BAĞLAŞIKLIKLA İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI (YAPISAL)

Transkript

1 BAĞLAŞIKLIKLA İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI (YAPISAL)

2 . YÜKLEM EKSİKLİĞİ Öz eleri ya da tü leçleri farklı iki ayrı ü leyi ay ı yükle e ağla ak, a latı ı oza ilir. O beni seviyordu, ben de onu. Bayra da a ası ı kravatı ı ve eketi i giy işti.

3 Ro a oku ayı çok, şiir oku ayı hiç sev iyor. Ne o bana ne ben ona selam verdim. Eşi si e ayı, e ise tiyatroyu severi.

4 Bodru a hiç, Mar aris e iki kez gitti. Bu tutu uyla ailesi e zarar ı veriyor yarar ı a laya adık. Yeryüzü de ir se ir de e varı.

5 Ke di dürüstlüğü de o za a da ugü de e u u. Bu ko uda e aşka, o e de daha aşka düşü üyordu. Masadaki ek eği e, dolaptaki i de se yiye eksi.

6 Yarı İsta ul a gele eği i ve ke disi i havaala ı da karşıla a ızı istedi. Bugü kü ö eti se, yarı ki i de Ali tutacak. Bu salonda eskiden ne güzel filmler, paneller düzenlenirdi.

7 İster aşağıya, ister yukarıya çıkıyor olayı erdive ler yoruyor e i. İştahı yok zate, sadece çay ve peynir yesem yeter. Ben sporu, kardeşi se si e ayı seviyor.

8 . FİİLİMSİ EKSİKLİĞİ Te el ü lede görüle yükle eksikliği, ya ü lede de ortaya çıka ilir. Gazoz ve çekirdek ye e u yerde he e uzaklaşalı. Kuzu eti, sağlıklı ve yaşlı ol aya lar a tüketile ilir.

9 O u sevi siz ve içte ol aya davra ışları e i rahatsız ediyordu. Ka ti de sigara ve ka uklu ye iş yiye ler ezala dırılıyor. Hasta ı tuzlu ye ekler ve içki iç esi i yasakla ışlar.

10 Sizden, beyaz kravat ve koyu renk ceket giymenizi mi istedi? Ha gisi i çalışka, ha gisi i çalışka ol adığı ı il e iz gerekir. Bu karışıklığı yasal ve yasal ol aya yollarla çözü leye eğiz.

11 Park la aları yetersiz ya da hiç ya aya lara para ezası uygula a ak. Dilimize gereken ilgi ve ö e i ver ek zoru dayız. Kızları a artılı küpeler ve ağır makyaj yap aları göze atıyordu.

12 . ÇATI UYUŞMAZLIĞI Cü lede kulla ıla fiil ve fiili sileri çatıları da ay ı ol alıdır. Bu a aykırı duru lar a latı ozukluğu a se ep olur. ETKEN ÇATI Fiilde çatı eki kulla ıl az ve ü lede yer verile öz e gerçek öz edir, işi ke disi gerçekleştirir. Ba kada a e para çek iş. Bulaşıkları a e yıkadı. EDİLGEN ÇATI Fiilde çatı eki -ı / - kulla ılır ve ü lede yer verile öz e sözde öz edir, işi ke disi gerçekleştir ez. Ba kadaki para u sa ah çekil iş. Bulaşıklar so u da yıka dı.

13 Bu sı av çalışarak kaza ılır. Bu sı avı çalışarak kaza ır. Bu sı av çalışılarak kaza ılır. Kendisine haber vererek, dönmesi istendi. Kendisine haber vererek, dönmesini istedi. Kendisine haber verilerek, dönmesi istendi.

14 ı av so uçları i ele eye aşla dı. ı av so uçları ı incelemeye aşladı. ı av so uçları i elen eye aşla dı. Çok düşü üp az ko uşul alı. Çok düşü üp az ko uş alı. Çok düşü ülüp az ko uşul alı.

15 Bahçede olgu laş ış eyveleri kasalara doldurdukta so ra depoya gö derile ek. Bahçede olgu laş ış eyveleri kasalara doldurdukta so ra depoya gönderecek. Bahçede olgu laş ış meyveler kasalara doldurulduktan sonra depoya gönderilecek. Bu kitap fila kişiler e hazırla ış, fila a kişilerde oluşa ir ko isyo i ele iştir. Bu kita ı fila kişiler e hazırla ış, fila a kişilerde oluşa ir ko isyo i ele iştir. Bu kitap fila kişiler e hazırla ış, fila a kişilerde oluşa ir ko isyo a i ele iştir.

16 . EK FİİL EKSİKLİĞİ ıralı ü lelerde iri i ü le i ek eyle le kapatıl a ası aze a latı ı oza ilir. Boyu kısa, ede i de pek içi li değildi. Pazar çok kala alık; fakat u uz değil iş.

17 Düşü eleri de ısrarlı; a a i atçı değildi. Ko uş a ı ı sesi si ir ozu u, a latı ı da pek düzgü değildi. Kızı sarışı ; a a güzel değildi.

18 İfadesi düzgü ; yal ız i ikleri a la lı değildi. Yaşa ü adelesi de yal ız; a a güçsüz değildi. Bize görüşleri i ildir iş iz de azıları ı uygun ul uştuk.

19 O a a i türlü yala söylüyor, e de o u yala ları a gülüyordum. Aldığı elbisenin rengi güzel; ama deseni hoş değildi. O, son derece saki ; fakat herkesi sa dığı gi i korkak değildi.

20 5. ÖZNE YÜKLEM UYUŞMAZLIĞI oyut kavra lar / orga adları / za a adları / itki ve hayva adları çoğul kulla ıldığı da, cümlenin yükleminin tekil çekimlenmesi gerekir. Bu tür duygular i sa ı yıpratırlar. açları irer irer dökülüyorlar.

21 Ömrümüzün en güzel günleri bu kasabada geçtiler. Dağlar karlı doruklarıyla ö ü üzde görü düler. Köpekler sokağı so u da a avı ö ü de havla aya aşladılar.

22 5. ÖZNE YÜKLEM UYUŞMAZLIĞI Bir ü lede öz ede ya da öz e gru u da elgisiz keli e ya da sayı gru u varsa, yükle i tekil çekimlenmesi gerekir. Herkes u ko uda yapıla ak açıkla ayı erakla ekliyorlardı. Dört e ekli, a ka ı ö ü de ekle eye aşladılar.

23 5. ÖZNE YÜKLEM UYUŞMAZLIĞI Cü lede öz e i sa larda oluşuyorsa ve çoğulsa yükle tekil de çoğul da çeki le e ilir. Ço uklar ahçe i ir köşesi de ku ile oy uyor. Cü lede hayva lar ya da a sız varlıklar çoğul öz e olduğu da yükle tekil ya da çoğul ola ilir. Ge iler li a larla vedalaşarak el sallıyor kıyıdakilere.

24 5. ÖZNE YÜKLEM UYUŞMAZLIĞI Cü lede öz eyi oluştura grupları türü e göre yükle farklı kişilerle çeki le elidir.

25 Okula sen, ben ve Ali gidecek. e ve Ali, e i de gele eği i iliyordu. Muhtar ve e ugü kay aka la görüştü.

26 Bu işi altı da sade e se ve e kalka iliri. Ad a, a e ve e erke de yola koyul uştu. O akşa e ke di oda a, Fat a da ke di odası a çekil işti.

27 5. ÖZNE YÜKLEM UYUŞMAZLIĞI ıralı ü lelerde olu lu ve olumsuz ü le i öz esi i ortak kulla ak, a latı ı oza ilir. Ki se se i suçla ıyor, haklı uluyor. Hiç iri düze li çalış adı, sı ıfta kaldı.

28 Herkes içeride oturuyor, dışarı çık ıyor. Kimse aça git edi, yarı ki sı ava çalıştı. Hiçbiri beni dinlemiyor, denizi seyrediyor.

29 . ÖZNE EKSİKLİĞİ ıralı ü lelerde ortak kulla ıla öz e ile ü leleri yükle leri arası da ir uyuş azlık olduğu da cümleye özne eklemek gerekebilir. Cü leye ekle e ek o / o lar e zeri ir öz e, a latı ozukluğu u gidere ektir. Mağaza ı i şaatı eylül ayı da ite ek ve faaliyete geçe ek. Kita ı ası ı ta a la dı, yakı da piyasaya çıka ak.

30 Bu kadı ı a a ko şu ö er işti, de ek ki güve ilir iriydi. Bu ahil kızı e parası vardı e de ir yer ilirdi. Hepsi duru u farkı daydı; a a e olup ittiği i a laya ıyordu.

31 Bir süre ki se ko uş adı, soruyu çöz eye çalıştı. Ço uğu parası kal a ıştı, eve kadar yürü ek zoru daydı. Öğre dikleri izi za a za a tekrarla azsak, ir süre so ra u utula ilir.

32 Makaleleri topla ası altı ay sürdü ve iki ilt hali de yayı la dı. Dedesi i dişleri dökül üş, u yüzde ko uş akta zorla ıyor uş. Me lekette ula ıklık yok ugü, tersi e ala akara lıkta sıyrıl ış duru da.

33 Ta o sırada ara a ı fire i kilitle di ve uçuru a yuvarla dı. a attaki u kargaşa gideril eli, ye i ir yapıya kavuşturul alıdır. Baraj i şaatı ö ü üzdeki ay bitecek ve gereksi i i karşılaya ak ora da elektrik e erjisi ürete ektir.

34 . NESNE EKSİKLİĞİ ıralı ü lelerde ay ı keli e farklı görevlerde kulla ıla ilir. Bir ü lede dolaylı tü leç ola ir keli e diğer ü lede es e olarak kulla ıla ilir. Cü leye ekle e ek o u / o ları e zeri ir es e, a latı ozukluğu u gidere ektir. O zaman, ona cevap da verdim; çünkü cesaretlendirmek istiyordum. Bir süre kedi i güzelliği e kapıldı, izledi.

35 Aşka da i a az; a a hep arar. Dışarıda yağ ur yağıyordu, iz de seyrediyorduk. Bu konuda öğre iler araları da a laşıp karar vere ekler ve uygulaya aklar.

36 Söylenenlere hemen i a ıyor ve her yerde savunuyordu. Kendisine bütün sı ıf adı a teşekkür eder ve te rik ederi. O lara içi u kadar yardı ediyor ve destekliyorsun?

37 a a güve iyor ve her şeye rağ e destekliyoruz. Büyüklere gereke saygıyı göster eli, i it e eliyiz. Bize yardı ede ekleri e i a ıyor ve ekliyoruz.

38 . DOLAYLI TÜMLEÇ EKSİKLİĞİ ıralı ü lelerde ay ı keli e farklı görevlerde kulla ıla ilir. Bir ü lede es e ola ir keli e diğer ü lede dolaylı tü leç olarak kulla ıla ilir. Cü leye ekle e ek o a / o lara / orada e zeri ir dolaylı tü leç, a latı ozukluğu u giderecektir. Öğret e ler çalışka ları sever, iyi ot verirler. Türk ilahlı Kuvvetleri o u tedavi etti, ir de ev verdi.

39 Dilara Ha ı, her seferi de o u zarafetle karşılıyor, içkiler su uyor. Bir iri izi kutladık, sarıldık.

40 a ah sa ah e i uraya getirip ir de hesap ı sora aksı ız? Arkadaşları da efret ediyor, düş a a davra ıyordu. Bu ko uda a a ı uyar ak ve irkaç şey söyle ek istiyoru.

41 Ü lü şair uraları çok sever, fırsat ulduğu da gelirdi. Nede se u asit ko uyu a laya adı, ir daha göz ata ağı. O, izi korudu ve her za a sahip çıktı.

42 . EDAT TÜMLECİ EKSİKLİĞİ Cü le i yardı ı öğeleri de iri ola edat tü le i i kulla ıl a ası da a latı ozukluğu a neden olur. Cü leye ekle e ek o u la / o larla e zeri ir edat tü le i, a latı ozukluğu u gidere ektir. Kardeşi e her şeyi a latır, çok iyi geçi irdi. Ona hep güler, alay ederlerdi.

43 Bu güçlüklere asıl göğüs gerdi, asıl aşa çıktı. O u seviyoru, o a saygı duyuyoru ; a a geçi e iyoru. Eleştir e i ir görevi de okuyu uyu yö le dir ek, ilgi alışverişi de ulu aktır.

44 . TAMLAYAN EKSİKLİĞİ ANLAM BELİRSİZLİĞİ Ad ta la aları da ta laya görevi deki söz üğü kulla ıl a ası a la elirsizliği ede idir. Cü leye ekle e ek o u / o ları e zeri ir ta laya, a latı ozukluğu u gidere ektir. Gözleri i içi e aşka hayal gir esi. ı avda çok aşarılı olduğu u duyduk.

45 Gördüğü rüyayı ki seye a lat a ıştı, sözü ü ile et e işti. Böyle olursa edebiyat körelir; oysa körelmemesi gerekir. Hikâye, ir ada ı oğlu ve iki arkadaşıyla tartış ası ı a latıyor.

46 11. TAMLAYAN TAMLANAN EKİYLE İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI Bir ü lede ta laya ve ta la a ekleri i eksik ya da gereksiz kulla ı ı a latı ı ozar. Ah et Bey, der eği izi üye ve iki i aşka ıdır. Her aile, ço ukları ı soru larıyla ilgile esi gerekir.

47 Yaşlılar, e çok yağlı yiye eklerde uzak dur ası gerekir. Köpekler ko uşur; a a o ları di le esi i ile e. Bu kitap, yayı evi izi, ölü ü ü. yıldö ü ü de, ü lü şaire, o u yü e a ısı a ar ağa dır.

48 12. TAMLAYAN TAMLANAN UYUŞMAZLIĞI Cü lede kulla ıla isi ve sıfat ta la aları ı ta laya ları ve ta la a ları ir iri e uy ak zoru dadır. Özel ve devlet hasta eleri şu sıralarda çok doluy uş.

49 e i ve e i soru lulukları çok farklı. Askeri ve eslek liseleri i sı avları yakı da yapıla ak. Bili sel ve tıp ala ı da yaptığı çalış alarla irçok ödül aldı.

50 Toplu sal ve ge çlik soru ları ir iri de ağı sız düşü üle ez. Bu e e i e de öğret e i i aklı a geldi. Askeri ve emniyet kuvvetlerine hakaret büyük bir suç kabul ediliyordu.

51 iyasi, askeri ve eko o i ala ları da görüştüler. Şehri izde çeşitli kültürel ve sa at etki likleri gerçekleştirildi. Bu ö le ler eko o ik ve sağlık açısı da yararlı sonuçlar verdi.

52 Bölgemizde karasal ve Akdeniz iklimi görülmektedir. Televizyon, resimli ve serüven ro a ları ı okuyu uları ı da azalttı. Depre zedelere her türlü tı i ve gıda yardı ı yapıldı.

53 Yazar, u kişileri gerçek ya da hayal dü yası da al ış ola ilir. Belediyeye geçe lerde ir da perli ir de çöp ka yo u al ışlar. Be e u olayı, ahalli veya köy soru u olarak ele al ak ya lıştır.

54