Hazırlayan : Şükran Yasa Tekstil Müh.

Transkript

1 Hazırlayan : Şükran Yasa Tekstil Müh.

2 Kumaş üretim tiplerimiz: Modaya ve görüntüye yönelik kumaşlarımız. Fonksiyonellik ve performans odaklı kumaşlarımız.

3 Hangi Tip Kumaşlar Üretebiliriz? Fabrikamızın bünyesinde bulunan makine parkı Ayrıca; - Zaman, - Stratejiler, - Süreç, - Teknoloji, - Müşteri talepleri... v.s. belirleyici olabilmektedir.

4 Teknik Kumaşlar İstenilen özelliklere göre, farklı malzeme, farklı üretim metodu kullanılarak elde edilirler. İplik çekim, eğirme, tekstüre etme, büküm, dokumadaki örgü tipi, bu ayrıntıları belirler. Ayrıca, üretilen bu ürünlere, amaca uygun fonksiyonel özellikler kazandırabilmek için, boyama, baskı, kaplama işlemlerinin her aşaması önemlidir. Teknik tekstil ürünleri, havacılık, uzay, askeri, otomotiv, inşaat ve hatta tıp alanında kullanılmaktadır.

5 Üretimini Yaptığımız Teknik Kumaşlar Spora Yönelik Kumaşlar - Kayak Kıyafetleri, - Dağcılık kıyafetleri, - Motosiklet kıyafetleri, - Yürüyüş kıyafetleri, (eşofman, yağmurluk, montluk kumaş... v.b.) - Can yelekleri gibi. Tabi ki bu kumaşlardan, su geçirmez, rüzgâr geçirmez nefes alabilir, hafif, buruşmaz ve mukavemetli olmaları beklenir. Bu kumaşlarda da modaya yönelik guruptaki gibi görsellik yine de önemlidir.

6 PANÇO KUMAġI TEKNĠK ġartnamesġ ÖZELLĠK ĠSTENEN DEĞER UYGULANAN STANDARTLAR ĠġLETME ÇIKIġ SONUÇLARI Malzeme Cinsi %100 Poliamid KumaĢın Arka Yüzü Poliüretan Kaplama Olacak TS 4739 %100 Poliamid KumaĢ(kamuflaj baskılı) Doku 1/1 Bezayağı olacaktır. Atkı:15 adet atkı tek atkı,16 ve 17. atkılar beraber çift atkı, Çözgü:17 adet çözgü tek çözgü,18 ve 19. çözgüler çift çözgü olacaktır. LUP ĠLE 1/1 Bezayağı Atkı:15 adet atkı tek atkı,16 ve 17. atkılar beraber çift atkı, Çözgü:17 adet çözgü tek çözgü,18 ve 19. çözgüler çift çözgü oldu Metrekare Ağırlığı 90 gr/m 2 (en az) TS gr/m 2 (kaplamasız) Atkı En az 35 adet/cm TS 250 EN Ġplik Sıklıkları Çözgü En az 40 adet/cm TS 250 EN Atkı Yönünde En az 420 N >400(kaplamasız) Kopma Mukavemeti TS EN ISO Çözgü Yönünde En az 670 N >650(kaplamasız) Atkı Yönünde Yırtılması) (Çözgü En az 20 N >25(kaplamasız) Yırtılma Mukavemeti TS EN ISO Çözgü Yönünde (Atkı Yırtılması) En az 20 N >18(kaplamasız) %3 (en çok) TS 5720 EN ISO 6330 %3 (en çok) Yıkamadan Sonra Boyut Değişimi ph Değeri 4-9 TS 477 EN ,3-7,5 arası Orijinal KumaĢın Su Geçirmezliği En az 5000 mm Su Sütunu ISO 811 (kaplamasız) Yıkamadan Sonra KumaĢın Su Geçirmezliği En az 3000 mm Su Sütunu ISO 811(TS 5720 EN ISO 6330) (kaplamasız) AĢınma Direnci devir sonunda kumaģın atkı ve/veya çözgü ipliklerinin hiçbirinde kopma meydana gelmeyecektir. MARTĠNDALE _ Renk Haslıkları Ticari ve Ev Tipi Yıkamaya KarĢı Renk Haslığı Akmada En az 4 4 TS EN ISO 105-C06/A1S Solmada En az Kuru Sürtme En az Sürtmeye KarĢı Renk Haslığı TS EN ISO 105 X12 YaĢ Sürtme En az 4 4 Hava ġartlarına KarĢı Renk Haslığı En az 4 TS 4460 EN ISO 105-B04

7

8

9

10

11 Panço Kumaşı

12 Performansı Yüksek Kumaşlarımız Farklı kullanım koşullarına ve iklim koşullarına dayanıklı askeri tekstiller. Bu tekstillerin bizim üretimimizdeki kullanılan hammaddesi, nylondur. Bu kumaşların kullanım yerleri : - Balistik Yelek Dış Kumaşı - Sırt Çantaları - Askeri botlar - Çok yönlü kullanıma yönelik takımlar - Spor ayakkabıları

13 BALĠSTĠK YELEK DIġ KUMAġI ġartnamesġ ÖZELLĠK ĠSTENEN DEĞER UYGULANAN STANDARTLAR ĠġLETME ÇIKIġ SONUÇLARI Malzeme Cinsi Tekstürize Poliamid 6.6 Ġplikten Mamul ve Kaplamalı Olacaktır TS 4739 Ana Zemin:%100 PA,6.6 Kısmı:Akrilik Ġpliği:Tekstürize Kaplama KumaĢ Doku 1/1 Bezayağı LUP ĠLE 1/1 Bezayağı Metrekare Ağırlığı 365(+/-30) gr/m 2 TS gr/m 2 arası Ġplik Sıklıkları Kopma Mukavemeti Atkı En az 11 adet/cm TS 250 EN Çözgü En az 13 adet/cm TS 250 EN Atkı Yönünde En az 2400 N >2400( arası) TS EN ISO Çözgü Yönünde En az 2800 N >2800(2850->3000 arası) Atkı Yönünde Yırtılması) (Çözgü En az 390 N >390( arası) Yırtılma Mukavemeti TS EN ISO Çözgü Yönünde Yırtılması) (Atkı En az 440 N >440( arası) %2 (en çok) TS 5720 EN ISO 6330 %2 (en çok) Yıkamadan Sonra Boyut Değişimi ph Değeri 4-9 TS 477 EN ,3-7,5 arası Orijinal KumaĢın Su Geçirmezliği En az 550 mm Su Sütunu ISO mm üstü Yıkamadan Sonra KumaĢın Su Geçirmezliği En az 350 mm Su Sütunu ISO 811(TS 5720 EN ISO 6330) 550 mm üstü AĢınma Direnci 9 000(on bin)devir sonunda kumaģın atkı ve/veya çözgü ipliklerinin hiçbirinde kopma meydana gelmeyecektir. MARTĠNDALE >9000 Renk Haslıkları Ticari ve Ev Tipi Yıkamaya KarĢı Renk Haslığı Akmada En az 4 4 TS EN ISO 105-C06/A1S Solmada En az Kuru Sürtme En az Sürtmeye KarĢı Renk Haslığı TS EN ISO 105 X12 YaĢ Sürtme En az Hava ġartlarına KarĢı Renk Haslığı En az 4 TS 4460 EN ISO 105-B04 6

14 Balistik Yelek Dış Kumaşı

15 SIRT ÇANTASI KUMAġI TEKNĠK ġartnamesġ ÖZELLĠK ĠSTENEN DEĞER UYGULANAN STANDARTLAR ĠġLETME ÇIKIġ SONUÇLARI Malzeme Cinsi %100 Polyamid 6.6 Ġplikten Mamul KumaĢ Üzerine Poliüretan veya Akrilik Kaplama Olacak TS 4739 Ana Zemin:%100 PA,6.6 Kısmı:Akrilik Ġpliği:Tekstürize Kaplama KumaĢ Doku 1/1 Bezayağı LUP ĠLE 1/1 Bezayağı Metrekare Ağırlığı 240 gr/m 2 (en az) TS 251 >275 gr/m 2 arası Ġplik Sıklıkları Kopma Mukavemeti Atkı En az 13 adet/cm TS 250 EN Çözgü En az 18 adet/cm TS 250 EN Atkı Yönünde En az 1400 N >1500 TS EN ISO Çözgü Yönünde En az 2200 N >2400 Atkı Yönünde Yırtılması) (Çözgü En az 180 N >180 Yırtılma Mukavemeti TS EN ISO Çözgü Yönünde (Atkı Yırtılması) En az 180 N >180 %2 (en çok) TS 5720 EN ISO 6330 %2 (en çok) Yıkamadan Sonra Boyut Değişimi ph Değeri 4-9 TS 477 EN ,3-7,5 arası Orijinal KumaĢın Su Geçirmezliği En az 850 mm Su Sütunu ISO mm üstü Yıkamadan Sonra KumaĢın Su Geçirmezliği En az 800 mm Su Sütunu ISO 811 (TS 5720 EN ISO 6330) 1000 mm üstü AĢınma Direnci 6 000(on bin)devir sonunda kumaģın atkı ve/veya çözgü ipliklerinin hiçbirinde kopma meydana gelmeyecektir. MARTĠNDALE >6000 Renk Haslıkları Ticari ve Ev Tipi Yıkamaya KarĢı Renk Haslığı Akmada En az 4 4 TS EN ISO 105-C06/A1S Solmada En az Kuru Sürtme En az Sürtmeye KarĢı Renk Haslığı TS EN ISO 105 X12 YaĢ Sürtme En az Hava ġartlarına KarĢı Renk Haslığı En az 4 TS 4460 EN ISO 105-B04 6

16 Sırt Çantası Kumaşı

17 AYAKKABILIK KUMAġI ġartnamesġ ÖZELLĠK ĠSTENEN DEĞER UYGULANAN STANDARTLAR ĠġLETME ÇIKIġ SONUÇLARI Malzeme Cinsi Nylon 6.6 TS 4739 Ana Zemin:%100 PA,6.6 Doku 1/1 Bezayağı LUP ĠLE 1/1 Bezayağı Metrekare Ağırlığı 310(+/-10) gr/m 2 TS 251 >310 gr/m2 arası Ġplik Sıklıkları Kopma Mukavemeti Atkı En az 12 adet/cm TS 250 EN Çözgü En az 13 adet/cm TS 250 EN Atkı Yönünde En az 2500 N >2500( arası) TS EN ISO Çözgü Yönünde En az 2900 N >2900(2900->3000 arası) Atkı Yönünde Yırtılması) (Çözgü En az 500 N >500( arası) Yırtılma Mukavemeti TS EN ISO Çözgü Yönünde Yırtılması) (Atkı En az 500 N >500( arası) Yıkamadan Sonra Boyut Değişimi %2 (en çok) TS 5720 EN ISO 6330 %2 (en çok) ph Değeri 5-9 TS 477 EN ,3-7,5 arası Hava Geçirgenliği 60 lt/m2.s TS 391 EN ISO 9237 Su iticilik En az 5 TS 259 EN AĢınma Direnci 6 000(altı bin)devir sonunda kumaģın atkı ve/veya çözgü ipliklerinin hiçbirinde kopma meydana gelmeyecektir. MARTĠNDALE >6000 Renk Haslıkları Ticari ve Ev Tipi Yıkamaya KarĢı Renk Haslığı Sürtmeye KarĢı Renk Haslığı Akmada En az TS EN ISO 105-C06/A1S Solmada En az Kuru Sürtme En az TS EN ISO 105 X12 YaĢ Sürtme En az Tere KarĢı Renk Haslığı En az 4-5 TS 398 EN ISO 105 E Hava ġartlarına KarĢı Renk Haslığı En az 4-5 TS 4460 EN ISO 105-B04 4-5

18 Ayakkabı Kumaşı

19 MAH TAKIMI ġartnamesġ ÖZELLĠK ĠSTENEN DEĞER UYGULANAN STANDART ĠġLETME ÇIKIġ SONUÇLARI Malzeme Cinsi Tekstürize Poliamid 6.6 Ġplikten Mamul ve Kaplamalı Olacaktır TS 4739 Tekstürize Poliamid 6.6 Ġplikten Mamul ve Kaplamalı Olacaktır Doku 1/1 Bezayağı LUP ĠLE 1/1 Bezayağı Metrekare Ağırlığı 330(+/-20) gr/m 2 TS gr/m2 Ġplik Sıklıkları Kopma Mukavemeti Atkı En az 13 adet/cm 13 TS 250 EN Çözgü En az 15 adet/cm 15 Atkı Yönünde En az 2900 N >2900 TS EN ISO Çözgü Yönünde En az 3100 N >3100 Atkı Yönünde (Çözgü Yırtılması) En az 360 N >360 Yırtılma Mukavemeti TS EN ISO Çözgü Yönünde Yırtılması) (Atkı En az 360 N >360 ph Değeri 4-9 TS 477 EN Su Geçirmezliği En az 550 mm Su Sütunu ISO 811 >800 mm AĢınma Direnci (on bin)devir sonunda kumaģın atkı ve/veya çözgü ipliklerininhiçbirinde kopma meydana gelmeyecektir. MARTĠNDALE > Renk Haslıkları Ticari ve Ev Tipi Yıkamaya KarĢı Renk Haslığı Akmada En az 4 4 TS EN ISO 105-C06/A1S Solmada En az Sürtmeye KarĢı Renk Haslığı Kuru Sürtme En az TS EN ISO 105 X12 YaĢ Sürtme En az 4 4 Hava ġartlarına KarĢı Renk Haslığı En az 4 TS 4460 EN ISO 105-B04 4

20 Balistik Yelek Dış Kumaşı Üretim Aşamaları İplik Balistik Yelek Dış Kumaşı,1100 DTEX naylon 66 dan üretimi yapılır. Öncelikle iplik,1100/140 hava tekstüre ve soft puntalı, yüksek mukavemetli, nylon 66 dır.ipliğin mukavemet ölçüm aralığı, tabloda görüldüğü gibidir.

21

22 İpliklerin denye ölçüm ve mukavemet ölçüm kontrolleri yapıldıktan sonra, ortamda kondisyonlanmaları sağlanır ve kumaşın ilk üretim basamağı olan çözgü işlemine geçilir. Hava tekstüre iplikler üzerinde, soft puntası olduğu için konik çözgü ve leventten levente sistemi ile çözgü işlemi gerçekleştirilebilir. Tabiki ipliğin kalınlığı da bunu belirleyen bir faktördür. İşletmemizde seri çözgü-haşıl sistemi(tek tel çözgü-haşıl sistemi olduğu için)ve leventten levente sistem olduğundan dolayı seçim şansımız vardır.

23

24

25

26 Çözgü-Haşıl İşletmedeki iş akışına göre, uygun olan sistem de kullanılabilir. Nylon 66 hava tekstüre iplikler hacimli iplikler olduklarından, tansiyon ayarlarının, çözgü ve haşılda eşit olmasına dikkat edilmelidir. Haşıllama esnasındaki ısılar, minimumda tutulup, ipliğin yapısının bozulup, mukavemetinin düşmemesine dikkat edilmelidir. Haşıllama işleminde kullanılacak malzeme seçiminde, haşıl prosedürleri, kumaşın çalışacağı tezgâh önemlidir. Genelde tercih, hava jetli tezgâhlar ve rapierli tezgâhlardır. Nylon ipliklerin, genel çalışma prensiplerinde olduğu gibi elektriklenme için atkı yönünde de kontrollü antistatik yağlar verilebilir. Dokuma kalitenizi ve randımanınızı etkileyen faktör olduğu için optimum nokta tespit edilmelidir.

27 Kumaş konstrüksiyonunu oluşturma: Kumaş konstrüksiyonunu oluştururken, verilen şartnamedeki istenen değerlere göre inceleme yapılarak çalışabilirlik baz alınır. İpliğin kalınlığı ve hacimli olması düşünülerek, gücü teli ve cımbar kullanımınız, hatta belki lamelleri kontrol edilir. Oluşturulan konstrüksiyonlarda dokuma işlemi yapılır. Nylon elyaf ince veya kalın iplik olsun, dokuma sonrası, mekanik sarım kırıklarının olmamasına dikkat edilmelidir. Mekanik kırılmaya maruz kalmış naylon kumaşlardaki bu kırıklar boya veya baskı sonrası karşımıza rahatsız edici bir görüntü olarak çıkabilir. Tezgahtan çıkan kumaşlar ham kalite kontrol aşamasında gramaj, sıklık,dokuma hataları bakımından kontrol edilir ve kontrol sonucu 1A kalite ham kumaş, terbiye sürecine geçer. Terbiye süreci, bilindiği gibi, dokunan ham kumaşı istenen özelliklerde düz boyalı hale getirmek ya da gerekli hazırlıklardan sonra baskı işlemine almaktır.

28 Terbiye Aşaması: Terbiye esnasında istenen özellikler, moda kumaşlardan farklılıklar gösterir. Bunların başlıcaları: - Çözgü-atkı yönündeki mukavemet değerleri - Ağırlığı/gr/m 2 - Çözgü-atkı sıklığı - Boyut değişimi - ph değeri - Su geçmez özelliği - Aşınma direnci - Renk haslıkları - Hava şartlarına karşı renk haslığı - Düz boya veya emprime desen-renk uyumu... gibi

29 Bu isteklere göre ilk yapılacak iş, ham kumaşın gramajına ve sıklığına göre makine parkını tespit etmektir. Özellikle naylon kalitelerde, açık en sistemli makinelerde çalışılır. İkinci aşama haşıl cinsine göre, uygun kimyasallar ile haşılı sökerek boyaya veya baskıya hazır hale getirilir. Haşılı sökülüp iplik yağları kalevi ortamda sabunlaştırılarak atıldıktan sonra bez, en boy sabitliği kazandırılması için ramöz makinelerinde, termo fikse edilir.

30 Eğer kumaş düz boya isteniyorsa, açık en boya makinesinde asit boya ile boyanır. Boyama sonucunda, teknik tekstil ürünlerinde haslık değerleri 5 üzerinden 4-5 istendiğinden (şartnamelerde görüldüğü gibi)uygun boyar madde, uygun fiksatör seçilmesi önemlidir. Eğer kumaş baskılı olacak ise, naylon kumaş baskısının zorluğu unutulmamalıdır. Asit boyalar ile baskı yapılabilir. Baskıya uygun ve şartnamedeki yıkama, sürtme ve ışık haslıkları değerlerini sağlayan boyalar seçilmelidir. Boyaların hazırlanmasında da, zaman-miktar ölçümleri net yapılmalıdır.

31

32 Baskı İşlemi Baskı patı,(kıvamlaştırıcı)suyla şişirilip bekletilir, asit ilavesi ile ph ayarlanır. Ayrı yerde boya çözücü, boya ve üre, karıştırıcı yardımıyla belli sıcaklıktaki sıcak suda eritilir. Bu karışımlar bir araya getirilir. Her bir renk için işlemler tekrarlanır. Rotasyon baskı(resim-3) makinemizde baskı işlemine geçilir ve baskı sonrası kumaş fikselenir. Fiksedeki sıcaklık ve süreler, kaliteli renkler elde etmemizde önemlidir. Yeterli ısı ve süreyle fikse yapılmamışsa, kumaşta renk kayıpları yaşanabilir. Fikselenen kumaşa yıkama işlemi yapılır ve apre bölümüne geçirilir.

33

34 Apre İşlemi Apre bölümünde ön fiksede sağlanan değerler, tekrar gözden geçirilir. Bunları hatırlarsak: Ağırlığı/gr/m 2 Çözgü-atkı sıklığı Boyut değişimi Ayrıca şartnamede istenebilecek aşağıdaki özellikler de sağlanır. Su geçmez özelliği Güç tutuşurluk Anti bakteriyellik Sinek kovucu özellik Ter emicilik, gibi özellikler burada kazandırılabilinir.

35 Kaplama İşlemi Kaplama(Resim-4) bölümüne gelirsek,bizim işletmemizde genellikle yukarıda bahsettiğimiz kumaş gibi,naylon 66 dan üretimini yaptığımız teknik tekstillere,su sütunu değeri kazandırma işlemini burada yaparız.hava şartlarına karşı direnç kazandırma da bunlardan birisidir.yalnız kaplama işlemi yanında kumaşın nefes alma özelliğini kaybetmemesi de zaman zaman istenebilir. Kaplamada kullandığımız kimyasallar, su bazlı akrilat ve poliüretan içerikli polimerlerdir. Yıkama dayanımı yüksek üretimlerde poliüretan kullanılır. Çünkü akrilatların yıkama dayanımı zayıftır. Kaplamada verdiğimiz özellikleri örneklendirirsek; air tekstüre nylon kumaşlara 7000 mm su sütunu ve +/-40 0 C hava şartlarına dayanım sağlayabiliyoruz.

36

37 SON Dinlediğiniz için Teşekkürler.