ARAÇLARIN TEKNĐK ALFABESĐ

Transkript

1 1 ARAÇLARIN TEKNĐK ALFABESĐ ABC (Active Body Control) Anlık sürüş durumuna göre değişen, bilgisayar kontrollü ve hidrolik yürüyen aksam. Mercedes CL'de kullanılan sistem ile virajlarda yana yatma ve fren anında öne eğilme önleniyor. ABS (Anti Blokaj sistemi) Şu anda bilinen en ünlü kısaltma. ABS, fren anında tekerlerin bloke olmasına engel olur. Araç, manevra yapılabilir halde kalır. ADB (Otomatik diferansiyel freni) Konvensiyonel diferansiyel kilidinin elektronik versiyonudur. ADS (Uygun tampon sistemi) Sürüş tarzı, yol durumu ve yükleme durumuna göre en uygun tampon sertliği sağlanıyor. AFS (Aktif yürüyen aksam stabilitesi) ABC ile benzer bir etkiye sahiptir. Sistem, Citroen tarafından kullanılıyor (Xantia). ASC + T [Otomatik stabilite kontrol+traksiyon sistemi) Sürücünün gaz komutu olmadan aktüel sürüş durumu devam ettiriliyor. Ayrıca motor tork düzenleme sistemi de entegre edilmiş. ASR (Kayma önleyici sistem) ASR ile kalkış ve hızlanma anında tekerlerin boşa dönmesi engelleniyor. AWD (Ali wheel drive) Dört çeker sistemine sahip otomobillerde kullanılır - örneğin Volvo V70 AWD. BAS (Yardımcı fren) Tam frenin gerekli olduğu anlarda otomobil sürücülerinin yeterli şekilde pedala basamadığı, deneylerde ortaya çıkmıştır. BAS ile bilgisayar, sürücünün pedala basış hızını hesaplayıp gerekli olursa otomatik olarak tam fren yapıyor. CBC (Cornering brake control) Arka aks freninin uygun kullanımını sağlar. Özellikle hızlı virajlardaki fren anında önem kazanır.

2 2 CDI (Commonrail direct injection) Dizel yakıt, 1350 bar'a kadar depo edilip ateşlenir. Magneti kelli (Fiat)'a dayanan prensip, daha iyi bir karışım ve daha düşük bir tüketim sağlıyor. CVT (Continuously variable transmission) Sürekli değişken transmisyon. Konvensiyonel şanzımanlarda geçişler dişlilerle sağlanır. CVT'de iki akslı disk çiftleri dişlilerin yerini alır. Çelik bir bantla bağlanmıştır. Disklerin içe ve dışa doğru hareketi ile geçişler sağlanır (Bisikletlerdeki kademesiz zincir geçişi gibi). Böylece vites geçişleri daha pratik şekilde yapılabiliyor. DBC (Dinamik fren kontrolü) BAS ile aynı görevi yapıyor, sadece BMW'deki adı farklı. DOHC (Double overhead camshaft) Üstten çift eksantrikli motor teknolojisi. DSC (Dinamik stabilite kontrolü) BMW'nin elektronik stabilite programının adı (bkz ESP). DSC, viraj dışındaki kritik fren anında karşı moment uygulayarak arka tarafın savrulmasını önler. EBD (Elektronik brake distributor) Elektronik fren dağıtımı. Ön ve arka aksa en uygun fren gücünün dağılımını sağlar. Sürüş ve yükleme durumuna göre değişir. Örneğin yüklü bagaj Ne arka aks, daha fazla fren gücü taşıyabilir. EDC (Elektronik diferansiyal kontrolü) EDS'nin BMW'deki adıdır. EDS (Elektronik diferansiyel kilidi) Çekiş sağlayan tekerleklerden biri boşa dönerse, EDS diğer tekere daha fazla tutuş veriyor. ESP (Elektronik stabilite programı) Sensörler sayesinde otomobilin savrulma tehlikesi olup olmadığı belirleniyor. Her bir tekerin frenlenmesi ve motor gücünün azalması sağlanıyor. FSI (Fuel stratified injection) Kademeli benzin enjeksiyonu. VW tarafından geliştirilen sistemde yakıt, ateşlemeden hemen önce direkt olarak yanma odasına iletiliyor.

3 3 GDI (Gasoline direct injection) Benzinli direkt enjeksiyon. GDI kısaltması, Mitsubishi tarafından kullanılıyor. HDC (Hill descent control) Arazi araçlarında kullanılan yararlı bir sistem. Elektronik ayarlı fren ile kontrollü tırmanma sağlanıyor. HDI (High pressure direct injection) Commonrail-dizel motorlu Peugeot ve Citroen araçlarda kullanılıyor, Yüksek basınçlı direkt enjeksiyon. HMMWV (High mobility multipurpose wheeled vehicle) Çok nadir olarak rastlanan bir kısaltma olduğu doğru, ama Arnold Schwarzenegger'in otomobili Hummer'ı herkes tanıyor. Aslında ordu için üretilmiş olan Hummer gerçek bir HMMWV: çok hareketli çok amaçlı bir tekerli araç. IDE (Injection directe essence) Renault'nun benzinli direkt enjeksiyon sisteminin adıdır. ITS (Inflatable tubular structure) Şişirilebilir hortum formlu yapı. BMW'nin hava yastıklarının işleyişi ve formu ile ilgili terimidir. Hayat kurtaran hava yastıkları, hortum görünümünde ve A-sütununa monte edilmiş. Yandan çarpışma anında bir gaz jeneratörü yardımı ile şişiriliyor. JTD (Unijet turbo dizel) Fiat (ayrıca Alfa Romeo ve Lancia da)'ın direkt enjeksiyonlu commonrail-turbo dizel motoru. MPV (Multi purpose vehicle) Çok amaçlı araç. Özellikle kurnaz bir karoser ve hacim konseptine sahip otomobiller için kullanılan terimdir: kompakt dış ölçüler, değişken iç hacim. Bu kategoride yer alan araçlardan bazıları Opel Zafira ve Toyota Yarış Verso. MSR (Motor tork düzenleyici) MSR, debriyaja basılmadan motorun torkunun çekiş sağlayan tekerlere iletilmesini engelliyor. Bu sırada motor devri kısa süreli olarak artıyor.

4 4 PDC (Park distance control) Park anında yardımcı bir sistemdir (BMW). Arka tampondaki sensörler, sürücüye otomobil ile engel arasındaki mesafeyi tonlarla uyararak belirtir (echolot-prensibi). Engel ne kadar yaklaşırsa ton kadar hızlanıyor. RDC (Lastik basınç kontrolü) Dört teker içindeki basınç ve sıcaklığı denetler. Sistem, basınç azalmasını sürücüye iletir (kokpitteki gösterge) ve lastiklerin zarar görmesini önler. ROPS (Roll over protection sistem) Volvo C70 cabrio'da kullanılan takla koruma sistemi. Aracın takla atması durumunda arka başlıkların arkasında iki adet koruma çıtası, arkadaki yolcuların ağır baş yaralanmalarından korunmasını sağlar. SAV (Sports activity vehicle) Sportif aktivite aracı. Bu terim BMW tarafından arazi aracı X5 için özel olarak kullanılmış. Nedeni ise, X5'in gerçek bir arazi aracı ile konforlu bir otomobil karışımı olması. (SUV'a bakınız) SDI (Emmeli dizel direct enjeksiyon) VW'nin turbosuz direkt enjeksiyonlu dizel motorları. SIPS (Side impact protection system) Volvo'nun yandan çarpmalara karşı koruma sistemi. Karoser güçlendirmesi ve yan hava yastıklarını içeriyor. SRS (Supplement restraint system) Tamamlayıcı koruma sistemi. Bahsedilen, emniyet kemeri yerine değil onunla birlikte kullanılması gereken ve yolcuları koruyan hava yastıklarıdır. SUV (Sport utility vehicle) Sportif zevk aracı. SAV ile benzer amacı taşıyor. Bu kategoride yer alanlardan bazıları: Honda HR-V, Toyota RAV4 veya Subaru Forester. TC (Traction control) Opel'in ASR sisteminin adıdır.

5 5 TDI (Turbodizel direct enjection) Audi'nin efsanevi üç harfi. Audi, 1989 yılında direkt enjeksiyonlu turbo dizel Audi 100'ü piyasaya sürdü. TDI motorları, farklı üreticiler tarafından farklı isimlerle kullanılıyor: Opel DTI, Renault dti gibi. TRUST (Traktion und stabilitaet) TRUST, ESP'nin Smart'ta kullanılan adıdır. TS (Twin Spark) Alfa Romeo'nun silindir başına iki bujili motorları TS adına sahip. Daha iyi ve daha yumuşak bir yanma sağlanıyor. VANOS (Değişken eksantrik ateşlemesi) BMW'nin teknolojik bir diğer özelliği. Sübapların açılma ve kapanma anları değişkendir. Düşük devirlerde daha fazla tork ve yüksek devirlerde daha fazla güç sağlanıyor. VDC (Vehicle dynamics control) Subaru'nun dört çeker araçları için sürüş dinamiği düzenleyicisinin adıdır. VTEC (Variable valve timing and electronic control) Honda'nın VANOS versiyonudur. Bu teknoloji yeni roadster S2000'de de bulunuyor. Sonuç: 2,0 lt hacimden 240 BG üretilebiliyor. VTG (Variable turbin geometrie) Değişken türbin geometrisi. 90 BG-TDI'den 110 BG-TDI üreten Audi'nin reçetesi. Turbo yükleyicisinin türbin kanatları ayarlanabiliyor. Düşük devirlerde daha yüksek tork üretiliyor. Yüksek devirlerde kanatlar, akıma paralel durumda bulunuyor. Atık gaza karşı gelen basınç azaltılır ve yakıt tüketimine olumlu bir etki sağlanır. VVC (Variable valve control) Rover'in VANOS versiyonudur. Böylece MG-F'in 1,8 lt 120 BG motoru, 145 BG'e ulaşıyor. VVT-i (Variable valve timing - intelligent) Toyota'nın VANOS versiyonudur.

6 6 WHIPS (WHĐPLASH PROTECTĐON SYSTEM) Beyin travmalarına karşı koruyucu sistem. Özel olarak üretilen ön koltuklar ile arkadan çarpmalarda omurgaya binen yük absorbe edilir ve yaralanma riski azaltılır. Airbag: Hava yastığı. Çarpışma sırasında havayla şişerek sürücünün yaralanmasını önlüyor. ASC: Đlk kalkış ve hızlanma sırasında aracın lastiklerinin patinaj yapmasını önlüyor. CMS: Otomobil ve motorsikletlerde, motorun gerekli çalışıp çalışmama ikazlarını veren bilgisayarlaştırılmış sistem. DDAS: Uykulu sürücüyü uyarma sistemi. Sürücünün bileğine takılan bir algılayıcı, kalp atışlarını izler. Atışların yavaşlaması veya düzensizleşmesi halinde bilgisayar sürücüyü ikaz eder. ASDC: Hızı otomatik olarak kontrol eden lazerli sistem. Önde giden araçla arada güvenli mesafe kaybolduğunda veya başka bir deyişle, önde giden araca fazla yaklaşıldığında ikaz eden sistem. PDC: Park mesafe kontrolü ITS: Yandan gelebilecek darbelere karşı koruyuculuk yapmak üzere konulan hava yastıkları (yan hava yastığı) ITL: Yollardaki sarsıntıyı en aza indiren süspansiyon sistemi. IDS: Gösterge panelindeki tüm bilgileri ön cama yansıtan sistem. GCC: Grafik kontrol merkezi. Otomobilin farlarının aydınlattığı alanın dışında kalan görüntüyü kızılötesi olarak yol bilgisayarının ekranına aktaran sistem. Sis, yoğun yağmur, tipi ve karanlık gibi etkenlerin azalttığı görüş mesafesini artırır.

7 7 ECAS: Elektronik kontrollü, havalı süspansiyon. Aracın yerden açıklığını azaltan ya da çoğaltan sistem. Eski Citroen marka araçlardaki sistem. ECS: Elektronik kontrollü süspansiyon EDC: Elektronik amortisör kontrolü. ETC: Elektronik çekiş kontrolü. EDS: Kartı, buzlu, kumlu zeminlerde aracın çekişten düşmesini önleyen çekiş kontrol sistemi. ETS: Geliştirilmiş transmisyon (aktarım) sistemi. FPS: Kaza anında yakıt akışını kesen ve yangını önleyen sistem.