Değerli Okuyucular, Dr. Şuayıp BİRİNCİ. Genel Sekreter

Transkript

1

2 Değerli Okuyucular, Sağlık çalışanı ve hasta birlikteliği hayati önem taşır misyonuyla hareket ettiğimiz İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği olarak bireylerin, sağlık konusunda bilinçli hareket etmesi ve bu alanda bir farkındalık oluşturmak amacıyla sağlık okuryazarlığının gelişimine katkıda bulunabilmenin gayreti içindeyiz. Son 10 yıllık dönemde Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında, hastanelerimizde yenilikçi birçok gelişme yaşanmıştır. Sağlıkta Dönüşüm ün sağladığı şeffaflık ilkesi; hizmet veren bizleri, toplumla daha yakın olmaya ve iletişim kaynaklarını aktif olarak kullanmaya yönlendirmiştir. Kurumların, hem hizmet sunumlarını kitlelere etkin bir şekilde ulaştırması hem de tüm muhataplarımızla sürekli etkileşim halinde kalınmasını sağlayan basım-yayım faaliyetlerinin, hizmet kalitesinin arttırılmasındaki önemini biliyoruz. Günümüz modern yaşamında kişilerin sağlıklı kalma ve hasta olduğunda kendi hastalığının birlikte yönetilmesine katkı sunabilmesini, geniş anlamıyla sağlık okuryazarlığını geliştirmek en büyük amaçlarımızdan biri haline geldi. Toplumda sağlık okuryazarlığının artışı ile sağlanacak maddi ve manevi faydaları düşünerek bu yola çıktık. Bunu sağlayabilmek adına, her türlü kaynağı kullanarak okuryazarlığı arttırmak en önemli hedeflerimizden birisi haline geldi. Bu bilinçle sağlık çalışanı ve hastaların bir birlik içerisinde tedavi süreçlerini tamamlamalarını, sağlıklı ve huzurlu bir şekilde evlerine dönmelerini arzu ediyoruz. Sağlık okuryazarlığı, başka bir ifadeyle, sağlık bilgi ve hizmetlerini anlama, bu hizmetleri etkili kullanma ve sağlıkla ilgili karar mekanizmasına dahil olmayı kapsar. Sağlık hizmeti alanlar için anlaşılır olabilmeyi, sağlık hizmetlerini doğru kullanmayı ve karar mekanizmasında söz sahibi olmayı sağlayan bir öğedir. Birlik te Sağlık dergimizle toplumun kesintisiz haberdar olma ve bilgilendirilme hakkını teslim etmenin yanı sıra sağlık okuryazarlığının gelişmesinde fayda sağlayıcı sonuçlar üretmeyi amaçladık. Dergimizin ilk sayısının tüm toplumumuza bu anlamda fayda sağlayacağını ümit ediyor, siz değerli okuyucularımızı en kalbi duygularla selamlıyorum. Dr. Şuayıp BİRİNCİ Genel Sekreter

3 Editörden İçindekiler Bu Sayıda Sevgili Birlik te Sağlık Okurları; Sağlığın korunması ve sürdürülmesi için bir kültür oluşturma aracı haline gelen sağlık okur yazarlığı olgusu, son yıllarda adından sıkça söz edilen bir kavram olmakla birlikte sağlık politikalarının oluşturulmasında önem arz eden konuların başında gelmektedir. Sağlık hizmeti alanların doğru bilgi ve hizmete ulaşma becerileri, bu hizmeti kullanabilme yeteneği ve bireyin kendi sağlığı ve toplum sağlığı üzerinde yetkin olmasının güçlenmesi demek, sağlık hizmetleri kalitesinin ve toplum sağlığının artması anlamına gelmektedir. İlk sayısını hazırladığımız aktüel-sağlık içerikli Birlik te Sağlık dergimizle sağlık konusunda farkındalık yaratma ve aktüel sağlık konularında detaylı incelemeler sunma gayretindeyiz. Üç aylık periyotlarla yayınlanacak olan dergimizde dünyada sağlık alanında yaşanan gelişmeleri, sağlıklı yaşamla ilgili bilinmesi gerekenleri, birliğimiz çatısı altında bulunan hastanelerde yaptığımız yenilikleri, ülkemizin bilim ve sanat adamlarıyla yaptığımız röportajları ve sağlığa dair daha birçok ayrıntıyı bulabilirsiniz. İlginizi çekeceğine inandığımız konular hakkında uzman doktorlarımızın kaleme aldığı yazıların da yer aldığı dergimizin ilk sayısını keyifle okuyacağınızı umut ediyoruz. İlk sayı olmanın verdiği heyecanla, çok daha ayrı bir özenle hazırlanmış dergimiz de bu ay kapak konumuz; Sağlık Turizmi ve Sağlık Diplomasisi. Küreselleşmenin etkilerinin tüm alanlarda görüldüğü, yaşadığımız modern zamanlarda, sağlıkla ilgili konuların uluslararası ilişkileri de biçimlendirmesi elbette kaçınılmaz. Bu anlamda, dosya konularımızla küreselleşen dünyada sağlığın hangi amaçlarla ve nasıl kullanıldığı konusunu araştırdık. Birliğimizin en köklü kurumlarından olan Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi ve Keyifli Doğum Projesi hakkındaki tüm detayları da sayfalarımızda bulabileceksiniz. Kültür-sanat camiasının ünlü yönetmeni ile gerçekleştirdiğimiz söyleşi ile, yönetmenin hiç bilinmeyen yönlerini keşfedecek ve ilk olarak bizimle paylaştığı sinema filmi proje detaylarını inceleyebileceksiniz. 600 yıllık geçmişi ile her alanda fark yaratan Osmanlı Devleti nin 19. y.y. da tıp alanındaki teşkilatlanma yapısını Prof. Dr. Nil Sarı nın anlatımından keyifle okuyacağınızı ümit ediyoruz. Uzmanından köşelerinde ise; sağlık okuryazarlığını geliştireceğine inandığımız birçok konu hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz. Gelecek sayılarda yepyeni konularla buluşmak üzere... Emine Akdeniz OCAK- ŞUBAT- MART 2014 ISSN: İmtiyaz Sahibi İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Adına Genel Sekreter Dr. Şuayip BİRİNCİ Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Emine AKDENİZ Yayın Danışmanları Dr. Abdülvahit SÖZÜER Dr. Mehmet Emin ERTENÜ Doç. Dr. Kemal MEMİŞOĞLU Genel Yayın Yönetmeni Filiz GÜL Konsept Danışmanları Esranur ÖZER İsmail ÖZTÜRK Selda CEYLAN Yazı İşleri Alev UZUN Belkız SÜRÜCÜ Merve SEMİZ Neslihan ÖZTÜRK Şennur UYGUN Veysel TEKİN Zeynep GÜLAL Fotoğraflar Arzu KARADERELİ Salih GÜREL Görsel Yönetmen Oğuzhan Cengiz Tasarım Uygulama/ İllüstrasyon Şule Sezer Cingöz Yayına Hazırlık Düzey Ajans Ltd.Şti Baskı İlbey Matbaa Ltd.Şti Reklam Rezervasyon Tel: Yönetim Adresi Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kampüsü, Ataşehir, İstanbul Web E- posta Bur dergi İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği tarafından tanıtım ve bilgilendirme amacıyla üç ayda bir reklam gelirleriyle yayınlanmakta ve ücretsiz dağıtılmaktadır. Tüm hakları İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği ne aittir. Kaynak göstermek şartıyla iltibas yapılabilir. Tüm yazıların hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir Kısa Kısa Sağlık 10 Dijital Sağlık Zirvesi Yıllık Bir Doğum Geleneği: Zeynep Kamil Hastanesi 16 Doğumu Keyifli Hale Getirdik 26 Sağlık Diplomasisi Nedir? 30 Sağlık Politikalarıyla Ümraniye 32 Sağlıklı Dişlerin İlk Kuralı: Doğru Bakım 34 Kalp Yetersizliği ve Suni Kalp 36 Sigara Yasağı ve Dünyadaki Uygulamaları Bir Uzun Hikaye: Osman Sınav 41 Kamunun Yeni Trendi: Sağlık Otelciliği 44 Yrd. Doç. Dr.Deniz Adnan Çoban ile Müzik Terapi 48 Sağlıkta Şiddetin Hukukuksal Boyutu Kentte Köy Havası 62 Prof. Dr. Ali İhsan Dokucu ile Sağlığın Yönetimi Sağlık Turizminin Yeni Cazibe Merkezi: Türkiye 52 Yılın Hekimi: Prof. Dr. Şevki Erdem 54 Sağlıkta Sınırı Aşanlar: Prof. Dr. Murat Tuzcu 56 Prof. Dr. Nil Sarı ile Tıbbın Osmanlıcası 60 Çocuk Nörolojisi Nedir? Çağın Hastalığı Obezite 66 İstanbul un Ab-ı Hayat Koleksiyonu 70 Sayılarla Sağlık 18 22

4 Kısa Kısa Sağlık 2014 te Sağlığa Yürüyoruz... İlaçta Karekod Uygulaması Sağlık Bakanımız Dr. Mehmet Müezzinoğlu, vatandaşları hareketli yaşama teşvik etmek için 2014 yılını Sağlıklı Yaşam İçin Hareket Yılı olarak ilan ettiklerini açıkladı. Bu kapsamda, 29 Aralık ta Türkiye genelinde Sevdiklerimizle Sağlıklı Yaşama Yürüyoruz etkinliğini düzenlendi. İstanbul Küçükçekmece Gölü kıyısında İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü koordinatörlüğünde İstanbul Sağlık Müdürlüğü ve Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliklerinin işbirliğinde Sevdiklerimizle Sağlığa Yürüyoruz temalı sağlıklı yaşam yürüyüşü gerçekleştirildi. Türkiye de bir ilk daha hayata geçirildi. Karekod uygulamasıyla ilaçlarda sahtekârlığın önüne geçmek amacıyla ilaçların üretimden ithalata kadar geçtiği her noktayı karekod uygulaması sayesinde artık vatandaş da takip edebilecek. İlaç Takip Uygulaması adı verilen sistemle kutuların üzerindeki karekod, akıllı cep telefonlarıyla okutularak yapılacak. Uygulamayla ilgili bilgi veren Sağlık Bakanı Dr. Mehmet Müezzinoğlu, karekodun ilaç sektöründe ilk kez Türkiye de hayata geçirileceğini söyledi. Müezzinoğlu, Cep telefonumuzu karekod üzerine getirdiğimiz zaman, İlacınız sisteme kayıtlıdır yazısı çıkacaktır. dedi. Fotoğraf çeker gibi ilacın kare koduna okutulacak olan program, ilacın sisteme kayıtlılığı, yurtdışından gelme izni ve piyasadan toplatma durumu hakkında bilgi verebiliyor. Bir Türk Doktoru Daha Parlak Fikirlerle Ödüle Layık Görüldü Harvard Tıp Fakültesi bünyesinde yer alan Brigham and Women s Hastanesi nin uluslararası düzenlediği bilimsel temalı yarışmada Epilepsiyi kontrol altına almak konulu çip tasarımı ile Dr. Utkan Demirci finale kaldı. Yüzlerce çalışmanın hazırlanıp sunulduğu yarışmada, üç proje finale kalmayı başarırken, bunlar arasından en çok oyu alan büyük ödülün sahibi olacaktı. 21 Kasım 2013 te açıklanan sonuçlar ile Türk Doktor Utkan Demirci, epilepsi hastaları için geliştirdiği proje sayesinde 100 bin dolarlık birincilik ödülüne layık görüldü. Tübitak tan Sağlığa Zararsız X-Ray Liderliğini Tübitak ın yaptığı, Milli Savunma Bakanlığı Ar-Ge Teknoloji Dairesi Başkanlığı, TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü, Uluslararası Yüksek Teknoloji Laboratuvarı ve Bilkent Nanotam ortaklığı ile Terahertz Görüntüleme Sistemi adında, X-Ray cihazına alternatif bir proje hazırlandı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün; sistemin uzaktan algılama özelliği sayesinde bomba, silah, bıçak ve uyuşturucu taşıyan insanları 10 metre öteden tespit edeceğini, Türkiye de ilk kez geliştirilen cihazın sivil ve askeri tesislerde kullanılabileceğini açıkladı. Ergün, geliştirilen bu yeni sistemin insan sağlığı üzerinde zararı olmadığını da sözlerine ekledi. Tıp Terimlerine Türkçe Karşılıklar Bulundu Dil birliğini amaçlayan, daha anlaşılır olmayı hedefleyen Türk Dil Kurumu, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi nin de aralarında bulunduğu bir çalışma grubu oluşturdu. Çalışma grubunun bazı tıp terimleri için bulduğu Türkçe karşılıklar şöyle: Bazofil: Moryuvar, X-bain: Çarpı bacak, Eozinofil: Gülyuvar, Anksiyete: Kaygı, Aerosol: Püskürtü, Algoritma: Akış basamakları, Anabolizan madde: Özümleten madde, Anevrizma: Baloncuk, Antienflamatuar: Yangıgiderir, Atrofi: Körelme, By-pass: Köprüleme, Check-up: Tambakı, Dedektör: Ararbulur, Dejeneratif: Yozlaştırıcı, Depresyon: Çökkünlük, Dezenfeksiyon: Bulaş savma, 18 yaş altı gençlere, diğer kafeinli içeceklere oranla enerji içecekleri daha fazla zarar veriyor. İçeriğindeki Taurin maddesinin alkollü içkilerle karıştırıldığında, sağlık problemleri ve bağımlılıklara neden olabileceği uzmanlar tarafından açıklanırken, Kanada Tıp Derneği nin yıllık genel kurulundan çıkan yazılı çağrıda; hükümetin enerji içeceklerinin 18 yaşından küçüklere satılmasını önleyecek düzenlemeler getirmesi gerektiği öngörüldü. Sınavlarda uyanık kalmak Diyafram: Böleç, Efervesan: Fışırdayan, Ekartör: Ayırgaç, EKG: Yürek çizgesi, Endoskop: İçgöreç, Endoskopi: İçbakı, Fenomen: Görüngü, Fertil: Döllergen, Fistül: Akarca, Megaloluk: Büyüklenmecilik, Motivasyon: Güdülenim, Nüks: Depreşim, Refleks: Tepke, Sadizm: Elezerlik, Sendrom: Belirge, Spazm: Ani kasılım, Halusinasyon: Varsanı, Hemofiltrasyon: Kansüzdürüm, Hipermetrop: Yakıngörmez, İmmünizasyon: Bağışıklama, Akut: İvegen, Kronik: Süregen, Benign: İyicil, Malign: Kötücül, Hermafroidizm: Erdişilik, Pürülan: İrinli, Radyoaktif: Işınyayan. Enerji içecekleri sanıldığı kadar masum değil! ve derslerde başarılı olabilmek için enerji içeceği tüketen gençlere uzmanlar, daha sağlıklı yollarla motivasyonlarını arttırabilecekleri yöntemler olduğunu belirtti ve bu yolları keşfetmelerini tavsiye etti. Ürün takip sistemi ile ne yediğinizi öğrenin! Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, gıda ürünlerinde denetimi artıracak Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi ni (ÜDTS) hayata geçirmeyi planlıyor. Sistemin sağladığı kolaylıkla tüketici; alkollü içkiler, takviye edici gıdalar, enerji içecekleri, bebek mamaları, formülleri, ek gıdalar, bal, bitkisel sıvı yağlar ve siyah çay ürün gruplarının içeriğini ÜDTS nin tüketicilere sağlayacağı internet, mobil uygulamalar, SMS ve otomatik sesli yanıt sistemini kullanarak öğrenebilecek. Mikro Cerrahide Bir İlk Türkiye nin ilk Mikro Cerrahi Eğitim-Araştırma Laboratuarını İstanbul Medeniyet Üniversitesi kendi bünyesinde hizmete açtı. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hamit Okur un katkıları ve Medeniyet Üniversitesi nin desteğiyle hizmete sunulan bu laboratuar, Türkiye nin bu alandaki eksikliğinin giderilmesi adına atılmış önemli bir adım oldu. Mikro Cerrahi Eğitim-Araştırma Laboratuvarı, kursiyerlere eğitim verme ayrıcalığının dışında, üniversitenin de misyonu olan araştırma yapma imkânını tanıyarak yeni transplantasyonlar, yüz nakilleri yapmayı hedefliyor. 6 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 7

5 Cerrahide Yeni Ufuk; SPY Yakın Kızılötesi Fluoresans Anjiyografi SPY Yakın Kızılötesi Fluoresans Anjiyografi teknolojisi sayesinde cerrahlar; ameliyathanede, poliklinikte hatta hasta odasında bulunan tek bir cihazla, görüntüleme, analiz ve raporlama işlemini yapar hale geldi. Yeni teknoloji; indosiyanin yeşilinin(icg) yakın kızılötesi spektrumdaki ışığı absorbe etmesine dayanıyor. Cerrahların, istediği zaman tamamen kendi kontrollerinde gerçek zamanlı görüntüleme, analiz ve raporlama yapabilmelerini sağlayan cihaz, hem ameliyathanede hem de ameliyathane dışında kullanımın yaygınlaşmasını da mümkün kılıyor. Kalp ve Damar Cerrahisi, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi, Ortopedik Cerrahi, Genel Cerrahi, Baş Boyun Cerrahisi ve Transplantasyon ekibinin hizmetine sunulan SPY Yakın kızılötesi fluoresans anjiyografi teknolojisinin getirdiği en büyük avantaj, ICG nin diğer fluoresans boyalardan, örneğin Flouresin den daha çabuk temizlenmesi olarak ifade edilebilir. ICG nin plazma yarılanma ömrü çok kısa olduğundan, insanlarda boya yaklaşık olarak 3-5 dakika içinde karaciğer tarafından alınır ve daha fazla metabolize olmadan safra içine salgılanır. ICG nin hiçbir renal atılımı olmadığından, böbrek yetmezliği olan hastalarda da kullanılabiliyor. Anafilaktik reaksiyonlar nadir olmakla birlikte, klinik uygulamaya girmesinden bu yana, ICG hasta da 1 olumsuz etki ile mükemmel bir güvenlik profili göstermiştir. SPY Kamera, içindeki optikler sayesinde cm kadar büyük alanlar, hatta bir ameliyat mikroskobu gibi 1 cm kadar küçük alanlar üzerinde yakın kızılötesi aydınlatma sağlayabiliyor. Görüntü dizileri genellikle 30 kare/sn oranında yakalayan ve cerrah için bir monitörde gerçek zamanlı görüntüleme sağlayan SPY sistemi, anında değerlendirme ve analiz, inceleme, kıyaslama, raporlama ve veri arşivleme için bilgisayarlı bir sistemden oluşmaktadır. SPY nin ana görüntüleme teknolojisi yakın zamanda robotik cerrahi ve endoskopik cerrahiye de uyarlanarak Gerçek Zamanlı Görüntü Kılavuzlu Cerrahi alanında öncülük yapmaya da başlamıştır. SPY anjiyografi için başlıca endikasyonları; damarlardaki kan akımının değerlendirilmesi, perforan kan damarlarını belirlenmesi, lenfosintigrafi ve sentinel lenf nodu görüntüleme, ameliyat sonrası flep veya doku izleme, doku perfüzyonunun, yanık ve yaraların değerlendirilmesi olarak sıralayabiliriz. İlk olarak, oftalmik uygulamalar için geliştirilen sistem, floroforla elde edilen, artmış doku penetrasyonu derinliği, koroid dolaşımı görüntüleme ve değerlendirme imkanı da tanımıştır. SPY sistemi, ilk olarak koroner arter baypas cerrahisi sırasında, baypas greft işlevselliğini değerlendirme yöntemi olarak geliştirildi. Sistem, koroner arterler dışında organ nakli işlemlerinde karaciğer, böbrek ve pankreas vasküler anastomoz açıklığını onaylamak için de kullanılıyor. Yaygın kullanım alanlarından bir diğeri de meme cerrahisi. Kolorektal cerrahide anastomoz alanının perfüzyonunu görüntülemekten, özefajektomi operasyonunda iskemik alanı görüntülemeye kadar bir çok operasyonda komplikasyon oranının ve maliyetlerin azaltılmasına da yardımcı oluyor.

6 Sağlık Gündemi Dijital Sağlık Zirvesi Dijital sağlık alanında Türkiye nin ilk ve en kapsamlı zirvesi olan ve dünyanın önde gelen konferansları arasında kabul edilen Dijital Sağlık Zirvesi nin ikincisi, Eylül tarihlerinde Maslak Sheraton Hotel de gerçekleştirildi. Sektörün en yenilikçi zirvesi olma özelliğini taşıyan Digital Health Summit Turkey 2013, sağlık sektörünün tüm aktörlerine yeni dijital çözüm önerileri sundu. PTMS (PharmaTailor- Made Services) tarafından düzenlenen zirvenin birinci gün moderatörlüğünü, Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Kişilerarası İletişim Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Elgiz Yılmaz, ikinci günündeki oturumların moderatörlüğünü ise Mobil Sağlık Uzmanı Dr. Cenk Tezcan yaptı. Zirveye ilaç sektörü, sağlık kurumları, mobil operatörler, teknoloji firmaları ve geri ödeme kurumları başta olmak üzere, sağlık sektörünün her kesimi yoğun ilgi gösterdi. Uzaktan hastalık kontrolü hayal değil! Zirvede, doğru geliştirilmiş cep telefonu uygulamaları ile uzaktan hastalık kontrolünün mümkün olduğuna değinen Tezcan: Dünya da olduğu gibi Türkiye de de sağlık sektörü çok çabuk değişiyor, sürdürülebilir bir sağlık sistemi kurabilmenin peşinde olmalıyız. Eskiden tedavi sırasında ilacımız yazılır ve takibi yapılmazdı. Bugünkü sistemde ise hastalıkları yönetme hatta hasta olmadan gerekli tedbirleri almanın peşindeyiz. Sağlık, artık anayasal bir hak olmaktan çıkıyor. Kendi sağlımız ile ilgili sorumlulukları almak zorundayız. Sağlık artık kişiselleşiyor ve önümüzdeki günlerde daha kaliteli hizmetlerden konuşulacak. dedi. Mobil sağlıkta öncelik kronik hastalıkların olmalı İkinci günün açılış konuşması İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri Dr. Şuayip Birinci tarafından yapıldı. Birinci, uzun yıllar Sağlık Bakanlığı yapmış olan Recep Akdağ a, bugünkü bilgilerinizle Sağlık Bakanı olsaydınız öncelikle neyi sağlamaya çalışırdınız, diye sorduğunda Akdağ ın İnsanların sağlık okuryazarlığını arttırmaya çalışırdım şeklinde cevap verdiğini belirtti. Konuşmasında mobil sağlık hizmetlerinin kronik hastalıklarla mücadeledeki kullanımı konusuna da yer veren Birinci, Türkiye de diyabet hastalığının her yıl yüzde 100 arttığını, mobil sağlık çalışmalarından ilk olarak kronik hastalıklar ile obezite datalarına ulaşmak için faydalanılması gerektiğini belirtti. Gelecekte hiç kimsenin ilaç kullanmak istemeyeceğini belirterek Elinizdeki verileri bilmiyorsanız, tespit edip gerekli tedbirleri alamıyorsanız yönetemezsiniz. Bu süreci iyi yönetmenin en güzel yolunun sağlıkta bilişimden faydalanmak olduğunu düşünüyorum dedi. Konuşmasında toplumdaki dijital yetkinliğin artışının sağlık sektörüne olan etkisine de yer veren Birinci, Yüksek dijital okur-yazarlık seviyesine sahip olan ve aileleriyle sağlık konusunda ilgilenen gençler sayesinde Avrupa daki okur-yazarlığa yakın seviyelerdeyiz. Bizim misyonumuz hastayı izleyip doğru tedavi uygulamak ve daha az harcayarak hastamızı sağlığına kavuşturmak. On yıllık bir süreçte sağlığa ulaşım çok kolaylaştı. İnsanlar artık süreçleri ellerindeki mobil cihazlardan takip etmeye başladı. Artık istemesek de mobil pencereden dünyaya bakmaya ve insanları görebilmeye başladık. Sektörün de bu konuda önümüzü açmasını istiyoruz. Dünya da 20 bin buluştan sadece bir tanesi kendi bütçesini ortaya koyabiliyor. Bu konuda kendimizi şanslı görüyoruz. dedi. Mobil uygulamalar hasta bilgilerinin toplanmasını kolaylaştırdı Zirve, 3G doktoru David Doherty nin mobil sağlığa giriş konulu sunumuyla devam etti. Doherty Mobil uygulamalar hasta bilgilerinin toplanmasını kolaylaştırdı. Dünya üzerinde yaşayan insan sayısı, alınan cep telefonu sayısından daha az durumda. Mobil uygulamalarda, hastaların bildirimleriyle doktorların başarı oranlarını ölçebiliyoruz. Mobil sağlığı ve mobil teknolojiyi bütün yöneticilerin öğrenmesi gerekiyor. Sadece bir cep telefonuyla Afrika nın küçük bir köyünde bile bütün kütüphanenize ulaşabiliyorsunuz. WeilDoc uygulamasıyla diyabet hastalığında önemli gelişmeler kaydediliyor. dedi ve 5 yıl içinde kullanılan tüm cihazların birbiriyle bağlantılı olacağını ifade etti. Microsoft Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Cavit Yantaç ise Daha Fazla Sağlık İçin Gerçek Etki konulu konuşmayı gerçekleştirdi. Konuşmasında 2018 de mobil sağlık kullanıcılarının 100 milyona ulaşacağı bilgisini veren Yantaç Herkesin, her noktada veriyi kullanmaya başladığı bir durumda veriyi yönetmek oldukça zorlaşıyor dedi. Yantaç konuşmasında, bilgiyi yönetmede bulutun gücünden, cihaz çeşitliliğinden, erişim imkanlarından, modern bilgi işlem, birleşik sağlık çatısı ve esnek çalışma yöntemlerinden de bahsetti. 10 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 11

7 Hastanelerimiz hastanenin doğumevi olarak yeniden düzenlenmesini sağlamıştır. Zeynep Kamil Hastanesi nin gelişme dönemi ise Dr. Fahri Atabey ( ) in başhekimliği ile başlamıştır. Bu dönemde yeni blokların yapımına girişilmiş, ameliyathane ile 150 yataklı Kadın Hastalıkları Kliniği ve 200 yataklı Çocuk Kliniği, hastane kampüsüne eklenmiştir. Çocuk Kliniği nin kurucusu Dr. Ziyaeddin Akbay ( ) aynı dönemde göreve başlamıştır de Zeynep Kamil Hemşirelik Koleji binası kullanıma açılmış, böylelikle hastanenin eğitim konusunda faaliyetleri de hız kazanmıştır. İstanbul da 150 yıllık bir doğum geleneği: Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 150 yıllık tarihi ile İstanbul un en köklü sağlık kuruluşlarından biri olan Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ülkemizin ilk özel dal hastanesi olmasının yanı sıra kadın doğum cerrahisinin modern anlamda ilk başlangıç merkezidir. Kuruluşundan bu yana, 1 milyona yakın doğumun gerçekleştiği Zeynep Kamil Hastanesi, sadece İstanbul geneline değil, başvuran hasta kitlesinin genişliği ve çeşitliliği ile ülke geneline hizmet veren, kadın-doğum alanında referans bir hastanedir. Tarihi ve köklü yapısı ile güçlü bir kurum kültürüne sahip önemli hastanelerimizden biri olan Zeynep Kamil, bu yapısı nedeni ile hem çalışanlarının hem de hastalarının kurumsal bağlılığını arttırmıştır. Yıllar boyu anne-kız-torun üç kuşağa ait doğumların bu hastanede gerçekleşmesi bir aile geleneği olurken; burada doğmuş kız çocuklarına Zeynep, erkek çocuklarına ise Kamil göbek adının verilmesi adetten sayılmıştır. Zeynep Kamil in Kuruluşu... Osmanlı Devleti nin meşhur valilerinden Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa nın kızı Zeynep Hanım ve sadrazam damadı Yusuf Kamil Paşa nın kişisel çabalarıyla kurulmuş olan hastane, İstanbul un ilk hususi hayır müessesesi olarak da bilinmektedir. Tarihi geçmişi 1862 yılına dayanan Zeynep Kamil Hastanesi, Yusuf Kamil Paşa ile Zeynep Hanım tarafından özel mülklerinde hastalara ücretsiz hizmet vermek amacıyla yaptırılmıştır. Özellikle, Zeynep Hanım ın büyük bir özveri ve gayretiyle kurulan hastane, aynı zamanda bahçesinde kurucuları olan Zeynep Hanım ve Yusuf Kamil Paşa nın türbelerine de ev sahipliği yapmaktadır. Hastanenin tarihi binası hala muhafaza edilirken, orijinal planında yer alan ve hastanenin giriş kapısına el yazması olarak inşa edilen kitabe de varlığını sürdürmektedir. Kitabede, Kuran ı Kerim in Nahl suresi 69. ayeti fihi şifaun li n nas yani Onda insanlar için sağlık vardır. Arapça harflerle yazılıdır. Hususi hayır müessesesi, kuruluşunda 40 yatak kapasiteli, mütevazi bir kurum olarak hizmete başlamıştır yılında Zeynep Hanım ın yeğeni Sait Halim Paşa tarafından saray hekimi olan Dr. Cemil Topuzlu Paşa ya, özel cerrahi kliniği olarak tahsis edilmiştir. Türk Tıp Tarihi nin önemli figürlerinden olan Dr. Cemil Topuzlu Paşa, sağlık sisteminde modern cerrahinin gelişimine öncülük etmiş bir şahsiyettir. Dr. Topuzlu, kendi döneminde büyük bir değişim yaşayan hastaneye, hasta bakımı ve hizmet kalitesinin arttırılması için, Avusturyalı hemşireler tahsis etmiş ve yapılan tadilatlar neticesinde de dönemin modern hastanelerinden biri haline gelmesini sağlamıştır senesinde yurtdışına gidene kadar Dr. Topuzlu Paşa, Zeynep Kamil Hastanesi nde çağdaş genel cerrahinin bütün operasyonlarının yanı sıra eski ismiyle Ameliyatı Kayseriyye olan sezaryen ameliyatlarını da gerçekleştirmiştir.1915 tarihinden itibaren, hastane birçok alanda ihtiyaç sahiplerine hizmet vermeye devam etmiştir. Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı sırasında Zeynep Kamil Asker Hastanesi ( ) adını almış, sonrasında Zeynep Kamil Bimarhanesi ( ) olarak İstanbul halkına hizmet vermeye devam etmiştir de doğum evine dönüştürülen Zeynep Kamil Hastanesi ne Başhekim olarak atanan Dr. Eyüp Sabri Aksoy bu görevde 17 yıl kalarak 1985 yılında bünyesinde 600 yatak ve altı servis bulunan Zeynep Kamil in polikliniğinde, 78 bin hasta muayene edilmiş, 19 bin 548 çocuk doğmuş, 4 bin 765 ameliyat yapılmıştır. Zeynep Kamil Hastanesinin yönetimi ve işletimi 1982 de yapılan bir anlaşma ile İstanbul Belediyesi tarafından Sağlık Bakanlığı na devredilmiştir yılında bünyesinde 600 yatak ve 12 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 13

8 Hastanelerimiz altı servis bulunan Zeynep Kamil in polikliniğinde, 78 bin hasta muayene edilmiş, 19 bin 548 çocuk doğmuş, 4 bin 765 ameliyat yapılmıştır. Kadın Doğumda İlkler... Ülkemizin ilk özel dal hastanesi olan Zeynep Kamil Hastanesi aynı zamanda tarihi boyunca da sağlık alanında birçok yeniliğin ve ilklerin hastanesi olmuştur. İlk modern kadın doğum cerrahisinin başladığı hastanede, ülkemizin ilk dördüz bebek doğumu Dr. Halil Onultan tarafından sezaryensiz gerçekleştirilmiş ve o yıllarda bu doğumla dünya literatürüne girilmiştir. Doğum hastanesi olmasının yanı sıra kadın hastalıklarında da dal hastane olarak hizmet veren Zeynep Kamil Hastanesi bu alandaki ilk laparoskopik ameliyatların da merkezidir. İstanbul da ilk genetik tanı merkezi ve tüp bebek merkezinin kurulmasının ardından, yine Türkiye nin ilk yeni doğan yoğun bakım ünitesi de Zeynep Kamil Hastanesi nde kurulmuştur. İstanbul da bir yılda gerçekleşen 200 bin doğumun yüzde 5 i (10 bin doğum ) halen hastanemizde yapılmaktadır. Yürütülen Proje ve Eğitimler yılından beri yürütülen ve anne adaylarını bilinçlendirmek amacıyla gerçekleştirilen Gebe Eğitim Okulu eğitimleri, ülkemizde kamu hastanelerinde ilk ve ücretsiz olarak Zeynep Kamil Hastanesi nde gerçekleştirilmektedir. Gebe eğitiminin yanı sıra yine Keyifli Doğum Ünitesi ve Aile Danışmanlık ve Eğitim Merkezi (ADEM) de Zeynep Kamil Hastanesi adı ile patentli olarak hizmet vermeyi sürdürmektedir. Bunun dışında bir çok yeni buluş niteliğinde tıbbi aparatlar da, bu hastanede geliştirilerek patent başvuruları yapılmıştır. Eğitim ve Araştırma Hastanesi statüsünde bulunan Zeynep Kamil de kadın doğum, çocuk ve çocuk cerrahisi, neonatoloji, perinatoloji ve jinekolojik onkoloji dallarında uzmanlık eğitimi de verilmektedir. Aynı zamanda pek çok sertifikalı meslek sonrası eğitimleri de başarı ile yürütülmektedir. Zeynep Kamil, hastalarına yönelik verdiği eğitimlerle de kamuda fark yaratan bir hastane. Servislerinden taburcu olan hastalara; evde tedavi, bakım, kullanacağı ilaçlar ve günlük yaşamı hakkında, hemşire ve/veya doktor tarafından eğitimler veriliyor. Gebe Eğitim Okulu nun yanı sıra anne ve baba için bebek bakım eğitimleri de (bebeğe uyum, beslenmesi, bakımı, kontrolleri, takipleri, yabancı cisim kaçması v.b.) verilmektedir. Hastanede bulunan diabet eğitim odasında diabet ile ilgili, jinekoloji polikliniklerine gelen hastalara da yine jinekolojik kanserler ve kadın hastalıkları hakkında alanında uzman hemşireler tarafından eğitimler verilmektedir. Köklü tarihi ve ilklerle dolu uygulamalarıyla, örnek gösterilen hastanelerimizden biri olan Zeynep Kamil Hastanesi nin Başhekimi Sayın Prof. Dr. Fahri OVALI ile yaptığımız söyleşide Zeynep Kamil Hastanesi ile ilgili önemli bilgileri, sizler için sayfalarımıza taşıdık. Türkiye nin en köklü ve önemli Kadın Doğum Hastanelerinden birinde başhekimsiniz. Bu durum size mesleki açıdan ekstra bir motivasyon sağlıyor mu? Zeynep Kamil in sizin için ayrı bir önemi olduğu düşünülüyor, bunlardan biraz bahseder misiniz? Zeynep Kamil Hastanesi nde modern hastanecilik anlamında baktığımızda, genel bir hastane formatında hizmet veriliyor. Zaman içinde burası kadın-doğum alanında verdiği tıbbi hizmetler ile öne çıkıyor ve ilk özel dal hastanesi olarak varlığını sürdürüyor larda Türkiye de henüz kuvöz nedir bilinmezken küçük doğan bebekler için ilk prematüre servisinin açıldığı hastane burasıdır. Burası, sıradan bir devlet ya da eğitim araştırma hastanesi değil, özellikli bir vakıf hastanesidir. Bundan dolayı bize emanet edilen sorumluluk da çok farklı. Biz bu emanete uygun hareket edip onu sağlam ve sağlıklı işler vaziyette, gelecek kuşaklara nakletmekle yükümlüyüz.. Ben bu yükü başhekim olmadan önce de olduktan sonra da hep taşıdım. Zeynep Hanım ve Kamil Paşa nın türbelerinin hastane bahçesinde olması da, bana sürekli biri bizi gözetliyormuş hissi veriyor. Onların burayı kurarkenki misyonlarına uygun davranmak için dikkat ediyorum. Bu hastanenin kuruluşundaki ana gaye; vatandaşa özellikle de gelir düzeyi düşük olanlara sağlık hizmeti verilmesi. Bu dönemde de, hastanemizin hasta profili içerisindeki gelir seviyesi düşük vatandaşlarımıza aynı niyetle verdiğimiz hizmeti de önemsiyoruz. Tüm bu manevi olgularla birlikte Zeynep Kamil de başhekim olmak, benim için ayrı bir sorumluluk ayrı bir önem arz ediyor. Zeynep Kamil in Kadın doğum anlamındaki önemi nedir? İstanbul daki doğumların ne kadarı Zeynep Kamil de gerçekleşmektedir? 1930 lu yıllardan beri kadın doğum ve çocuk alanında adı konmasa bile ihtisaslaşmaya başlamış olan bir hastane Zeynep Kamil. Halk arasında birçok yerde bugün bile hala doğum evi gibi algılanıyor. Zeynep Kamil adını sadece İstanbul da değil ülke genelinde de bilmeyen pek yoktur. Hastanemizde doğan birçok ünlü, sinema sanatçısı ve bilim adamımız var. Barış Manço ve daha birçok önemli isim bu hastanede dünyaya gelmiş. Hastanenin yeri Üsküdar da bulunsa da İstanbul un her yerinden; hatta Edirne, Çanakkale ve Adapazarı gibi çevre illerden bile hastalar gelmektedir. Bakıldığında uzun yıllardan beri İstanbul daki doğumların büyük bir kısmı da Zeynep Kamil Hastanesi nde yapılmaktadır. Özellikle bir dönem İstanbul da ki doğumların yaklaşık yüzde 10 u tek başına Zeynep Kamil de gerçekleşiyormuş. Zamanla hem devlet hem özel hastane sayılarının artması nedeniyle hastanemizde gerçekleşen yıllık doğum sayısı önceki yıllara nazaran azalmış olmasına rağmen İstanbul da bir yılda gerçekleşen 200 bin doğumun yüzde 5 i (10 bin doğum ) halen hastanemizde yapılmaktadır. Kadın ve çocuk alanında yan dallarımız da olduğundan özellikle bize gelen hastaların büyük bir bölümünü riskli hastalar ve gebeler, çevre hastanelerden sevk yoluyla gönderilenler oluşturuyor. Dolayısıyla bizim işimiz ve yükümüz nispeten daha ağır. Hastanenizin kadın doğum alanında birçok yeni projeleri mevcut. Özellikle Keyifli Doğum Ünitesi çok dikkat çeken bir uygulama. Neler söyleyeceksiniz? Normal (vajinal) doğum ideal ve fizyolojik olarak en uygun doğum yöntemidir. Ancak gebenin doğum öncesinden itibaren bu motivasyona ve isteğe sahip olması gerekmektedir. Bizim de buradaki çabamız; gebelerin mümkün olduğunca erken dönemde hastaneye gelerek, eğitici ebelerimiz tarafından kendileri için gerekli eğitimi erkenden almalarını sağlamak ve onları sürece erkenden hazırlamaktır. Bu sayede gebeler doğumlarını sorunsuz bir şekilde, hazırlıklı olarak gerçekleştirebilmektedirler. Şu anda bir adet Keyifli Doğum odamız var, fakat ilerleyen zamanlarda sayıyı artırmayı hedefliyoruz. 14 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 15

9 Birlikten Projeler Keyifli Doğum Ünitesi nden yararlanmak için anne adaylarının yapması gerekenler nelerdir? Uzman eğitmenlerimiz tarafından verilen gebe eğitimine katılım, Keyifli Doğum Ünitesi nden yararlanmak için gerekli ön şart. Bu eğitimden gebeler sadece kendileri yararlanmıyor. Gebelik dönemini en rahat şekilde geçirmeleri için 3 saat de partnerlerinin eğitime katılmalarını tavsiye ediyoruz. Partner kelimesi burada önem arz etmektedir. Çünkü bu gebenin eşi de olabilir, eğer eşi gelebilecek durumda değilse kız kardeşi, annesi ya da kayınvalidesi de olabilir. Eğitim sonunda gebe eğitimine katılan gebelere hem sertifika veriliyor hem de bileklik takılıyor. Bu bileklikle doğum yapmak üzere saat kaçta gelirse gelsin, gebe hemen keyifli doğum odasına alınıyor. Doğum sürecinin tamamı bu odada tamamlanıyor. bu odalarda tatbikat yaptırıyoruz. Doğum Öncesi Tatbikat: Keyifli Doğum Ünitesi Anne olmak, bir kadının hayatındaki en önemli süreçlerden biri. Bu süreci yaşayan anne adaylarını rahatlatmak ve normal doğuma hazırlamak üzere uygulamaya konan Keyifli Doğum Ünitesi, aynı zamanda kamu hastanelerinde tarihi ve köklü yapısı ile ilk lerin yaşandığı kurum olarak Zeynep Kamil Hastanesi nin tarihi kayıtlarında... Ülkemizde çokça ihtiyaç duyulan gebelik süreci basamaklarının tamamını kapsayan; güvenli ve keyifli doğum ünitelerinin hayata geçirilmesine yönelik yeni bir uygulama olan Keyifli Doğum Ünitesi, anne adaylarını doğuma hazırlamayı amaçlıyor. Dünyaya gelecek yeni bir varlığın kapalı kutudaki büyüme süreci hem anne-baba, hem de çevre için, içinde hangi duyguları barındırıyor? Bebeğin anne karnındaki hareketleri, odası, kıyafetleri, hatta gelecekteki mesleği bile gündemde iken, ilk ve en önemli soru beliriyor zihinlerde: Peki doğum nasıl olacak? Bu süreçte en doğru yöntem, şüphesiz annenin, çevrenin genel görüşünü dikkate alsa da doktorunun rehberliğinde, kendi kararını vermesidir. Bu kararı alırken doğum yöntemleri ile ilgili doğru ve tarafsız bilgiye ulaşmanın yanı sıra doğumla ilgili korkuyu da bertaraf etmek üzere anne adaylarının alacağı destek, hamilelik psikolojisi açısından son derece önemlidir. Anne Dostu Hastane Programı Anne adaylarının; hamilelik, bebeğin anne karnındaki gelişimi, doğum süreci konusunda bilgilendirilmesi ve doğumu kolaylaştırmak üzere hem zihinsel hem de fiziksel aktivitelerle kendini doğuma hazırlaması hususunda sağlık çalışanlarına büyük görevler düşüyor. Tüm riskler dikkate alındığında, hastanelerin, doğum yapacak anne adayı için mahremiyete uygun, destek kuvvetleri aktifleştirilmiş, normal doğumu teşvik edici, fiziksel ortam uygunsuzluğundan kaynaklanan istenmeyen doğum komplikasyonlarının önlendiği sağlık koşullarını sağlayacak yeni uygulamalara olan gerekliliği gündeme geliyor. Sağlık Bakanlığı bu anlamda çalışmalara hız kazandırarak vajinal normal doğumu teşvik edici, faydalı proje uygulamalarını anne adaylarının hizmetine sunuyor. Bakanlığın doğum ve gebelik eyleminin anne-bebek açısından sağlıklı koşullarda yapılmasının sağlanması hususunda uygulamaya koyduğu Anne Dostu Hastane Programı bu anlamda yenilikçi bir örnek teşkil ediyor. Bu yenilikçi projeyi daha yakından tanımak için, projenin mimarlarından Hastane Yöneticisi Kadın Doğum Uzmanı Dr.Mustafa Eroğlu ve 2009 dan beri doğuma hazırlık eğitimlerini sürdüren Ebe Koçu Özlem Karabulut tan bilgi aldık. Eroğlu, anne adayları için projenin detaylarını ve faydalarını anlattı. Keyifli Doğum Ünitesi kamuda yenilikçi ve dikkat çeken bir proje oldu. Keyifli Doğum fikri nereden ortaya çıktı? Esas amacımız kadın doğum alanında kamu yararına bir yenilik yapmak ve bu yenilikle dünyada ve ülkemizde önemli bir sorun haline gelen istenmeyen gebelikleri önlemek, anne ve bebek ölümlerini engellemek, daha sağlıklı nesillerin dünyaya gelmesini sağlayacak olan sağlıklı doğum sürecini yaygınlaştırmaktır. Bu sadece doğumla ilgili değil, doğum öncesini ve sonrasını da kapsayan bir projedir. ADEM, Gebe Eğitimi ve son olarak Keyifli Doğum Ünitesi... Zeynep Kamil Kadın Doğum Eğitim ve Araştırma Hastanesi bu üçlü konseptle Kadın Doğuma nasıl bir katkı sağladı? Bu üç proje de aynı anda başladı ve hepsi birbirine bağlı projeler. Başbakan ımızın da amaçladığı gibi, Türkiye genelinde ana hedef, istenmeyen gebelikleri azaltmak, anne ölümlerini önlemek, normal doğumu ön plana çıkarmak. Bizim projemiz bu hedeflerin hepsini aynı anda destekliyor. Zeynep Kamil, köklü bir hastane ve tarihte kadın doğum adına birçok uygulamanın öncüsü olmuştur. İlk kadın doğum hastanesi, ilk ultrason, ilk NST (Non-stress Test), ilk kuvözden sonra Keyifli Doğum Ünitesi de Zeynep Kamil Hastanesi nin ilklerindendir. Keyifli Doğum Ünitesi nin, projenizin bir parçası olduğunu biliyoruz. Peki projenizin tamamı nasıl bir konsept içerisinde yürütülüyor? Keyifli Doğum Ünitesi aslında projemizin ikinci kısmı diyebiliriz. Öncelikle sosyal sorumluluk bilinciyle kurmuş olduğumuz hastanemize bağlı Aile Danışmanlık ve Eğitim Merkezi (ADEM) patentli olarak hizmet vermeye başladı. ADEM de sadece evli çiftlere değil, evlilik yolunda olan gençlerimize, doğum öncesi ve sonrası dönemler için; aile hekimi, psikolog, kadın doğum uzmanı ve sosyal pedagoglarımız tarafından eğitim ve danışmanlık hizmetleri verilmektedir. Gebe eğitimi de yine bu süreçte gebe bayanlarımızın ücretsiz yararlanabilecekleri 15 saatlik derslerden oluşuyor. Kişisel başvurusunu yapan her anne adayı, bu eğitimlere katılarak, eğitmenlerimiz tarafından hem doğum, hem de doğum sonrası bebek bakımı ve lohusalık süreci ile ilgili bilgi alabiliyor. Baba Adayları da Eğitim Kapsamında Eşlerin bu dönemde vereceği destek, anne adayı için çok önemli. Biz baba adaylarına hep şöyle tavsiyede bulunuyoruz: Eşlerinizin size yeniden aşık olmasını istiyorsanız gebelik döneminde ona azami ilgi ve alaka gösterin. Çünkü bir kadın için en hassas dönemlerden biri diyebiliriz. Anne adayının böyle bir sorumlulukla tek başına bırakılmaması gerek. Anne adaylarının tüm korkularını yenmelerinde büyük emeği olan ve gebe eğitimi dışında aktif doğum eğitimi, hypnobirthing gibi eğitimler de almış olan Ebe Özlem Karabulut, eğitimlerin detayını aktardı. Gebe Eğitimi nin doğum sürecine ve doğuma katkıları nelerdir? Keyifli Doğum Projesi için önemi nedir? Korkunun panzehiri bilgidir. Eğitime katılan gebelerin tercihleri oluşuyor ve vajinal doğum için sorumluluk alabiliyorlar. Ve şunu iyi biliyorlar ki; aslında sezaryen doğum, sadece acil müdahaleler için bir alternatif niteliğinde. Bizim gebe eğitiminde amacımız, vajinal normal doğum olsun, ama travmatik olmasın. Gebemizin Keyifli Doğum Ünitesi nde keyifli bir doğum yapabilmesi amacıyla gebe eğitimine katılması önemli. Çünkü biz bu eğitimde; anneleri doğum süreci ile nasıl baş edecekleri konusunda bilgilendirip kendi bedenlerine güvenmelerini sağlıyoruz. Bir nevi, anne adaylarına keyifli doğum öncesi Gebelik eğitiminin bir de fiziksel tarafı var. Bu anlamda yaptırılan aktiviteler nelerdir? Eğitimlere katılmak isteyen gebeler için katılım koşulları var mı? Gebe eğitiminde fiziksel aktivite olarak gebelik egzersizleri ve özel eğitmen tarafından verilen gebelik yogası var. Yogada yapılan nefes çalışmaları oksijen miktarını artırarak vajinal doğum sırasındaki ağrı yönetiminde etkili oluyor. Gebelikten kaynaklanan duruş bozukluğunu ve kabızlık şikayetini de önlüyor. Katılım için anne adayları, doğuma hazırlık eğitimi almak istediklerine karar verdikleri an bu eğitimlere başlayabilirler. Yalnız, eğitimler 5 hafta sürdüğü için biz 35. haftayı üst sınır olarak belirledik. Son haftalarında olup katılmak isteyenlere ise gruplar şeklinde blok doğum dersleri veriyoruz. Keyifli Doğum projesi ile birlikte gebe eğitimlerine katılım da bir artış yaşandı mı? Hastanemizde 2000 yılından beri gebe eğitimleri veriliyor. Fakat 2009 yılı itibariyle bu eğitimler belli bir sistematik içerisinde, 5 haftalık bir süreç şeklinde devam ediyor. Keyifli Doğum Ünitesi nin kurulması ile daha çok talep görmeye başladı. Yazılı ve görsel basından bizi takip eden anne adayları arayıp keyifli doğum odasında doğum yapmak istediklerini dile getiriyor, eğitimlerimize katılıyorlar. Bu bizi, temel amacımız olan vajinal normal doğumu teşvik etme konusunda, son derece mutlu ediyor. 16 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 17

10 Söyleşi Prof. Dr. Ali İhsan Dokucu ile Sağlığın Yönetimi 4 yıl boyunca İstanbul un sağlığını yöneten İstanbul İl Sağlık Eski Müdürü Prof. Dr. Ali İhsan Dokucu, 2013 yılının Eylül ayında Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı görevine atandı. Ali İhsan Dokucu, başarısının arkasında yatan liderlik özelliklerini, yönetimsel kriterlerini ve başkanlığını yürüttüğü Kamu Hastaneler Kurumu nun yönetim politikası ve uygulamalarının yanı sıra gelecekte öngördüğü projeleri paylaştı. Kamu Hastaneler Kurumu, Sağlık Bakanlığının Sağlıkta Dönüşüm Programı ile sağlık yönetimini merkezden yerele kaydırmak üzere yapılandırdığı yeni bir kurum. Bu kurumun şimdiye kadar sağlık sistemi içerisindeki yapılanmada meydana getirdiği dönüşümü yönetimsel açıdan nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu yapılanma ile Sağlık Bakanlığı; hizmet sunan değil hizmeti programlayan, yöneten, politika belirleyen bir kurum haline dönüştürüldü. Hiçbir devrim masa üstünde yapılamaz. Sağlık Bakanlığının son on yılda yaptığı birçok işin bir kısmı masada tasarlanmış olsa da, birçoğu bizzat sahada yaşanılarak hayata geçirildi. Çok aktif olunan bir süreçte geri dönüşler alınarak yola devam edildi. Elde edilen bu verilerin birçoğu aslında bir deneyim olarak birikti. Hastane yöneticiliği açısından bakıldığında bazı değişimlerin yapılması yöneticilerce de bir deneyim olarak görüldü. Sağlık Bakanlığı teşkilat şemasında başta Kamu Hastaneleri olmak üzere yönetimsel bir değişiklik 2003 yılında planlanan projelerdendi. Masa üstünde, teoride planlanan bu projeler, zaman içerisinde evrilerek Kamu Hastane Birlikleri ve Halk Sağlığı Kurumlarına dönüştü. Bu yapılanma ile Sağlık Bakanlığı; hizmet sunan değil hizmeti programlayan, yöneten, politika belirleyen bir kurum haline dönüştürüldü. Sağlıkta var olan gelişmeleri yakından takip eden, küresel sağlık politikalarına entegre olabilen bir ülkeyiz. Bu yeni yapılanma ile değişen yönetim yapısı sonucunda sağlık hizmetlerinde aranan kan bulundu mu? Sağlık Bakanlığı ile doğrudan irtibatta olan iki kurum kuruldu. Bu kurumların kurgusu ile temel sağlık hizmetleri Halk Sağlığı Kurumuna, hastanecilik hizmetleri ise Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna verildi. Sağlık Bakanlığı yeni şemada kural koyan, denetleyen, bu işi yöneten, yeni ufuklar belirleyen, politikalar oluşturan bir pozisyonda yer aldı. Bu yeni yapılanmada henüz sorgulama aşamasına gelmiş değiliz. Masa üzerinde planlanırken olumlu ya da olumsuz olmak üzere daha hızlı veriler elde edileceği varsayılmış olsa da birlikler kurulduktan sonra geçen 14 ay içerisinde elde ettiğimiz veriler, bir miktar daha zaman vermemiz gerektiğini gösteriyor. Profesyonel yöneticilerle yola çıkıldığını ve bu kişilere bazı hedefler konulduğunu, bu hedeflerin gerçekleşmesi ya da gerçekleşmemesinin kendi sözleşmeleri ile irtibatlandığını görüyoruz. Yöneticiler bu hedeflere varma konusunda ciddi bir gayret gösteriyorlar. Bu iradenin çok büyük bir şekilde olumlu etkilerini rakamlar üzerinde görebiliyoruz. Dolayısıyla, biz kendi yöneticilerimizi yönlendirme, motive etme ve belli hedefleri tutturma konusunda oldukça iyi mesafeler aldık diyebiliriz. Bu mesafelerin çok önemli bir kısmı mali parametrelerle ilişkilidir. Yönetici karnesi olarak ifade ettiğimiz konular bununla da irtibatlıdır. Mali parametrelerde 88 birliğimizin çok büyük bir kısmında ciddi düzelmeler söz konusu. Stoklarımız görece daha azalmış durumda, insan kaynağımız daha iyi yönetiliyor. Bu açıdan bakıldığında gerek mali parametreler gerekse idari parametreler üzerinden birliklerin hedefe doğru ilerleme eğiliminde olduğunu söylemek mümkün. Kamuda yöneticilik yapmak üzere temel düzeydeki iş başarısı için kritik önem taşıyan mevzuat bilgisi, uygulama ve yönetme becerisinin ötesinde yeni dönemde gereksinim duyulan asıl ölçüt sizce ne olmalıdır? Başarılı bir yöneticinin temel niteliklerini nasıl değerlendirirsiniz? Kamuda profesyonel yönetici kavramı ile ilk defa karşı karşıyayız. Yeni sistem Kamu Hastane Kurumlarında profesyonel yönetici demek, belli sözleşme hükümleri kaydıyla sözleşme akdi yapan kişilerdir. Bu sözleşme akdinin içerisinde verilerin değerlendirilmesi ışığında ve birliğin parametreleri doğrultusunda yöneticilerin kendi sözleşmesinin devamı yer almaktadır. Bu anlamda tüm kamu hizmetleri açısından bakıldığında bir ilke imza atmış bulunmaktayız. Özel sektörle benzerlik arz eden yönleri bulunmakla birlikte sadece mali parametreye ağırlık verilmiyor. Bir işletmeden bahsederken ticari müessese olduğunu unutmamalıyız. Sağlık sektörü de ticari bir müessese olarak algılanabilir. Çünkü veri, meta ve hizmet üzerinde dönüyor. Dolayısıyla benzeri bir algıyı kamu hastanelerine birebir kopyalamak çok da kolay değil. Mali parametreler, yönetimsel, stok denetimi, eczane ve ilaç tüketimi, malzemelerin tüketimi, hizmetlerin kurgulanması ve sunumu açısından özel sektörde birçok esinlenebileceğimiz alan olsa da, kamu hastanelerini yönetmenin gerektirdiği ayrıca bazı sorumluluklar da vardır. Hasta profilimiz çeşitlilik gösterdiği için sorumluluklarımız da daha farklı oluyor. Birçok özel sektör hastanesinde kaçınılan hasta grubu bizim hastanelerimizde tedavi oluyor. Bir şekilde bir vicdani sorumluluk olarak; ilgilenilmesi gereken hastalara dönüşebiliyor. Profesyonel yönetici olmak, kendini sorgulanabilir, hesap sorulabilir olarak kabul etmeyi gerektirir. Öte yandan, baktığınızda da kamu bilinci ile hareket eden, kamu menfaatini, kamunun üzerine alması gereken vecibeleri üzerine alan yönetici kısmı da görüyoruz. Aslında özel sektördeki 18 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 19

11 Söyleşi yönetim algısına göre kamudaki yönetici arkadaşlarımız, bence çok daha zor bir süreci yönetmek durumunda. Sadece hiyerarşik yapıya baktığımızda bile görüyoruz ki; daha önce hastaneler başhekim ve onun yardımcıları, müdür ve yardımcıları şeklinde yönetilirken şu an bu yapı baştan sona değiştirilerek gerek ismen gerekse anlayış bakımından başka bir yapıya doğru evrilmiş durumda. Sağlıkta Dönüşüm programında en çok zikredilen olgu insan odaklı olmasıdır. Gerek hasta gerek çalışanlar anlamında insanla birlikte, insanı ortaya koyan bir sağlık algısı bizim en fazla esinlendiğimiz alan olmuştur. Hizmet sektörü açısından bakıldığında Avrupa da en gelişmiş sektör olarak sağlık sektörünü ifade edebiliriz. Hizmet sektörü, insanı önemseyen ona değer veren bir yapıyı arz eder. Ülkemizde bu algının geliştirilmesi fazlasıyla zaman almıştır. Sağlıkta dönüşüm öncesi ve sonrası sağlık yönetim yapısını karşılaştırdığımızda Avrupa Birliği ne entegrasyon süreci ile ortaya çıkan yepyeni bir modelle karşılaşıyoruz. Bu sürecin sağlık yönetim politikalarına yansımalarından bahsedebilir misiniz? Bu süreç sahadan beslendiği kadar küresel politikalardan da beslenmektedir. Avrupa Birliği içerisinde sağlık politikalarında aynı şekilde sürüp giden bir anlayış söz konusu değil. İngiltere de hem temel sağlık hizmetleri hem de hastanecilik hizmetleri majör bir şekilde kamu hastaneleri üzerinden gerçekleştirilmektedir. Fransa ya baktığımızda bunun yüzde lerde kamu, yüzde 30 larda özel sektör üzerinden gerçekleştirildiğini görüyoruz. Almanya ya baktığımızda ise özel sektörün ağırlığının daha da arttığını söyleyebiliriz. Almanya da muayenecilik hizmetleri gelişmiştir. Muayene bedelleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenirken, İngiltere de aksine muayeneciliğin hiç hizmet vermediğini, Fransa da ise minimal seviyede olduğunu biliyoruz. Türkiye deki model aslında özgün bir model olarak kendini göstermektedir. Aile Hekimliği ve Temel Sağlık Hizmetleri açısından bakıldığında ise aldığımız model ağırlıklı olarak İskandinav ülkelerinden olan Finlandiya dan fazlasıyla esinlenilmiş iken, şimdilerde özellikle birlikler kurulduktan sonra yapının bir miktar daha bize özgün olduğunu söyleyebiliriz. Böylesine bir birlik yapılanması bildiğim kadarıyla Avrupa ülkelerinin hiçbirinde bulunmamaktadır. Belki Avrupa ülkelerinden en fazla etkilendiğimiz konu halka dokunan kısımlarıdır. Sağlıkta Dönüşüm programında en çok zikredilen olgu insan odaklı olmasıdır. Gerek hasta gerek çalışanlar anlamında insanla birlikte, insanı ortaya koyan bir sağlık algısı bizim en fazla esinlendiğimiz alan olmuştur. Hizmet sektörü açısından bakıldığında Avrupa da en gelişmiş sektör olarak sağlık sektörünü ifade edilebiliriz. Hizmet sektörü, insanı önemseyen ona değer veren bir yapıyı arz eder. Ülkemizde bu algının geliştirilmesi fazlasıyla zaman almıştır. Sağlıkta Dönüşüm programının en önemli meyvelerinden biri Sağlık Turizmi. Dönüşüm sürecini, hem diplomatik hem de ekonomik açıdan ele aldığımızda ülkemizin bu alanda potansiyel bir güç haline gelebilmesi için var olan kaynaklarımızın nasıl bir katkı sağlayabileceğini düşünüyorsunuz? Sağlık turizmi, önümüzdeki on yılda giderek büyüyeceğine inandığım bir alan. Düşüncelerimin bu yönde şekil almasının birkaç sebebi var. Öncelikle Avrupa kıtasında sağlık hizmetleri pahalılaşıyor. Yaşlı nüfusun fazla olmasıyla paralel olarak sağlık hizmetlerinin sunulmasında bazı sorunlar yaşanıyor. Zengin ülkelerin yaşlı nüfus ve özellikle kronik hastalıklar karşısındaki davranışları hiç kolay olmayacak. Dolayısıyla batı ülkeleri bu hasta profilini yurt dışına transfer edilebilen sağlık hizmetlerini, sağlık turizmi başlığı altında dışarı doğru kaydırabileceğini düşünüyorum. Türkiye ye göre daha az gelişmiş Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Moldova, Azerbaycan, Ermenistan gibi bazı komşu ülkelerde, sağlık hizmetlerindeki bazı eksikliklerin varlığı, hepimizin bildiği hakikatlerdir. Bu ülkelerde kendi çözümlerini bulma konusunda çalışıyorlar. Ancak ülkemizde son on yılda yapılan sağlık hizmetleri; hem dünya sağlık örgütü tarafından hem de konunun uzmanları tarafından yazılan çok sayıdaki makalede ve yapılan emsal çalışmalarda ifade edildiği için bu anlamda bir ilgi artışı söz konusu oldu. Bu ilgi artışını parlatan özellikle özel hastanelerimiz oldu. Son altı yıldır sağlık turizmi açısından bakıldığında çok ciddi, rakamsal artışlar göze çarpıyor. Kamu hastaneleri önümüzdeki yıllar açısından iyi bir potansiyel arz ediyor. Dış destek anlamında özel hastanelerin katkıları da göz ardı edilemez. Kamu ve özel sağlık tesisleri, 2013 itibari ile sağlık turizmi konusunda ülkemize 500 milyon doların üzerinde bir katma değer oluşturdu. Dünyadaki sağlık turizmi rakamları ile karşılaştırıldığında bunun yüzde bir dahi olmadığını söyleyebilirim. Bu alanda küresel ölçütte çok daha büyük rakamlardan söz ediliyor. Bu anlamda ülkemizde sağlık turizmi, potansiyel vadeden ama potansiyelinin iyi değerlendirilmesi için de çok ciddi altyapı ve hazırlık gerektiren bir konumdadır. Çünkü sağlık turizminin başarısı sadece finans ekseni değil güven potansiyeli ile de doğru orantılıdır. Ayrıca bölgenin coğrafik konumu, iyi irtibat ve pazarlama stratejileri ile de bağlantılı durumdadır. Ülkemizin bu anlamda iyi bir yol kat ettiğini, önümüzdeki yıllar içerisinde de çok ciddi mesafe alacağını ifade edebilirim. Son altı yıldır sağlık turizmi açısından bakıldığında çok ciddi, rakamsal artışlar göze çarpıyor. Kamu hastaneleri önümüzdeki yıllar açısından iyi bir potansiyel arz ediyor Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu, Sağlık Bakanlığının yeni vitrini olarak göze çarpıyor. Siz de bu kuruma bağlı Türkiye genelinde hizmet vermekte olan 866 hastane ve 405 bin kamu çalışanın yöneticiliği görevinizi üstleniyorsunuz. Yüklenmiş olduğunuz bu önemli sorumlulukla birlikte asli mesleğiniz olan Çocuk Cerrahi hekimliğine ve minik hastalarınıza da vakit ayırmaya devam ediyorsunuz. Hem yöneticilik hem hekimlik hem de özel hayatınızın da dahil olduğu bu yoğun temponun altından nasıl kalkıyorsunuz? İstanbul daki çalışma düzeni ile Ankara daki çalışma düzenim tam örtüşmüyor. Ben hastanecilikle hiç irtibatımı kesmedim. Çocuk cerrahıyım ve mesleğime hayranlık seviyesinde bağlıyım. Dolayısıyla mesleğimden kopmak gibi bir algı içerisinde değilim. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı görevimin dördüncü ayını tamamlandım. Süreç açısından bakıldığında oldukça yoğun bir mesaim olduğunu söyleyebilirim. Çalışma prensibim, iş olmasa da kendime iş üretmek odaklıdır. Son 15 yılımda hiçbir zaman 10 saatten önce mesaimi sonlandırmadım ve günde saat arasında çalışma temposuyla devam etmişimdir. Aynı zamanda kişiliğimle paralel bu prensip, yurt dışında gördüğüm ve tecrübe ettiğim bir çalışma modelidir. Aynı modeli hastanecilik anlayışıma da yansıttım. Hastanede çalışırken de bu şekilde yoğun bir çalışma temposu vardı. İstanbul Sağlık Müdürlüğünde durum yine böyleydi. Şimdi Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanı olarak da benzeri bir tempo ile çalışıyorum. Sadece mesleğimden bir miktar koptum diyebilirim. Bir miktar diyorum, çünkü 15 günde bir yine Şişli Etfal Hastanesi ne gidip çocuk cerrahisi ile alakalı bazı küçük ameliyatları yapabilecek izni, Sayın Bakanımdan aldım. Bu durum beni meslekle irtibatlı kılıyor, mutlu ediyor. Aynı zamanda hastaya dokunan, hastayı dinleyen, hastaneciliği, ameliyathaneyi, organizasyonu, yemekhaneyi gören dolayısıyla çalışanlarla beni iç içe tutan bir faktör. Yönetici olmam sebebiyle hizmetin içerisinde bir nebze de olsa katkım olması beni mutlu ediyor. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı, bürokrasinin daha yoğun seyrettiği bir kurum. 88 birliğe bağlı 405 binin üzerinde çalışanımız var yılı itibari ile kurumumuza 29 milyarlık bütçe bağlanmış durumda. Gerek maddi anlamda gerek insan kaynağının yönetimi anlamında gerekse de sorumluluk anlamında ciddi bir yük ile karşı karşıyayım. Bunun altından kalkmak için, bu emaneti daha ileriye götürmek, taşın üstüne bir taş daha koyabilmek kaygısıyla yoğun bir tempo içerisindeyim. Yakın gelecekte, daha iyi günler yaşayacağımıza yürekten inanıyorum. 20 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 21

12 DOSYA DOSYA Sağlık Turizminin Yeni Cazibesi Türkiye Son altı yıldır sağlık turizmi açısından bakıldığında çok ciddi, rakamsal artışlar göze çarpıyor. Kamu hastaneleri önümüzdeki yıllar açısından iyi bir potansiyel arz ediyor. Hastanelerde tedavi ve ameliyat, termal tesislerde rehabilitasyon, dinlenme hizmetleri, geriatrik tedavi merkezi ve sosyal aktivitelerle birlikte uzun süreli konaklamalar gibi sağlıklı yaşam adına sunulan her türlü turizm faaliyeti sağlık turizmi kapsamına girmektedir. Sağlık ve seyahatin ortak paydası olan sağlık turizmi global düzeyde yükselen trendlerden biridir. Hızla yükselen bu sektörde tarihi zenginliği, kültürel değerleri ve doğal zenginlikleri ile tanınan turizm ülkesi Türkiye, uluslararası çerçevede düşünüldüğünde küresel açıdan önemli bir paya sahiptir. Ülkemizdeki batı standartlarında sağlık hizmeti veren hastanelerimiz ve termallerimiz, yurt dışındaki turist potansiyelinin de dikkatini çekmeyi başarmıştır. Türkiye, Sağlık Turizmi açısından bir çekim merkezi haline gelerek hem tarihi ve kültürel zenginliği hem de sağlık alanındaki gelişmişlik seviyesi ile, dünyanın on gözde ülkesi içerisinde yer almıştır. Sağlık Turizminde Yeni Dönem Dünya ülkeleri artık Türkiye yi yeni sağlık ortağı ve yükselen medikal turizm merkezi olarak tanıyor. Türkiye, sahip olduğu medikal ve termal turizm kaynaklarını, spa ve wellness imkanlarını beş yıldızlı otellerle birleştirerek, sağlık turistine kaliteli ve ucuz turizm paketleri sunmaktadır. İleri teknoloji kullanan ve fiyat avantajı olan sağlık tesisleri ile sağlık turizminde cazip bir ülke olan Türkiye; modern hastaneleri, yetişmiş insan gücü, alanında uzman doktorları, teknolojik altyapı ve tecrübe birikimi ile Avrupa standartlarında hizmet vermektedir yılında 33 milyon 27 bin 943 yabancı turist sayısına ulaşan Türkiye, Sağlık Turizmi açısından bir çekim merkezi haline gelerek hem tarihi ve kültürel zenginliği hem de sağlık alanındaki gelişmişlik seviyesi ile, dünyanın on gözde ülkesi içerisinde yer almıştır. Ayrıca Türkiye deki birçok özel hastanenin hizmet kalitesi, dünyaca ünlü akreditasyon kuruluşlarınca Joint Comissions International/ Uluslararası Birleşik Komisyonu (JCI) akredite edilmiş olup dünyada bu alanda ikinci sırada yer almıştır. Akredite edilen 37 hastane, 3 laboratuvar, 1 nakil aracı ve 1 ayakta tedavi merkezi olmak üzere toplam 42 sağlık kuruluşuyla hizmet vermektedir. Türkiye, ileri teknoloji kullanarak fiyat avantajı ile hizmet sunan sağlık tesisleri ile sağlık turizminde uluslararası platformlarda ilk sıralarda yer almaktadır. Potansiyel Avantajlarımız... İklim dezavantajları nedeniyle özellikle romatizmal hastalıkların yoğun olarak görüldüğü Kuzey Avrupa ve İskandinav ülkelerinde termal turizme olan talep daha fazladır. İklim, fiyat, güvenlik ve ulaşım açısından göreceli avantajlara sahip ülkemiz tıp turizmi, spa&wellness ve kaplıca turizmi, ileri yaş ve spor turizmi açılarından olağanüstü avantajlı bir konumda olup, her kesime hitap edebilecek niteliklere sahiptir. Ayrıca coğrafi yakınlık, ülkelerinde bulunmayan doğa ve iklim şartları, kültürel benzerlik gibi faktörler de göz önünde bulundurulduğunda Türkiye, Ortadoğu ülkeleri içinde önemli bir sağlık ve termal turizm destinasyon ülkesi olabilecek konumdadır. Orta Doğu ülkeleri ile son zamanlarda sağlanan vize muafiyetleri, sınırlarda sağlanan kolaylıklar ve diğer siyasi ve kültürel ilişkiler marifeti ile bu bölgelerden yapılan seyahatlerde önemli artışlar kaydedilmektedir. Gelişmiş ülkelerde sağlık giderlerinin fazla olması nedeniyle hastaların tedavi hizmetle- 22 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 DOSYASAĞLIKTURİZMİSAĞLIK DİPLOMASİSİ 23

13 DOSYA DOSYA rini azaltmaya yönelik olarak, sağlık Personel Gücü... hizmetlerinin daha düşük maliyetli ülkelerden temin edilmesi eğilimi artmaktadır. İsveç, Norveç ve Danimarka dan sonra Almanya ve Hollanda daki bazı özel sigorta şirketlerinin de termal tedavileri için Türkiye ye göndereceği hastalarının masraflarını karşılama kararı almaları, ülkemizin termal turizm açısından önemli bir pazar payı oluşturmasını sağlayacaktır. Sağlıkta Dönüşüm Programı nın temel amacı; Herkes için ulaşılabilir, nitelikli ve sürdürülebilir sağlık hizmetinin, etkili, kaliteli, verimli ve hakkaniyete uygun bir şekilde sunulması olarak tanımlanmaktadır. Türkiye, sağlık sektöründe çok iyi yetişmiş ve eğitimli insan gücüne sahiptir. Yabancı dil bilen doktor ve sağlık çalışanlarıyla iletişim konusunda sorun yaşanmamaktadır. Sağlık turisti, kafasında oluşan her türlü soruya kolaylıkla cevap alabilir durumdadır. Ayrıca ameliyat öncesi ve sonrasında gerek doktorlar gerekse hemşireler tedavi olan sağlık turistini yeterli düzeyde bilgilendirerek, moral desteği sağlamaktadır. Sağlık turizmi; insanların sağlığına duyduğu özenin artmasının yanı sıra, sağlık hizmetlerinin rekabetçi bir ortamda sürdürülmesini sağlamıştır. Bu doğrultuda maliyet farkları ana unsur olarak kaldığı sürece, ülkemiz sağlık turizmi alanında gelecekte daha da hızlı bir artış gösterecektir. Özellikle plastik cerrahiye olan talep artışının devam edeceği, böylece denizaşırı hizmetler için de önemli bir talep oluşacağı öngörülmektedir. Türkiye verdiği kaliteli ve ekonomik sağlık hizmetleriyle sağlık turizmi konusunda dünyada bir numara olmayı hedeflemektedir. Dönüşümde Sağlık Turizmi Sağlıkta Dönüşüm Programı nın temel amacı; Herkes için ulaşılabilir, nitelikli ve sürdürülebilir sağlık hizmetinin, etkili, kaliteli, verimli ve hakkaniyete uygun bir şekilde sunulması olarak tanımlanmaktadır. İnsan odaklı Sağlıkta Dönüşüm Programı ile gelişmiş ülkelerin 20 yılda başaramadıklarını Türkiye 8 yılda başarmıştır. Sağlık dönüşüm programı sonrasında kamu hastaneleri de mali açıdan daha özerk bir konuma gelmiş, yüksek kalitede ve ileri teknoloji ile hizmet vermeye başlamıştır. Buna paralel olarak kamu hastanelerine yabancı uyruklu hasta başvurusu artmıştır. Ülkemizde, hizmet sunumu üzerine büyük ve hızlı etkisi olan kademeli değişiklikler gerçekleştirmiştir. Bu tecrübelere dayanarak global sağlık turizminin ilgisini çekecek küresel tanınmayı elde etmek amacıyla uluslararası işbirliğini geliştirerek, kalkınmayı destekleyip tüm sektörde sağlanan kalite iyileşmesini devam ettirmektedir. Ayrıca Sağlık Bakanlığı Türkiye de bir Kamu-Özel Ortaklığı stratejisi uygulamayı planlamaktadır. Kaynaklar * (Sağlık Turizmi Derneği) * (Sağlık Bakanlığı ) Tatil ve Tedavi Türkiye de bir arada Birlik te Sağlık Turizmi Sağlık turizmi ile ilgili tüm işlemler ve koordinasyon, kanun gereği Sağlık Bakanlığı nın sorumluluğundadır. Birliğimize bağlı Dr. Siyami Ersek Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Medeniyet Üniversitesi Sağlık Turizminde Rakamlar Türkiye nin sağlıkta son 10 yılda geldiği mükemmel nokta; coğrafi, stratejik konumu, iklimi ve çevresinde 4 saatlik uçuş mesafesinde yaşayan 1 milyar insan potansiyeli ile önemli bir konumdadır. Türkiye Cumhuriyeti nin kuruluşunun 100. yıldönümü olan 2023 deki sağlık turizmi hedefi, 2 milyon uluslararası hasta ve 20 milyar USD gelir elde etmektir. Ülkemizin hedefi sağlık turizminde bölgesinde lider olmaktır Yılında Ülkemize Gelen Sağlık Turisti sayısı 56 bin 276 kişi iken 2009 yılında 74 bin 519 a yükselmiştir. Hızla devam eden büyüme 2010 yılında Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastane lerinde yurtdışı hasta koordinasyonu merkezleri bulunmaktadır. Bu alanda Dr. Siyami Ersek Göğüs Hastalıkları Hastanesi uzun yıllar hizmet vererek, gerçekleştirdiği binlerce ameliyat ile birikimli ve tecrübeli sağlık kuruluşları arasında yer almayı başarmıştır. 109 bin 3 kişiye ulaşırken bu sayı 2011 yılında 156 bin 167 kişi olmuştur yılında ülkemize gelen sağlık turisti sayısında rekor kırılarak bu sayı 262 bin kişiye ulaşmıştır. Böylece ülkemize gelen yabancı hasta sayısı 2009 larda yıllık 74 bin iken, bu sayı bu gün 250 bini aşmıştır. İki yıl önce yabancı hastadan tahmini yıllık gelir 500 milyon TL iken bu gün 1 milyar TL yi ulaştı. Sağlık Turizminde ülkemiz dünyada ilk 20 ülkenin içinde iken bugün ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. Geçen yıllarda rakamlara yansıyan sağlık turisti sayısının giderek arttığını görebiliyoruz. 24 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 DOSYASAĞLIKTURİZMİSAĞLIK DİPLOMASİSİ 25

14 DOSYA DOSYA SAĞLIK DİPLOMASİSİ NEDİR? Hastalıkların kürselleşmesi, uluslararası çatışmalara kesin sonuçlar üretilememesi, insan sağlığına yönelik yeni tehdit algılarının meydana gelmesi sağlık diplomasisi kavramının, günümüzde çok daha önemli bir yere oturmasını sağladı. Çok uzun zamandan itibaren uygulanan sağlık diplomasisi özellikle küreselleşmenin etkisiyle dış politikanın önemli bir dalı olarak faaliyetlerini sürdürüyor. Dış politikanın ilgi alanına girmesiyle birlikte yumuşak güç (soft power) kapsamında değerlendirilen sağlık diplomasisi ile ilgili yapılan belli başlı tanımlar şu şekildedir:1 Özellikle çatışmalı bölgeler ve kaynak sıkıntısı çeken yabancı ülkelerle uluslararası ilişkilerin güçlendirilmesi ve sürdürülmesini sağlayan, küresel sağlığın geliştirilmesi hedefini yardım alan ve yardım eden ülkeler yönünden çift taraflı olarak destekleyen bir siyasi değişim hareketi. (Novotny & Adams) Sağlık diplomasisi mevcut sağlık personelinin etkin kullanılmasını ve tıbbi müdahaleyi uygulayacak sağlık çalışanlarının dezavantajlı bölgelere sağlık hizmeti götürmesini sağlar. Kamu sağlığına yön veren ve yöneten çok düzeyli ve çok aktörlü küresel müzakere süreçlerinin şekillendirilmesi ve yönetilmesi. (Kickbusch ve Berger) Yoksul ülkelerdeki insanların kalplerinin ve zihinlerinin en çok ihtiyaç duydukları tıbbi yardım, uzmanlık ve personel göndererek kazanılmasıdır. (Fauci) Küreselleşmenin olumsuz etkilerinin çoğalması ile birlikte kamu sağlığını ve güvenliğini tehdit eden açlık, salgın hastalıklar, psikolojik baskı, yoksulluğun azaltılması, insan kaynaklı hastalıklar, bir ülkenin nüfusunu tehdit eden SARS ya da kuş gribi gibi hastalıklar ile biyo-terörizm sağlık diplomasisine duyulan ihtiyacı daha da arttırmıştır.2 Bu sebepten dolayı daha önce sert güç (hard power) üzerine inşa edilen geleneksel diplomasi yöntemleri terk edilmiş, yabancı ülkelerdeki insanların gönüllerini kazanacak ve bu yolla ülke imajına olumlu yönde katkı sağlayacak, sağlık diplomasisi gibi yeni yöntemler popülerlik kazanmıştır.3 Sağlık diplomasisi, sağlıkla ilgili karmaşık sorunların çözümünde ortak aklın harekete geçmesini de teşvik etmektedir. Küresel iklim değişikliği, genetiği değiştirilmiş gıdalar, yasadışı göçler gibi insan sağlığını ilgilendiren birçok krizin çözülmesinde sağlık diplomasisi etkin bir rol üstlenebilir. Bu noktalardan hareketle, sağlık diplomasisinin son yıllarda neden dış politikanın önemli bir trendi olduğunu Novotny ve Adams şu başlıklar altında açıklamaktadır: 4 Klinik Diplomasisi Sağlık diplomasisi sadece tıbbi bilgilerle donanmış sağlık çalışanlarının yetişmesine katkıda bulunmaz. Aynı zamanda ülkenin çıkarlarının maksimize edilmesi için sağlık yardımı götürülecek bölgenin siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik hatta sportif özelliklerini bilen sağlık çalışanlarının yetişmesinde de önemli rol oynar. Sağlık Güvenliği Küreselleşen bir dünyada, ulusal güvenliği tehdit eden durumların varlığı ve sınır ötesi hastalıkların hızla yayılması nedeniyle sağlık güvenliği daha önce hiç olmadığı kadar gündemi işgal etmektedir. İnsan Hakları Herkesin sunulan sağlık imkânlarından eşit şekilde faydalanmasını sağlayacak sağlık diplomasisi bu yönüyle sınırlar ötesinde aynı sağlık imkânlarından milyonlarca kişinin yararlanmasında aracı olabilir. Sosyal Adalet ve Eşitlik Sağlık diplomasisi bu yönüyle gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan veya az gelişmiş ülkelere kaynak transferi sağlayarak, sosyal adalet ve eşitliğe katkı sağlayabilir. Siyasi Anlayış ve Savunuculuk Sağlık diplomasisi, sağlığın geliştirilmesi konusunda sağlık politikalarının yapımı ve uygulayıcısı olarak gördüğü devleti baş aktör olarak kabul eder. Savunuculuk açısından ele alındığında, sağlık diplomasisi sadece sağlık ile ilgili mevzularda değil aynı zamanda onunla ilintili olan sosyal, siyasal ve ekonomik meselelerin çözümünde de önemli fonksiyonlar üstlenecektir. Kriz ve Sağlık Dünya yüzyıllardan beri savaşlar, etnik çekişmeler veya doğal afetler ile sarsılmaktadır. Küresel sağlık diplomasisi yaşanan bu krizlere anında cevap verilmesi, kamu sağlığı alt yapısının kurulması, eğitimli ve mobil sağlık uzmanlarının temini ile yaşanan bu büyük krizlerin ağır sonuçlarının hafifletilmesini sağlar. Kalifiye Sağlık Elemanı Kaynağı Dünyada yetişmiş sağlık elemanı açısından büyük bir dengesizliğin olduğu 1. Kelley Lee ve Richard Smith, What is Global Health Diplomacy? A Conceptual Review, What -is-global-healt-diplomacy-fall-2011.pdf ( ) 2. Vincanne Adams vd., Global Health Diplomacy, Medical Anthropology, 27(4), Ekim 2008, s William Vanderwagen, Health Diplomacy: Winning Hearts ve Minds through the Use of Health Interventions, Military Medicine, 10(3) s.3 4. Ilona Kickbusch ve Chantal Berger, Global Health Diplomacy, R.Eletr.de Com. Inf. Inov. Saude, 4(1) (Mart 2010). s Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 DOSYASAĞLIKTURİZMİSAĞLIK DİPLOMASİSİ 27

15 DOSYA DOSYA ortadadır. Sağlık diplomasisi mevcut sağlık personelinin etkin kullanılmasını ve tıbbi müdahaleyi uygulayacak sağlık çalışanlarının dezavantajlı bölgelere sağlık hizmeti götürmesini sağlar. Bilimsel Araştırmaların Teşviki Sağlık diplomasisi bilimsel çalışmalar sonucu elde edilen bilginin paylaşılmasında, toplumun sosyal paydaş olarak bu çalışmalarda yer almasında ve araştırma sonucu elde edilen tedavi edici etkilerin bütün toplumla paylaşılmasında önemli bir köprü görevi üstlenir. Küresel Ekonomi Sağlığın korunması, geliştirilmesi konusu en çok küresel ekonominin geliştirilmesinde katkı sağlar. Küresel ekonomiyi tehdit eden salgın hastalıklar, toplu ölümler ya da biyo-terörizm gibi olumsuzluklar küresel ticareti ve küresel ekonomiyi ters yönde etkiler. Göç ve Sağlık Sağlık diplomasisi, göçlerle birlikte gelen hastalıkların önlenmesi ve bütün dünyaya yayılmasının engellenmesi için göçmen nüfusun, sağlık ihtiyaçlarını yerinde tespit edip çözüm yolları geliştirmek için harekete geçer. Tıbbi Turizm Kimi ülkelerde sağlık harcamalarının oldukça yüksek olması, o ülkenin vatandaşlarını fiyat-kalite dengesinin daha uygun olduğu başka ülkelerde sağlık hizmeti almaya zorlamaktadır. Sağlık diplomasisi, uluslararası birçok problemin çözümü için ülkeler arasında karşılıklı işbirliği ve ortak hareket etme duygusunu teşvik ederek sosyal, siyasal, kültürel vb. nedenlerle aralarında husumet bulunan ülkelerin birbirleri ile yakınlaşmalarına vesile olabilir. Uluslararası Yardımların Değişen Çerçevesi Son yıllarda sivil toplum kuruluşlarının etkinliklerinin artması ile birlikte sağlık alanında yapılan sağlık personeli ve materyal yardımı, sivil toplum kuruluşları aracılığı ile ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmaktadır. Bu konuda sağlık diplomasisi; devlet, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında sinerji yaratarak sağlık hizmetlerinin daha etkin bir şekilde sunulmasını sağlamaktadır. SAĞLIK DİPLOMASİSİNİN ÖNEMİ Sağlık Diplomasisi, son yıllarda küresel sağlık problemlerinin ortaya çıkışı ile birlikte önem kazanmaya başlamıştır. Özellikle 90 lı yıllardan sonra hızla yayılan HIV virüsü, sağlık diplomasisinin önem kazanmasındaki en büyük faktörlerden biri olarak değerlendirilir. HIV virüsünün ortaya çıkışı ile birlikte, kamu sağlığı ile ilgili problemlerin sadece uluslararası örgütlerin ilgilenmesi gereken bir mesele olmadığı; aynı zamanda ulusal hükümetlerin de mücadele etmesi gereken bir sorun olduğu anlaşılmıştır. 5 Sağlık Diplomasisi; Kickbusch tarafından kamu sağlığına yön veren ve yöneten çok düzeyli ve çok aktörlü küresel müzakere süreçlerini şekillendirmek ve yönetmek 6 şeklinde tanımlanmaktadır. Bu doğrultuda ulusal sınırları ve hükümetleri aşan, küresel sağlık oyuncuları ve karar vericileri insan sağlığı konusunda harekete geçirmeyi hedefleyen temel bir misyon üstlenmiştir.7 Bu nedenle, ülkeler küresel sağlık ile ilgili sorunların çözümünde aktif rol alarak yabancı halklar ve hükümetlerin düşüncelerini etkilemek, bir ülkenin politikaları, eylemleri, ekonomik ve politik sistemleri hakkında olumlu imaj oluşturmak ve yabancı kamuoyun- daki hakim algının olumlu yönde değişmesine katkıda bulunmak amacıyla sağlık diplomasisini kullanmaktadırlar.8 Sağlık diplomasisi kavramını ilk kez 1978 de kullanan Peter Bourne da konunun bu yönüne dikkat çekerek sağlık gibi kimi insani meseleler ülkeler arasında diyalogun kurulmasına ve diplomatik engellerin kalkmasına yardımcı olabilir, çünkü bu tür geleneksel, geçici ya da duygusal kaygıların çok çok ötesindedir diyerek gündeme getirmiştir. Böylece sağlık diplomasisinin uluslararası ilişkilerdeki önemine ışık tutmuştur.9 Adam ve Novotny sağlık diplomasisinin daha önce defalarca denenmiş ve başarısız olmuş geleneksel diplomasi yöntemlerine karşı bir alternatif olduğunu belirtmektedir. Sağlık diplomasisi sadece kıt kaynakların doğru kullanımı ve yardım yapan ile yardım alan ülkeler arasındaki ilişkilerin gelişmesinde büyük pay sahibi değildir. Aynı zamanda, siyasi ilişkilerde tek taraflılıkla mücadele edilmesi, küresel sağlığın gelişimi için mevcut kaynakların seferber edilmesi, yoksul ülkelerde ekonomik gelişimin ve istikrarın sağlanması, hastalıkların küreselleşmesinin önlenmesi ve en önemlisi barış, sağlık ve ekonomik istikrar arasındaki dengenin sağlanması adil bir şekilde uygulanan sağlık diplomasisine bağlıdır.10 Sağlık diplomasisi, uluslararası birçok problemin çözümü için ülkeler arasında karşılıklı işbirliği ve ortak hareket etme duygusunu teşvik ederek sosyal, siyasal, kültürel vb. nedenlerle aralarında husumet bulunan ülkelerin birbirleri ile yakınlaşmalarına vesile olabilir.11 SAĞLIK DİPLOMASİSİ VE DIŞ POLİTİKA İLİŞKİSİ Dünyada kamu sağlığını ve güvenliğini tehdit eden unsurların küreselleşmesinin de temel etken olarak kabul edilmesi son yıllarda sağlık diplomasisine verilen önemi daha da arttırmıştır.12 Ulusal sağlık problemleri ve salgın hastalıkların özellikle göçlerle birlikte küresel birer sorun haline gelmeleri sağlık güvenliği kavramını gündeme getirmiştir. Bu kavram, ulusal hükümetleri sorunun çıktığı bölgelerde acil önlemler alarak sorunların küreselleşip kendi ulusal çıkarlarını tehdit etmesini önlemeye zorlamıştır.13 Özellikle son yıllarda küreselleşmenin yıkıcı etkilerinin artmasına paralel olarak dış politikada sağlıkla ilgili kaygılar da insani olmaktan çıkıp ekonomik, ticari ve güvenlik öncelikli sorunlara dönüşmüştür.14 Bu konu ile ilgili olarak, Berger-Kickbusch son yıllarda değişen küresel sağlık anlayışı ile birlikte artık küresel faktörlerin hastalık türlerine göre değil, hastalığın ortaya çıkışına neden olan sosyal ve ekonomik sebeplere odaklandığını belirtmektedir.15 Böylesine bir anlayışın gelişmesindeki temel neden ise sağlık meselesinin dış politika, güvenlik sorunu ve ticari ilişkiler konularında giderek daha da kritik bir etmen olmasıyla yakından ilintilidir yılında Norveç, Fransa, Brezilya, Endonezya, Senegal, Güney Afrika ve Tayland Dışişleri Bakanlarının imzaladıkları Oslo Bakanlar Deklarasyonu nda ise küresel sağlık konusu çözülmesi gereken en acil konu olarak tanımlanmış ve bu konuda alınacak tedbirlerin küresel istikrara büyük katkılar sunacağının altı çizilmiştir.17 Oslo Bakanlar Deklarasyonu nda belirtildiği üzere: Sağlık, çevre, ticaret, ekonomik büyüme, sosyal gelişim, ulusal güvenlik, insan hakları ve itibarı ile çok yakından ilişkilidir. Küreselleşen ve birbirine daha çok bağlanan bir dünyada, küresel sağlık meselesi gelişen veya gelişmekte olan bütün ülkeler açısından önemli bir etkiye sahiptir. Sağlık meselesinin küresel ölçekte ele alınması bu nedenle bütün ulusların çıkarına olacaktır. 18 Daha önce sosyal, siyasal, ekonomik vb. izolasyonlar veya ambargolar gibi başarısız diplomatik manevralarla hizaya getirilmek istenen ülkelerde yaşanan açlık, gıda sıkıntısı, çocuk ölümleri gibi durumlar bu tip yöntemlerin sorgulanmasına neden olmaktadır.19 Bu tür sorunlara çözüm getirmesi amacıyla sunulan sağlık diplomasisi ise insani olmaktan ziyade ekonomik çıkarların gerçekleştirilmesine odaklandığı için eleştirilmektedir.20 Bu konuyu Amerika Birleşik Devletleri nin küresel sağlık politikaları üzerinden örneklendiren Jones konuyu şu şekilde açıklamaktadır:21 Amerika Birleşik Devletleri insani yükümlülük ve ulusal güvenliğin şartı olarak kamu sağlığının ve sağlık sistemlerinin geliştirilmesi üzerine çalışır. Küresel sağlığın geliştirilmesi sürdürülebilirlik ve büyümeyi, radikal akımların yayılmasının önlenmesini, göçlere neden olan sebeplerin ve yardımların azaltılmasını ve daha güçlü siyasi ortaklıklar ve ekonomik ilişkilerin kurulmasını teşvik eder. Bu nedenle sağlık diplomasisi küresel güvenliğin sağlanmasında ve güçlü ortaklıklar kurulmasında Amerikan dış politikasının önemli bir parçasını oluşturur. Küresel sağlık konusunun ancak ekonomik çıkarlar ve ulusal güvenlik sorunları ortaya çıktığında ele alınan konular olduğunu belirten Feldbaum ve Michaud ise sağlık gibi insani değerlerin devletler için düşük düzeyli politik öncelikler ancak mali çıkarların ise yüksek düzeyli politik öncelikler olduğunu belirtmişlerdir. 5. Kerri Ann Jones, New Complexities and Approaches to Global Health Diplomacy: View from the U.S Department of State, Plos medicine, 7(5). (Mayıs 2010). s Harley Feldbaum, Joshua Michaud, health Diplomacy and the Enduring revelance of Foreign 7. Ilona Kickbuschs ve Chantal Berger, Global Health Diplomacy, R.Eletr. de Com Inf. Inov. Saude, 4(1). (Mart 2010). s Tuğçe Ersoy Öztürk, Dış Politikada Etkin Unsur: kamu Diplomasisi ve Türkiye nin Kamu Diplomasisi Etkinliği, ( ) 10. Rebecca Katz vd., Defining Health Diplomacy: Changing Demands in the Era Globalization, Milbank Quarterly, 89(3), s Harley Feldbaum vd., Global Health and Foreign Policy, Epidemiologic Reviews, 32. (Nisan 2010). s William Aldis, Health Security As A Public Health Concept: A Critical Analysis, health Policy and Planning, 23, (Ağustos 2008). s Kerri Ann Jones, New Complexities and Approaches to Global Health Diplomacy: View from the U.S Department of State, Plos medicine, 7(5). (Mayıs 2010). s Ronald Labonte ve Michelle Gagnon, framing Health and Foreign Policy: Lessons for Global Health Diplomacy Globalization and Health, 6(14), (2010), s Kickbusch ve Berger, a.g.e., s Kickbusch ve Berger, a.g.e., s Ronald Labonte ve Michelle L. Gagnon, Human Rights in Global Health Diplomacy: A critical Assessment, Journal of Human Rights, 10. (2011). s Labonte ve Gagnon, a.g.e., s Harley Feldbaum vd., Global Health and Foreign Policy, Epidemiologic reviews, 32. (Nisan 2010). s Feldbaum, a.g.e., s Kerri Ann Jones, New Complexities and Approaches to Global Health Diplomacy: View from the U.S. Department of State, Pios Medicine, 7(5). (Mayıs 2010). s.2 28 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 DOSYASAĞLIKTURİZMİSAĞLIK DİPLOMASİSİ 29

16 Söyleşi Ümraniye Belediye Başkanı Hasan Can 2004 ten bu yana İstanbul un en kalabalık ikinci ilçesinin yerel yönetiminin başkanısınız. Bir yönetici olarak gerçekleştirdiğiniz hizmetlerin başarıyla sonuçlanması için nasıl bir çaba sarf ediyorsunuz? Ümraniye, çok özel bir ilçe. Nüfusu ve sosyal yapısı ile adeta küçük bir İstanbul gibi. Belediye Başkanı olarak Ümraniye gibi bir ilçeye hizmet vermek bir mutluluk kaynağı benim için. Ümraniye nin Belediye Başkanı olmak, elbette ki zor ve zor olduğu kadar da anlamlı bir görev. İlçemizi daha mutlu, daha huzurlu, daha çağdaş ve yaşanılır kılabilmek için var gücümüzle çaba gösteriyoruz. Gerçekleştirdiğimiz birçok hizmetin başarılı olmasının arkasında, Ümraniyeli vatandaşlarımızla her an iletişim halinde olmamız yatıyor. Vatandaşlarımız bize birçok vesile ile ulaşabiliyor, görüş ve eleştirilerini bizimle paylaşabiliyor. Öncelikle sık sık bir araya geldiğimiz ortamlarda vatandaşlarımızın talep ve görüşlerini dinliyoruz. Artık çağımızın gerektirdiği sosyal medyadan da vatandaşlarımız bizimle iletişime geçiyor ve sorunların kısa zamanda çözüme ulaşmasını sağlıyoruz. Yerel Yönetimde Sağlık Politikalarıyla Ümraniye, İstanbul un hızlı kentleşen ve nüfusu hızla artan ilçelerinden biri. Hızla artan bu nüfusa; dinamik ve hizmet kalitesini artırabilen bir yönetim algısı gerekiyor. Bu doğrultuda 2004 ten bu yana Ümraniye de Belediye Başkanlığı yapan Hasan Can ile, yöneticiliğinin arka planını ve hayata geçirdiği projeleri konuştuk. Sosyal belediyecilik kapsamında hayata geçirdiğiniz projelerinizden bizlere bahsedebilir misiniz? Klasik belediyeciliğin yanı sıra kültürel ve sosyal belediyecilik anlayışı doğrultusunda gerçekleştirdiğimiz hizmetlerle de Ümraniye nin vizyonunu bambaşka yerlere getirdik. Bize göre, bir ilçenin sokak, cadde ve yollarının modern olması kadar, o ilçede yaşayan ahalinin sağlık, huzur ve mutluluğu da önemlidir. Sosyal belediyecilik anlayışı doğrultusunda, Ümraniyelilerin sosyal yaşam kalitesini yükseltmeye gayret ettik. Okulların yapımı, bakım ve onarımını üstlendik. Ortaokul ve liselere yönelik ödüllü sınavlar düzenledik, kırtasiye yardımlarında bulunduk. Yardıma muhtaç yoksul vatandaşlarımıza yardımda bulunduk. Yaptırdığımız Halil İbrahim Aşevi Sofrası ile her gün 550 kişilik yemeği, yoksul vatandaşlarımızın evine ulaştırıyoruz. Engelleri Birlikte Aşıyoruz sloganıyla, 4 engelli aracı hizmete sunduk. Kültürel belediyecilik anlayışı ile geleneksel olarak yaptığımız Resim, Hikaye ve Şiir yarışmaları marka haline gelirken, ödüllü eserleri kitaplaştırdık. Bir ilke imza atarak Çanakkale Zaferi ni çizgi sinema formatında yaptırarak Çanakkale Geçilmez isimli çizgi sinemayla bu destanı ölümsüzleştirdik. Yurt içi ve yurt dışından milyonlarca kişi tarafından izlenen Çanakkale Geçilmez çizgi sineması, örnek bir kültürel hizmet olarak büyük takdir topladı. Bununla birlikte Ümraniye Belediyesi olarak her yıl binlerce Ümraniyeliyi Çanakkale Şehitlikleri ni ziyarete götürüyoruz. Kültür merkezi bulunmayan ilçemize on yedi Kültür Merkezi kazandırdık. Yine çocuk ve gençlerimiz için yaptırdığımız 30 a yakın Bilgi Evi aralıksız hizmet veriyor. Gerçekleştirdiğimiz önemli projelerden biri de Biz Gönüllüyüz, Biz Öğretiriz kampanyası idi. Bu çalışma ile Ümraniye de yaşayan ve çeşitli nedenlerden ötürü okuma-yazma öğrenememiş engelli kardeşlerimize evlerinde eğitim imkânı sunduk. Sosyal belediyecilik anlayışı doğrultusunda, sosyal ve kültürel hizmetler yapmaya devam ediyoruz. Yine her yıl olduğu gibi bu yıl da eğitim sezonu başında, Ümraniye deki okullarda okuyan binlerce öğrencimize okul kıyafetleri ile kırtasiye setleri hediye ettik. Burada yalnızca bir kaçını saydığımız bu dev hizmetler bundan sonra da artarak devam edecek. Hızlı nüfus artışının ilk hissedildiği alanlardan biri de sağlıktır. Ümraniye Belediyesi olarak sağlık sektöründe de imza attığınız projeler var mı? Sağlıklı bir geleceğe, ancak sağlıklı şehirlerle ve bilinçli toplumlarla ulaşılabileceğinin farkındayız. Belediye olarak, ilçemizdeki sağlık hizmetlerinde sınır tanımıyoruz. Sağlık hafife alınamaz, ertelenemez bir hizmet alanıdır. Biz de belediye olarak bu konuda alanında örnek teşkil edecek birçok hizmete imza attık. Eskiden sağlık ocakları vardı. Şimdi Aile Sağlığı Merkezleri ve her ailenin doktoru var. 35 mahallesi bulunan Ümraniye ye 30 a yakın sağlık ocağı yaptık ve halen yapmaya devam ediyoruz. Sağlık ocaklarının yanında Ümraniyemizde bulunan eğitim ve araştırma hastanesine vatandaşlarımızın daha iyi hizmet alabilmeleri için otomasyon sistemi kurduk. Kurduğumuz bu sistemle doktorların baktığı hasta bakım oranı yaklaşık 7 kat arttı. MR-Tomografi cihazları ile 50 tekerlikli sandalyeyi de hastanemize teslim ettik. Bunun yanında poliklinikler ve Yeni Doğan Bebek Yoğun Bakım Ünitesi de yaptırarak sağlık alanına katkı da bulunmaya devam ediyoruz. Bunların yanında öğrencilerimizin daha nezih ortamlarda eğitim yapmaları için okullarımızı dezenfekte ederek boya badana yardımında da bulunuyoruz. Sağlık Bakanlığı, sağlıklı nesiller için 2014 yılını Sağlıklı Yaşam ve Hareket Yılı olarak ilan etti. Sizin de başkanlığınız süresince bu doğrultuda ilçe insanını spora teşvik etmek ve bu yönde imkanlar sağlamak adına hayata geçirdiğiniz hizmetlerinizi görüyoruz. Bunları bizimle paylaşır mısınız? Her alanda olduğu gibi sağlık konusunda göstermiş olduğumuz hassasiyeti aynı zamanda spor için de gösteriyoruz. Sağlıklı ve zinde bir gelecek için vatandaşlarımızı spora teşvik etmek ve bu yönde imkanlar sağlamak için çeşitli etkinlikler düzenliyoruz. Gençler arasındaki dostluk bağlarını güçlendirmek, onların motivasyon ve verimliliğini arttırmak, birlik ve beraberliklerini sağlamanın yanı sıra sporun kişileri birleştirici özelliği kapsamında, çocuklarımızın fairplay ruhuna yakışır şekilde yarışmalarını sağlamak gibi çeşitli amaçlarla, spor organizasyonları düzenledik ve bunları geleneksel hale getirdik. Bu sene beşincisini yaptığımız Ümraniye Spor Oyunları; okul sıralarında bunalan öğrencilerimize yönelik yaptığımız çalışmalardan. Hali hazırda, Ümraniye nin bütün mahallelerine hizmet edecek şekilde ayarlanmış, birbirine yakın olmayan 3 ayrı Kültür Merkezimizde bulunan spor salonları ile de Ümraniyelilere sağlıklı yaşam hizmeti veriyoruz. Ümraniye Belediyesi Hekimbaşı Spor ve Sosyal Tesisleri modernize ettiğimiz hali ile gençlerimiz için spor merkezi haline geldi. Ayrıca Dudullu İmam Hatip Lisesi ne modern bir spor salonu da kazandırdık. Yoğun çalışma temposunda sağlığınıza gereken hassasiyeti gösterebiliyor musunuz? Sağlığımız yerinde olmadan, sağlıklı ve güzel hizmetler yapmak mümkün olmaz. Mükemmel yapılmayan hizmetlerin de bu denli geniş kitlelere ulaşması düşünülemez. Yoğun çalışma temposu içerisinde spor yapma olanağını pek fazla bulamıyorum. Ama sağlıklı ve dengeli beslenmeye dikkat ediyorum. 30 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 31

17 Uzmanından Diş hekimliğini ilgilendiren iki temel problem olan diş çürükleri ve periodontal hastalıklar, çocukluk döneminde başladıkları için koruyucu diş hekimliği, çocuğun doğumuyla birlikte başlamalıdır. Diş çürüğü ve periodontal hastalığın nedenlerinin çok faktörlü olduğu düşünülse de temel nedenin, dental plak olduğu kabul edilmektedir. Bu hastalıklar ancak plağın uzaklaştırılması ile iyileşme gösterebilir. Başarılı bir tedavi ve koruma, bireyin ağız hijyeni alışkanlıklarını doğru uygulamasına bağlıdır. Dt. Binnur Kara Dinç Oluşmadan önlenebilen hastalıklar grubuna giren ve genel sağlığın bir parçası olan ağız ve diş sağlığı, bilindiği üzere yaşam kalitesinin devamı açısından büyük önem taşıyor. Peki çocuk yaşlardan itibaren edinmemiz gereken önemli alışkanlıklardan biri olan diş temizliğini doğru yapıyor muyuz? Diş plağı yoğun bir film tabakası olup dişlerin üzerinde veya her bölgesinde bulunabilir. Diş plağı içerisinde bakteri, yiyecek atıkları ve tükürük gibi içerikler bulunmaktadır. Dişlerin ve diş etlerinin sağlıklı olması için diş fırçası ve diş ipi her gün diş plağının uzaklaştırılmasında kullanılmalı ve ilk diş çıktığı andan itibaren büyüklerin gözetimi ve yardımı ile dişlerin temizliğine başlanmalıdır. Dişleri ve dişetlerini temizlemek için doğru fırçalama önemlidir. Diş fırçası yumuşak veya orta sert, naylon kıllı ve yuvarlak uçlu olmalıdır. Böylece, fırçalama esnasında dişler ve dişeti zarar görmez. Fırçanın baş kısmının küçük ve yuvarlak olması, her yere ulaşımı kolaylaştırır. Diş fırçanızın kılları aşınma belirtileri gösterdiğinde -yani 2-3 ayda bir- değiştirilmesi gereklidir. Ayrıca uygun diş macunu seçimi de diş hekimi yardımıyla yapılmalıdır. Hareketli Protezlerin Temizlenmesi Her yemekten sonra protezlerin yıkanması ve ağzın çalkalanması alışkanlık haline getirilmelidir. Günde iki kez protezlerin fırça ve sabunla temizlenmesi gerekmektedir. Fırçalama işleminden sonra protezleri temizlemek için üretilmiş, suda eriyen tabletler kullanılabilir. Bu amaçla üretilmiş toz şeklindeki ürünler, aşınmaya neden olacağı için kullanılmamalıdır. Protezin metal kısımları varsa bu kısımları deforme etmeyecek şekilde temizleme işlemi yapılmalıdır. Dokulardaki kan akımının normale dönmesi için hareketli protezlerin günlük 8 saat kullanılması gerekir. Bu nedenle protezler uyku sırasında çıkarılmalı, içi su dolu kapalı bir kapta saklanmalı ve sabah tekrar takılmalıdır. Doğru Diş Fırçalama Nasıl Yapılır Fırça dişetinin başladığı bölgeye 45 derece açı ile yerleştirilmeli, fırçanın kılları hem diş yüzeyine hem de dişetine temas ettirilmelidir. Dişlerin dış yüzeylerini fırçalarken, diş fırçası 2-3 dişi içine alacak şekilde ve arkaya ve öne yuvarlak hareketler yaparak dişetinden dişe doğru fırçalanmalı, daha sonra yandaki 2-3 diş için aynı işlem tekrarlanmalıdır. Dişlerin dış yüzeylerinin fırçalanmasını tamamladıktan sonra iç yüzeylerine geçilmedir. Ön dişlerin arka kısmında diş fırçası dik tutulur. Fırçanın ön yarısı kullanılarak yukarı ve aşağı hareketlerle alt üst ön dişlerin iç yüzeyleri fırçalanır. Diş fırçası dişlerin çiğneyici yüzeyi üzerine yerleştirilir ve ileri-geri hareketle alt üst arka dişlerin çiğneyici yüzeyleri fırçalanır. Dişlerin fırçalanması işlemi tamamlandıktan sonra dil de fırçalanmalıdır. Böylece dil yüzeyinde kötü koku oluşturan bakteriler uzaklaştırılmış olur. Diş İpi Kullanımı 30 cm. kadar diş ipi iki elin orta parmaklarına sarılır, üst dişler için baş parmak ve işaret parmağı, alt dişler için ipi aşağı yönde çevirip işaret parmakları kullanılır. Diş ipi dişlerin arasına ve ipe C şekli verilerek dişin çevresine yerleştirilir. Dişetine doğru yavaşça ilerletilir ve dişin etrafında sıkıca tutarken, diş arasındaki plak uzaklaştırılır. Dişin her iki yüzündeki ara bölgeler temizlenir. 2-3 diş üzerinde gezdirilen ip, parmağa sarılarak ipin temiz kısmına geçilir. Ağız ve Diş Temizliği İçin Öneriler Diş plağı; fırçalama ve diş ipi kullanımı ile uzaklaştırılır. Ağzın sadece çalkalanması yeterli değildir. Eğer diş plağı kaldırılmazsa iki günden kısa bir sürede diş taşına dönüşebilir. Diş taşı o kadar serttir ki ancak bir diş hekimi tarafından yapılan diş taşı temizliği sonucu uzaklaştırılabilir. Günlük diş fırçalama işlemleri, diş taşı oluşumunu çok azaltır, ancak tamamen yok edemez. Bu nedenle, yılda iki kere diş taşı temizliği yaptırılmalı, fırça ve diş ipliği ile ulaşılamayan bölgelerin temizliği sağlanmalıdır. Diş taşları uzaklaştırılmaz ise dişi çevreleyen kemiğin erimesi mümkün olabilir. Dişlerinizi günde en az iki kez, tercihen kahvaltıdan sonra ve yatmadan önce fırçalayınız. Diş fırçalama işlemi bitince dili de fırçalamak gerekir. Dişlerin yanlış fırçalanması, dişetlerine zarar verebilir ve diş minelerinin aşınmasına neden olabilir. Yeterli diş fırçalama en az iki dakika, yani 120 saniyede yapılabilir. Günde bir kez diş aralarının, diş ipi ile temizlenmesi gereklidir. 6 ayda bir dişlerdeki plak ve diş taşlarını uzaklaştırmak için, diş hekimine gidilmeli ve diş taşı temizliği yaptırılmalıdır. Ağız içinde varsa protezler ve kron köprülerin temizliği de önemlidir. Bu amaçla özel olarak üretilmiş diş ipleri ve ara yüz fırçaları kullanılmalıdır. Öğün aralarında şekerli gıda tüketiminden kaçınılmalıdır. Eğer, şekerli gıda aldıysanız ve diş fırçalama olanağınız yoksa, en azından ağzınızı suyla çalkalamayı ihmal etmemelisiniz. Portakal ve limon gibi yüksek oranda asit içeren meyvelerin tüketiminden sonra dişlerin hemen fırçalanması yerine, ağzın su ile çok iyi çalkalanması gerekmektedir. Diş fırçalama işlemi bir süre sonra yapılmalıdır. Aksi takdirde, dişlerde aşınma ortaya çıkacaktır. Ağız kuruluğunuz varsa, şekersiz sakızlar ve nemlendirici ajanlar sizi rahatlatabilir. Ağız kuruluğu, ayrıca, protezlerin tutuculuğunu da olumsuz yönde etkiler. Gün içinde bir kaç kez suyla gargara yaparak bu sorunu çözmek mümkündür. 32 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 33

18 KALP YETERSİZLİĞİ VE SUNİ KALP Kalp yetersizliği, kalbin vücuda ihtiyacını sağlayacak kanı pompalayamaması sonucu akciğerler ve vücutta sıvı birikimiyle seyreden, ciddi bir durumdur. KALP YETERSİZLİĞİNİN BELİRTİLERİ NELER? Nefes darlığı, boğulur tarzda öksürük, karın ve bacaklarda şişme, iştahsızlık, halsizlik, depresyon, aşırı sinirlilik, sık idrara çıkma, kalp ritim bozuklukları, günlük işlerini yapamama başlıca bulgularıdır. Erken fark edilip uygun bir şekilde tedavi edilirse hastalar uzun ve kaliteli bir yaşam sürebilirler. Kalp yetersizliği kalp damar hastalığı ( kalp krizi ), yüksek kan basıncı, kalp kapak hastalığı, kalp kası hastalığı, iltihabı ve doğumsal kalp hastalığı gibi durumlarda gelişebilir. Son dönem kalp yetersizliği hastaları günlük aktivitelerini dahi yapamayan, yaşam kalitesi ileri derecede bozulmuş hastalardır. Uzmanından KALP YETERSİZLİĞİNİN EVRELERİ Kalp yetersizliğindeki hastalar için Newyork Kalp Cemiyetinin sınıflandırması şöyledir: 1. evre: Hastalarda belirti yoktur. Fiziksel aktivitelerinde herhangi bir kısıtlanma söz konusu değildir. 2. evre: Hafif kalp yetersizliği. Yokuş veya merdivenlerden çıkmak nefes daralmasına neden olur, ama neredeyse normal bir yaşam biçimi ve çalışma hayatı sürdürmek mümkündür. 3. evre: Orta şiddette kalp yetersizliği. Fiziksel aktivitede daha belirgin kısıtlanma, çalışma hayatını aksatır. Düz yolda yürünmesi dahi, belirtilerin ortaya çıkması açısından yeterli olur. 4. evre: Şiddetli kalp yetersizliği. İstirahat sırasında bile mevcut olan belirtiler, normal fiziksel aktiviteyle şiddetlenir. Kalp bekleyen evre 4 hastaları için, nakle kadar geçecek sürede organ fonksiyonlarını koruyup fonksiyonel kapasitelerini evre 1 e çekebilecek tek tedavi yöntemi, yapay kalp destek sistemleridir. Doç. Dr. Gökçen Orhan Vücudumuz için gerekli oksijeni ve besini taşıyan kan, pompa olarak çalışan kalp sayesinde vücuda dağılır ve dokulara ulaşır. Kalp yetersizliğinde ise kalp, çalışmasına rağmen yeterli miktarda kanı dokulara ulaştıramaz. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı Korumaya Yönelik Stratejik Plan ve Eylem Planı ( ) na göre Türkiye de Konjestif Kalp Yetmezliği prevalansı yüzde 6 dır yılına kadar bu sayının 2 katına, 2030 yılına kadar ise 4 katına çıkacağı tahmin edilmektedir. Kalp nakli son dönem kalp yetersizliği tedavisinde altın standart tedavidir. Yalnızca yaşamı uzatıcı bir yöntem olmayıp, hastanın önceki yaşam stiline dönmesini sağlayan hayat kurtarıcı bir uygulamadır, fakat uygulama alanı donör yetersizliği nedeniyle sınırlıdır. Bu hastaların tamamının yetersiz kadavradan organ temini nedeniyle kalp nakli şansı yoktur. Nakil yapılamayan hastalarda tek tedavi şansı mekanik destek sistemleridir (Yapay kalp sistemleri). Kalp nakline kadar olan süreçte hastanın organlarını sağlıklı şekilde koruyarak transplantasyona köprü ya da nihai sonuç tedavisi olarak uzun dönem mekanik destek sistemleri günümüzdeki tek tedavi seçeneğidir. Açık kalp cerrahisi ya da riskli kardiyolojik perkütan girişimler sonrası bir grup hastada da, ani gelişen kalp yetersizliğinde mekanik destek sistemlerine, yaşamı devam ettirebilmek için ihtiyaç duyulmaktadır. Bu hasta grubunda da iyileşmeye zaman kazandıracak son ve tek tedavi seçeneği kısa dönem mekanik destek sistemleridir. Ancak kısıtlı kamu kaynaklarının etkin ve optimal kullanımını sağlamak için mekanik destek sistemlerinin, bu konuda deneyimli ülkelerdeki merkezlerde uygulandığı gibi sıkı kontrol altında ve eğitim almış yetkin personel tarafından kullanım ve denetiminin sağlanması kaçınılmazdır. Yapay kalp destek sistemleri vücut içine ya da dışına yerleştirilebilen sistemlerdir. Sistemler göğüs kafesine ameliyatla yerleştirilir. Hastalar bu cihazlarla yaşadıkları sürece kan sulandırıcı ilaçlar kullanmak zorundadırlar. Kısa süreli cihazlar 4 haftaya kadar kullanılabilinirken uzun süreli cihazlar yıllarca kullanılabilmektedirler. Bu cihazlarda hastanın kalbi yerinde korunurken total yapay kalp cihazında ise hasta kalbi çıkarılarak cihaz cerrahi olarak takılır. Kalp nakli ve yapay kalp dstek cihazları ancak T.C. Sağlık Bakanlığının yetkilendirdiği sertifikalı ve tecrübeli ekipleri olan merkezler tarafından yapılabilir. 34 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 35

19 Uzmanından T.C. İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği SİGARA YASAĞI VE DİĞER ÜLKELERDEKİ UYGULAMALAR Ayşegül Kara Zorlu Sigara, içeriğinde barındırdığı 4 binden fazla zehirli madde nedeniyle, birçok hastalığın meydana gelmesinden sorumlu tutulmaktadır. Tüm bu zararlar nedeniyle toplumun yaşam kalitesini yükseltmek ve daha sağlıklı bir gelecek için Türkiye, 2009 yılında 4207 sayılı yasayla tütün dumanına sınırlamalar getirmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, yasağın uygulamaya başlaması ile birlikte 15 yaş üzeri nüfusta tütün kullanım sıklığı yüzde 31 den, yüzde 27 ye gerilemiştir. Yasayla birlikte uygulanmaya başlanan dumansız hava sahası projesinin detayları Sağlıklı Hava, Dumansız Sahada Başlar Toplum sağlığına önem veren bir ülke olarak Türkiye, tütünle mücadele konusunda Dumansız Hava Sahası projesini başlatarak dünyaya örnek olmuştur. Sağlık Bakanlığının tütünle mücadele kapsamında yürüttüğü Dumansız Hava Sahası kampanya içeriğine baktığımızda; yasayla ilgili farkındalığı artırmak ve yasaya uyum ve kabulü sağlamak olarak özetleyebiliriz. Türkiye yi, dumansız yeni hayat biçimine özendirerek, yasak kavramı yerine birleştirici ve pozitif değişim odaklı yaklaşımı benimsemiştir. Sigara yasağının hayata geçirilmesi ile birlikte uygulamaya konulan bir diğer hizmet olarak da Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı nı görüyoruz Ekim 2010 da, sigarayı bırakmak isteyenlere destek olmak amacıyla kurulan danışma hattı; sigara bırakma konusunda eğitim almış operatörler aracılığı ile 7/24 hizmet verecek şekilde organize edilmiştir. Gelen çağrıları karşılayan operatörler tarafından danışanlara, sigaranın zararları hakkında bilgi aktarılmakta ve sigara kullanım alışkanlıklarını tespit etmeye yönelik bağımlılık değerlendirme ölçeği uygulanmaktadır. Avrupa sigarayla savaş uygulamalarında Türkiye yi izliyor Geçmişte sigara tiryakilerine Türk gibi içiyorsun benzetmesi yapan Avrupa, şimdilerde Türk gibi sigarayla mücadele ediyorsun sözünü kullanıyor. Sağlık Bakanlığının 2007 yılında başlattığı Dumansız Hava Sahası projesi dünya sağlık otoriteleri tarafından ödüle layık görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü nün (DSÖ) Avrupa bölgesindeki 42 ülke temsilcisinin yer aldığı Tütün Kontrolü Ulusal Odak Noktaları Avrupa Bölgesi Toplantısında, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Margaret Chan, Sayın Başbakan ımıza Küresel Tütün Kontrolü Özel Prestij Ödülü nü layık görerek Türkiye nin başarısını dünyaya duyurmuştur. Avrupa ve Amerika da ki sigara yasaklarını ülke bazında incelediğimizde ise... Hollanda: 1 Ocak 2004 ten itibaren sigara yasağının uygulanmaya başladığı ülkede, 16 milyonluk nüfusun yüzde 30 u sigara içiyor. Tren istasyonları, umumi tuvaletler, iş yerleri de dahil olmak üzere halka açık bir çok yerde sigara içmek yasak. İngiltere: İngiltere de 1 Temmuz 2007 den itibaren bar, restoran gibi mekanlarda sigara içilmesi yasaklanmış ancak sokakta içmek serbest bırakılmıştı. Kanada: 2002 yılında yapılan devlet istatistik araştırmasına göre, Kanada da 15 yaşın üzerinde sigara içenlerin oranı yüzde 21. Bu sayıyla Kanada, dünyada sigara içme oranı en düşük ülkeler arasında yer alıyor. ABD: ABD nin Kaliforniya eyaleti, dünyada en sıkı ve geniş çaplı sigara yasağının uygulandığı yerlerden biri yılında devlet binalarının içinde ya da 1.5 metre yakınında sigara içmek yasaklandı. Eyaletteki restoranlar, barlar, kapalı mekanlar ve sahillerde sigara içilmesi yasak. Ülkenin bir başka kalabalık eyaleti New York ta ise 2003 yılından bu yana restoran ve barlarda sigara içmek yasak. İtalya: İtalya da sigara yasağı iki yıldır yürürlükte. Hükümet, sigara içmenin yasak olduğu mekanlarda kuralı ihlal eden kişiye yaklaşık 2 bin Euro para cezası keserken, mekanda sigara içilmesine göz yuman işletmeci ya da sorumluya ise 275 Euro luk ceza ödemesi yapma yükümlülüğü getiriyor. Ülkede yasak uygulanmaya başladığından beri, sigara satışlarının yüzde 20 oranında düştüğü ifade ediliyor. Hastalıklarla ilgili merak ettiğiniz her şeye uzman hekimlerin anlatımlarıyla artık her yerden ulaşabilirsiniz. 36 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1

20 Söyleşi Bir yayla köyünde dünyaya gelen Osman Sınav, kendi tabiri ile müthiş bir babanın evladı. 5 çocuklu bir ailede büyümüş ve yine kendi tabiri ile bu ailede en az okumuş evlat. Okuma-yazmayı dedesinden öğrenen babası, çocuklarını okutma konusunda hırs yapmış ve bunu gerçekleştirmiş. Kardeşlerin pek çoğu tıp alanında eğitimlerini tamamlamışlar. İlk sinema filmini 11 yaşında seyreden ünlü yönetmen, yatılı okul serüvenini tamamladıktan sonra İstanbul a gelmiş, resim bölümü ile başlayan akademi macerasını sinema-televizyon bölümü ile tamamlamış. 35 yıl sonra okulu bitiren Osman Sınav, sinema kanına girdikten ve bu işi yapmaya karar verdikten sonra, yaptığı planlama ile bugünlere ulaşmış. Kendi kültür ikliminden beslenen yönetmen, son günlerde TRT kanalında yayınlanan Kızılelma adlı televizyon dizisi ile gündemde. Uzun soluklu yapımlara imza atmasını da yerel olmak ile açıklayan Osman Sınav ı, Konya çekimlerinin ardından İstanbul da yakaladık ve yapım ofisi Sinegraf ta buluştuk. Yeni diziniz Kızılelma nın çekimlerinden döndüğünüzü biliyoruz. Bu proje hakkında sizden detaylı bilgi alabilir miyiz? Bundan önce yaptığınız tüm TV yapımları çok konuşuldu ve ülke gerçeklerine dokundu. Kızılelma da aynı şekilde mi kurgulandı? Biliyorsunuz, Kızılelma Türk lerin mitolojik bir simgesi. Türk lere hedef gösteren bir kavram, ulaşmak istedikleri hedefi sembolize eden ve o hedefi ifade eden bir kavram. Dünyada her millet; kendi mitolojik ve kültürel değerlerinden, kavramlarından ve geçmişinden yeni değerler üretir. Mevcut kavramlara analitik bir zekâyla yaklaşarak yeni rol model ve kavramlar geliştirir. Bu dizide de derdimiz bu, yani bugünün Kızılelma sı nedir? Neler olmalıdır? Şeklinde yapılmış bir proje. Bu kavramı, yeniden üretmeyi ve kültürel bir değer olarak hayatımıza entegre etmeyi amaçlıyoruz. Türkiye gerçekleri ile kısmen de olsa paralel gidecektir. Henüz çok yeni olmamıza rağmen, iyi ve enerjik bir başlangıç yaptık. Bunu biraz da zaman gösterecek tabi ki. Bize biraz çocukluğunuzdan, ailenizden ve sizi siz yapan değerlerinizden bahsedebilir misiniz? Toros ların tepesinde bir yörük köyünde doğdum. Burdur un Yeşilova ilçesinin Salda gölüne yakın, Düden Köyü diye bir köy. Aslında bir yayla köyü. Denizli Acıpayam ın bugünkü adıyla Yeşilyuva diye bilinen, eski adı Gaysara olan kasabasından, yaylaya çıkarlarmış. Günün birinde demişler ki, biz her sene buraya çıkıyoruz. Artık burayı köy yapalım ve buraya yerleşim. Devletten merayı satın almışlar ve köyü kurmuşlar. Hatta köyün ilk camisi dedemler tarafından yapılmış. Yani ailem bu köyün kurucularından. Babam, hiç okul yüzü görmemiş bir adam. Fakat dedem, hem eski hem de yeni yazıyı babama öğretmiş. Hiç okul yüzü görmeden askere giden babam, askerden on parmak daktilocu olarak dönmüş. Sonra demiş ki; ben çocuklarımı okutacağım. Bütün hayatını çocuklarını okutmak üzerine adamış ve bütün hayatını bunun üzerine planlamış, müthiş bir adam babam. Babamın Denizli ye çocukları okutacağım, diye göçmesi sonucu başlayan süreçten sonra, devlet parasız yatılı okulunu kazandım. Ortaokul ve liseyi 6 yıl Söke de parasız yatılı okudum. Sonra, üniversite yıllarında resim yapmaya başladım. Mimar Sinan ın o zamanki adıyla Devlet Güzel Sanatlar Akademisi nin resim bölümüne girdim. İki yıl resim bölümünde okuduktan sonra, aynı okulun başka bir bölümüne tekstil dizaynına geçtim. Sonra orayı da bıraktım. Sinemayla ilgilenmeye başlayınca, yine Akademinin sinema-televizyon bölümüne girdim. Türkiye nin ilk sinema-televizyon okulundan da mezun oldum. Kariyerinize metin yazarlığı ile başlamışsınız. Rek- lamcılık ve me- tin yazarlığından sinemaya geçişinizi, nasıl bir planlama yaparak gerçekleştirdiniz? Ben 1979 da sinema bölümüne girdiğimde, Türkiye de sinema sektörü bitmişti ve hiç film çekilmiyordu. Bu nedenle Türk Sineması nın bütün ustaları, bizim okulda film çekemedikleri için hocalık yapıyorlardı. Lütfi Akad, Metin Erksan ve Halit Refiğ benim hocalarımdı. O yıllarda biz, film çekmek istediğimiz için sinema okuluna, başka üniversiteleri bırakıp gittik. Peki böyle bir dönemde, bunu nasıl gerçekleştireceğiz? Sermaye yok, sinemacı hiç kimseyi tanımıyorum, ama sinema yapmak istiyorum. Sonra oturup düşündüm, ben bunu nasıl gerçekleştirebilirim? Ve sinemaya en yakın meslek olarak, o yıllarda reklamcılığı gördüm. Dolayısıyla sinema nasıl yaparım, sorusu beni akraba meslek olan reklamcılığa yönlendirdi. Reklamcılıkta da bir ürünü satmak için senaryo yazıyorsun, bir kamera var ve film çekiyorsun. Neyi niçin yaptığın, bir kareyi hangi açıdan, nasıl çektiğin çok önemli. Ürünü, insanlara beğendirmek için en iyi açıyı bulmak zorundasın. Ben reklamcılığa bunun için girdim. Yani; biraz para kazanacağım, kendime geleceğim, reklam filmleri çekeceğim ve sonrasında sinema filmi ya da televizyon dizisi çekeceğim, diye bir strateji kurdum. Sizi hikaye yazmaya, yönetmen olmaya ve sonrasında ise yapımcı olmaya güdüleyen şey neydi? Benim çocukluğumda sinemayı düşünecek bir ortamım yoktu. İlk sinema filmini, 11 yaşında gördüm. Gaysara ya dedemle yumurta satmaya gittiğimde, amcamın oğlu ile ilk kez sinemaya gittim. Bir kovboy filmiydi. Yılmaz Güney, Hayati Hamzaoğlu, Erol Taş gibi isimler oynuyordu. Sonrasında ise, aşık olduğumuzda giderdik sinemaya. Benim gerçek manada sinemayı keşfetmem üniversite yıllarına dayanır. Hatta, o dönemler ufak tefek sinema yazıları yazmaya bile başlamıştım. Sonrasında ise bu iş tutkum oldu ve film çekmeye, sinema Yani bu tamamen benim seçtiğim bir yol. Yaşam biçimi olarak seçtim ve planladım. Çok şükür nasip oldu ve yapıyorum. Senaryo yazarken genellikle nelerden etkileniyor ve nelerden besleniyorsunuz? Doğru kültür ikliminden beslenmek ve yerli olmak çok önemli. Bu topraklarda yaşayan insanların hikayesi olması, bizim hikayemiz olması gerekiyor. Ruhunu, o kültür ikliminden alması gerekiyor. Yaşadığım hayattan ve elbette yetiştiğim kültür ikliminden besleniyorum. Kendi kültür iklimimden beslenerek ve hayat okumaları yaparak kendimi ifade etmeye çalışıyorum. Çünkü sanat insanın kendini ifade etmesidir. Süper Baba, Deli Yürek, Ekmek teknesi, Sakarya-Fırat ve Kurtlar Vadisi... Tüm bu yapımlara baktığımızda hepsi akılda kalan, uzun soluklu ve hiç unutulmayan diziler. Televizyon için yaptığınız çalışmaların bu denli başarılı olmasını siz neye bağlıyorsunuz? Kimsenin elinde sihirli bir formül yok, benim de yok. Bu nedenle bu projelerin başarılı olmasını doğru kültür ikliminden beslenmeye bağlıyorum. Doğru kültür ikliminden beslenmek ve yerli olmak çok önemli. Bu topraklarda yaşayan insanların hikayesi olması, bizim hikayemiz olması gerekiyor. Ruhunu, o kültür ikliminden alması gerekiyor. Bunun dışında elbetteki çok çalışmaya, kılı kırk yararak hassasiyet göstermeye bağlıyorum. Sürekli soru sormak, kendini eleştirmek yeniden yeniden düşünmek ve çok çalışmak işin sırrı diyebilirim. Yurtdışına ihraç edilen ilk yapım da sizin yönettiğiniz Deli Yürek adlı dizi oldu. Akabinde de bu iş bir sektör haline geldi. Bugün Türkiye de popüler sektöründe iş yapmaya karar verdim. olan pek çok isim bu sayede dışarıda 38 Birlik te Sağlık Ocak-Mart 2014/1 39