RUANDA ÜLKE RAPORU RUANDA ÜLKE RAPORU. Dış Ticaret Servisi

Transkript

1 RUANDA ÜLKE RAPORU Dış Ticaret Servisi Ağustos 2016

2 İÇİNDEKİLER 1.2. GENEL BİLGİLER Coğrafi Konum Siyasi ve İdari Yapı Nüfus GENEL EKONOMİK DURUM Ekonomik Yapı... 4 SEKTÖRLER SEKTÖRLER Tarım Sanayi Madencilik Ulaşım... 7 DIŞ TİCARET DIŞ TİCARET Genel Durum Başlıca Ürünler İtibariyle Ruanda nın İhracatı Başlıca Ürünler İtibariyle Ruanda nın İthalatı Başlıca Ülkeler İtibariyle Ruanda nın İhracatı Başlıca Ülkeler İtibariyle Ruanda nın İthalatı TÜRKİYE İLE TİCARET TÜRKİYE İLE TİCARET Türkiye Ruanda Dış Ticaret Değerleri Türkiye nin Ruanda ya İhracatından Başlıca Ürünler Türkiye nin Ruanda dan İthalatında Başlıca Ürünler KONYA İLE TİCARET KONYA İLE TİCARETİ Konya Ruanda 2015 Yılı İhracat Kalemleri Türkiye-Ruanda-Konya Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları Türkiye- Ruanda Rakamları

3 BİRİNCİ BÖLÜM RUANDA HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1. ÜLKE KİMLİĞİ Resmi Adı: Ruanda Cumhuriyeti Yönetim Biçimi: Cumhuriyet Cumhurbaşkanı: Paul Kagame Başkent: Kigali (1,17 milyon) Nüfusu: 11,4 milyon Yüzölçümü: km2 Diller: İngilizce, Fransızca ve Kinyarwanda Din: Katolik (%56,5), Protestan (%26), Adventist (%11,1), Müslüman (%4,6), Diğer (%1,8) Para Birimi: Rwanda Frankı (Rwfr) 2

4 1.2. GENEL BİLGİLER Coğrafi Konum Orta Afrika da Büyük Göller Yöresi nde yer alan Ruanda, Burundi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Tanzanya ve Uganda ile komşudur. Ülke oldukça engebeli bir arazi üzerine kurulmuştur. Ruanda ekvatora çok yakın olmasına rağmen, arazisinin yüksekliği sebebiyle ılıman bir iklime sahiptir. Bazı mevsimlik değişikliklerin haricinde yıllık ortalama sıcaklık genel olarak 18 C civarında olur. Şubat ve Mayıs ayları arasında şiddetli yağışlar görülür Siyasi ve İdari Yapı Ruanda anayasa ile yönetilen bir cumhuriyettir. Günümüzde yürürlükte olan anayasa 2003 yılında gerçekleştirilen halk oylaması ile kabul edilerek yürürlüğe konulmuştur. Ruanda devlet başkanı genel seçimler ile halk tarafından seçilmektedir. Ruanda parlamentosu iki kanattan oluşmakta olup, bunlar ulusal meclis ile senato konumundadır. Tüm siyasi partiler Forum de concertation (Türkçe:Oylama forumu) adı verilen bir yapı içerisinde toplanarak tüm alınması gereken kararları bütünlük içerisinde ve herkes tarafından kabul edilmiş bir şekilde almaktadırlar. Ülke genelinde 2003 yılına kadar yasak olan siyasi partiler söz konusu yılın Ağustos ve Eylül aylarında gerçekleştirilen iç savaş sonrası ilk seçimlere katılarak meclis ve devlet başkanlığı seçimleri gerçekleştirilmiştir yılından 2003 yılına kadar geçici bir meclise sahip olan Ruanda'da başka bir yapı bulunmamaktaydı ve geçici meclis 70 sandalyeye sahipti. 12 Aralık 1994 tarihinde birçok partinin de katılımı ile varılan antlaşma neticesinde kurulan yeni yapının ilk üyeleri Arusha Mutabakatı kapsamında seçilmiştir yılında yapılan seçimler ile birlikte iki kanatlı bir yapı oluşan Ruanda'da Chambre des Députés olarak adlandırılan ulusal mecliste 80 sandalye mevcutken, senatoda 26 sandalye bulunmaktadır Nüfus Ruanda'da son olarak 2012 yılında gerçekleştirilen resmi sayım sonuçlarına göre 10,515,973 nüfus tespit edilmiştir. Bu güncel olarak son resmi sayım konumunda olup, 2014 tahmin 3

5 sayım sonuçlarına göre ülkede 10,996,895 nüfus belirlenmiştir. Ülke içerisinde 433 kişi/km² nüfus yoğunluğu ile Ruanda Afrika kıtasının nüfus yoğunluğu en fazla olan ülkesi konumundadır. Ülke nüfusunun çoğunluğu başkent Kigali'de yaşamaktadır. Ruanda genç bir nüfusa sahip olup, 2014 tahmini verilerine göre nüfusun %61'i 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %2,5'i 65 yaş ve üzerindedir.[5] 0-14 yaş: %42.1 (erkek 2,617,472/kadın 2,575,429) yaş: %18.9 (erkek 1,166,258/kadın 1,167,934) yaş: %32.5 (erkek 2,010,034/kadın 1,994,582) yaş: %4 (erkek 229,759/kadın 267,430) 65 yaş ve üzeri: %2.5 (erkek 125,862/kadın 182,378) 1.3. GENEL EKONOMİK DURUM Ekonomik Yapı TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH, (Milyar Dolar) Kişi Başına GSYİH,Satın Alma Gücü paritesine Göre, US Dolar 1, , , , Yatırımların GSYİH'daki Payı (%) Yıllık Enflasyon (%) Genel Bütçe gelirlerinin GSYİH'daki Payı (%) Cari İşlemler Dengesi (Milyar Dolar) Cari İşlemler Dengesinin GSYİH'daki payı (%) Kaynak: (2016-IMF tahmin)17/03/2016/imfweb Nüfus yoğunluğunun yüksek düzeyde olması, bireysel tarımın arazi kıtlığına rağmen ön planda tutulması ve yeraltı kaynaklarına ulaşımın zor olması, hizmet ve sanayi sektörlerinin yetersiz olması, ülke içerisinde ki piyasaların bölgesel entegrasyonunun yetersiz olması, bölgesel çatışmalar-savaşların olması ve dünya pazarlarına erişiminin uzun mesafeler nedeniyle yüksek maliyetli olması Ruanda nın ekonomik açıdan gelişim gösterememesinde rol oynayan belirli faktörlerdir. 4

6 Ülke ekonomisinin en önemli parçasını tarımsal faaliyetler oluşturmaktadır. Ülke nüfusunun yaklaşık olarak %93'ü direkt ya da dolaylı olarak tarımsal faaliyetler içerisinde yer almaktadır. Bu alanda gerçekleştirilen faaliyetlerin %90'ı ise kişisel tüketimi karşılamak için gerçekleştirilmektedir. Ülke topraklarının küçük olmasının aksine nüfusun yoğun olması tarımsal faaliyetlerin bir hektardan daha az alanlarda yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Tarımsal alanların büyük bir çoğunluğu yamaçlarda yer almakta, tarımsal faaliyetlerle uğraşan aileler en küçük toprak parçasını bile değerlendirmekte ve alanların nadasa bırakılması işlemi ise günümüzde neredeyse hiç uygulanmamaktadır. Kahve, çay, tatlı patates, bezelye, soya, muz, mısır ekilen ve yetiştirilen en önemli tarım ürünlerini oluşturmaktadır. Soya özellikle tofunun üretiminde sık olarak kullanılmakta ve bu yüzden de yaygın olarak yetiştirilmektedir. Tarımsal faaliyetlerin yanı sıra hayvancılıkta toplum arasında yaygın bir konumdadır. Özellikle büyükbaş hayvan yetiştiriciliği önemli bir faaliyet konusudur. Bunun yanı sıra az da olsa keçi başta olmak üzere küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ile domuz ve tavşan yetiştiriciliği de aileler tarafından gerçekleştirilmektedir. Sanayi üretiminde ise çimento, küçük ölçekli içecekler, sabun, mobilya, plastik eşya, sigara gibi ürünler üretilmekte ve çoğunluğu iç piyasada satışa sunulmaktadır. 5

7 İKİNCİ BÖLÜM SEKTÖRLER 2.1. SEKTÖRLER Tarım Ruanda, doğal kaynakları az olan bir ülke olması nedeniyle, ülke ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayalı bir ekonomidir. Ruanda nın batı bölgesinin hemen hemen tamamına yakın bir bölümü yeşil bitki örtüsüyle doludur. Aynı zamanda bu bölgede tarım ve hayvancılık için müsait topraklar mevcuttur. Ülke topraklarının %40 ına yakın bir bölümü ekime müsaittir. Tarım sektörü Ruanda Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının üçte birini karşılamaktadır. Özellikle kırsal kesimin ana geçim kaynağı olan tarım sektörü kadınlar içinde esas çalışma alanlarındandır. Ruanda toplam nüfusunun %80 ine yakını tarım nüfusudur. Sektör ülke içi yiyecek ihtiyacının %90 ını karşılarken ihracat gelirlerinin %70 den fazlası da yine tarım sektörü tarafından elde edilmektedir. Ruanda hükümeti ülkedeki tarımı geliştirmek için çeşitli adımlar atmaktadır. Bu kapsamda Verimliliği Artırma Programı yürürlüğe girmiş ve bu program çerçevesinde tarımda üretkenliği arttırmak istemektedirler. Bunun yanısıra Vizyon 2020 adlı proje ile de kırsal kesimleri geliştirmeye yönelik adımlar atılmış ve işsizlere de iş olanağı yaratılmıştır. Bu çabalar sayesinde 2010 yılında ihracat yapılan en önemli ürünlerden kahve üretimi %22.5, çay üretimi ise %10.8 oranında artmıştır yılında da %67,8 oranda artış göstermiştir. Tarım sektöründe en önemli paylardan biri kahveye aittir ve dünyanın en iyi kahvelerinden birisi Ruanda da üretilmektedir. Bugün de kahve kalitesini arttırmak için çalışmalar yürütülmektedir. Bu çalışmalar sayesinde yaklaşık kahve yetiştiricisi gelirlerini ikiye katlamıştır. Kalite arttırımında en önemli pay kooperatiflere aittir. Kooperatifler köylerdeki insanların birarada ortak bir ekonomik hedef için çalışabilmelerini sağlamıştır. Şu anda Ruanda da yüksek kalite Arap kahvesi yetiştiriliyor ve ABD, Avrupa, Japonya, Kenya, İngiltere ve Güney Kore ye ihraç ediliyor. 6

8 Sanayi Ruanda da sanayi sektörü gelişmemiştir verilerine göre tarımın sağladığı katkının ancak yarısını sağlayabilmektedir. Üretim sanayi, enerji, madencilik ve inşaat sanayi en önemli faaliyet alanlarıdır yılının ikinci yarısında sanayi sektörü bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %18,9 büyüme kaydetmiştir. Sanayi sektöründeki büyümeye üretim sanayi %50 ve inşaat %29,5 oranlarında katkı sağlamıştır. Başlıca sanayi ürünleri arasında çimento, sabun, içecek, mobilya, ayakkabı, plastik ürünler, tekstil ve sigara yer almaktadır Madencilik Madenciliğin ülke ekonomisine önemli bir katkısı vardır. Kasiterit, volframit, altın, koltan ve kalay çıkarılan madenlerdendir. Bu madenler elektronik ve iletişim cihazlarının üretiminde kullanılmaktadır. Fakat, madencilik sektöründeki satışlar 2012 yılında %7,6 düşmüştür Ulaşım Ülkenin karayolu ulaşım sistemi yetersizdir km karayolunun ancak km si asfalttır. Ülkede demiryolu yoktur. Başkent Kigali de bir milletlerarası havaalanı vardır. 7

9 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DIŞ TİCARET 4.1. DIŞ TİCARET Genel Durum (1000 ABD Doları) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE Başlıca Ürünler İtibariyle Ruanda nın İhracatı (1.000 ABD Doları) GTİP ÜRÜNLER GENEL TOPLAM Niyobyum, Tantalyum, Vanadyum, Zirkonyum Cevherleri Vb. Konsantreleri 2710 Petrol Yağları Ve Bitümenli Minerallerden Elde Edilen Yağlar 2609 Kalay Cevherleri Ve Konsantreleri

10 0901 Kahve, Kahve Kabuk Ve Kapçıkları, İçinde Herhangi Bir Oranda Kahve Bulunup Kahve Yerine Kullanılan 0902 Çay Volfram Cevherleri ve Konsantreleri 1101 Buğday Unu/Mahlut Unu Pirinç Demir Veya Alaşımsız Çelikten Yassı Hadde Mamulleri, Genişliği 600 Mm Veya Daha Fazla Olanlar Başlıca Ürünler İtibariyle Ruanda nın İthalatı (1.000 ABD Doları) GTİP ÜRÜNLER GENEL TOPLAM Telefon Cihazları, Ses, Görüntü Veya Diğer Bilgileri Almaya Veya Vermeye Mahsus Diğer Cihazlar 2523 Çimento Petrol Yağları Ve Bitümenli Minerallerden Elde Edilen Yağlar Tedavide Veya Korunmada Kullanılmak Üzere Hazırlanan İlaçlar (Dozlandırılmış) 3906 Akrilik Polimerleri (İlk Şekillerde) 1701 Kamış/Pancar Şekeri Ve Kimyaca Saf Akkaroz (Katı Halde) 1001 Buğday Ve Mahlut Hayvansal Ve Bitkisel Yağlar Ve Bunların Fraksiyonları 4901 Kitaplar, Broşürler, Risaleler Ve Benzeri Matbuat 7210 Demir Veya Alaşımsız Çelikten Yassı Hadde Mamulleri, Genişliği 600 Mm Veya Daha Fazla Olanlar

11 Başlıca Ülkeler İtibariyle Ruanda nın İhracatı SIRA ÜLKELER GENEL TOPLAM Tanzanya Demokratik Kongo Uganda Kenya Avusturya İsviçre ABD Burundi BAE Çin (1.000 ABD Doları) Başlıca Ülkeler İtibariyle Ruanda nın İthalatı SIRA ÜLKELER GENEL TOPLAM Çin Uganda Kenya Hindistan BAE İngiltere Tanzanya Belçika Almanya Güney Afrika

12 BEŞİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE İLE TİCARET 5.1. TÜRKİYE İLE TİCARET Türkiye Ruanda Dış Ticaret Değerleri (ABD Doları) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE Türkiye nin Ruanda ya İhracatından Başlıca Ürünler (1.000 ABD Doları) GTİP ÜRÜN ADI TOPLAM '2102 Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar '7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb '8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar '8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar '1101 Buğday unu/mahlut unu

13 '8502 Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik konvertörleri '8301 Adi metallerden kilit, sürgü ve asma kilit (anahtarlı, şifreli veya elektrikli) ve bunların adi metallerden anahtarları '8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları '6203 Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort (yüzme kıyafeti hariç) '4418 Ağaçtan bina ve inşaat için marangozluk, mamülleri, doğrama parçaları '8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. Makinaları '5702 Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları '8413 Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri '6403 Dış tabanı kauçuktan, plastik maddeden, tabii veya terkip yoluyla elde edilen köseleden ve yüzü deriden olan ayakkabılar '7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş, haddeleme işleminden sonra burulmuş olaniar dahil) '8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar, elektrikli olmayan şofbenler veya depolu su ısıtıcıları '8471 Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak

14 '9619 Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya '8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler '8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, kutular vb) '8421 Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiitre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar '6802 Yontulmaya veya inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan taşı hariç), mozik için küp şeklinde taşlar, granüller '3401 Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar '8429 Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb '9406 Prefabrik yapılar '9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları '3917 Plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.) '3925 Plastikten inşaat malzemesi '1902 Makarnalar ve kuskus '8501 Elektrik motorları ve jeneratörler [elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları hariç] '9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları '7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller '6908 Cilalı veya sırlı seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım taşları; cilalı veya sırlı mozaik küpler vb

15 '7604 Aluminyumdan çubuklar ve profiller '8531 Elektrikli ses veya görüntülü işaret cihazları (ziller, sirenler, gösterge tabloları, hırsızlık veya yangın alarmları) '7318 Demir veya çelikten vidalar, civatalar, somunlar, tirfonlar, perçin çivileri, pimler, kamalar, rondelalar vb eşya '7326 Demir veya çelikten diğer eşya: '8516 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler, rezistanlar '8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri cihazlar '1512 Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Türkiye nin Ruanda dan İthalatında Başlıca Ürünler (1.000 ABD Doları) GTİP ÜRÜN ADI TOPLAM '9303 Diğer ateşli silahlar (spor için av tüfekleri ve diğer tüfekler, işaret fişeği, ok silahları, hayvan için sürgülü silah) '0901 Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan ürünler

16 ALTINCI BÖLÜM KONYA İLE TİCARET 6.1. KONYA İLE TİCARETİ Konya Ruanda 2015 Yılı İhracat Kalemleri S.N Ürün Adı Dolar 1 Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları Demir veya çelikten eşya Plastikler ve mamulleri Türkiye-Ruanda-Konya Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları Türkiye- Ruanda Rakamları Dolar İhracat İthalat Konya-Ruanda Rakamları Dolar İhracat İthalat