F KR ve SINA MÜLK YET HUKUKU

Transkript

1 Prof. Dr. Hamdi YASAMAN Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi F KR ve SINA MÜLK YET HUKUKU F K R ve SANAT ESERLER ENDÜSTR YEL TASARIMLAR PATENTLER ile lgili MAKALELER MÜTALÂALAR B L RK fi RAPORLARI C LT II

2 Yay n No: say l yasa uyar nca bu kitab n birinci bas n n dijital iletim, CD ye kay t, elektronik kitap olarak yay m ve mevcut veya ileride gelifltirilebilecek her türlü araçla ço alt lmas ve yay lmas haklar da dahil olmak üzere; 5846 say l yasa anlam nda ço altma, yayma ve di er tüm yay n haklar yaln zca ve münhas ran VEDAT K TAPÇILIK Bas m Yay m Da t m nfl. San. Tic. Ltd. fiti. ne aittir. Kitab n tamam n n veya bir k sm n n mevcut veya ileride gelifltirilebilecek herhangi bir araç veya teknikle ço alt lmas, yay lmas ve herhangi bir flekil ve yöntemle ticaret alan na konu edilmesi kesinlikle yasakt r. Aksine hareketler VEDAT K TAPÇILIK Bas m Yay m Da t m nfl. San. Tic. Ltd. fiti. nin burada sakl tutmufl oldu u haklar n n ihlali anlam n tafl r. VEDAT K TAPÇILIK Bas m Yay m Da t m nfl. San. Tic. Ltd. fiti. olabilcek tüm hak ihlallerine karfl tüm yasal haklar - n kullanmaya, fikri hak ve eme i korumaya kararl d r. ISBN: Sayfa Düzeni : Murat Temur ( ) murattemurr@gmail.com Kapak Tasar m : Murat Ece mtece30@gmail.com Bask - Cilt : Altan Bas m San. Tic. Ltd. fiti. Matbaac lar Sitesi 222/A Ba c lar - stanbul Tel: +90 (212) Fax.: +90 (212) Cilt : Derya Mücellit (0212) VEDAT K TAPÇILIK BASIM YAYIM DA ITIM LTD. fit. fiiflli Ma aza : Abide-i Hürryet Cad. No: 207 fiiflli / STANBUL Tel.: (0212) Fax: (0212) II

3 ÖNSÖZ Fikri ve S naî Mülkiyet Hukuku ile ilgili Makaleler, Hukuki Mütalâalar, Bilirkifli Raporlar adl kitab n 1. cildi 2006 y l nda yay nlanm flt. Aradan 5 y l geçti ve bu ikinci cildi yay na haz rlad k. Bu zaman sürecinde Türkiye de Fikri ve S naî Mülkiyet Hukukunda gerek doktrinde, gerek mahkeme kararlar nda büyük art fl oldu. Senelerdir ihmal edilen ve fazla eser verilmeyen bu alanda, son y llarda birçok doktora tezi yaz ld gibi, birçok genel eser de yay nland. Fikri haklarla ilgili baz dergiler de bulunmakta. Örne in, 2009 ve 2010 y llar nda Fikri Mülkiyet Hukuku Y ll yay nland. Ben de, doktora ve lisansüstü talebelerini bu alanda çal flmaya sevk ettim ve bu dönemde birçok tez dan flmanl yapt m, jüri üyesi olarak bulundum. Bu dönemde Markalar ile ilgili 556 say l KHK, Tasar mlarla ilgili 554 say l KHK ve Patentlerle ilgili 551 say l KHK üzerindeki tasar lar kanunlaflmad. Bunun gibi, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve di er baz Hukuk Fakülteleri ile Fikri ve S naî Haklar n ana bilim dal olmas için giriflimlerimiz oldu; ancak bugüne kadar bu önemli hukuk dal n n ayr bir ana bilim dal olarak ihdas na muvaffak olamad k y l nda Yarg tay da yeni daireler kuruldu; ancak fikri ve s naî haklar için ayr bir daire ihdas edilmedi ve yine Yarg tay 11. HD nin bünyesi içinde bu tür temyiz incelemeleri devam etmekte. Bu kadar önemli ve ekonomik de eri bulunan fikri haklarla ilgili düzenlemelerin süratle yap lmas ve KHK lar n kanuna dönüfltürülmesi bir zarurettir. Uzmanl k isteyen Fikri ve S naî Haklar Mahkemeleri hâkimleri için bir dönem yap lan ve çok iyi sonuç al nan Avrupa da uzmanl k e itiminin tekrar yap lmas ve uzman hâkimlerin yetifltirilmesi flartt r. Yarg tay n bir dairesinin Fikri ve S naî Haklara tahsis edilmesinde büyük yarar vard r. Üniversitelerde halen seçimlik ders olarak okutulan Fikri Hukukun ayr bir ana bilim dal olarak kurulmas, sadece bu alanda çal flacak araflt rma görevlilerinin kadroya al nmas ve bu alanda geliflmelerin sa lanmas çok önemlidir. Fikri Hukukun, Ticaret Hukuku ana bilim dal taraf ndan okutulmas ve ayr bir disiplin olarak okutulmamas, ö retim elemanlar n n ticaret hukukunun yan nda ek olarak bu alanda da çal flmalar ve doçentlik s nav nda fikri hukuktan III

4 ÖNSÖZ de il, bütün ticaret hukuku alan ndan girmeleri, bu konudaki ö retim üyesi say s n n s n rl olmas na sebebiyet vermektedir. Türkiye de hukuk fakültelerinin say s n n 56 ya ulaflmas ve ö retim üyesi say s n n k s tl olmas sebebiyle, birçok fakültede fikri hukuk seçimlik ders olarak bile okutulamamaktad r. Ö retim üyesi s k nt s n n had safhaya ulaflt bu dönemde ö retim kalitesinin düfltü ü bir vak a olarak karfl m za ç kmaktad r. Tam gün yasas sebebiyle birçok ö retim üyesinin üniversiteden ayr lmalar ; bunun yan nda YÖK ün kadro vermemesi, rektörlük seçimi sebebiyle kadrolar n dondurulmas, son 4 y ld r hukuk fakültemize bir tek araflt rma görevlisinin al nmamas, yard mc doçent kadrosu verilmemesi e itim kalitesini düflürecektir. Bu dört y l n kayb, 8-10 senede ancak telafi edilebilir. Bu son dönemde ayr lan ve sözleflmeli olarak da ders verdirilmeyen ö retim üyelerinin yerinin doldurulmas mümkün de ildir. Bunu, fakültelerin kayb oldu u gibi, en yüksek puanda (ilk 100 den) ö renci alan GSÜ Hukuk Fakültesi ö rencilerine de yap lm fl bir haks zl k olarak görüyorum. Onlar, alanlar nda en iyileri olan bu ö retim üyelerinden ders dinleyememek flanss zl na u rad lar. Bu kitab n 1. cildinde eseri eflim Ceylan Yasaman a ithaf etmifl idim. Önsözde, insan n en büyük eserinin çocuklar oldu u ve bu eserin sahibinin de anne oldu unu söylemifl idim. Benim de annem halen 89 yafl nda ve onun da iki eseri var: Ben ve ablam Nevra lkus. Annem Cumhuriyet ile yafl t ayd n bir Cumhuriyet kad n d r. Rahmetli babam hâkim idi. Bal kesir iline ba l Manyas da hâkim iken, annem ona haber vermeden beni stanbul da Galatasaray lkokulu s nav na soktu ve kardeflleri ile anlaflarak beni onlar n yan - na verdi. Memur maafllar n n çok düflük oldu u o devirde, babam beni stanbul da okutmaktan çekiniyordu. Bu cesur ve ayd nl k kad n benim istikbalim için bu önemli karar verdi. Benim Galatasaray Lisesi ni ve stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi ni bitirmemle, asistan olarak fakülteye girmemle, doktor, doçent ve profesör olmamla hep iftihar etti ve mutlu oldu. GSÜ Hukuk Fakültesi ne dekan olarak atanmamdan gurur duydu. Ancak GSÜ ye rektör olma fikrime karfl ç kt ve bunun tehlikeli oldu unu söyledi. Bunda önemli bir anlam vard. Ben de, beni bugünlere getiren, hiçbir fedakârl ktan kaç nmayan, daima gülen annem Süeda Yasaman a bu eserimi ithaf ediyorum. Prof. Dr. Hamdi Yasaman stanbul, IV

5 Ç NDEK LER I- MAKALELER 1. Mimari Proje ve Mimari Eserler Patent Hukukunda Ticari S rlar n Korunmas II- MÜTALAALAR A- Fikir ve Sanat Eserleri 1. Çerçeve Reklam Mimari Proje Mimari Eser Mali Haklar n Devrine liflkin Sözleflme Sinema Eserlerinde Koruma Süreleri B- Endüstriyel Tasar m 5. Ma aza ç ve D fl Tasar mlar Tescilsiz Tasar mlar n Korunmas Hükümsüzlük Karar n n Etkisi C- Faydal Model 8. Faydal Modelin Hükümsüzlü ü Plastik fiarjör Tasar m D- Patent 9. Cips F st k ve Leblebi Patentlerinin Hükümsüzlü ü Patentin Hükümsüzlü ü Bulufl Basama Patent Verilebilirlik fiartlar Tekni in Bilinen Durumunun Afl lmas V

6 Ç NDEK LER III- B L RK fi RAPORLARI A- Fikir ve Sanat Eserleri 1. Ba lant l Haklar hlal Halinde Tazminat FSEK m. 80/1/C Radyo Televizyon Kurulufllar n n Haklar FSEK m. 68 Mali Haklara Tecavüz Halinde Tazminat VI 2. Derleme Eser - ktibas Serbestisi FSEK m.1/b/d Derleme Eser Derleme Eser Sahibinin Aktif Husumet Ehliyeti FSEK m. 35 ktibas Serbestisi 3. Tezden ktibas ntihal Tez Dan flman n n Tezden ktibas Yapmas Kaynak Göstermeme 4. Tezden ktibas (Ek Rapor) FSEK m. 35 ktibas Serbestîsi FSEK m. 68, m. 70 Tazminat 5. Derleme Eser ntihal FSEK m. 1/B/d Derleme Eser 6. Foto raf Eserleri Moda Dergisindeki Foto raf FSEK m. 4/1/5 Foto raf Eserleri FSEK m. 84 Haks z Rekabet / flaret, Resim ve Ses Tazminat 7. Röportaj n Eser Niteli i Toplumda Haber De eri Olan Kifliyle Yap lan Röportaj FSEK m. 84 Haks z Rekabet Hükümlerince Koruma FSEK m. 37 Haber Maksatl Yay nlarda ktibas Serbestisi 8. Sinopsisin Eser Niteli i Esinlenme fllenme Sinopsis ile Senaryo Aras ndaki Benzerlik Esinlenme fllenme Eser Sahibinin Haklar n n hlali

7 Ç NDEK LER 9. TV Program Format Haber Bülteni Televizyon Format n n Eser Mahiyeti Haks z Rekabet Hükümlerince Korunmas Haber Bülteninde Kullan lan Unsurlar n Haks z Rekabet Teflkil Etmesi 10. Bilgisayar Yaz l m Program FSEK m. 1/B/g Bilgisayar Programlar FSEK m. 83 Haks z Rekabet 11. nternet Sitesinde Yay nlanan Yaz FSEK m. 2 Eser FSEK m. 52 Mali Haklar n Devri - fiekil fiart TTK m. 56 vd. Haks z Rekabet 12. fllenme Eser Edebiyat Eserinin Sinema Eseri Haline Getirilmesi Farkl Senaristlere Ait Senaryolar Aras nda Benzerli in Tespiti 13. Toplama Eserde Editörün Haklar FSEK m. 6/7 Toplama Eser Toplama Eser Sahipli i Eser Sahibinin Eser Bafll Üzerindeki Haklar 14. Diyalog Yazar n n Eser Sahipli i FSEK m. 8 Eser Sahibi Diyalog Yazar n n Haklar Meslek Birli i Yetki Belgesi 15. Mali Haklar n Devri Süre tibariyle S n rl /S n rs z Devir Yer tibariyle S n rl /S n rs z Devir 16. Foto raf Eserleri Tazminat Foto raf Eserleri Tazminat VII

8 Ç NDEK LER VIII 17. TV Program Format Yar flma Program Format n FSEK Anlam nda Eser Olarak Kabul Edilmemesi Haks z Rekabet Çerçevesinde Korunmas 18. TV Program Format Yar flma Program (Ek Rapor) Haks z Rekabet Hükümleri Bak m ndan ncelenmede, Harc alem Nitelikteki Unsurlar n De il, Orijinal Nitelikteki Unsurlar n Nazara Al nmas 19. ntihal Çizgi Roman ntihal 20. ntihal Esinlenme Karikatür Eserler FSEK m. 4/1/7 Karikatür Eserleri FSEK m. 4/1/8 Tiplemeler FSEK m. 5 Sinema Eserleri & Reklam Filmi 21. Grafik Eserler FSEK m. 4/1/6 Grafik Eserler Eser Sahibinin Manevi Haklar Marka Olarak Tescil Ettirilen Logoya Tecavüz tibar Tazminat 22. Yap Katalo u FSEK Anlam nda Eser Olup Olmad n n Somut Olay n fiartlar na Göre De erlendirilmesi 23. Moda Tasar mlar Güzel Sanat Eserleri Moda Tasar mlar 24. Yabanc Dil Konuflma Klavuzu lim ve Edebiyat Eseri Konuflma K lavuzu Eserde De ifliklik Yap lmas n Men Etmek 25. CD ve Kasetlerde Bandrol Bandrol Sözleflmesinin Feshi

9 Ç NDEK LER 26. crac Sanatç Yard mc Aktör crac Sanatç Sinema Eserleri & Dizi Filmler Dizi Filmlerin cra Edilebilir Niteli i 27. Meslek Birlikleri Telif Da t m Uygulamas 28. Meslek Birliklerine Verilen Yetki Belgeleri Eser, cra, Fonogram ve Yap mlar n Yay nlanmas na, letilmesine liflkin Esaslar Tazminat B- Endüstriyel Tasar m 29. Promosyon Malzemeleri Tasar m Yenilik, Ay rt Edici Nitelik 30. Pantolon Tasar m Tasar m Hakk n n Kapsam Hak Sahipli i Yenilik Tasar m Hakk na Tecavüz 31. Kumafl Tasar m Tasar m n Farkl Ürünlere Uygulanmas Kümülatif Koruma Yenilik, Ay rt Edici Nitelik 32. Tekstil Deseni Yenilik, Ay rt Edici Nitelik 33. fiifre Üretme Cihaz say l KHK m. 48 Tasar m Hakk na Tecavüz IX

10