TÜRKİYE MUZ ÜRETİM VE İTHALATININ BOX-JENKİNS VE DELPHİ YÖNTEMLERİ İLE TAHMİNİ
|
|
- Nergis Si̇mge Karakuş
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TÜRKİYE MUZ ÜRETİM VE İTHALATININ BOX-JENKİNS VE DELPHİ YÖNTEMLERİ İLE TAHMİNİ Osman UYSAL 1 O. Sedat SUBAŞI 1 Baran YAŞAR 2 uysalosman@hotmail.com sedatsbs@gmail.com byasar@cu.edu.tr 1 Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Erdemli / MERSİN 2 Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Çiftliği, Adana ÖZET Ülkemizde yüksek düzeyde gümrük vergisiyle muz üretiminin korunması nedeniyle gerek açıkta gerekse örtüaltında muz üretimi son yıllarda yaygınlaşmıştır. Bu çalışmada; Türkiye'nin yıllarına ait muz üretim ve muz ithalat miktarları incelenmiş, üretim ve ithalat tahmininde Delphi metoduyla hem üretim hem de ithalat tahmini için 5'er adet sektör uzmanının görüşlerinden mevcut üretim ve ithalat yapısı dikkate alınarak subjektif düzeltme yöntemine göre yeni seri oluşturulmuştur. Elde edilen yeni seri Box Jenkins metotlarından biri olan Çift Üstel Düzeltme yöntemi kullanılarak yılları için öngörü gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, 2015 yılında muz üretiminin 263,124 ton ile 264,064 ton arasında, muz ithalatının 214,400 ton ila 219,075 ton arasında gerçekleşeceği öngörülmüştür. Anahtar Kelimeler: Muz, üretim, ithalat, Delphi metodu, Çift Üstel Düzeltme yöntemi. TURKEY BANANA PRODUCTION AND IMPORT FORECASTING BY USING BOX JENKINS MODEL AND DELPHI METHODS Banana production in Turkey has become widespread both in open field and greenhouse in recent years due to high level custom tariffs. In this study, Turkeys banana production and banana import quantities are examined between Double Exponential Smoothing method was used for prediction of next 5 years' banana production and import quantity, and new time series created through Subjective Correction method. As a result in 2015, Turkeys banana production volume estimated between 263, ,064 tons, and import quantity estimated between 214, ,075 tons. Keywords: Banana, production, import, Delphi method, Double Exponential Smoothing 1275
2 1. GİRİŞ Muz, esas olarak bir tropik iklim meyvesidir ve daha çok gelişmekte olan ülkelerde üretilen ve bu ülkelerin ana ürünü ve ihraç ürünü olması muzun belirgin bir özelliğidir. Gelişmiş ülkelerde rahatlıkla pazar bulabilmektedir. Ülkemizde muz üretimi son yıllarda sera altı yetiştiriciliğinde gelişmesinden sonra önem kazanmıştır. Yüksek gümrük vergisiyle korumanın yanında tarife dışı engel gibi görülen ve 2001 yılında büyük çapta ithalat yaptığımız Ekvator un Dünya Ticaret Örgütüne şikâyet ettiği kontrol hizmetlerinin etkisiyle yurt içi fiyatlara müdahale edilmekte ve üretim desteklenmektedir. Üretim ve verimimizin özellikle son yıllarda artış göstermesi ülkemiz için önemlidir. Cenevre çerçeve kararları gelişme yolundaki ülkelere özel ve farklı muamele kapsamında bazı ürünleri (hassas ve özel ürünler ) ithalat rekabetine karşı koruma ayrıcalığı tanımaktadır. Özel ve farklı muamele kapsamında sağlanacak geçici ayrıcalıklar için kriterler çok açık olmadığından hangi ürünlerin bu kapsamdan yararlanacağı açık değildir. Muz hassas ürün kapsamına dâhil olsa bile %147.5 olan ithalat tarife oranı aynı kalmayacaktır. Sadece daha küçük oranlı ve daha uzun süreli bir takvime göre tarifede indirim yapılacaktır. Bundan başka çerçeve kararların 45. maddesinde ifade edildiği gibi en az gelişmiş ülke orijinli malların gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere gümrük vergisiz gireceği şeklindeki ifade Türkiye için büyük önem ifade etmektedir. Büyük olasılıkla müzakerelerde en az gelişmiş ülkelere verilecek gümrüksüz giriş tavizine gelişmekte olan ülkelerde olumlu cevap vereceklerdir. En az gelişmiş ülkelerin üretim ve ihracat verileri incelenerek, bu ülkelerden gümrüksüz olarak hangi ürünlerin Türkiye ye girebileceği belirlenmelidir. Örneğin muz, susam, yaş meyve, kahve vb ürünler bu ülkelerden gümrüksüz Türkiye ye girme olanağına kavuşabilir (Koç,2005). İthalat vergilerinin düşürülmesi veya kaldırılması ihtimali, dünya muz ticaret yapısı ve ithal muz maliyetlerinin düşük olması gibi muz üretiminde tehdit olarak algılanan unsurlar yakın gelecekte muz tarımını olumsuz etkileyebilecektir (Subaşı ve ark., 2015). Türkiye de muz üretiminin %73'ü Mersin de, %27'si Antalya da yapılmaktadır. Geriye kalan az miktardaki muz ise Hatay ve çok az miktarda da olsa Adana'da üretilmektedir (TÜİK, 2015). Son yıllarda hızlı bir şekilde örtü altı yetiştiriciliğine geçiş yapılmış, üretim ve kalitede önemli derecede artış sağlanmıştır. Örtüaltı yetiştiriciliğin doğa koşullarında bağımlılığı azaltmasından dolayı verimde dolayısıyla üretimde artış sağlaması bakımından avantaj olarak göründüğü göz önüne alınırsa bu yönde teknik ve mali konularda üreticilere yol göstermesi ve destek verilmesi halinde gelecek yıllarda üretim artışı sağlamak mümkün olabilecektir (Ege, 2003). Bu çalışma, yılları arasında Türkiye'nin muz üretim ve ithalat miktarının zaman serileri kullanılarak önümüzdeki 5 yılda tahminlerin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. 2. MATERYAL VE YÖNTEM Çalışmada kullanılan yıllarına ait Türkiye'nin muz üretim ve ithalat miktarına ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan veritabanından yararlanılmıştır. Zaman serisi, herhangi bir olaya ilişkin gözlem değerlerinin zamana göre sıralanmasıyla oluşturulan dizilerdir. Zaman serileri analizi ise, belirli zaman aralıklarında gözlenen bir olay hakkında, gözlenen serinin yapısını veren stokastik süreci modellemeyi ve geçmiş dönemlere ilişkin gözlem değerleri yardımıyla geleceğe yönelik tahminler yapmayı amaçlayan bir 1276
3 metottur (Kaynar ve Taştan 2009; Özer ve İlkdoğan, 2013). Zaman serileri, ele alınan serisinin bugünkü ve geçmiş değerlerini kullanarak geleceğe dönük tahminde bulunmaktır. Bu amaca yönelik geliştirilmiş çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'nin muz üretimi ve ithalatına ilişkin zaman serisi verileri otokorelasyon ve kısmi otokorelasyon grafikleri ve ilgili istatistik testler (Dickey Fuller vb.) yardımıyla durağanlıkları incelenmiştir ve seriler analize uygun hale getirilmiştir. Geçmiş üretim ve ithalat miktarlarının doğru tahmini verebilmesi ya da diğer bir ifadeyle tahmin hatalarının en aza indirilebilmesi için tahminlerde bir Box Jenkins metodu olan Çift Üstel Düzeltme Yöntemi (Double Smoothing) yöntemi kullanılmıştır. Üstel düzeltme yöntemleri, geçmiş verileri matematiksel olarak düzeltmekte ve veri setindeki en son gözlem değerine en yüksek, daha önceki gözlem değerlerine de azalan bir biçimde ağırlık vermektedir. Çift üstel düzeltme yöntemi ise belli bir trend içeren seriler için kullanılmaktadır (Selçuk, 2010). Muz üretim ve ithalat edilen tahminlerin daha sağlıklı öngörü yapılabilmesi için çalışmanın daha sonraki aşamasında Delphi yöntemi kullanılmıştır. Delphi metodunda, ilk olarak uzmanlar grubu bireysel olarak kendi bilgilerine dayanarak gelecekteki satışları tahmin ederler. Her bir uzman, gruptaki diğer kişilerin nasıl bir satış tahmini yaptığından habersiz olarak tahmin yapar. Tahminlerin birinci bölümü özetlenir ve ortalama sonuçlar ve tahminin boyutları gerisin geri uzmanlara bildirilir. Daha sonra onlara, grubun nasıl cevaplandırdığını bildiği aynı konu üzerinde yeniden tahmin yapması istenir. Uzmanlar kendi tahminlerini değiştirebilir veya önceki orjinal tahminlerinde sabit kalırlar. Bu hesaplama ve geriye bilgilendirme süreci bir kaç sefer tekrar eder. Bazı durumlarda son sefer yöneticiler arasında yüz yüze görüşmeyi içerir ki bu görüşmede satış tahmininde uzlaşmaya gidileceği umulur (Eroğlu, 1996). Delphi yönteminde Türkiye'nin muz üretim ve ithalatı öngörülerini gerçekleştirmek için 2015 yılı Ağustos ayında her bir değişkene ait 5 kişilik uzmandan oluşan gruba 2 aşamalı olarak en küçük, ortalama ve en yüksek tahmin değerleri sorulmuş ve uzlaşma sağlanmıştır. Delphi yönteminden elde edilen öngörüler küçükten büyüğe doğru sıralanarak nokta ve aralık tahmin değerleri oluşturulmuştur. Birincil veriler ile birlikte Delphi yönteminden elde edilen tahmini değerlerden yararlanılarak Subjektif Düzeltme Yöntemi ile yeni seri elde edilmiştir. Yeni serinin elde edilmesinde Subjektif Düzeltme Yöntemi kullanılmıştır (Hardaker ve ark., 2004). Buna göre; g(n) ij =E[g(s) i ] +{g(h) ij E(g(h) ij }σ(s) j /σ(h) j Formülde; g(n) ij = düzeltilmiş zaman serisini, E[g(s) i ] = subjektif olasılık dağılımını, g(h) ij = mevcut zaman serisi değerini, E(g(h) ij = zaman serisinin ortalamasını, σ(s) j = subjektif olasılık dağılımının standart sapmasını, σ(h) j = zaman serisinin standart sapmasını ifade etmektedir. 1277
4 3. BULGULAR Zaman serileri analiz yöntemiyle Türkiye'nin muz üretim ve ithalat modellenmesi yapılırken ilk yapılması gereken işlem logaritması alınmış serinin durağanlığının test edilmesidir. Böylece serinin durağan olup olmadığına karar verilir. İncelenen her bir değişken için serinin logaritması alınmış ve zaman serisi durağan hale getirilmiştir. Sonraki aşamada uzman görüşlerine dayalı olan katsayılar elde edilmiş ve öngörüler gerçekleştirilmiştir Türkiye'nin Muz Üretimine İlişkin Tahminler Türkiye nin yılları arası muz üretim miktarı incelendiğinde son dönemlerde üretimde önemli artışlar görülmektedir (Şekil 1) yılı itibariyle Türkiye nin muz üretim miktarı ton olarak gerçekleşmiştir (TUİK, 2015). Üretim miktarı (ton) Yıllar itibariyle Türkiye'nin muz üretimi (ton) Yıllar Şekil 1. Türkiye muz üretimi, (TUİK, 2015) yılları için Türkiye nin muz üretim miktarı Çift Üstel Düzeltme Yöntemi kullanılarak yılları için gerçekleştirilen öngörü Çizelge 1'de verilmiştir. Çift üstel düzeltme yöntemine göre yıllar itibariyle muz üretiminin artacağı öngörülmektedir. Çizelge 1. Muz üretim öngörüsü (Ton) Yıllar Tahmini En Düşük En Yüksek , , , , , , , , , , , , ,556 1,269,521 Muz üretimi ile ilgili gerçekleştirilen tahmin aralığının oldukça geniş olduğu görülmüştür. İncelenen dönemde elde edilen tahminlerin daha sağlıklı öngörü yapılabilmesi amacıyla muz üretimine ilişkin 5 uzmanın görüşlerine ilişkin öngörüler küçükten büyüğe doğru sıralanarak nokta ve aralık tahmin değerleri oluşturulmuştur (Çizelge 2). 1278
5 Çizelge 2. Delphi yöntemine göre muz üretim tahmininin oluşturulması (1000 Ton) Uzman (n) Olasılık (1/n) Tahmin En düşük En yüksek Ortalama Standart sapma Ağırlıklı ortalama* Medyan Beklenen değer** Nokta tahmini (%95 güven aralığı)*** ± ± ± 3.31 Aralıklı tahmin (%95 güven aralığı)*** Alt sınır Üst sınır Üçgen dağılım nokta tahmini (%95 güven aralığı)**** ± 1.90 Üçgen dağılım aralıklı tahmini (%95 güven aralığı)**** Alt sınır Üst sınır Muz konusunda faaliyet gösteren ve çalışmaları olan uzmanlara göre gelecek dönemlerde muz üretiminin artması beklenmektedir. Bu artışın temel nedenleri arasında örtüaltı üretimin yaygınlaşması ve verimin açıkta üretime göre fazla oluşu ayrıca üretim bölgelerinin genişlemesinden kaynaklandığı ifade edilmektedir. Elde edilen yeni seri ile gelecek 5 yıllık dönemde muz üretim miktarına ilişkin tahmini değerler Çizelge 3'de verilmiştir. Subjektif düzeltme metoduna göre muz üretiminin yıllar içinde artacağı öngörülmektedir. Çift üstel düzeltme yöntemine ile karşılaştırıldığından tahmin aralığının daraldığı ve gerçekleştirilen öngörülerin daha tutarlı olduğu ortaya çıkmaktadır. Çizelge 3. Subjektif düzeltme metoduna göre muz üretimi öngörüsü (Ton) Yıllar Tahmini En Düşük En Yüksek , , , , , , , , , , , , , , , Türkiye'nin Muz İthalatına İlişkin Tahminler Türkiye nin yılları arası muz ithalat miktarı incelendiğinde son dönemlerde ithalatta dalgalanmalar görülmektedir (Şekil 2). 1279
6 İthalat miktarı (ton) Yıllar itibariyle Türkiye'nin muz ithalatı (ton) Yıllar Şekil 2. Türkiye muz ithalatı, (TUİK, 2015) yılları için Türkiye nin muz üretim miktarı Çift Üstel Düzeltme Yöntemi kullanılarak yılları için gerçekleştirilen öngörü Çizelge 4'de verilmiştir. Çizelge 4. Muz İthalat Tahmini (Ton) Yıllar Tahmini En Düşük En Yüksek , , , , , , , , , ,412 83, , ,105 58, ,985 Muz üretiminde olduğu gibi ithalatında Delphi yöntemi kullanılarak 5 uzmandan 2 aşamalı olarak öngörüleri alınmıştır (Çizelge 5). Çizelge 5. Delphi yöntemine göre muz ithalat tahmininin oluşturulması (1000 Ton) Uzman (n) Olasılık (1/n) Tahmin En düşük En yüksek Ortalama Standart sapma Ağırlıklı ortalama* Medyan Beklenen değer** Nokta tahmini (%95 güven aralığı)*** ± ± ,60 ± 2,81 Aralıklı tahmin (%95 güven aralığı)*** Alt sınır Üst sınır Üçgen dağılım nokta tahmini (%95 güven aralığı)**** ± 3.44 Üçgen dağılım aralıklı tahmini (%95 güven aralığı)**** Alt sınır Üst sınır
7 Uzmanlara göre gelecek dönemlerde muz ithalatının artması beklenmektedir. Bu artışın temel nedenleri arasında nüfus artışı, ithal muza karşı olan talebin sürekliliği gibi etkenlerden kaynaklandığı ifade edilmektedir. Elde edilen yeni seri ile gelecek 5 yıllık dönemde muz ithalat miktarına ilişkin tahmini değerler Çizelge 6'da verilmiştir. Subjektif düzeltme metoduna göre muz ithalatının yıllar içinde artacağı öngörülmektedir. Çift üstel düzeltme yöntemine ile karşılaştırıldığından tahmin aralığının daraldığı ve gerçekleştirilen öngörülerin daha tutarlı olduğu ortaya çıkmaktadır. Çizelge 6. Subjektif düzeltme metoduna göre muz ithalatı öngörüsü (Ton) Yıllar Tahmini En Düşük En Yüksek , , , , , , , , , , , , , , ,924 Türkiye de muz üretimi talebin sadece %50 si kadarını karşılamaktadır. Talebi karşılamak amacıyla çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerden ithal edilen muzun fiyatları ise yurtiçi fiyatlarla karşılaştırıldığında oldukça düşük seviyede piyasaya sunulmaktadır. Yerli muzun, piyasadaki fiyat rekabetini koruyabilmesi amacıyla ithal muza karşı gümrük vergisi uygulanmaktadır. Bu koruma önlemlerinin devam etmesi yurtiçi üretim artışının sağlanması açısından oldukça önemli yer tutmaktadır. Son yıllarda muz üretim alanlarında artış yaşanmıştır. Anamur, Bozyazı, Alanya ve Gazipaşa ilçelerinde yaygın olarak yetiştirilen bu ürün son yıllarda Fethiye, Finike, Kumluca, Bodrum, İskenderun, Samandağ, Dörtyol, Serik ve Silifke gibi başka ilçelerde de üretilmeye başlanmıştır. Üretim alanlarındaki bu artış eğiliminin önümüzdeki yıllarda da devam edeceği düşünülürse, verim artışı da dikkate alındığında, önemli üretim artışları sağlanabilecektir. Örtüaltında muz üretimi gün geçtikçe artış göstermektedir. Bu genişlemeye bağlı olarak üretim ve kalitede artış beklenmektedir. 4. TARTIŞMA Tarım sektörü gibi çeşitli risk ve belirsizlik koşullarında faaliyetlerini sürdüren sektörlerde yalnızca zaman serisini dikkate alınarak gerçekleştirilecek tahminler ve öngörülerde çok sağlıklı sonuçlar elde edilmesinde sorunlar yaşanabilecektir. Çünkü iklim, piyasa koşulları ve üretime bağlı diğer faktörlerin öngörülmesi güçtür. Bu nedenle yapılan tahmin çalışmalarında uzman görüşlerinin de dikkate alınarak hesaplamaların yapılması önem arz etmektedir. Ayrıca gerçekleştirilen bu çalışmada elde edilen sonuçlar, uzman görüşlerini de dikkate aldığından tahminlerde elde edilen tahmin aralığının daha daraldığını ve tutarlı hale getirdiğini ortaya koymaktadır. 5. SONUÇLAR Sonuç olarak bu çalışmada dönemi Türkiye nin muz üretim ve ithalat miktarı incelenmiş, zaman serileri analizi sonuçlarına uzman görüşlerinden elde edilen tahminler eklenerek yeni bir zaman serisi oluşturulmuştur. Belirlenen tahmin modeli doğrultusunda Türkiye nin muz üretimine ilişkin 2019 yılına kadar öngörü yapılmıştır. 1281
8 Önümüzdeki beş yıl boyunca muz üretim ve ithalatının bir artış trendi içinde olacağı tahmin edilmektedir. Elde edilen öngörü sonuçlarına göre 2015 yılı muz üretimi 263,124 ton ile ton arasında, muz ithalatının 214,400 ton ila 219,075 ton arasında gerçekleşeceği öngörülmüştür. Muz gibi korumacı politikaların uygulandığı ürünlerde, ürünle ilgili gelecek dönemlere ait tahminler ve öngörülerde bulunarak elde edilen veriler ve bulgular sektörle ilgili planlamalara ışık tutabilecek ve politika yapıcılara dayanak oluşturabilecektir. KAYNAKLAR Ege, H., Tarım Ekonomisi Bakış-Muz, Tarım Ekonomisi Araştırma Enstitüsü, Ankara. Eroğlu, A.H., Pazarlama Planlaması Sürecinde Satış Tahminleri ve Çoklu Regresyon ve Korelasyon Analizinin Etkinliği; Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı.1. Hardaker, J.B., Huirne, R.M.B., Anderson, J.R. and Lien, G., Coping with Risk in Agriculture, 2nd edn. CAB International, Wallingford. Kaynar, O. ve Taştan, S Zaman Serisi Analizinde MLP Yapay Sinir Ağları ve ARIMA modelinin Karşılaştırılması, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(162): Koç, A., Türkiye de Muz: İthalat Vergi Oranının Düşürülmesi, Perakendecilikte Yapısal Değişim ve AB Üyeliği Perspektifinden Geleceğe Bakış. Özer, O.O., ve İlkdoğan, U., Box Jenkins Modeli Yardımıyla Dünya Pamuk Fiyatının Tahmini, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi (2), Tekirdağ. Selçuk, I.Ş., Küresel Isınma, Türkiye nin Enerji Güvenliği ve Geleceğe Yönelik Enerji Politikaları, Ankara Barosu Yayınları, Ankara. Subaşı, O.S., Seçer, A.,Yaşar, B., Emeksiz, F., Uysal, O., Türkiye de Muz Sektörünün Pazarlama yapısı ve SWOT Analizi ile İncelenmesi, Alatarım, 14 (2): 17-28, Mersin. TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu,
Avrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu
Avrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu Prof. Dr. Ahmet BurçinYERELİ Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,
DetaylıTürkiye de Tavuk Yumurtası Mevcut Durumu ve Üretim Öngörüsü
Türkiye de Tavuk Yumurtası Mevcut Durumu ve Üretim Öngörüsü Zehra ÇİÇEKGİL Ebru YAZICI Öz Tavuk yumurtası insan beslenmesi açısından değerli bir gıda maddesidir. Türkiye de yumurta sektörü, son yıllarda
DetaylıTekirdağ&Ziraat&Fakültesi&Dergisi&
NamıkKemalÜniversitesi ISSN:1302*7050 TekirdağZiraatFakültesiDergisi Journal(of(Tekirdag(Agricultural(Faculty( ( ( ( ( ( ( An(International(Journal(of(all(Subjects(of(Agriculture( Cilt(/(Volume:(10Sayı(/(Number:(2(((((Yıl(/(Year:(2013
DetaylıZaman Serileri-1. If you have to forecast, forecast often. EDGAR R. FIEDLER, American economist. IENG 481 Tahmin Yöntemleri Dr.
Zaman Serileri-1 If you have to forecast, forecast often. EDGAR R. FIEDLER, American economist IENG 481 Tahmin Yöntemleri Dr. Hacer Güner Gören Zaman Serisi nedir? Kronolojik sırayla elde edilen verilere
DetaylıTürkiye deki İş Kazalarının Box-Jenkins Tekniği ile İncelenmesi. Doç. Dr. Arzu ALTIN YAVUZ Ar. Gör. Barış ERGÜL Ar. Gör. Ebru GÜNDOĞAN AŞIK
Türkiye deki İş Kazalarının Box-Jenkins Tekniği ile İncelenmesi Doç. Dr. Arzu ALTIN YAVUZ Ar. Gör. Barış ERGÜL Ar. Gör. Ebru GÜNDOĞAN AŞIK Sunu Planı Giriş Bu bölümde İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili
DetaylıSürelerine Göre Tahmin Tipleri
Girişimcilik Bölüm 5: Talep Tahmini scebi@ktu.edu.tr 5.1. Talep Tahmini Tahmin: Gelecek olayları önceden kestirme bilim ve sanatı. İstatistiksel Tahmin: Geçmiş verileri matematiksel modellerde kullanarak
DetaylıTÜRKİYE DE SOFRALIK ÜZÜM ÜRETİM ve DIŞ SATIMINA YÖNELİK PROJEKSİYONLAR VE DEĞERLENDİRMELER
TÜRKİYE DE SOFRALIK ÜZÜM ÜRETİM ve DIŞ SATIMINA YÖNELİK PROJEKSİYONLAR VE DEĞERLENDİRMELER Hülya UYSAL Nihal CAN AĞIRBAŞ Gamze SANER hulya.uysal@gthb.gov.tr ncagirbas@ogu.edu.tr gamze.saner@ege.edu.tr
DetaylıZaman Serileri. IENG 481 Tahmin Yöntemleri Dr. Hacer Güner Gören
Zaman Serileri IENG 481 Tahmin Yöntemleri Dr. Hacer Güner Gören Zaman Serisi nedir? Kronolojik sırayla elde edilen verilere sahip değișkenlere zaman serisi adı verilmektedir. Genel olarak zaman serisi,
DetaylıTürk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi
Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(12): 962-968, 2015 Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi www.agrifoodscience.com Türk Bilim ve Teknolojisi Türkiye de Kuru Fasulye Üretiminin Mevcut
DetaylıİÇİNDEKİLER. BÖLÜM 1 Değişkenler ve Grafikler 1. BÖLÜM 2 Frekans Dağılımları 37
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Değişkenler ve Grafikler 1 İstatistik 1 Yığın ve Örnek; Tümevarımcı ve Betimleyici İstatistik 1 Değişkenler: Kesikli ve Sürekli 1 Verilerin Yuvarlanması Bilimsel Gösterim Anlamlı Rakamlar
DetaylıTEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRÜNLERİ İTHALATINA UYGULANAN KORUNMA ÖNLEMLERİ 2 YILLIK DEĞERLENDİRME
TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRÜNLERİ İTHALATINA UYGULANAN KORUNMA ÖNLEMLERİ 2 YILLIK DEĞERLENDİRME TÜRKİYE GİYİM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ 211 yılı Temmuz ayında yürürlüğe konulan kumaş ve hazır giyim ürünlerine
DetaylıEĞİTİM BİLGİLERİ. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi / 2013. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi / 1999
KİŞİSEL BİLGİLER Adı-Soyadı Osman Sedat SUBAŞI Unvan Dr. Telefon (0324) 518 00 52 İç hat: 128 E-posta sedatsbs@gmail.com Doğum Yeri- Gölbaşı - 1972 Doktora Yüksek Lisans Lisans EĞİTİM BİLGİLERİ Çukurova
DetaylıHUBUBAT PİYASALARINA BAKIŞ
T.C. TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HUBUBAT PİYASALARINA BAKIŞ 1 HAZİRAN 2013 MARDİN 1 TMO NUN GÖREVLERİ Kuruluş: 1938 Hububat piyasalarını düzenlemek, Afyon ve uyuşturucu maddelere konulan devlet
DetaylıTürkiye de Kivi Üretim Potansiyeli Ve Dış Ticareti
Türkiye de Kivi Üretim Potansiyeli Ve Dış Ticareti Mustafa ÖZTÜRK 1 Özet Türkiye nin mevcut iklim ve toprak koşulları itibariyle Marmara ve Karadeniz bölgeleri kivi üretimine en uygun bölgelerdir. Türkiye
DetaylıDünya Mısır Pazarı ve Türkiye
Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle
DetaylıTARIMA MÜDAHALE ŞEKİLLERİ
TARIMA MÜDAHALE ŞEKİLLERİ 1.Doğrudan Gelire Yönelik Müdahaleler a. Fark ödeme sistemi (FÖS) b. Doğrudan gelir ödemesi (DGÖ) 2. Fiyata Müdahale a. Destekleme alımı b. Müdahale alımı 3. Girdi Destekleri
DetaylıDünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ ULAŞTIRMA SEKTÖRÜNÜN ENERJİ TALEBİNİN MODELLENMESİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR POLİTİKALAR
Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 1. ENERJİ KONGRESİ ULAŞTIRMA SEKTÖRÜNÜN ENERJİ TALEBİNİN MODELLENMESİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR POLİTİKALAR Özgür BAŞKAN, Soner HALDENBİLEN, Halim CEYLAN Pamukkale
DetaylıDoç. Dr. Dilek ALTAŞ İSTATİSTİKSEL ANALİZ
I Doç. Dr. Dilek ALTAŞ İSTATİSTİKSEL ANALİZ II Yayın No : 2845 Teknik Dizisi : 158 1. Baskı Şubat 2013 İSTANBUL ISBN 978-605 - 377 868-4 Copyright Bu kitabın bu basısı için Türkiye deki yayın hakları BETA
DetaylıTORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ
TORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ a. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu Dünya mobilya üretimi 2010 yılında yaklaşık 376 milyar dolar olurken, 200 milyar dolar olan bölümü üretim
DetaylıZAMAN SERİLERİNDE AYRIŞTIRMA YÖNTEMLERİ
ZAMAN SERİLERİNDE AYRIŞTIRMA YÖNTEMLERİ 1 A. GİRİŞ Gözlemlerin belirli bir dönem için gün, hafta, ay, üç ay, altı ay, yıl gibi birbirini izleyen eşit aralıklarla yapılması ile elde edilen seriler zaman
DetaylıÇİFTLİK HAYVANLARINDA LİF ÜRETİMİ. 4. Hafta. Prof. Dr. Gürsel DELLAL
ÇİFTLİK HAYVANLARINDA LİF ÜRETİMİ 4. Hafta Prof. Dr. Gürsel DELLAL TÜRKİYE DE HAYVANSAL LİF ÜRETİMİ Türkiye de ticari olarak yapağı, tiftik, keçi üst kaba kılı ve ipek lifinin üretimi yapılmaktadır. Bununla
DetaylıTahminleme Yöntemleri-2
PAU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ IENG 318 - Üretim Planlama ve Kontrolü 1 Tahminleme Yöntemleri-2 İçerik 1. Mevsimsel Değişim Bazlı Teknik 2. Box-Jenkins Modelleri 3. Tahmin Yöntemlerini Uygulamada Dikkat Edilmesi
DetaylıTahminleme Yöntemleri
PAU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ IENG 318 - Üretim Planlama ve Kontrolü Tahminleme Yöntemleri 2012-2013 Bahar Yarıyılı 1 İçerik 1. Talep Tahmini Kavramı 2. Talep Tahminlerinin Kullanım Yeri 3. Talep Tahmin Modelleri
DetaylıTürkiye de muz üretim maliyeti ve karlılık durumu. Production cost and profitability of banana in Turkey. Araştırma Makalesi/Research Article
Araştırma Makalesi/Research Article www.ziraatdergi.akdeniz.edu.tr MEDITERRANEAN AGRICULTURAL SCIENCES (2016) 29(2): 73-78 Türkiye de muz üretim maliyeti ve karlılık durumu Production cost and profitability
DetaylıDış Ticaret Politikası. Temel İki Politika. Dış Ticaret Politikası Araçları Korumacılık / İthal İkameciliği
Dış Ticaret Politikası Temel İki Politika Korumacılık / İthal İkameciliği Genel olarak yurt dışından ithal edilen nihai tüketim mallarının yurt içinde üretilmesini; böylece dışa bağımlılığın azaltılmasını
DetaylıISSN: Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: Araştırma Makalesi Research Article
VII. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, 04-07 Ekim 2016 ISSN: 2148-0036 Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: 173-180 Araştırma Makalesi Research Article Akdeniz
DetaylıTÜRKİYE DE YAĞLIK AYÇİÇEK TOHUMU VE AYÇİÇEĞİ YAĞI ÜRETİMİ, ARZ TALEP DENGESİ
TÜRKİYE DE YAĞLIK AYÇİÇEK TOHUMU VE AYÇİÇEĞİ YAĞI ÜRETİMİ, ARZ TALEP DENGESİ HAKAN ÇALEN GENEL MÜDÜR V. Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Bitkisel Yağlar Konferansı 2016 / İSTANBUL Türkiye yağlı tohum üretimi
DetaylıÇeşitli periyotlar için "Preston-Bennet yöntemi" ile ölüm düzeylerinin hesaplanması ve regresyon modellemesi
Türkiye Hayat Tablosu Çalışmanın hazırlık aşamasında Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları, Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışmaları, Sağlık Bakanlığı verileri, Sosyal Güvenlik Kurumu verileri, Türkiye
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...
İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... v GİRİŞ... 1 1. İSTATİSTİK İN TARİHÇESİ... 1 2. İSTATİSTİK NEDİR?... 3 3. SAYISAL BİLGİDEN ANLAM ÇIKARILMASI... 4 4. BELİRSİZLİĞİN ELE ALINMASI... 4 5. ÖRNEKLEME... 5 6. İLİŞKİLERİN
DetaylıMURAT EĞİTİM KURUMLARI
2013 KPSS de Testlerin Kapsamları Değişti ÖSYM tarafından yapılan açıklamaya göre 2013 KPSS de uygulanacak testlerin içeriğinde bir takım değişiklikler yapıldı. Bu değişikler başta Genel Yetenek - Genel
DetaylıARIMA Modeli ile Türkiye Fındık Üretim Projeksiyonu
KSU J. Agric Nat 21(Special Issue): 154-160, 2018 DOI:ksutarimdoga.v21i41625.473029 ARIMA Modeli ile Türkiye Fındık Üretim Projeksiyonu Türkay BARS 1 İlkay UÇUM 1 Cuma AKBAY 2 1 GTHB, Tarımsal Ekonomi
Detaylı2016 Temmuz Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı. Murat ÇETİNKAYA Başkan. 26 Temmuz 2016 Ankara
21 Temmuz Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı Murat ÇETİNKAYA Başkan 2 Temmuz 21 Ankara 21 Temmuz Enflasyon Raporu: Ana Bölümler Genel Değerlendirme Uluslararası Ekonomik Gelişmeler Enflasyon Gelişmeleri
Detaylı3 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI
ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 İSTATİSTİK ve SAYISAL BİLGİ 11 1.1 İstatistik ve Önemi 12 1.2 İstatistikte Temel Kavramlar 14 1.3 İstatistiğin Amacı 15 1.4 Veri Türleri 15 1.5 Veri Ölçüm Düzeyleri 16 1.6
DetaylıTÜRKİYE DE TAVUK ETİ ÜRETİM VE İHRACAT PROJEKSİYONU
TÜRKİYE DE TAVUK ETİ ÜRETİM VE İHRACAT PROJEKSİYONU Zehra ÇİÇEKGİL Burak UZUN zehra.cicekgil@tarim.gov.tr burak.uzun@tarim.gov.tr GTHB, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü ÖZET
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 1. TAHMİN 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 22/05/2014 tarihinde 2014 yılı 1. Tahmin Bitkisel Üretim haber bültenini yayımladı. 2014 yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre
DetaylıTÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ
TÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ Arş. Gör. Atilla KESKİN 1 Arş.Gör. Adem AKSOY 1 Doç.Dr. Fahri YAVUZ 1 1. GİRİŞ Türkiye ekonomisini oluşturan sektörlerin geliştirilmesi
DetaylıSTRATEJİK ÜRÜN PAMUKTA TEHLİKE ÇANLARI
STRATEJİK ÜRÜN PAMUKTA TEHLİKE ÇANLARI Gözde SEVİLMİŞ-Şebnem BORAN 1. Giriş Pamuk, çırçır sanayisinin, lifi ile tekstil sanayisinin, çekirdeği ile yağ ve yem sanayisinin, linteri ile de kağıt sanayisinin
DetaylıTürkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı
Türkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı Makarna ve bulgurun üretiminde ana hammadde olarak kullanılan durum buğdayına olan talep giderek artmaktadır. 2013/14 sezonunda dünya durum buğdayı
Detaylı2016 YILI İPLİK İHRACAT İTHALAT RAPORU
2016 YILI İPLİK İHRACAT İTHALAT RAPORU Haziran 2017 İçindekiler Yönetici Özeti... 2 1. Dünya İplik İhracatı... 3 2. Türkiye nin İplik İhracatı... 5 Yıllar İtibariyle İhracat ve Pay... 5 Başlıca Ülkeler
DetaylıKAĞIT SEKTÖRÜ RAPORU
2016 EYLÜL EKİM - SEKTÖREL KAĞIT SEKTÖRÜ RAPORU Melisa KORKMAZ Uygarlık tarihinin en önemli buluşlarından biri olan ve yaygın olarak kullanılan kağıt, M.S. 105 yılında Çinliler tarafından bulunmuştur.
DetaylıDIŞ TİCARET ENSTİTÜSÜ WORKİNG PAPER SERİES. Tartışma Metinleri WPS NO/ 185 / DÜNYADA ve TÜRKİYE DE MOBİLYA SEKTÖRÜNÜN ULUSLARARASI TİCARETİNİN
DIŞ TİCARET ENSTİTÜSÜ WORKİNG PAPER SERİES Tartışma Metinleri WPS NO/ 185 /2018-05 DÜNYADA ve TÜRKİYE DE MOBİLYA SEKTÖRÜNÜN ULUSLARARASI TİCARETİNİN İNCELENMESİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ Fatih ÇALIŞKAN 1 1
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2. TAHMİN 2016 Türkiye İstatistik Kurumu 28/10/2016 tarihinde 2016 yılı 2. Tahmin Bitkisel haber bültenini yayımladı. 2016 yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre artacağı;
Detaylı009 BS 400- İstatistik sonılannın cevaplanmasında gerekli olabilecek tablolar ve formüller bu kitapçığın sonunda verilmiştir. 1. şağıdakilerden hangisi doğal birimdir? l TV alıcısı Bl Trafik kazası CL
DetaylıARIMA MODELLERİ KULLANILARAK YAPILAN ENERJİ TÜKETİMİ TAHMİN ÇALIŞMASI
ARIMA MODELLERİ KULLANILARAK YAPILAN ENERJİ TÜKETİMİ TAHMİN ÇALIŞMASI Mehmet KURBAN 1 Ümmühan BAŞARAN FİLİK 2 Sevil ŞENTÜRK 3 1,2 Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi,
DetaylıTÜRKİYE CEVİZ ÜRETİM TÜKETİM FİYAT VE DIŞ TİCARETİNDE GELECEK EĞİLİMLERİN BELİRLENMESİ
TÜRKİYE CEVİZ ÜRETİM TÜKETİM FİYAT VE DIŞ TİCARETİNDE GELECEK EĞİLİMLERİN BELİRLENMESİ Hakan SAÇTI hsacti@tagem.gov.tr Mehmet KİLCİ mkilci@tagem.gov.tr Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü-Tarım
DetaylıBALIKESİR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM 2. TAHMİN Türkiye İstatistik Kurumu 30/10/ tarihinde yılı 2. Tahmin Bitkisel Üretim haber bültenini yayımladı. yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre artacağı; Tahıl üretiminin
DetaylıİMALAT SANAYİ EĞİLİM ANKETLERİ VE GELECEĞİN TAHMİNİ
İ&tanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ord. Prof.'Şükrü Baban'a Armağan İstanbul - 1984 İMALAT SANAYİ EĞİLİM ANKETLERİ VE GELECEĞİN TAHMİNİ Dr. Süleyman Özmucur" (*) 1. GİRİŞ: Bu makalenin amacı Devlet
DetaylıÇEVRESEL TARIM POLİTİKASI
ÇEVRESEL TARIM POLİTİKASI Prof. Dr. Emine Olhan A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü olhan@agri.ankara.edu.tr TARIMA MÜDAHALE ŞEKİLLERİ 1.Doğrudan Gelire Yönelik Müdahaleler a. Fark ödeme sistemi
DetaylıÖrnek. Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız.
Örnek Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız. i. ii. X 1 2 3 4 1 2 3 4 Y 2 3 4 5 4 3 2 1 Örnek Aşağıdaki veri
DetaylıDÜNYA DA VE TÜRKİYE DE ORGANİK ÜZÜM YETİŞTİRİCİLİĞİ
DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE ORGANİK ÜZÜM YETİŞTİRİCİLİĞİ Gülşah MISIR gulsahmisir@gmail.com Filiz PEZİKOĞLU fpezikoglu@hotmail.com Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü 7712, Yalova ÖZET Dünya
DetaylıDünyada Enerji Görünümü
09 Nisan 2014 Çarşamba Dünyada Enerji Görünümü Dünyada, artan gelir ve nüfus artışına paralel olarak birincil enerji talebindeki yükseliş hız kazanmaktadır. Nüfus artışının özellikle OECD Dışı ülkelerden
Detaylı2008 SONRASI TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ DURUM ANALİZİ
2008 SONRASI TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ DURUM ANALİZİ Bu analizin amacı, 2008 yılı sonrası Çin Halk Cumhuriyeti menşeli bazı tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin ithalatında uygulanan miktar kısıtlamalarının
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ekim 2013
EKONOMİK GELİŞMELER Ekim 2013 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR EKİM 2013 İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)
DetaylıSEZONU TÜRKİYE ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTESİ TAHMİN RAPORU
2009-2010 SEZONU TÜRKİYE ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTESİ TAHMİN RAPORU 2009 2010 Türkiye zeytin ve zeytinyağı rekoltesi tespit çalışmaları İzmir Ticaret Borsası koordinatörlüğünde İzmir Ticaret Odası, Ege
DetaylıTÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU
TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU Hazırlayan: Sıla Özsümer Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı Türkiye Düzenli Ekonomi Notu ve Raporun İçeriği Hakkında
DetaylıDÜNYADA VE TÜRKİYE DE TURUNÇGİL ÜRETİMİ VE DIŞ TİCARETİ
6 DÜNYADA VE TÜRKİYE DE TURUNÇGİL ÜRETİMİ VE DIŞ TİCARETİ Dr. Osman Uysal, Dr. Sefa Polatöz Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Mersin uysalosman@tarim.gov.tr Giriş Ana vatanı Çin, Güneydoğu
DetaylıULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ
ÇİLEK RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ TEMMUZ, 2017 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA İHRACATI...
DetaylıDünyada Ve Türkiye de Bitkisel Yağ Üretimi Ve Ticaretinde Yerfıstığının Yeri
Dünyada Ve Türkiye de Bitkisel Yağ Üretimi Ve Ticaretinde Yerfıstığının Yeri Oğuz PARLAKAY 1 Özet Giderek artan nüfusun gelişen teknolojiyle birlikte tüketim alışkanlıkları da değişmektedir. Bitkisel yağların
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012
EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
DetaylıKoşullu Öngörümleme. Bu nedenle koşullu öngörümleme gerçekleştirilmelidir.
Koşullu Öngörümleme Ex - ante (tasarlanan - umulan) öngörümleme söz konusu iken açıklayıcı değişkenlerin hatasız bir şekilde bilindiği varsayımı gerçekçi olmayan bir varsayımdır. Çünkü bazı açıklayıcı
DetaylıOoo, bir dakika müsaade et... Geçen hafta 250 teker sattık... O zaman, bu hafta ne kadar satmalıyız... Tahmin Nedir?
Ooo, bir dakika müsaade et... Geçen hafta 250 teker sattık... O zaman, bu hafta ne kadar satmalıyız... Tahmin Nedir? IENG 481 Tahmin Yöntemleri Dr. Hacer Güner Gören Dersin amacı Tahmin, geleceğe hazır
DetaylıBİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR
BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR Gözde SEVİLMİŞ Giderek artan nüfusa paralel olarak gıda maddeleri tüketimi ve dolayısıyla bitkisel yağ tüketimi artmaktadır. Diğer yandan artan gıda
DetaylıTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 5 Eylül 2006
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Eylül 2 ÖZET Ağustos ayında yıllık enflasyon, yüzde 1,2 olarak gerçekleşmiş ve önceki raporlarımızdaki öngörülerimizle tutarlı bir seyir izlemiştir. Aylık tüketici fiyat
DetaylıMEYVE SULARI DÜNYA TİCARETİ. Dünya İhracatı. Tablo 1. Meyve Suyunun Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları
0 MEYVE SULARI Tablo 1. Meyve Suyunun Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları Ürün Adı GTP Portakal Suyu (Dondurulmuş) 2009.11 Diğer Portakal Suları 2009.12, 2009.19 Greyfurt Suyu 2009.21, 2009.29 Diğer
Detaylı7. Orta Vadeli Öngörüler
7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç
Detaylı64 ÜRETİMDEN PAZARLAMAYA TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ
64 ÜRETİMDEN PAZARLAMAYA TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ Prof. Dr. Bahriye Gülgün Aslan - Yrd. Doç. Dr. Kübra Yazıcı Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, İzmir GOP. Üniversitesi Ziraat Fakültesi
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2017 0 YAŞ MEYVE VE SEBZE DÜNYA ÜRETİMİ Dünya Yaş Sebze Üretimi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) nün en güncel verileri olan 2013 yılı verilerine göre;
DetaylıÜSTEL DÜZLEŞTİRME YÖNTEMİ
ÜSEL DÜLEŞİRME YÖNEMİ ÜSEL DÜLEŞİRME YÖNEMİ Bu bölüme kadar anlatılan yöntemler zaman içinde değişmeyen parametre varsayımına uygun serilerin tahminlerinde kullanılmaktaydı. Bu tür seriler deterministik
DetaylıKuraklık Pamuğu da Vurdu
Kuraklık Pamuğu da Vurdu Bilindiği gibi pamuk dünyada söz sahibi olduğumuz ürünlerimizden biri. İhracatımızda önemli paya sahip ve lokomotif sektörlerimizden olan tekstil ve konfeksiyon başta olmak üzere
DetaylıİSTATİSTİK STATISTICS (2+0) Yrd.Doç.Dr. Nil TOPLAN SAÜ.MÜH. FAK. METALURJİ VE MALZEME MÜH. BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ ÖĞRETİM YILI
İSTATİSTİK STATISTICS (+) Yrd.Doç.Dr. Nil TOPLAN SAÜ.MÜH. FAK. METALURJİ VE MALZEME MÜH. BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ ÖĞRETİM YILI KONU BAŞLIKLARI :. İSTATİSTİĞE GİRİŞ. VERİLERİN DÜZENLENMESİ. MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ.
DetaylıKPSS LİSANS DA UYGULANAN TESTLERİN KAPSAMLARI
2012 - LİSANS DA UYGULANAN TESTLERİN KAPSAMLARI Genel Yetenek 1) Türkçe %50 2) Matematik %50 a) Sözcük bilgisi %5 a) Sayılarla işlem yapma %10 b) Dil bilgisi %10 b) Matematiksel ilişkilerden yararlanma
DetaylıPolonya Otomotiv Sektörü Ve Yan Sanayii
Polonya Otomotiv Sektörü Ve Yan Sanayii Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü AB Masası Uzman Yardımcısı NESTEREN KESEN 2006 I. Sektörün Genel Özellikleri Avrupa Birliği üyeliği ile birlikte cazip bir pazar
DetaylıTEPGE BAKIŞ Temmuz 2011 / ISSN: 1303 8346 / Nüsha: 1
TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE BAKIŞ Temmuz 2011 / ISSN: 1303 8346 / Nüsha: 1 TARIM ÜRÜNLERİ FİYATLARINDA MEVSİMSEL DALGALANMALAR Kübra TAŞDEMİR TEPGE Dr. Kemalettin TAŞDAN TEPGE
DetaylıULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ
ÇİLEK RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ ARALIK, 2018 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÇİLEK ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÇİLEK ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA ÇİLEK İTHALATI... 4 1.3
DetaylıBeklenti Anketi ne İlişkin Yöntemsel Açıklama
Beklenti Anketi ne İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Reel Sektör Verileri Müdürlüğü İçindekiler I- Amaç... 3 II- Kapsam... 3 III- Yöntem... 3 IV- Tanımlar ve Hesaplamalar... 3 V- Yayımlama...
DetaylıTürkiye de Arıcılık Faaliyetinin Mevcut Durumu ve Trend Analizi Yöntemiyle Geleceğe Yönelik Beklentiler *
U. Ü. ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2008, Cilt 22, Sayı 2, 17-24 (Journal of Agricultural Faculty of Uludag University) Türkiye de Arıcılık Faaliyetinin Mevcut Durumu ve Trend Analizi Yöntemiyle Geleceğe Yönelik
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2. TAHMİN 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 23/10/2014 tarihinde 2014 yılı 2. Tahmin Bitkisel Üretim haber bültenini yayımladı. 2014 yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre;
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Aralık
EKONOMİK GELİŞMELER Aralık - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR ARALIK 2011 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ
DetaylıINTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015
INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik
DetaylıBÜRO, MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİ İMALATI Hazırlayan M. Emin KARACA Kıdemli Uzman
BÜRO, MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİ İMALATI Hazırlayan M. Emin KARACA Kıdemli Uzman 516 1. SEKTÖRÜN TANIMI Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı ISIC Revize 3 ve NACE Revize 1 sınıflandırmasına
DetaylıUluslararası Tarım ve Gıda Politikası II
Uluslararası Tarım ve Gıda Politikası II TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİNDE GÜMRÜK Doç.Dr.Tufan BAL Not: Bu sununun hazırlanmasında büyük oranda Doç.Dr.Hasan Yılmaz ın ders notlarından faydalanılmıştır. Tarım
DetaylıTürkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması. Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK
Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK Çalışmanın amacı Türkiye nin 2013-2017 dönemi elektrik
DetaylıSANAYİDE GELİŞMELER VE İSTİHDAM EĞİLİMLERİ. Esra DOĞAN, Misafir Araştırmacı. Mehmet Furkan KARACA, Yardımcı Araştırmacı
15 Mayıs 2014 SANAYİDE GELİŞMELER VE İSTİHDAM EĞİLİMLERİ Esra DOĞAN, Misafir Araştırmacı Mehmet Furkan KARACA, Yardımcı Araştırmacı Hanehalkı İşgücü Anketinde Yeni Düzenlemeler Avrupa Birliğine tam uyum
DetaylıDünyada ve Türkiye de E-Ticaret ve E-İhracat. Kasım 2016
Dünyada ve Türkiye de E-Ticaret ve E-İhracat Kasım 2016 İçerik Global E-Ticaret E-Ticaret Penetrasyonları E-Ticaret Bağlanılırlık İndeksi Türkiye Ekonomisi ve Dış Ticaret KOBİ lerin Mücadelesi E-İhracat
DetaylıORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME ( )
ORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME (2014-2016) I- Dünya Ekonomisine İlişkin Öngörüler Orta Vadeli Program ın (OVP) global makroekonomik çerçevesi oluşturulurken, 2014-2016 döneminde; küresel büyümenin
DetaylıABD Tarım Bakanlığının 08/03/2018 Tarihli Ürün Raporları
12/03/2018 ABD Tarım Bakanlığının 08/03/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 8 Mart 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve ticaretine
DetaylıHALK HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU. Yatırım Ve Yönetime İlişkin Bilgiler
A. TANITICI BİLGİLER Portföy Bilgileri Halka Arz Tarihi 13.06.2012 (*) 02 Ocak 2013 tarihi itibariyle Yatırım Ve Yönetime İlişkin Bilgiler Portföy Yöneticileri Murat Zaman, Kerem Yerebasmaz, Serkan Şevik,
DetaylıHALK HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU A. TANITICI BİLGİLER
A. TANITICI BİLGİLER Portföy Bilgileri Halka Arz Tarihi 13.06.2012 2 Temmuz 2012 tarihi itibariyle (*) Fon Toplam Değeri 2.155.647 Yatırım Ve Yönetime İlişkin Bilgiler Portföy Yöneticileri Murat Zaman,
DetaylıGELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI. Son Güncelleme
TÜRKİYE ŞEKER SANAYİİ İŞÇİLERİ SENDİKASI GENEL MERKEZİ GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI 2008 Son Güncelleme 29/07/2010 Şeker-İş Sendikası Genel Merkezi AR-GE(Araştırma Geliştirme) Birimi Karanfil Sokak,
DetaylıİÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ...
İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 1 1.1. Regresyon Analizi... 1 1.2. Uygulama Alanları ve Veri Setleri... 2 1.3. Regresyon Analizinde Adımlar... 3 1.3.1. Problemin İfadesi... 3 1.3.2. Konu ile İlgili Potansiyel
DetaylıDIŞ TİCARETTE KÜRESEL EĞİLİMLER VE TÜRKİYE EKONOMİSİ
DIŞ TİCARETTE KÜRESEL EĞİLİMLER VE TÜRKİYE EKONOMİSİ (Taslak Rapor Özeti) Faruk Aydın Hülya Saygılı Mesut Saygılı Gökhan Yılmaz Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü
DetaylıAR&GE BÜLTEN 2012 EYLÜL SEKTÖREL TARIM KENTİ İZMİR
TARIM KENTİ İZMİR Şebnem BORAN Gözde SEVİLMİŞ Küresel iklim değişikliği, gıda fiyatlarındaki yükseliş, dünya nüfusundaki hızlı artış gibi gelişmelerin etkisiyle tarım sektörünün son derece stratejik bir
DetaylıPolonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı
Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen
Detaylıistatistik El 10 1_ ve 2_ sorular a Ş3 gldakl bilgilere göre Al 4 Bl 6 cı 7 Dl 8 Al 5 B) 12 CL 27 D) 28 E) 35 2Q 10 BS 4200-A
2Q 10 BS 4200- İstatistik sorulannın cevap l anmasında gerekli olabilecek tablolar ve f ormüller bu kita p ç ığın sonunda ver-ilmiştir. 1_ ve 2_ sorular a Ş3 gldakl bilgilere göre cevaplandırılacaktır
DetaylıKÜRESEL PERSPEKTİFTEN TÜRKİYE TARIMI VE PROJEKSİYONLAR
KÜRESEL PERSPEKTİFTEN TÜRKİYE TARIMI VE PROJEKSİYONLAR TÜRKİYE EKONOMİ ZİRVESİ 22 24 ARALIK 2017, ŞANLIURFA TARIMIN TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ ÖNEMİ YAKLAŞIK 850 MİLYAR DOLAR EKONOMİK BÜYÜKLÜKLE, DÜNYANIN
DetaylıAkdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü SERA TASARIMI. Yrd. Doç. Dr. N. Yasemin EMEKLİ
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü SERA TASARIMI Yrd. Doç. Dr. N. Yasemin EMEKLİ ÖRTÜALTI YETİŞTİRİCİLİĞİ 1. Tanımı Örtüaltı yetiştiriciliği; çevre koşullarının olumsuz
DetaylıTÜRKİYE'NİN DIŞ TİCARETİ
0 MEYVE SULARI Tablo 1. Meyve Suyunun Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları Ürün Adı GTİP No Portakal Suyu (Dondurulmuş) 200911 Diğer Portakal Suları 200912, 200919 Greyfurt Suyu 200921, 200929 Diğer Turunçgil
DetaylıYILI DANE MISIR DURUMU TARSUS TİCARET BORSASI ŞAHİN MAHALLESİ 3294 SOKAK NO:1 / TARSUS
1.8.2018 TARSUS TİCARET BORSASI 2018 YILI DANE MISIR DURUMU ŞAHİN MAHALLESİ 3294 SOKAK NO:1 / TARSUS GĠRĠġ Son 4 yıldır Durum ve Tahmin Raporları konusunda yayınlanmış, çalışma faaliyeti içinde devam eden
DetaylıDetay Fuarcılık Organizasyon ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti
Detay Fuarcılık Organizasyon ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti HAKKIMIZDA Detay Fuarcılık Organizasyon & Tanıtım Hizmetleri Limited Şirketi TOBB- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nin Y-276 numaralı Yurtiçinde
DetaylıTÜRK PLASTİK SEKTÖRÜ 2010 YILI 9 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2010 YILI BEKLENTİLERİ
1 TÜRK PLASTİK SEKTÖRÜ 2010 YILI 9 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2010 YILI BEKLENTİLERİ PLASTİK HAMMADDE: Plastik Hammadde Üretimi: Barbaros Demirci Genel Müdür Neslihan Ergün Teknik Uzman 2010 yılının 9 ayında,
Detaylı