadan dışarı atılsaydı zararlı maddelerle birlikte yararlı maddelerde kaybedilirdi.

Detaylı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı LİPOPROTEİN METABOLİZMASI Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Lipoprotein Nedir? 1- Lipidler Hidrofobik lipidler çekirdekte (Trigliserit, Kolesterol esterleri)

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 27. ADIM HÜCRE 4- HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLERİ

ADIM ADIM YGS-LYS 27. ADIM HÜCRE 4- HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLERİ ADIM ADIM YGS-LYS 27. ADIM HÜCRE 4- HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLERİ Hücre zarı canlıdır ve seçici-geçirgendir. Bu özelliği nedeniyle bazı maddeler hücre zarından geçebilirken bazı maddeler geçemez. Hücre

Detaylı

FARMAKOKİNETİK KİŞİSEL VARYASYONLAR NEDENLERİ VE KLİNİK SONUÇLARI

FARMAKOKİNETİK KİŞİSEL VARYASYONLAR NEDENLERİ VE KLİNİK SONUÇLARI FARMAKOKİNETİK KİŞİSEL VARYASYONLAR NEDENLERİ VE KLİNİK SONUÇLARI Ercüment KARASULU Ege Üniversitesi İlaç Araştırma-Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma - Uygulama Merkezi ( ARGEFAR ) 24 MART 2010 İlaçların

Detaylı

Farmasötik Toksikoloji

Farmasötik Toksikoloji Farmasötik Toksikoloji 2015-2016 II Prof.Dr.Buket Alpertunga Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı 1 Doz-cevap ilişkisi «Her madde zehirdir, zehir olmayan madde yoktur, zehir ile ilacı birbirinden ayıran

Detaylı

2x2=4 her koşulda doğru mudur? doğru yanıt hayır olabilir mi?

2x2=4 her koşulda doğru mudur? doğru yanıt hayır olabilir mi? ÇOCUKLARDA İLAÇ KULLANIMINDA FARMAKOKİNETİK VE FARMAKODİNAMİK FARKLILIKLAR 17.12.2004 ANKARA Prof.Dr. Aydın Erenmemişoğlu ÇOCUKLARDA İLAÇ KULLANIMINDA FARMAKOKİNETİK VE 2x2=4 her koşulda doğru mudur? doğru

Detaylı

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı. Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma

Detaylı

Aşağıdaki ifadelerden hangisi canlı bir hücrenin zarında gerçekleşen difüzyon olayı ile ilgili yanlış bir açıklamadır?

Aşağıdaki ifadelerden hangisi canlı bir hücrenin zarında gerçekleşen difüzyon olayı ile ilgili yanlış bir açıklamadır? Maddenin Halleri 3 1 YKS BİYOLOJİ Hücre Zarı ve Madde Geçişleri Testi 1 Soru 01 Aşağıdaki ifadelerden hangisi canlı bir hücrenin zarında gerçekleşen difüzyon olayı ile ilgili yanlış bir açıklamadır? A)

Detaylı

ENDOKRİN BEZ EKZOKRİN BEZ. Tiroid bezi. Deri. Hormon salgısı. Endokrin hücreler Kanal. Kan akımı. Ter bezi. Ekzokrin hücreler

ENDOKRİN BEZ EKZOKRİN BEZ. Tiroid bezi. Deri. Hormon salgısı. Endokrin hücreler Kanal. Kan akımı. Ter bezi. Ekzokrin hücreler ENDOKRİN SİSTEM Endokrin sistem, sinir sistemiyle işbirliği içinde çalışarak vücut fonksiyonlarını kontrol eder ve vücudumuzun farklı bölümleri arasında iletişim sağlar. 1 ENDOKRİN BEZ Tiroid bezi EKZOKRİN

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III 1: DİYABET...1 Diabetes insipedius...2 Diabetes mellitus...2 Diyabetin Etkileri...3 Belirtiler...4 Nedenler...4 Tedavi...4 Bitkilerin Rolü...5 Tıbbi Faydaları...6 2: KARACİĞER

Detaylı

Lokal Anestetikler ve Lokal Anestezi

Lokal Anestetikler ve Lokal Anestezi Plan Lokal Anestetikler ve Lokal Anestezi Dr. Cenker EKEN AÜTF Acil Tıp Anabilim Dalı Farmakoloji ve patofizyoloji Endikasyonlar Lokal anestezik ajanlar Lokal anestezi Giriş Halstead WS: Practical comments

Detaylı

Farmakolojiye Giriş, İlaçların İnsan Vücudundaki Yolculuğu. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O.

Farmakolojiye Giriş, İlaçların İnsan Vücudundaki Yolculuğu. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Farmakolojiye Giriş, İlaçların İnsan Vücudundaki Yolculuğu Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Farmakoloji Nedir? Farmakoloji, ilaç bilimidir. İlaçların ve ilaç olabilme potansiyeli

Detaylı

Yerel Anestezikler. Prof. Dr. Ender YARSAN. A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Yerel Anestezikler. Prof. Dr. Ender YARSAN. A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yerel Anestezikler Prof. Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yerel olarak sinir dokusuyla temasta iletiyi dönüşümlü olarak engellerler İleti

Detaylı

DR BEHİCE KURTARAN Ç.Ü.T.F. ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ AD

DR BEHİCE KURTARAN Ç.Ü.T.F. ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ AD DR BEHİCE KURTARAN Ç.Ü.T.F. ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ AD ANTİBİYOTİK DOZLAMA HİPOALBUMİNEMİ Kritik hastalarda hipoalbuminemi sık %40-50 Yüksek oranda protein bağlayan antimikrobiyallerin,

Detaylı

HÜCRE MEMBRANLARINDAN TAŞINMA

HÜCRE MEMBRANLARINDAN TAŞINMA 2. Hafta : HücreYapısı ve Hücre Zarından Madde Taşınması Prof. Dr. Şule Pekyardımcı Organizmanın en önemli özellikleri (hareket, büyüme, üreme ve metabolizma) membranlarla ilişkilidir. Tüm hücre ve organellerde

Detaylı

Farmakokinetik ve Klinik Toksikolojiye Uyarlanması

Farmakokinetik ve Klinik Toksikolojiye Uyarlanması Farmakokinetik ve Klinik Toksikolojiye Uyarlanması Doç. Dr. Atila KARAALP Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Ab. D. Haydarpaşa İstanbul İçerik Farmakoloji Farmakodinamik Toksikodinamik

Detaylı

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar

Detaylı

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER)

11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER) 11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER) BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZ) Her bir böbreğin üst kısmında bulunan endokrin bezdir. Böbrekler ile doğrudan bir bağlantısı

Detaylı

Toksisiteye Etki Eden Faktörler

Toksisiteye Etki Eden Faktörler Toksisiteye Etki Eden Faktörler Toksik etki (toksisite) Tüm ksenobiyotiklerin biyolojik sistemlerde oluşturdukları zararlı etki. 2 Kimyasal Madde ile İlgili Faktörler Bir kimyasal maddenin metabolizmasında

Detaylı

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD Yaşlılarda Psikofarm akoloji Uygulam a Prensipleri Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD ABD > 65 yaş, nüfusun %13 ancak reçete edilen tüm ilaçların % 35 > 70 yaş, hastaneye yatış 1/6 ilaç yan etkisi

Detaylı

HÜCRE ZARINDA MADDE İLETİMİ PROF.DR.MİTAT KOZ

HÜCRE ZARINDA MADDE İLETİMİ PROF.DR.MİTAT KOZ HÜCRE ZARINDA MADDE İLETİMİ PROF.DR.MİTAT KOZ Nelerin Hücre Zarından geçmesi gereklidir? Besin maddeleri Atık maddeler Hücreye gelen sinyal molekülleri Hücreden gönderilen sinyal molekülleri Sıvı girebilmeli

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir.

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir. ÜRÜN BİLGİSİ 1. ÜRÜN ADI ALZAMED 5 mg Film Tablet 2. BİLEŞİM Etkin madde: Donepezil hidroklorür 5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde

Detaylı

BİYOLOJİK AJANLARIN DİĞER İLAÇLARLA ETKİLEŞİMLERİ. Mustafa ÖZGÜROĞLU Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

BİYOLOJİK AJANLARIN DİĞER İLAÇLARLA ETKİLEŞİMLERİ. Mustafa ÖZGÜROĞLU Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı BİYOLOJİK AJANLARIN DİĞER İLAÇLARLA ETKİLEŞİMLERİ Mustafa ÖZGÜROĞLU Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı İki ilaç etkileşime girdiği zaman ne tür ürünle karşımıza gelebilirler? Pozitif etkileşim

Detaylı

Yoğun Bakım Hastalarında Beklenebilecek Farmakokinetik Değişiklikler

Yoğun Bakım Hastalarında Beklenebilecek Farmakokinetik Değişiklikler Yoğun Bakım Hastalarında Beklenebilecek Farmakokinetik Değişiklikler Prof. Dr. Ersin Yarış Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı 2. Karadeniz Yoğun Bakım Hemşireliği Kongresi

Detaylı

MEMBRANLARDAN MADDE GEÇİŞİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.

MEMBRANLARDAN MADDE GEÇİŞİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. MEMBRANLARDAN MADDE GEÇİŞİ Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Maddeler hücre membranından başlıca iki şekilde geçebilir: 1. Difüzyon: Madde konsantrasyonunun (yoğunluğunun)

Detaylı

100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir?

100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir? 100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir? A) Karbamazepin B) Lamotrijin C) Lityum karbonat D) Valproik asit E) Duloksetin Referans:

Detaylı

ALFA LİPOİK ASİT (ALA)

ALFA LİPOİK ASİT (ALA) ALFA LİPOİK ASİT (ALA) Bitki ve hayvan dokularında doğal olarak bulunan ditiyol türevi bir bileşiktir. Endojen olarak mitokondride oktanoik asitten sentezlenir. ALA mitokondrideki enerji üretiminden sorumlu

Detaylı

İlaçların hedefleri. Hücreler

İlaçların hedefleri. Hücreler İlaçların hedefleri. Hücreler FARMAKOLOJİYE GİRİŞ 1 Yard. Doç. Dr. M. Kürşat Derici Tıbbi Farmakoloji Ab. Dalı mkursatderici@hitit.edu.tr 2 İlaç; bir hastalığı tedavi etmek için insan vücuduna uygulanan

Detaylı

BİY 471 Lipid Metabolizması-I. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

BİY 471 Lipid Metabolizması-I. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi BİY 471 Lipid Metabolizması-I Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Lipoproteinler Türev lipidler: Glikolipidler Lipoproteinler Lipoproteinler, lipidlerin proteinlerle oluşturdukları komplekslerdir.

Detaylı

ULCOREKS 40 mg Enterik Kaplı Tablet

ULCOREKS 40 mg Enterik Kaplı Tablet ULCOREKS 40 mg Enterik Kaplı Tablet FORMÜLÜ: Her enterik kaplı tablet: 40 mg pantoprazole eşdeğer 45.1 mg pantoprazol sodyum seskihidrat ve boyar madde olarak; titanyum dioksit (E171) ve kinolin sarısı

Detaylı

SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ

SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ Oluşturacağı her 1 g organik madde için bitkinin 500 g kadar suyu kökleriyle alması ve tepe (uç) noktasına kadar taşıyarak atmosfere aktarması gerekir. Normal su düzeyinde hayvan hücrelerinin

Detaylı

Minavit Enjeksiyonluk Çözelti

Minavit Enjeksiyonluk Çözelti Prospektüs ; berrak sarı renkli çözelti olup her ml'si 500.000 IU Vitamin A, 75.000 IU Vitamin D 3 ve 50 mg Vitamin E içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ uygun farmasötik şekli, içerdiği A, D 3 ve E vitamin

Detaylı

HÜCRE ZARINDA TAŞINIM

HÜCRE ZARINDA TAŞINIM HÜCRE ZARINDA TAŞINIM Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ YDÜ TIP FAKÜLTESİ BİYOFİZİK AD Küçük moleküllerin zardan geçişi Lipid çift tabaka Polar moleküller için geçirgen olmayan bir bariyerdir Hücre içindeki suda

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. BİOAK 5 mg tablet 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM. Etkin madde: Biotin (Vitamin H)

KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. BİOAK 5 mg tablet 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM. Etkin madde: Biotin (Vitamin H) KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI BİOAK 5 mg tablet 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: Biotin (Vitamin H) Yardımcı madde(ler): Laktoz anhidr 5,0 mg 48,5 mg Yardımcı maddeler için

Detaylı

İLAÇ ETKİNLİĞİ DİYETLE NASIL DÜZENLENİR? Doç. Dr. Aslı AKYOL MUTLU Hacettepe Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü

İLAÇ ETKİNLİĞİ DİYETLE NASIL DÜZENLENİR? Doç. Dr. Aslı AKYOL MUTLU Hacettepe Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü İLAÇ ETKİNLİĞİ DİYETLE NASIL DÜZENLENİR? Doç. Dr. Aslı AKYOL MUTLU Hacettepe Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü İDEAL FARMAKOLOJİK TEDAVİ * Etkilerin spesifik olması * Aynı düzeyde öngörülebilir

Detaylı

APRAZOL 30 mg Mikropellet Kapsül

APRAZOL 30 mg Mikropellet Kapsül APRAZOL 30 mg Mikropellet Kapsül FORMÜLÜ: Her kapsülde mide asidine dayanıklı enterik kaplı mikropelletler halinde; Lansoprazol 30 mg Boyar madde olarak: Kinolin sarısı (E 104), İndigokarmin (E 132), Titandioksit

Detaylı

Gebelik ve Antimikrobiyal İlaç Kullanımı

Gebelik ve Antimikrobiyal İlaç Kullanımı Gebelik ve Antimikrobiyal İlaç Kullanımı Dr. Güven ÇELEİ Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 27 Mayıs 2009 - Ankara Klasik Görüş Uterus fetüs

Detaylı

Böbrek ve İdrar Yollarını Etkileyen Maddeler

Böbrek ve İdrar Yollarını Etkileyen Maddeler Böbrek ve İdrar Yollarını Etkileyen Maddeler Prof.Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı İdrar söktürücüler İdrarı asitleştiren veya alkalileştiren Vücutta su

Detaylı

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara

Detaylı

GIDALARDA MİKROBİYAL GELİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

GIDALARDA MİKROBİYAL GELİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER GIDALARDA MİKROBİYAL GELİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Mikroorganizmaların gıdalarla gelişmesi; Gıdanın karekteristik özelliğine, Gıdada bulunan m.o lara ve bunlar arası etkileşime, Çevre koşullarına bağlı

Detaylı

81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır?

81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır? 81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır? A) Haloperidol B) Klorpromazin C) Flufenazin D) Tiotiksen E) Klozapin Referans: e-tus İpcucu Serisi Farmakoloji Ders

Detaylı

FAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1

FAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1 FAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1 1 İlaçların,öncelikle yararlı etkileri için kullanılmaktadır. Ancak bazen ilaç kullanımı yan etkiler gösterebilmektedir. Bazı hastalarda aynı ilaç için

Detaylı

TIBBİ BİTKİLERDEN FAYDALANMA YOLLARI

TIBBİ BİTKİLERDEN FAYDALANMA YOLLARI TIBBİ BİTKİLERDEN FAYDALANMA YOLLARI ÇAY HAZIRLAMAK (IHLAMUR, ADAÇAYI VS.) İLAÇ ETKEN MADDESİ ELDESİ (VİNBLASTİN) İLAÇ YARDIMCI MADDESİ ELDESİ YARISENTEZLE FARKLI İLAÇ HAMMADDESİ ELDESİ (KODEİN) SENTETİK

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 29. ADIM HÜCRE 6- HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLERİ 3

ADIM ADIM YGS-LYS 29. ADIM HÜCRE 6- HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLERİ 3 ADIM ADIM YGS-LYS 29. ADIM HÜCRE 6- HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLERİ 3 TURGOR BASINCI: Hücre içindeki suyun hücre çeperine yaptığı basınca TURGOR BASINCI denir. Turgor durumundaki bir hücrenin turgor basıncı

Detaylı

Laktasyonda güvenli ilaç kullanımı ve laktasyon risk kategorileri

Laktasyonda güvenli ilaç kullanımı ve laktasyon risk kategorileri Laktasyonda güvenli ilaç kullanımı ve laktasyon risk kategorileri Anne sütü Bebekle anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar. Her bebek için en iyi, en doğal ve en taze besin. Her zaman, temiz

Detaylı

YENİ İLAÇ TAŞIYICI SİSTEMLER VE İLAÇLARIN HEDEFLENDİRİLMESİ

YENİ İLAÇ TAŞIYICI SİSTEMLER VE İLAÇLARIN HEDEFLENDİRİLMESİ YENİ İLAÇ TAŞIYICI SİSTEMLER VE İLAÇLARIN HEDEFLENDİRİLMESİ İlaç Taşıyıcı Sistemler Kolloidal ilaç taşıyıcı sistemler -Veziküler sistemler -Mikro-/Nano-partiküler sistemler Hücresel ilaç taşıyıcı sistemler

Detaylı

İlaç Allerjisi İle Oluşan Klinik Sendromlar

İlaç Allerjisi İle Oluşan Klinik Sendromlar İlaç Allerjisi İle Oluşan Klinik Sendromlar Hepatik reaksiyonlar Çoğu ilaç kolestatik ya da hepatoselüler karaciğer değişikliklerine neden olur. Paraaminosalisilik asit, sülfonamidler, fenotiazinler karaciğerin

Detaylı

ASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ. Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016

ASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ. Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016 ASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016 Herhangi bir çözeltinin asitliği veya bazlığı içindeki hidrojen iyonunun (H + ) konsantrasyonuna bağlıdır. Beden sıvılarının asit-baz dengesi

Detaylı

Beslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır.

Beslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır. Seçmeli Ders: Dokular ve Organlar Arası Metabolik İlişkiler 1.HAFTA Normal metabolizmada aktif olan günlük akış; Yaşamak için gerekli olan enerji akışı, dışardan alınan gıdalardan elde edilir. Kullanılan

Detaylı

ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI

ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI Organizmalarda daha öncede belirtildiği gibi hücresel ve humoral bağışıklık bağışıklık reaksiyonları vardır. Bunlara ilave olarak immünoljik tolerans adı verilen

Detaylı

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİDE MEMBRAN TAŞIYICILARI

VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİDE MEMBRAN TAŞIYICILARI VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİDE MEMBRAN TAŞIYICILARI İlaçların Biyolojik Zarlardan Taşınması Pasif Taşınma Kolaylaştırılmış Difüzyon Aktif Taşınma Az yoğundan çok yoğuna taşıma gerçekleşir Taşıyıcı

Detaylı

C vitamini (Askorbik asit)

C vitamini (Askorbik asit) C vitamini (Askorbik asit) C vitamini suda eriyen, kemik, diş ve damar sağlığını koruyan, çeşitli hastalıklara direnç kazandıran ve bazı besin ögelerinin vücutta kullanılmasına yardımcı bir vitamindir

Detaylı

DİGİTOKSİN Folia Digitalis denilen, Avrupada orman altlarında yetişen Digitalis purpurea

DİGİTOKSİN Folia Digitalis denilen, Avrupada orman altlarında yetişen Digitalis purpurea DİGİTOKSİN Folia Digitalis denilen, Avrupada orman altlarında yetişen Digitalis purpurea (Scrophulariaceae) bitkisinin yapraklarından elde edilen sekonder heterozite Digitoksin adı verilir. D.purpurea

Detaylı

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar.

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Vücutta küçük miktarda bakır varlığı olmaz ise demirin intestinal yolaktan emilimi ve kc de depolanması mümkün değildir. Bakır hemoglobin yapımı için de

Detaylı

VÜCUT SIVILARI. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN. Copyright 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings

VÜCUT SIVILARI. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN. Copyright 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings VÜCUT SIVILARI Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Su Dengesi Vücudumuzun önemli bir bölümü sudan oluşur ve su dengesi vücudun en önemli sorunlarından birisidir. Günlük olarak alınan ve vücuttan atılan su miktarı

Detaylı

Membran Organizasyonu

Membran Organizasyonu Membran Organizasyonu Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Tıp Fakültesi Biyofizik AD Biyolojik Zarlar plazma zarları mitokondri, kloroplast, lizozom gibi organelleri sitoplazmadan ayıran hücre içi zarlar mitokondri

Detaylı

Levosimendanın farmakolojisi

Levosimendanın farmakolojisi Levosimendanın farmakolojisi Prof. Dr. Öner SÜZER Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AbD 1 Konjestif kalp yetmezliği ve mortalite 2 Kaynak: BM Massie et al, Curr Opin Cardiol 1996

Detaylı

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ Kortizol süpresyon testi; ACTH süpresyon testi; Deksametazon süpresyon testi Hipotalamus ve hipofiz bezinin kortizole cevabını ölçen laboratuar testidir. Kortizol Hipotalamus

Detaylı

5-7 t 1/2 gerektirir. C ss ortalama. Yarı Ömür. Toksik. Terapötik. Sub-terapötik. Doz

5-7 t 1/2 gerektirir. C ss ortalama. Yarı Ömür. Toksik. Terapötik. Sub-terapötik. Doz TERAPÖTİK İ İLAÇ DÜZEYLERİ Dr.MURAT ÖKTEM Düzen Laboratuvarlar Grubu Kurallar Her insan birbirinden farklıdır Çocuklar farklıdır Hamileler farklıdır İlaç düzeyleri hastanın klinik durumu ile birlikte değerlendirilmelidir

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI 11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI Canlılar hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ATP ye ihtiyaç duyarlar. ATP yi ise besinlerden sağlarlar. Bu nedenle

Detaylı

Direk Trombin İnhibitörleri. Yrd. Doç. Dr. Şükrü Gürbüz İnönü Üniversitesi Acil Tıp AD

Direk Trombin İnhibitörleri. Yrd. Doç. Dr. Şükrü Gürbüz İnönü Üniversitesi Acil Tıp AD Direk Trombin İnhibitörleri Yrd. Doç. Dr. Şükrü Gürbüz İnönü Üniversitesi Acil Tıp AD Antikoagülan tedavi Tromboembolik olaylar günümüzde en önemli ölüm nedenlerinin başında gelmektedir Risk faktörlerine

Detaylı

HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ. Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var.

HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ. Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var. HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var. HÜCRE ZARININ GÖREVLERİ Hücre içini çevresinden ayırır Hücrenin iç bölümlerini belirler Proteinlere bağlı

Detaylı

Fibrinolytics

Fibrinolytics ANTİPLATELET İLAÇLAR Fibrinolytics Adezyon Aktivasyon (agonist bağlanma) Agregasyon Aktivasyon (şekil değişikliği) Antiplatelet İlaçlar Antiplatelet ilaçlar Asetilsalisilik asit (aspirin) P2Y12 antagonistleri

Detaylı

BMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK

BMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK BMM307-H02 Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK ziynetpamuk@gmail.com 1 BİYOELEKTRİK NEDİR? Biyoelektrik, canlıların üretmiş olduğu elektriktir. Ancak bu derste anlatılacak olan insan vücudundan elektrotlar vasıtasıyla

Detaylı

Lokal anestetik preparatları

Lokal anestetik preparatları Lokal anestetikler Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 21.10.2010 Lokal anestetik preparatları 2 2/30 1 3 3/30

Detaylı