TURKISH JOURNAL OF AQUATIC LIFE C U M H U R İYETİM İZİN 80. Y IL I

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TURKISH JOURNAL OF AQUATIC LIFE C U M H U R İYETİM İZİN 80. Y IL I"

Transkript

1 I TURKISH JOURNAL OF AQUATIC LIFE C U M H U R İYETİM İZİN 80. Y IL I

2 TÜRK SUCUL YAŞAM DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF AQUATIC LIFE Ekim 1,2003 ISSN YIL 1, SAYI 1 YEAR 1, ISSUE 1 YILDA BİR KEZ YAYINLANIR TURKISH JOURNAL OF AQUATIC LIFE IS PUBLISHED ANNUALLY TÜRK DENİZ ARAŞTIRMALARI VAKFI TURKISH MARINE RESEARCH FOUNDATION ADINA SAHİBİ Bayram ÖZTÜRK Editör / Editor Bayram ÖZTÜRK Editör Yardımcısı / Co-Editor Sedat V. YERLİ Bilim Kurulu (Alfabetik sıra ile) / dıtorıal Board (In alphabetic order) Bülent CİHANGİR/Prof. Dr. Cem SARAÇ / Prof. Dr. Hüseyin Avni BENLİ / Prof. Dr. Hüseyin ÖZTÜRK / Doç Dr. Mikdat KADIOĞLU / Prof. Dr. Selçuk SOYUPAK/Prof. Dr. Süleyman BALIK / Prof. Dr. Tufan KORAY / Prof. Dr. Tuncer KATAĞAN / Prof. Dr. Zeki YILDIRIM/Doç. Dr. (Bilim Kurulu üyeleri her yıl yeniden belirlenir)

3 İZMİR KÖRFEZİ VE YAKIN ÇEVRESİNDEN DENİZKAPLUMBAĞASI VAKA KAYITLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Ertan TASKAVAK. Şule (ATABEY) GÜRKAN, Salim Can AKÇINAR Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Temel Bilimler Bölümü, Balıkçılık Temel Bilimleri Anabilim Dalı, Bornova, İZMİR E-Posta: sufak.eae.edu.tr ÖZET Akdeniz kıyılarımızı yuvalanma ve yumurta bırakma amacıyla seçen Caretta caretta (Adi deniz kaplumbağası) ve Chelonia mydas (Yeşil deniz kaplumbağasına zaman zaman İzmir Körfezi ve yakın çevresinde de rastlanmaktadır. Ancak bu rastlaşmaların büyük çoğunluğu yaralanmalardan ve ölümlerden ibaret olan vakalar oluşturmaktadır yılları arasında oluşan 127 vakanın %79,53 ü C. caretta'ya aitken, %19,69 unu C. mydas türü oluşturmaktadır. Aynı tarihler arasında gezgin ve pelajik bir tür olan ve Akdeniz kıyılarımıza yumurta bırakmak için çıkmayan Dermochelys coriacea türü deniz kaplumbağasına ait bir kaydımız da bulunmaktadır. Nisan Ağustos 2003 tarihleri arasında İzmir Körfezi kıyılarına gerek ölü ve gerekse canlı olarak toplam 17 adet kaplumbağa vurmuş olup, bunların tamamı C. caretta dur. Bu vakalardan ancak 3 tanesinde marka tespiti yapılmıştır. Ölenlerin bir çoğunun frontal bölgesinde ve karapasda derin çatlaklar tespit edilmiş, bir kısmında da parça kayıplarının olduğu gözlenmiştir. Balıkçılık faaliyetleriyle deniz kaplumbağaları arasındaki negatif etkileşimler tespit edilmeye çalışılmış, geçici ve sürekli çözüm önerileri teklif edilmiştir. Anahtar kelimeler: Ege Denizi, Caretta caretta, Chelonia mydas, İzmir Körfezi. ABSTRACT Caretta caretta (Loggerhead) and Chelonia mydas (Green Turtle), which chose Turkish Mediterranean beaches for nesting and egg laying, have also been encountered in Izmir Bay and its surroundings. High percentages of these occurrences consist of injury and mortality cases. While the %79.53 of the cases, which occurred between , pertain to C. caretta, %19.69 were shared by C. mydas. Between these dates we also have records of Dermochelys coriacea, a nomadic and pelagic sea turtle, which doesn t nest on Turkish Mediterranean coasts. Between April 2002 and August turtles have found either dead or alive on the shores of Izmir Bay, and all of them were C. caretta. Only three of these 17 C. caretta were seen to have tagged. Deep fractures were detected on the frontal and carapace of the dead sea turtles, and it was observed that some had limb losses. Negative correlations between fishery and sea turtles have been tried to examine, both permanent and temporary solutions have been recommended. Keywords : Aegean Sea, Caretta caretta, Chelonia mydas, Izmir Bay GİRİŞ Geniş okyanus alanları ile kıyaslandığında biyolojik açıdan Akdeniz fakir sayılmaktadır. Balıkçılık biyolojisi açısından ele alındığında ise dünya deniz faunasının %5.5 ni temsil etmektedir. Buna karşın çok geniş tür çeşitliliği içerdiğinden 'Monospesifik' stok karakterli okyanuslardan farklılık göstermektedir. Hidrosferin sadece %0.8'lik kısmını oluşturmasına rağmen km den fazla kıyı şeridinin neden olduğu değişken mozaik yapısı ile Akdeniz, oldukça eski bir balıkçılık alanıdır. Akdeniz için karakteristik olan Esnaf Balıkçılığı, küçük sermaye yatırımları için kullanılmaktadır. Bu, daha ziyade kıyı için karakteristik olup ya kıta sahanlığı ya da kıta sahanlığına çok yakın yerlerde lokalize olmuştur. Balıkçılar, limanlardan ya da sahillerden bir kaç saatte av sahalarına varabilmektedir. Ayrıca bu tür balıkçılığın gerek limanlarda gerekse kıyıda sağladığı iş imkanları Akdeniz balıkçılığının sosyal yönünü de ortaya koymaktadır. Akdeniz de de deniz kaplumbağaları tehdit altındadır. Türkiye kıyılarından bu güne kadar 3 deniz kaplumbağa türü rapor edilmiştir. Akdeniz kıyılarımızı yuvalanma ve yumurta bırakma alanı olarak seçen Caretta caretta ve Chelonia mydas, zaman zaman Ege ve Marmara denizlerimizde de görülmektedirler (Geldiay, 1984; Geldiay et.al.,1981). Chelonian faunamıza dahil edilen Dermochelys coriaceahm, kıyılarımıza çıktığına ya da yumurta bıraktığına dair bir kayıt bulunmamaktadır (Taşkavak vd.,1998; Taşkavak ve Farkas 1998). 56

4 Karada alınan önlemlere karşın erginlerin ve yumurtadan çıkan juvenillerin denizdeki doğal düşmanları dışında akıbetlerinin ne olduğu yönünde ülkemize yönelik araştırmalarda eksiklik bulunmaktadır lı ve 1970 li yıllarda devlet tarafından da desteklenerek teşvik edilen deniz kaplumbağası avcılığı günümüzde yapılmamaktadır. Zira deniz kaplumbağalarının korunmasına yönelik uluslararası anlaşmalara Türkiye nin de taraf olması, korumaya yönelik ulusal düzenlemeleri de beraberinde getirmiştir. Bu çalışmamızda, İzmir Körfezi nde süregelen balıkçılık aktivitelerine maruz kalarak etkilenmiş deniz kaplumbağası vakaları verilmiş olup, bunların korunması ve ölümlerini en aza indirilmesine yönelik alınması gereken tedbirler ve öneriler verilmiştir. MATERYAL VE METOT Çalışmada kullanılan verilerin toplanması; yerel otoriteler, basın ve NGO larla (gönüllü kuruluşlar, sivil toplum örgütleri) 1995 yılında oluşturulan ve halen devam etmekte olan sıkı iletişim ve işbirliği sayesinde gerçekleştirilmiştir. Kaplumbağa ile karada yada denizde karşılaşan kişilerin binlerini (Polis, Belediye, Kaymakamlık, Basın başta olmak üzere, diğerleri) haberdar etmesi ile zincir kurulmakta ve işlemeye başlamaktadır. Vaka haberi kendilerine ulaştığında yerel otoriteler ya doğrudan üniversitemizi aramakta yada Çevre-Orman İl Müdürlüğü, Sahil Güvenlik veya İzmir Belediyesini haberdar etmektedir. Çevre-Orman İl Müdürlüğü, Sahil Güvenlik veya İzmir Belediyesi'ne ulaşan haber bize iletilmektedir. Zinciri takip eden aşamada derhal vaka yerine gidilerek gerekli inceleme yapılmakta ve data alınmaktadır. DNA analizlerinin yapılmasında California, Davis Üniversitesinden yardım alınırken, ölüm nedenlerinin belirlenmesinde Tarım İl Müdürlüğü veteriner hekimleri yardımda bulunmaktadır. Her vakaya ilişkin bir rapor tarafımızdan hazırlanarak Çevre-Orman İl Müdürlüğüne gönderilmektedir. BULGULAR 1995 ile 2001 yılları arasında İzmir körfezi ve çevresinde 127 olay tespit edilmiştir (Tablo 1). Bu vakalardan 101 i C. Caretta (%79.53), 25 i C. mydas (%19.69) ve 1 tanesi de Dermochelys coriacea türüne aittir. Bu vakalardan yalnızca 19 unda canlı deniz kaplumbağası (1 D. c. + 4 C. m C. c.) ele geçirilebilmiştir. Bunlardan 7 si (1 D. c. + 2 C. m. + 4 C. c.) karaya alındıktan birkaç saat sonra ölmüştür. 1 C. mydas'da başından aldığı darbeden dolayı oriantasyon bozukluğu tespit edilmiş, 11 hafta müşahide altında tutulduktan sonra açık denize bırakılmıştır. 1 C. caretta 5 hafta sonra iç kanamadan ölmüş olup üyelerinde ve başında yaralar bulunan bir başka C. caretta 3 hafta sonra iyileşip denize bırakılmıştır. Bu kaplumbağalardan yalnız 9 tanesi (1 C. m. + 8 C. c.) karada gerekli tetkikler yapılıp sağlıklı oldukları kararına varıldıktan sonra denize geri bırakılmışlardır. Tablo 1: İzmir körfezi ve yakın çevresinde tespit edilen deniz kaplumbağası vakaları. İZMİR KÖRFEZİ VE YAKIN ÇEVRESİ (BOZCAADA DAN BODRUM A) VAKA KAYITLARI ( ) Karapas TÜRLER Uzunluğu C. mydas C. caretta D. coriacea TOPLAM % , , , i 33 26, , , , , , ,3 TOPLAM % 19,69 79,53 0,

5 Bu kaplumbağaların kökenlerine bakıldığında % 1'i Kostarika (Dermochelys), % 1 i Umman (Caretta), % 2 si Meksika körfezi (Caretta), % 1 i Fransız Guyanası (Caretta), % 95 i Akdeniz (Caretta ve Chelonia) kökenlidir. Akdeniz kökenlilerin % 6'ı Yunan (Caretta), % 2 si Italyan (Caretta), % 1 Fransız (Caretta) markası bulunmuş olup hiçbir örnekte Türkiye kumsallarında markalandığına dair bir veriye rastlanmamıştır. Yapılan incelemelerde bu kaplumbağaların ölüm nedenlerinin boğulma (% 26), parça kaybı (% 13), başta ezilme (% 11) ve karapasta derin kırık ve yarılmalar (% 4) olduğu belirlenirken % 46'sının neden öldüğü tespit edilememiştir. Bunların dışında Nisan Ağustos 2003 tarihleri arasında İzmir Körfezi kıyılarına gerek ölü ve gerekse canlı olarak toplam 17 adet kaplumbağa vurmuş olup bunların tamamı C. caretta'd\r. Bu vakalardan da ancak 3 tanesinde marka (Yunan ve Italyan) tespiti yapılmıştır. SONUÇ ve ÖNERİLER Nesilleri tehlike altında bulunan deniz kaplumbağalarını tehdit eden unsurlar (yumurtlama alanlarından kum çekilmesi, sahillerin kirletilmesi, aşırı yapılaşma, yoğun turizm aktivitesi, yumurtlama alanlarındaki yapay ışıklandırmalar, çakal-tilki gibi predatörler.vs.) belirlenmiş ve bunların korunmasına yönelik yumurtlama kumsallarında pek çok tedbirler alınmıştır. Ancak avcılığının yasaklanması dışında bu türleri denizde korumaya yönelik ülkemizde alınmış olan bir tedbir bulunmamaktadır. Ergin kaplumbağaları hedef alan Balıkçılığın Negatif Etkisi (Trol Balıkçılığı, Gırgır Tekneleri, Paragat İğneleri, Hayalet Ağlar) ve "Eğitim Yetersizliğimden kaynaklanan kaplumbağa ile karşılaşan kişinin ne yapacağını bilememesi olarak görülmektedir. Bu yüzden karadaki koruma çalışmaları dışında deniz kaplumbağalarının denizlerde de korunmaları büyük önem taşımaktadır. Çünkü bir populasyonun korunması üreme yeteneğindeki erginlerin korunması esasına dayanmaktadır (National Academy Press, 1990). Akdeniz Eylem Planında yapılan son güncellemeler sonucunda uzmanlar öncelikle kaçak avlanmanın engellenmesi ve rasgele avcılığın kısıtlanması konuları üzerinde fikir birliğine varmışlardır (UNEP.1998: Ek III, sayfa 2, madde 8). Bu sonuca ulaşmakta kullanılan stratejiler yasal birimlere ayrıca uygulama ve araştırma birimlerine de adapte edilebilir. Avlanma bölgelerinin sınırlandırılması ve avlanma dönemlerinin belirlenmesi ayrıca varolan kanunların denetlenmesi ve avcılıkta kullanılan malzemelerin modifikasyonları tavsiye edilen çözüm önerilerindendir (Gerosa ve Casale, 1999). Kesin olmamakla beraber bu öneriler özellikle balıkçıların ve onların denizdeki faaliyetlerinin kaplumbağalarının korunması açısından büyük role sahip olduğunu kabul etmektedir. Buna ilişkin daha ayrıntılı bilgi Akdeniz Eylem Planının Denizlerdeki ölüm Oranın Düşürülmesi ve Bölgesel Tüketim ve Kullanımı na ilişkin bölümünde yer alan Deniz Kaplumbağalarının rasgele yakalanması durumunda tekrar denize bırakılması maddesinde yer almaktadır (UNEP 1998, Ek III,sayfa 4, madde 17). Bu amaçla halkı bilinçlendirici ve özellikle balıkçıları aydınlatıcı bildiri yayınlanması önerilmektedir (UNEP 1998, Ek III, sayfa 5, madde 22). Ergin ölümlerini azaltmaya yönelik trol ağlarına uygulanan TED (Kaplumbağa dışlama aygıtları) ve kaplumbağa ile karşılaşan kişilerin (özellikle balıkçıların) eğitilmesi önerilen çözümlerdendir. 1. TED (KAPLUMBAĞA DIŞLAMA AYGITLARI,TURTLE EXCLUDER DEVİCES) Kaplumbağa dışlama aygıtı olarak bilinen TED trol ağının torbasının önüne yerleştirilir ve özellikle karides trollerinde kullanılır. Torbanın önüne yerleştirilen TED ızgara aralığı karideslerin geçmesine izin verir ancak kaplumbağa veya onun gibi büyük canlıların geçmesi önlenmiş olur. Köpekbalığı, kaplumbağa gibi istem dışı avlar ayrıca ürünü ezerek zarar görmesine neden olur bu yüzden balıkçılar açısından da kullanılması avantajlıdır. Troller kaplumbağaların kazara yakalanmasında %50 lik paya sahiptirler. Bu yönden bakıldığında TED kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Günümüz balıkçıları için çeşitli modellerde geliştirilmiş sert TED dizaynları vardır (Mitchell et al.,1995). Bu modeller; 1-) Super Shooter (Şekil 1), 2-) Georgia Jumper, 3-) Hooped, 4-) Fixed Angle ve 5-) Flounder. Bunlardan Super Shooter TÜBİTAK ın desteklediği bir proje olarak (Taşkavak ve Atabey, 2001) doğu Akdeniz balıkçılığında kullanılan trol ağları üzerinde denenmiş ve olumlu sonuçları rapor edilmiştir. 58

6 2. BALIKÇILARIN EĞİTİMİ Oruç ve Ark. (1996) ve Taşkavak ve Atabey (2001) doğu Akdeniz'de birkaç trol teknesi ile yaptığı çalışmalarda yaklaşık olarak kaç deniz kaplumbağasının av sezonu boyunca balıkçılıktan etkilenebileceğine dair bazı ip uçları vermişleridir. Şu anda Akdeniz de kaç tane deniz kaplumbağasının kazara yakalanmış olabileceğini belirlemek pek mümkün görünmüyor, ancak özellikle oltaları içeren gözlemler batı ve merkez Akdeniz de her yıl veya daha fazla C. caretta nın tehdit altında olduğunu gösteriyor (Panou et al., 1992). Bir deniz kaplumbağası ile karşılaşan kişilerin onu takıldığı av aracından kurtarırken, tekneye alırken, tekneye aldıktan sonra ve bırakırken yaptıkları yanlış uygulamalar büyük oranda deniz kaplumbağalarının ölümleri ile sonuçlanmaktadır, özellikle sürekli bu hayvanlarla ilişkide olan balıkçıların yol açtığı dolaylı ve dolaysız ölümlerin en aza indirgenmesi için konu hakkında ciddi şekilde eğitilmeleri gerekmektedir. Uygulanacak yöntemlerin çok basit ve kolay akılda kalabilen yöntemler olması başarı oranın oldukça yüksek olabileceğini düşündürmektedir. Bu deniz sürüngenlerini etkileyen en çok bilinen avlanma yöntemleri üç grupta toplanmışlardır: Oltalar (Paragat), Troller ve Ağlar. Şekil 1. Doğu Akdeniz'de Karataşlı balıkçılar tarafından denenen Super shooter TED modeli. PARAGAT AVCILIĞI: Akdeniz de en sık yakalan tür beslenme alışkanlığından veya bölgede daha baskın olmasından dolayı Caretta caretta'dır. Oltaların özellikle karapas eğim uzunluğu 50cm. den fazla olan (çiftleşme yeteneğine sahip) bireyleri yakaladıkları görünür (Gerosa ve Casale, 1999). Ağzına kanca takılmış büyük ve ağır bir kaplumbağa ile karşılaşıldığında oltanın hayvanın ağzına en yakın yerinden kesilmesi ve hayvanın suya geri bırakılması en uygun çözümdür. Ancak kancanın çıkarılması tehlikeli (hem kaplumbağa için, hem de onu tutan kişi için) veya imkansız olduğu durumlarda kesilmemelidir. Eğer kaplumbağa tekneye alınabiliyorsa ve güverteye konulduktan sonra ulaşılan kanca çıkarılamaz durumda ise en iyi yöntem kancayı hayvanın gagasına veya kancanın gözüne olabildiğince en yakın yerinden kesmek olacaktır (Şekil 1). Şekil 2. Paragata yakalanmış bir deniz kaplumbağasının kurtarılması (Gerosa and Aureggie, 2002). 59

7 TROL: Yakalanan türlerin karapas boyları genellikle 40cm. den fazladır. En önemli güvenlik ölçüsü ağın içindekileri yavaşça boşaltmaktır. Birçok trol teknesinde ağ önemli ölçüde yüksekteyken içindekiler güverteye boşaltılır. Bu durumda kaplumbağa zarar görebilir çünkü güverteye yukarıdan düşecek ve dolayısıyla sakatlanma riski artacaktır. Terminal torbayı güverteye indirdikten sonra açmak kaplumbağanın düşmesini engeller. AĞLAR: Deniz kaplumbağaları göz önüne alındığında bu avlanma metodu tür veya yakalanan bireyin boyutunu ayırt etmeden tümünü yakalar. Balıkçılara göre (Panouo et al., 1992) kaplumbağalar aktif olarak ağlara yakalanan balıklarla beslenmeye çalışırlar. Kaplumbağalara çekici geldiğinden bu açıdan aktif av aracı olarak kabul edilir ve kaplumbağaların yakalanma olasılığını arttırır (Gerosa ve Casale, 1999). Eğer kaplumbağa yuvalanma alanlarına bırakılırlarsa yumurtadan yeni çıkmış yavruları bile yakalayabilirler (Baran ve Kasparek, 1989). Ağa yakalanan bir kaplumbağada genellikle kurtulma çabalarından dolayı deri yaralanmaları görülür. Kaplumbağayı güverteye almadan önce ağdan kurtarılmalıdır. Kaplumbağanın kolayca kurtarılması için ağın makasla kesilmesi tavsiye edilir. BASİTÇE DURUMU DEĞERLENDİRDİKTEN SONRA İLK YAPILMASI GEREKENLER Kaplumbağanın sağlıklı, sakatlanmış veya hareketsiz olmasına göre yapılacak ilk uygulamalar değişiklik gösterir. SAĞLIKLI VEYA SAKATLANMIŞ KAPLUMBAĞALAR: Sağlıklı veya sakatlanmış kaplumbağalar güverteye alınıp serbest kaldıkları anda genellikle güvertede yürümeye başlarlar. Hem kaplumbağanın hem de balıkçının güvenliği açısından kaplumbağayı kontrol altında tutmak gereklidir. HAREKETSİZ KAPLUMBAĞALAR: Kaplumbağanın hareketsiz olması onun sağlık durumunun kritik olduğunu gösterir. Bu durumdaki bireylere başka bir zarar gelmemesi açısından dikkatlice ilkyardım yapılmalıdır. Bununla birlikte bu uygulama balıkçı açısından tehlike teşkil etmemektedir. Kaplumbağanın hareketsiz olduğu anlaşıldığı andan itibaren hayvanın hayatta kalma şansını artıracak bazı önemli konulara dikkat edilmelidir. Bunlar; 1. YER SEÇİMİ: Tüm çalışanların haberinin olduğu, balıkçılık sırasında kullanılmayan, gölge ve kaplumbağanın düşmemesi için sağlam bir zemin olması gerekir. 2. EĞİM POZİSYONU: Kaplumbağanın ciğerlerinde su kalması dolayısı ile boğulmasını önlemek amacı ile yapılır. Ciğerlerindeki suyun boşalması için arka ayakları ön ayaklarından daha yüksekte tutulur. 50 cm. karapas boyunda bir kaplumbağanın arka ayaklarına 30 cm. yükseklikte bir destek koymak uygundur. Kaplumbağa büyüdükçe bu eğim arttırılmalıdır. Ancak çok fazla yükseltilmesi kaplumbağanın normal solunumunu engelleyebilir. 3. GÖLGENİN ÖNEMİ: Güneşten direk gelen ışınlar hayvanın vücut sıcaklığını yükselterek ona başka zararlar verebilir. Kaplumbağanın tutulması en uygun sıcaklık C arasında olmalıdır. 25 C altındaki sıcaklıklar hayvanın iyileşme süresini önemli miktarda uzatır. 30 C nin üzerinde ise tehlikeli oluşturabilecek sıcaklıklara yaklaşılabilir (Stabenau et al., 1993). Aynı zamanda kaybedilen suyun karşılanamayabileceği aşırı deri terlemesi hayvanın su kaybetmesine sebep olarak başka bir fizyolojik strese neden olur. Başı ve vücudu örten nemli bir havlu kullanılması su kaybını azaltacak ve hayvana nemli bir mikro habitat yaratacaktır. Bu yüzden ilkyardım uygulaması yapan kişinin bu havluyu suyla sürekli doyurması gerekir. Hayvanın karapasının üst bölümüne nemli havlu koyularak baş ve gözler nemli tutulur. Şekilleri ve tuz bezlerinin varlığından dolayı gözler su kaybetme açısından vücudun en hassas bölgesidir. 4. TEKNEDE 24 SAAT: Vücudunun arka tarafı ön tarafına göre yükseltilmiş olan bir kaplumbağanın teknede tutulma süresi birçok uzman tarafından 24 saatten daha fazla bir zaman olarak önerilmektedir (Balazs et al., 1995). Eğer bu zaman sürecinde kaplumbağa iyileştirme tekniklerinden hiç birisine herhangi bir tepki vermiyorsa ölü olarak kabul edilebilir. 60

8 Eğer kaplumbağa canlanma belirtisi gösteriyorsa; Müdahale sonucunda kaplumbağanın yavaş bir hareket göstermesi, pektoral ve pelvik kasların hareket etmesi, başını hafifçe kaldırma, hiperventilasyon, kalp atışlarında belirgin artış, yüzgeçlerin hareketi (Balazs, 1986; Stabenau et al., 1993) veya iyileştirme tekniklerinden birine cevap vermesi canlanmanın ilk belirtilerindendir. İYİLEŞTİRME TEKNİKLERİ SUNİ SOLUNUM: Tavsiye edilen ilk teknik eğimli pozisyonda tutma tekniğidir. Bu teknik kaplumbağayı karapasının kenarlarından tutarak soldan sağa nazikçe sarsmayı ve yine karapasın kenarlarından tutarak bir tarafı 10cm. kadar yukarı kaldırıp sonra aynı işlemi diğer tarafa uygulamayı içerir. Bu tekniklerin çoğu deneyseldir. REFLEKS TESTLERİ: Hareketsiz bir kaplumbağanın ölü veya canlı olduğu belirlenmelidir. Bilimsel bir bilgi birikimi veya belirli aletler olmadan bazı refleks testleri ile durum tespit edilebilir. En bilinenler; kloacal refleks, göz refleksi ve pupil refleksidir. 1) KLOACAL REFLEKS: Anüsün dış çıkıntısını peri anal bölgeden mekanik olarak uyarmayı kapsar; bu refleks olmadığında, cloaca içe çekilemediğinde kaplumbağa idrarını tutamaz. Kloacal refleks kaplumbağayı isteksiz dışkılamaktan korur. 2) GÖZ REFLEKSİ: Göz kapağına dokunma ile korneal yada gözü saran bölgenin mekanik olarak uyarılmasıdır. Bu refleks savunma olarak kabul edilebilir ve herhangi bir yabancı maddeyle temas ettiğinde göz yüzeyini korumak için kullanılır. 3) PUPİLA REFLEKSİ: İris kasılma kasını uyarmak için aniden şiddetli bir ışığı göze tutmayı içerir. Eğer yeterli ışık kaynağı yoksa pupil refleksi göz kapaklarından biri veya her ikisinin hafifçe açılıp kapatılması ile gözlemlenir. KAYNAKÇA Balazs, G.H Resuscitation of a comatose green turtle. Herpetological Review 17(4): Balazs, G.H., Pooley, S.G. and Murakawa, S.K.K Guidelines for handling marine turtles hooked or entangled in the Hawaii longline fishery. Results of an expert workshop held in Honolulu, Hawaii, March 15-17, NOAA-TM-NMFS-SWFSC-222. Baran, i. ve Kasparek, M Marine Turtles Turkey: Status Survey 1988 and recommendations for conservation and management. WWF, Heidelberg, Germany, 123 p. Geldiay, R Türkiye nin ve Akdeniz Kıyılarında Yaşayan Deniz Kaplumbağalarının (Caretta C.caretta L. Ve Chelonia m. mydas L.) Populasyonları ve korunması ile ilgili Araştırmalar, Doğa Bilim Dergisi, Cilt 8(1), 62-75S. Geldiay, R., Koray.T., Balık, S Status of Sea turtle populations (Caretta c.caretta and Chelonia m.mydas) in the northern Mediterranean Sea, Turkey In: Bjorndal (Ed), Biology Consevation of sea turtles, Washington D.C., p. Gerosa, G., Aureggie, M., Sea Turtle Handling Guidebook for Fisherman, Teaching Book; Page Gerosa, G. ve Casale, P Interaction of marine turtles with fisheris in the Mediterranean. RAC/SPA (UNEP- MAP, Tunis, Tunisia. 59pp. Mitchell, John F., Watson, John W., Foster, Daniel G., Caylor The Turtle Excluder Device (TED): A Guide to Better Performance, NOAA Technical Memorandum NMFS-SEFSC-366, USA, 1-35p. National Academy Press Decline of the sea turtle: Causes and Prevention, Republication Copy. Oruç, A., Demirayak, F., Şat, G Doğu Akdeniz de Balıkçılık ve Denizkaplumbağaları Üzerine Etkisi Projesi Sonuç Raporu (WWF-DHKD), Kıyı Yönetimi Bölümü Rapor No:96/1, İstanbul, 1-16p. Panou, A. Antypas, G., Giannoupoulos, Y., Moschonas, S., Mourelatos, G., Mourelatos, C., Toumazatos, P., Tselentis, L., Voutsinas, N. Ve Voutsinas, V Incidental catches of loggerhead turtles, Caretta caretta, in swordfish long lines in the Ionian Sea, Greece. Testudo 3:1-6 Stebenau, E.K., Moon, P.F. ve Heming, T.A Resuscitation of sea turtles. Marine Turtle Newsteller 62:3-5. Taşkavak, E., Boulon, H. ve Atatür, M.K An unusual stranding of a Leatherback Turtle in Turkey, Marine Turtle Newsletter, 80:13, Glasgow. Taşkavak, E., Farkas, B On the occurance the Leatherback Turtle Dermocheliys coriacea in Turkey (Testudines: Dermochelyidae), Zoology in the Middle East, 16, p Taşkavak E., Atabey, Ş Tesadüfi Yakalanan Deniz Kaplumbağaları ve Doğu Akdeniz'de Kullanılan Karides Trollerine Kaplumbağa Dışlama Aleti (TED) Uygulanması Üzerine Bir ön Çalışma.Tecnological Developments in Fisheries- Balıkçılıkta Teknolojik Gelişmeler s: ISBN Haziran 2001-Workshop.izmir UNEP, Meeting of experts on the implementation of the Action Plan for the conservation of Mediterranean marine turtles adopted within MAP. UNEP(OCA)/MED WG: 145/4. UNEP(SPA/RAC), Tunis, 1998:70pp. 61

Demre (Kale) Kumsalı nda Yuva Yapan Caretta caretta Populasyonunun Araştırılması*

Demre (Kale) Kumsalı nda Yuva Yapan Caretta caretta Populasyonunun Araştırılması* E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2007 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2007 Cilt/Volume 24, Sayı/Issue (3-4): 239 246 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Demre (Kale) Kumsalı

Detaylı

YEŞİL DENİZ KAPLUMBAĞASININ KORUNMASI İÇİN İŞBİRLİĞİ YAPIYORUZ BROŞÜR TR 2017 AKYATAN2016 NIN YOLCULUĞU

YEŞİL DENİZ KAPLUMBAĞASININ KORUNMASI İÇİN İŞBİRLİĞİ YAPIYORUZ BROŞÜR TR 2017 AKYATAN2016 NIN YOLCULUĞU YEŞİL DENİZ KAPLUMBAĞASININ KORUNMASI İÇİN İŞBİRLİĞİ YAPIYORUZ BROŞÜR TR 2017 AKYATAN2016 NIN AKYATAN2016 NIN GÖÇ ROTASI* Cenk Oruç / WWF-Türkiye Cenk Oruç / WWF-Türkiye *18 Temmuz-11 Kasım 2016 tarihleri

Detaylı

KARPAZ BÖLGESİ DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ

KARPAZ BÖLGESİ DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ KARPAZ BÖLGESİ DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ PROJE RAPORU 2013 HAZIRLAYAN Salahi Kusetoğulları ÇEVRE KORUMA DAİRESİ İÇİNDİKİLER SAYFA 1.GİRİŞ 3 2.GENEL BİLGİ 4 3. MATERYAL VE METOD 5 4.

Detaylı

KARPAZ BÖLGESİ DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ

KARPAZ BÖLGESİ DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ KARPAZ BÖLGESİ DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ PROJE RAPORU 2016 HAZIRLAYAN Salahi Kusetoğulları ÇEVRE KORUMA DAİRESİ İÇİNDİKİLER SAYFA 1.GİRİŞ 3 2.GENEL BİLGİ 4 3. MATERYAL VE METOD 5 4.

Detaylı

Chelonia mydas (L. 1758) ve Caretta caretta (L. 1758)'nýn Kazanlý Kumsalý'ndaki Üreme Baþarýsý

Chelonia mydas (L. 1758) ve Caretta caretta (L. 1758)'nýn Kazanlý Kumsalý'ndaki Üreme Baþarýsý Chelonia mydas (L. 1758) ve Caretta caretta (L. 1758)'nýn Kazanlý Kumsalý'ndaki Üreme Baþarýsý 15, 58, 28-32 2006 Çaðlayan ELMAZ, Mustafa KALAY Mersin Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Yeniþehir Kampusu,

Detaylı

Deniz Kaplumbağalarının Karides Trollerinden Dışlanması Üzerine Bir Ön Çalışma

Deniz Kaplumbağalarının Karides Trollerinden Dışlanması Üzerine Bir Ön Çalışma E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2001 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2001 Cilt/Volume 18, Sayı/Issue (1-2): 71-79 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Deniz Kaplumbağalarının

Detaylı

Davultepe 100. Yıl Kumsalı nda (Mersin) Deniz Kaplumbağası Yuvalama Potansiyelinin Belirlenmesi Üzerine Bir Ön Çalışma

Davultepe 100. Yıl Kumsalı nda (Mersin) Deniz Kaplumbağası Yuvalama Potansiyelinin Belirlenmesi Üzerine Bir Ön Çalışma E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2010 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2010 Cilt/Volume 27, Sayı/Issue 1: 7-13 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Davultepe 100. Yıl Kumsalı

Detaylı

Bostanlık Koyu Kumsalı nda (Phaselis/Antalya) Caretta caretta (Linnaeus, 1758) Populasyonları Hakkında İlk Bulgular

Bostanlık Koyu Kumsalı nda (Phaselis/Antalya) Caretta caretta (Linnaeus, 1758) Populasyonları Hakkında İlk Bulgular journal.phaselis.org Volume I (2015) Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi Journal of Interdisciplinary Mediterranean Studies Bostanlık Koyu Kumsalı nda (Phaselis/Antalya) Caretta caretta (Linnaeus,

Detaylı

Deniz Kaplumbağaları Yeşil Kaplumbağa (Chelonia mydas) Sini Kaplumbağası (Caretta caretta)

Deniz Kaplumbağaları Yeşil Kaplumbağa (Chelonia mydas) Sini Kaplumbağası (Caretta caretta) Deniz Kaplumbağaları Denizkaplumbağaları yaklaşık 95 milyon yıldan beri dünyamızda yaşamaktadırlar. Ataları, yıllar önce, dinozorların yaşadığı devirde deniz ortamına geçmiş dev kara kaplumbağalarıdır.

Detaylı

BuNLarI BiLiYOr muyuz?

BuNLarI BiLiYOr muyuz? BuNLarI BiLiYOr muyuz? D B Turmepa Kimdir? eniztemiz Derneği/ TURMEPA, ülkemiz kıyı ve denizlerinin korunmasını ulusal bir öncelik haline getirmek ve gelecek nesillere temiz denizlerin kucakladığı yaşanabilir

Detaylı

DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU

DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU B R NC ULUSAL DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU B LD R LER K TABI 4-5 Aral k 2003, stanbul MAVA Fonu ve Garanti Bankas n destekleriyle bas lm t r. Dalaman Kumsal la) Deniz Kaplumba alar n n Üreme Biyolojisi

Detaylı

DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ

DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ DENİZ KAPLUMBAĞALARI İZLEME VE KORUMA PROJESİ PROJE RAPORU 2011 HAZIRLAYAN Hasibe Kusetoğulları ÇEVRE KORUMA DAİRESİ TURİZM, ÇEVRE VE KÜLTÜR BAKANLIĞI İÇİNDİKİLER SAYFA 1.GİRİŞ 3 2.GENEL BİLGİ 4 3. MATERYAL

Detaylı

Serap Ergene 1 Cemil Aymak 2 * Aşkın Hasan Uçar 1 Yasemin Kaçar 1

Serap Ergene 1 Cemil Aymak 2 * Aşkın Hasan Uçar 1 Yasemin Kaçar 1 Su Ürünleri Dergisi (2013) Ege J Fish Aqua Sci 30(2): 51-59 (2013) ARAŞTIRMA MAKALESİ http://www.egejfas.org DOI: 10.12714/egejfas.2013.30.2.02 RESEARCH ARTICLE Kazanlı Kumsalı na (Mersin) yuva yapan Chelonia

Detaylı

DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU

DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU B R NC ULUSAL DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU B LD R LER K TABI 4-5 Aral k 2003, stanbul MAVA Fonu ve Garanti Bankas n destekleriyle bas lm t r. Dalaman Kumsal as (Caretta caretta) Yavrular n Ç k cakl

Detaylı

2005 Üreme Sezonunda Alata Kumsalı na (Mersin) Yuva Yapan Chelonia mydas ve Caretta caretta Populasyonlarının Araştırılması

2005 Üreme Sezonunda Alata Kumsalı na (Mersin) Yuva Yapan Chelonia mydas ve Caretta caretta Populasyonlarının Araştırılması 187 Ergene ve diğ. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2009 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2009 Cilt/Volume 26, Sayı/Issue 3: 187-196 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ 2005

Detaylı

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı TÜDAV

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı TÜDAV Türk Deniz Araştırmaları Vakfı TÜDAV 1997 yılında bir gurup bilim adamı, denizci ve doğa sever tarafından Türkiye deniz ve iç sularında bilimsel araştırma yapmak amacıyla kuruldu. Türkiye deniz ve tatlı

Detaylı

HATAY IN ANTİK ÇAĞDAN BERİ KONUKLARI: DENİZ KAPLUMBAĞALARI

HATAY IN ANTİK ÇAĞDAN BERİ KONUKLARI: DENİZ KAPLUMBAĞALARI HATAY IN ANTİK ÇAĞDAN BERİ KONUKLARI: DENİZ KAPLUMBAĞALARI Şükran YALÇIN-ÖZDİLEK Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi OFMA Bölümü Biyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı 17100 Çanakkale yalcin.ozdilek@gmail.com

Detaylı

AKDENİZ DENİZ KAPLUMBAĞALARININ KORUNMASI İÇİN EYLEM PLANI

AKDENİZ DENİZ KAPLUMBAĞALARININ KORUNMASI İÇİN EYLEM PLANI AKDENİZ DENİZ KAPLUMBAĞALARININ KORUNMASI İÇİN EYLEM PLANI Akdeniz Deniz Kaplumbağalarının Korunması için Eylem Planı Not: Bu dökümanda kullanılan gösterimler ve materyallerin sunumunun hiç bir parçası,

Detaylı

EGZOTİK EVCİL HAYVANLAR

EGZOTİK EVCİL HAYVANLAR EGZOTİK EVCİL HAYVANLAR BİYOLOJİLERİ, BAKIMLARI, BESLENMELERİ VE HASTALIKLARI Yard. Doç. Dr. Serdal UĞURLU İ. Ü. Veteriner Fakültesi Histoloji & Embriyoloji Anabilim Dalı NOBEL TIP KİTABEVLERİ 2013 Nobel

Detaylı

Hedef 1: KAPASİTE GELİŞTİRME

Hedef 1: KAPASİTE GELİŞTİRME Proje, Küresel Çevre Fonu (GEF) mali desteğiyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Gıda Tarım ve Hayvancılık

Detaylı

T.C. ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ANTALYA İL ÇEVRE ve ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ

T.C. ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ANTALYA İL ÇEVRE ve ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ T.C. ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ANTALYA İL ÇEVRE ve ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ Antalya İli, Kale - Demre Kumsalı Deniz Kaplumbağası (Caretta caretta, Chelonia mydas) Ve Yumuşak Kabuklu Nil Kaplumbağası (Trionyx triunguis)

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT I EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT PROJE NO: 2012-BİL-032 AKDENİZ VE KARADENİZ DE EAF (EKOSİSTEM YAKLAŞIMLI BALIKÇILIK) UYGULAMASINI

Detaylı

SORUMLU AMATÖR BALIKÇILIĞA GEÇİŞ

SORUMLU AMATÖR BALIKÇILIĞA GEÇİŞ SORUMLU AMATÖR BALIKÇILIĞA GEÇİŞ Türkiye'de Sorumlu Amatör Balıkçılığın Geliştirilmesi Kaş Pilot Projesi kapsamında hazırlanan bu yayın GEF-SGP Küçük Ölçekli Projeler, MedPAN fon destekleri, SAD ayni ve

Detaylı

TÜRKİYE DEKİ KILIÇ (Xiphias gladius), TULİNA (Thunnus alalunga), YAZILI ORKİNOS (Euthynnus alletteratus) AVCILIĞI

TÜRKİYE DEKİ KILIÇ (Xiphias gladius), TULİNA (Thunnus alalunga), YAZILI ORKİNOS (Euthynnus alletteratus) AVCILIĞI Ordu Üniv. Bil. Tek. Derg., Cilt:2, Sayı:1, 2012, 1-12 Ordu Univ. J. Sci. Tech., Vol:2, No:1, 2012, 1-12 TÜRKİYE DEKİ KILIÇ (Xiphias gladius), TULİNA (Thunnus alalunga), YAZILI ORKİNOS (Euthynnus alletteratus)

Detaylı

AVRUPA TOPLULUĞU PEGASO PROJESİ

AVRUPA TOPLULUĞU PEGASO PROJESİ AVRUPA TOPLULUĞU PEGASO PROJESİ 20 Şubat 2013 KÖYCEĞİZ - DALYAN ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ ALAN ÇALIŞMALARI AKDENİZ KIYI VAKFI Tanım BARSELONA SÖZLEŞMESİ 16 Şubat 1976 da, Barselona da Akdeniz ülkeleri

Detaylı

BALIK ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ

BALIK ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ BALIK ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ İÇERİK BİYOLOJİK KALİTE ELEMENTİ: BALIK TS-EN 14011 SU KALİTESİ-ELEKTRİKLE BALIK NUMUNESİ ALMA TS EN 14757 SU KALİTESİ DEĞİŞEN GÖZ AÇIKLIKLI SIK ÖRGÜLÜ AĞLARLA BALIK NUMUNESİ

Detaylı

Denizlerimizi ve Kıyılarımızı Koruyalım

Denizlerimizi ve Kıyılarımızı Koruyalım Denizlerimizi ve Kıyılarımızı Koruyalım Denizlerimiz ve kıyılarımız canlı çeşitliliği bakımından çok zengin yerler. Ancak günümüzde bu çeşitlilik azalma tehlikesiyle karşı karşıya. Bunun birçok nedeni

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Gümrükler Genel Müdürlüğü Sayı :20117910/170.05.01 Konu :Su Kaplumbağaları İthalatı 25.11.2014 / 4145467 DAĞITIM İlgi :10.10.2011 tarihli ve 6051 sayılı yazımız. İlgide

Detaylı

Geleceğimiz Ağa Takılmadan Deniz Koruma Alanlarımızı Arttıralım

Geleceğimiz Ağa Takılmadan Deniz Koruma Alanlarımızı Arttıralım Geleceğimiz Ağa Takılmadan Deniz Koruma Alanlarımızı Arttıralım Hayalet avcılık; denizlerde ve iç sularda ticari ya da amatör amaçlarla su ürünleri avcılığı yapılırken, zemin yapısı, hava koşulları, dip

Detaylı

Bu alanlar, Akdeniz deki tekil deniz dağlarını simgelemektedir. Deniz dağları aynı zamanda önerilen bir çok deniz koruma alanı bölgesini içermektedir.

Bu alanlar, Akdeniz deki tekil deniz dağlarını simgelemektedir. Deniz dağları aynı zamanda önerilen bir çok deniz koruma alanı bölgesini içermektedir. 1. Alboran Denizi Alboran Denizi, Akdeniz in sıcak suları ile Atlas Okyanusu nun soğuk sularının buluşma noktasıdır ve bir çok balık, balina ve yunusun göç rotası üzerinde yer alır. Alboran Denizi, deniz

Detaylı

BALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ

BALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ BALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ Hastalığın Çıkışını Engelleyici Önlemler Hastalıklardan korunma ile ilgili öncelikli emniyet tedbirleri, sağlıklı canlılarla, sağlıklı yumurtalarla uygun oranlarda stoklama

Detaylı

Eğitim / Danışmanlık Hizmetinin Tanımı

Eğitim / Danışmanlık Hizmetinin Tanımı / Danışmanlık Hizmetinin Tanımı 1. Proje Kapsamında Talep Edilmiş ise, in İçeriği Hakkında bilgi veriniz. Sportif Olta Balıkçılığının Yaygınlaştırılması ve Doğal Hayatı Koruma Uygulamaları Projesi, her

Detaylı

Rüzgar Enerji Santralleri ve Karasal Memeli Faunası

Rüzgar Enerji Santralleri ve Karasal Memeli Faunası 6. Türkiye Rüzgar Enerjisi Kongresi, 01-02 Kasım 2017, JW Marriott, Ankara Rüzgar Enerji Santralleri ve Karasal Memeli Faunası Dr. Yasin İLEMİN Yaban Hayatı Uzmanı Öğretim Görevlisi Muğla Sıtkı Koçman

Detaylı

Deniz Kaplumbağası ve Yumuşak Kabuklu Nil Kaplumbağası Popülasyonlarının Araştırılması ve Korunması 2010

Deniz Kaplumbağası ve Yumuşak Kabuklu Nil Kaplumbağası Popülasyonlarının Araştırılması ve Korunması 2010 AKYATAN DA DENİZ KAPLUMBAĞASI ARAŞTIRMA VE KORUMA ÇALIŞMALARI İÇİN İŞBİRLİĞİ YAPIYORUZ. Deniz Kaplumbağası ve Yumuşak Kabuklu Nil Kaplumbağası Popülasyonlarının Araştırılması ve Korunması 2010 Tuzla, Akyatan,

Detaylı

Kuzey Doğu Akdeniz Kıyılarında Deniz Koruma Alanı için Bir Öneri

Kuzey Doğu Akdeniz Kıyılarında Deniz Koruma Alanı için Bir Öneri Kuzey Doğu Akdeniz Kıyılarında Deniz Koruma Alanı için Bir Öneri Cemal TURAN 1, Deniz ERGÜDEN 1, Mevlüt GÜRLEK 1, Bektaş SÖNMEZ 2, Servet Ahmet DOĞDU 1, Necdet UYGUR 3, Ufuk SAKALLI 4, Ali UYAN 1, Serpil

Detaylı

Gökçeada ve Bozcaada da (Kuzey Ege Denizi) Kullanılan Uzatma Ağlarının Yapısal Özellikleri

Gökçeada ve Bozcaada da (Kuzey Ege Denizi) Kullanılan Uzatma Ağlarının Yapısal Özellikleri GÜFBED/GUSTIJ (2012) 2 (2):104-111 Research/Araştırma 1 Gökçeada ve Bozcaada da (Kuzey Ege Denizi) Kullanılan Uzatma Ağlarının Yapısal Özellikleri Adnan AYAZ 1, Alkan ÖZTEKİN 1,*, Özgür CENGİZ 1 Çanakkale

Detaylı

Yaralanmalar. Bölüm 5

Yaralanmalar. Bölüm 5 Yaralanmalar Bölüm 5 Kapsam: Yara nedir? Kaç çeşit yara vardır? Yaraların ortak belirtileri nelerdir? Yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır? Ciddi yaralanmalar nelerdir? Ciddi yaralanmalarda ilkyardım

Detaylı

CARETTA YI SÖRFÇÜLER KURTARDILAR

CARETTA YI SÖRFÇÜLER KURTARDILAR CARETTA YI SÖRFÇÜLER KURTARDILAR BODRUMDA, ÇABALARI İLE, OLTA YUTAN CARETTA YI SÖRFÇÜLER KURTARDI Bodrum da sörf okulu sahipleri çabaları ile balıkçı oltasına yutan Caretta yı kurtardılar. Bodrum Yahşi

Detaylı

İLK YARDIM DENEME SINAVI Aşağıdakilerden hangisi yaşam bulgusu değildir? A) Bilinç. B) Solunum ve dolaşım. C) Vücut ısısı kan basıncı

İLK YARDIM DENEME SINAVI Aşağıdakilerden hangisi yaşam bulgusu değildir? A) Bilinç. B) Solunum ve dolaşım. C) Vücut ısısı kan basıncı İLK YARDIM DENEME SINAVI 4 1. Aşağıdakilerden hangisi yaşam bulgusu değildir? A) Bilinç B) Solunum ve dolaşım C) Vücut ısısı kan basıncı D) Boşaltım 2. Aşağıdaki hastalardan hangisine ilk önce ilkyardım

Detaylı

Dip Trollerinde 40 ve 44 mm Ağ Gözü Uzunluğuna Sahip Pantolon Tipi Torbalarda Seçiciliğin Karşılaştırılması Üzerine Araştırma

Dip Trollerinde 40 ve 44 mm Ağ Gözü Uzunluğuna Sahip Pantolon Tipi Torbalarda Seçiciliğin Karşılaştırılması Üzerine Araştırma Dip Trollerinde 4 ve 44 mm Ağ Gözü Uzunluğuna Sahip Pantolon Tipi Torbalarda Seçiciliğin Karşılaştırılması Üzerine Araştırma Raşit GURBET, Hikmet HOŞSUCU, Akın Türker İLKYAZ, Uğur ÖZEKİNCİ Ege Üniversitesi

Detaylı

Hem OHSAS 18001 yönetim sisteminde hem de iş güvenliği mevzuatlarında Acil durum hazırlığı ve bu durumda yapılması gerekenler tanımlanmıştır.

Hem OHSAS 18001 yönetim sisteminde hem de iş güvenliği mevzuatlarında Acil durum hazırlığı ve bu durumda yapılması gerekenler tanımlanmıştır. ACİL DURUM Afet olarak değerlendirilen olaylar ve dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kasıt ve çeşitli amaçlarla meydana getirilen olayların tümünün yol açtığı hallerdir. Hem OHSAS 18001 yönetim sisteminde

Detaylı

sonuç ve değerlendirme

sonuç ve değerlendirme 05 sonuç ve değerlendirme 348 349 350 5. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Ege Denizi balıkçılığı üretim miktarı, üretim değeri ve istihdam katkısı ile Türkiye balıkçılığı içinde ayrı bir öneme sahiptir. Bu çalışmada,

Detaylı

SOLUNGAÇ AĞLARI İLE AVCILIK

SOLUNGAÇ AĞLARI İLE AVCILIK SOLUNGAÇ AĞLARI İLE AVCILIK SOLUNGAÇ AĞLARI Balıkların çoğunlukla ağlarla avlanıldıkları bilinen bir gerçektir. Ağın içinden geçmeye çalışan balıklar çoğu zaman başlarına dolaşan ilmiklerle tuzağa düşerler.

Detaylı

FARKLI SICAKLIKLARIN AVCI BÖCEK SCYMNUS SUBVILLOSUS (GOEZE) (COLEOPTERA: COCCINELLIDAE) UN ERGİN ÖNCESİ DÖNEMLERİNİN ÖLÜM ORANLARINA ETKİLERİ *

FARKLI SICAKLIKLARIN AVCI BÖCEK SCYMNUS SUBVILLOSUS (GOEZE) (COLEOPTERA: COCCINELLIDAE) UN ERGİN ÖNCESİ DÖNEMLERİNİN ÖLÜM ORANLARINA ETKİLERİ * Ç.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Yıl:8 Cilt17-3 FARKLI SICAKLIKLARIN AVCI BÖCEK SCYMNUS SUBVILLOSUS (GOEZE) (COLEOPTERA: COCCINELLIDAE) UN ERGİN ÖNCESİ DÖNEMLERİNİN ÖLÜM ORANLARINA ETKİLERİ * The Effect Of

Detaylı

BALIKÇILIK KAYNAKLARININ İZLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

BALIKÇILIK KAYNAKLARININ İZLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ BALIKÇILIK KAYNAKLARININ İZLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ İngiltere-6 AY Hull Üniversitesi Uluslar arası Balıkçılık Enstitüsü Sunuyu Hazırlayan: Gülten ÇİÇEK Ankara İl Müdürlüğü HULL-MARİNA FİSH&CHİPS ŞEHİR

Detaylı

SAROZ KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ ve YAPISAL FARKLILIKLARI

SAROZ KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ ve YAPISAL FARKLILIKLARI 2(): -505 (2008) DOI: 10.15/jfscom.mug.20076 Journal of FisheriesSciences.com ISSN 107-2X 2008 www.fisheriessciences.com SHORT COMMUNICATION KISA BİLGİLENDİRME SAROZ KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK

Detaylı

14)Aşağıdakilerden hangisi ilkyardımın temel uygulamaları arasında yer almaz? A) Koruma. B) Bildirme. C) Kurtarma. D) İyileştirme.

14)Aşağıdakilerden hangisi ilkyardımın temel uygulamaları arasında yer almaz? A) Koruma. B) Bildirme. C) Kurtarma. D) İyileştirme. ÇALIŞMA SORULARI 1) Aşağıdakilerden hangisi ilkyardımın tanımıdır? A) Acil tedavi ünitelerinde yapılan ilk tedavidir. B) Hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesi amacıyla, olay yerinde tıbbı araç

Detaylı

Çizelge 5. Edremit Körfezi su ürünleri kooperatifleri ve üye sayıları (Ceyhan ve diğ. 2006) S.S. Altınoluk Su Ür. Koop.

Çizelge 5. Edremit Körfezi su ürünleri kooperatifleri ve üye sayıları (Ceyhan ve diğ. 2006) S.S. Altınoluk Su Ür. Koop. Kış aylarında da hedef türler sardalye, hamsi, istavrit, tekir, barbun, ahtapot, sübye ve kalamar, tesadüfî türler ise çipura, mercan ve akyadır. Tüm türlerin para etmeyecek küçük bireyleri de ıskarta

Detaylı

ÇIRALI DENİZ KAPLUMBAĞASI YUVALAMA KUMSALI, TEKİROVA, BEYCİK, MADEN VE BONCUK KOYLARI ALAN ÇALIŞMASI RAPORU 2005

ÇIRALI DENİZ KAPLUMBAĞASI YUVALAMA KUMSALI, TEKİROVA, BEYCİK, MADEN VE BONCUK KOYLARI ALAN ÇALIŞMASI RAPORU 2005 ÇIRALI DENİZ KAPLUMBAĞASI YUVALAMA KUMSALI, TEKİROVA, BEYCİK, MADEN VE BONCUK KOYLARI ALAN ÇALIŞMASI RAPORU 2005 Ulupınar Çevre Koruma, Geliştirme ve İşletme Kooperatifi Antalya 2005 ÇIRALI DENİZ KAPLUMBAĞASI

Detaylı

Balıkçılıkta Stok Yönetimi 29 Aralık 2011-28 Eylül 2012 vti Deniz Balıkçılığı Enstitüsü, Hamburg, Almanya

Balıkçılıkta Stok Yönetimi 29 Aralık 2011-28 Eylül 2012 vti Deniz Balıkçılığı Enstitüsü, Hamburg, Almanya Balıkçılıkta Stok Yönetimi 29 Aralık 2011-28 Eylül 2012 vti Deniz Balıkçılığı Enstitüsü, Hamburg, Almanya Dr. Savaş KILIÇ Balıkçılık Teknolojisi Mühendisi Konyaaltı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü

Detaylı

Deniz Kaplumbağası ve Yumuşak Kabuklu Nil Kaplumbağası Popülasyonlarının Araştırılması ve Korunması 2010

Deniz Kaplumbağası ve Yumuşak Kabuklu Nil Kaplumbağası Popülasyonlarının Araştırılması ve Korunması 2010 ÇIRALI DA DENİZ KAPLUMBAĞASI ARAŞTIRMA VE KORUMA ÇALIŞMALARI İÇİN İŞBİRLİĞİ YAPIYORUZ. Deniz Kaplumbağası ve Yumuşak Kabuklu Nil Kaplumbağası Popülasyonlarının Araştırılması ve Korunması 2010 Çıralı, Maden

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU Temmuz 2014 OZON NEDİR Ozon (O 3 ) üç tane oksijen atomunun birleşmesi ile oluşmaktadır. Ozon, atmosferde

Detaylı

zeytinist

zeytinist 1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 2 3 4 ZEYTİN

Detaylı

114 Dalaman Kumsalı ndaki Yuvaların Denize Uzaklıkları Ve Bulundukları Bölgelere Göre Yavru Çıkı Ba arılarının Kar ıla tırılması Seda Akın, Fikret Sar

114 Dalaman Kumsalı ndaki Yuvaların Denize Uzaklıkları Ve Bulundukları Bölgelere Göre Yavru Çıkı Ba arılarının Kar ıla tırılması Seda Akın, Fikret Sar 114 Dalaman Kumsalı ndaki Yuvaların Denize Uzaklıkları Ve Bulundukları Bölgelere Göre Yavru Çıkı Ba arılarının Kar ıla tırılması Seda Akın, Fikret Sarı, Çi dem Fak, Ayça Kesim, Özgün Teksoy, Akın Kıraç

Detaylı

Kaç çeşit yara vardır? Kesik Yaralar Ezikli Yaralar Delici Yaralar Parçalı Yaralar Enfekte Yaralar

Kaç çeşit yara vardır? Kesik Yaralar Ezikli Yaralar Delici Yaralar Parçalı Yaralar Enfekte Yaralar YARALANMALAR YARA NEDİR? Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon

Detaylı

PİSİ BALIĞININ KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

PİSİ BALIĞININ KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI PROJE PİSİ BALIĞININ KÜLTÜRE ALINABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI İlhan AYDIN, SUMAE Pisi balığı Karadeniz ve Akdeniz den Beyaz denize kadar bir alanda dağılım göstermektedir. Eurohalin ve eurotermal olan pisi

Detaylı

FAZLA SU HÜCRELERİ ŞİŞİRİYOR

FAZLA SU HÜCRELERİ ŞİŞİRİYOR FAZLA SU HÜCRELERİ ŞİŞİRİYOR Yeni yapılan çalışmalar birçok insanın egzersiz sırasında veya sonrasında çok fazla su tükettiğini ortaya koyuyor. Clinical Journal of Sport Medicine de yayımlanan çalışma,

Detaylı

BOGAZ DA 30 BALIK TÜRÜ YOK OLMAK ÜZERE

BOGAZ DA 30 BALIK TÜRÜ YOK OLMAK ÜZERE BOGAZ DA 30 BALIK TÜRÜ YOK OLMAK ÜZERE Portal : www.denizhaber.com.tr İçeriği : Denizcilik/Yelken Tarih : 09.02.2015 Adres : http://www.denizhaber.com.tr/bogazda-30-balik-turu-yok-olmak-uzere-haber-60283.htm

Detaylı

MAVRUŞGİL (Sciaena umbra) VE KÖTEK (Umbrina cirrosa) BALIKLARININ BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

MAVRUŞGİL (Sciaena umbra) VE KÖTEK (Umbrina cirrosa) BALIKLARININ BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ PROJE MAVRUŞGİL (Sciaena umbra) VE KÖTEK (Umbrina cirrosa) BALIKLARININ BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ Adnan ERTEKEN, SUMAE Projenin temel amacı Scanidae familyasına ait balıklardan mavruşgil

Detaylı

ETA Maritime Science

ETA Maritime Science 1 Journal of ETA Maritime Science 1 (2013) 1-6. Contents lists available at SciVerse ScienceDirect ETA Maritime Science journal homepage: www.gemimo.org Ege Bölgesi Balıkçı Filosunun Sınıflandırılması

Detaylı

Samandağ Kumsalı nda Chelonia mydas Türü Deniz Kaplumbağalarının Ardışık Yuvalamaları Arasındaki Süre ve Yuvalama Sıklıkları

Samandağ Kumsalı nda Chelonia mydas Türü Deniz Kaplumbağalarının Ardışık Yuvalamaları Arasındaki Süre ve Yuvalama Sıklıkları Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi 6(1): 28-33, 2015 Kısa Not Samandağ Kumsalı nda Chelonia mydas Türü Deniz Kaplumbağalarının Ardışık Yuvalamaları Arasındaki Süre ve Yuvalama Sıklıkları Şükran Yalçın ÖZDİLEK1*

Detaylı

zeytinist

zeytinist 1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 2 3 4 Zeytin

Detaylı

Samandağ Yeşil Deniz Kaplumbağası (Chelonia mydas) Yuvalama Kumsalının Kum Sıcaklığı ve Nem İçeriğinin Belirlenmesi

Samandağ Yeşil Deniz Kaplumbağası (Chelonia mydas) Yuvalama Kumsalının Kum Sıcaklığı ve Nem İçeriğinin Belirlenmesi Araştırma Makalesi Samandağ Yeşil Deniz Kaplumbağası (Chelonia mydas) Yuvalama Kumsalının Kum Sıcaklığı ve Nem İçeriğinin Belirlenmesi Bektaş SÖNMEZ 1*, Şükran YALÇIN ÖZDİLEK 2 1. Çanakkale Onsekiz Mart

Detaylı

İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 2012 MART SEKTÖREL&BÖLGESEL İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Şebnem BORAN Su ürünleri sektörü, gerek istihdama olan katkısı gerekse de yarattığı katma değer ile stratejik

Detaylı

RAPOR KAZ DAĞLARI KOÇERO DERESİ ALABALIK ÖLÜMLERİ İLE İLGİLİ ALAN ÇALIŞMASI. Prof. Dr. Mustafa SARI.

RAPOR KAZ DAĞLARI KOÇERO DERESİ ALABALIK ÖLÜMLERİ İLE İLGİLİ ALAN ÇALIŞMASI. Prof. Dr. Mustafa SARI. RAPOR KAZ DAĞLARI KOÇERO DERESİ ALABALIK ÖLÜMLERİ İLE İLGİLİ ALAN ÇALIŞMASI Prof. Dr. Mustafa SARI msari@bandirma.edu.tr Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Denizcilik Fakültesi KOÇERO DERESİ Koçero Deresi,

Detaylı

3T Risk Değerlendirmesi

3T Risk Değerlendirmesi This project is co financed by the European Union and the Republic of Turkey 3T Risk Değerlendirmesi ECBOHS PROJESİ ERDEMİR ÇALIŞTAYI 29-30.9.2011 Doç. Dr. Heikki Laitinen ME S S 1 İşyerinde 3 Seviyede

Detaylı

1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? VÜCUT BAKIMI 1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? A) Anatomi B) Fizyoloji C) Antropometri D) Antropoloji 2. Kemik, diş, kas, organlar, sıvılar ve adipoz dokunun

Detaylı

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri

Detaylı

III. ULUSAL LİMNOLOJİ SEMPOZYUMU 27-29 AĞUSTOS 2008 URLA, İZMİR

III. ULUSAL LİMNOLOJİ SEMPOZYUMU 27-29 AĞUSTOS 2008 URLA, İZMİR Balıklarda Yaş Belirlemenin Önemi ve Yaş Belirleme Metotları Prof. Dr. Nazmi POLAT Ondokuzmayıs Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Samsun Dünya nüfusunun her geçen gün hızlı bir şekilde

Detaylı

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Burhanettin KURT, İSG Uzmanı

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Burhanettin KURT, İSG Uzmanı T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Burhanettin KURT, İSG Uzmanı Mayıs, 2013 Büyük zarar veya yok olmaya yol açabilecek durum; gerçekleşme ihtimali bulunan

Detaylı

Phaselis, Bostanlık Koyu Kumsalı nda Yuva Yapan Caretta caretta (Linnaeus, 1758) Populasyonlarının 2015 Üreme Sezonunda İzlenmesi

Phaselis, Bostanlık Koyu Kumsalı nda Yuva Yapan Caretta caretta (Linnaeus, 1758) Populasyonlarının 2015 Üreme Sezonunda İzlenmesi e-issn: 2149-7826 journal.phaselis.org Volume II (2016) Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi Journal of Interdisciplinary Mediterranean Studies Phaselis, Bostanlık Koyu Kumsalı nda Yuva Yapan

Detaylı

DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU

DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU B R NC ULUSAL DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU B LD R LER K TABI 4-5 Aral k 2003, stanbul MAVA Fonu ve Garanti Bankas n destekleriyle bas lm t r. Fethiye Kumsal Caretta caretta Yavrular t r lmas 1 2 2 1,

Detaylı

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN ÖZEL EGE L SES BAZI ISKARTA BALIKLARIN (Isparoz, Hani) ETLER NDEN ALTERNAT F GÜBRE YAPIMI VE UYGULANAB L RL HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN

Detaylı

FLORA, FAUNA TÜRLERİ VE YABAN KUŞLARININ KORUNMASI TÜZÜĞÜ

FLORA, FAUNA TÜRLERİ VE YABAN KUŞLARININ KORUNMASI TÜZÜĞÜ FLORA, FAUNA TÜRLERİ VE YABAN KUŞLARININ KORUNMASI TÜZÜĞÜ (13.2.2014 R.G. 33 EK III A.E. 99 Sayılı Tüzük) ÇEVRE YASASI (18/2012 ve 30/2014 Sayılı Yasalar) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu,

Detaylı

ÇIĞ ÖNCESİNDE ÖNCELİKLE ÇIĞ BÖLGELERİNE YENİ YERLEŞİM BİRİMLERİ KURULMAMALI. ÇIĞ VE SEL YATAKLARINDA VAR OLAN YAPILAR DERHAL KALDIRILMALI.

ÇIĞ ÖNCESİNDE ÖNCELİKLE ÇIĞ BÖLGELERİNE YENİ YERLEŞİM BİRİMLERİ KURULMAMALI. ÇIĞ VE SEL YATAKLARINDA VAR OLAN YAPILAR DERHAL KALDIRILMALI. ÇIĞ VE KORUNMA ÇIĞ ÖNCESİNDE ÖNCELİKLE ÇIĞ BÖLGELERİNE YENİ YERLEŞİM BİRİMLERİ KURULMAMALI. ÇIĞ VE SEL YATAKLARINDA VAR OLAN YAPILAR DERHAL KALDIRILMALI. Mevcut yapılar, çığ bölgesinden kaldırılana kadar

Detaylı

KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞ HASTALIĞI. Hastalık ilk defa 1944 yılında Kırım da görülmüş ve Kırım Kanamalı Ateşi olarak tanımlanmıştır.

KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞ HASTALIĞI. Hastalık ilk defa 1944 yılında Kırım da görülmüş ve Kırım Kanamalı Ateşi olarak tanımlanmıştır. KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞ HASTALIĞI VE KENELER Derleyen: Yusuf AKBABA KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞ HASTALIĞI Hastalık ilk defa 1944 yılında Kırım da görülmüş ve Kırım Kanamalı Ateşi olarak tanımlanmıştır.

Detaylı

2009 YILI FAALİYETLERİ

2009 YILI FAALİYETLERİ Faaliyetlerimiz 2009 YILI FAALİYETLERİ 1- Rusya Federasyonu Bilimler Akademisi, Güney Bilim Merkezi The Southern Scientific Centre of the Russian Academy of Sciences (Rostov-on-Don, Russia) kurumunun talebi

Detaylı

Hümeyra BAHÇECİ. İzleme ve Su Bilgi Sistemi Dairesi Başkanlığı 08 Kasım 2016, ANTALYA

Hümeyra BAHÇECİ. İzleme ve Su Bilgi Sistemi Dairesi Başkanlığı 08 Kasım 2016, ANTALYA Hümeyra BAHÇECİ SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 08 Kasım 2016, ANTALYA SUNUM İÇERİĞİ TS-EN 14011 SU KALİTESİ-ELEKTRİKLE BALIK NUMUNESİ ALMA TS EN 14757 SU KALİTESİ DEĞİŞEN GÖZ AÇIKLIKLI SIK ÖRGÜLÜ AĞLARLA

Detaylı

İlkyardım Acil Yardım

İlkyardım Acil Yardım Hayat Zinciri İlkyardım Acil Yardım Tıbbi Yardım İste TYD ye Başlayın Erken Defibrilasyon Erken İleri Bakım YERDE YATAN BİRİNİ GÖRDÜNÜZ... HEMEN İKİ OMUZUNDAN TUTARAK HAFİFÇE SARSIN VE YÜKSEK SESLE SORUN...

Detaylı

5/8/2018. Windsor Probe Penetrasyon Deneyi:

5/8/2018. Windsor Probe Penetrasyon Deneyi: BETON DAYANIMINI BELİRLEME YÖNTEMLERİ Mevcut betonarme yapılarda beton dayanımının belirlenme nedenleri: Beton dökümü sırasında kalite denetiminin yapılmamış olması. Taze betondan alınan standart numune

Detaylı

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ 1. Yıl - GÜZ DÖNEMİ ZORUNLU DERSLER İş Sağlığı Epidemiyolojisi ISG701 1 3 + 0 6 İş sağlığı ve epidemiyoloji kavramlarının

Detaylı

DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU

DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU B R NC ULUSAL DEN Z KAPLUMBA ALARI SEMPOZYUMU B LD R LER K TABI 4-5 Aral k 2003, stanbul MAVA Fonu ve Garanti Bankas n destekleriyle bas lm t r. Koruma Amaçl Deniz Kaplumba as Yuvalar n n Ta nmas Eyüp

Detaylı

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ KANAMALARDA İLKYARDIM BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? Kanama

Detaylı

T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Deniz ve Kıyı Tesisleri Şube Müdürlüğü

T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Deniz ve Kıyı Tesisleri Şube Müdürlüğü T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Deniz ve Kıyı Tesisleri Şube Müdürlüğü DENİZ TURİZMİNDE YEREL YÖNETİMLERİN ROLÜ Hazırlayan ve Sunan Kpt. Cem HODOĞLUGİL Muğla Muğla 1480 km ile Türkiye nin en uzun kıyı

Detaylı

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No:200 34470 Laleli / İstanbul

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No:200 34470 Laleli / İstanbul ÖZGEÇMİŞ 1. GENEL Adı Soyadı: UĞUR UZER Doğum Tarihi/Yeri: 26.02.1981 / İstanbul Yazışma Adresi: Su Ürünleri Fakültesi Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No:200 34470 Laleli / İstanbul Telefon:

Detaylı

İLKYARDIM. www.hiasd.org

İLKYARDIM. www.hiasd.org İLKYARDIM www.hiasd.org Misyon & Vizyon Plan İlkyardım tanımı İlkyardım malzemeleri Haberleşme Kırık-çıkık Kanama Yanık Sara Hayvan dostlarımız Zehirlenme Duman zehirlenmesi Elektrik çarpması Kalp krizi

Detaylı

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar Kemik bütünlüğünün bozulmasına kırık denir. Kırıklar darbe sonucu veya kendiliğinden oluşur. Kapalı ve açık kırık çeşitleri vardır. Kapalı Kırık: Kemik bütünlüğü bozuktur, ancak deri sağlamdır. Açık Kırık:

Detaylı

İHBAR 0412 251 23 05-06

İHBAR 0412 251 23 05-06 İHBAR 0412 251 23 05-06 ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI XV. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ (DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR) İL ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Şanlıurfa Yolu 3. Km (Dedaş Bitişiği) DİYARBAKIR Tel: 0412 251 23 05-06 DİYARBAKIR

Detaylı

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Mesleki Gelişim Programı ALAN ALT ALAN KODU. (Özel)

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Mesleki Gelişim Programı ALAN ALT ALAN KODU. (Özel) T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Mesleki Gelişim Programı ALAN ALT ALAN KODU Yönetim Bilimleri Ġdari Ġşler (Özel) 4.02.02.0.09. ETKĠNLĠĞĠN ADI İş Sağlığı ve

Detaylı

YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ

YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ 2014 2015 YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği 1 YUMURTA TAVUKÇULUĞU Yumurta tavukçuluğu piliçlerde 20.haftadan sonra klavuz yumurta görülmesiyle başlar. Yumurta verimi 23. haftada

Detaylı

Meyve ve Sebze Depolanması ve İhracatında Kullanılan Modifiye Atmosfer Ambalajlarındaki Gelişmeler Doç. Dr. Fatih ŞEN

Meyve ve Sebze Depolanması ve İhracatında Kullanılan Modifiye Atmosfer Ambalajlarındaki Gelişmeler Doç. Dr. Fatih ŞEN Meyve ve Sebze Depolanması ve İhracatında Kullanılan Modifiye Atmosfer Ambalajlarındaki Gelişmeler Doç. Dr. Fatih ŞEN Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü fatih.sen@ege.edu.tr Modifiye

Detaylı

GEZİ ÖNCESİ ALIŞTIRMALAR 6-13 YAŞ GRUBU

GEZİ ÖNCESİ ALIŞTIRMALAR 6-13 YAŞ GRUBU GEZİ ÖNCESİ ALIŞTIRMALAR 6-13 YAŞ GRUBU 2 İÇİNDEKİLER CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI (ALIŞTIRMA-1) CANLILAR (ALIŞTIRMA-2) GIDA ZİNCİRLERİ (ALIŞTIRMA-3) AĞDA NE VAR (ALIŞTIRMA-4) ADAPTASYON (ALIŞTIRMA-5)

Detaylı

ÇEVRE POLİTİKAMIZ MONTEBELLO RESORT HOTEL

ÇEVRE POLİTİKAMIZ MONTEBELLO RESORT HOTEL ÇEVRE POLİTİKAMIZ MONTEBELLO RESORT HOTEL olarak SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE kavramı temelinden yola çıkarak tüm faaliyetlerimizden dolayı meydana gelen çevresel etkileri minimize etmek ve çevrenin korunmasına

Detaylı

tasarım oyunları dalyan_iztuzu 7-18 Ağustos esra sakınç / esra akbalık / emre özyetiş

tasarım oyunları dalyan_iztuzu 7-18 Ağustos esra sakınç / esra akbalık / emre özyetiş tasarım oyunları dalyan_iztuzu 7-18 Ağustos esra sakınç / esra akbalık / emre özyetiş tasarım oyunları tasarım oyun olsa...oyunlarda tasarım olsa Tasarım ciddi bir iş; tüm aklınızı, tüm bildiklerinizi

Detaylı

designed by Nurus D Lab teknik doküman

designed by Nurus D Lab teknik doküman designed by Nurus D Lab teknik doküman Me Too, bedeni mükemmel şekilde tamamlar ve çalışma hayatındaki gereksinimlere akıllı yanıtlar verir. Her detayı teknoloji, deneyim ve özenle tasarlanan Me Too, yorgunluğu

Detaylı

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ ÖZET Gülnaz ÖZCAN*, Süleyman BALIK EGE ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ TEMEL BİLİMLER BÖLÜMÜ *gulnazozcan@yahoo.com Bu

Detaylı

zeytinist

zeytinist 1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 2 3 4 Zeytin

Detaylı

LEYLEK HALKALAMA ÇALIŞMALARI Amaç, Yöntem, Uygulama, Önemli Hususlar ve Sonuçlar

LEYLEK HALKALAMA ÇALIŞMALARI Amaç, Yöntem, Uygulama, Önemli Hususlar ve Sonuçlar LEYLEK HALKALAMA ÇALIŞMALARI Amaç, Yöntem, Uygulama, Önemli Hususlar ve Sonuçlar Orhan GÜL Ege Üni., Fen Fak., Biyoloji Bölümü Tabiat Tarihi Uyg. ve Arş. Merkezi Bornova - İZMİR Leylek Halkalamanın Amacı

Detaylı

ÜLKEMİZDE ORKİNOS AVCILIĞI VE YETİŞTİRİCİLİĞİ (BESİCİLİĞİ)

ÜLKEMİZDE ORKİNOS AVCILIĞI VE YETİŞTİRİCİLİĞİ (BESİCİLİĞİ) MAKALE Murat DAĞTEKİN, SUMAE ÜLKEMİZDE ORKİNOS AVCILIĞI VE YETİŞTİRİCİLİĞİ (BESİCİLİĞİ) Orkinos, ton balığı olarak da bilinir. Thunnus, Euthynnus, Katsuwonus türlerini oluşturan boyları 5-6 m, göçmen balık

Detaylı