FOCUS ON LANGUAGE and MULTIMEDIA LANGUAGE ASSISTANT (MMLA)

Transkript

1 Feb11,2011 ADEEPAPPROACH TOTURKISH SUGGESTIONCARDFORSELF DIRECTEDLEARNING CARDNUMBER:6 THEME:MUSICANDMUSICIANS MÜZİKVEMÜZİSYENLER LEVEL:Intermediate ModuledevelopedbyEsraAlagöz FOCUSONLANGUAGEand MULTIMEDIALANGUAGEASSISTANT(MMLA) 1.Backgroundinformation Summaryofthevideo RitimleGelenGüzellik Culturetips 2.LanguageAssistance Keywordsforthevideopassagetranscribed GuidedQuestions Grammar Vocabulary 3.TranscriptionandGlossary Transcriptionofthevideo Glossary 1.Backgroundinformation Summaryofthevideo Thisvideoisaboutdavul(drum),amusicalinstrumentthathavebeenusedbymanycultures.Inthefist partofthemovie,youwillgetinformationaboutthehistoryofthedavul.theearliestsamplesofdrums werefoundin6000bcandtheywereusedforreligiousceremonies.thesecondpartisabouthowa drumshellismade.additionally,youwillfindinformationabouttheusesofadrumnotonlyasa musicalinstrumentwhichisthepopularusenowadaysbutalsoasatreatment,declarationofwar,and evenforcastingspellswhichweremorecommonusesinthepast.davulisatraditionalmusical instrumentinturkey.thepersonwhoplaysdavuliscalleddavulcu.thisinstrumentissocommonin Turksthattheyhavemanyidiomsandsayingsrelatedtodavul.Towardstheendofthemovie,youwill findoutsomeexamplestothoseidioms. Culturetips ItistraditionaltohaveTurkishdrums(davul)playedattheweddingsinTurkey.Oftenzurna,whichisa typeofwindinstrumentmadeofwoodofapricottree,accompaniesthedavul. DavulisusuallyusedinTurkishFolkMusic.ItisalsousedinMehtermusic,whichisOttomanEmpire s militaryband.ratherthanentertainment,mehterisasignofmagnificenceandgloryinturkishculture. 1

2 2.LanguageAssistance Keywordsforthevideopassagetranscribed Davul,davulcu,kasnak,deri,kültür,toplum,geleneksel Guidedquestions 1. Davulunkullanıldığıtoplumlardanvideodabahsedilenlereörnekveriniz. 2. Yapılanarkeolojikkazılardabulunaneneskidavulhangitariheaittir? 3. Kasnaknedir?Davulunyapımındakasnakhangiaşamalardangeçer? 4. Davulhangiamaçlarlakullanılmıştır? 5. Davuliçinkullanılanderininhazırlanmaaşamasındanbahsedermisiniz? 6. Davulçeşitlerikaçgurubaayrılır? 7. FatihSultanMehmetİstanbul unfethindedavullardannasılyararlanmıştır? 1. Giveexamplestothecommunitiesthatuseddrumsmentionedinthevideo. 2. Whichyeardoestheearliestdrumfoundinthearchaeologicaldigsbelongto? 3. Whatiskasnak?Whatstagesdoeskasnakpasswhilemakingthedrum? 4. Whatpurposesdoesthedrumusedfor? 5. Talkaboutthepreparationphasesoftheleatherusedforthedrum. 6. Howmanydrumtypesarethere? 7. HowdidFatihTheConquerorbenefitfromthedrumswhenheconqueredIstanbul? Grammar VerbalNouns: Thesuffixesthatformverbalnounsare mek, me,and iş.thesuffix mekindicatesanundefined action, metheactionorresultofaction,and işthemannerofaction. mek.verbalnounsformedwith meknevertakepersonalsuffixesorthesuffixofthegenitivecase (possessivecase).theycanbeusedas: 1.Thesubjectinasentence. E.g.Ankara yagitmekbenimfikrimdeğildi. 2.Theobjectoftheverbs istemek (towant)and bilmek (toknow). E.g.Sinemayagitmekistemiyorum.(Idon twanttogotothemovies) 3.Qualifierincompounds. E.g.içindekiyaşamakarzusukaybolmuştu.(helosthispassiontolive) 4.Objectofthepropositionsiçinandüzere. E.g.Onubulmakiçinelimdengeleniyapacağım.(Iwilldomybesttofindher) me.verbalnounsformedwith meappearineverycaseandcantakethepersonalsuffixes. E.g.Bukitabımutlakaokumangerek.(Youshouldreadthisbook= Verbalnounsformedwithareusedincompoundnouns. E.g.Oturmaodası(livingroom),okumasalonu(readingroom) Verbalnounsformedwith meareverycommontoappearascommonnouns. E.g.dondurma(icecream),ezme(puree) Theycanalsobeusedasadjectives. E.g.asmaköprü(suspensionbridge) Iş.Verbalnounsformedwith ışcandepictthemanneroftheactionorthefactofaction. E.g.Bugidişleorayageceleyinancakvarırız.(Withthiswayofgoing,wewouldreachthereatnight) 2

3 3 Aylin ingidişiyleodayasessizlikçöktü.(silencefoldedintheroomasaylinleft) Vocabulary(Kaynak:TürkDilKurumu) Kazı(a):Yeraltındakitarihseldeğeriolanşeyleri,yapılarıortayaçıkarmakamacıylaarkeologlarca toprağınbellikurallaraveyöntemleregörekazılması,araştırılması. Digging Tarihlemek(f):Birolayınveyakazılardabulunanbireşyanınhangitariheaitolduğunubelirlemek. To date(something) Çağ(a):Zamandilimi,vakit. Period,era Ahşap:Ağaçtan,tahtadanyapılmış. Wooden Kasnak(a):Enliçember. Frame Önemvermek(f):değervermek,önemlisaymak. Tovalue Arkeoloji(a):Kazıbilimi. Archaeology Buluntu(a):Kazıveyaaraştırmalarlaortayaçıkarılmışolan,bazenderastgelinerekbulunaneski çağlardankalmaeşya. Afind,antique Deri(a):İşlenerekkullanılırdurumagetirilmişhayvanpostu. Leather Ebekuşağı(a):Gökkuşağı. Rainbow Göç(a):Ekonomik,toplumsal,siyasisebeplerlebireylerinveyatopluluklarınbirülkedenbaşkabirülkeye, biryerleşimyerindenbaşkabiryerleşimyerinegitmeişi,taşınma. Immigration Çalgı(a):Müzikaleti,enstrüman. Musicalinstrument Vurmalı(s):Vurularakçalınan. Percussion Tedavi(a):İlaçvb.ilehastalığıiyietme,iyileştirme. Treatment Sicim(a):inceip. Rope,string Kireç(a):Mermer,tebeşir,kireçtaşı,alçıtaşıgibibirçoktaşınözünüoluşturankalsiyumoksit. Lime Virtüöz(a):Herhangibirmüzikaracınıbüyükustalıklaçalabilensanatçı. Virtuoso İşlev(a):Birnesneveyabirkimseningördüğüiş,işgörmeyetisi,görev,fonksiyon. Function 3.TranscriptionandGlossary TranscriptionofthevideoRitimleGelenGüzellik:Davul Tarihçesihakkındaönemlibilgilerveren Arkeolojikaraştırmalardavulungeçmişinin Neonetikçağakadaruzandığınıortayakoyuyor. BilimadamlarıMoleviya dakikazılardabulunmuş birdavulumilattanöncealtıbinyılına tarihlemişlerdir.bugünsümertapınaklarında ahşapkasnaklıdevdavullarınkullanıldığını biliyoruz.davulaönemvermişeskitoplumlar arasındamısır lıları,roma lılarıyunan lılarıve Hint lilerisayabiliriz.eskiçağdayakındoğuda Yunanistan daveroma dagenellikleahşap kasnaklıdavullarkullanılırdı.anadolu daözellikle kimseningörmemesiiçinkibelerahipleri kendilerinisünnetederkenacıyıazaltmakamacıyla tef,zilvedavulunritmiylekendindengecerdi. Anadolu dasünnetlerdekullanılandavul geleneğindebuolayınpayıbüyüktür.anadolu daki arkeolojikbuluntulareskiçağdakimizamanbir davuluikiyadaüçkişininbirlikteçalabildiğini gösteriyor.hindistan davetibet tegörülenahşap kasnaklıdavullartakırtıdavullarıolarak adlandırılmış.çiftyüzlübudavuluniçineses çıkarmasıiçinmetalikobjelerkonulurdu. Deriyikuvvetlicesarangenişsilindirik şeklindekiağacakasnakadıverilir.özelağaç hazırlandıktansonrauzunbirsüresudabekletilir. Sonraközlübirateşiniçineçıkarılır,ütülenirve bükülereksilindirhalinegetirilir.ikiucubirleştirilir, kuvvetlibirbiçimdesabitleştirilir.davulunbir müzikaltiolarakhemenhertoplumdaönemlibir

4 4 yerivardır.buçalgıtoplumsalyaşamdadadeğişik işlevlerüstlenmiştir.şamanlardavulubüyüselve dinseltörenlerdekullanmışlar.kimiaraştırmacılar Tibet lirahiplerinçoksayıdadavuluçalarakses gücüylebüyükkayaparçalarınıhareket ettirdikleriniiddiaediyor.mısır lılarınbile piramitleriinşaederkentonlarcaağırlıktakibirçok taşıbusesgücüylehareketettirmişoldukları sanılmaktadır.kasnakgenellikleceviz,ıhlamur, köknar,kayın,sedir,meşe,dutağaçlarından yapılmaktadır.kasnaklarınüstlerisüslenir,ay, güneş,ebekuşağı,atdesenlerivegeyikdesenleri işlenirdi. Nerelerdekullanılmıyorki haberleşme, ilanetme,uyarma,düğün,nişan,kınagecesi, sahur,ciritoyunları,atyarışları,yağlıgüreş,aba güreşi,savaş,bayram,müjde,güvenlik,göç, yangınvedahaniceleri Günümüzdedavullardan tedaviaracıolarakdayararlanılmaktadır.özellikle BatıAfrikakökenliNijeryadavulukasları gevşetmedevetoplulukruhuyaratmadaçok etkilidir.davultürk lerindegeleneksel çalgılarındanbiridir.eskitürk lerönceleridavula tumruk,tungurdiyorlardı.türk lermüslüman olduktansonrabuvurmalıçalgıyadavul demişlerdir.busözcüğünarapça tabl dangeldiği sanılmaktadır.ikisantimetregenişliğindekideri çemberisilindirikhalinegetirildiktensonrauç kısımlarsabitleştirilir.davul,germeçemberine geçirilenderivekasnakolmaküzereikibölümden oluşmaktadır.kasnağınüstünederiile geçeceğindençemberindavulkasnağındabiraz büyükolmasınadikkatedilir. Davulçalanlaratabuzen,davulzen, davulcudenmiş.tuğu,tabul,kövürge,küğrü, tuğur,tabıgibiisimlerledeanılmış.davulevrensel nitelikkazanmışeneskivurmalıçalgılardandır. Tınısıkulağahoşgeldiğindençoğunluklakısır hayvanlarınderilerindenyapılır.gençhayvanlar datercihedilmekte.hayvanlarınhastalıksızolması gerilecekderinindayanıklıolmasınısağlar.seçilen deriöncetuzlanırveodunçivilerinegerilerekbir süregüneştebekletilir.tuzlakuruyanderinin üzerineiçindeşaptozubulunansütdökülerek yumuşatılır.derininetlikısımlarıiyicetemizlenir, pürüzsüzhalegetirilir.sonraeğertmeişlemine geçilir.kazandakaynamışçamkabuğu,kozalak, palamutgibikarışımlısudabekletilir.sonra üzerinesönmemişkireçdökülür.kuvvetliolarak bolsudayıkanır.kurumayabırakılanderidayanıklı olması,çatlamamasıiçindeyağlanır. Davulşekillerindensözederken,kayışlı davullar,iplidavullardiyesınıflandırabiliriz.ayrıca asmalıvevurmalıdiyedesınıflandırmakmümkün. Elleçalınandavullarıntınısıfarklı,tokmakçubukla yapılançalmalardadadeğişiktınılarıduymamız mümkün.erzurumdaenlidavulveondançıkanses tokvedeğişikbirtınıyasahip.edirne dekibaşka, Gaziantep teki,adıyaman dakibaşka.davullara eşlikedenenönemlisaz,enönemlienstrüman zurna.davulvezurnabir,önemlibirikili. Germeçemberiyöreleregörezigzaglar oluşturur.çemberfarklıaralıklarlasicimveya kayışlaöncebağlanır,sonragermeişlemiyapılır. İstenilengerginliğiyakalayanakadarsıkılırveıslak derikurutulmayabırakılır.davulcularınherbirinin ayrıbirvirtüözolduğusöylenir.ünlüdavul virtüözlerimizarasındaaramızdanayrılmış olmalarınarağmenunutulmasımümkünolmayan üstatlarımızdankilis lihalukcuma,gaziantep li DerikveKazımKaplan,KarayılanlakaplıMahir Karadağlı,Kerhüda,HüseyinKaplanveMehmet Çolak ısayabiliriz. Davul zurnayaşamınbirparçası.enbüyük duygukaynağıvetoplumunruhsalışığıolmuştur. Kimizamanritminetkisiyleheyecanenüstdüzeye ulaşmıştır.fatihsultanmehmet inistanbul un fethindebinlercedavulcukullanmışolmasıdabu nedenledir.kendiordusunaheyecankarşıorduya korkuvermekiçintümdavulcularaynıandadavul çalmışlardır.türklerindavulaverdikleriönem dillerinedeyansımıştır.türkçe dedavullailgili birçokdeyimvesözvardır.davulzurnaçalmak, davultozu,davulludönmek,davuluntokmağı elindeolmak,herkesdavulçalaramaçomağı makamınauyduramaz,davulonunomzunda çomakbaşkasınınelinde,davuldengidengine çalar,davulunsesiuzaktanhoşgelir,felekkimine davulçaldırırkiminedümbelek,davulubizçaldık parsayıbaşkasıtopladı,kızıkendigönlüne bırakırsanyadavulcuyabırakıryazurnacıya.tarih

5 5 boyuncadavulunhertoplumdadeğişikbirçok işlevininolduğundansözettik.buişlevlerinen önemlisinikesfetmekdeanadoluinsanınanasip olmuş.pekinedirbuenönemliişlev?gençkızların gönültellerinititretmek.nedeolsaanlayana sivrisineksaz,anlamayanadavulzurnaaz. Glossary(Kaynak:TürkDilKurumu) NeolitikÇağ:Neolithicperiod MilattanÖnce:BeforeChrist Anadolu:Anatolia,Turkey slandsinasia. Sünnet:Circumcision Kibele:Cybele;aPhrygiandeityofEarthmother. Tarihçe:thehistoricalaccountofaplaceorphenomenon. Sahur:themealeatenbeforestartingfastinginRamadan,earlybreakfast. Üstat:Apersonwhoisveryknowledgebleorverygoodathisprofession. Idiomsandproverbs Davulzurnaçalmak:tomakesomethingknowntoeverybody. davultozu:usedtodescribeanimpossiblecondition davuluntokmağıelindeolmak:tobeontopofeverything. herkesdavulçalaramaçomağımakamınauyduramaz:everyonecanfinishajobbutonlyafewcandoit well. davulonunomzundaçomakbaşkasınınelinde:hedoesallthehardworkandsomeoneelsegetsthe profit. davuldengidengineçalar:thepeoplewhoisgoingtogetmarriedshouldbeagoodmatchtoeachother. davulunsesiuzaktanhoşgelir:anoutsidermightthinkthatajobiseasybutthepersonwhodoesthe workknowstheintricaciesbest. felekkiminedavulçaldırırkiminedümbelek:lifetreatseveryonedifferently. davulubizçaldıkparsayıbaşkasıtopladı:weworkedveryhardforitbutsomeoneelsemadeuseofit. kızıkendigönlünebırakırsanyadavulcuyavarıryazurnacıya:ifthegirlswhoareplanningtogetmarried donotconsultwiththeirelderly,theymightmakewrongdecisions. gönültellerinititretmek: anlayanasivrisineksaz,anlamayanadavulzurnaaz:peoplewhoareunderstandingcangetalotfrom implicationsunlikeapersonwhoisinsensitive. REFERENCEANDCOPYRIGHTINFORMATIONFORTHISFOCUSONLANGUAGE ThisFocusonLanguagehasacopyright.Itmaybereproducedanddistributedforeducational purposesonlyifthefollowingcitationisincludedinthedocument: ThisFocusonLanguagewasoriginallypublishedontheDeepApproachwebsite ( Alagöz,E.andTochon,F.V.(2011).MusicandMusicians(Türkiye demüzik)module6,focuson Language,Intermediatelevel.Madison,WI:WisconsinCenterforEducationResearch(WCER).

6 herewithpermissionoftheauthorsandthepublisher,thewisconsincenterforeducation ResearchattheUniversityofWisconsin Madison. Toviewrelatedmodules,movies,powerpoints,theoreticalarticles,Q&As,andwebcasts,orto commentpublicallyonthismoduleinaforumofdiscussion,pleasegoto 6