ÜLKEMiziN ÜST DÜZEY TEKNiSYEN ihtiyacı VE EGiTiMi

Transkript

1 ÜLKEMzN ÜST DÜZEY TEKNSYEN HTYACı VE EGTM Prof Dr Ethem ÖZGÜVEN() Br çok ülkede olduğu gb ülkemzde de meslek ve teknk eğtm 19 yüzyıla kadar «çıroklı'k» sstem şeklnde yürütülmüştür Cumhuryet dönem öncesnde devletn üst düzeyde mesle'k ve teknk eğtme lşkn br poltkası olmamıştır,meslek eğtm genel eğtm sstemnn dışında, yerel htyaçlara göre valler, beledye başkanları ve esnaf derneklernn grşmler le düzenlenmştr Parasal kaynaklar da yerel düzeyde sağlanmıştır Eğtm programları, öğretmenler, tessler ve öğrencntelkler çn orta'k standartlar oluşturulmamıştır Cumhuryet dönemnde 1920'I ve 1930'Iu yıllar, meslek ve teknk eğtmn br devlet poltkasına bağlanması, tüm eğtm sstem çnde örgütlenmes, temel kavram ve lkelern oluşturulması çabaları le geçmştr Bu dönemde meslek ve teknk eğtmn kurulması ve gelştrlmes hususunda Atatürk'ün özel lg ve çaba harcadığı görülmektedr Meslek ve teknık eğtm 1933 yılında merkez br örgüte kavuşturulmuş, 1935'te okulların tüm masrafları devlet bütçesnden karşılanmaya başlanmış, ve 1936 yılında da br gelşme planına bağlanmıştır Bu plana göre de mkemzde çırak okulları, akşam sanat okulları, gezc köy kursları, orta sanat okulları, teknker okulları ve mühends okulları açılması öngörülmüştür Daha sonrak yıllarda meslek ve teknk eğtm kur:umları ülke -çapında yayılmış ve gelşmştr Meslek ve Teknk Eğtm Kurumları ÜI,kemzdek meslek ve teknk 'eğtm sstem, «Örgün», «Yaygın» ve «Çırakhk olmak üzere üç kısımdan oluşmuştur (*) Hacettepe Ünverstes Eğtm Fakültes Öğretm Üyes _---

2 (1) Örgün Eğtm: Örgün eğtm şeklnde yapılan meslek ve teknk eğtm ortaöğretm' kademesnde başlamakta sanay kesm çn ntelkl şç ve teknsyen yetştrmey amaçlamarktadır Ortaöğretm düzeyndek meslek ve teknk eğtm kurumları üç yıllık EndÜstr Meslek Lseler le dört yıl sürel Teknk Lseler'den oluşma'ktadır Meslek lselernden mezun olanlar «usta» teknk lselerden mezun olanlar se «teknsyen» ünvanı le ş hayatına atılmaktadırlar Profesyonel teknk eleman yetştrme görev se yükseköğretm kurumlarına verlmştr YÜksek öğrenm düzeyn'dek meslek ve teknk eğtm k yıllık Meslek yüksek okulları le Ünverstelern çeştl >'eknkdallarına lşkn fakültelerde verlmektedr Dört yıl öğrenm t1ören fa'külte mezunları «mühends» meslek yüksek okullardan mezun olanlar «teknsyen» YÖK/Dünya Bankası meslek yüksek okulları projesne göre yen programlardan yetşenler se «Teknken> ünvanı olmaktadırlar (2) Yaygın Eğtm: Yaygın meslek ve teknk eğtm, çeştl nedenlerle eğtmlern tamamlayamamış breylern temel eğtm le meslek blg ve becerler kazanmalarınıamaçlayan pratk sanat okulları, olgunlaşma ensttüler ve hatk eğtm merkezler gb kısa sürel programlardan oluşmaktadır (3) Cıraklık Eğtm: Zorunlu lkokul eğtmnden sonra örgün eğtmn dışında kalmış ve br meslek alanını seçmş,çeştl şyerierndek yaşları arasındak gençlere ş sırasında yarı zamanlı programlarla meslek eğtm veren br kurumdur 1977 yılında çıkarılan 2089 sayılı çırak, kalfa ve ustalık yasası le meslek ve teknk eğtmn br alt sstem halne gelmştr Çıraklık Yasası 1986 yılında yenden düzenlenmş ve gelştrlmştr Amaç hzmet çnde kşnn yetşmesn sağlamak ve sanay kesmne yardımda bulunarak teknk hzmetlern kaltesn yükseltmektr Yaygın eğtm ve çıraklık eğtmn tamamlayanlar şç, çırak kalfa ve usta unvanları le sanayde çalışmaktadırlar şgücünün Sınıflandırılması ve Eğtm DÜzey Br ülkenn şgücü sahp olduğu blg ve becerler le eğtm düzeyler dkkate alınarak sınıflandırıldığında genel termlerle «becersz», «yarı becerl», «usta-zanaatkan> «teknsyen», «teknker» ve «mühends» şeklnde br sıralama ortaya çıkmaktadır Eğtm düzeyler le lgl olarak böyle br sıralama Tablo-I'de verlmştr

3 TABLO - şgücünün Eğtm Düzeyne Göre Sınıflandırılması Mühends - Vnvers1te Teknker Teknk Okul Meslek Yüksek Okulu Teknşyen Usta/ZanaaUah' Ortaokul LISe Yan becerll İlkokul Resm olarak eltm görmemş, tşmam1anmaml, İlkokul (1) Becersz-yarı becerl nsan Gücü: TÜm şlern en alt düzeynde «becer gerektrmeyen» genel ve orta şler vardır Bu şler cn zaman alıcı uzun breğtme gerek yoktur Aslında, «becer gerektrmeyen» sözoüğü yapılacak şn becerygerektrmedğ anlamında değl o şlern çok soyıda kşnn yapabldğ anlamında kullanılmaktadır Çoğu zaman braz daha karmaşık v,e ntelğ da ho acık şeklde tanımlanmış br ş «Yanbecer» gerektren br ş olarak ortaya cı,kablr Ancak bu durumda da ş normal olamk uzun br eğtm süres gerektrmez (2) Usta-Zanaatkôr: Usta br zanaatte kabul edlen belrl br cıraklık dönem gecrmş ve atelyede becerlern uygulayan kmselerdr Sanay, tcaret, tarım ve turzm gb bütün sektörler dkkate alındığında «usta» teknk şcnn br alt düzey olarak 'kabul edlmektedr Avrupa ülkelernde olduğu gb ülkemzde de ustalar uzun süren br cıraklık eğtmnderı sonra yetştrlmekteyd Asrımızda ustalık eğtm belrl lkelere ve yasal garantlere bağlanmıştır Ustalık 192

4 unvanının kazanılması, ortala,ma 4 Dlmak üzere 2-6 yıllık brsürede olmaktadır Daha önceler, uzun br y'orgunluktan sonra akşamları yapılan bu eğ,tm, şverenn yarı gün, tam gün veya topluca br süre tanıması gb yöntemlerle ş çnde sürdürülmektedr (3) Teknsyen Kmdr? : Dünya ülkelernde «teknsyen» term yaygın olarak ıkullanıldığı ve OOk çeştl tarfler yapıldığı halde yaygın kabul görmüş br tarf henüz yapılamamıştır Bunun öneml neqenler, değşk tekn,syenlk görevlernn gerektrdğ teknk yeterllkern genş ölçüde farklılık göstermes ve br çok teknsyenlk görevlernn normalolarak teknsyen olmayan kşler tarafından yapılmakta olmasıdır Dğer br fade le, br ara nsan gücü olarak «teknsyenik görevler» becerl kş le mühends düzeyndek hzmet-,ere kadar olan genş br hzmet alanı çn genel br term olarak kullanılmaktadır Bu nedenlerle teknsyenlk görevlern ve fonksıonunuanaltk olarak nceleme'k far'klı teknsyenlk düzeyler oluşturmak gerekmektedr Esasen teknolojnn de hızla gelşmesnn br sonucu olarak, «Mühendslk teknsyen - Endüstr teknsyen», «Yüksek teknsyen - Teknsyen», «Teknker - Teknsyen» gb ayınmlar yapılmaya ve eğtmler de bu ayırımlara göre düzenlenmeye başlanmıştır Genellkle teknsyen eğtm «ortaöğretm», «üst düzeydek teknk elemanın, «teknker»n eğtm se yüksek öğretm ve genelde 2 yııolarak kabul edlmektedr Ülkemzde de bu amaçla Teknk lseler, yükseköğretmde, teknker ve meslek yüksek okulları açılmıştır «Teknker»lern fonksyonu Ve eğtmler mühendsl< düzeyne daha yakındır Bununla beraber teknk elemanların fonksyon ve gör:evlern belrlerken şlevlern brbrlerne geçşl olduğu gereeğn,kabul etmekte yarar vardır (4) Mühends, yönetc, Teknologst : Teknk" eleman olara;< bu gruba gren kmseler, bflmsel blg ve yöntemlern sanayye uygulanmasından sorumlu, blm veya mühendslk alanlarında unvan sahb veya buna denk meslek ntelğ olan kmselerdr Bunların planlama ve tasarımda en yüksek düzeydeolmaları, yaratıcılık steyen durumlarda, blmsel ve teknk blg~ler uygulamaları beklenmektedr Yukarıdak belrlemelere rağmen, " tekn,k şler yelpazesn kapsaayn hzmetler yerne getren becerl şe, teknsyen, teknker ve mühends fonksyonları geçşl br, ntelk taşımaktadır Farklı yetşme düzeylerne sahp bu teknk elemanların fonksyonlarına göre vapılan brkarşılaştırma Tablo 2'de verlmştr

5 Tablo 2 Profesyonel Teknk Eleman, Teknıker, Teknsyen ve BecerW İnsan Görevlernn KarşılaştınIması 100 % Pratk İşler o - P r a tık Usta ve Kalfye İşç t B ecer~l;er \ T eol' Ik -1 B tl r Le 1 \ Teknsyen Tekn:ker Yönetc Teknolojst Mühends 100 % Teork ' İşler Şekl 2 TeKnk eleman yelpazes çnde, konuşmamızda sözkonusu olan «teknker»n yern ve sahp olması gerekl blg ve becerler yönünden rolünü göstermektedr Teknker br üst düzey teknsyen olarak sanayde ooğu kez profesyonel mühendsler veya yönetc/teknolojstler le yakın br lşkde bulunması gerekmektedr Daha,küçük olan kuruluşlarda se daha üst düzeydek lderlk ve yönetclk rollern ble oynamaktadır Bu blgler sanayye uygulayablecek br kapasteye sahp olması gerekmektedr Üst Düzeyde Kalfye Teknsyen htyacı Dünya üzernde yen teknolojlern gelşmes ve sanayde bu teknolojlern ve yen materyallern uygulanması br çok sanayieşmş ülkey teknk nsan güçlernn sevyesn ve yapısını gözden geçrmeye zorlamıştır Amerka Brleşk Devletler'nde, Ingltere'de, AImanya'da ve dğer brçok sanayleşmş mkade sanaycler, blm

6 adamları, eğtmclerden oluşan kurullar aracılığı le meslek ve teknk eğtmlern sanaynn htyaç duyduğu yen nsan gücü talepler doğrultusunda ncelemşler, eğtm sstemlern yenden organze etmşlerdr Sanay kesmndek geleneksel tutum, çok say:da becerl nsan ya da usta ntelğndek nsan gücünden yararanmak, buna karşın çok az sayıda teknsyen veya yüksek teknsyen sthdam etmekt Yen teknolojlern sanayye grmes le nsan gücü kullanımında öneml değşmeler olmuş becerl nsan gücü sayısında öneml düşmeler olurken, kaltel teknsyen ve yüksek teknsyen sthdamında büyük artışlar olmuştur Nhayet Avrupa Konsey, «üye ülkelern teknk eğtm düzeylern aynı ya da benzer br sevyeye getrmeler yönünden zorlayıcı kararlar almıştır Avrupa Konsey'nn Meslek ve Teknk Eğtm Düzeyler Hakkında 1985 Yılında Aldığı,Karar Avrupa Ulusl,ar Topluluğuna dahl ülkelerdek meslek ve Tekn:< Eğtmle lgl olarak 1985 yılında Avrupa Konsey öneml br karar almıştır Bu karar Avrupa Uluslar Topluluğuna dahl ülkelerdek teknk ve meslek eğtm beş derece çne sınıflandırmakta ve üyelern bu ortak eğtme uymalarını stemektedr Amaç, Avrupa ülkelernn teknolojlern yükseltmek, teknk elemanların üye ülkelerde serbest dolaşmalarını, sertfka, dploma gb belgelern karşılıklı tanınmasını sağlamaktır Ülkemzn de Avrupa Ortak Pazar ve Avrupa Uluslar Topluluğuna katılması halnde teknk eğtm sstemn belrl standartlar halnde saptanan bu beş derecel eğtm düzeyne uydurması gerekecektr Bu önemnden dolayı Avrupa Konsey'nn tüm üyeler cn teknk eğtm düzeyler hakkında aldığı karar aşağıda özetlenmştr Avrupa Konsey'nn Saptadığı Teknk Eğtm Düzeyler 1 Düzey Zorunlu Eğtm ve okul dışı veya hzmet ç eğtm yoluyla mes- oryantasyon lek 2 Düzey Zorunlu eğtm ve çıraklık eğtm gb br konuda yeterlk vere;1 meslek eğtm

7 3 Düzey Zorunlu eğtm ve meslek eğtme ek olarak teknk yetşme teknk eğtm ya da ortaöğretm düzeyndek dğer eğtm tpler 4 Düzey Genel veya meslek ortaöğretmden sonra teknk eğttm 5 Düzey Genel veya meslek ortaöğretmden so,nra yükseköğrenm Burada belrtlen teknk eğtm düzeyler ülkemzdek daha önce belrtlen tekn,k eğtm düzeyler le ya'klaşık br paralellk göstermekte sıra le yarı becerl usta-zanaatkôr, teknsyen, teknker ve mühends gb teknk elemanlara karşılık olmaktad!r Ülkemzde Olan Gelışmeler :' Son on yıl çnde, ül'kemzn ekonomk ve sanc'y yapısında öneml ve hızlı gelşmeler olmuştur Ülkemzn hracat ürünler temelde tarım ürünlernden oluşmaktaydı Tarımsal ürünler 1970'l yıllarda yaklaşık % 70'n oluşturuyordu 1980'1 yıllarda Cumhuryet hükümetlernn aldığı ekonomk reform ve teşvk tedbrlerı sonucu olarak dış satımdasanay ürünlernn payı yıldan yıla büyük br hızla artmıştır Bu durum Şekl I'de görülmektedr >Yıllarıarasında hracat Ürünlernde Olan Gelışmeler Yıl Sanay Ürünler % Tarım Ürünler % Maden % (hk 7 Ay)

8 Şeklde de görüleceğ üzere, Ülkemz br sanay ülkes olma yolunda hızla lerlemektedr Türkye'nn ürettğ ürünler dış pazarlarda sanayleşmş dğer ülkel,ern ürünler le yarışır hale gelmştr Ülkemzn ekonomk sstem kapalı br ekonomk ss,temden dışa acık br ekonomk ssteme dönüşmüştür Hükümetmzıı e'konomk amaçlarına ulaşablmes çn, başta,malat ve dış satım endüstrler olmak üzere sanay kesmlerndek büyümenn sürekllğnn sağlanması ve kalte kontrollernn yapılmasını gerektrmektedr, Ülkemzdek meslek ve te,knk nsan gücünün gelşmekte olan sanay ve teknolojnn g,ereklerne ve gelecek yl,liarın taleplerne göre teknsyen eğtmn yenden gözden geçrmek ve htyaca uygun olarak üst düzeyde yetştrmek zorundayız Yüksek Öğretm Kurulu Dünya Bankası Meslek Eğtm' Projes bu konudak öneml grşmlerden br olmaktadır Ülkemzn Teknsyen htyacı: Ülkemzdek sanay gelşmesne paralelolarak, gelşen teknolojye ve yenlklere göre, kaltel teknrk nsan gücü yetştrmek beşncbeş yıllık planda da ele alınmış bulunma'ktadır 3'de Plan dönemnde ulaşılmas öngörülen teknsy,en htyacı Toblo verlmştr Teknk Alanlar İnşaat Makna, Motor Elektdk, Elektronk, Blgsayar Maıden, Metalurj Teknk Resm Kmya Tarım, Hayvancılık Dğe-r TabIo 3 PIanHedeflerne Göre Teknsyen ıhtyacl Beşnc PLan Dönemnde devreye grecek lflve nsangücü Teknsyen Yetştrecek Teknfk Lse Lse MYO --' ~ ~, Toplam Teknsyen İhtyaCl ' ~ - --_-

9 Tablo 3'de görüleceğ üzere, beşnc beş ylhık plan dönemni kapsayan yılları arasında çeştl düzeydek teknlsyenn yetştrlmes öngörülmüştür Bunun 25600'ü Yükseköğretm Kuruluna bağlı olarak çalışan 'k yıllık Meslek Yüksek Okullarından (MYO) yetşecektr Meslek Yüksek Okullannın Durumu : Teknk Eğtm sstem çnde üst düzeyde teknık eleman dğer br deymle teknker yetştrmey amaclayan brkurum olduğu çn, meslek yüksek okulları üzerınde braz durmakta zorunluk vardır Blndğ üzere ortaöğretm düzeyndek meslek ve teknk öğretm Mll Eğtm Gençlk ve Spor Bakanlığına, ortaöğretmsonrası k yıllık meslek yüksek yüksek okulları le lsans düzeyndek çeştl mühendslk fakülteler ünverstelern çndedr ve Yüksek ortaöğretm kurumuna bağlıdır Halen ülkemzde 68 tane meslek yüksek okulu bulunmaktadır ÖSYM sınavına göre öğrenc alan ve sayıca oldukça kabarık olmasına rağmen genelde bu eğtm kurumlarının çok ceştl problemlerı vardır Herşeyden ewel ül'kenn üst düzeyde, sanayı kesmnn gereksnmlerne uygun teknsyen yetştrecek etkl programları ve mkanları bulunmamaktadır Bu okulların ülkenn htyaç duyduğu üst düzeydek teknsyen htyacını bugünkü durumları le karşılayamayışlarının nedenler bel,k şöyle özetleneblr : (1) Kapsam ve çeşt bakımından programları günün' htyaçlarına uygun değldr ger kalmıştır (2) Okutulan derslern ntelğ sanaynn htyaç duyduğu blg ve becerlerle doğrudan tutarlı değldr (3) Programdak teork pratk çalışma denges teorik dersler lehne bozulmuştur Öğrenclern sanay tecrübeler yoktur (4) Okullarda yeterl atelye laboratuvar gb mkanlar çok sınırlıdı~ (5) Okullar mevcut ve gelecektek htyaçlara göre kendsn yenleyecek kaynaklara sahp değldr (6) Okullarda hzmet veren öğretm elemanlarının çoğu teknlsyen eğtm verecek br eğtm görmemşlerdr, sanay tecrübeler! yoktur (7) Ülke düzeyndekı tüm okullarda mezunların kaltesn düşürmeyecek şeklde, teknsyenlk standartlarını zleyecek ulusal bır sıstem oluşturulmamıştır 198

10 Bunlar ve daha başka nedenlerdendolayı üst düzeyde teknsyen ya da teknker yetştrecek olan bu okulların durumlarını gözden geçrmek teknker eğtmn ulusal hedeflere teknolojk gelşmelere mevcut ve gelecektek htyaçlar doğrultusunda yenden düzenleme htyacı doğmuştur Yükseköğretm Kurulu bu yönde grşmlere başlamıştır MESLEK VE TEKNK EGTM PROGRAMLARıNDA ZLENECEK BAZI LKELER Meslek ve teknk eğtme yönelk program ve faalyetler kararlaştırılırken temelde dkkate alınması gerekl bazı lkeler aşağıda özet olarak belrtlmştr 1 Belrl alanlarda hazırlanacak programlar yerel düzeyde ve ülke genelnde sanay kesmnn htyaçlarını karşılayacak ntelkte olmalıdır Bunu sağlayablmek çn teknk ve meslek programların hazırlanmasında sanay kesmnn katılımı ve söz sahb olması sorumluluk alması sağlanmalıdır Programlar gerek kapsam ve gerek sevye bakımından mll düzeyde hazırlanacak mnmum standartlara uygun olmalıdır Teknsyen eğtmnde pratğe ağırlık vermel teork blg pratğn gerektrdğ ölçüde verlmeldr 2 Sanayde yen teknolojkgelşmeler ve htyaçlar ortaya çıktıkça mevcut programlar değşklğe uğratılmalı ve gerektğnde yen programlar hazırlanmalıdır 3 Programın uygulanmasında derslern saptanan amaçlarına uygun olarak yürütüleblmes ç-nher türlü öğrenme sürecne katkıda bulunacak laboratuvarıar atelyeler ve kütüphane gb araç-gereç ve kaynaklar sağlanmış olmalıdır 4 Gerekl pratk becerler hem laboratuar atelyeler ve hem de ş tecrübes şeklnde sana'y le şbrlğ yapılarak sağlanmalıdır Okuldak toplam eğtm süresnn yaklaşık üçte br kadarı sanayde ş tecrübes şeklnde planlanmalıdır SanaY tecrübes sadece öğretmn sonunda değl öğretm süresnce de verlmeldr 5 Belrl br ders laboratuar ya da ateiye çalışmasından sorumlu olacak öğretm elemanları gerekl öğrenm ve tecrübeler kazanmış olmalı ayrıca sanaydek uygulamalarla lgl ş tecrübesne sdhp bulunmalıdır

11 6 Mll düzeyde 'kabul edlen mnmum teknsyen standartlarının ülke çapında teknsyen eğtm programları yürüten tüm okullarda muhafaza edleblmes kalte kontrolünün yapılablmes hazırlanacak ders ve yen programların geçerlğnn sağlanması Içn y örgütlenmş olmalıdır 7 Usta, teknsyen, teknker, mühends gb farklı düzeydek teknk ve meslek eğtm kademeler ara'sında hzmet ç eğtm örgün eğtmde yatay ve dkey geçşler sağlanmalı teknk eğtm personelnn yükselme ve gelşme mkônları açık tutulmalı bu konuda şveren olarak sanay kesmnn de katkısı sağlanmalıdır YÜKSEK ÖGRETM KURULU / DÜNYA BANKASI MESLEK YÜKSEK OKULLARı PROJES 1 PROJE KAPSAMINA DAHIL Teknk Eğtm Programları Proje ülkemz sanay ve dış tcaretnn gelşmes çn htyaç duyulan üst düzey teknk eleman (Teknker) yetştrmey amaçlamaktadır Projenn başlangıcında endüstrnn üst düzey teknsyen htyaçlarını saptamak amacı le br araştırma yapılmış ve araştırma sonuçlarına göre aşağıdak alanlar belrlenmştr 1 Kontrol ve Enstrümantasyon 2 Komnkasyon 3 Endüstryel Elektronk 4 Elektrk 5 Havalandırma ve Soğutma 6 Döküm Teknolojs 7 Tarım 8 Blgsayar 9 nşaat 10 Petrol 11 Petrokmya 12 Makna' Bü araştırma en az 200 kş çalıştıran 268 frma üzernde düzenlenmş sorulara yaklaşık 157 frma cevap vermştr Cevap veren frmaların toplam personelnden kadarı teknsyen olarak bulunmaktaydı 2 Meslek yüksek okulları proesne 8 yüksek okul dahl edlmştr Bunlar, Malatya, stanbul, Düzce, Kırıkkale, ızmır, Konya, ıskenderun Meslek Yüksek Okullarıdır Plot okullar olarak seçlen bu meslek yüksek okulları, br çeşt merkez gb düşünülmüş, dğer okulları gelştrmede bu merkezlerden yararlanılması planlanmıştır Plot okullarının seçlmesnde mevcut tesslern oldukça yeterl olması, endüstr kuruluşlarına yakınlığı ve endüstr le lşkler dkkate alınarak saptanmıştır 200

12 3 Meslek Yüksek okullarında uygulanan Tekn,ker eğtm programlarının hazırlanmasında zlenen yol şöyle özetleneblr ' a) Teknker eğtm programları Amerkan ve nglz' teknsyen eğtm u:zmanları le Tüıık teknk eğtm uzmanlarının ortak çalışmaları He hazırlanma,ktadır Hazırlanan programlar, sanay temslcler, ünverste temslcler ve programı hazırleyan uzman ve eğtmclern katıldığı «Program Komtelernde» gözden geçrlmekte buna göre düzeltmeler yapılmaktadır Böylece programın sanayye uygunluğu daha programların hazırlanması aşamasında dkkate alınmaıktadır Uzmanlar grubu olan program komtelernden geçen program, daha üst düzeydek «Teknk Komteye» gelmektedr Teknklmmtede sanay temslcler, ünverste mühendslk ve teknk eğtm fakülteler temslcler yüksek öğrenm kurulu temslcler, programı hazırlayan uzmanlar ~atılmaktadır Teknk komtece kabul edlen programlar Yüksek Öğretm Kuruluna (YÖK) sunulmaktadır YükseköğreUm Kurulunca onaylanan bazı programlar 1986 Ekmnde yen programla öğretme başlayan Malatya, Düzce zmr ve Cankırı meslek yüksek okullarında denemelk olarak uygulamaya başlanmıştır Ilk deneme aşamasına lşkn gözlem ve ncelemeler sürdürülecek, gerekl görüldüğü hallerde düzeltmeler yapılacaktır bl Teknıker eğtm programı br yılda Üç olmak üzere k yıllık süre 6 blok zamana ayrılarak düzenlenmştr Bu blok zamanlar yl'lda k sömestr» ve br «sanyede uyıgulamalı öğrenm» olarak aşağıda :belrtldğ şeklde planlanmıştır, 1 Yıl 1 Sömestre (22 Eylül-26 Aralık) 2 Sömestre (5 Ocak-10 Nsan) Sanayde Eğtm (20 Nsan-17 Temmuz) 2 Yıl 3 Sömestre (21 Eylül-25 Aralık) Sanayde Eğtm (4 Ocak-5 Nsan) 4 Sömestre (12 N,san - 18 Temmuz) Sömestreler Yükseköğretm Yasasının öngördüğü şe'klde hafta olarak planlanmıştır Brnc uygulama, temel ve genel tecrübe ve becerler, kazandırmaya, knc sanay uygulaması se öğrenclern özel teknsyen- Ik alanındak becerler üzernde yoğunlaşmaktadır Bu amaçla öğrencler her k uygulamada da kend teknsyenlk alanları le lgl şyerlerne yerleştrlecek ve zlenecektr Okul sanay lşıkler her okulun bulunduğu merkezde oluşturulan ve Yükseköğretm Kurulu

13 temslcs sanayı temslcs yerel dar yönetcler ve okul yönetclernden oluşan «yerel danışma kurulları» tarafından koordne edlecek ve merkez örgüt tarafından zlenecek ve desteklenece~tr 4 Yükseköğretm Kurumu/Dünva Bankası Meslek Yüksek Okulları Projes le lgl olarak yapılmakta olan şler büyük başitklar halnde şöyle özetleneblr : a) Projeye dahl meslek yüksek okullarına at bnaların otelyelern laboratuar,ların kütüphanenn ve derslklern mekôn olarak projenn uygulanableceğ br duruma getrlmes şler Her ne kadar okulların seçmnde fzk koşulları uygun olanlar seçlmş se de yen nşaatlar tadlatlar, yenden düzenleme ve genşletme çalışma- I~mnı zorunlu olmaktadır b) Ateye, laboratuar vb araç-gereç chaz satın alınması gerekmektedr Okullar bu tür olanaklar yönünden çok sınırlıdır ve mevcut olanlar ~se hızlı gelşen teknolojye göre çok gerde kalmıştır Bu okullar en son araç-gereç ve chazlarla donatılacak, yen 10- boratuarlar atelyeler kurulacaktır c) Teknsyen Eğtm programlarını gelştrme çalışmaları devam etmektedr Programlar mühendslk dallarında ve program hazırlamada uzman ve aynı zamanda sanay tecrübes olan uzmanlar tarafından ülkemz çn htyaç olduğu saptanan 12 daldahazırlanmaktadır Hazırlanıp denemelk olarak uygulanan ve hazırlanmakta olan programlarla lgl olarak «Kalte Kontrol» şler sürdürülmektedr d) Öğretm ve Yönetc Personellernn Eğtm gere,kmektedr Yen programların etkl şeklde uygulanablmes çn programdak dersler okutmak üzere, Çeştl mühendslk dallarından y nglzce blen kşler mühendslk dalına göre ngltere veya Amerka'da 9 ay süre le eğtlme~tedr nglzces yeterl olmayanlar seınglzce kurslarına tab tutulmaktadır Okulların yönetcler de kısa sürele yurt dışında teknsyen yetştren okullarda tecrübe sahb olmaları sağlanmaktadır e) Aynca, lerde Meslek YÜk'sek Okullarına öğretmen yetştrmek üzere br eğtm merkez oluşturulmaktadır Merkez olarak Gaz Ünverstes düşünülmüş ve bu merkez çn de öğretm elemanı yetştrlmesne başlanmıştır Proje kademel olarak dğer meslek yüksek okullarına da yaygınlaştırılacaktır 202 "\