IRAK. EKONOMİSİ & TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİN DURUMU 2017 eylül

Transkript

1 IRAK EKONOMİSİ & TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİN DURUMU 2017 eylül

2 GENEL EKONOMİK GÖRÜNÜM-1 Nüfus (2016): 36 milyon (imf) Milli gelir ( ): 169 milyar$-148 milyar$-164 milyar$ (imf) Kişibaşı Gelir ( ): $ $ $ (imf) Büyüme oranı ( ): %2,3 - %7,1 - %3,2 (imf) Enflasyon tüketici ort ( ): %1,3 - %2 - %2 (imf) Toplam tasarruf/gsyih ( ): %15 - %8 - %11 (imf) Cari işlemler Açığı ( ): 10,8milyar$-21,4milyar$-18 milyar$ (imf) Cari İşlemler Açığı /Gsyih ( ): %6,3 - %14,4 - %10,9 (imf) Toplam Rezerv (altın dahil-2016): 45 milyar $ (db) İşgücü toplamı (2016): 9,3 milyon --- İşsizlik (2016): %16 (db) Toplam Kamu Borcu (2016): 100 milyar$ (iç+dış borç)-(irak basını) Kamu Bütçesi (2017): 67 milyar$ (Irak basını)

3 GENEL EKONOMİK GÖRÜNÜM-2 PETROL (2016-opec) Petrol rezervi: 148 milyar varil (opec/dünya: 4.) Petrol üretimi: 4,6 milyon varil/gün (opec: 2-dünya:4) Petrol ihracatı: 3,8 milyon varil/gün (opec) (Asya-Pasifik Bölgesi: %60, Avrupa:%25, K.Amerika:%11) Rafineri İşleme Kapasitesi: 900 bin varil/gün Petrol Tüketimi: varil/gün GENEL DIŞ TİCARETİ (2016-trademap): Toplam ihracatı: 48 milyar $ (%97 si petrol) Toplam ithalatı: 29 milyar $

4 IRAK EKONOMİSİNİN DIŞA AÇILMASI DEMOKRASİNİN TESİSİ Genel seçimler; Parlamento seçimi Cumhurbaşkanının Parlamentoda seçilmesi Başbakan ve Hükümetinin Parlamentoda güvenoyu alması Yerel seçimler; İl Genel Meclisi (ve Valilerin), seçimle göreve gelmesi (Bağdat hariç) Belediyelerin valilikler bünyesinde şube olarak faaliyet göstermesi Bağdat Belediye Başkanının, Parlamento onayıyla Başbakan tarafından atanması SERBEST PİYASA DÜZENİNİN TESİSİ ÖZEL SEKTÖRÜN EKONOMİDE AKTİF HALE GETİRİLMESİ GAYRETİ FİNANSAL/BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN SERBESTLEŞMESİ DIŞ TİCARETİN SERBESTLEŞMESİ DÖVİZ SATIŞI & TRANSFERİNİN PİYASADA SERBEST BIRAKILMASI PETROL SEKTÖRÜNÜN ULUSL. PİYASA İLE ENTEGRASYONU

5 IRAK IN PİYASA GÖRÜNÜMÜ GENÇ NÜFUS DIŞ DÜNYAYA AÇIK VE YENİLİKLERİ TAKİP EDEN TOPLUM DİNAMİK TÜKETİM & YATIRIM PAZARI (ülkenin yeniden imarı) YERLİ ÜRETİMİNİN (gıda, sanayi, tarım) YETERSİZ KALMASI İTHALATA DAYALI İÇ TÜKETİM (hemen her ürün) PETROL (VE DOĞALGAZ) ZENGİNİ ÜLKE DOĞALGAZ HENÜZ ÜRETİLMEDİĞİNDEN, İHRAÇ EDİLMEMEKTEDİR YABANCI SERMAYE VE YATIRIMA AÇIK (İHTİYAÇ DUYAN) ÜLKE TEKNOLOJİK GELİŞİME AÇIK (bilgisayar, internet, cep tel) TOPLUM

6 IRAK İŞ MEVZUATI YERLİ/YABANCI FİRMA TESCİLİ Bağdat ta Ticaret Bakanlığı (merkezi Irak illeri için) Iraklı avukat yetkilendirilmesi (süreli ve sınırlı kapsam) Firma Tescil başvuru belgelerinin yeminli Arapça tercümesi Yabancı personel istihdamı (çalışma & ikamet izinleri) Ofis/mağaza/depo açılması İTHALAT LİSANSI (Bağdat ta Ticaret Bakanlığı) GÜMRÜK VERGİSİ ORANLARI & BELGELERİ KAMU PROJELERİNE/İHALELERİNE KATILIM ŞARTI (tescil olunması) ÜRÜN MARKA TESCİLİ (Bağdat ta Sanayi Bakanlığı)

7 IRAK IN 2017 YILI KAMU BÜTÇESİ Bütçe gelirinin yaklaşık 67 milyar $ olması, bunun 56 milyar $ ının, yani %83 ünün petrol satışından elde edileceği öngörülmüştür. Petrolün ihracat fiyatının düşmesi, kamu gelirlerindeki en önemli sorundur. Bütçe giderinin yaklaşık 85 milyar Dolar, bütçe açığının 18 milyar Dolar olması öngörülmüştür. Bu çerçevede; 4,2 milyon varil/gün petrol üretimi yapılması ve bunun 3,7 milyon varil/gün lük kısmının ihraç edilmesi hedeflenmiştir. Petrol ihraç fiyatının ortalama 42 $/varil olacağı öngörülmüştür. Açığın IMF ve DB kaynakları ile dış borçlanma yoluyla karşılanması ve kamuda tasarrufa (harcamaların kısılmasına) gidilmesi suretiyle kamu maliyesinin/ekonomisinin küçülmesi öngörülmektedir yılı Temmuz ayında Standby Anlaşması imzalanmıştır. Kamuda tasarruf uygulaması yürürlüktedir.

8 IRAK IN İHRACATI 2012 yılında 96 milyar$ olan ihracatı; 2014 yılında 84 milyar$, 2015 yılında 55 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir yılında ise, toplam 47,7 milyar dolarlık toplam ihracatının 46,4 milyar dolarlık kısmını (%97) petrol ihracatı oluşturmuştur. İhracatında ilk beş ülke; Çin (10,6milyar$), Hindistan (9,9milyar$), ABD (6,3 milyar$), G.Kore (5milyar$) ve İtalya dır (3,2 milyar$). Türkiye, 11. sırada yer almıştır yılı (ocak-temmuz dönemi) aylık ortalama ihracat miktarı 99 milyon varil olup, ortalama aylık geliri 4,5 milyar dolar seviyesindedir. Ortalama satış fiyatı ise; 45,5 dolar/varildir.

9 IRAK IN İTHALATI yılında 50 milyar$ olan ithalatı; 2014 yılında 52 milyar$, 2015 yılında 40 milyar$ olmuştur yılı ithalatı ise; 29 milyar$ seviyesindedir. İthalatındaki başlıca sektörler; makinalar, elektrikli makinalar, demir-çelik ürünleri, motorlu taşıtlar, plastikler ve eczacılık ürünleri ile hazır giyimdir. (Başlıca ithal ürünler; akaryakıt, tıbbi ilaçlar, mücevherat, pirinç, un, mobilya, kablo, klima, otomobiller) İthalat yaptığı başlıca ülkeler; Türkiye, Çin, G.Kore, ABD ve Hindistan dır.

10 IRAK IN İTHALATI-2 İthalatta Gümrük Vergisi oranı genelde %5 dir yılında Kanunlaşan yeni Gümrük Rejimi, Merkezi Hükümet tarafından 2016 yılında tamamen yürürlüğe konulmuştur. (Gümrük Vergileri ortalaması %20 dir.) KDV veya ÖTV uygulaması sözkonusu değildir. Merkezi Hükümet; gümrük geliri toplayabilmek için Bağdat girişinde (Safra da) ikinci gümrük kapısı oluşturmuştur. Çimento ithalatı, yerli üretimin korunması amacıyla yasak kapsamındadır. Gübre ithalatına güvenlik gerekçeleriyle kontrollü müsaade edilmektedir.

11 IRAK IN İTHALATI yılından beri bazı ürünlerin ithalatında sevkiyat öncesi ürün denetimi uygulaması yürürlüktedir. Yetkili ulusl. kuruluşlar Bureau Veritas, TÜV ve Intertek tir. Merkezi Hükümet, BV ve TÜV ile çalışmaktadır. Kuzey yerel İdaresi, Intertek ile çalışma kararıalmıştır. İhraç edilecek ürünün, Irak a sevkiyat öncesi fabrika/depoda ürün denetimi uygulaması kapsamında olup olmadığının öğrenilmesi için BV nin İstanbul Ofisleriyle temasa geçilmesi gerekmektedir. Gıda ürünleri ithalatında raf ömrüne/son kullanma tarihine aşırı hassasiyet gösterilmektedir. Kullanım süresi bitmek üzere olan gıda ürünlerinin gümrük kapısından geri çevrilmesi kuvvetle ihtimaldir.

12 COĞRAFİ YAKINLIK (UCUZ NAKLİYE) PAZARDAKİ AVANTAJLARIMIZ TÜRK ÜRÜNLERİNİN RAKİPLERİNE GÖRE UCUZ (KALİTELİ) OLMASI FİRMALARIMIZA (ÜRÜNLERİMİZE) SICAK YAKLAŞIM (olumlu imaj) MÜTEAHHİTLERİMİZE GÜVEN DUYULMASI (mega proje fırsatları) Rakiplerimiz G. Kore & Çin (aynı zamanda projelerin kreditörleri) BANKALARIMIZ; VAKIFBANK (erbil), İŞBANKASI+ZİRAATBANK (erbil+bağdat) MÜSPET BÜROKRASİ VE İŞDÜNYASININ MEVCUDİYETİ THY & IHY SEFERLERİ (Bağdat, Erbil, Süleymaniye, Necef, Basra) HAVAALANLARINDA 30 GÜN SÜRELİ TEK-GİRİŞ SEYAHAT VİZESİ TAHSİSİ KÜLTÜREL YAKINLIK İSTANBUL SEVGİSİ (MERTER/OSMANBEY/ŞİŞLİ/TAKSİM), TÜRK DİZİLERİNE HAYRANLIK (kurtlar vadisi) TÜRKİYE YE GÜVEN/YAKINLIK (BATIDAKİ İSLAM KARŞITLIĞI)

13 IRAK A İHRACATIMIZ Değer: milyar $ 11,9 10,8 10,8 8,3 8,5 7,

14 IRAK'A İHRACATIMIZ Sektör (1.000$) (1.000$) 71 Kıymetli metaller 464, , Değirmencilik ürünleri 485, , Bitkisel sıvı yağlar 503, , Mobilyalar 482, , Plastikler & mamulleri 492, ,062 GENEL TOPLAM 8,550,947 7,640,287

15 IRAK TAN İTHALATIMIZ Sektör (1.000$) (1.000$) 7108Altın (işlenmemiş) 212, , Kağıt veya karton döküntüleri, kırpıntıları 8,995 19, Petrol koku 5,129 15, Plastik hurdası 14, Sığır/At cinsi hayvanların (ham) post ve derileri 351 4,311 GENEL TOPLAM 296, ,298

16 SORUNLAR-1 TÜRK KAMYON SÜRÜCÜLERİNE IRAK VİZESİ VERİLMEMESİ İBRAHİM HALİL DEN SONRA BAĞDAT GİRİŞİNDE (SAFRA DA) 2. GÜMRÜK VERGİSİ TAHSİLİ UYGULAMASI (çifte gümrük uygulaması ve maliyeti) IRAK TİCARET ATAŞELİĞİNCE FATURA/MENŞE BELGESİ TASDİĞİNDE 160$ MÜHÜR ÜCRETİ ALINMASI KAMU İHALELERİNDE TÜRK MENŞELİ ÜRÜNLERE YER VERİLMEMESİ (özellikle Petrol ve Elektrik Bakanlıklarının proje kapsamı malzeme kullanımında) ÜRÜN GÖZETİM UYGULAMASI (Bağdat: Bureau Veritas, TÜV, Erbil: Intertek) (TSE NİN, TÜRKİYE DEN İHRACAT İÇİN YETKİLENDİRİLMEMESİ) ÇİMENTO VE GÜBRE İTHALATINA MÜSAADE EDİLMEMESİ (esneklik sağlanması) TÜRK ÇALIŞANLARA IRAK TA VERİLEN ÇALIŞMA VİZESİNİN GECİKMESİ VE KISA SÜRELİ VERİLMESİ (Irak a gitmeden önce Büyükelçilikçe çalışma vizesinin tahsisi) YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANL. OLMAMASI

17 SORUNLAR-2 TÜRK MÜTEAHHİTLERİN ALACAKLARININ TAHSİLİNDE GECİKMELER (özellikle 2014 haziran öncesi döneme ait hakkedişlerin ödenmesi) ZEYTİNİN RAF ÖMRÜNÜN KISA OLMASI (6 ay yerine 1yıl olması) KAMU İHALE & ALIMLARINDA GECİKMELER (şeffaflık) ELEKTRİK KESİNTİLERİ (yetersiz üretim iletim hatları, jeneratör kullanımı) GÜVENLİK (TERÖR) SORUNU PETROL FİYATLARININ & İHRACAT GELİRİNİN DÜŞMESİ FİNANSAL/MALİ KRİZ (kamu harcamalarının kısılması ve bütçe açığı) SINIRLI MALİ KAYNAKLARIN VERİMLİ, ETKİN KULLANILAMAMASI TAKLİT ÜRÜNLER (Uzak Asya üretimi sahte/taklit ürünler) (MARKA TESCİLİ UYGULAMASININ ETKİN YÜRÜTÜLMESİ)

18 SORUNLAR-3 BANKACILIK SİSTEMİNİN (işlemlerin) ZAYIF OLMASI ÖZEL BANKALARIN ÖZ SERMAYE YETERSİZLİĞİ (iç kredi sistemi zayıf) IRAK EKONOMİSİNE AİT SAĞLIKLI VERİLERE ULAŞILAMAMASI TİCARET ODALARINDA FİRMA KAYIT SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ İHTİYACI GÜMRÜKLERDE FARKLI TARİFELER UYGULANMASI, İŞLEMLERİN UZUN SÜRMESİ MERKEZ & K. BÖLGESİ ARASINDAKİ İDARİ & SİYASİ SORUNLAR, BELİRSİZLİKLER

19 TAVSİYELER-1 TÜRK KAMYONLARI EN FAZLA KERKÜK E KADAR YÜKLÜ ÜRÜNÜ TAŞIYABİLDİĞİNDEN, MERKEZİ IRAKA İHRACATIN FABRİKA TESLİMİ VEYA ZAHO TESLİMİ ŞEKLİNDE YAPILMASI PEŞİN ÖDEME YOLUYLA İHRACAT YAPILMASI TALEP EDİLEN ÜRÜN TEKNİK ÖZELLİKLERİNİN VEYA KULLANILACAĞI PROJENİN DETAYLI BİR ŞEKİLDE ÖĞRENİLMESİ ÜRÜN AMBALAJLARINDA ARAPÇA AÇIKLAMALARA YER VERİLMESİ KULLANIM SÜRESİ BİTMEDEN ÇOK ÖNCE TESLİMATIN YAPILMASI (GIDA ÜRÜNLERİ RAF ÖMRÜNÜN DİKKATE ALINMASI) ÜRÜN SAHTECİLİĞİNE KARŞI, BAĞDAT TA SANAYİ BAKANLIĞINA ÜRÜN MARKA TESCİLİNİN YAPTIRILMASI VİZESİZ VEYA VİZE SÜRESİ BİTMİŞ PASAPORTLA SEYAHAT EDİLMEMESİ FİRMANIN TİCARET SİCİLİNE TESCİLİ, TİCARET ODASINA ÜYELİĞİNİN TESPİTİ

20 TAVSİYELER-2 ERBİL (VE KOŞULLARIN İYİLEŞMESİ DURUMUNDA BAĞDATTA) DÜZENLENEN ULUSL TİCARET FUARLARINA KATILIM SAĞLANMASI GÖRSEL MEDYADA VE BELİRLİ ŞEHİRLERDEKİ BİLBORDLARA REKLAM VERİLMESİ BAĞDAT A SEYAHAT ÖNCESİNDE GÜVENLİK DURUMUNUN ÖĞRENİLMESİ İÇİN BAĞDAT TİCARET MÜŞAVİRLİĞİMİZLE İSTİŞARE EDİLMESİ VE PAZARIN DURUMU HAKKINDA ÖN-BİLGİ ALINMASI DOĞRUDAN (İLK DEFA) IRAK TAN GELEN İŞ TEKLİFLERİNE CEVAP VERMEDEN ÖNCE, BAĞDAT/ERBİL TİCARET MÜŞAVİRLİĞİMİZLE TEMASA GEÇİLEREK GERÇEK OLUP OLMADIĞININ TESPİTİ ŞİRKET MERKEZİNDE ARAPÇA BİLEN PERSONEL İSTİHDAM EDİLMESİ CUMA & CTESİ GÜNLERİ, HAFTASONU TATİLİDİR. (firmalar, ctesi açıktır)

21 IRAK TAKİ TİCARET MÜŞAVİRLİKLERİMİZ T.C. BAĞDAT BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ Tel : bagdat@ekonomi.gov.tr T.C. ERBİL BAŞKONSOLOSLUĞU TİCARET ATAŞELİĞİ Tel : erbil@ekonomi.gov.tr

22 IRAK IN TÜRKİYE TEMSİLCİLİKLERİ Ankara Büyükelçiliği Ticaret Ataşeliği Adres: Rabat Sk. No:14/1, Gaziosmanpaşa/ANKARA Tel : (312) Faks : (312) Eposta: timankara@gmail.com

23 dinlediğiniz için teşekkürler