VERGİ VE DİĞER MALİ BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI

Transkript

1 Mustafa TAN Gelirler Başkontrolörü Mahmut AYDOĞMUŞ Gelirler Kontrolörü VERGİ VE DİĞER MALİ BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI Kesinleşen Borçlar İhtilaflı Borçlar Matrah Artırımı Stok Affı Diğer Uygulamalar Mart, 2011

2

3 SUNUŞ Son yıllarda sıkça başvurulan torba yasa ile yasa yapma yolu, yasama sistemini topyekün çökerten ve dejenere eden bir yapıya bürünmüştür. Meclis iç tüzüğü hiçe sayılarak yapılan bu yasaları artık Torba değil Çuval yasa olarak anmaya başladık. Yasama tarihimizde en büyük Çuval Yasa ise kuşkusuz 25 Şubat 2011 Tarihinde Resmî Gazetenin (Mükerrer)Sayısında yayınlanarak yasalaşan 6111 Sayılı Kanun Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Ve Diğer Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun dur. Yasanın 216 Maddeden oluşması, hacmini ortaya koymak açısından yeterli değildir. Sayfa sayısını söylemekte yasanın hacmini söylemek için yeterli olmayacaktır. Yasadaki çok uzun madde metinlerinin yanı sıra, yüzlerce kanun, tüzük, yönetmelik ve Tebliği etkileyen değişiklikleri içermesi açısından yasa oldukça hacimli ve anlaşılması çok güç bir yasadır. Yasayı tümüyle anlamak, kavramak ve yorumlamak çok iddialı bir yaklaşım olur. Doğrusu bunu tek başına bir meslek grubunun veya bir kişinin başarabileceğini düşünmüyorum. Amacımız meslek mensubunu ilgilendiren özellikle vergi ve sosyal güvenlik alanına yönelik yapılan düzenlemelerin meslek mensupları tarafından anlaşılmasını ve kavranmasını sağlamaktır. Bu çalışma ile; sadece kanun ve tebliğ metnini yayınlamak yeterli görülmemiş, gerekli açıklama ve yorumlara da yer verilerek konunun tüm boyutlarıyla anlatılması hedeflenmiştir. Böylesine bir çalışmayı kısa bir süre içerisinde hazırlayarak meslek mensuplarının istifadesine sunan, Gelirler Başkontrolörü Sayın Mustafa TAN a ve Gelirler Kontrolörü Sayın Mahmut AYDOĞMUŞ a sonsuz teşekkürlerimi sunar, kaynak niteliğindeki bu kitabın tüm okuyuculara faydalı olmasını temenni ederim. Mesut TOPCU Bursa SMMMO Başkanı

4

5 ÖNSÖZ Cumhuriyet tarihimizde 23 üncü Yasama dönemi de dâhil olmak üzere mali konularla ilgili pek çok af içerikli kanunlar uygulamaya konmu ve gerekçelerinde benzer nitelikte açıklamalara yer verilmi tir. Ancak bir gerçek var ki, her ne sebeple olursa olsun, af içerikli kanunların sıklıkla uygulamaya geçirilmesi kamuoyunda nasılsa af çıkar beklentisi olu masına neden olmakta ve bu beklenti mali sistemde disiplinin ve adaletli uygulamaların hayata geçmesine engel olmaktadır. Mali aflar, ola anüstü durumlarda ve nadiren ba vurulması gereken bir müessese olması gerekmektedir. Bir kez mali af uygulaması yapıldı ında siyasi iradenin ve yasa koyucunun bundan sonra adı af, yeniden yapılandırma veya ba ka bir isimle de olsa bir düzenleme yapılmayaca ını açıkça deklare etmesi ve bu iradenin de kararlılıkla uygulanması gerekir. Ancak 88 inci yılına girdi imiz Cumhuriyet tarihimizde 30 defa mali af içerikli kanunun uygulamaya kondu unu dü ündü ümüzde; ortalama 3 yılda bir mali af içerikli kanun çıkarıldı ı gerçe i ile kar ı kar ıya bulunmaktayız. Devlete kar ı mali konularda ödevlerini noksansız yerine getiren ki i ve kurumlar adına unu söylemek gerekir ki; her af tasarısından sonra ilgili siyasi irade tarafından ifade edilen bu son, bir daha af yok söyleminin artık hayata geçirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde 2011 yılı içinde Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı affı olarak lanse edilen ve kamuoyunda torba yasa olarak bilinen 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması le Sosyal Sigortalar ve Genel Sa lık Sigortası Kanunu ve Di er Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde De i iklik Yapılması Hakkında Kanun son olmayacaktır. Bu çalı mada, kamuoyunda torba yasa olarak bilinen 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması le Sosyal Sigortalar ve Genel Sa lık Sigortası Kanunu ve Di er Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde De i iklik Yapılması Hakkında Kanun ile vergi ve di er mali yükümlülükten do an borçları yeniden yapılandırmanın yanında, idari para cezalarının ve bazı kamu alacaklarının terkin edilmesi, stok affı, bazı bilanço hesaplarının düzeltilmesi ve matrah artırımına dair hükümler yer almaktadır. Di er taraftan 6111 sayılı Kanun ile bir çok kanunda da

6 de i iklik yapılmı tır. Ancak bu çalı mamız, Vergi ve di er mali yükümlere ait borçların yeniden yapılandırılması yanında, matrah artırımı, stok affı ve bazı bilanço hesaplarının düzeltilmesi uygulamalarına dair açıklamaları içermekte olup; konularla ilgili kesimlere rehber olmak üzere hazırlanmı tır. Bu çalı manın hazırlanmasında destek aldı ımız mensubu olmaktan onur duydu umuz Gelirler Kontrolörleri camiasına, yayımlanmasında gösterdikleri ilgi ve destek için Bursa Serbest Muhasebeci Mali Mü avirler Odası Ba kanı Mesut TOPÇU ve de erli Yönetim Kurulu Üyelerine ve Oda çalı anlarına ve basımda eme i geçen herkese te ekkürlerimizi sunuyor, çalı manın tüm ilgililere yararlı olmasını diliyoruz. Mart, 2011 Mahmut AYDO MU Mustafa TAN

7 Ç NDEK LER ÖNSÖZ G R KANUNUN AMACI VE KAPSAMI GENEL GEREKÇE MAL YAPILANDIRMA KANUNU NUN GENEL ÇERÇEVES KAPSAM Vergi Usul Kanunu Kapsamına Giren Alacaklar Vergilendirme Dönemi 15 Gün Olan Mükellefiyetler Vergilendirme Dönemi Aylık Olan Mükellefiyetler Vergilendirme Dönemi Üçer Aylık Olan Mükellefiyetler Vergilendirme Dönemi Yıllık Olan Mükellefiyetler Veraset ve ntikal Vergisi Mükellefiyetleri Harç Mükellefiyetleri Ücretlilerde Vergi ndirimi ve Asgari Geçim ndirimi Di er Hususlar Sosyal Güvenlik Kurumu Alacakları Çe itli dari Para Cezaları Çe itli Kamu Alacakları Gümrük daresince Tahsil Edilen Alacaklar l Özel darelerinin Alacakları Belediyelerin Alacakları Su ve Atık Su Bedeli Alacakları Kayıtlarda veya letme Bünyesinde Bulunmayan Kıymetler TANIMLAR VERG BORÇLARININ YEN DEN YAPILANDIRILMASI KES NLE M AMME ALACAKLARI VII

8 Yasal Düzenleme De erlendirme Vadesi Geçti i Halde Ödenmemi Olan Veya Henüz Ödeme Süresi Geçmemi Bulunan Vergiler, Bunlara Ba lı Cezalar ve Fer i Alacakların Durumu Vadesi Geçti i Halde Ödenmemi Olan veya Henüz Ödeme Süresi Geçmemi Bulunan ve Vergi Aslına Ba lı Olmaksızın Kesilmi Olan Cezalar Vadesi Geçti i Halde Ödenmemi Olan veya Henüz Ödeme Süresi Geçmemi Bulunan Çe itli dari Para Cezaları Sayılı Kanun a Göre Ödenmesi Gereken Ancak Ödenmeyen Borçların Kanun Kar ısındaki Durumu htirazi Kayıtla Verilen Beyannameler Takvim Yılına li kin Tahakkuk Eden Ancak Ödenmeyen Geçici Vergiler Mali Yapılandırma Kanunu nun 2 nci Maddesi Kapsamında Yapılandırılan Motorlu Ta ıtlar Vergileri Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli KES NLE MEM VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNAN AMME ALACAKLARI Yasal Düzenleme De erlendirme lk Derece Yargı Mercilerinde Dava Açılmı veya Henüz Dava Açma Süreci Geçmemi Olan kmalen, Re sen veya darece Yapılmı Vergi Tarhiyatları Bölge dare Mahkemesi veya Danı tay Safhasında Bulunan kmalen, Re sen veya darece Yapılmı Vergi Tarhiyatları Sadece Vergi Cezalarına Kar ı Dava Açılması Çe itli dari Para Cezalarına Kar ı Dava Açılması Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli VIII

9 2.3. NCELEME VE TARH YAT SAFHASINDA BULUNAN VERG LER Yasal Düzenleme De erlendirme Devam Eden Vergi ncelemeleri tirak Nedeniyle Kesilecek Vergi Ziyaı Cezaları Kanunun Yayım Tarihinden Önce Pi manlıkla Beyan Edilen Vergiler nceleme Ba lama Sayılan Haller Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli P MANLIKLA VEYA KEND L NDEN YAPILAN BEYANLAR Yasal Düzenleme De erlendirme Pi manlık Talepli Verilen Beyannameler Kanuni Süresinden Sonra Verilen Beyannameler Di er Ücretliler Emlak Vergisinde Bildirim Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli TEFE/ÜFE TUTARININ HESAPLANMASI MATRAH ARTIRIMININ USUL VE ESASLARI GEL R VE KURUMLAR VERG S NDE MATRAH ARTIRIMI Yasal Düzenleme De erlendirme Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamelerinde Matrah Beyan Edilmesi Durumu Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamesi Verilmekle Beraber Matrah Beyan Edilmemesi Durumu Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamesinin Hiç Verilmemi Olması Durumu IX

10 Matrah Artırımı ve Matrah Beyanında Dikkate Alınacak Vergi Oranları GVK nın Geçici 61 inci Maddesi, Geçici 67/8 inci maddesi ile KVK nın 15/3 üncü Maddesi Kapsamında Vergi Kesintisine Tabi Tutulan Kazanç ve ratların Durumu Yatırım ndirimi stisnası Tevkifatında Vergi Artırımı Ve Matrah Beyanı Yatırım Fon ve Ortaklıklarında Kurum Bünyesinde Yapılan Vergi Tevkifatında Vergi Artırımı ve Matrah Beyanı Da ıtılan Kar Paylarından Yapılan Vergi Tevkifatının Durumu Gelir ve Kurumlar Vergisi Matrah Artırımına li kin Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli KATMA DE ER VERG S NDE ARTIRIM Yasal Düzenleme De erlendirme Bir Aylık Vergilendirme Dönemine Tabi Katma De er Vergisi Mükelleflerince Matrah Artırımı Takvim Yılının Tamamında KDV Beyannamelerinin Verilmi Olması Durumu Takvim Yılının En Az Üç Döneminde KDV Beyannamelerinin Verilmi Olması Durumu Takvim Yılında KDV Beyannameleri Hiç Verilmemi Olması veya Üçten Az Vergilendirme Döneminde Verilmi Olması Durumu Takvim Yılı Baz Alınarak, Aylık KDV Beyannamelerinin Tamamında Çe itli Nedenlerle Hesaplanan Katma De er Vergisi Bulunmaması Durumu Üç Aylık Vergilendirme Dönemine Tabi Katma De er Vergisi Mükelleflerince Matrah Artırımı Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli X

11 3.3. GEL R (STOPAJ) VE KURUMLAR (STOPAJ) VERG S NDE ARTIRIM Yasal Düzenleme De erlendirme Ücretler ve Ücret Sayılan Ödemelerden Yapılan Vergi Kesintileri Serbest Meslek Kazancı Elde Edenlere Yapılan Ödemelerden Vergi Kesintisi Birden Fazla Takvim Yılına Sirayet Eden n aat ve Onarma leri Kapsamında Yapılan Ödemelerden Vergi Kesintisi Kira Ödemeleri Üzerinden Vergi Kesintisi Çiftçilerden Satın Alınan Zirai Mahsuller ve Hizmetler çin Yapılan Ödemelerden Vergi Kesintisi Esnaf Muaflı ından Yararlananlara, Mal ve Hizmet Alımları Kar ılı ında Yapılan Ödemelerden Vergi Kesintisi Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli MATRAH ARTIRIMINA L K N ORTAK HÜKÜMLER STOK BEYANLARI LETMEDE MEVCUT OLDU U HALDE KAYITLARDA YER ALMAYAN KIYMETLER Yasal Düzenleme De erlendirme Emtia Makine, Teçhizat ve Demirba lar Özel Tüketim Vergisine Tabi Malların Beyanı Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli KAYITLARDA YER ALDI I HALDE LETMEDE BULUNMAYAN KIYMETLER Yasal Düzenleme De erlendirme XI

12 Mallar Kasa Mevcudu Ortaklardan Alacaklar Hesapların Düzeltilmesinde Negatif Özsermaye ve Tasfiye Riski Di er Hususlar Ba vuru Süresi ve ekli SOSYAL GÜVENL K KURUMU ALACAKLARININ YAPILANDIRILMASI KES NLE M SOSYAL GÜVENL K ALACAKLARI Genel Kapsam Yasal Düzenleme Ba vuru Süresi ve ekli Ödemeye li kin Hususlar Pe in Ödeme Taksitli Ödeme dari Para Cezası Borçları Taksit Ödeme Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmemesi veya Eksik Yerine Getirilmesi Hali DAVA SAFHASINDA BULUNAN VEYA DAVA AÇMA SÜRES GEÇMEM DAR PARA CEZALARI Kapsam Yasal Düzenleme Yapılan tiraz ve Açılan Davalardan Feragat Edilmesi Ödemeye li kin Hususlar ÖN DE ERLEND RME, ARA TIRMA VEYA TESP T A AMASINDAK EKS K Ç L K PR MLER Kapsam Yasal Düzenleme hale Konusu ve Özel Bina n aatı yerlerine li kin Fark çilik Üzerinden Tahakkuk Eden Borçlar XII

13 Eksik çilik Prim Borçlarının 2/5/2011 Tarihine Kadar verene Tebli Edilmi Olması Eksik çilik Prim Borçlarının 2/5/2011 Tarihinden Sonra verene Tebli Edilmi Olması Eksik çilikten Kaynaklanan Prim Borçları le lgili Ortak Hükümler BORÇ YAPILANDIRMA ANLA MALARININ HYASI Kapsam Yasal Düzenleme S GORTALILIK SÜRELER DURDURULANLARIN HYA PR M BORÇLARI Kapsam Yasal Düzenleme BA VURU VE ÖDEME SÜRES LE EKL SÜRES NDE ÖDENMEYEN TAKS TLER CAR AYLARA A T PR MLER N ÖDENMES D ER HÜKÜMLER GÜMRÜK DARES NE OLAN BORÇLARININ YEN DEN YAPILANDIRILMASI KAPSAM KES NLE M AMME ALACAKLARI Kesinle mi Alacaklar Kesinle mi Para Cezaları KES NLE MEM VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNAN AMME ALACAKLARI Kesinle memi veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar tiraz veya Temyiz A amasında Bulunan Alacaklar Dava Konusu Edilen Para Cezaları KEND L NDEN YAPILAN BEYANLAR D ER ALACAKLAR VE ÇE TL HÜKÜMLER ALACAK TUTARININ TESP T Kesinle mi Alacaklarda Tahsil Edilecek Tutarın Tespiti XIII

14 TEFE/ÜFE Tutarının Hesaplanması Kesinle memi Alacaklarda Tahsil Edilecek Tutarın Tespiti BA VURU VE ÖDEMEYE L K N USUL VE ESASLAR Ba vuru ekli ve Süreler Ödeme Süresi ve Taksitlendirme D ER HUSUSLAR Tecil Edilen Alacakların Yapılandırılması Cebren Tahsil Edilen Tutarların Mahsubu Davadan Vazgeçme ade Edilmeyecek Alacaklar Kabahatler Kanunu Hükümlerinin Durumu TERK N ED LECEK VERG VE CEZALAR KAPSAM VE ARTLAR Maliye Bakanlı ı na Ba lı Tahsil Dairelerince Takip Edilen dari Para Cezalarının Terkinine li kin Hususlar Maliye Bakanlı ı na Ba lı Tahsil Dairelerince Takip Edilen Amme Alacaklarının Terkinine li kin Hususlar Gümrük Müste arlı ına Ba lı Tahsil Dairelerince Takip Edilen Alacaklar Ya ını Doldurmu Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatanda larına Aylık Ba lanması Hakkında Kanun Kapsamındaki Alacaklar Yüksek Ö renim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu Kapsamındaki Alacaklar Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu Kapsamındaki Alacaklar Küçük ve Orta Ölçekli letmeleri Geli tirme ve Destekleme daresi Ba kanlı ı Kurulması Hakkında Kanun Kapsamındaki Alacaklar Türkiye Elektrik Da ıtım Anonim irketi ve Hissedarı Oldu u Elektrik Da ıtım irketlerinin Alacakları , 5362, 1136, 3568, 5910 Sayılı Kanunlar Kapsamındaki Alacaklar XIV

15 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu Kapsamındaki Alacaklar Di er Alacaklar BEYAN VE ÖDEME TABLOSU D ER HUSUSLAR BA VURU VE ÖDEME SÜRELER Ba vuru Ödemeye li kin Hükümler Genel Hükümler l Özel dareleri, Belediyeler, Spor Kulüpleri ve Bazı Kurum/Kurulu lara Tanınan Özel Ödeme mkanları Kredi Kartı le Ödeme Mahsuben Ödeme SÜRES NDE ÖDENMEYEN TAKS TLER N DURUMU Genel Hükümler Özel Hükümler ART HLAL HAL NDE KANUN HÜKÜMLER NDEN FAYDALANMA ADE ED LMEYECEK ALACAKLAR SAYILI KANUNA L K N HÜKÜMLER D ER HUSUSLAR ubat 2011 tibariyle Tecilli Borçlar Hacizler Di er Hususlar YARARLANILAN KAYNAKLAR XV

16

17 Vergiler halka göre genellikle kötü, devlete göre ise iyidir; vergiler halk için daima a ırı, devlet için ise yetersizdir. Juan de Marina 1 G R Vergi Kanunlarına aykırı hareket edenlere kar ı uygulanan yaptırımların ortadan kaldırılması 2 eklinde tanımlanabilecek vergi affı ya da geni anlamıyla mali af kavramı, mali literatürümüzde sık yer alan kavramların ba ında gelmektedir. lk olarak 1928 yılında çıkarılan Elviyeyi Selased Vergilerinin Sureti Cibayetine Dair Yasa ile ba layan, 1934 yılında çıkarılan 4530 sayılı Varlık Vergisinin Bakayasının Terkini ve 2566 Sayılı Vergi Bakayasının Tasfiyesine Dair Yasa ile devam eden vergi affı serüveni, 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması le Sosyal Sigortalar Ve Genel Sa lık Sigortası Kanunu Ve Di er Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde De i iklik Yapılması Hakkında Kanun 3 ile sıcaklı ını korumaktadır. Kanunun adının oldukça uzun olması ve bu çalı mada sık kullanılacak olması nedeniyle, kısaca 6111 sayılı Kanun veya Mali Yapılandırma Kanunu olarak adlandırılacaktır. Cumhuriyet tarihimiz boyunca 2007 yılına kadar toplam 28 vergi affı 4 uygulanmı tır. Birçok mali kolaylıklar ve imkânlar sunan 5811 sayılı Kanun u 5 da kısmi vergi affı olarak sayarsak, Mali Yapılandırma Kanunu nun Cumhuriyet tarihimizin 30 uncu vergi affı oldu unu söylememiz mümkündür sayılı Kanun un adında Yeniden Yapılandırma kavramı yer alsa da, belli bir tutarın altındaki kamu alacaklarından vazgeçilmesi, bazı 1 Co kun Can AKTAN, Yeni Global Gerçekler, stanbul: TÜG AD Yayınları, Yusuf KELE, Yine Mi Af? Mükellefler Ne Zaman Vergi Öderler?, Vergi Dünyası Dergisi, S.249, s tarih ve sayılı 1. Mükerrer Resmi Gazete de yayımlanmı tır. 4 Birol KOVANCILAR ve Güne ÇET N CERAN, Dünya da ve Türkiye de Vergi Afları, Vergi Sorunları Dergisi, S.228, s tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır. 1

18 idari para cezaların tamamen kaldırılması itibari ile tam af; bazı kamu alacaklarının %50 sini, bazı idari para cezalarının bir kısmını, bazılarının ise fer i nitelikteki unsurlarını kaldırması neticesinde kısmi af niteli i ta ımaktadır. Vergi afları, Anayasanın 73 üncü maddesinde yer alan mali güce göre vergileme ve vergilendirmede e itlik ve adalet ilkelerine aykırı bir uygulama olarak önümüze çıksa da çe itli makul sebeplerle gerek ülkemizde, gerekse di er devletler nezdinde uygulama alanı bulabilmektedir. Vergi aflarının siyasi, ekonomik ve mali, idari ve teknik olarak birçok nedeni olabilir. 6 Bunlar içinde en önemli neden ise, pek tabii ki ekonomik nedenlerdir. Makro veya mikro seviyede ya anan iktisadi sorunlar, vergi ödeme yükümlülü ü altında bulunan mükellefleri ciddi anlamda dar bo aza sürükleyebilmektedir. 21. yüzyıldan itibaren kabul gören ve geni uygulama alanı bulan vergiye gönüllü uyum ilkesi gere i, kamu idaresinin vergi tahsilâtını sıhhatli bir ekilde gerçekle tirebilmesi için, mükellefler ile barı ık ve uzla macı olması gerekmektedir. Gelir daresi Ba kanlı ı, yayımlamı oldu u Mükellef Hakları Bildirgesi 7 ile vergiye gönüllü uyumu tanımı ve temel ilke olarak benimsemi tir. Hal böyleyken, mükelleflerin hangi gerekçelerle olursa olsun kar ıla tıkları ekonomik problemleri çözme noktasında, devletin kayıtsız kalması mümkün bulunmamaktadır. te bu süreçte mali aflar temel gündemi olu turmakta ve yasa koyucunun tercih etti i bir yöntem olmaktadır. Yakın zamanda ya adı ımız ve etkisi belli ölçüde hala devam eden dı kaynaklı ekonomik kriz, birçok kesimi etkilemi tir. Ekonomik kriz gerekçe gösterilerek irketlerin ekonomik yapılarının güçlendirilmesini teminen hazırlanan 5811 sayılı Kanun yayımlanmı ve bu Kanunda 5917 sayılı Kanun 8 ile de i iklik yapılmı tır sayılı Kanun ile de i ikli e u ramı 5811 sayılı Kanunun uygulanmasının üzerinden daha iki yıl bir süre geçmemi iken, yine ekonomik kriz gerekçesi ile kapsamlı bir mali af kanununun hazırlanmı olması da dü ündürücüdür. Mali af veya yapılandırmaya dair yasalar, tasarı olarak hazırlanmadan kamuoyunda beklentisinin ve söylentisinin olu ması bile mali sistemin olumsuz yönde etkilenmesi için yeterli olmaktadır. Her çıkarılan mali af veya yapılandırma kanunu, hep son kez denilmek suretiyle çıkarılmakta ve 2 6 KOVANCILAR ve CERAN, s (E: ) tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır.

19 aradan çok uzun bir süre geçmeden yine kamuoyunda af beklentileri dillendirilmeye ba lanmaktadır. Bu durumda mükellef her zaman yeni bir af beklentisi içine girerek ödemelerini aksatabilecek ve yeni bir af talebi için uygun anı beklemeye ba layacaktır 9. Bu durum mali sistemde kalıcı olarak düzelmenin ve sistemin sürekli disiplin altında tutulmasının kar ısındaki en büyük engel olarak söylenebilir. Son yıllardaki en kapsamlı mali af ve yapılandırma kanunu olan 6111 sayılı Kanun un son kez tercih edilen bir mali af uygulaması olması, özellikle mali ödevlerini zamanında ve tam yerine getiren mükellefler ve vatanda lar açısından ve Anayasal e itlik ve Anayasal vergilendirme ilkelerinin tam olarak tecelli etmesi açısından haklı bir beklenti olmaktadır sayılı Kanun un içeri inde mali yapılandırma dı ında çe itli kanunlarda de i iklik öngören önemli maddeler bulunmaktadır. Çalı mamızda, 6111 sayılı Kanun ile getirilen mali yapılandırma uygulamaları dı ında kalan ve çe itli kanunlarda de i iklik yapan hükümlere yer verilmeyecektir. Çalı mamızın Birinci Bölümünde Kanunun amacı ve kapsamı, kinci Bölümünde kesinle mi amme alacakları, kesinle memi veya dava safhasındaki amme alacakları, inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan amme alacakları ve pi manlıkla yapılan beyanların yeniden yapılandırılması uygulamasının usul ve esasları, Üçüncü Bölümünde belirli vergi türlerinde vergi incelemesi yapılmaması imkânı sa layan matrah artırımı uygulamasının usul ve esasları, Dördüncü Bölümünde i letme bilânçolarında var olan ancak fiiline olmayan ya da fiilen var oldu u halde i letme bilânçolarında var olmayan kasa, ortaklardan alacaklar, emtia, makine ve demirba gibi kıymetlere yönelik stok beyanı uygulamasının usul ve esasları, Be inci Bölümünde Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçların yeniden yapılandırılması uygulamasının usul ve esasları, Altıncı Bölümünde Gümrük darelerine olan borçların yeniden yapılandırılması uygulamasının usul ve esasları, Yedinci Bölümünde di er vergi ve idari para cezalarının yeniden yapılandırılması, Sekizinci Bölümünde Kanuna ba vuru usul ve esasları, ödemeye ili kin düzenlemeler, süresinde ödenmeyen taksitlerin durumu, 5811 sayılı Kanun hükümlerinden faydalanan mükelleflere tanınan ek haklar, önceden tecil edilmi alacakların durumu, haciz i lemleri ve ek bazı açıklamalara yer verilecektir. 9 Funda BA ARAN YAVA LAR, Yeni Yılın Ba ında Af ve Uyanması Beklenen Adalet, (E: ) 3

20 B R NC BÖLÜM 1. KANUNUN AMACI VE KAPSAMI 1.1. GENEL GEREKÇE Uluslararası finans piyasalarında ba layan ve tüm sektörleri etkisi altına alan küresel ekonomik kriz, ülkemizde de dı talebin dü mesine ba lı olarak ekonomik daralmaya neden olmu tur. Dı talebin dü mesi ve buna ba lı mal ve hizmet satı gelirlerindeki azalma, kredi teminindeki güçlükler i letmelerin üretim kapasitelerini tam olarak kullanamamalarına ve buna ba lı olarak nakit dengelerinin bozulmasına neden olmu ve bazı i letmelerin kamuya yönelik yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde gecikmelere sebebiyet vermi tir. Ya anan bu süreçten olumsuz etkilenen i letmelerin kamuya olan borçlarına uygulanan ek mali müeyyideler de borç tutarlarını artırmı, icra takibine maruz kalan borçlulara mevcut yasal düzenlemeler ile sa lanmaya çalı ılan ödeme imkânları da bu borçların tasfiyesinde yeterli olamamı tır. Kamuya olan borçların enflasyon oranında endekslenmek suretiyle ödenmesi, kamu ile olan mali ili kinin belli bir plan dâhilinde çözümlenmesi suretiyle faaliyetlere devam edilmesine imkân verilmesi yönünde talepler artmı tır. Ekonomik kalkınmanın sürdürülebilir ekilde devamlılı ını temin etmek, yatırım ortamını iyile tirmek, özel sektörün kamuya olan borç yükünü azaltmak, maliye ve para politikalarının daha etkin ekilde kullanılmasını sa lamak amacıyla Mali Yapılandırma Kanunu hazırlanarak uygulamaya konmu tur MAL YAPILANDIRMA KANUNU NUN GENEL ÇERÇEVES Kanunun ilk dört kısmında kamu ile borçlular arasındaki alacakborç ili kisine yönelik düzenlemeler yapılmı tır. Kanunun Birinci Kısmında, Kanunun kapsamına yönelik genel hükümler yer almaktadır Kanun gerekçesi için, (E: )

21 Kanunun kinci Kısmının Birinci Bölümünde Maliye Bakanlı ı, Gümrük Müste arlı ı, il özel idareleri ve belediyelere ba lı tahsil dairelerince takip edilen kesinle mi amme alacakları ile belediyeler (büyük ehir belediyeleri dâhil) ve büyük ehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince takip edilen kesinle mi bazı alacaklar yeniden yapılandırılmaktadır. Ayrıca, kesinle memi veya dava safhasında bulunan kamu alacaklarıyla ilgili olarak ödeme kolaylı ı getirilmek suretiyle ihtilafların sonlandırılmasına yönelik düzenlemeler yapılmı tır. kinci Kısmın kinci Bölümünde vergileme süreçlerini kavramak amacıyla kapsama giren vergi alacaklarına yönelik inceleme ve tarhiyat safhasındaki i lemler için düzenleme yapılmı tır. Bu bölümde pi manlıkla ya da kendili inden yapılan beyanlar üzerine tarh edilen vergilere ili kin düzenleme yapılmak suretiyle mükelleflerin beyan dı ı bıraktıkları matrahların beyan edilmesi te vik edilmi tir. Kanunun kinci Kısmının Üçüncü Bölümünde matrah ve vergi artırımına ili kin düzenlemeler bulunmaktadır. Bu bölümde yer alan düzenlemelerle mükelleflerin geçmi vergilendirme dönemleri ile ilgili olası vergi ve denetim risklerini ortadan kaldırılarak gelece e yönelik i ve yatırım kararlarına daha sıhhatli bir ekilde odaklanmalarına imkân sa lanması, vergi idaresinin de denetim kapasitesini cari vergilendirme dönemlerine odaklamak suretiyle vergi kayıp ve kaça ının azaltılması ve kayıt dı ı ekonomiyle mücadelenin daha etkin bir ekilde yürütülmesi hedeflenmektedir. Kanunun kinci Kısmının Dördüncü Bölümünde stoklara ili kin düzenlemelere yer verilmi olup, öngörülen düzenlemelerle i letme kayıtlarının gerçek duruma uygun hale getirilmesi amaçlanmı tır. Bu bölümde mükelleflere, stoklar yanında, makine ve teçhizat, demirba, ortaklardan alacaklar ve kasa hesaplarının da fiili ve kaydi durumunun uyumla tırılmasına yönelik yasal imkân sa lanmı tır. Kanunun Üçüncü Kısmının Birinci Bölümünde Sosyal Güvenlik Kurumuna ba lı tahsil dairelerince takip edilen kesinle mi sigorta prim alacakları yeniden yapılandırılmaktadır. Ayrıca, bu bölümde kesinle memi veya dava safhasında bulunan sigorta prim alacaklarının yükümlüyle ortak bir noktada uzla arak tahsilini öngören düzenlemeler bulunmaktadır. Bu bölümde daha önce 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 24 üncü ve geçici 25 inci maddeler uyarınca tatbik edilmi olan yapılandırma uygulamasından 5

22 yararlanma hakkını kaybedenlere belirli artlar dâhilinde yeniden bir hak verilmesini sa layacak hükümler düzenlenmi tir. Bu bölümde yapılan di er düzenlemeyle de, 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara göre tescilleri yapıldı ı halde prim borçları nedeniyle ilgili Kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmu olan hak sahiplerine yeniden bir imkân verilmekte ve bu sigortalılık sürelerinin ihyası amaçlanmaktadır. Kanunun Dördüncü Kısmında çe itli ve ortak hükümlere yer verilmi tir. Bu Kısmın Birinci Bölümünde; Tahsil dairelerinin i yükünün azaltılması, daha etkin ve verimli çalı malarının sa lanması amacıyla küçük tutardaki alacakların tahsilinden vazgeçilmesine, 2022 sayılı Kanuna göre aylık alanlara haksız yere yapılmı ödemelerin % 50 fazlasıyla geri alınması uygulamasında ödemeye muhatap ki ilerin çok zor duruma dü tükleri dikkate alınarak % 50 fazlaya ili kin kısmın geri alınmasından vazgeçilmesine, Kamu idarelerinin ödemesi gereken genel sa lık sigortası primlerine uygulanan gecikme cezası ve gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilmesine, Yüksek Ö renim Kredi ve Yurtlar Kurumuna (YURT-KUR) 351 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında ö renim ve katkı harcı borçlarını yapılandırdı ı halde taksitlerini süresinde ödeyemedi i için yapılandırma uygulamasından yararlanma hakkını kaybedenlere belirli artlar dâhilinde yeniden bir hak verilmesine, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun (TRT), Küçük ve Orta Ölçekli letmeleri Geli tirme ve Destekleme daresi Ba kanlı ının (KOSGEB), Türkiye Elektrik Da ıtım Anonim irketinin (TEDA ), Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i (TOBB) ile bu Birli e ba lı odaların ve Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) gibi bazı kurumların bu Kanunda belirtilen alacaklarının yapılandırılmasına, ili kin düzenlemeler yer almaktadır. Kanunun Dördüncü Kısmının kinci Bölümünde ba vuru ve ödeme süresi ile ekli, süresinde ödenmeyen taksitlere ve iade edilmeyecek alacaklara ili kin düzenlemeler yer almaktadır. 6

23 1.3. KAPSAM 6111 sayılı Kanun un mali yapılandırma ile ilgili bölümü, ilk dört kısımdan olu maktadır. Bu kısımlarda belirtilen ve mali yapılandırmaya konu olan alacakların kapsamı a a ıdaki gibi olacaktır Vergi Usul Kanunu Kapsamına Giren Alacaklar 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına girmek artıyla; tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ili kin vergi ve bunlara ba lı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, 2010 yılına ili kin olarak tarihinden (bu tarih dâhil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara ba lı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, tarihinden (bu tarih dâhil) önce yapılan tespitlere ili kin olarak vergi aslına ba lı olmayan vergi cezaları, kapsam dahilindedir Vergilendirme Dönemi 15 Gün Olan Mükellefiyetler Vergilendirme dönemi 15 gün olan mükellefiyetlerde, dönemin bitim tarihi ve beyanname verme süresinin son günü Aralık/2010 ayı ve öncesine rastlayan dönemler kapsama girmekte, dönemin bitim tarihi Aralık/2010 ayına rastlamakla beraber beyanname verme süresi Ocak/2011 ayına sirayet edenler kapsama girmemektedir. Örne in; 1-15 Aralık 2010 dönemine ait petrol ve do algaz ürünlerine ili kin özel tüketim vergisinin vergilendirme döneminin bitim tarihi ile beyanname verme süresinin son günü Aralık/2010 ayına rastladı ından kapsama girmekte, Aralık 2010 dönemi ise dönemin bitim tarihi Aralık/2010 ayında olmakla beraber beyanname verme süresi Ocak/2011 ayına sirayet etti inden kapsama girmemektedir. Sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmayan mükellefler; Damga Vergisi Kanunu nun 22 nci maddesi uyarınca, kâ ıdın düzenlendi i tarihi izleyen 15 gün içinde vergi dairesine beyan edeceklerdir. Dolayısıyla, sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmayan 7

24 8 mükellefler için, ve önceki tarihlerde düzenlenen ka ıtlara istinaden verilecek damga vergisi beyannameleri kapsam dahilinde bulunmaktadır. Bu tarihten sonraki tarihlerde düzenlenen kâ ıtlara istinaden verilecek damga vergisi beyannameleri ise kapsama girmeyecektir Vergilendirme Dönemi Aylık Olan Mükellefiyetler Katma de er vergisi, özel tüketim vergisi (II sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayan, III ve IV sayılı listede bulunanlar), banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel ileti im vergisi, damga vergisi (sürekli mükellefiyet kaydı bulunanlar), muhtasar gibi aylık beyana dayanan vergilerde, tarihine kadar verilmesi gereken beyannameler kapsam altına alınmı tır. O halde, Kasım/2010 vergilendirme dönemi ve önceki dönemler kapsam altına girmekte olup, Aralık/2010 vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir Vergilendirme Dönemi Üçer Aylık Olan Mükellefiyetler Vergilendirme dönemi üçer aylık olarak belirlenen mükellefiyetlerde, dönemin bitim tarihi ve beyanname verme süresinin son günü Aralık/2010 ayına rastlayan dönemler kapsama girmekte, bu aydan sonraya rastlayanlar kapsama girmemektedir takvim yılına ili kin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben ödenmesi gereken geçici vergilerin 1, 2 ve 3 üncü dönemleri kapsama girmekte, 4 üncü dönem kapsama girmemektedir. Özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflere ili kin geçici vergi dönemi ve beyanname verme süresi ve bu tarihten önce olan dönemler kapsama girmektedir. Gelir Vergisi Kanunu nun 98 inci maddesi uyarınca uygulanan üçer aylık gelir stopaj vergisinde; 7-8-9/2010 dönemine ili kin muhtasar beyanname verilme tarihi , /2010 dönemine ili kin muhtasar beyanname verilme tarihi olarak belirlenmi tir. Mali Yapılandırma Kanunu, tarihine kadar verilmesi gereken beyannameleri kapsadı ı için, 7-8-9/2010 vergilendirme dönemi ve önceki dönemlere ili kin gelir stopaj vergileri kapsam dâhilinde bulunmaktadır. Katma De er Vergisi Kanunu nun 39 uncu maddesi uyarınca uygulanan üçer aylık katma de er vergisi beyanında; 7-8-9/2010 dönemine ili kin katma de er vergisi beyanname verilme tarihi , /2010 dönemine ili kin katma de er vergisi beyanname verilme tarihi

25 olarak belirlenmi tir. Mali Yapılandırma Kanunu, tarihine kadar verilmesi gereken beyannameleri kapsadı ı için, 7-8-9/2010 vergilendirme dönemi ve önceki dönemlere ili kin katma de er vergileri kapsam dâhilinde bulunmaktadır /2010 vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir Vergilendirme Dönemi Yıllık Olan Mükellefiyetler Gelir vergisi, kurumlar vergisi gibi yıllık beyanname verilen vergilerde, 2009 takvim yılı ve önceki yıllara ili kin vergilendirme dönemleri kapsama girmekte, 2010 takvim yılı vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir. Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler bakımından, özel hesap döneminin kapandı ı tarih ve beyanname verme süresinin son günü tarihi ve bu tarihten önce olanlar kapsama girmekte, bu tarihten sonra olanlar ise kapsama girmemektedir Veraset ve ntikal Vergisi Mükellefiyetleri Veraset ve ntikal Vergisi Kanunu nun 9 uncu maddesi uyarınca; Ölüm Türkiye'de vuku bulmu ise; mükelleflerin Türkiye'de bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden dört ay içinde, mükelleflerin yabancı bir memlekette bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden altı ay içinde, Ölüm yabancı bir memlekette vuku bulmu ise; mükelleflerin Türkiye'de bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden altı ay içinde, mükellefler müteveffanın bulundu u memlekette oldukları takdirde ölüm tarihini takibeden dört ay içinde, mükellefler müteveffanın bulundu u yerin dı ında ba ka bir yabancı memlekette oldukları takdirde de ölüm tarihini takibeden sekiz ay içinde, beyanname verilmesi gerekmektedir. Mali Yapılandırma Kanunu, tarihine kadar verilmesi gereken beyannameleri kapsadı ı için; Türkiye de vuku bulan ölümlerde; mükelleflerin Türkiye de bulunması halinde ve önceki tarihlerde meydana gelen ölümlere istinaden verilecek veraset ve intikal vergisi beyannameleri, mükelleflerin yabancı bir memlekette bulunmaları halinde ve 9

26 önceki tarihlerde meydana gelen ölümlere istinaden verilecek veraset ve intikal vergisi beyannameleri, Yabancı memleketlerde vuku bulan ölümlerde; mükelleflerin Türkiye de bulunması halinde ve önceki tarihlerde meydana gelen ölümlere istinaden verilecek veraset ve intikal vergisi beyannameleri, mükelleflerin müteveffanın bulundu u memlekette oldukları takdirde ve önceki tarihlerde meydana gelen ölümlere istinaden verilecek veraset ve intikal vergisi beyannameleri, mükelleflerin müteveffanın bulundu u yerin dı ında ba ka bir yabancı memlekette oldukları takdirde ve önceki tarihlerde meydana gelen ölümlere istinaden verilecek veraset ve intikal vergisi beyannameleri, kapsam dahilinde bulunmaktadır. Vergi Usul Kanunu nun 342 nci maddesi uyarınca verilen birinci ve ikinci ek onbe günlük süreler burada dikkate alınmayacaktır. Di er bir ifade ile VUK nun 342 nci maddesi vergi ziyaı ve usulsüzlük cezasının kesilmesi için mükelleflere tanınan ek süreler olup, beyannamelerin verilmesine dair kanuni süreleri uzatmamaktadır. Bu nedenle tarihine kadar verilmesi gereken veraset ve intikal vergisi beyannameleri için de Mali Yapılandırma Kanunu hükümlerinden faydalanılabilecektir Harç Mükellefiyetleri 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınan harçlar genel olarak i lem anında beyanname alınmaksızın tahakkuk ettirilerek tahsil edilmektedir. Ancak bazı hallerde Vergi Usul Kanunu kapsamında harç tarhiyatları yapılabilmektedir. Harçlar Kanunu uygulamasında beyan, harca tabi gayrimenkul devir ve iktisap i lemlerinde söz konusudur. Bu nedenle 31/12/2010 tarihinden önce gerçekle tirilen devir ve iktisap i lemleri nedeniyle tarh edilip ihtilaflı olan ya da kesinle mi bulunan alacaklar ile tarihinden önce inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan i lemler Kanunun kapsamına girmektedir. Di er taraftan, Harçlar Kanunu nun 5838 sayılı Kanun 11 ile de i meden önceki (4) sayılı Tarifesinin I-13/a bendi uyarınca Arsa ve Arazi Üzerine Yeniden n a Olunacak Bina ve Sair Tesisler çin Harç tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır.

27 Beyannamesine (2 No.lu) dayalı olarak tarh edilmi olup, tarihi itibarıyla ihtilaflı olan ya da kesinle mi bulunan tapu harçları da bu Kanun kapsamına girmektedir. Harçlar Kanunu nun 28 inci maddesi uyarınca tahsili gereken karar ve ilam harçlarından vadesi 31/12/2010 tarihi ve bu tarihten önce olanlar ile aynı Kanuna ba lı (8) sayılı Tarife uyarınca tahsil edilen yıllık harçlardan vadesi 31/12/2010 tarihi ve bu tarihten önce olanlar kapsama girmektedir Ücretlilerde Vergi ndirimi ve Asgari Geçim ndirimi Ücretlilerde vergi indirimi veya asgari geçim indirimi nedeniyle ilgililer veya i verenler adına tarh ve tahakkuk ettirilen gelir vergisi ve bu vergiye ba lı cezalar da 6111 sayılı Kanun kapsamındadır. Bu alacaklar için de 31/12/2010 tarihi esas alınacak, aylık ya da üç aylık vergilendirme dönemleri için yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde Kanun kapsamına girip girmedi i tespit edilecektir Di er Hususlar Kanunun dönem itibarıyla bir di er düzenlemesi; 2010 yılına ait olup, tarihinden önce (bu tarih dâhil) tahakkuk eden vergilere yöneliktir yılına ili kin olarak yıllık tahakkuk etmi sayılan motorlu ta ıtlar vergisi, yıllık harçlar, emlak vergisi, çevre temizlik vergisi gibi alacaklar da Kanunun kapsamına girmektedir. Motorlu Ta ıtlar Vergisi Kanununun 9 uncu maddesi gere ince, yıl içinde ilk defa kayıt ve tescil edilen ta ıtlara ili kin olup, kayıt ve tescilin yapıldı ı tarihten itibaren bir ay içinde ödenmesi gereken motorlu ta ıtlar vergisinde; ödeme süresinin son günü tarihine kadar (bu tarih dâhil) olanlar kapsama girmekte, bu tarihten sonrakiler ise girmemektedir. Vergi aslına ba lı olarak kesilen vergi cezalarında, verginin ait oldu u dönem dikkate alınarak kapsama girip girmedi i tespit edilecektir. Bir vergi aslına ba lı olmayan cezalarda ise, cezanın tespit tarihinin ve önceki dönemlere ait olması gerekmektedir tarihinden sonra tespit edilen hususlarla ilgili olarak kesilebilecek olan vergi aslına ba lı olmayan cezalar kapsama girmemektedir. 11

28 Sosyal Güvenlik Kurumu Alacakları Sosyal Güvenlik Kurumuna ba lı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve bu Kanunun yayımlandı ı tarihe veya bu Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk etti i halde ödenmemi olan; tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sa lık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2010/Kasım ve önceki aylara ili kin; sigorta primi, emeklilik kesene i ve kurum kar ılı ı, i sizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara ba lı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, 2010/Kasım ve önceki aylara ili kin iste e ba lı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi ile bunlara ba lı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, Ya lılık, emekli aylı ı veya malullük aylı ı ba landıktan sonra 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sigortalılık statüsü kapsamında sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikte çalı ması nedeniyle ilgili mevzuatına göre ödenmesi gereken, 2010/Kasım ve önceki aylara ili kin sosyal güvenlik destek primi ile bunlara ba lı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmi olan özel nitelikteki in aatlar ile ihale konusu i lere ili kin yapılan ön de erlendirme, ara tırma veya tespit sonucunda bulunan eksik i çilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara ba lı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, tarihine kadar (bu tarih dâhil) i lenen fiillere ili kin olup ilgili kanunları uyarınca uygulanan idari para cezaları ile bunlara ba lı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, lgili kanunları gere ince takip edilen 2010/Kasım ve önceki aylara ili kin; damga vergisi, özel i lem vergisi ve e itime katkı payı ile bunlara ba lı gecikme zammı alacakları, Ta ınmazlardan do an kira alacakları, ilgililerden tahsili gereken rücu alacakları, fazla veya yersiz ödenen gelir ve aylıklar kapsam dahilinde bulunmaktadır.

29 Çe itli dari Para Cezaları tarihinden (bu tarih dâhil) önce a a ıda belirtilen Kanunlar uyarınca verilen idari para cezaları, Kanun kapsamında yapılandırmaya konu edilecektir tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu 12, Mülga tarihli ve 5539 sayılı Karayolları Genel Müdürlü ü Kurulu ve Görevleri Hakkında Kanun 13, tarihli ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu 14, tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu 15, tarihli ve 2972 sayılı Mahalli dareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve htiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun 16, tarihli ve 3376 sayılı Anayasa De i ikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun 17, tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Ta ıma Kanunu 18, tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu 19, tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlü ünün Te kilat ve Görevleri Hakkında Kanun sayılı Kanun hükümlerine göre, söz konusu idari para cezalarından, 31/12/2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce verilen ve Kanunun yayımlandı ı tarih itibarıyla kesinle ti i halde ödenmemi veya ödeme süresi geçmemi ya da dava açılmı veya dava açma süresi geçmemi olanlar kapsam dahilindedir. 31/12/2010 tarihinden önce verilmekle birlikte 6111 sayılı Kanunun yayımlandı ı tarih itibarıyla tarih ve 631 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve 7434 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı, 6001 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır. 13

30 ilgilisine tebli edilmemi idari yaptırım kararlarına konu idari para cezaları Kanunun kapsamına girmemektedir Çe itli Kamu Alacakları Çalı mamızın ve bölümleri dı ında kalan ve Maliye Bakanlı ına ba lı tahsil dairelerince Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 31/12/2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce oldu u halde 6111 sayılı Kanunun yayımlandı ı tarih itibarıyla ödenmemi bulunan asli ve fer i amme alacakları Kanun kapsamına alınmı tır. Ancak, Maliye Bakanlı ına ba lı tahsil dairelerince 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen; Adli ve idari para cezaları (Kanun kapsamına girenler hariç) tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanununa 21 istinaden alınan Devlet hissesi ve Devlet hakkı, Mülga tarihli ve 6747 sayılı eker Kanununa 22 istinaden alınan eker fiyat farkı, Mülga tarihli ve 79 sayılı Milli Korunma Suçlarının Affına, Milli Korunma Te kilat, Sermaye ve Fon Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler hdasına Dair Kanuna 23 istinaden alınan akaryakıt fiyat istikrar payı ve akaryakıt fiyat farkı, tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununa 24 istinaden alınan Devlet hakkı ve özel idare payı ile madencilik fonu, tarihli ve 491 sayılı Denizcilik Müste arlı ının Kurulu ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye 25 istinaden alınan kılavuzluk ve römorkörcülük hizmet payları 6111 sayılı Kanunun kapsamı dı ında tutulmu tur tarih ve 8659 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve 9345 sayılı Resmi gazete de yayımlanmı ; 4634 sayılı eker Kanunu ile yürürlükten kaldırılmı tır tarih ve sayılı Resmi gazete de yayımlanmı ; 5637 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmı tır.

31 Di er taraftan 6111 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin 1 inci fıkrasının 3/c bendinde Maliye Bakanlı ına ba lı tahsil dairelerince 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 31/12/2010 tarihinden (bu tarih dâhil) önce oldu u halde 25/02/2011 tarihi itibariyle ödenmemi bulunan; adli ve idari para cezalarının da kapsama dahil edilmedi i görülmektedir. Dolayısıyla Kanunda, kapsamda özel olarak belirtilen kanunlar dı ında sayılmayan ve ba kaca kanunlara göre kesilen idari para cezaları ile adli para cezalarının 26 bu Kanun hükümlerinden faydalanması mümkün de ildir. Örne in, 5549 sayılı Kanun kapsamında kesilen idari veya adli para cezasının ister dava açma süresi geçmemi, isterse dava a amasında olsun 6111 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılandırılması mümkün de ildir Gümrük daresince Tahsil Edilen Alacaklar tarihinden (bu tarih dâhil) önce 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili di er kanunlar kapsamında gümrük yükümlülü ü do an ve Gümrük Müste arlı ına ba lı tahsil dairelerince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, zamlar ve gecikme zammı alacakları kapsam altına alınmı tır l Özel darelerinin Alacakları l özel idarelerinin, 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi tarihinden (bu tarih dâhil) önce oldu u halde bu Kanunun yayımlandı ı tarih itibarıyla ödenmemi bulunan, idari para cezaları ve 3213 sayılı Kanuna istinaden alınan özel idare payı hariç, asli ve fer i amme alacakları yapılandırma kapsamında bulunmaktadır Belediyelerin Alacakları Belediyelerin; dari para cezaları ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun mükerrer 97 nci maddesinin (b) fıkrası gere ince belediyelere ödenmesi gereken paylar hariç, 213 sayılı Kanun kapsamına giren ve tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ili kin vergi ve bunlara ba lı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, 2010 yılına ili kin olarak 26 Adli para cezaları, açılmı kamu davası neticesinde Mahkemeler tarafından i lenen suçun cezasına göre hükmolunan mali cezalardır. Adli para cezası uygulaması için Türk Ceza Kanunu nun 52 nci maddesine bakınız. 15

32 tarihinden (bu tarih dâhil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara ba lı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, bunların dı ında kalan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi tarihinden (bu tarih dâhil) önce oldu u halde bu Kanunun yayımlandı ı tarih itibarıyla ödenmemi bulunan, asli ve fer i amme alacakları, 2464 sayılı Kanunun 97 nci maddesine göre tahsili gereken ve vadesi tarihinden (bu tarih dâhil) önce oldu u halde bu Kanunun yayımlandı ı tarih itibarıyla ödenmemi bulunan ücret alacakları ile bunlara ba lı fer i alacakları, 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin su abonelerinden olan ve vadesi tarihinden (bu tarih dâhil) önce oldu u halde bu Kanunun yayımlandı ı tarih itibarıyla ödenmemi bulunan su kullanımından kaynaklanan alacakları ile bunlara ba lı fer i (sözle melerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacakları kapsam dâhilindedir Su ve Atık Su Bedeli Alacakları 2560 sayılı stanbul Su ve Kanalizasyon daresi Genel Müdürlü ü Kurulu ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamındaki büyük ehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin vadesi tarihinden (bu tarih dâhil) önce oldu u halde bu Kanunun yayımlandı ı tarih itibarıyla ödenmemi bulunan su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara ba lı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer i (sözle melerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacakları kapsam dâhilindedir Kayıtlarda veya letme Bünyesinde Bulunmayan Kıymetler letmede mevcut oldu u halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat, demirba lar ile kayıtlarda yer aldı ı halde i letmede bulunmayan emtia, kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar beyanı da kapsam dâhilindedir TANIMLAR Mali Yapılandırma Kanunu nun mali yapılandırma ile ilgili ilk dört kısmında yer alan; Vergi tabiri, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim, harç ve fon payı ile e itime katkı payını,

33 Gümrük vergileri tabiri, ilgili mevzuat uyarınca e yanın ithali veya ihracında uygulanan ve Gümrük Müste arlı ına ba lı gümrük idarelerince takip ve tahsil edilen gümrük vergisi, di er vergiler, e etkili vergiler ve mali yüklerin tümünü, TEFE/ÜFE aylık de i im oranları tabiri, Türkiye statistik Kurumunun her ay için belirledi i tarihine kadar toptan e ya fiyatları endeksi (TEFE) aylık de i im oranlarını, tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık de i im oranlarını, Beyanname tabiri, vergi tarhına esas olan beyanname ve bildirimleri, ifade etmektedir. Türkiye statistik Kurumu tarafından yayımlanan Ocak/2001 Ocak/2011 dönemleri zarfındaki aylık TÜFE/ÜFE de i im oranları a a ıdaki gibidir. TÜFE / ÜFE AYLIK ARTI ORANLARI (%) OCAK 2,3 4,2 5,6 2,6-0,41 1,96-0,05 0,42 0,23 0,58 2,36 UBAT 2,6 2,6 3,1 1,64 0,11 0,26 0,95 2,56 1,17 1,66 2,36 27 MART 10,1 1,9 3,2 2,1 1,26 0,25 0,97 3,17 0,29 1,94 N SAN 14,4 1,8 1,8 2,65 1,21 1,94 0,8 4,5 0,65 2,35 MAYIS 6,3 0,4-0,6-0,03 0,2 2,77 0,39 2,12-0,05-1,15 HAZ RAN 2,9 1,2-1,9-1,05-0,48 4,02-0,11 0,32 0,94-0,5 TEMMUZ 3,3 2,7-0,5-1,52-0,74 0,86 0,06 1,25-0,71-0,16 A USTOS 3,5 2,1-0,2 0,79 1,04-0,75 0,85-2,34 0,42 1,15 EYLÜL 5,4 3,1 0,1 1,85 0,78-0,23 1,02-0,9 0,62 0,51 EK M 6,7 3,1 0,6 3,23 0,68 0,45-0,13 0,57 0,28 1,21 KASIM 4,2 1,6 1,7 0,75-0,95-0,29 0,89-0,03 1,29-0,31 ARALIK 4,1 2,6 0,6 0,13-0,04-0,12 0,15-3,54 0,66 1,31 Bakanlar Kurulu tarafından yayımlanan Ocak/2001-Ocak/2011 dönemindeki aylık gecikme zammı/gecikme faizi oranı a a ıdaki gibidir sayılı Kanunun 20. maddesinin sekizinci fıkrası gere ince ubat/2011 ayına ili kin ÜFE aylık de i im oranı olarak Ocak/2011 ayı için belirlenen ÜFE aylık de i im oranı dikkate alınmı tır. 17