GÜZ YARIYILI TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI I BİLGİSAYARA GİRİŞ. Hazırlayan Baki ERDOĞAN

Transkript

1 GÜZ YARIYILI TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI I BİLGİSAYARA GİRİŞ 1 Hazırlayan Baki ERDOĞAN

2 DERS HAKKINDA DİĞER DERSLERLE İNTİBAKI Bilgisayara Giriş Bilgisayar I Temel Bilgisayar vb. Genel Olarak Neler Göreceğiz Bilgisayar, Donanım, Yazılım, İşletim Sistemi, İnternet, E-Posta Ders Süresi Toplam 14 Haftada 28 Saat (14 x 2 = 28) Alınan Ders ÖSYM tarafında sertifika olarak tanınacak

3 BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgi işleyen, depolayan, programlanabilen bir makine Bilgisayar olarak nitelendirilebilecek makinelere örnekler veriniz.

4 BİLGİSAYAR NEDİR? Bir makinenin bilgisayar olabilmesi için sağlaması gereken şartlar: İşlem Yapabilme Hafızasının Olması Elektronik Olma Bilgisayar olarak nitelendirilebilecek makinelere örnekler veriniz.

5 BİLGİSAYAR NEDİR? VERİ İŞLEM BİLGİ Girdi İşlem Çıktı Girdi: Bilgisayara işlenmek üzere girilen veri ve komutlar Çıktı: Bilgisayarın veriyi işleyerek kullanıcıya ilettiği sonuç

6 BİLGİSAYARIN TARİHİ ENIAC: ( ) Sadece bellekte veri saklayan bir sistem. 30 ton ağırlığında. 167 metrekare hacimde. ABD ordusu için geliştirildi. UNIVAC (1951) FORTRAN (1954)

7 BİLGİSAYARLARIN TEMEL ÖZELLİKLERİ TEMEL ÖZELLİKLER Elektro Mekanik Olmaları Çok Hızlı Olmaları ve işlemleri doğru yapmaları Veri girişi yapılabiliyor olmaları Matematiksel işlem yapabilmeleri Mantıksal işlem yapabilmeleri Sonuç bulup çıktı vermeleri Depolayabilmeleri Güç ünitesi ile çalışmaları

8 BİLGİSAYAR TÜRLERİ BİLGİSAYAR TÜRLERİ Masaüstü Bilgisayarlar Kişisel Bilgisayarlara denir. Ev ve işyerlerinde kullanılır. Farklı türlerde parçaların birleştirilmesi ile oluşur Dizüstü Bilgisayarlar Elektrik olmadığı yerlerde kullanılır. Taşınabilir. Bileşenleri tek parça halindedir. Ana Bilgisayarlar Eş zamanlı olarak binlerce kişi bağlanabilir. Güçlü ve pahalıdır. Büyük şirketler, kamu kurumları, üniversiteler kullanırlar. Süper Bilgisayarlar Genel ve özel amaçlı üretilirler. Yüksek işlem gücüne sahiptirler. Bilim ve deneyler içim kullanılırlar.

9 BİLGİSAYAR TÜRLERİ BİLGİSAYAR TÜRLERİ Tablet Bilgisayarlar Tek bir ünitededir ve bataryalıdır. Mobil cihazlardır. Sanal klavye gibi eklentilerle kullanılır. Cep Bilgisayarları (PDA) Genelde isim ve adreslerin saklandığı küçük bilgisayarlardır GPS özelliği nedeniyle plasiyerlerin gözdesidir. Akıllı Telefonlar Cep telefonlarının mobil işletim sistemlerini kullanan, klasik cep telefonlarına PDA özellikleri eklenmiş halidir.

10 DONANIM NEDİR?

11 DONANIM NEDİR? Bilgisayarın gözle görülebilen ve elle tutulabilen kısımlarına donanım denir. Örnek olarak ekran, klavye, sabit disk, fare, yazıcı. Donanımlar kasanın dışında olabileceği gibi içerisinde de yer alır. Kasa içerisinde yer alan donanımlara dahili donanım, kasa dışında yer alan donanımlara ise harici donanım denir. Kasa içerisindeki donanımlara örnek olarak işlemci, anakart, dahili depolama birimleri verilebilir.

12 KASANIN ARKADAN GÖRÜNÜMÜ 1- GÜÇ KABLOSU (ENERJİ) BAĞLANTISI 2- FARE (MAUS) TAKILACAK YER 3- KLAVYE TAKILACAK YER 4- USB BAĞLANTI GİRİŞLERİ 5- ETHERNET TAKILACAK YER 6- SES, HOPARLÖR VE KULAKLIK BAĞLANTILARI 7- HDMI BAĞLANTISI 8- MONİTÖR BAĞLANTISI (DİJİTAL/DVI) 9- MONİTÖR BAĞLANTISI(PCI)

13 DONANIM BİRİMLERİ Ana Donanım Hafıza Birimleri Depolama Aygıtları Giriş Birimleri Çıkış Birimleri Giriş/Çıkış Birimleri Güç Birimleri Ana Kart RAM HDD Klavye Ekran Modem Power Supply CPU ROM CD-ROM Maus Ekran Kartı BIOS Ön Bellek DVD- ROM Blue Ray Disk Disket USB Bellek Hafıza Kartı Tarayıcı E- Okuyucu Oyun Çubuğu Optik Okuyucu Barkod Okuyucu Yazıcı Barkod Yazıcı Akıllı Tahta UPS

14 DONANIM BİRİMLERİ ANA DONANIM BİRİMLERİ ANAKART CPU HAFIZA BİRİMLERİ RAM (RANDOM ACCESS MEMORY) ROM (READ ONLY MEMORY) BIOS (BASIC INPUT OUTPUT SYSTEM) ÖN BELLEK (CACHE MEMORY) DEPOLAMA AYGITLARI SABİT DİSK (HARD DİSK) CD-ROM DVD-ROM BLUE RAY DİSK DİSKET USB BELLEK HAFIZA KARTI

15 DONANIM BİRİMLERİ GİRİŞ BİRİMLERİ KLAVYE FARE TARAYICI OYUN ÇUBUĞU OPTİK OKUYUCU BARKOD OKUYUCU ÇIKIŞ BİRİMLERİ EKRAN EKRAN KARTI E-OKUYUCU YAZICI BARKOD YAZICI

16 DONANIM BİRİMLERİ GİRİŞ/ÇIKIŞ BİRİMLERİ MODEM AKILLI TAHTA GÜÇ BİRİMLERİ GÜÇ ÜNİTESİ (POWER SUPPLY) KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI (UPS)

17 ANA DONANIM BİRİMLERİ ANAKART (MAİNBOARD, MOTHERBOARD) Anakart, bilgisayarın tüm iç ve dış donanım birimlerinin üzerindeki bağlantı portlarına bağlandığı, üzerinde elektronik devre elemanlarının bulunduğu bilgisayarın en temel parçasıdır. Aynı zamanda mainboard olarak ta ifade edilebilir. Bir bilgisayar için olmazsa olmaz en temel parçadır. Anakart olmadan bilgisayarın diğer hiçbir donanım birimini kullanamazsınız. Çünkü diğer tüm donanımların birbirleri ile bağlantıları anakart sayesinde gerçekleşir.

18 ANA DONANIM BİRİMLERİ Anakart Çeşitleri Anakart çeşitleri XT, AT, ATX, BTX olmak üzere 4 farklı yapıdadır. Bu farklılık anakart boyutları, soket yapıları, vida yerleri, port sayıları, panel bağlantı uçları gibi birçok yapıda kendini gösterir. XT Anakartlar: Bu anakart çeşidi ilk kişisel bilgisayarlarda kullanılmıştır. İşlemciler üzerinde sabit olarak bulunmaktaydı ve 8088 işlemciler için üretilmişlerdir. İşlemcide bir problem olması durumunda anakartın komple değiştirilmesi en büyük dezavantajıydı. AT Anakartlar: Bu anakart çeşidi XT lerden sonra 1982 yılından itibaren kullanılmaya başalmışlardır. ATX anakartlarına benzer formdadırlar. Yapısında veriyolu olarak AGP, ISA, PCI kullanılmaktadır. PS/2 bağlantı yapısı bulunmamaktadır. İşlemci değiştirilmesi mümkün olmaktadır. ATX Anakartlar: AT lerden daha sonra üretilmeye başlanılan bir anakart çeşididir. Öncekilere nazaran çok daha fazla giriş ve çıkış bağlantı desteğine sahiptirler. Çeşitli donanım kartları ATX anakart çeşidiyle birlikte tümleşik yapıda kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzün en çok kullanılan anakart çeşididir. Bu anakartların küçük kasalar için üretilmiş olan Micro ATX çeşitleri de bulunmaktadır. BTX Anakartlar: BTX anakartlarda sistemin güç yönetimi, soğutma sistemi ve çeşitli donanım birimlerinin yerleşiminde büyük değişiklikler ortaya çıkmıştır. Bu anakart çeşidinin üretimin temel amacı işlemci gibi çok ısınan parçaları daha iyi soğutabilmektir. Bunun için işlemci etrafındaki çeşitli bağlantılar ve elektronik elemanlar anakartın daha farklı yerlerine taşınmışlardır.

19 ANA DONANIM BİRİMLERİ

20 ANA DONANIM BİRİMLERİ İŞLEMCİ (CPU) NEDİR? Bilgisayar üzerinde bulunan tüm donanım birimleri ile yapılacak olan işlemleri Merkezi İşlem Birimi yönlendirir. Sistemin beyni olarak da nitelendirebiliriz. Bu birime İşlemci ya da Mikroişlemci adı verilir.

21 ANA DONANIM BİRİMLERİ

22 HAFIZA BİRİMLERİ RAM NEDİR? Temel anlamıyla Rastgele Erişimli Bellek olarak tanımlanır. İşlemci tarafından kullanılmak üzere sabit diskten alınan veri veya bilgilere, işlemcinin daha hızlı erişebilmesi için tutulduğu bellektir. RAM bellekteki veriler, elektrik kesintisi ve bilgisayarın kapatılması durumunda kaybolurlar. RAM TÜRLERİ SD RAM DDR RAM DDR2 RAM DDR3 RAM

23 HAFIZA BİRİMLERİ ROM NEDİR? Sadece okunabilir bellek anlamına gelir. Üzerinde sistem bilgileri kayıtlıdır. RAM de olduğu gibi kesintilerde kaybolmaz. Gelişen teknoloji ile PROM ve EPROM olarak adlandırılan yeni sadece okunabilir bellekler üretilmektedir.

24 HAFIZA BİRİMLERİ BIOS NEDİR? BIOS aslında bir programdır. Farkı ise görevi ve kaydedildiği yerdir. Normal programlar bilgisayarın içerisindeki sabit diske kaydedilir. Ama BIOS ROM Bellek içerisine kaydolur. BIOS UN TEMEL GÖREVLERİ Sistem her açıldığında donanım kontrolü yaparak arıza olup olmadığını denetlemek Sistem her açıldığında RAM de rezerve ettiği bloklara sistem hakkında bilgiler yazmak. Yazılımların donanım ile iletişim halinde olmasını sağlamak.

25 HAFIZA BİRİMLERİ

26 HAFIZA BİRİMLERİ ÖN BELLEK (CACHE MEMORY) NEDİR? RAM belleğin hızı işlemci hızından daha düşüktür. Bu hız düşüklüğünü ise ön bellek ortadan kaldırır. RAM ile işlemci arasındaki veri transferinde görev yapar ve hızı dengeler. Dahili ve harici olabilir. Birincil ve ikincil olarak da sınıflandırılırlar

27 DEPOLAMA AYGITLARI SABİT DİSK (HARD DISK) Bilgi depolamak için kullanılan ikincil bellek birimidir. Bilgisayar açılıp kapanması ile silinmez. Plakalar ve okuma/yazma kafalarından oluşur. SABİT DİSKİN PERFORMANSINI BELİRLEYEN UNSURLAR Dönüş Hızı (5400 rpm, 7200 rpm) Erişim Süresi (IDE Disklerde 10 ms, SCSI disklerde 4 ms nin altında iken SATA disklerde 4,17 ms) Veri Aktarım Hızı (mbps cinsinden belirtilir. Ne kadar yüksek ise o kadar yüksek performans sunar.

28 DEPOLAMA AYGITLARI CD-ROOM Salt okunabilir optik belleklerdir. Bu belleklere veriler sadece bir kez kaydedilir. Kaydı yapılan veriler silinemez ve değiştirilemez. Okuma ve yazma hızları X işareti ile belirtilir ve 1X in karşılığı saniyede 150 KB demektir. DVD Teknolojisi CD ile aynı olmakla birlikte daha büyük verilerin kaydedilmesinde özellikle de video kaydında kullanılır. 4.7 GB veri kaydı yapılabilir. BLUE RAY DİSK Bilgi depolama kapasitesinin en yüksek olduğu optik disk teknolojisidir. İlk üretildiğinde 50 GB, şu anki teknolojide 128 GB lara ulaşmıştır.

29 DEPOLAMA AYGITLARI DİSKET (FLOPPY DİSK) Taşınabilir bellekler arasında kapasitesi en düşük ve en ucuz olanıdır. Artık kullanım oranı da çok düşmüştür. 1,44 MB veri kaydedebilmektedir. USB BELLEK Daha çok Flash Bellek olarak adlandırılır. Müzik çalabilen ya da radyo dinletebilen modelleri dahi vardır. En fazla kullanılan taşınabilir bellekler arasında yer alır. Bilgisayarın USB portuna takılarak kullanıldığı için bu isim ile anılır. HAFIZA KARTI Bellek kartları genellikle fotoğraf makineleri, kamera, cep telefonu gibi teknolojilerde kullanılır.

30 GİRİŞ BİRİMLERİ KLAVYE (KEYBOARD) Klavye, üzerinde harf, rakam, özel karakterler ve özel fonksiyon tuşlarının bulunduğu bir bilgisayar giriş birimidir. Bilgisayar temelde klavye aracılığıyla yönlendirilir ve kumanda edilir. Klavyenin tuşlarına basıldığında, basılan tuşun kodu bilgisayarın CPU su tarafından değerlendirilmek üzere belleğe aktarılır ve yankısı yada neticesi ekrana gelir. Klavyeler üzerindeki harf tuşlarının diziliş şekline göre F veya Q tipi olurlar. Farklı firmaların ürettiği klavyelerde bazı farklı tuşlar bulunabilir.

31 GİRİŞ BİRİMLERİ

32 GİRİŞ BİRİMLERİ FARE (MAUS) Fare işaretçinin (Ekrandaki Küçük Ok) ekran üzerindeki konumunu belirlemede kullanılan bir araç olarak tanımlanabilir. Fare hareket ettikçe imlecin de yeri değişecektir. En sık kullanılan fare türleri şunlardır Optik Fare: Fare topu yerine LED teknolojisi ve küçük kamera kullanan bir teknoloji. Lazer Fare: Optik fare ile aynı mantıkta çalışır. LED yerine Lazer kullanır. Touchpad: Taşınabilir bilgisayarlarda ve bazı farelerde görülür. Parmak Touchpad üzerinde gezdirildikçe imleç hareket eder.

33 GİRİŞ BİRİMLERİ

34 GİRİŞ BİRİMLERİ TARAYICI (SCANNER) Yazıcıların yaptığı işlemin tersini gerçekleştirir. Yazıcılar bilgisayar ortamındaki bir veriyi kağıda aktarır, tarayıcılar ise kağıt üzerindeki veriyi bilgisayara aktarır. OYUN ÇUBUĞU Fare gibi bilgisayarın hareketleri veya farklı konumları algılamasını sağlar. Bilgisayar oyunlarında ve benzetim programlarında (simulators) kullanılırlar. OPTİK OKUYUCU Optik işaret okuyucular, kağıt üzerine işaretlenmiş işaretleri okur ve bilgisayar ortamına aktarır. Üniversite sınav kağıtları gibi.

35 GİRİŞ BİRİMLERİ BARKOD OKUYUCU Barkod okuyucular barkodların üzerinde bulunan siyah ve beyaz çizgileri elektrik sinyallerine dönüştürürler. Okuyucuda bulunan kod çözücüler de bu sinyalleri rakam ve karakterlere çevirirler. Dönüşüm sonrası veriler bilgisayar ortamına aktarılır. HANGİSİ GİRİŞ BİRİMİ DEĞİLDİR

36 ÇIKIŞ BİRİMLERİ EKRAN (MONİTÖR) Kullanıcının verdiği komutların işlem sonuçlarını gösteren, bilgisayar ile kullanıcı arasındaki iletişimi sağlayan görüntü birimidir. Çok sayıda noktalardan oluşur ki bu her noktaya piksel denir. Bir monitörün kalitesini belirleyen en önemli faktör çözünürlüktür. Çözünürlük ise yatay ve dikey piksel olarak (800x600) şeklinde gösterilir. Bir monitörün boyutu görüntü alanı boyutu ile ifade edilir. İnch ile belirtilir ve ( ) ile gösterilir. 18 Monitör ifadesinde görüldüğü gibi. 1 = 2,54 cm dir. Göz Sağlığı için LCD, Radyasyona maruz kalmamak için FLAT

37 ÇIKIŞ BİRİMLERİ EKRAN KARTI Bilgisayarların ekranlarının çalışması için görüntüyü aktaracak bir karta ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kart görüntülerin netliğini belirler. Ekran kartı üzerinde video RAM adlı bir bellek bulunur. Günümüzde 1600 X 1200 çözünürlüğünü aşan ve 4 GB a ulaşan hızda ekran kartları bulunur.

38 ÇIKIŞ BİRİMLERİ e-okuyucu Dijital kitap okumak için üretilmiş, internet desteği olan teknolojidir inch arası boyutlarda E-ink (e-mürekkep) denen teknolojiyi kullanır. Özelliği ise gözü yormaması, güneş ışığında bile okunabilmesi, 180 derece görüş açısına sahip olması sayesinde gerçek kitap okuma hissi veriyor olmasıdır. e-book device olarak da adlandırılan elektronik kitap okumaya yönelik cihazlara verilen ad.

39 ÇIKIŞ BİRİMLERİ YAZICI (PRİNTER) Bilgisayardaki bilgilerin kağıt üzerinde gösterilmesini sağlayan çıkış birimlerinden en önemlisi yazıcılardır. Yazıcılar basımda kullandıkları teknolojiye göre üç sınıfa ayrılırlar. 1.Nokta vuruşlu (matris) yazıcılar : Sayfa üzerine harfleri ve şekilleri minik noktacıklarla oluştururlar. Yazma kafası, mürekkepli bir şeride vuran küçük iğnelerden (9 veya 24 pin) oluşur. Bu yazıcılar vuruşlu oldukları için oldukça gürültülüdür. Nokta vuruşlu yazıcılar, özellikle aynı anda birden çok kopya alınması gereken durumlarda kullanışlıdır. Genellikle sürekli form kağıt kullanırlar. Sürekli formun kenarında, yazıcıya takılmasını sağlayan delikler vardır. 2.Mürekkep püskürtmeli (inkjet) yazıcılar : Nokta vuruşlu yazıcılardan daha kaliteli baskı yaparlar ve daha sessiz çalışırlar. Renkli mürekkep püskürtmeliler, normal kağıda baskı yapabilirler, ama özel kağıt kullanılırsa daha iyi sonuç verirler. 3.Lazer yazıcı : Sayfa görüntüsünü oluşturmak için lazer ışınlarını kullanan, yüksek hızlı bir yazıcıdır. Lazer yazıcılar, yüksek kalitede belge üreten bir fotokopi makinesi gibi çalışır.

40 ÇIKIŞ BİRİMLERİ

41 ÇIKIŞ BİRİMLERİ BARKOD YAZICI Barkod; değişik kalınlıktaki dik çizgi ve bu çizgilerinin arasındaki boşluklardan oluşur. Barkod verilerin farklı bir ortama hatasız bir şekilde aktarılması için kullanılır. Barkod ürün ismi, ürünün kodu gibi bilgiler içermemelidir. Barkod da ürüne ait referans numarası bulunmalıdır. Çünkü bu referans numarası bilgisayara tanıtıldığında ürüne ait bütün bilgiler detaylı bir şekilde bilgisayar ortamına aktarılır. Barkod yazıcılar; Piyasada çok değişik marka ve modelde bulunur ve barkod basmak için kullanılır. Barkod yazıcıların iki baskı yöntemi vardır;

42 ÇIKIŞ BİRİMLERİ 1.Direkt Termal Baskı Bu yöntemde ısıya dayanaklı bir kâğıt fax makinelerinde yapıldığı gibi kâğıt ısıtılıp yakılarak baskı işlemi yapılır. Baskı işlemi sonunda kâğıt yakıldığı için siyah renge dönüşmüş olur. Direkt termal baskı yöntemi kısa süreli bir baskıdır ve kısa süreli kullanımlar için uygundur. Çünkü bu yöntem çevresel faktörler; güneş, ışık ve ısıdan dolayı bozulup dağılabilirler. Direkt termal baskı yönteminin özellikleri; Etiket ömrü kısa olduğu için kısa süreli etiketler için idealdir. Yakarak basım işlemi olduğundan dolayı ribon masrafı yoktur. Isıya dayanıklı termal etiket kullanılır. 2. Termal Transfer Baskı Bu baskı yönteminde yakmak işlemi olmadığı için kâğıt yerine ribon kullanılmaktadır. Baskı işlemi ribonun ısıtılması ve kâğıt üzerine yapıştırılması ile oluşur. Çevresel faktörlerden etkilenmediği için daha dayanıklı ve uzun ömürlü bir baskı yöntemidir.

43 GİRİŞ/ÇIKIŞ BİRİMLERİ MODEM Modem; bilgisayarların telefon hatlarını kullanarak bilgi alıp vermesini, haberleşmesini sağlayan aygıttır. Sayısal bilgiyi telefon hatlarından geçebilecek şekle dönüştürmek için modülasyon; gelen veriyi tekrar bilgisayarın anlayabileceği duruma getirmek için demodülasyon işlemi yapması nedeniyle modem adını almıştır. Modemler size internete ulaşmayı, uzaktaki bir bilgisayarı kontrol etmeyi, karşılıklı olarak her türlü haberleşmeyi sağlar. Faksınızı çekebilir, kağıda gereksinim duymadan faksınızı alabilirsiniz. Telefonun ahizesini kaldırmadan görüşme yapabilir, onun bir telesekreter gibi çalışmasını sağlayabilirsiniz.

44 GİRİŞ/ÇIKIŞ BİRİMLERİ AKILLI TAHTA Akıllı tahta teknolojisini kısaca özetlersek, okullarımızda kullanılan büyüklükte beyaz tahtaların etkileşimli bir ekrana dönüştürülmesi olarak tarif edebiliriz. Peki bildiğimiz beyaz tahta nasıl etkileşimli bir aygıta dönüştürülüyor. İşte bu sorunun karşılığı akıllı tahta teknolojilerini ayrıştırıyor. Şöyle bir düşünürsek bilgisayarımızın LCD ekranı okullarda kullandığımız boyutlarda dev bir LCD olsun ve bu LCD bir de dokunmatik olsun, neler yapabilirdiniz? Yapabileceklerinizi sayarak bitirmeniz imkansız gibi.. Peki böyle dev bir dokunmatik LCD ekranın maliyeti sizce nedir? Söylemeye bile gerek yok, böyle bir ekran aşırı pahalı olacaktır.. Peki bu LCD ekranda ders anlatan, ya da problem çözen öğrencileri bir hayal edin? Sizce ne kadar bir süre bu dev ve pahalı LCD miz hayatta kalabilir?.. İşte tüm bu nedenlerle akıllı tahta teknolojileri hayat bulmuştur. Bir akıllı tahta, bahsi geçen hayali dev LCD mizden çok daha ucuz, çok daha dayanıklı olmalıdır..

45 AKILLI TAHTA GİRİŞ/ÇIKIŞ BİRİMLERİ

46 GÜÇ BİRİMLERİ GÜÇ ÜNİTESİ (POWER SUPPLY) Gelişen teknoloji ile birlikte elektronik eşyaların kullanımı artmış hatta vazgeçilmez olmuştur. Her aletin, makinenin bir çalışma sekli ve düzeni vardır. Güç kaynağı bir sistem ya da düzeneğin ihtiyacı olan enerjinin sağlanması için kullanılan birimlere verilen genel isimdir. Bir el feneri için pil, cep telefonu için şarj, pili doldurmak için adaptör birer güç kaynaklarıdır. Güç kaynağı özellikle bilgisayarlar için hayati önem taşır. Bilgisayarın çalışması esnasında ihtiyacı olan tüm gücü üreten donanıma güç kaynağı ismi verilmektedir.

47 GÜÇ BİRİMLERİ UPS (KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI) Kesintisiz güç kaynakları (İngilizce: Uninterruptible Power Supply UPS), elektrik enerjisi ile beslenen sistemleri hem şebekede meydana gelen veya gelebilecek çöküntüler, yükselmeler, ani değişikler, harmonikler gibi gerilim dalgalanmalarına karşı koruyan hem de enerji kesintisi sırasında enerji üreterek sistemin devamlılığını sağlayan elektronik cihazlara denir.

48 GÜÇ BİRİMLERİ UPS (KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI) Kesintisiz güç kaynakları, elektrik enerjisi ile beslenen sistemlere karşı iki görevi vardır. Birincisi sistemi olumsuz şebeke koşullarına karşı korumaktır. Diğeri ise enerji kesintisizi sırasında bünyesinde depoladığı enerjiyi bir süreliğine sisteme aktararak sistemdeki acil işlemleri tamamlamak adına kullancıya zaman sağlamaktır. Kısacası elektriksel sistemleri besleyerek, şebekedeki anormal durumları düzelterek sisteme temiz ve kaliteli enerji aktarımı yapan cihazlardır.

49 GÜÇ BİRİMLERİ UPS ile Jeneratörler Arasındaki Fark Kesintisiz güç kaynakları ile jeneratörler genelde karıştırılmaktadır. Bir endüstriyel tesiste, veya özel işletmelerde enerji kesildiği zaman jeneratör devreye girer ve sisteme enerji verir. Ancak enerjinin kesildiği zaman ile jeneratörün devreye girdiği zaman arasında bir süre vardır. Bu süre bazen kısa bazen de uzun olabilmektedir. İşte bu sıra zarfında kesintisiz güç kaynakları devreye girer. Bu ara zamanda UPS, sistemi besler ve sistemdeki acil işleri tamamlar veya bilgisayarı içindeki önemli dosyaları korur. Kesintisiz güç kaynakları, elektriksel sistemlere uzun süreli enerji sağlamazlar.

50 KLAVYE Bir bilgisayar giriş birimi olan Klavye, üzerinde harf, rakam, özel karakterler ve özel fonksiyon tuşlarının bulundurur. Bu komut tuşları aracılığı ile bilgisayar yönlendirilir ve kumanda edilir.

51 KLAVYE

52 FONKSİYON TUŞLARI KLAVYE

53 KLAVYE FONKSİYON TUŞLARI F1 - Neredeyse bütün programlarda yardım penceresini açar. F2 - Seçili dosya veya klasörün ismini değiştirmeyi sağlar. F3 - Aktif pencerede arama özelliğini açar. F4 - Alt + F4 aktif pencereyi kapatır. F5 - Sayfayı yenilemek veya yeniden yüklemek için kullanılır. F6 - İnternet tarayıcılarının çoğunda imleci adres çubuğuna taşır. F7 - Microsoft uygulamalarında dosyaların yazım ve dil bilgisi kontrolünü yapmaya yarar.

54 KLAVYE FONKSİYON TUŞLARI F8 - Windows'ta bilgisayarı açarken boot menüsünü açmak için kullanılır. F9 - Microsoft Word'de dosyayı yeniler; Microsoft Outlook'ta e-posta göndermeyi ve almayı sağlar. F10 - Açık uygulamada menü çubuğunu aktif hale getirir. Shift + F10 sağa tıklamakla aynı görevi görür. F11 - İnternet tarayıcısında tam ekran moduna geçmeye ve moddan çıkmaya yarar. F12 - Microsoft Word'de Kaydet diyalog kutusunu açar.

55 KLAVYE ENTER TUŞU Bir komutu oluşturan tüm harflerin girilmesinin ardından yazım işleminin bittiğini belirtir. onay tuşu olarak da ifade edilebilir Giriş tuşu olarak kullanılır. Yapılan işlemi onaylamaya yarar.(bilgisayarı kapatmada oldugu gibi). Yazıda bir alt satıra geçmeye yarar. Ayrıca seçili dosya ve klasörleri açar.

56 KLAVYE BÜYÜK HARF KİLİTLEME TUŞU (CAPS LOCK) Sürekli büyük veya küçük harf yazmakta kullanılır. Tuşa basıldığında Caps Lock gösterge ışığı yanar. Caps Lock tuşu ışığı yanıyorsa, büyük harfle yazar. Harfler büyükken Shiftle harflere basılırsa harfler küçük yazar.

57 KLAVYE SHİFT TUŞU Shift tuşu ile basılan alfabetik tuş, üzerindeki harfi büyük yazar. Sayısal tuş ise rakamın üzerindeki özel karakteri yazar. Klavyede bulunan ikinci karakteri yazmak için kullanılır.

58 KLAVYE ALT GR TUŞU Klavye tuşları üzerindeki üçüncü harfleri yazmak için kullanılır. Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır. Yazıda birden çok karakter içeren tuşlarda üçüncü karakterin yazılmasını sağlar. ({,[,],},) bu işlemleri ancak Alt Gr tuşunu kullanarak ulaşılabilir. işareti için Alt Gr + Q tuşuna basılmalıdır.

59 KLAVYE CTRL TUŞU Tek başına bir görevi yoktur, Başka tuşlarla birlikte kullanılır.(ctrl+x, Ctrl + V, Ctrl + C, Ctrl + Esc vb.)

60 KLAVYE ALT TUŞU Tek basına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır. Açık pencerenin menüsünün etkinleştirilmesini sağlar. Klavyede hiç olmayan bazı sembollerin çıkarılmasında da kullanılır. (Alt + Tab Pencereler arası geçişi sağlar)

61 KLAVYE ESC TUŞU Verilen komutları iptal etmekte, bazen de programlardan çıkışta kullanır. Başka tuşlarla birlikte kullanılabilir. (CTRL+ESC tuşu başlat menüsünü açar)

62 KLAVYE TAB TUŞU Yazıda imleci sağa doğru hızlı bir şekilde kaydırmaya yarar. İmleci 8 karakter ileriye atlatmaya yarar. (Başka tuşlarla birlikte farklı işlevler görür: Alt+Tab: Pencereler arasında geçişi sağlar.)

63 KLAVYE PRİNT SCREEN TUŞU DOS Tabanlı bilgisayarda ekrandakileri yazıcıya aktarır. Windows Tabanlı bilgisayarda ise ekran görüntüsünü hafızaya alıp istenilen yere yapıştırmaya olanak verir.

64 KLAVYE PAUSE TUŞU Çalışma anında işlemi bir tuşa basıncaya kadar durdurma işlevini yerine getir. Başka tuşlarla birlikte başka görevler yapabilir.

65 KLAVYE NUM LOCK TUŞU Sayı tuşlarının sayı yazması ile yön tuşu olarak kullanılması arasında geçiş yapmasını sağlar.

66 KLAVYE HOME VE END TUŞU Home İmleci bulunulan satırın başına götürür. End İmleci bulunulan satırın sonuna götürür. PAGE UP VE PAGE DOWN TUŞU Page Up Yazıda imleci bir ekran yukarı götürür. Page Down Yazıda imleci bir ekran aşağı götürür.

67 KLAVYE DELETE TUŞU İmlecin sağ tarafındaki karakteri silmek için kullanılır BACK SPACK TUŞU İmlecin sol tarafındaki karakteri silmek için kullanılır

68 MAUS MAUS (FARE) Fare ile peynir mantığına dayanır. Fare ile bilgisayara en basit şekilde komut verilir. Masanın üzerinde oynattıkça bilgisayarın ekranında çeşitli komutları etkinleştirebilen bir işaretçi hareket eder. SAĞ TUŞ Yardımcı tuş SOL TUŞ Onay Tuşu

69 YAZILIM YAZILIM VE PROGRAM KAVRAMI

70 YAZILIM YAZILIM Bir amaca yönelik olarak hazırlanmış ve bilgisayarda işlem yaptıran programlardır. Bir bilgisayarın donanımı ne kadar gelişmiş olursa olsun yazılım olmadan kullanılamaz. PROGRAM Belirli bir amaca yönelik olarak yazılmış, bilgisayar aracılığı ile istenen sıralı işlemler için komut ve işlem adımlarının tümüdür. Program bilgisayar ile kullanıcı arasında iletişim kurar ve kullanıcının yapmak istediğini bilgisayara aktarır.

71 YAZILIM PROGRAMLAMA Bilgisayarın anlayabileceği diller yardımı ile program yazma işlemi. PROGRAMLAMA DİLİ Programlama sırasında takip edilen kurallar dizisidir. Kurallar dizisinin oluşturduğu gruba programlama dili denir.

72 YAZILIM PAKET PROGRAMLAR Genel ve yaygın olarak belirlenmiş problemler ile ilgili hazırlanan programlardır. Muhasebe programları, proje planlama programları gibi. UYGULAMA PROGRAMLARI Bir işletmeye bilgisayar kurduktan sonra şirketin işleri ile ilgili olarak çözümler üretmek için oluşturulan programdır. Stok kontrolü, maaş bordrosu, faturalama programları gibi.

73 YAZILIM İŞLETİM SİSTEMLERİ İşletim sistemi bilgisayarın temel işlerini nasıl yapacağını yöneten geniş kapsamlı program. Linux, Windows, OS, Ubuntu gibi) İşletim sistemi bilgisayar donanımının uyumlu bir şekilde çalışmasını, donanım birimleri arasındaki iletişimin sağlanmasını, belleğin yönetilmesini, programların hafızaya yüklenmesini, komutların yorumlanmasını ve donanımın ne yapması gerektiğini bildirir.

74 YAZILIM İŞLETİM SİSTEMLERİ İşletim sistemi olmadan bilgisayar kullanmak mümkün değildir. İşletim sistemi kullanıcı ile bilgisayar arasında köprü görevi görür. Kullanıcı İşletim Sistemi Donanım İşletim sistemi açılışta RAM i test eder, depolama aygıtlarını test eder, yazıcının açık olup olmamasını kontrol eder ve bilgisayarı kullanmak için hazır eder.

75 YAZILIM İŞLETİM SİSTEMİNİN GÖREVLERİ İşlem Yönetimi: Bilgisayara verilen işlemleri belirli bir sırada yapmasını sağlar Bellek Yönetimi: Bellek ile ilgili denetimleri yapar. Boş ya da doluluğunu test eder. İşlem için bellekte alan rezerve eder. Giriş ve Çıkış Yönetimi: Bilgisayar ile çevre birimleri arasındaki veri alışverişini denetler. Dosya Yönetimi: Dosyaların açılmasını, okuma ve yazma işlemlerinin gerçekleştirilmesini, programların depolama birimlerinden alınıp hafızaya yüklenmesini, ve dosyalarla ilgili tüm çalışmaları denetler.

76 YAZILIM