Pterjiyum Ameliyat n n Korneal Düzenli ve Düzensiz Astigmatizmaya Etkisi: Fourier Analizi ile nceleme

Transkript

1 T. Oft. Gaz. 38, 4-8, 2008 OR J NAL MAKALELER Pterjiyum Ameliyat n n Korneal Düzenli ve Düzensiz Astigmatizmaya Etkisi: Fourier Analizi ile nceleme Ufuk Ad güzel (*), Münevver Yeflilli (*), Ayça Sar (*), Tülin Kervanc (*), Özay Öz (*) ÖZET Amaç: Bu çal flman n amac, terjiyum cerrahisinin düzenli ve düzensiz korneal astigmatizmaya etkisini korneal toografi verilerinin fourier analizi ile incelenmesidir. Gereç-Yöntem: Bu çal flma rosektif, nonrandomize, karfl laflt rmal d r (kendinden kontrollü). Korneaya 3 mm ve üzerinde uzanan rimer terjiyumlu 20 hastan n 20 gözü çal flmaya dahil edildi. Hastalara konjonktival-limbal otogreft ile terjiyum eksizyonu ya ld, düzenli korneal yüzey saglanmas amac yla ameliyat s ras nda elmas uçlu tur kullan ld. Hastalar n ameliyat öncesi ve ameliyattan en az 1 ay sonra düzeltilmifl görme düzeyleri ölçüldü, kornea toografileri al nd. Ameliyat öncesi ve sonras nda elde edilen korneal toografi verilerinin fourier analizi degerleri: kornean n sferik gücü, düzenli astigmatizma, asimetri ve ileri düzensizlik (Higher order irregularity), ile düzeltilmifl görme düzeyleri bag ml grular t-test'i kullan larak karfl laflt - r ld. Sonuçlar: Ortalama düzeltilmifl görme düzeyleri ameliyat öncesi 0,58±0,25 ve ameliyattan sonra 0,89±0,14 olarak satanm flt r (=0,000). Santral 3mm ve 6mm'lik alanlarda ameliyat sonras fourier analizi degerlerinden düzenli astigmatizma, asimetri ve ileri düzensizlikte anlaml azalma, kornean n sferik gücünde art fl satanm flt r (<0,05). Tart flma: Korneal yüzey düzgünlügünü saglamak için elmas uçlu tur uygulamas ya lan terjiyum ameliyat, kornea toografisi verilerinin fourier analiz degerlerinde anlaml düzelme saglamaktad r. Anahtar Kelimeler: Pterjiyum ameliyat, kornea toografisi, fourier analizi. SUMMARY Effect of Pterygium Surgery on Corneal Regular and Irregular Astigmatism: Evaluation with Fourier Analysis Purose: The aim of this study was to evaluate the effect of terygium surgery on corneal regular and irregular astigmatism with fourier analysis of corneal toograhy data. Material-Methods: This is rosective, nonrandomized and a comarative (self-controlled) study. Twenty eyes of 20 atients with rimary terygium extending at least 3 mm on to the cornea were included in the study. All atients underwent terygium excision using conjunctival-limbal autograft translantation and alication of diamond burr for corneal smoothing. Corrected visual acuity and corneal toograhy measurements of atients were taken be- (*) Mersin Üniversitesi T Fakültesi Göz Hastal klar A.d. Yaz flma adresi: Yard. Doç. Dr. Ufuk Ad güzel, Mersin Üniversitesi T Fakültesi Göz Hastal klar A.d., Mersin Üniversitesi Hastanesi Zeytinlibahçe Cad Mersin E-osta: adiguzelu@mersin.edu.tr Mecmuaya Gelifl Tarihi: Düzeltmeden Gelifl Tarihi: Kabul Tarihi:

2 Pterjiyum Ameliyat n n Korneal Düzenli ve Düzensiz Astigmatizmaya Etkisi: Fourier Analizi ile nceleme 5 fore and at least 1 month after the surgery. Pre- and ostoerative fourier analysis of corneal toograhy data: sherical ower, regular astigmatism, asymmetry, higher order irregularity values and corrected visual acuities were comared by using aired samles t-test. Results: The mean corrected visual acuity was 0,58±0,25 reoeratively and 0,89±0,14 ostoeratively (=0,000). Regular astigmatism, asymmetry and higher order irregularity comonents of fourier analysis were significantly decreased and corneal sherical ower was increased at both central 3mm and 6 mm zone (<0,05). Conclusion: Pterygium surgery with diamond burr alication for corneal smoothing, significantly imroves the fourier analysis comonents of corneal toograhy data. Key Words: Pterygium surgery, corneal toograhy, fourier analysis G R fi Pterjiyum, ultraviyole fl nlar etkisi ile fibrovasküler dokunun bulber konjonktivadan korneaya dogru büyümesidir. Pterjiyumun cerrahi endikasyonlar ndan biri görme aks n örtmesi veya indükledigi astigmatizma nedeniyle görme keskinliginin azalmas d r (1,2). Pterjiyum, kornea yatay ekseninde düzleflme ve buna bagl olarak kurala uygun astigmatizma oluflturmaktad r (1-8). Astigmatizma büyüklügünün terjiyum büyüklügü ile iliflkili oldugu gösterilmifltir (1,2,4-6,9-11). Bununla birlikte korneal degifliklikler s kl kla düzensizdir ve görme keskinliginin gözlük ile düzeltilmesi zor olmaktad r. Baflar l bir terjiyum cerrahisinden sonra refraktif ve toografik astigmatizman n azald g, yüzey regülarite indeksinde (SRI), yüzey asimetri indeksinde (SAI) ve görme keskinliginde anlaml düzelmeler bildirilmifltir (1,2,4,6-10). Fourier analizi normal kornealarda, keratokonusta, keratolasti, katarakt ve retina dekolman cerrahisi sonras nda gözün otik kalitesini degerlendirmek için uygulanmaktad r. Fourier analizi videokeratografi verilerini matematiksel olarak ayr flt rarak kornean n refraktif gücünü sferik, düzenli astigmatizma, asimetri (desantralizasyon) ve ileri düzensizlik (higher order irregularity; HOI) olarak 4 indekste göstermektedir. Sferik güç ve düzenli astigmatizma standart keratometrik arametreleri tan mlamaktad r. Asimetri, videokeratoskoun aks na göre kornean n bir yöne dogru egikligini, HOI ise retina görüntü kalitesini bozan otik kusurlar göstermektedir (12-17). Böylece korneal düzenli astigmatizma ile silindirik gözlük camlar kullan larak düzeltilemeyen düzensiz astigmatizma degerleri birbirinden kantitatif olarak ayr flt r l r. Keratokonus, fotorefraktif keratektomi (PRK), LASIK, Keratolasti, Katarakt cerrahisi, Trabekülektomi ve Retina dekolman cerrahisi uygulanan gözlerde ya lan fourier analizi çal flmalar nda satanan düzenli astigmatizma ve korneal düzensizliklerin düzeltilmifl görme keskinligi ile iliflkili oldugu bildirilmifltir (13). Fourier analizi ile satanan düzenli astigmatizma degeri refraktometri ve keratometri ile satanandan daha düflüktür. Bununla birlikte fourier analizi ile satanan düflük astigmatik düzeltme ile görme düzeyleri daha iyidir. Diger ölçüm yöntemleri düzenli-düzensiz astigmatizmay ay rmadan yaklafl k tolam deger vermektedir, ancak düzensiz astigmatizma degeri gözlük camlar ile düzeltilemez (17). Buna ragmen terjiumlu gözlerde fourier analizi ile bildirilmifl yaln z bir çal flma vard r (18). Bu çal flmada terjiyum cerrahisinden sonra kornea toografisinde oluflan degiflikliklerin fourier analizi ile incelenmesi amaçlanm flt r. GEREÇ ve YÖNTEM Klinigimizde taki edilen rimer terjiyumlu yafl ortalamas 47,05±10,30 (29 ile 65 y l aras nda) olan 20 hastan n (6 bayan, 14 erkek) 20 gözü çal flmaya dahil edildi. Korneaya en az 3 mm uzanan evre T3 nazal rimer terjiyumu olan olgulara konjonktival-limbal otogreft translantasyonu teknigi uygulanarak terjiyum cerrahisi ya ld ve cerrahi s ras nda elmas uçlu tur kullan larak (Katena USA, Katolog no: K2-4923) kornea yüzey düzgünlügü sagland. Hastalar n ameliyattan önce belirlenen gözlükle en iyi görme seviyeleri, TMS-4 (Tomey GmbH, Almanya) kullan larak ya lan korneal toografi ve fourier analiz degerleri ortalama 1,78±0,77 ayl k taki (1ay ile 3,5 ay aras nda) sonras ya lan inceleme sonuçlar ile karfl laflt r ld (Resim 1). Bulgular n istatistiksel degerlendirmesi SPSS 11,5 rogram kullan larak "bag ml grular t-test'i" ile ya ld. P degeri <0,05 olan sonuçlar istatistiksel olarak anlaml kabul edildi. SONUÇLAR Hastalar n gözlükle en iyi görme keskinlikleri snellen eflelinde ortalama 0,58±0,25' ten 0,89±0,14' e artm flt r (=0,000). Pterjiyum ameliyat ndan sonra dikey eksen keratometri degeri degiflmezken, yatay eksende

3 6 Ufuk Ad güzel, Münevver Yeflilli, Ayça Sar, Tülin Kervanc, Özay Öz Resim 1. Korneaya limbustan 4 mm uzanan terjiyumlu 47 yafl ndaki erkek hastan n ameliyat öncesi (A) ve sonras (B) fourier analiz renkli haritalar Tablo 1. Pterjiyum hastalar n n ameliyat öncesi ve sonras korneal toografi degerleri ve karfl laflt rmas. ( degeri bag ml grular t-test'i sonucudur). Preoeratif Dikey eksen K 44,26±3,13 44,98±1,63 0,380 Yatay eksen K 40,74±3,12 43,45±1,75 0,005 Ortalama K 42,53±2,95 44,22±1,54 0,044 Astigmatizma 3,52±2,21 1,54±1,41 0,002 SRI 1,19±0,82 0,75±0,66 0,000 SAI 2,28±2,32 1,30±1,64 0,002 Büyük terjiyumlarda ameliyattan sonra kal c düzenli ve düzensiz astigmatizmadan ise korneal stroma ve bowman tabakas ndaki degifliklikler gibi baflka nedenler sorumlu tutulmaktad r (18). Kurna SA. ve ark. (9) ile Cana H ve ark. (10) ameliyat tekniginin de astigmatizma ile iliflkili oldugunu bildirmifllerdir. Bu iki çal flman n sonuçlar na göre konjonktival fle ve rimer kaama ya lan hastalarda ameliyat sonras nda satanan kal c astigmatizma konjonktival otogreft ameliyat ya lan hastalara göre daha düflük bulunmufltur. belirgin dikleflmeye bagl ortalama keratometri degerinde anlaml art fl satanm flt r. Bununla birlikte toografik astigmatizmada, SRI ve SAI'de anlaml düzelme görülmüfltür (<0,05) (Tablo 1). Benzer flekilde Fourier analizi ile 3mm ve 6mm'lik alanlarda ameliyat sonras düzenli astigmatizma, asimetri ve HOI'de anlaml azalma satanm flt r (<0,05) (Tablo 2). TARTIfiMA Pterjiyum korneal düzensizlik yaarak görme bozukluguna neden olan bir hastal kt r. Pterjiyumun neden oldugu korneal düzensizliklerin tan ve takibinde komüterize videokeratografi en iyi yöntemlerden birisidir. Pterjiyumlu gözlerde astigmatizma ile sonuçlanan horizontal aksta lokalize korneal düzleflmenin mekanizmas aç k olmamakla beraber, terjiyum dokusunun korneada distorsiyon oluflturmas ve terjiyum aeksinde gözyafl - n n lokalize göllenmesi sorumlu tutulmaktad r (18). Pterjiyumlu gözlerde kurala uygun düzenli astigmatizma yan nda görme keskinliginin gözlükle düzeltilmesini güçlefltiren düzensiz korneal distorsiyon vard r. Pterjiumlu gözlere ait korneal toografi verilerinin incelendigi çal flmalarda terjiyum büyüklügü ve düzeltilmifl görme keskinligi ile toorgafik astigmatizma, SRI ve SAI aras nda iliflki gösterilerek ameliyat sonras nda astigmatizman n azald g, SRI ve SAI'nin düzeldigi, görme keskinliklerinin artt g bildirilmifltir (1-11). Korneal toografi degerlerindeki düzelmenin ameliyat sonras birinci ayda sabitlefltigi bildirilmekle beraber (1), Özdemir ve ark.(7) daha geç dönemde (üçüncü ayda) normal toografik görünümün olufltugunu satam fllard r. Fourier analizi kullan larak korneal düzenli astigmatizma ile silindirik gözlük camlar yla düzeltilemeyen düzensiz astigmatizma degerleri birbirinden kantitatif olarak ayr flt r l r. Fourier analizi ile satanan düzensizliklerin düzeltilmifl görme keskinligi ile istatistiksel olarak anlaml iliflkili oldugu, ancak SRI ve SAI gibi toografik degerlerin görme keskinligi ile iliflkili olmad g bildirilmifltir. Bu metodun avantaj toografik veriler ile sadece görme keskinliginin degil, ayn zamanda düzenli astigmatizma degerinin daha dogru tahmin edilebilmesidir (13). Tomidokoro ve ark. fourier analizi ile belirlenen düzenli astigmatizman n refraktometri ve kerato-

4 Pterjiyum Ameliyat n n Korneal Düzenli ve Düzensiz Astigmatizmaya Etkisi: Fourier Analizi ile nceleme 7 Tablo 2. Pterjiyum hastalar n n ameliyat öncesi ve sonras korneal toografi verilerinin fourier analiz degerleri ve karl flt rmas. ( degeri bag ml grular t-test'i sonucudur) Santral 3mm Fourier Santral 6mm Preoeratif Analizi Preoeratif 41,74±2,88 43,98±1,61 0,013 Sferik Güç 0,021 41,86±2,30 43,59±1,50 1,86±1,06 1,00±0,79 0,003 Düzenli Astig. 1,39±0,52 0,86±0,49 2,02±1,79 0,98±1,07 Asimetri 1,98±1,27 1,08±0,86 1,07±0,68 0,57±0,59 0,000 HOI 0,000 0,83±0,38 0,55±0,37 metri ile satanandan daha düflük oldugunu ve düzeltilmifl görme düzeylerinin fourier analizi ile satanan düflük astigmatik düzeltme ile daha iyi oldugunu bildirmifllerdir (17). Bizim çal flmam zda da önceki çal flmalara benzer olarak en az 1 ayl k taki süresi sonras nda korneada dikleflme, astigmatizmada azalma, SRI ve SAI degerlerinde anlaml düzelme oldugu görülmüfltür. Bu çal flmam zda ayn zamanda fourier analizi ile santral 3 mm ve 6 mm'lik alanlarda korneal dikleflme, düzenli astigmatizmada ve düzensiz astigmatizmada (asimetri ve HOI) azalma satanm flt r. Fourier analizi ile ameliyat öncesi ve sonras nda ölçülen düzenli astigmatizman n normal toografik astigmatizmadan daha küçük oldugu görülmüfltür (<0,05). Tomidokoro ve ark.(18) terjiyumun sebe oldugu düzenli ve düzensiz astigmatizmay fourier analizi ile inceledikleri çal flmalar nda benzer sonuçlar bildirmifllerdir. Bu çal flmada düzenli astigmatizma ve HOI'nin terjiyum büyüklügü ile iliflkili oldugu ancak santral 4 mm'lik alan içine ilerleyen büyüklükteki terjiyumlarda ameliyat öncesine göre azalmas na ragmen normal bireylere ait degerlerden yüksek oldugunu bildirmifllerdir. Yazarlar, terjium ameliyat n n santral 4mm'lik alana ilerlemeden ameliyat ya lmas n n uygun olacag n önermektedirler. Pesudovs ve ark. (19) ise terjiyumda wavefront samalar araflt rd klar çal flmalar nda, samalar n ameliyat ile giderildigini, ancak 4 mm'den büyük terjiyumlarda art k samalar n kald g n ve terjiyumun 3 mm'den küçükken ameliyat edildiginde daha az art k sama oldugunu bildirmifllerdir. Pterjiyum cerrahisi sonras nda korneal toografi degerlerinde belirgin düzelme olmaktad r. Ancak cerrahi s kl kla düzensiz astigmatizma ile sonuçlanabilmektedir. Düzensiz astigmatizman n azalt lmas için cerrahi sonunda düzgün bir korneal yüzey saglanmas önemlidir (20). Ya lan çal flmalarda terjiyum cerrahisinde excimer lazer fototeraötik keratektomi (PTK) ile düzgün bir korneal yüzey sagland g, düzensiz astigmatizman n azald g, iyi bir ostoeratif refraksiyon ve görme keskinligi elde edildigi bildirilmifltir (21,22). Bununla birlikte PTK ile düzgün bir yüzey oluflmas na ragmen elmas uçlu tur ile karfl laflt rd g nda cerrahi ile indüklenmifl korneal astigmatizmada anlaml bir fark görülmemifltir (23). Bir çal flmada ise elmas uçlu tur ile terjiyum bölgesinde ostoeratif çok az düzensiz düzleflmenin kald - g, excimer lazer ya ld g nda ise tamamen dikleflme ile sonuçland g bildirilmifltir (20). PTK'nin diger bir avantaj da nüks oran n ve tenon granülom oluflumu gibi komlikasyonlar azaltmas d r (24). Bizim çal flmam zda terjiyum cerrahisi s ras na elmas uçlu tur kullan lan olgular n fourier analizi ile yat g m z takilerinde düzenli astigmatizma, asimetri ve HOI'nin anlaml olarak azald - g satanm flt r. Özetle terjiyum ameliyat nda baflar ölçütleri nükslerin önlenmesi yan nda saydam, düzgün korneal yüzey saglanmas ve görme kalitesinin artt r lmas d r. Korneal yüzey düzgünlügünü saglamak üzere elmas uçlu tur ile uygulama yat g m z terjiyum ameliyatlar, kornea toografisi verilerinin Fourier analiz degerlerinde anlaml düzelme saglamaktad r. KAYNAKLAR 1. Tomidokoro A., Miyata K., Sakaguchi Y., Samejima T., Tokunaga T., O shika T. Ef fects of Pterygium on Corneal Sherical Power and Astigmatism. Ohthalmology. 2000; 107(8): Cinal A., Yaflar T., Demirok A., Touz H. The effect of terygium surgery on corneal toograhy. Ohthalmic Surg Lasers ;32(1): Budak K., Khater KK., Friedman NJ., Koch DD. Corneal toograhic changes induced by excision of erilimbal lesions. Ohthalmic Surg Lasers ;30(6):

5 8 Ufuk Ad güzel, Münevver Yeflilli, Ayça Sar, Tülin Kervanc, Özay Öz 4. Stern GA., Lin A. Effect of terygium excision on induced corneal toograhic abnormalities. Cornea. 1998; 17(1): Bahar I., Loya N., Weinberger D., Avisar R. Effect of terygium surgery on corneal toograhy: A rosective study. Cornea ;23(2): Oner FH., Kaderli B., Durak I., Cingil G. Analysis of the terygium size inducing marked refractive astigmatism. Eur J Ohthalmol. 2000;10(3): Özdemir M., Cinal A. Early and late effects of terygium surgery on corneal toograhy. Ohthalmic Surg Lasers Imaging. 2005;36(6): Yagmur M., Özcan AA., Sar S., Ersöz R. Visual Acuity and Corneal Toograhic Changes Related With Pterygium Surgery. J Refract Surg. 2005;21: Kurna SA., Aksu B., fiengör T. P terjiyum cerrahisinin kornea toografisi üzerine etkilerinin degerlendirilmesi. T. Oft. Gaz. 2005;35(5): Canan H., Yayc oglu RA., Öktem Ç., Pelit A., Akova YA. Pterjiyum cerrahisi sonras astigmatizmadaki degifliklik: Otogreft ile fle yöntemlerinin karfl laflt r lmas. T. Oft. Gaz. 2006;36(3); Ermifl SS., nan Ü., Öztürk F. Pterjiyum büyüklügü ve astigmatizma aras ndaki iliflkinin degerlendirilmesi. T Klin Oftalmoloji. 2001;10(3): Keller P., Saarloos P. Fourier transformation of corneal toograhy data. Cornea. 1997;25(Sul 1): Oshika T., Tomidokor o A., Maruo K., Tokunaga T., M i- yata N. Quantitative evaluation of irregular astigmatism by fourier series harmonic analysis of videokeratograhy data. Invest Ohthalmol Vis Sci ;39(5): Keller PR., McGhee CN., Weed KH. Fourier analysis of corneal toograhy data after hotorefractive keratectomy. J Cataract Refract Surg ;24(11): Maeda M. Evaluation of otical quality of corneas using corneal toograhers. Cornea. 2002;21(Sul 2): Tanabe T., Tomidokor o A., Samejima T., M iyata K., Sato M., Kaji Y., Oshika T. Corneal regular and irregular astigmatism assessed by Fourier analysis of videokeratograhy data in normal and athologic eyes. Ohthalmology ;111( 4): Tomidokoro A., Oshika T. Quantitative assessment of videokeratograhy data using fourier series harmonic analysis. Cornea Nov;23(8 Sul):S Tomidokoro A., Oshika T., A mano S., Eguchi K., Eguchi S. Quantitative analysis of regular and irregular astigmatism induced by terygium. Cornea. 1999;18(4): Pesudovs K., Figueiredo FC. Corneal first surface wavefront aberrations before and after terygium surgery. J Refract Surg. 2006;22(9): Jandrasits K., Schauersberger J., Ne J., Rainer G., Vass C., Skorik C. Excimer laser versus diamond fraise: equal short-term outcome of corneal smoothing in terygium oerations. Klin Monatsbl Augenheilkd. 2001; 218(6): Talu H., Tasindi E., Ciftci F., Yildiz TF. Excimer laser hototheraeutic keratectomy for recurrent terygium. J Cataract Refract Surg. 1998;24(10): Walkow T., A nders N., Wollensak J. Corneal astigmatism after terygium excision and subsequent hototheraeutic keratectomy with the excimer laser (193 rm). Klin Monatsbl Augenheilkd. 1996;209(4): Walkow T., D aniel J., Meyer CH., Rodrigues EB., Mennel S. Long-term results after bare sclera terygium resection with excimer smoothing and local alication of mitomycin C. Cornea May;24(4): Ünal M., Y ld z TF., Tafl nd E., Acar S., Örge Y. Pterjium tedavisinde lameller keratektomi, soyma ve excimer laser. T Klin Oftalmoloji. 1999;8(3):