ÜÇ FAZLI SİSTEMLERDE LABVIEW TABANLI HARMONİK SORUMLULUK PAYLAŞIMI HESABI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÜÇ FAZLI SİSTEMLERDE LABVIEW TABANLI HARMONİK SORUMLULUK PAYLAŞIMI HESABI"

Transkript

1 ÜÇ FAZLI SİSTEMLERDE LABVIEW TABANLI HARMONİK SORUMLULUK PAYLAŞIMI HESABI Our ÖZTÜRK 1 Ahmet KÖKSOY 1 Özgür KARACASU 1 1 Gebze Yüksek Tekoloji Estitüsü Elektroik Mühedisliği Bölümü Gebze KOCAELİ {akoksoy, ourozturk, karacasu, hocaoglu}@gyte.edu.tr ÖZET Literatürde Harmoik Kayağı Tespiti (HKT) ve Harmoik Bozulma Sorumluluğuu Paylaştırılması (HBSP) amacı ile çeşitli metotlar/ idisler öerilmiştir. Bu çalışmada literatürde yaygı olarak bilie HKT ve HBSP metotlarıı/ idislerii gerçek zamalı ölçülmesi amacıyla Labview tabalı bir sistem tasarlamıştır. Tasarlaa ölçüm sistemi ile Gebze Yüksek Tekoloji Estitüsü (GYTE) Çayırova yerleşkesie ait dağıtım sistemii bir bölümüde uzu süreli ölçümler alımıştır. Elde edile souçlar yardımıyla, bu HKT ve HBSP metotlarıı/ idislerii pratik bir sistem içi doğrulukları test edilmiştir. Aahtar Sözcükler: Harmoik Bozulma Sorumluluğuu Paylaştırma, Harmoik Kayağı Tespiti, Harmoik Bozulma. 1. GİRİŞ So yıllarda doğrusal olmaya (veya harmoik kirliliğe sahip akım çeke) yükleri büyük güçlerde ve yaygı olarak kullaımı eticeside, dağıtım sistemlerideki bara gerilimleri ve hat akımlarıa ait harmoik bozulma miktarları öemli seviyelere ulaşmıştır [1], []. Güç sistemi elemalarıı harmoiklere bağlı kayıplarıı azaltılması ve harmoik bozulmada zarar görmelerii egellemesi bakımıda harmoik kirliliği sıırladırılması büyük öem kazamıştır. Buda dolayı mühedislik orgaizasyoları ve estitüler tarafıda hazırlaa çeşitli stadartlarda harmoik bozulma içi sıır değerler belirlemiştir [3]-[6]. Acak bu stadartlar, HKT ve HBSP problemlerie çözüm getirmemiştir. Bu boşluğu doldurmak amacıyla literatürde birçok çalışma yayılamış ve metotlar/ idisler taımlamıştır [7]-[19]. Bu metotlar/ idisler ölçüm stratejisi bakımıda iki aa grup altıda iceleebilir. Bularda biricisi, çok oktada eş zamalı ölçümlere dayalı metotlar/ idisler, ikicisi ise tek oktada eş zamalı olmaya ölçümlere dayalı metotlar/ idislerdir [7]. Çok oktada eş zamalı ölçümlere dayalı metotlar daha güveilir olmalarıa rağme birde çok oktaya yerleştirilmiş eş zamalı ölçüm yapabile ölçüm cihazları gerektirdiğide uygulama maliyetleri daha yüksektir. Bu çalışmada literatürde ulaşılabile tek oktada eşzamalı olmaya ölçümlere dayaa HKT ve HBSP metotlarıı/ idislerii gerçek zamalı ölçülmesi amacıyla Labview [0] tabalı bir sistem tasarlamıştır. Labview tabalı ölçüm sistemide 54 M. Erha BALCI M. Haka HOCAOĞLU 1 Balıkesir Üiversitesi Elektrik-Elektroik Mühedisliği Bölümü Çağış Yerleşkesi BALIKESİR mbalci@balikesir.edu.tr dikkate alıa metotlar/ idisler sırasıyla; Kayak- Yük Kalite (KYK) [10], Harmoik Global (HG) [11], Uygu Akım (UA) [13] ve Lieer Akım (LA) [14] idisleri ile Kaydırılmış İletkelik Gücü (D SC ) temelli metottur [19], [1], []. Tasarlaa Labview tabalı sistem ile adı geçe metotları/ idisleri doğrulukları GYTE Çayırova yerleşkesi dağıtım sistemii bir bölümüde yapıla uzu süreli ölçümlerle test edilmiştir.. TASARLANAN ÖLÇÜM SİSTEMİNİN DONANIM YAPISI Tasarlaa ölçüm sistemii GYTE Çayırova yerleşkesi dağıtım sistemi üzerideki yerleşimi Şekil 1 de görülmektedir. 1.Ölçüm Aa Pao.Ölçüm Bilgisayar Mühedisliği 3.Ölçüm Elektroik Mühedisliği 4.Ölçüm Kotrollü Yük Grubu Şekil 1. GYTE Çayırova yerleşkesi dağıtım sistemii bir bölümüe ait tek hat şeması ve ölçüm oktaları. 1.,. ve 3. ölçüm oktalarıda etheret erişimli NI-905 Veri Toplama Kartı (VTK), mevcut 00A/5A akım trasformatörlerii sekoder tarafıa bağlaa Circitor CP-5 akım probu ve 1/80 döüştürme oraıa sahip gerilim bölücüler ile birlikte kullaılmıştır. 4. ölçüm oktası ola Kotrollü Yük Grubu (KYG) ise 3 fazlı 10x1kW, 10x1kVA ve 10x1kVAr pasif yük grubuu temsil etmektedir. Bu ölçüm oktasıda NI- USBX 6366 (VTK), Fluke i1000s akım probları ve 1/80 döüştürme oraıa sahip gerilim bölücüler ile birlikte kullaılmaktadır. 3. TASARLANAN ÖLÇÜM SİSTEMİNİN YAZILIM YAPISI Bu bölümde KYK, HG, UA, LA ve D SC metotlarıa/ idislerie ait ölçme prosedürleri kısaca özetlemiş ve her biri içi geliştirile LabVIEW alt programları (SubVI) detaylı olarak verilmiştir.

2 3.1 Kayak-Yük Kalite (KYK) İdisi Harmoiklere ait aktif güçleri akış yölerii dikkate ala bir metot ola KYK idisi; tek fazlı sistemler içi sırasıyla Deklem (1) ve () de verile aktif ve temel harmoik aktif güçleri ciside Deklem (3) ile hesaplaır. Hesaplaa KYK idisii değeri 1 de küçük ise baskı harmoik kayağıı yük tarafı olduğu; 1 de büyük ise baskı harmoik kayağıı kayak tarafı olduğu kabul edilir [10]. P = V I cos(θ δ ) (1) P 1 = V 1 I 1 cos(θ 1 δ 1 ) () KYK = P/P 1 (3) Üç fazlı sistemde hesap yapılırke aktif güç, fazlarda çekile aktif güçleri aritmetik toplamıdır. Buula birlikte temel harmoik aktif gücü yerie temel harmoik pozitif sıra aktif gücü ( P1 3V 1 I1 cos 1 1 ) dikkate alımıştır. P 1+ ve P değerlerii ölçümüe ilişki Labview kodu sırasıyla Şekil ve Şekil 3 de verilmiştir. I lk = 0 I k eğer P k 0 k = 0,.. eğer P k < 0 (4) I sk = 0 I k eğer P k 0 k = 0,.. eğer P k > 0 (5) N k=0 I lk HGI = (6) N k=0 I sk Ayrıca Deklem (7) de verile kollektif etki değer taımı üç fazlı sistemlerde birici ve ikici grup harmoik akımlarıı toplam etki değerlerii hesabıda dikkate alımıştır. N I Σ = I mk m=a,b,c N k=0 Şekil 4. Her bir harmoik içi I l akımıı hesaplaya Labview alt programı. (7) Şekil. P 1+ ölçümüe ait Labview alt programı. Şekil 3. P ölçümüe ait Labview alt programı. Şekil deki programda temel harmoik pozitif sıra faz-ötr gerilimi ile temel harmoik pozitif sıra hat akımıı fazör değerleri buludukta sora P 1+ hesaplamıştır. Şekil 3 deki programda ise Deklem (1) e uygu olarak, her bir faz içi harmoik aktif güçler hesaplamış ve burada toplam aktif güce ulaşılmıştır. 3. Harmoik Global (HG) İdisi HG harmoiklere ait aktif güçleri akış yölerii dikkate ala bir idistir. Bua göre harmoik akımlar, iki farklı gruba ayrılmıştır. İlk grup aktif gücü egatif olduğu harmoik umaralarıdaki harmoik akımlarıdır. İkici grup ise aktif gücü pozitif olduğu harmoik umaralarıdaki harmoik akımlarıdır. Böylece HG idisi ilk gruptaki harmoik akımları toplam etki değerii, ikici gruptaki harmoik akımları toplam etki değerie oraı biçimide taımlamıştır [11], [1]. Tek fazlı sistemler içi birici ve ikici gruba ait harmoik akımlarıı belirleişi sırasıyla Deklem (4) ve (5) de, HG idisii hesabı ise Deklem (6) da verilmiştir. Bu idisi üç fazlı sistemlere uygulamasıda, yukarıda bahsedile iki gruba gire harmoik umaraları belirleirke her bir fazda çekile harmoik aktif güçleri toplamıı işareti kotrol edilmiştir. Şekil 5. Her bir harmoik içi I s akımı hesaplaya Labview alt programı. HG idisii ölçümü içi kullaıla alt programlarda ola Şekil 4 de verile programda, k. harmoik umarası içi toplam aktif gücü sıfırda küçük olduğu durumda her bir faza ait k. harmoik akımı I lk akımı olarak tespit edilmektedir. Diğer tarafta, Şekil 5 te verile alt programda k. harmoik umarası içi toplam aktif gücü sıfırda büyük olduğu durumda her bir faza ait k. harmoik akımıı I sk akımı olarak tespit edildiği görülmektedir. 3.3 Uygu Akım (UA) İdisi UA idisii hesabıda akım iki parçaya ayrılmıştır. Bu parçalarda biri gerilimle ayı harmoik bozulmaya sahip Uygu (Coformity) akım, diğeri ise geriye kala akım bileşei ola Uygu Olmaya (o-coformity) akımdır [13]. Bua göre Deklem (8) de hesaplaa. harmoik yük empedası üzeride aka akım, yük akımıı uygu akım parçasıdır. Z = V 1 I 1 (θ 1 δ 1 ) (8) Uygu ve uygu olmaya akım parçaları zama domeyide sırasıyla Deklem (9) ve (10) da ifade edilmiştir. Tek fazlı sistemler içi UA idisi, uygu olmaya akım parçasıı etki değerii akımı toplam etki değerie oraı biçimide Deklem (11) de taımlamıştır. 55

3 i co (t) = I 1 V V si (ω t + θ + (δ 1 θ 1 )) 1 (9) i co (t) = i(t) i co (t) (10) UA(%) = I co 100 (11) I UA idisii üç fazlı sistemlerde hesaplamasıa ilişki Labview alt programı hazırlaırke Deklem (8) de verile empedas değeri her bir faz içi hesaplamış ve bu empedaslara göre bütü fazlara ait uygu ve uygu olmaya akım parçaları belirlemiştir. Her bir faz içi eşdeğer empedas hesabıa ilişki program Şekil 6 da gösterilmiştir. Şekil 6. Z 1 empedasıı gelik ve açı değerlerii hesaplamasıa ilişki Labview alt programı. eşdeğer empedası direç ve. harmoik edüktif reaktas değerleri, sırasıyla Deklem (1) ve (13) te verilmiştir. R = V 1 cos(θ I 1 δ 1 ) (1) 1 X = V 1 I 1 si (θ 1 δ 1 ) (13) Eşdeğer empedası geliği ve açısı ise sırası ile Deklem (14) ve (15) deki ifadeler ile elde edilir. Z = R + X (14) Θ = arcta X (15) R Böylece eşdeğer empedas üzeride aka akım parçası (lieer akım), i l (t) = V si(ω Z 1 t + θ Θ ) (16) biçimide ifade edilir. Yük akımıda lieer (doğrusal) akım parçası çıkarılırsa, lieer (doğrusal) olmaya akım parçası, i l (t) = i(t) i l (t) (17) elde edilir. LA idisi, lieer olmaya akım parçasıı etki değerii toplam yük akımıı etki değerie oralaması ile hesaplaır: LA(%) = I l 100 (18) I Bu metodu üç fazlı sistemlere uygulamasıda her bir faz akımı içi lieer olmaya akım parçaları hesaplaır. Üç faza ait lieer olmaya akımları ve faz akımlarıı toplam etki değer hesapları ise kollektif etki değer taımı dikkate alıarak yapılmıştır. Şekil 7. Her bir harmoik umarası içi I co akımıı gelik değerii hesaplaya Labview alt programı. Üç faza ait uygu olmaya akımları ve faz akımlarıı toplam etki değer hesabı ise Deklem (7) de verile kollektif etki değer taımı dikkate alıarak yapılmıştır. Şekil 7 de gösterile kodlarda, her bir faz içi gerilim harmoiklerii etki değerleri temel harmoik eşdeğer empedas değerie bölüerek uygu akım bileşeii harmoiklerie ait etki değerler hesaplamıştır. Uygu akımı. harmoiğie ait açı değeri ise Deklem (9) da siüs foksiyou içide yer ala θ + (δ 1 θ 1 ) ifadesie göre belirlemiştir. Yük akımı ile uygu akım parçasıı. harmoik bileşelerii fazör farkıda uygu olmaya akım parçasıı. harmoik etki değeri her bir faz içi hesaplamıştır. 3.4 Lieer Akım (LA) İdisi Lieer Akım (LA) idisi taımlaırke yük akımı, yükü doğrusal eşdeğer empedasıda aka doğrusal (lieer) akım ve geriye kala akım (lieer olmaya) akım olmak üzere iki parçaya ayrılmıştır [14]. Bu Şekil 8. Temel harmoik içi R 1 ve X 1 değerlerii hesaplaya Labview alt programı. Şekil 9. Her bir harmoik umarası içi I l akımı gelik değerii hesaplaya Labview alt programı. Şekil 8 de verile Labview programı temel harmoikte her bir faz içi Deklem (1) ve (13) ü kullaılarak R ve X değerleri hesaplar. Temel 56

4 harmoikte hesaplaa R 1 ve X 1 değerleride Şekil 9 daki Labview programı ile geçerli harmoik umarası içi kutupsal forma döüştürülüp açı değeri elde edililir. Gerilim açı değeri ile elde edile empedas açı değerii farkı alıarak lieer akım parçasıı açı değeri elde edilmiş olur. Her bir harmoik umarası içi gerilimi etki değerii eşdeğer lieer empedası geliğie oraıda ise ilgili harmoik umarasıa ait lieer akım etki değeri buluur. Böylece etki değer ve açısı hesaplaa lieer akım parçası, kompleks formda yük akımıda çıkartılarak lieer olmaya akım parçası elde edilmiştir. 3.5 Kaydırılmış İletkelik Gücü (DSC) Temelli Metot Bu metot [1], [] de öerile güç ifadeside yer ala Kaydırılmış İletkelik Gücüü (D sc ) ölçümüe dayaa bir metottur. D sc i hesabı aşağıda kısaca özetlemiştir. Üç fazlı sistemlerde faz-ötr gerilimleri ve yük akımları sırasıyla Deklem (19) ve (0) deki gibi ifade edilirse; V m = V si(ω t + θ m ) I m = I m si(ω t + δ m ) (19) (0) her bir harmoik umarasıda a, b, c fazlarıda çekile aktif güçler, U m = V I m cos(θ m δ m ) (1) m = a, b, c şeklide yazılabilir. gerilim degesizliğii ihmal edilebilir olduğu kabul edilerek her bir fazda çekile. harmoik degeli aktif gücü (P B ); P B = 1 3 (U a + U b + U c ) () şeklide hesaplaır. Deklem () de verile aktif güç ifadesi yükü. harmoik empedasıı degeli kısmıda dolayı her bir fazda çekile aktif güçtür. Bu durumda. harmoik degeli iletkelik değeri G B = P B V (3) ile hesaplaabilir. Her faz içi özdeş ola eşdeğer iletkelik ise; G e = P B / V (4) biçimide ifade edilir. Deklem (3) ve (4) yardımıyla kaydırılmış iletkelik akımıı etki değeri kollektif olarak hesaplaır. Bu çalışmada kaydırılmış iletkelik gücü temelli HKT metoduu uygulamasıda D SC gücüü, üç faz toplam görüür gücüe göre ormalize edilmiş değerleri dikkate alımıştır. Üç faz toplam görüür gücü, V m ve I m her bir fazdaki etki gerilim ve akım değerleri olmak üzere; S = V m I m (8) m =a,b,c ifadesi ile hesaplamıştır. Diğer tarafta [19] ve [] çalışmaları, D sc gücüü; yük tarafıı baskı harmoik kayağı olduğu durumlarda kayak tarafıı baskı harmoik kayağı olduğu durumlara göre çok büyük değerde olduğuu göstermiştir. Şekil 10. Her bir harmoik içi G B ve P B değerlerii hesaplaya Labview alt programı. D sc gücüü hesaplaması içi gerekli ola G B ve P B parametrelerii hesabıa ilişki Labview programı Şekil 10 da verilmiştir. Deklem (4)- (7) de sırasıyla verile G e, I sc, V ve D sc parametrelerii hesabıa ilişki Labview programı ise Şekil 11 de görülmektedir. Şekil 11. D sc ve S değerlerii hesaplaya Labview alt programı. 4. ÖLÇÜM SONUÇLARI Ölçüm sistemii kullaıcı arayüzü Şekil 1 de verilmiştir. Bu arayüzde belirlee dört ölçüm oktası içi akım ve gerilim Toplam Harmoik Bozulma (THD) miktarı, etki değerleri ve metotlara/ idislere ait değerler gösterilmiştir. Ölçüm oktaları içi metotlara/ idislere ait alık souçlar ve faz-ötr gerilimleri ile faz akımlarıı ortalama THD değerleri Tablo 1 de verilmiştir. I sc = 3 (G B G e ) V (5) Böylece V (bir faz içi hesaplaa etki gerilim değeri) ve I sc ciside D sc gücü taımlamıştır: V = V m = 3V (6) m =a,b,c D sc = I sc V (7) Şekil 1. Test sistemi kullaıcı arayüzü. 57

5 Tablo 1. Metotlara ilişki alık ölçüm souçları. Metotlar 1. Ölçüm Aa Pao. Ölçüm Bil. Müh. 3. Ölçüm Elk. Müh. 4. Ölçüm KYG HGI KYK UA (%) LA (%) Dsc (N) Ort.%THD I Ort.%THD V Tablo 1 de tüm ölçüm oktaları içi ölçüle THD V değerlerii test sistemie ait gerilim seviyesi içi IEEE stadart de taımlı %5 sıır değeri altıda olduğu görülmektedir. Harmoik ürete yükleri bağlı olduğu 1.,. ve 3. ölçüm oktalarıda çekile akımları dikkate değer büyüklükte THD I değerlerie sahip olduğuu yie ayı tabloda alaşılmaktadır. Doğrusal yükleri bağlı olduğu 4. ölçüm oktası içi ölçüle THD I ve THD V değerleri ise birbirie çok yakıdır. Ölçüm souçlarıda KYK idisii. ve 4. ölçüm oktalarıı doğru olarak sııfladırdığı, buula birlikte 1. ve 3. ölçüm oktalarıda bu idisi hata yaptığı Tablo 1 de alaşılmaktadır. HG, UA ve LA idisleri ile D SC temelli metot ise 1.,. ve 3. ölçüm oktaları içi harmoik ürete yükleri varlığıı tespit etmiştir. Ayrıca ayı metot ve idisler, 4. ölçüm oktası içi diğer ölçüm oktaları ile karşılaştırıldığıda çok küçük buula birlikte ölçülebile değerlere sahiptir. Bu durum KYK dışıdaki metot ve idisleri pratik sistemlerde başarılı bir şekilde kullaılabilmesi içi eşik değer taımlama gerekliliğii işaret etmektedir. 5. SONUÇ Bu çalışmada, Harmoik Kayağı Tespiti (HKT) ve Harmoik Bozulma Sorumluluğuu Paylaştırılması (HBSP) metotlarıda/ idisleride literatürde yaygı olarak bilielerii gerçek zamalı ölçümü içi Labview tabalı bir sistem tasarlamıştır. Tasarlaa ölçüm sistemi yardımıyla bir dağıtım sistemide uzu süreli ölçümler alımıştır. Ölçüm souçlarıı aalizide, KYK idisii baskı harmoik kayağı tespitide doğru souçlar vermediği görülmüştür. Ayrıca aaliz souçları; HG, UA ve LA idisleri ile D SC metoduu pratik sistemlerde bir eşik değer taımlaarak baskı harmoik kayağıı tespitide başarılı bir şekilde kullaılabileceğii göstermiştir. TEŞEKKÜR Bu çalışma TÜBİTAK tarafıda desteklee Harmoik Ürete Yükleri Tespit Edilmesi İçi Yei Bir Metot Geliştirmek (Proje No:110E113) isimli proje kapsamıda gerçekleştirilmiştir. Destekleride dolayı TÜBİTAK a teşekkür ederiz. KAYNAKÇA [1] Kocatepe, C., Uzuoğlu, M., Yumurtacı, R., Karakaş, A., Arıka, O.; Elektrik Tesisleride Harmoikler, Birse Yayıevi, Kasım 003. [] Sigh, G. K.; Power System Harmoics Research: a Survey, Eur. Tras. Electr. Power, vol. 19, o., p.p.: , 009. [3] IEEE Std ; Recommeded Practices ad Requiremets for Harrmoic Cotrol i Electrical Power Systems, The Is. of Elec. ad Electroics Egieers, [4] IEC ; Limitatio of Emissio of HarmoicCurrets i Low-Voltage Power Supply Systems for Equipmet with Rated Curret Less Tha 16A, It. Electrotechical Commissio, 000. [5] IEC ; Limitatio of Emissio of HarmoicCurrets i Low-Voltage Power Supply Systems for Equipmet with Rated Curret Greater Tha 16A, It. Electrotechical Commissio, [6] IEC ; Assesmet of Emissio Limits for Distortig Loads i MV ad HV Power Systems, IEC, [7] Davis, E. J.,Emauel, A. E., Pileggi, D. J.; Evaluatio of Sigle-Poit Measuremets Method for Harmoic Pollutio Cost Allocatio, IEEE Tras. o Power Del.,vol. 15, o. 1, p.p , 000. [8] Cristaldi, L.,Ferrero, A.; Harmoic Power Flow Aalysis for the Measuremet of the Electric Power Quality, IEEE Tras. Istrum. ad Meas.,vol. 44, o. 3, p.p , [9] Aiello, M.,Cataliotti, A., Cosetio, V., Nuccio, S.; A Self- Sychroizig Istrumet for Harmoic Source Detectio i Power Systems, IEEE Tras. o Istrum. ad Meas.,vol. 54, o. 1, p.p. 15 3, 005. [10] Ferrero, A.,Mechetti, A., Sasdelli, R.; Measuremet of the Electric Power Quality ad Related Problems, Eur. Tras. Electr. Power, vol. 6, o. 6, p.p , [11] Muscas, C.; Assessmet of Electric Power Quality: Idices for Idetifyig Disturbig Loads, Eur. Tras. Electr. Power, vol. 8, o. 4, p.p. 87 9, [1] Crstaldi, L.,Ferrero, A., Salicoe, S.; A Distributed System for Electric Power Quality Measuremet, IEEE Tras. o Istrum. ad Meas.,vol. 51, o. 4, p.p , 00. [13] Sriivasa, K.,Jutras, R.; Coformig ad No-Coformig Curret for Attributig Steady State Power Quality Problems, IEEE Tras. o Power Del.,vol. 13, o. 1, p.p. 1-17, [14] DellaposAquila, A.,Marielli, M., Moopoli, V. G., Zachetta, P.; New Power-Quality Assessmet Criteria for Supply Systems uder Ubalaced ad Nosiusoidal Coditios, IEEE Tras. o Power Del.,vol. 19, o. 3, p.p , 004. [15] SergioFerreira de PaulaSilva, Jose Carlos de Oliveira; The Sharig of Resposibility betwee the Supplier ad the Cosumer for Harmoic Voltage Distortio: A Case Study, Electric PowerSyst. Res., Jue 008. [16] Barbaro, P. V.,Cataliotti, A., Cosetio, V., Nucci, S.; A Novel Approach Based o Noactive Power for the Idetificatio of Disturbig Loads i Power Systems, IEEE Tras. o Power Del.,vol., o. 3, p.p , 007. [17] Chaoyig, C.,Xiulig, L., Koval, D., Xu, W., Tayjasaat, T.; Critical ImpedaceMethod - a New Detectig Harmoic Sources Method i Distributio Systems, IEEE Tras. o Power Del.,vol. 19, o. 1, p.p , 004. [18] Cataliotti, A.,Cosetio, V., Ippolito, M. G., Moraa, G., Nuccio, S.; Sigle-poit Strategies for the Detectio of Harmoic Sources i Power Systems, 9th It. Cof. o Electric Power Quality ad Util., Barceloa, Spai, 007. [19] Balci, M. E., Karacasu, O., Hocaoglu, M. H., A Detectio Method for Harmoic Producig Loads. pp. I I- 153,Eleco, Bursa, Turkey, 5-8 Nov [0] Labview8.6 : [1] Balci, M. E.,Hocaoglu, M. H. A power resolutio for osiusoidal ad ubalaced systems Part II: Theoretical backgroud, Eleco 011, p.p. I I-178, Bursa, Turkey, Dec [] Balci, M. E.,Hocaoglu, M. H. Addedum to a power resolutio for osiusoidal ad ubalaced systems: Evaluatio examples, Eleco 011, p.p. I I-18, Bursa, Turkey, Dec

HARMONİK KAYNAĞI TESPİT METOTLARININ/ İNDİSLERİNİN ÇEŞİTLİ KAYNAK VE YÜK DURUMLARI İÇİN DOĞRULUKLARININ İSTATİSTİKSEL ANALİZİ

HARMONİK KAYNAĞI TESPİT METOTLARININ/ İNDİSLERİNİN ÇEŞİTLİ KAYNAK VE YÜK DURUMLARI İÇİN DOĞRULUKLARININ İSTATİSTİKSEL ANALİZİ HARMONİK KAYNAĞI TESPİT METOTLARININ/ İNDİSLERİNİN ÇEŞİTLİ KAYNAK VE YÜK DURUMLARI İÇİN DOĞRULUKLARININ İSTATİSTİKSEL ANALİZİ Ahmet KÖKSOY Our ÖZTÜRK Özgür KARACASU Gebze Yüksek Tekoloji Estitüsü Elektroik

Detaylı

HARMONİK DİSTORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKTASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ

HARMONİK DİSTORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKTASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ HARMONİK DİSORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ Celal KOCAEPE Oktay ARIKAN Ömer Çağlar ONAR Mehmet UZUNOĞLU Yıldız ekik Üiversitesi Elektrik-Elektroik Fakültesi Elektrik

Detaylı

REAKTİF SAYAÇLARIN SİNÜZOİDAL OLMAYAN ŞARTLARDA PERFORMANS ANALİZİ

REAKTİF SAYAÇLARIN SİNÜZOİDAL OLMAYAN ŞARTLARDA PERFORMANS ANALİZİ REAKTİF SAYAÇLARIN SİNÜZOİDAL OLMAYAN ŞARTLARDA PERFORMANS ANALİZİ M. Erha ALCI Hüseyi CEMEK M. Haka HOCAOĞLU 3 Türk Stadartları Estitüsü 0600, akalıklar, Akara Elektroik Mühedisliği ölümü Mühedislik Fakültesi

Detaylı

NONLİNEER YÜKLÜ SİSTEMDE FİLTRELEME VE GÜÇ KOMPANZASYONU

NONLİNEER YÜKLÜ SİSTEMDE FİLTRELEME VE GÜÇ KOMPANZASYONU YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ NONLİNEER YÜKLÜ SİSTEMDE FİLTRELEME VE GÜÇ KOMPANZASYONU Elk-Elektroik Müh. F. Gülşe ÖZER FBE Elektrik Mühedisliği Aabilim Dalı Elektrik Tesisleri Programıda

Detaylı

20 (1), 109-115, 2008 20(1), 109-115, 2008. kakilli@marmara.edu.tr

20 (1), 109-115, 2008 20(1), 109-115, 2008. kakilli@marmara.edu.tr Fırat Üiv. Fe ve Müh. il. Dergisi Sciece ad Eg. J of Fırat Uiv. 0 (), 09-5, 008 0(), 09-5, 008 Harmoikleri Reaktif Güç Kompazasyo Sistemlerie Etkilerii İcelemesi ve Simülasyou da KKİİ, Koray TUNÇP ve Mehmet

Detaylı

Elektrik Enerji Sistemlerinde Oluşan Harmoniklerin Filtrelenmesinde Pasif Filtre ve Filtreli Kompanzasyonun Kullanımı ve Simülasyon Örnekleri

Elektrik Enerji Sistemlerinde Oluşan Harmoniklerin Filtrelenmesinde Pasif Filtre ve Filtreli Kompanzasyonun Kullanımı ve Simülasyon Örnekleri Politekik Dergisi Joural of Polytechic ilt: 9 Sayı: 4 s.63-69, 006 Vol: 9 No: 4 pp.63-69, 006 Elektrik Eerji Sistemleride Oluşa Harmoikleri Filtrelemeside Pasif Filtre ve Filtreli Kompazasyou Kullaımı

Detaylı

4/16/2013. Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin

4/16/2013. Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin 4/16/013 Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyası içi Tahmi Kitle ve Öreklem Öreklem Dağılımı Nokta Tahmii Tahmi Edicileri Özellikleri Kitle ortalaması içi Aralık Tahmii Kitle Stadart Sapması içi Aralık Tahmii

Detaylı

HARMONİKLİ SİSTEMLERDE GÜÇ FAKTÖRÜ DÜZELTİLMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ ANALİZİ

HARMONİKLİ SİSTEMLERDE GÜÇ FAKTÖRÜ DÜZELTİLMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ ANALİZİ YLDZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HARMONİKLİ SİSTEMLERDE GÜÇ FAKTÖRÜ DÜZELTİLMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ ANALİZİ Elektrik Müh Ali KRC FBE Elektrik Mühedisliği Aabilim Dalı Elektrik Tesisleri

Detaylı

NİĞDE İLİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ WIND ENERGY POTENTIAL OF NIGDE PROVINCE

NİĞDE İLİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ WIND ENERGY POTENTIAL OF NIGDE PROVINCE Niğde Üiersitesi Mühedislik Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı, (1), 37-47 NİĞDE İLİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ Uğur YILDIRIM 1,* Yauz GAZİBEY, Afşi GÜNGÖR 1 1 Makie Mühedisliği Bölümü, Mühedislik Fakültesi,

Detaylı

DALGACIK DÖNÜġÜMÜ ĠLE ARK OCAĞI AKIM VE GERĠLĠM HARMONĠK ANALĠZĠ

DALGACIK DÖNÜġÜMÜ ĠLE ARK OCAĞI AKIM VE GERĠLĠM HARMONĠK ANALĠZĠ DALGACIK DÖNÜġÜMÜ ĠLE ARK OCAĞI AKIM VE GERĠLĠM HARMONĠK ANALĠZĠ G. Gülde Köktürk Hacer Şekerci Öztra Dokz Eylül Üiversitesi Dokz Eylül Üiversitesi glde.koktrk@de.ed.tr hacer.oztra@de.ed.tr Özet : B çalışma,

Detaylı

İşlenmemiş veri: Sayılabilen yada ölçülebilen niceliklerin gözlemler sonucu elde edildiği hali ile derlendiği bilgiler.

İşlenmemiş veri: Sayılabilen yada ölçülebilen niceliklerin gözlemler sonucu elde edildiği hali ile derlendiği bilgiler. OLASILIK VE İSTATİSTİK DERSLERİ ÖZET NOTLARI İstatistik: verileri toplaması, aalizi, suulması ve yorumlaması ile ilgili ilkeleri ve yötemleri içere ve bu işlemleri souçlarıı probabilite ilkelerie göre

Detaylı

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme SAYISAL ÇÖZÜMLEME Saısal Çözümleme SAYISAL ÇÖZÜMLEME 8. Hafta İNTERPOLASYON Saısal Çözümleme 2 İÇİNDEKİLER Ara Değer Hesabı İterpolaso Doğrusal Ara Değer Hesabı MATLAB ta İterpolaso Komutuu Kullaımı Lagrace

Detaylı

sorusu akla gelebilir. Örneğin, O noktasından A noktasına hareket, OA sembolü ile gösterilir

sorusu akla gelebilir. Örneğin, O noktasından A noktasına hareket, OA sembolü ile gösterilir BÖLÜM 1: VEKTÖRLER Vektörleri taımlamak içi iki yol vardır: uzayda oktalara karşılık gele bir koordiat sistemideki oktalar veya büyüklük ve yöü ola eseler. Bu kısımda, ede iki vektör taımıı buluduğu açıklaacak

Detaylı

TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordinatlarının Gri Sistem ile Tahmin Edilmesi

TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordinatlarının Gri Sistem ile Tahmin Edilmesi TMMOB Harita ve Kadastro Mühedisleri Odası, 5. Türkiye Harita Bilimsel ve Tekik Kurultayı, 5 8 Mart 5, Akara. TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordiatlarıı Gri istem ile Tahmi Edilmesi Kürşat Kaya *, Levet Taşcı,

Detaylı

LİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ-2

LİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ-2 LİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ SABİT NOKTA İTERASYONU YÖNTEMİ Bu yötemde çözüme gitmek içi f( olarak verile deklem =g( şeklie getirilir. Bir başlagıç değeri seçilir ve g ( ardışık

Detaylı

Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi

Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi 3 Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteı Yötemi Bu yötem bir izdüşüm tekiğie dayaır ve yalış pozisyo olarak isimledirile matematiksel tekiğe yakıdır. Buradaki düşüce f() çizgisi üzerideki bilie iki oktada

Detaylı

SİSTEMLERİN ZAMAN CEVABI

SİSTEMLERİN ZAMAN CEVABI DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM306 SİSTEM DİNAMİĞİ SİSTEMLERİN ZAMAN CEVABI Kutuplar, Sıfırlar ve Zama Cevabı Kavramı Birici Mertebede Sistemleri Zama Cevabı İkici

Detaylı

REGRESYON DENKLEMİNİN HESAPLANMASI Basit Doğrusal Regresyon Basit doğrusal regresyon modeli: .. + n gözlem için matris gösterimi,. olarak verilir.

REGRESYON DENKLEMİNİN HESAPLANMASI Basit Doğrusal Regresyon Basit doğrusal regresyon modeli: .. + n gözlem için matris gösterimi,. olarak verilir. 203-204 Bahar REGRESYON DENKLEMİNİN HESAPLANMASI Basit Doğrusal Regresyo Basit doğrusal regresyo modeli: y i = β 0 + β x i + ε i Modeli matris gösterimi, y i = [ x i ] β 0 β + ε i şeklidedir. x y 2 gözlem

Detaylı

Bileşik faiz hesaplamalarında kullanılan semboller basit faizdeki ile aynıdır. Temel formüller ise şöyledir:

Bileşik faiz hesaplamalarında kullanılan semboller basit faizdeki ile aynıdır. Temel formüller ise şöyledir: 1 BİLEŞİK FAİZ: Basit faiz hesabı kısa vadeli(1 yılda az) kredi işlemleride uygulaa bir metot idi. Ayrıca basit faiz metoduda her döem içi aapara sabit kalmakta olup o döem elde edile faiz tutarı bir soraki

Detaylı

BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER

BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ İkici bölümde verileri frekas tablolarıı hazırlaması ve grafikleri çizilmesideki esas amaç; gözlemleri doğal olarak ait oldukları populasyo dağılışıı belirlemek ve dağılışı geel özelliklerii

Detaylı

ANA NİRENGİ AĞLARINDA NİRENGİ SAYISINA GÖRE GPS ÖLÇÜ SÜRELERİNİN KURAMSAL OLARAK BULUNMASI

ANA NİRENGİ AĞLARINDA NİRENGİ SAYISINA GÖRE GPS ÖLÇÜ SÜRELERİNİN KURAMSAL OLARAK BULUNMASI TMMOB Harita ve Kadastro Mühedisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Tekik Kurultayı 18 22 Nisa 2011, Akara ANA NİRENGİ AĞLARINDA NİRENGİ SAYISINA GÖRE GPS ÖLÇÜ SÜRELERİNİN KURAMSAL OLARAK BULUNMASI

Detaylı

Vektör bileşenleri için dikey eksende denge denklemi yazılırak, aşağıdaki eşitlik elde edilir. olarak elde edilir. 2

Vektör bileşenleri için dikey eksende denge denklemi yazılırak, aşağıdaki eşitlik elde edilir. olarak elde edilir. 2 Açıklama Sorusu : V kayışlar, ayı mekaizma büyüklükleride düz kayışlara göre daha yüksek dödürme mometlerii taşıyabildikleri bilimektedir. V kayışları düz kayışlara göre gözlee bu üstülüğü sebebi "kama

Detaylı

(3) Eğer f karmaşık değerli bir fonksiyon ise gerçel kısmı Ref Lebesgue. Ref f. (4) Genel karmaşık değerli bir fonksiyon için. (6.

(3) Eğer f karmaşık değerli bir fonksiyon ise gerçel kısmı Ref Lebesgue. Ref f. (4) Genel karmaşık değerli bir fonksiyon için. (6. Problemler 3 i Çözümleri Problemler 3 i Çözümleri Aşağıdaki özellikleri kaıtlamaızı ve buu yaıda daha fazla soyut kaıt vermeizi isteyeceğiz. h.h. eşitliğii ölçümü sıfır ola bir kümei tümleyei üzeride eşit

Detaylı

Enflasyon nedir? Eşdeğer hesaplamalarında enflasyon etkisini nasıl hesaba katarız? Mühendislik Ekonomisi. (Chapter 11) Enflasyon Nedir?

Enflasyon nedir? Eşdeğer hesaplamalarında enflasyon etkisini nasıl hesaba katarız? Mühendislik Ekonomisi. (Chapter 11) Enflasyon Nedir? Elasyo ve Nakit Akışlarıa Etkisi (Chapter 11) TOBB ETÜ Örek 2015 Yılıda Çocuğuuzu Üiversiteye Gödermei Maliyeti Ne Kadar Olacak? 2005 yılıda 1 yıllık üiversite masraı $17,800. Elasyo edeiyle üiversite

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferasiyel Deklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulumak veya kullaım koşulları hakkıda bilgi içi http://ocw.mit.edu/terms web sitesii ziyaret ediiz.

Detaylı

DİKDÖRTGEN SPİRAL ANTENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

DİKDÖRTGEN SPİRAL ANTENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME DİKDÖRTGEN SPİRAL ANTENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME Uğur SAYNAK ve Alp KUŞTEPELİ Elektrik-Elektroik Mühedisliği Bölümü İzmir Yüksek Tekoloji Estitüsü, 35430, Urla, İZMİR e-posta: ugursayak@iyte.edu.tr e-posta:

Detaylı

BİR FAZLI PARALEL AKTİF GÜÇ FİLTRELERİ İÇİN SENSÖRSÜZ DA GERİLİM KONTROLÜ

BİR FAZLI PARALEL AKTİF GÜÇ FİLTRELERİ İÇİN SENSÖRSÜZ DA GERİLİM KONTROLÜ Gazi Üiv. Müh. Mim. Fak. Der. J. Fac. Eg. Arch. Gazi Uiv. Cilt 6, No, 3-3, 0 Vol 6, No, 3-3, 0 BİR FAZLI PARALEL AKİF GÜÇ FİLRELERİ İÇİN SENSÖRSÜZ DA GERİLİM KONROLÜ İlhami ÇOLAK, Orha KAPLAN Gazi Üiveritei

Detaylı

35 Yay Dalgaları. Test 1'in Çözümleri. Yanıt B dir.

35 Yay Dalgaları. Test 1'in Çözümleri. Yanıt B dir. 35 Yay Dalgaları 1 Test 1'i Çözümleri 1. dalga üreteci 3. m 1 2m 2 Türdeş bir yayı her tarafıı kalılığı ayıdır. tma türdeş yay üzeride ilerlerke dalga boyu ve hızı değişmez. İlk üretile ı geişliği büyük,

Detaylı

MAK312 ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME OTOMATİK KONTROL LABORATUARI 1. Elektriksel Ölçümler ve İşlemsel Kuvvetlendiriciler

MAK312 ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME OTOMATİK KONTROL LABORATUARI 1. Elektriksel Ölçümler ve İşlemsel Kuvvetlendiriciler MAK32 ÖLÇME ve DEĞELENDİME OTOMATİK KONTOL LABOATUAI Elektriksel Ölçümler ve İşlemsel Kuvvetlediriciler AMAÇLA:. Multimetre ile direç, gerilim ve akım ölçümleri, 2. Direç ölçümüde belirsizlik aalizii yapılması

Detaylı

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü ELEKTRİK MAKİNALARI LABORATUARI II

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü ELEKTRİK MAKİNALARI LABORATUARI II TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektrik Elektroik Mühedisliği Bölümü ELEKTRİK MAKİNALAR LABORATUAR Öğretim Üyesi : rof. Dr. Gügör BAL Deeyi Adı : Asekro Makia Deeyleri Öğrecii Adı Soyadı : Numarası : Tarih: M-1 ÜÇ-FAZ

Detaylı

ON THE TRANSFORMATION OF THE GPS RESULTS

ON THE TRANSFORMATION OF THE GPS RESULTS Niğde Üiversitesi Mühedislik Bilimleri Dergisi, Cilt 6 Sayı -, (00), 7- GPS SONUÇLARININ DÖNÜŞÜMÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME Meti SOYCAN* Yıldız Tekik Üiversitesi, İşaat Fakültesi, Jeodezi Ve Fotogrametri Mühedisliği

Detaylı

M Ü H E N D İ S L E R İ Ç İ N S AY I S A L YÖ N T E M L E R

M Ü H E N D İ S L E R İ Ç İ N S AY I S A L YÖ N T E M L E R İ H S A N T İ M U Ç İ N D O L A P C İ, Y İ Ğ İ T A K S O Y M Ü H E N D İ S L E R İ Ç İ N S AY I S A L YÖ N T E M L E R P U B L I S H E R O F T H I S B O O K Copyright 13 İHSAN TİMUÇİN DOLAPCİ, YİĞİT AKSOY

Detaylı

POLİNOMLAR. reel sayılar ve n doğal sayı olmak üzere. n n. + polinomu kısaca ( ) 2 3 n. ifadeleri polinomun terimleri,

POLİNOMLAR. reel sayılar ve n doğal sayı olmak üzere. n n. + polinomu kısaca ( ) 2 3 n. ifadeleri polinomun terimleri, POLİNOMLAR Taım : a0, a, a,..., a, a reel sayılar ve doğal sayı olmak üzere P x = a x + a x +... + a x + a x + a biçimideki ifadelere x e bağlı reel katsayılı poliom (çok terimli) deir. 0 a 0 ax + a x

Detaylı

ENDÜSTRİYEL GÜÇ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN PASİF FİLTRELERLE YOK EDİLMESİ

ENDÜSTRİYEL GÜÇ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN PASİF FİLTRELERLE YOK EDİLMESİ ENDÜSTİYE GÜÇ SİSTEMEİNDE OUŞAN HAMONİKEİN PASİF FİTEEE YOK EDİMESİ M. Mustafa ETAY 1, Bora ABOYAI, H.Tarık DUU, E.Mustafa YEĞĠN 1 Düzce Üiversitesi, Tekik Eğitim Fakültesi, Elektrik Eğitimi Bölümü Kocaeli

Detaylı

NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ

NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. KULLANILAN ŞEKİLLERİN VE NOTLARIN TELİF HAKKI KİTABIN YAZARI VE BASIM EVİNE AİTTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ Ekoometri: Sözcük

Detaylı

YÜK HARMONİKLERİNİN YAĞLI TİP GÜÇ TRANSFORMATÖRLERİNDEKİ SICAK NOKTA SICAKLIĞINA DİNAMİK TERMAL MODEL ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

YÜK HARMONİKLERİNİN YAĞLI TİP GÜÇ TRANSFORMATÖRLERİNDEKİ SICAK NOKTA SICAKLIĞINA DİNAMİK TERMAL MODEL ÜZERİNDEKİ ETKİSİ YÜK HARMONİKLERİNİN YAĞLI Tİ GÜÇ TRANSFORMATÖRLERİNDEKİ SICAK NOKTA SICAKLIĞINA DİNAMİK TERMAL MODEL ÜZERİNDEKİ ETKİSİ * Ali Burha HALİLOĞLU 1, ** Ali MAMİZADEH, ** İres İSKENDER 3 * TÜBİTAK Uzay Tekolojileri

Detaylı

3D NESNE MODELLEMEYE YÖNELİK LAZERLİ BİR TARAYICI SİSTEMİN TASARIMI VE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ

3D NESNE MODELLEMEYE YÖNELİK LAZERLİ BİR TARAYICI SİSTEMİN TASARIMI VE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ D NESNE MODELLEMEYE YÖNELİK LAZERLİ BİR TARAYICI SİSTEMİN TASARIMI VE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ Erka BEŞDOK Bilal KASAP Jeodei ve Fotogrametri Mühedisliği Bölümü Mühedislik Fakültesi ve Bilgisayar Müh. ABD, Fe

Detaylı

DENEY 4 Birinci Dereceden Sistem

DENEY 4 Birinci Dereceden Sistem DENEY 4 Birici Derecede Sistem DENEYİN AMACI. Birici derecede sistemi geçici tepkesii icelemek.. Birici derecede sistemi karakteristiklerii icelemek. 3. Birici derecede sistemi zama sabitii ve kararlı-durum

Detaylı

İŞLETİM KARAKTERİSTİĞİ EĞRİSİ VE BİR ÇALIŞMA THE OPERATING CHARACTERISTIC CURVE AND A CASE STUDY

İŞLETİM KARAKTERİSTİĞİ EĞRİSİ VE BİR ÇALIŞMA THE OPERATING CHARACTERISTIC CURVE AND A CASE STUDY Süleyma Demirel Üiversitesi Vizyoer Dergisi Suleyma Demirel Uiversity The Joural of Visioary İŞLETİM KARAKTERİSTİĞİ EĞRİSİ VE BİR ÇALIŞMA ÖZET Yrd. Doç. Dr. Halil ÖZDAMAR 1 İstatistiksel kalite kotrol

Detaylı

Diferansiyel Gelişim Algoritmasının Valf Nokta Etkili Konveks Olmayan Ekonomik Güç Dağıtım Problemlerine Uygulanması

Diferansiyel Gelişim Algoritmasının Valf Nokta Etkili Konveks Olmayan Ekonomik Güç Dağıtım Problemlerine Uygulanması 6 th Iteratioal Advaced Techologies Symposium (IATS ), 6-8 May 0, Elazığ, Turkey Diferasiyel Gelişim Algoritmasıı Valf Nokta Etkili Koveks Olmaya Ekoomik Güç Dağıtım Problemlerie Uygulaması S. Özyö, C.

Detaylı

Diferansiyel Gelişim Algoritmasının Termik Birimlerden Oluşan Çevresel Ekonomik Güç Dağıtım Problemlerine Uygulanması

Diferansiyel Gelişim Algoritmasının Termik Birimlerden Oluşan Çevresel Ekonomik Güç Dağıtım Problemlerine Uygulanması Diferasiyel Gelişim Algoritmasıı Termik Birimlerde Oluşa Çevresel Ekoomik Güç Dağıtım Problemlerie Uygulaması Differetial evolutio algorithm applied to evirometal ecoomic power dispatch problems cosistig

Detaylı

Yatırım Projelerinde Kaynak Dağıtımı Analizi. Analysis of Resource Distribution in Investment Projects

Yatırım Projelerinde Kaynak Dağıtımı Analizi. Analysis of Resource Distribution in Investment Projects Uşak Üiversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2012) 5/2, 89-101 Yatırım Projeleride Kayak Dağıtımı Aalizi Bahma Alp RENÇBER * Özet Bu çalışmaı amacı, yatırım projeleride kayak dağıtımıı icelemesidir. Yatırım

Detaylı

DENEYĐN AMACI: Bu deneyin amacı MOS elemanların temel özelliklerini, n ve p kanallı elemanların temel uygulamalarını öğretmektir.

DENEYĐN AMACI: Bu deneyin amacı MOS elemanların temel özelliklerini, n ve p kanallı elemanların temel uygulamalarını öğretmektir. DENEY NO: 7 MOSFET ÖLÇÜMÜ ve UYGULAMALARI DENEYĐN AMACI: Bu deeyi amacı MOS elemaları temel özelliklerii, ve p kaallı elemaları temel uygulamalarıı öğretmektir. DENEY MALZEMELERĐ Bu deeyde 4007 MOS paketi

Detaylı

BİR ÇUBUĞUN MODAL ANALİZİ. A.Saide Sarıgül

BİR ÇUBUĞUN MODAL ANALİZİ. A.Saide Sarıgül BİR ÇUBUĞUN MODAL ANALİZİ A.Saide Sarıgül DENEYİN AMACI: Akastre bir çubuğu modal parametrelerii (doğal frekas, titreşim biçimi, iç söümü) elde edilmesi. TANIMLAMALAR: Modal aaliz: Titreşe bir sistemi

Detaylı

AKIŞKAN BORUSU ve VANTİLATÖR DENEYİ

AKIŞKAN BORUSU ve VANTİLATÖR DENEYİ AKIŞKA BORUSU ve ATİLATÖR DEEYİ. DEEYİ AMACI a) Lüle ile debi ölçmek, b) Dairesel kesitli bir borudaki türbülaslı akış şartlarıda hız profili ve eerji kayıplarıı deeysel olarak belirlemek ve literatürde

Detaylı

6. BÖLÜM VEKTÖR UZAYI VEKTÖR UZAYI VEKTÖR UZAYLARI

6. BÖLÜM VEKTÖR UZAYI VEKTÖR UZAYI VEKTÖR UZAYLARI 6. BÖLÜM VEKTÖR LARI -BOYUTLU (ÖKLİT) I Taım: Eğer pozitif bir tam sayı ise sıralı -sayı, gerçel sayılar kümesideki adet sayıı (a 1, a 2,, a ) bir dizisidir. Tüm sıralı -sayılarıı kümesi -boyutlu uzay

Detaylı

ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ

ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ Öğreme Etkili Hazırlık ve Taşıma Zamalı Paralel Makieli Çizelgeleme Problemi HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ TEMMUZ 2006 CİLT 2 SAYI 4 (67-72) ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL

Detaylı

Tümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri. n c = nc i= 1 n ca i. k 1. i= r n. Σ sembolü ile bilinmesi gerekli bazı formüller : 1) k =1+ 2 + 3+...

Tümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri. n c = nc i= 1 n ca i. k 1. i= r n. Σ sembolü ile bilinmesi gerekli bazı formüller : 1) k =1+ 2 + 3+... MC formülüü doğruluğuu tümevarım ilkesi ile gösterelim. www.matematikclub.com, 00 Cebir Notları Gökha DEMĐR, gdemir@yahoo.com.tr Tümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri Tümevarım Metodu : Matematikte kulladığımız

Detaylı

18.06 Professor Strang FİNAL 16 Mayıs 2005

18.06 Professor Strang FİNAL 16 Mayıs 2005 8.6 Professor Strag FİNAL 6 Mayıs 25 ( Pua) P,..., P R deki oktalar olsu. ( ai, ai2,..., a i) P i i koordiatlarıdır. Bütü P i oktasıı içere bir cx +... + cx = hiperdüzlemi bulmak istiyoruz. a) Bu hiperdüzlemi

Detaylı

Ki- kare Bağımsızlık Testi

Ki- kare Bağımsızlık Testi PARAMETRİK OLMAYAN İSTATİSTİKSEL TEKNİKLER Prof. Dr. Ali ŞEN Ki- kare Bağımsızlık Testi Daha öceki bölümlerde ölçümler arasıdaki ilişkileri asıl iceleeceğii gördük. Acak sıklıkla ilgileile veriler ölçüm

Detaylı

AN ARTIFICIAL BEE COLONY ALGORITHM (ABC) APROACH TO NONCONVEX ECONOMIC POWER DISPATCH PROBLEMS WITH VALVE POINT EFFECT

AN ARTIFICIAL BEE COLONY ALGORITHM (ABC) APROACH TO NONCONVEX ECONOMIC POWER DISPATCH PROBLEMS WITH VALVE POINT EFFECT Fırat Üiversitesi-Elazığ VALF NOKTA ETKİLİ KONVEKS OLMAYAN EKONOMİK GÜÇ DAĞITIM PROBLEMLERİNE YAPAY ARI KOLONİ ALGORİTMASI (ABC) YAKLAŞIMI AN ARTIFICIAL BEE COLONY ALGORITHM (ABC) APROACH TO NONCONVEX

Detaylı

Saha Geri Dönüş Oranını AR-GE Aşamasında İndikatör ile Tahmin Etme Yöntemi Field Return Rate Estimation in R&D Phase with an Indicator

Saha Geri Dönüş Oranını AR-GE Aşamasında İndikatör ile Tahmin Etme Yöntemi Field Return Rate Estimation in R&D Phase with an Indicator Saha Geri Döüş Oraıı AR-GE Aşamasıda İdikatör ile Tahmi Etme Yötemi Field Retur Rate Estimatio i R&D Phase with a Idicator Ali Tarka Tekca 1, Gürme Kahramaoğlu 1, Mustafa Nevzat Yatır 1, Barbaros Kirişke

Detaylı

Diziler ve Seriler ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV

Diziler ve Seriler ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV Diziler ve Seriler Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV ÜNİTE 7 Amaçlar Bu üiteyi çalıştıkta sora; dizi kavramıı taıyacak, dizileri yakısaklığıı araştırabilecek, sosuz toplamı alamıı bilecek, serileri yakısaklığıı

Detaylı

MACH SAYISININ YAPAY SİNİR AĞLARI İLE HESAPLANMASI

MACH SAYISININ YAPAY SİNİR AĞLARI İLE HESAPLANMASI V. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI UHUK-014-065 8-10 Eylül 014, Erciyes Üiversitesi, Kayseri MACH SAYISININ YAPAY SİNİR AĞLARI İLE HESAPLANMASI İlke TÜRKMEN 1 Erciyes Üiversitesi, Kayseri Seda ARIK

Detaylı

EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences ISSN

EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences ISSN EJONS Iteratioal Joural o Mathematic, Egieerig ad Natural Scieces ISSN 60-4136 SIMULATION AND ANALYSIS HARMONICS IN POWER SYSTEM INCLUDING NONLINEAR LOAD Suleyma ADAK Mardi Artuklu Uiversity, Vocatioal

Detaylı

GÜÇ SİSTEMLERİNDE SIFIR GEÇİŞ VE TAYLOR YÖNTEMLERİ KULLANILARAK FREKANS KESTİRİMİ

GÜÇ SİSTEMLERİNDE SIFIR GEÇİŞ VE TAYLOR YÖNTEMLERİ KULLANILARAK FREKANS KESTİRİMİ GÜÇ SİSTEMLERİNDE SIFIR GEÇİŞ VE TAYLOR YÖNTEMLERİ KULLANILARAK FREKANS KESTİRİMİ Bekir ÇENGELCİ Afyo Kocatepe Üiversitesi, Tekoloji Fakültesi, Mekatroik Mühedisliği, Kampus Afyokarahisar, Türkiye bcegelci@aku.edu.tr

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Ön Söz Polinomlar II. ve III. Dereceden Denklemler Parabol II. Dereceden Eşitsizlikler...

İÇİNDEKİLER. Ön Söz Polinomlar II. ve III. Dereceden Denklemler Parabol II. Dereceden Eşitsizlikler... İÇİNDEKİLER Ö Söz... Poliomlar... II. ve III. Derecede Deklemler... Parabol... 9 II. Derecede Eşitsizlikler... 8 Trigoometri... 8 Logaritma... 59 Toplam ve Çarpım Sembolü... 7 Diziler... 79 Özel Taımlı

Detaylı

İki Serbestlik Dereceli Mekanizmalarla İşlev Sentezinde Tasarım Noktalarının Eşit ve Çebişev Aralıklandırması ile Seçiminin Karşılaştırılması

İki Serbestlik Dereceli Mekanizmalarla İşlev Sentezinde Tasarım Noktalarının Eşit ve Çebişev Aralıklandırması ile Seçiminin Karşılaştırılması Uluslararası Katılımlı 7. Makia Teorisi Sempozyumu, İzmir, -7 Hazira 05 İki Serbestlik Dereceli Mekaizmalarla İşlev Setezide Tasarım oktalarıı Eşit ve Çebişev Aralıkladırması ile Seçimii Karşılaştırılması

Detaylı

MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ (STATİK)

MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ (STATİK) MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ (STATİK) Prof. Dr. Meti OLGUN Akara Üiversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, temel kavramlar, statiği temel ilkeleri 2-3 Düzlem kuvvetler

Detaylı

Örnek; dört baralı bir sistem göz önüne alınarak,

Örnek; dört baralı bir sistem göz önüne alınarak, BARA ADMİNTANS MATRİSİ Güç sistemleride yük akışı aalizlerii çözümlerii gerçekleştirilebilmesi içi bara admitas matrislerii bilimesi gerekmektedir. Aşağıda 4 baralı örek bir sistemi admitas matrisii oluşturulması

Detaylı

İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI HİZMETİ SUNAN İŞLETMECİLERE İLİŞKİN HİZMET KALİTESİ TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI HİZMETİ SUNAN İŞLETMECİLERE İLİŞKİN HİZMET KALİTESİ TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM 17 Şubat 01 CUMA Resmî Gazete Sayı : 807 TEBLİĞ Bilgi Tekolojileri ve İletişim Kurumuda: İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI HİZMETİ SUNAN İŞLETMECİLERE İLİŞKİN HİZMET KALİTESİ TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,

Detaylı

PLC CİHAZI İLE SERADA SICAKLIK VE NEM KONTROLÜNÜN PID DENETLEYİCİYLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ

PLC CİHAZI İLE SERADA SICAKLIK VE NEM KONTROLÜNÜN PID DENETLEYİCİYLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PL İHAZI İLE SERAA SIAKLIK VE NEM KONTROLÜNÜN PI ENETLEYİİYLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ M.egiz TAPLAMAIOĞLU 1 Ali SAYGIN 2 Evre EĞİRMENİ 3 em TEZAN 4 1,3,4 Elektrik-Elektroik Mühedisliği Bölümü Mühedislik Mimarlık

Detaylı

ÇOK SERBESTLĐK DERECELĐ SĐSTEMLERĐN ZAMAN TANIM ARALIĞINDA DĐNAMĐK ANALĐZĐ

ÇOK SERBESTLĐK DERECELĐ SĐSTEMLERĐN ZAMAN TANIM ARALIĞINDA DĐNAMĐK ANALĐZĐ DOKUZ EYLÜL ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ ÇOK SERBESTLĐK DERECELĐ SĐSTEMLERĐN ZAMAN TANIM ARALIĞINDA DĐNAMĐK ANALĐZĐ Kerem GÜRBÜZ Hazira, 011 ĐZMĐR ÇOK SERBESTLĐK DERECELĐ SĐSTEMLERĐN ZAMAN TANIM

Detaylı

5. BORULARDAKİ VİSKOZ (SÜRTÜNMELİ) AKIM

5. BORULARDAKİ VİSKOZ (SÜRTÜNMELİ) AKIM 5. ORURKİ İSKOZ (SÜRTÜNMEİ) KIM 5.0. oru Sistemleri Çözüm Yötemleri oru sistemleriyle ilgili problemleri çözümüde tip çözüm yötemi vardır. ular I. Tip, II. Tip ve III. Tip çözüm yötemleridir. u çözüm yötemleride

Detaylı

Termik Üretim Birimlerinden Oluşan Çevresel-Ekonomik Güç Dağıtım Probleminin Genetik Algoritma Yöntemiyle Çözümü

Termik Üretim Birimlerinden Oluşan Çevresel-Ekonomik Güç Dağıtım Probleminin Genetik Algoritma Yöntemiyle Çözümü ermik Üretim Birimleride Oluşa Çevresel-Ekoomik üç Dağıtım Problemii eetik Algoritma Yötemiyle Çözümü Celal YAŞAR, Serdar ÖZYÖN, Hasa EMURAŞ 3, Mühedislik Fakültesi, Elektrik-Elektroik Müh. Bölümü, Dumlupıar

Detaylı

DENGESİZ GÜÇ AKIŞI ANALİZLERİ İÇİN SABİT HIZLI ASENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR TÜRBİNİ MODELİ BÖLÜM 1: GENERATÖR MODELİ

DENGESİZ GÜÇ AKIŞI ANALİZLERİ İÇİN SABİT HIZLI ASENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR TÜRBİNİ MODELİ BÖLÜM 1: GENERATÖR MODELİ DENGESİZ GÜÇ AKIŞI ANALİZLERİ İÇİN SABİT HIZLI ASENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR TÜRBİNİ MODELİ BÖLÜM 1: GENERATÖR MODELİ Ahmet KÖKSOY 1 Onur ÖZTÜRK 1 1 Gebze Teknik Üniversitesi Elektronik Müh. Böl. 41400 Gebze

Detaylı

6. BÖLÜM VEKTÖR UZAYLARI

6. BÖLÜM VEKTÖR UZAYLARI 6. BÖLÜM VEKTÖR UZAYLARI -BOYUTLU (ÖKLİT) UZAYI Taım: Eğer pozitif bir tam sayı ise sıralı -sayı, gerçel sayılar kümesideki adet sayıı (a, a,, a ) bir dizisidir. Tüm sıralı -sayılarıı kümesi -boyutlu uzay

Detaylı

( 1) ( ) işleminde etkisiz eleman e, tersi olmayan eleman t ise te kaçtır? a) 4/3 b) 3/4 c) -3 d) 4 e) Hiçbiri

( 1) ( ) işleminde etkisiz eleman e, tersi olmayan eleman t ise te kaçtır? a) 4/3 b) 3/4 c) -3 d) 4 e) Hiçbiri V MERSİN MATEMATİK OLİMPİYATI (ÜNV ÖĞR) I AŞAMA SINAV SORULARI ( Nisa 8) de ye taımlı, birebir ve örte f ve g foksiyoları her bir içi koşuluu sağlası g( a ) = ve f ( ) ( ) ( ) f = g a 4 = a ise a sayısı

Detaylı

Öğrenci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı

Öğrenci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı Öğreci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı SORU 1. a) Ekoomii taımıı yapıız, amaçlarıı yazıız. Tam istihdam ile ekoomik büyüme arasıdaki ilişkiyi açıklayıız. b) Arz-talep kauu edir? Arz ve talep asıl artar

Detaylı

Standart Formun Yapısı. Kanonik Form. DP nin Formları SİMPLEX YÖNTEMİ DP nin Düzenleniş Şekilleri. 1) Optimizasyonun anlamını değiştirme

Standart Formun Yapısı. Kanonik Form. DP nin Formları SİMPLEX YÖNTEMİ DP nin Düzenleniş Şekilleri. 1) Optimizasyonun anlamını değiştirme 5.0.06 DP i Düzeleiş Şekilleri DP i Formları SİMPLEX YÖNTEMİ ) Primal (özgü) form ) Kaoik form 3) Stadart form 4) Dual (ikiz) form Ayrı bir kou olarak işleecek Stadart formlar Simplex Yötemi içi daha elverişli

Detaylı

3. Bölüm Paranın Zaman Değeri. Prof. Dr. Ramazan AktaĢ

3. Bölüm Paranın Zaman Değeri. Prof. Dr. Ramazan AktaĢ 3. Bölüm Paraı Zama Değeri Prof. Dr. Ramaza AktaĢ Amaçlarımız Bu bölümü tamamladıkta sora aşağıdaki bilgi ve becerilere sahip olabileceksiiz: Paraı zama değeri kavramıı alaşılması Faiz türlerii öğremek

Detaylı

YENĐ BĐR ADAPTĐF FĐLTRELEME YÖNTEMĐ: HĐBRĐD GS-NLMS ALGORĐTMASI

YENĐ BĐR ADAPTĐF FĐLTRELEME YÖNTEMĐ: HĐBRĐD GS-NLMS ALGORĐTMASI Uludağ Üiversitesi ühedislik-imarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı, 008 YENĐ BĐR ADAPĐF FĐLRELEE YÖNEĐ: HĐBRĐD GS-NLS ALGORĐASI Sedat ĐRYAKĐ * eti HAUN ** Osma Hilmi KOÇAL ** Özet: Bu makalede, adaptif

Detaylı

HALL ETKİLİ AKIM TRANSFORMATÖRÜNÜN SPEKTRAL VE İSTATİSTİKSEL ANALİZİ

HALL ETKİLİ AKIM TRANSFORMATÖRÜNÜN SPEKTRAL VE İSTATİSTİKSEL ANALİZİ ISSN:306-3 e-joural of New World Scieces Academy 2008, Volume: 3, Number: 2 Article Number: A0075 NATURAL AND APPLIED SCIENCES ELECTRIC AND ELECTRONIC ENGINEERING BİR Received: September 2007 Accepted:

Detaylı

SAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Ders Notları. Prof. Dr.

SAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Ders Notları. Prof. Dr. SAÜ. Mühedislik Fakültesi Edüstri Mühedisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER - Döemi Ders Notları Pro. Dr. Cemaletti KUBAT .Çok Değişkeli Foksiolarda Talor-McLauri Açılımları, Ekstremum Noktalar..Talor-McLauri

Detaylı

MIT480/2 Yalıtım test cihazları

MIT480/2 Yalıtım test cihazları MIT480/2 Yalıtım test cihazları MIT480/2 Yalıtım test cihazları El tipi alette 500 V ve 100 GΩ aralığıa kadar yalıtım testi Uç, Halka ve Topraklama bağlatısı içi 3 telli bağlatı (Yei) Yalışlıkla oluşabilecek

Detaylı

BAĞINTI VE FONKSİYON

BAĞINTI VE FONKSİYON BAĞINTI VE FONKSİYON SIRALI N-Lİ x, x, x,..., x tae elema olsu. ( x, x, x,..., x ) yazılışıda elemaları sırası öemli ise x, x, x,..., x ) e sıralı -li deir. x, x, x,..., x ) de ( x (, x, x ( x, ) sıralı

Detaylı

HARDY-CROSS METODU VE UYGULANMASI

HARDY-CROSS METODU VE UYGULANMASI HRY-ROSS MTOU V UYGUNMSI ğ şebekelerde debi bir oktaya çeşitli yollarda gelebildiği içi, şebekei er agi bir borusua suyu agi yolda geldiğii ilk bakışta söyleyebilmek geellikle mümkü değildir. Çözümleme

Detaylı

MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ

MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ Mustafa ÖZDEMİR İ. Cem PARMAKSIZOĞLU ÖZET Düya çapıda rekabeti ö plaa çıktığı bu gükü şartlarda, e gelişmiş ürüü, e kısa sürede, e ucuza üretmek veya ilk yatırım ve işletme

Detaylı

POLİNOMLARDA İNDİRGENEBİLİRLİK. Derleyen Osman EKİZ Eskişehir Fatih Fen Lisesi 1. GİRİŞ

POLİNOMLARDA İNDİRGENEBİLİRLİK. Derleyen Osman EKİZ Eskişehir Fatih Fen Lisesi 1. GİRİŞ POLİNOMLARDA İNDİRGENEBİLİRLİK Derleye Osma EKİZ Eskişehir Fatih Fe Lisesi. GİRİŞ Poliomları idirgeebilmesi poliomları sıfırlarıı bulmada oldukça öemlidir. Şimdi poliomları idirgeebilmesi ile ilgili bazı

Detaylı

Doğrusal Olmayan Etkiler Altındaki Bir WDM Sistemin Farklı Veri İletim Hızları İçin Performans Analizi

Doğrusal Olmayan Etkiler Altındaki Bir WDM Sistemin Farklı Veri İletim Hızları İçin Performans Analizi ELECO '1 Elektrik - Elektroik ve Bilgisayar Mühedisliği Sempozyumu, 9 Kasım - 1 Aralık 1, Bursa Doğrusal Olmaya Etkiler Altıdaki Bir WDM Sistemi Farklı Veri İletim Hızları İçi Performas Aalizi Performace

Detaylı

Ortogonal Hilbert Huang Dönüşümü Kullanılarak Kırpışma İndeksi Pst nin Hesaplanması

Ortogonal Hilbert Huang Dönüşümü Kullanılarak Kırpışma İndeksi Pst nin Hesaplanması Ortogoal Hilbert Huag Döüşümü Kullaılarak Kırpışma İdeksi i Hesaplaması Yasemi Öal * Ümit Çiğdem Turhal - Mühedislik Fakültesi, Elektrik-Elektroik Mühedisliği Bilecik Şeyh Edebali Üiversitesi, Turkiye

Detaylı

AÇIK ĐŞLETME BASAMAKLARI TENÖR KONTROLÜNDE JEOĐSTATĐSTĐKSEL TAHMĐN MODELĐ SEÇĐMĐ

AÇIK ĐŞLETME BASAMAKLARI TENÖR KONTROLÜNDE JEOĐSTATĐSTĐKSEL TAHMĐN MODELĐ SEÇĐMĐ Eskişehir Osmagazi Üiversitesi Müh.Mim.Fak.Dergisi C.XXI, S., 2008 Eg&Arch.Fac. Eskişehir Osmagazi Uiversity, Vol..XXI, No:, 2008 Makalei Geliş Tarihi : 2.02.2007 Makalei Kabul Tarihi : 23.03.2007 AÇIK

Detaylı

ORTALAMA EŞĐTSĐZLĐKLERĐNE GĐRĐŞ

ORTALAMA EŞĐTSĐZLĐKLERĐNE GĐRĐŞ ORTALAMA EŞĐTSĐZLĐKLERĐNE GĐRĐŞ Lokma Gökçe Olimpiyat problemlerii çözümüde eşitsizlik teorisi öemli bir yer tutar. Baze bir maksimum miimum değer problemide, baze bir geometrik eşitsizlik kaıtıda, baze

Detaylı

Dengeli Üç Fazlı Devreler

Dengeli Üç Fazlı Devreler BÖLÜM 11 Dengeli Üç Fazlı Devreler Kaynak:Nilsson, Riedel, «Elektrik Devreleri» Büyük miktarda elektrik gücün üretimi, iletimi, dağıtımı ve kullanımı üç fazlı devrelerle gerçekleşir. Ekonomik nedenlerden

Detaylı

İstanbul Göztepe Bölgesinin Makine Öğrenmesi Yöntemi ile Rüzgâr Hızının Tahmin Edilmesi

İstanbul Göztepe Bölgesinin Makine Öğrenmesi Yöntemi ile Rüzgâr Hızının Tahmin Edilmesi Makie Tekolojileri Elektroik Dergisi Cilt: 8, No: 4, 011 (75-80) Electroic Joural of Machie Techologies Vol: 8, No: 4, 011 (75-80) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.tekolojikarastirmalar.com e-issn:1304-4141

Detaylı

4/4/2013. Ders 8: Verilerin Düzenlenmesi ve Analizi. Betimsel İstatistik Merkezsel Eğilim Ölçüleri Dağılım Ölçüleri Grafiksel Gösterimler

4/4/2013. Ders 8: Verilerin Düzenlenmesi ve Analizi. Betimsel İstatistik Merkezsel Eğilim Ölçüleri Dağılım Ölçüleri Grafiksel Gösterimler Ders 8: Verileri Düzelemesi ve Aalizi Betimsel İstatistik Merkezsel Eğilim Ölçüleri Dağılım Ölçüleri Grafiksel Gösterimler Bir kitlei tamamıı, ya da kitlede alıa bir öreklemi özetlemekle (betimlemekle)

Detaylı

EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU. Girdi Analizi Prosedürü. Dağılıma Uyum Testleri. Dağılıma Uyumun Kontrol Edilmesi. Girdi Analizi-II Ders 9

EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU. Girdi Analizi Prosedürü. Dağılıma Uyum Testleri. Dağılıma Uyumun Kontrol Edilmesi. Girdi Analizi-II Ders 9 ..7 EME 37 Girdi Aalizi Prosedürü SİSTEM SIMÜLASYONU Modelleecek sistemi (prosesi) dokümate et Veri toplamak içi bir pla geliştir Veri topla Verileri grafiksel ve istatistiksel aalizii yap Girdi Aalizi-II

Detaylı

FREKANS CEVABI YÖNTEMLERİ FREKANS ALANI CEVABI VEYA SİNUSOİDAL GİRİŞ CEVABI

FREKANS CEVABI YÖNTEMLERİ FREKANS ALANI CEVABI VEYA SİNUSOİDAL GİRİŞ CEVABI FREKANS CEVABI YÖNEMLERİ FREKANS ALANI CEVABI VEYA SİNUSOİDAL GİRİŞ CEVABI G(s (r(t ı Laplace döüşümü; A(s B(s A(s (s p (s p L(s p C(s G(sR(s R(s R s A(s B(s R(s A(s R a C(s L B(s s s j s j s p a b b s

Detaylı

SAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Karma Eğitim Ders Notları. Doç. Dr.

SAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Karma Eğitim Ders Notları. Doç. Dr. SAÜ. Mühedislik Fakültesi Edüstri Mühedisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER 9- Döemi Karma Eğitim Ders Notları Doç. Dr. Cemaletti KUBAT .Çok Değişkeli Foksiolarda Talor-McLauri Açılımları, Ekstremum Noktalar..Talor-McLauri

Detaylı

VII. OLİMPİYAT SINAVI. Sınava Katılan Tüm Talebe Arkadaşlara Başarılar Dileriz SORULAR k polinomu ( )

VII. OLİMPİYAT SINAVI. Sınava Katılan Tüm Talebe Arkadaşlara Başarılar Dileriz SORULAR k polinomu ( ) Sıava Katıla Tüm Talebe Arkadaşlara Başarılar Dileriz SORULAR 2 997. ( )( )( ) ( ) ( ) k x x x... k. x... 997. x poliomu ( ) a x a x... a x, a 0 ve k < k

Detaylı

İSTATİSTİK DERS NOTLARI

İSTATİSTİK DERS NOTLARI Balıkesir Üiversitesi İşaat Mühedisliği Bölümü umutokka@balikesir.edu.tr İSTATİSTİK DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN idrolik Aabilim Dalı Balıkesir Üiversitesi İşaat Mühedisliği Bölümü Bölüm 5 Örekleme

Detaylı

CİLALI ve PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA SÜRTÜNME KATSAYILARININ İNCELENMESİ

CİLALI ve PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA SÜRTÜNME KATSAYILARININ İNCELENMESİ İLALI ve PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA SÜRTÜNME KATSAYILARININ İNELENMESİ (*) Mehmet Ardıçlıoğlu, (**) Ahmet Bilgil, (*) Özgür Öztürk (*) Erciyes Üiversitesi, İşaat Müh., Böl., Kayseri (**) Niğde Üiversitesi,

Detaylı

OLİMPİYAT SINAVI. 9 x.sin x + 4 / x.sin x, 0 x π İfadesinin alabileceği en küçük tamsayı değeri kaçtır? A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 E) 10

OLİMPİYAT SINAVI. 9 x.sin x + 4 / x.sin x, 0 x π İfadesinin alabileceği en küçük tamsayı değeri kaçtır? A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 E) 10 . ( ) ( ) 9 x.si x + 4 / x.si x, 0 x π İfadesii alabileceği e küçük tamsayı değeri A) 4 B) 3 C) D) E) 0. Yuvarlak bir masa etrafıda otura 5 şövalye arasıda rasgele seçile 3 taeside e az ikisii ya yaa oturma

Detaylı

Doç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ

Doç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ TAHVİL DEĞERLEMESİ Doç. Dr. M. Mee DOĞANAY Prof. Dr. Ramaza AKTAŞ 1 İçerik Tahvil ve Özellikleri Faiz Oraı ve Tahvil Değeri Arasıdaki İlişki Tahvili Geiri Oraı ve Vadeye Kadar Geirisi Faiz Oraı Riski Verim

Detaylı

Temel Elektrik Mühendisliği-I

Temel Elektrik Mühendisliği-I Akara Üiversiesi Mühedislik Fakülesi, Fizik Mühedisliği Bölümü FZM7 Temel Elekrik MühedisliğiI Temel Elekrik Mühedisliğiil, Çev. Ed: K. Kıymaç Yazarlar: A. E. Fizgerald, D. E. Higgibham, A. Grabel 3. Bölüm:

Detaylı

vor vsu n Sini 2 = n 12 = sabit ; Sinr n1 Sini n = Sinr Sinr = Sini

vor vsu n Sini 2 = n 12 = sabit ; Sinr n1 Sini n = Sinr Sinr = Sini KIRILMALAR Gülük hayatta çok sık rastladığımız ve gözlemlediğimiz bir olaydır kırılma. Bir su kuyusua baktığımız zama kuyuu dibii daha yakıda görürüz. Çay bardağıdaki kaşığı bardak içideyke kırık gibi

Detaylı

OLĐMPĐYATLARA HAZIRLIK ĐÇĐN DOĞRUSAL ĐNDĐRGEMELĐ DĐZĐ PROBLEMLERĐ ve ÇÖZÜMLERĐ (L. Gökçe)

OLĐMPĐYATLARA HAZIRLIK ĐÇĐN DOĞRUSAL ĐNDĐRGEMELĐ DĐZĐ PROBLEMLERĐ ve ÇÖZÜMLERĐ (L. Gökçe) OLĐMPĐYATLARA HAZIRLIK ĐÇĐN DOĞRUSAL ĐNDĐRGEMELĐ DĐZĐ PROBLEMLERĐ ve ÇÖZÜMLERĐ (L. Gökçe) Matematikte sayı dizileri teorisii ilgiç bir alt kolu ola idirgemeli diziler kousu olimpiyat problemleride de karşımıza

Detaylı

OBTAINING REGIONAL TRANSFORM COEFFICIENT CONSIDERING THE DISTANCE AND DIRECTION WİTH L1-NORM METHOD

OBTAINING REGIONAL TRANSFORM COEFFICIENT CONSIDERING THE DISTANCE AND DIRECTION WİTH L1-NORM METHOD LNORM YÖNTEMİ İLE BÖLGESEL DÖNÜŞÜM KATSAYILARININ UZAKLIK VE YÖN DİKKATE ALINARAK ELDE EDİLMESİ Ü. KIRICI, Y. ŞİŞMAN Odokuz Mayıs Üiversitesi, Mühedislik Fakültesi, Harita Mühedisliği Bölümü, Samsu, ulku.kirici@omu.edu.tr,

Detaylı

(Sopphie Germain Denklemi) çarpanlarına ayırınız. r s + t r s + t olduğunu ispatlayınız. + + + + olduğunu. + + = + + eşitliğini ispatlayınız.

(Sopphie Germain Denklemi) çarpanlarına ayırınız. r s + t r s + t olduğunu ispatlayınız. + + + + olduğunu. + + = + + eşitliğini ispatlayınız. Sayılar Teorisi Kouları Geel Sıavları www.sbelia.wordpress.com SINAV I(IDENTITIES WITH SQUARES) 4 4. a 4b (Sopphie Germai Deklemi) çarpalarıa ayırıız.. 4 4 = A ise A ı sadece = durumuda asal olduğuu ispatlayıız..

Detaylı

Saha Geri Dönüş Oran n AR-GE Aşamas nda İndikatör ile Tahmin Etme Yöntemi Field Return Rate Estimation in R&D Phase with an Indicator

Saha Geri Dönüş Oran n AR-GE Aşamas nda İndikatör ile Tahmin Etme Yöntemi Field Return Rate Estimation in R&D Phase with an Indicator Tekca A. T., Kahramaoğlu G., Yatır M. N., Kirişke B., Güdüzalp M., Saha Geri Döüş Oraıı AR-GE Aşamasıda İdikatör ile Tahmi Etme Yötemi, EMO Bilimsel Dergi, Cilt 1, Sayı 2, Syf 67-74, Aralık 2011 Saha Geri

Detaylı