Ulaşım ve Trafik ULAŞTIRMA ANABİLİMDALI ULAŞIM TÜRLERİ. Ulaştırma Mühendisliği ULAŞTIRMA SİSTEMİ SEÇİMİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

Transkript

1 Ulaşım ve Trafik A B ANABİLİMDALI Doç. Dr. Bekir AKTAŞ : Bir yarar beklentisiyle canlı ve cansızların yer değiştirmeleri TRAFİK : Taşıt ve canlıların yol (ulaşım altyapısı) üzerindeki davranışlarıdır (hal ve hareketleri) Ulaştırma Mühendisliği Herhangi bir ulaştırma sisteminde, yolcuların ve yüklerin ; güvenli, etkin, hızlı, konforlu, ekonomik ve çevreye duyarlı bir şekilde taşınması için, bilim ve teknolojiyi kullanarak, planlama, fonksiyonel tasarım, işletme ve tesislerin yönetimini yapan bir inşaat mühendisliği alt dalıdır. Kara Ulaştırması Karayolu Ulaştırması Demiryolu Ulaştırması ULAŞIM TÜRLERİ Su Ulaştırması Denizyolu Ulaştırması İçsu yolu Ulaştırması (göl, nehir, kanal) Hava Ulaştırması Boru Hatları Su Petrol, Gaz Ulaştırma Modları SİSTEMİ SEÇİMİ Süratli, ekonomik, güvenli ve ülke koşullarına uygun olması gerekir Sistemler karşılaştırılırken: Kapasite, trafik esnekliği, taşıt işgal sahası, ton-km ve yolcukm maliyetleri ile konfor, kazaya karşı güvenlik, ilk yatırım maliyetleri, bakım ve onarım maliyeti, çevre üzerindeki etkileri dikkate alınır. 1

2 Ulaşım Kullanıcılar Kontrol Sistemleri İnsanlar Yolcu taşımacılığı Eşyalar Eşya Taşımacılığı Kullanıcılar Altyapı Mühendislik Eğitim Taşıt Çevre Kanunlar Toplam yolcu yada eşyanın mesafeye göre paylaşımı Ev-İşyeri arası Alışveriş Eğlence Atıkların uzaklaştırılması Lokal dağıtım Source: Dr. Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Economics & Geography, Hofstra University. İş Turizm Göç Mesafe Trade Energy & Raw Materials Altyapı Kontrol Sistemleri Ulaştırma Sistemlerinin Gelişimi Ulaştırma Sistemlerinin Gelişimi Konetynır Gemileri Tankerler Yük Gemileri Yolcu Gemileri Otomobil Tramvay (Liners) İçten yanmalı motorlar Metro Bisiklet Çelik gemiler Electric motor Limanlar Hidrojen arabaları Elektrikli taşıtlar Airfoils Otoyollar Otobüsler Kamyonlar Buhar Motoru Omnibus Maglev Hızlı Tren Ray Jumbo Jet Jet Uçakları Jet motoru Helikopter Uçaklar Zeplin Balon Tren ve Rüzgar gemilerinin ortalama hızı: 16 km/sa Trenlerin ortalama hızı : 100 km/sa. Buhar gemilerinin ortalama hızı: 25 km/sa 1950 Uçakların ortalama hızı: km/sa 1970 Jet uçaklarının ortalama hızı: km/sa 1990 Çok hızlı hız değişimleri Su Yolu Karayolu Demiryolu Havayolu Source: Dr. Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Economics & Geography, Hofstra University. 2

3 YARARLARI EKONOMİ Tarım Üretimi Sanayi Üretimi Doğal Kaynakların Üretimi Ticaret Turizm Ülke Güvenliği için (Askeri) Kentsel Gelişim, Arazi Kullanımı Toplumsal Gelişmeyi (Eğitim, Eğlence, Spor v.b.) geliştirir. ZARARLARI Çevreye olumsuz etkileri Hava kirliliği Gürültü kirliliği Devlet Yolu İl Yolu Köy Yolu KARAYOLLARI Arazi Kullanımını etkiler İnsan sağlığına doğrudan zarar verir? (Kazalar) TÜRKİYE CUMHURİYETİ NDE YOLLARIMIZ 1970 lerde taşıt sanayinin kurulması ile bazı akslarda görülen trafik sıkışıklığı nedeniyle ekspres veya otoyol yapımına başlandı. KGM nin sorumluluğunda olan üç tip yol mevcuttur. *Otoyol *Devlet yolu *İl yolu Yol Sınıfları Otoyol: Sadece motorlu taşıtların kullanabildiği (Silindir hacmi> 50 cm3), geometrik standartları ve proje hızı yüksek kısmi erişimli, çok şeritli yollardır. Devlet yolu:illeri illere, havaalanlarına, limanlara bağlayan birinci derecede önemli yollar. 3

4 DİĞER YOLLAR YOL SINIFLARI İl yolu: Devlet yolu sınıfına girmeyen ve il sınırları içinde kalan, ilin ilçe ve bucaklarını birbirine bağlayan ikinci dereceden önemli yollardır. Köy yolları: Yapım ve bakımı Valilik İl Özel İdarelerine aittir. Orman Yolları: Yapım ve bakımı Orman Bakanlığı na aittir. Turizm yolları: Finansı Turizm Bakanlığı ndan karşılanmak koşuluyla, Karayolları ve İl Özel İdareleri tarafından yapılır. Karayolu trafiğinin artması 250 kişiyi taşımak için araç sayısı Çevre problemleri Trafik kazaları Trafik sıkışıklığı Yüksek ulaşım maliyetleri gibi olumsuz etkiler ortaya çıkardı Elker, C. (2004), TMH 4

5 Karayolları Bölünmüş Yol Bölünmemiş Yol Bölünmüş Yol Uzunluğu (km) Bitümlü Sıcak Karışım (Asfalt Betonu) itibari ile Yapılan Bölünmüş Yol Toplam Bölünmüş Yol Sathi Kaplama Mevcut BSK kaplama üzerine veya granüler temel tabaka üzerine astar tabakası ve yapıştırma tabakası seriminden sonra, uygun oranda kübik şekle yakın mıcırların serimi ve pnomatik tekerlekli silindirlerle sıkşıtırılması sonucu elde edilir. Demiryolu Projeleri 5

6 Yüksek Hızlı Tren Nedir? Yeni inşa edilen,uygun geometri ve altyapı üzerinde hattın büyük bir kısmında 250 km/st ve üzerinde hız yapabilen trenlere yüksek hızlı tren adı verilir. Mevcut hatların geometrisi ve altyapısı iyileştirilerek 200 km/ste kadar hız yapabilen trenlere hızlı tren denir. Havayolu, Demiryolu Ulaşım Modları Seçim Kriteri konvansiyonel tren Havayolu Yüksek hızlı tren Neden Hızlı Tren? Daha kısa ulaşım süresi, (Ankara- Eskişehir: Hızlı tren 1.5 saat, Otobüs 3saat, Otomobil 2saat 30dakika) Yüksek konfor, (Koltuk araları açık, TV/DVD, Internet, Cafe vb. hizmetler) Güvenli, (1964 yılında hizmete giren Japon hızlı treninde ve 1981 yılında hizmete giren Fransız hızlı tren hattında ölümlü kaza meydana gelmemiştir Dakik, (Olağanüstü durumlar dışında zamanında ulaşır. İspanya, 5 dakikadan fazla gecikmelerde bilet ücretini iade etmektedir) İklim koşullarından en az etkilenen ulaşım modudur. Çevre dostudur. Dünyada Hızlı Tren İşletmeciliği Yapan Ülkeler Üstyapı ve Elektromekanik sistemler 6

7 Ankara-Eskişehir YHT Maliyet Dağılımı Hızlı Tren Araçları Tekerlekli Araçlar Maglev Teknolojisi Çin de ticari olarak kullanılmaktadır EDİRNE İSTANBUL TRABZON KARS Baliz ESKİŞEHİR ANKARA Polatlı Yerköy SİVAS ERZİNCAN İZMİR AFYON KAYSERİ MALATYA BURDUR KONYA DİYARBAKIR ANTALYA Manavgat Alanya İzin verilen minimum ve maksimum hız YÜKSEK HIZLI TREN PROJELERİ 2010 YILI UÇUŞ HARİTASI Sinop Tekirdağ İstanbul Çorlu Zonguldak Merzifon Samsun Trabzon Kars Havayolu Çanakkale Edremit Bursa Uşak Ankara Eskişehir Kayseri Tokat Sivas Erzincan Elazığ Erzurum Muş Ağrı Van İzmir Bodrum Konya Denizli Isparta Antalya Dalaman Gazipaşa Nevşehir Adana Malatya Diyarbakır Adıyaman Kahramanmaraş Batman Gaziantep Şanlıurfa Mardin Siirt Hakkari Hatay THY Onur Air SUN Express ATLAS JET Pegasus BoraJet Bugün, 7 Havayolu 7 Merkezden 46 Noktaya 2002 de 4 Noktadan, Bugün 8 Noktadan Kıbrıs a 7

8 Havaalanı Trafik Değişimi Ülkemizdeki Büyük Ulaşım Projeleri Ulaşım alanında ülkemizdeki gelişmeler sadece yol ağının ilerlemesi ile sınırlı kalmayıp, Dünya yı kendine hayran bırakacak Mega Projeler ile devam etmiştir. İzmit Körfez Geçiş Köprüsü 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli KAPASİTE Marmaray Yavuz Sultan Selim Köprüsü 8