INSA401 Projeye Giriş. Sürdürülebilirlik: Çevresel, Ekonomik ve Toplumsal Etkiler

Transkript

1 INSA401 Projeye Giriş Sürdürülebilirlik Çevresel, Ekonomik ve Toplumsal Etkiler Doç. Dr. Mürüde Çelikağ Sürdürülebilirliğin içeriği Çevresel Ekonomik Toplumsal etkiler alakalı endişelerdir. Amacı toplumun uzun süren gelişimine katkıda bulunmak. 1

2 Sürdürülebilirlik Nedir? Aşağıdakileri yapma ihtiyacımızvarmı? çevreyi korumak için tedbir alma sosyal maliyeti azaltma? toplumdan gelecek riskleri azaltma? Sürdürülebilirlik toplum yaşantısının ekonomik sistemle birlikte daha uzun süreli ve sağlıklı yaşaması, ekolojik sistemlere daha az zararlı etki yaratması için yapılan tartışmalar ve alınan önlemlerdir. Sürdürülebilirliğin diğer tanımları Bir sistem içinde yapılan işlemlerde dengeyi sağlayabilme İnsan yaşamı için bir sisteme yatırım yapma Doğalkaynakları tüketmeden veya ciddi ekolojik hasara neden olmaksızın istikrarlı bir seviyede kalabilme kabiliyeti Kaynağın hasar görmemesi veya kaynağın kullanılmaması, böylece kaynağın tükenmemesi veya kalıcı hasar görmemesi için bir yöntemdir Sürdürülebilirlik, bir topluluktaki ekonomik, sosyal ve çevresel sistemlerin mevcut ve gelecekteki tüm toplum sakinleri için sağlıklı, üretken ve anlamlı bir yaşam sağlayıpsağlamaması / toplumdaki yaşam kalitesi ile ilgilidir. 2

3 Sürdürülebilirliğin diğer tanımları Brundtland Komisyonu tarafından sürdürülebilirlik tanımı "Gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetinden ödün vermeden mevcut ihtiyaçlarını karşılamak" Giriş 20. yüzyılınbaşında sanayi devrimi ilerledi İnsankaynaklarının tüketiminde bir artış oldu Ekoloji meselesine yakından bakmaya ihtiyaç vardı. 1930'lu yıllarda ekonomistler aşağıdaki konuların gelişimi için çalışma başlattı, Yenilenemez kaynak yönetimi modeli (Hotelling'in kuralı) Yenilenemez kaynaklarda ekonomik refahın sürdürülebilirliği. Sürdürülebilirlikle ilgili ilk araştırmada hedef Ekolojiyi genel bir bilimsel disiplin olarak onaylamaktı. Bu araştırmalar sırasında bilim insanları tarafından hayati önem taşıyan birçok kavram keşfedildi. 3

4 Ecoloji Nedir? Ekoloji, organizmalar ve çevreleri arasındaki etkileşimlerin disiplinlerarası bilimsel çalışmasıdır. Ekoloji ayni zamanda eko sistemlerin de bir çalışmasıdır. Ekosistemler organizasyonların farklı ölçeklerinde organizmalar arasındaki ilişkilerin ağını tarif eder. Aynı zamanda inşaat profesyonelinin konseptine de uzanır "Yapıyı oluşturmaya yardım edenden" "Ekosistemler ve insan sistemleri arasında bir ilişki sistemi kuran" kişiye kadar. Bu sunumun amacı «İnşaat profesyonellerini ekolojik olarak sürdürülebilir bina tasarımı ve yapımı için gerekli olan sistem yaklaşımını düşünmelerini sağlamaktır. Building Ecology, First Principles For A Sustainable Built Environment by Peter Graham 4

5 Kısa bir tarihçe II. Dünya Savaşı'ndan sonra, 1950'lerdeki büyük depresyon, gelişmiş dünyada bir Çevre hareketine neden oldu. "Şu anda zevk alınan birçok maddi menfaatle ilişkili çevresel maliyetler" olduğu belirtildi ve 1979'daki enerji krizleri sırasında çevre sorunları küresel ölçekte büyüdü. Yenilenemez kaynaklara olan bağımlılık sonucu oluşan krizler küresel toplumun dikkatini sürdürülebilir kalkınmaya çekmesine neden oldu. Aynı zamanda Başkan Carter Amerikalılara "Enerji tasarrufu yapın, atıkları ortadan kaldırın«çağrısı yaptı. Sürdürülebilir şekilde yaşamak için, Dünya kaynakları yeniden doldurulabilecek bir oranda kullanılmalıdır. 5

6 1960'lardan bu yana nüfus artışı ve bireysel tüketim iki kattan fazla artmıştır. Bu nedenle insanlar yenilenebilir enerji ve geri dönüştürülmüş malzeme kullanılmasının önemini anlamışlardır ve 90'lı yıllarda ilk büyük ölçekli güneş ve rüzgar enerjisi santrallerinin inşası gerçekleşdi. Bunu sürdürülebilirlik konularında halkın bilinçlenmesi, gelişmekte olan ülkelerdeki yerel ve devlet hükümetlerinden küçük ölçekli sürdürülebilirlik projelerinin uygulanması izledi. 1980'lerden bu yana insanın sürdürülebilirliği fikri giderek ekonomik, sosyal ve çevresel alanların entegrasyonu ile ilişkilendirilmiştir. Son yıllarda sürdürülebilirlik sözcüğü, insan ekolojik sistemlerinin ne kadar süre verimli biçimde üretileceği ile ilişkilendirildi. 6

7 Geçmişte insan toplulukları, bazen kendi büyümesinin ve ekolojik destek sistemleriyle ilişkili etkilerinin bir sonucu olarak ölmüşlerdir. Karmaşık derecede büyümeye devam eden modern endüstriyel toplum, kısmen bu sorunu yansıtıyor. Önerilen tercih, sistemlerin sürdürülebilir olması için süresiz üretken olmasıdır. İnşaatın Sürdürülebilirliği, her tür binanın yaşam döngüsü ile ilgiliönemlisağlık ve çevre boyutlarını kapsar. Bir bina ömrü döngüsü aşağıdakileriiçerir: Üretim Kullanımveyıkım Diğer alt faaliyetler Malzeme ve enerji akışı Hepsi gezegende kaçınılmazbir etki yaratır, iyi ve kötü. 7

8 Çoğu çevre ve ekonomikonusu, siz ve meslektaşlarınız tarafından inşaat süreçlerinde yapılan seçimlerden etkilenebilir. Sosyal endişeler burada çoğunlukla politikacılara, planlamacılara ve mimarlara bırakılmıştır. İnşaat sektörü birçok ülkede, Avrupalıların yaklaşık %7'sini istihdam eden ve Avrupa'da GSYİH'nın yaklaşık %10'una karşılık gelen 1000 milyar Euro'dan fazla yıllıkişfaaliyeti gösteren bir çekirdek ekonomidir. İnşaat ın anlamı refah, Bireyler ve işletmeler için güvenlik, Büyüme, gelecek için yatırımlar. Binalarınveinşaatla ilgili tüm faaliyetlerin kullanımı tüm CO2 (karbondioksit) emisyonlarının %40'ından fazlasını oluşturur. toplumda kullanılan malzeme kaynaklarının %40'ından fazlasını tüketir 8

9 Bu tahminler Avrupa ülkeleri arasında biraz farklılık gösterebilir. ABD dışındaki küresel bazda hükümetlerin amacı şu şekildedir: Önümüzdeki 5 yıl içerisinde CO2 emisyonlarını ortalama %5azaltmak Bazı uzmanlar, büyük ölçekli iklim değişikliklerini önlemek için azalmanın 50 yılda %50 olması gerektiğini iddia ediyor. İnşaat, hem bakire kaynaklar hem de geri dönüştürülmüş malzeme gibi çok miktarda malzeme girdisine ihtiyaç duymaktadır. Malzemeler öncelikle, hammaddeden yapı bileşenlerine kadar olan rafine işlemleri yoluyla ve ayrıca nakliye sürecinde çevreyi etkiler. Bakire doğal kaynaklar sonsuz değildir ve geri dönüşüm çoğu durumda gelişmiş çevresel performansa neden olmaktadır. 9

10 İnşaat sektörü büyük miktarda atık üretiyor(ab25'te yılda kişi başına> 1100 kg)vegelişmiş geri dönüşüm talepleri artıyor. Bu nedenle, birçok ülkede sürdürülebilirliğin odak noktası geri dönüştürebilirliktir. Sürdürülebilir inşaat birçok durumda "yapmadan önce bilme" kuralı ile başarılabilir. Yaşam boyu düşünce ile dayanıklı ve geri dönüşümlü malzemelerin verimli kullanılması ve en uygun bileşenler kullanarak dikkatli bir şekilde yapım sürdürülebilirlikte amaçlanan iyileştirmelere olanak sağlayabilir. SÜRDÜRÜLEBİLİR YAPININ KUZEY KIBRIS TA TOPLUM, ÇEVRE VE EKONOMİ İLE ETKİLEŞİMİ Aşağıda verilen yayından alınmıştır Afsharghotli, A and Celikag, M, The Interaction Of Sustainable Buılding On Society, Environment And Economy Of North Cyprus, International Symposium Steel Structures: Culture & Sustainability 2010, September 2010, Istanbul, Turkey 10

11 Sürdürülebilir Yapının Kuzey Kıbrıs ta Toplum, Çevre Ve Ekonomi İle Etkileşimi GİRİŞ Sürdürülebilir binalar aşağıda verilenlerin elde edilmesinde yardımcı olacaktır: Küresel ısınmanın ve tehlikeli çevresel etkilerin azalmasına Ekonomik büyüme dalgalanmalarının istikrarlı olmasına Yapısal malzemelerin geri dönüşümü sayesinde ekonomi, çevre ve sosyal güvenlik üzerinde olumlu etki Kaynakların daha verimli kullanılması Dünya genelinde refahın daha makul ve dengeli bir şekilde artması. Sürdürülebilir Yapının Kuzey Kıbrıs ta Toplum, Çevre Ve Ekonomi İle Etkileşimi Introduction Bina İnşaatı Piyasası Kuzey Kıbrıs ekonomisi için en önemli itici güçlerden biridir KuzeyKıbrıs'taki İnşaat Patlaması sonucunda, doğal kaynaklar aşırı kullanıldı İnşaat atıklarında artış oldu Toz kirliliği İnsanların refah düzeyinde artış oldu Ülke ekonomisine olumlu etkisi 11

12 Sürdürülebilir Yapının Kuzey Kıbrıs ta Toplum, Çevre Ve Ekonomi İle Etkileşimi North Cyprus Alan = 3354 km2, Resmi nüfus = Kamu reformu, sosyal güvenlik reformu ve benzeri dönüşüm projeleri sonucunda önümüzdeki üç yıl boyunca yıllık ortalama %7 büyüme öngörülmektedir. Çevresel, ekonomik ve sosyal temeller şu anda aşağıda özetlenen sayısıztehlikeyle karşı karşıyadır. İnşaatla ilgili faaliyetlerden kaynaklanan yıkım İnşaat malzemelerinin çoğugeridönüştürülemez, arazi dolgu malzemesi haline gelir. Elektrik üretim yöntemleri ve sınırlamaları. Kentsel alanlardaki tehlikeli gaz seviyeleri (SO2, CO, NO2) %40 49 Nüfus artış hızı 1996 ile 2006 yılları arasında %0.031 olmuştur. Bu sürdürülebilir değildir ve uzun vadede kademeli olarak azalması beklenmektedir. Belediyenin atık üretimi günde kişi başına yaklaşık 400 kg'dır. 12

13 Sürdürülebilir Yapının Kuzey Kıbrıs ta Toplum, Çevre Ve Ekonomi İle Etkileşimi Kuzey Kıbrıs Kıbrıs'ın kuzey kesiminde genel atık üretimi(kişi başına kg) (Kıbrıs Türk Toplumunda Katı AtıkYönetimiÜzerineMaster Planı) Atık üretim tipi Ortalama atık üretimi kg / kişi / yıl Atıkların yüzdesel üretimi Evsel atık Ticari atık Belediye atıkları İnşaat / yıkım Green waste Yeşil atık Toplam 1, Sürdürülebilir Yapının Kuzey Kıbrıs ta Toplum, Çevre Ve Ekonomi İle Etkileşimi İnşaatın Etkileri Kuzey Kıbrıs'taki binaların büyük çoğunluğu Betonarme çerçeveye sahiptir. Bakire kaynaklardan büyük miktarda malzeme kullanıyorlar. Başlangıçta, hammaddeler, yapı bileşenleri oluncaya kadar, ulaşım ve rafine etme süreçleri yoluyla çevreyi etkiler. Doğal kaynaklar sınırlıdır ve geri dönüşüm çoğu durumda çevresel performansı artıran seçeneklerden biridir. Bina inşaatının sürdürülebilirliği, her binanın yaşam döngüsü ile ilgili önemli sağlık ve çevresel hususlarla karşı karşıyadır. Bu nedenle, hemen hemen herkes, yaşamları boyunca sürdürülebilir kalkınmanın önemli faktörleriyle karşılaşmaktadır. 13

14 Sürdürülebilir Yapının Kuzey Kıbrıs ta Toplum, Çevre Ve Ekonomi İle Etkileşimi İnşaatın Etkileri 1. Ekonomi: Avrupa Yapı Endüstrisi Federasyonu İstatistik Enstitüsü, 2005 yılında 1000 milyon avro yatırım yapmıştı. 2. Sağlık ve güvenlik: Özellikle binalarda insanların kullandığı alanlarında riskleri, tehlikeleri ve güvensiz gelişmeleri azaltmak için sürekli faaliyetler uygulanmalıdır. Tehlikelerle ilgili güvenlik, mülk sahipleri ve geliştiricileri için önemli bir sorumluluk oluşturabilir. 3. Hasta yapı sendromu: Düşük kaliteli yaşam alanı sağlık problemlerinden sorumludur ve bu, 15 yıldır DünyaSağlık Örgütü (W.H.O) tarafından kabul edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü, ofislerin, otellerin, kurumların ve endüstriyel tesislerin yüzde 30'unun bu sendroma sahip olduğunu tahmin ediyor 14

15 Sürdürülebilir Yapının Kuzey Kıbrıs ta Toplum, Çevre Ve Ekonomi İle Etkileşimi Sürdürülebilir Binanın Tanımı İnşaat mesleğinde sürdürülebilir kalkınma konusundaki araştırmalar, aşağıdaki dört aşamaya ve bunların özel alt bölümüne işaret etmektedir. Bu dört alanın ve alt bölümlerin çoğunu sağlayan binalar sürdürülebilir binalar olarak adlandırılır. 1. Doğal kaynakların, enerji tüketiminin, maddi seçimin ve çevresel etkilerin sınırlamasını ifade eden sürdürülebilir tasarım. 2. Malzeme özellikleri vasıtasıyla zaman, maliyet, malzeme ve kaynaklarda verimlilik artışı için sürdürülebilir inşaat 3. Sürdürülebilir kullanım, binaların uzun ömür, minimum işletme yükü ve çevresel etkileri kapsayan üçüncü aşamadır. 4. Sürdürülebilir yaşam sonu. Prensip olarak bu, kirliliğiveatığı en aza indirmeyi ve malzemelerin geri kazanılmasını, tekrarkullanılmasının ve geridönüştürülmesini içerir. 15