AB Çevre Müktesebatı Semineri. Avrupa Birliği Çevre Müktesebatı ve Türkiye ye Yansımalar (1) Dr. Nuran Talu 25 Kasım 2010, Ankara

Transkript

1 AB Çevre Müktesebatı Semineri Avrupa Birliği Çevre Müktesebatı ve Türkiye ye Yansımalar (1) Dr. Nuran Talu 25 Kasım 2010, Ankara

2 Hukuk İlkeleri Birincillik İlkesi (Birincil Hukuk*-İç Hukukun bir parçası) Antlaşmalar ve Topluluk ana kurumlarınca alınan önlemlerden kaynaklanan yükümlülükleri yerine getirmek zorunluluğu Avrupa Anayasasından doğacak yükümlülükler İkincillik ilkesi Ortak bir politikanın ortak amaçlarına ulaşmanın kendilerince en uygun aracını seçmek için üye devletlere bırakılan olanak Ülkelerin Kararları (Decisions), Yönergeleri (Directive) ve Tüzükleri (Regulation) ulusal hukuka aktarmada kendi ulusal koşullarını hesaba katmada takdir hakları Avrupa Birliği Adalet Divanı İçtihatları AB nin Taraf Olduğu Uluslararası Antlaşmalar

3 Kararlar (Decisions) Doğrudan hukuki bağlayıcılığı vardır İdari bir hüküm oluşturur Üye ülkelere, kurumlara, şirketlere ve hatta kişiye özgü kararlar alınabilir Sadece hitap ettiği tarafa hüküm getirir

4 Yönergeler (Directive), Tüzükler (Regulation) Yönergeler/Tüzükler AB Konseyi ya da AP tarafından müştereken ya da sadece Komisyon tarafından geçirilir.ab hukukunun en doğrudan şeklidir Ulusal kanunlarla eşit şekilde Üye Devletler üzerinde bağlayıcı kanuni güce sahiptir. Üye ülkelerin uyum için ulusal mevzuata aktarma zorunluluğu var Bir yada birden çok düzenleme ile karşılanabilir Belirlenen nihai hedefleri karşılamak bağlayıcıdır, ancak kullanılacak yöntemler üye ülkelerin yetkisindedir Uyum için belirli bir zaman verilir

5 AB TÜRKİYE 1951 Paris Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması Politika Yok 1957 Roma Avrupa Ekonomik Topluluğu Antlaşması x, Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu Antlaşması (EUROTOM-nükleer enerjinin barışcı kullanımını denetleyen bir sistem kurmak ) Ortak eylemlerin ve politikaların yürürlüğe konulması yoluyla, Avrupa Topluluğu na, diğer görevlerinin yanısıra, çevre kalitesinin yükseltilmesi ve yüksek düzeyde korunmasını sağlamak görevini yüklemektedir (Madde 2). Topluluğun yasama kapasitesini ve Topluluk Çevre Politikası nı yönetmede temel ilkeleri belirlemektedir (Madde 174). Sağlığın Korunması nüfusu aşmayan yerlerde fabrikalar.. İstanbul un sanayi sorunları için yabancı uzmanların İstanbul da bölge planlaması tavsiyeleri.. Politika Yok 1961 Anayasası Sağlığın Korunması

6 AB TÜRKİYE 1972 Topluluk Paris Deklarasyonu Ekonomik kalkınmanın ekolojik sorunları; ortak politika ve eylem programları ihtiyacı (İlk somut adım) 1987 Tek Avrupa Senedi* Tek Senet ile Topluluk çevre alanında ilk kez yetki kazandı 1987 Tek Avrupa Senedi ile çevre konusu AT nin temel yasalarına doğrudan girer(roma Antlaşmasında yasal zemin) Çevre; Topluluğun ortak politikalarına ve AT müktesebatına (aquis communaitaire) dahil edildi, Tek Avrupa Senedi, Roma Antlaşması nın 130. maddesinde değişiklik yaparak kirleten öder ilkesini ortaya çıkarır 1992 Maastricht Antlaşması * (Avrupa Birliği Antlaşması) Çevre koruma, resmen ortak bir politika ve ortak karar statüsünde, (kirlenme karşıtı önlemler ortak pazarda rekabeti çarpıtır) çevre öncelikli hedef, çevre politikası ve sürdürülebilirlik ilkesi bir arada tanımlanıyor. Özetle, 1992 Maastcriht Antlaşması ile çevre alanına politika statüsü verilmiş ve AB hukukunda sürdürülebilir kalkınma kavramı resmen oluşturulmuştur Uluslararası faaliyetleri izleme ve kurumsallaşma ihtiyacı - Ulusal sorunların çözümünde devletin belirleyici rolü ve liderliği var. Çevreye ilişkin kararları idari hiyerarşinin tepesinden belirlemek de geleneksel Türk kamu yönetim sistemine uygun 1982 Anayasası, 1983 Çevre Kanunu 14 Nisan 1987 Tam üyelik müracaatı Çevre mevzuat uyumu başlıyor (Örn:1986 tarihli Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğinin 47. maddesi TSE standardı bulunmayan konularda bir belirleme yapılana kadar AET standartlarındaki değerler esas alınacaktır.) 1992 Uluslararası çevre faaliyetlerine ilgi

7 AB 1997 (Haziran) Amsterdam Antlaşması * (Daha demokratik bir Avrupa Sürdürülebilir kalkınma kavramı AB anlaşmasına giriyor ve AB nin ana hedeflerinden birisi artık. TÜRKİYE 1 Ocak 1996 Gümrük Birliği, Mali İşbirliği Deklarasyonu - Öncelikli alanlar arasında çevre var. Türk özel sektörü rekabete hazırlanıyor Mevzuat uyumu devam ediyor 1996-Katılımcı süreçler hızlanıyor (Habitat II...) Gündem 2000 (Temmuz 1997) Çevre ve genişleme politikaları; i) genişlemenin çevresel faydalarını içeren maliyetler, ii) hem iç Pazar, hem dünya

8 Gündem 2000 ve Genişleme Aday ülkelerden 4 önemli beklenti: 1. Çevrenin tüm temel politika alanlarına anahtar faktör olarak entegre edilmesi (sanayi, enerji, ulaştırma, tarım, turizm) 2. Yönet ve kontrol et yaklaşımının hükümet, özel sektör ve halk arasında sorumlulukları paylaşarak teşvik et ve özendir mekanizmalarıyla harekete geçirilmesi 3. "Her aday ülke, Topluluk müktesabatının tümünü ulusal hukuk düzeni içerisinde kabul edecek ve idari sistemini de buna uygun hale getirecektir. 4. Şeffaflık, bilgi ve katılım *Çevre ve Üye Olma Stratejileri Komisyon Tavsiye Kararı, 1998

9 AB TÜRKİYE 1998 Cardiff Süreci o Lizbon 2000 Sratejsi (En dinamik, bilgiye dayalı, rekabetçi, nitelikli istihdam, çevreye daha fazla duyarlı olmak, sanayici açısından özellikle önemli) o Göteborg, Haziran 2001) Sürdürülebilir Kalkınma İçin Avrupa Stratejisi öncelikli entegrasyon alanları: Tarım, Enerji, Taşımacılık Mevzuat uyumu devam ediyor (% 46 sında mukabil düzenleme yok)

10 AB TÜRKİYE 1999 Helsinki Sürdürülebilirlik 21 (Genişleme ve Çevre Konsey Tavsiye Kararı) 2000 Nice Antlaşması* Su kaynakları yönetimi, atık yönetiminde arazi kullanımı 2009 Lizbon Antlaşması AB nin 2003 yılından bu yana devam eden Anayasal sürecini sona erdiren Antlaşma. ( yürürlük) AB 2010 yılı itibariyle önümüzdeki on yıla tek bir uluslararası tüzel kişilik kazanmış,karar alma sürecini hızlandırmış, kurumsal yapısını daha etkin hale getirmiş, ve dış politkadaki hareket kabiliyetini arttırmış olarak girdi) Lizbon ve Çevre Birliğin 10 ortak yetki alanından biri de Çevre Helsinki (11-12 Aralık 1999 Helsinki, Türkiye ye adaylık statüsü tanındı) Siyasal ve Yönetsel Reformlar Yeni kurumsal mekanizmalar Ekonomik etkinliklerin mekansal dağılma biçimlerinin yeniden şekillendirmesi (AB Bölgesel kalkınma politikaları, kalkınma ajansları yaklaşımları) Aralık 2004 Müzakerelerin başlaması için karar Ekim 2005 Müzakerelerin başlaması... Aralık 2009 Çevre Faslı Dengeli ekonomik büyümeye dayanan, sürdürülebilir bir Avrupa kalkınması ve dünyanın sürdürülebilir kalkınmasına katkı. Bakanlar Konseyi çevre ile ilgili kararlarda her durumda Avrupa Parlamentosuna ve Birlik danışma organlarına danışır. Diğer Bazı alanlardaki Politikalar, Bölüm 10 Enerji: Enerji verimliliği ve tasarrufu ile yenilenebilir enerji biçimleri geliştirilmesini teşvik edilmesini hedefler.

11 AB nin 5 Yatay Politikası Çevre Politikası Sosyal İlerleme Politikaları Vergi Politikası Bölgesel Kalkınma Politikası Rekabet Politikası

12 AB nin Sektörel Politikalarında Çevre Enerji Tarım Taşımacılık AB Antlaşmaları, yukarıdaki ilk üç sektörde çevre ile ortak politika geliştirilmesini açıkça belirtir Sanayi Balıkçılık Araştırma ve Teknoloji

13 Örnek: AB Enerji Politikaları AB nin enerji sektöründeki temel politika eylemleri, daha çok enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynakları, enerji-verimli üretim kuralları, enerji hizmetlerinin iyileştirilmesi ve bileşik ısı ve güç sistemleri üzerinde yoğunlaşmaktadır AB nin yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasına büyük önem verdiği ve 2020 yılına kadar enerji üretimlerinin % 20 sini yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmasını kararlaştırdıkları ve bu oranı sonradan % 30 a çıkardıkları bilinmektedir. Gereğinden fazla enerji üretimini zorunlu kılan enerji kayıp ve kaçaklarının azaltılması (kayıp ve kaçaklarda Türkiye de oran % 20 civarında, AB de bu oran % 4-5 civarında) İklim değişikliği stratejileri ve enerji politikası (sera gazı emisyonlarını 2020 itibariyle %20 azaltma koşullara göre %30 azaltma)

14 Politikaların 2 Temel Amacı 1.Daha Az Kirleten Ürünler 2.Maliyetin Sorumlulara Yansıtılması

15 AB ÇEVRE İLKELERİ Bütünleyicilik ilkesi: Çevrenin korunmasında Topluluk un diğer politikalar içine entegre edilmesidir. Kirleten öder ilkesi: Topluluk un temel hedefidir. Kaynakta önleme ilkesi: Atığın üretildiği yerin yakınında bertaraf edilmesidir. Kaynağında önleme ilkesi: Zararın ortaya çıkmasından önce gerekli önlemlerin alınmasıdır. İhtiyatlılık ilkesi: Çevre açısından olumsuz sonuç oluşturacak belli bir fiilin bilimsel ispatını beklemeden önlem alınmasıdır. Komuta Kontrol ve Teşvik Et Özendir (Pazar ekonomisine ilişkin tedbirler için) Beşikten-mezara kontrol Yerellik/Hizmette halka yakınlık/aşamalı Sorumluluk Çevre suçlarının ceza hukuku kapsamında ele alınması esası

16 AB Sürdürülebilir Kalkınma Politikaları İklim değişikliği ve temiz enerji (Azaltım+uyum) Sürdürülebilir ulaşım Sürdürülebilir üretim ve tüketim Halk sağlığına yönelik tehditler Doğal kaynakların daha iyi yönetilmesi (öncelikli alan su yönetimi) Sosyal katılım, nüfus ve göç Küresel yoksullukla mücadele

17 AB Çevre Mevzuatı Karar Alma Süreci Ortak Karar Alma Usulü Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü (40 genel müdürlükten biri) Yasa taslağını hazırlama yetkisi olan tek kurum Uluslararası çevre anlaşmalarının müzakerelerinde AB yi temsil eder (Örn: UNFCCC de) Internet üzerinden kamuoyu danışma süreci Yeşil Kitap tartışma süreci / Beyaz Kitap öneriler Etki Analizi Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi Nitelikli Oy Çokluğu (255/345) = Oyların %74 ü, Nüfusun %62 sini karşılanması gerekiyor. Avrupa Parlamentosu ile Uzlaşma Komitesi kurulabilir. Avrupa Parlamentosu (mutlak çoğunluk) Çevre, Halk Sağlığı ve Gıda Güvenliği Komitesi (68 üye)

18 Avrupa Komisyonunun Rolü Bugün, çevre sektöründe AB ülkelerinde yürürlükte bulunan yasal düzenlemelerin ortalama %90 ı Brüksel de kararlaştırılmıştır. AB Çevre Müktesebatının uygulanmasının denetlenmesinden sorumlu Ön-araştırma yapılır Üye ülkenin konu ile ilgili görüşleri talep edilir Komisyonun gerekçeli resmi görüşü Üye ülkenin verilen zaman diliminde uyumu talep edilir Uyum sağlanmadığı takdirde; Avrupa Birliği Adalet Divanı

19 AB İkincil Hukuk Kaynaklarında Çevre Tüzük/Kanun ülke kanunlarına uyarlanmaksızın geçerli. Yönerge-Direktif/ üye devlet kendi yöntemini seçer Karar bağlayıcıdır Ortak Karar (Ortak politikalar için çıkarılır/avrupa Konseyi-Zirve ve AP tarafından yürürlüğe konur, yönlendiricidir. Tavsiye Kararı ve Görüş (kanuni bağlayıcılığı yoktur ancak bazı durumlarda önemli. Örneğin çevre denetiminde minimum kriterlere uyum, tavsiye kararı ile yapıyor.) Deklarasyon Gelişme ile ilgili olduğunda hemen hemen Ortak Karar gücünde, (Demokrasi Deklarasyonu vb) Beyaz Kitap (politika tartışma belgesi (Büyüme, İstihdam, Rekabet Politikaları, Çevre, iklim değişikliğine Uyum Beyaz Kitabı vb.) Yeşil Kitap (eylem programları duyuru belgesi, uygulama prensiplerini ortaya koyan dokümanlar, Örn: Sera gazı emisyonlarının salım ticareti ile ilgili Yeşil Kitap; Kyoto Protokolüne göre ülkelerin emisyon azaltma yükümlülüklerine en az maliyetle ulaşmak için yardımcı mekanizmalar için bir uygulama planı ve ülkeler için kolaylıklar sunmaktadır) Eylem Programları

20 AB Çevre Mevzuatının Yapısı AB Çevre müktesebatı 80 i önemli direktif 18 Çerçeve Yönerge olan 270 yasal düzenlemeden (Tüzük ve Yönerge) oluşuyor, bu sayı bütün ekler ve teknik uyarlamalar dahil olunca 560 dan fazla (AB müktesebatı: AB Hukuk Sistemi (35 Fasıl - Türkiye 33 -, sayfa)

21 AB Çevre Mevzuatının Yapısı 1. Yatay Mevzuat (Çevresel Bilgiye Erişim, Çevresel enformasyon, Avrupa Çevre Ajansı ve Çevresel Etki Değerlendirmesi, LIFE, Raporlama mevzuatı vb.) 2. Hava Kalitesi (Hava Kalitesi Çerçeve Direktifi, vb.) 3. Atık Yönetimi (Düzenli Depolama, Tehlikeli Atık, Atık Yağlar, Ambalaj ve Ambalaj Atıkları, vb.) 4. Su Kalitesi (İçme Suyu, Kullanma Suyu, Yeraltı Suları, vb.) 5. Habitat/Doğa Koruma (Nesli Tehlikede Olan Canlılar, Habitat, vb.) 6. Endüstriyel Kirliliğin Önlenmesi ve Risk Yönetimi (Entegre Çevre Kirliliği Kontrol ve Önleme, Büyük Yakma Tesisleri, SEVESO, vb.) 7. Kimyasallar ve GDO lar 8. Gürültü Kirliliği 9. Nükleer Güvenlik ve Radyoaktif Kirliliğin Önlenmesi

22 SU KALİTESİ ATIK YÖNETİMİ Rekreasyon amaçlı) banyo suyu direktif 1976/160/EE C Atıklara iliskin çerçeve direktif 1975/442/E EC Tehlikeli maddelerin suya bosaltımına iliskin direktifler 1976/464/EE C, 1980/68/EEC Tehlikeli atık direktifi 1991/689/E EC Arıtma çamuru direktifi 1986/278/EE C Ambalaj atıkları direktifi 1994/62/EC Kentsel atık su arıtma direktifi 1991/271/EE C Düzenli depolama direktifi 1999/31/EC Nitrat direktifi 1991/676/EE C Atık yakma direktifi 2000/76/EE C İçme suyu direktifi 1998/83/EC Su çerçeve direktifi 2000/60/EC HAVA KALİTESİ KONTROLÜ ENDÜSTRİYEL KİRLİLİK KONTROLÜ Yakıt kalitesi direktifleri 1993/12/EEC 1998/70/EC 1999/32/EC Seveso II (COMAH) direktifi 1996/82/EC Uçucu Organik Bilesikler (VOC) 1. asama direktifi 1994/63/EC Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü (IPPC) direktifi 1996/61/EC Hava kalitesi çerçeve direktifi ve ilgili direktifler 1996/62/EC 1999/30/EC 2000/69/EC 2002/3/EC Solvent direktifi Büyük Yakma Tesisleri direktifi 1999/13/EC 2001/80/EC

23 AB, Uluslararası Sözleşme Türkiye (taraf değil) Sınıraşan Suların ve Uluslararası Göllerin Korunması ve Kullanılması Sözleşmesi (AB 1995, Helsinki) Sınıraşan ÇED Sözleşmesi (AB 1997, Espoo) Çevresel Konularda Bilgiye Erişim, Çevresel Karar Verme Sürecine Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi (AB 2001, Aarhus)

24 Müktesabatın oluşmasında süreç... Yasaların yürürlüğe girişi uzun yıllar alıyor 27 ülkenin çıkarları, şirketlerin, sektörlerin, STKların ve diğer grupların girişimleri Örnek Süreç: REACH (Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması) düzenlemesi; Beyaz Kitap Yasa Taslağı Yasalaşması 2006 Yürürlüğe Giriş Tarihi

25 Topluluk Ajansları Avrupa Birliği nde ortak politikalar çerçevesinde karşılaşılan sorunlara farklı yöntemlerle çözüm arayan ve Birliğin faaliyetlerine ademi merkeziyetçi bir yaklaşım getiren ajanslar, AB hukukuna göre tüzel kişilik statüsündedir Türkiye nin, adaylığının teyit edildiği Aralık 1999 tarihli Helsinki Zirvesi nde Topluluk ajanslarına katılabileceği belirtilmiştir.

26 Topluluk Ajansları Avrupa Çevre Ajansı (Türkiye, onay 2003 tam katılım) Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (Türkiye, imza 2006) Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı İzleme Merkezi Avrupa Topluluğu Bitki Çeşitliliği Ofisi Avrupa Tıbbi Ürünleri Değerlendirme Ajansı Avrupa Mesleki Eğitimi Geliştirme Merkezi Avrupa İş ve Yaşam Koşullarını İyileştirme Vakfı Tek Pazarın Uyumlaştırılması Ofisi Avrupa İşyerinde Güvenlik ve Sağlık Ajansı Avrupa Mesleki Eğitim Vakfı Avrupa Birliği Organları Çeviri Merkezi Avrupa Yeniden Yapılandırma Ajansı Avrupa Gıda Güvenliği Ajansı Avrupa Deniz (Emniyeti) Güvenliği Ajansı Avrupa Hava Güvenliği Ajansı Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı Avrupa Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolü Merkezi Avrupa Demiryolu Ajansı Avrupa Kimyasallar Ajansı Dış Sınırlarda Operasyonel İşbirliğinin Yürütülmesi İçin Avrupa Ajansı Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı Topluluk Bitki Çeşitliliği Ajansı Avrupa Temel Haklar Ajansı

27 Avrupa Çevre Ajansı Avrupa Çevre Ajansı Konsey Yönetmeliği EEC/1210/906 Avrupa ölçeğinde nesnel, güvenilir ve karşılaştırılabilir veriler sunarak çevre koruma amaçlı alınacak önlemlere yardımcı olmak Kamuoyuna çevre durumu hakkında bilgi vermek (Ürünlere konacak çevre etiketleri vb) EIONET (European Environment Information & Observation Network)

28 Avrupa da Çevrenin Durumu (AÇA) Ekonomik kalkınma ve çevre üzerinde yarattığı baskılar (Doğal kaynakların istikrarlı bir ćekilde kullanılması, Enerji, Taćımacılık, Turizm, Sanayi, Tarım, Ormancılık, Balıkçılık) Çevreyi ilgilendiren gelićmeler İklim Değićikliği, Stratosferdeki ozon tabakasının delinmesi, Hava Kirliliği,Tehlikeli Kimyasal Maddeler, Atıklar, Su, Toprak,Teknolojik ve Doğal tehlikeler, Biyolojik çećitlilik, İnsan Sağlığı) Çevre yönetiminde gelićmeler, entegrasyonun ilerlemesi Açığın kapatılması (Avrupa çevre değerlendirmelerini destekleyecek entegre izleme sistemine doğru)

29 Avrupa da Çevrenin Durumu (AÇA) İLERLEMELER Ozon tabakasının delinmesine neden olan parçacıkların salımları ve havaya gönderilen salımlar önemli ölçüde azaltılmıştır. Hava kalitesi artırılmıştır. Suya salım yapan kaynaklar azaltılmış, su kalitesi artırılmıştır. Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde ve aday ülkelerde çevre ve sektörel politikaların entegrasyonunda politik altyapının geliştirilmesine yönelik çalışmalar hız kazanmıştır. Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde tarım ve sanayi sektörlerinin toprağa ve havaya yaydığı salımlar azaltılmıştır.

30 Avrupa da Çevrenin Durumu (AÇA) SORUNLAR Atık yönetiminde az ilerleme kaydedilmiş Doğal kaynakların kullanımının azaltılmasında istenilen ilerleme olmamıştır. Ekonomik büyümenin çevre üzerindeki baskısının azaltılmasına yönelik birkaç olumlu örneğin dışında, çevre ve sektörel politikaların entegrasyonunda önemli bir gelişme kaydedilmemiştir. Çevre alanında ekonomik yaptırımlar ve ihtiyari anlaşmalar Avrupa bölgesinde henüz yaygın olarak kullanılmamaktadır. AB nin istikrarlı kalkınma hedeflerine ulaşılabilmesi için uygulanan politikalarda çevre entegrasyonu yetersizdir. Çevre politikalarının oluşturulması ve uygulanması teknolojik alandaki gelişmelerle doğrudan bağlantılıdır. İklim değişikliğinin önlenmesi için daha çok uzun bir yol var. Çevre yönergelerinin uygulanması sorunları, gecikmeler ülkelerin sorumluluklarında yaşanan sorunlar

31 Avrupa da Çevrenin Durumu AB NİN AZALTMAYA ÇALIŞTIĞI TEMEL KİRLETİCİLER Karbon dioksit (Birliğin iklim değişikliği konusundaki politikaları ile doğrudan ilgili) Ozon (troposferik ozon) Sülfür dioksit Karbon monoksit Kurşun ve kurşun bileşikleri

32 Türkiye AÇA 1999 Haziran Türkiye nin Ajansa üyelik başvurusu 2000 Ekim tarihinde Anlaşmanın taraflarca Brüksel'de imzalanması 2002 Ocak Kanunun çıkması (Kanun No: 4794, Kabul Tarihi: ) ( tarih ve sayılı RG.) 10 Konu: Hava Kalitesi, Hava Emisyonu, Doğa Koruma ve Biyoçeşitlilik, Su, Deniz ve Kıyı Ortamları, Toprak, Arazi Örtüsü, Veri Kaynakları Kataloğu, Atık, Ulaştırma. Türkiye nin Katkı Payı: 1. yıl: Euro, 2. yıl: Euro idi. 3. yıldan itibaren Euro ödüyor (full cost) NOT:Türkiye'nin Ajansa üyeliği; Avrupa müktesabatına uyumun sağlanması yolunda Türkiye'nin kararlılığının önemli bir göstergesi Bu da çevre müzakerelerinin ötesinde, önemli bir politik inisiyatif olarak dikkate alınmalıdır.

33 Mevcut EIONET Konu Başlıkları Doğa Koruma ve Biyoçeşitlilik Hava Emisyonları Hava Kalitesi Su Emisyonları Yeraltı suyu Akarsular ve Göller Su Kullanımı ve Miktarı Toprak Arazi Örtüsü ve Mekansal Analiz Yeni EIONET Konu Başlıkları Doğa ve Biyoçeşitlilik Hava Kirliliğinin Azaltılması ve İklim değişikliği Hava Kalitesi Su Emisyonları Yeraltı suyu Akarsular ve Göller Su Kullanımı ve Miktarı Toprak Arazi Örtüsü Arazi Kullanımı ve Mekansal Planlama Atık Deniz ve Kıyı Ortamları Tarım Enerji Ulaştırma İklim Değişikliği Gürültü Kimyasallar Çevre ve Sağlık Bilgi Sistemleri iletişim Çevrenin Durumu Kaynak Kullanımı Politika Araçları ve Değerlendirme Balıkçılık Atık Deniz ve Kıyı Ortamları Tarım ve Ormancılık Enerji Ulaştırma İklim Değişikliğinin Etkileri, Hassasiyet ve Adaptasyon Gürültü Kimyasallar Çevre ve Sağlık Çevre Bilgi Sistemleri İletişim Çevrenin Durumu Sürdürülebilir Üretim -Tüketim ve Kaynak Kullanımı Politika Araçları ve değerlendirme Denizcilik Geleceğe Dönük Bilgi ve Senaryolar Çevre ve Ekonomi

34 AB Politika Oluşum ve Uygulama Araçları: EYLEM PROGRAMLARI 22 Kasım 1973 yılında Konsey ve üye ülke temsilcileri kabul ederek Topluluk Bildirgesi haline geldi. Dört Çevre Eylem Programının temeli: kirliliğin önlenmesi 5. ve 6. Çevre Eylem Programlarının temeli: sürdürebilir kalkınma ve sorumluluğun paylaşılması

35 AB TÜRKİYE 1. ÇEP AT çevre politikasının genel prensiplerini ve hedeflerini belirlemiş ve uygulama için gerekli eylemleri tanımlamıştır (yaşam ve yerleşim kalitesi) 2. ÇEP İlkini izlemiştir. (ÇED başlangıcı) 3. ÇEP Eylem önceliklerini tanımlamakta ve entegrasyon temelleri ile önleyici yaklaşım ihtiyacının ortaya atmıştır. (temiz teknolojiler, ÇED Konsey Kararı-1985 Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ) (hava kirliliği) İkinci Beş Yıllık kalkınma Planı ( ) (özel bir bölüm yok) Yıllık Kalkınma Planı ( ) (özel bir çevre bölümü var başlangıç) Yıllık Kalkınma Planı ( ) ( önleyici politikalar başlıyor, yasal önlem başlıyor-çevre Kanunu, kusursuz sorumluluk) Yıllık Kalkınma Planı ( ) ( önleyici politikalar ve uluslararası tahhütlere yoğun olarak girildiği dönem DPT BM Ortak Geleceğimiz Raporunu sorgulattırıyor )

36 AB TÜRKİYE 4. ÇEP Daha geniş bir yorumlama ve diğer politikalar ile ilişkilendirme yolu ile çevre mevzuatını güçlendirmiş, korumacı yaklaşımda odaklanılmıştır. (Çernobil) 5. ÇEP Sürdürülebilirliğe Doğru 4 odak noktası: o Çevrenin diğer politikalarla bütünleştirilmesi için eylemler (sanayi, enerji, ulaştırma, tarım, turizm) o Destekleyici eylemler o Çevre yönetiminde teknik, ekonomik ve sosyal araçların kapsamlı ve farklı modellerle kullanımı o Önemli ve özel çevre konuları o Uluslararası eylemde Topluluğun lider rolü (CO2 vergisi, Rio Rüzgarı) Yıllık Kalkınma Planı ( ) Çevre ilk kez bütün sektörel yaklaşım ve stratejilerde yer alıyor, SK, OECD 1. Çevre İncelemesi..) Yıllık Kalkınma Planı ( ) UÇEP-Çevre bir yönetim meselesidir, doğal kaynak yönetiminin sürdürülebilir kalkınma anlayışıyla ele alındığı ilk plan UÇEP ve OECD 2. Performans İncelemesi)

37 AB TÜRKİYE 6. Çevre Eylem Programı ( ) Öncelikli 4 eylem alanı: o İklim değişikliği, o Doğa ve biyolojik çeşitlilik, o Çevre ve sağlık, o Sürdürülebilir doğal kaynak kullanımı ve atık yönetimi Yıllık Kalkınma Planı ( ) (Kurumsallaşma politikaları, UÇEP in yenilenmesi ve AB uyumuna önem, üretim kalıpları politikalarıteknoloji gelişim politikaları, temiz teknolojiler, sürdürülebilir kalkınma göstergeleri) (Genel Ekonomik Hedefler ve Yatırımlar (2005) Orta Vadeli Program ( ) Ön Ulusal Kalkınma Planı ( ) (Ekonomik ve Sosyal Uyumda AB Mali Yardımları İçin Stratejik Bir Çerçeve-Ulusal Programın Eki) o o o o Doğal kaynakların korunması Su kaynaklarının korunması Kentsel çevre altyapı yatırımlarına öncelik Kurumsal kapasitenin ve verimliliğin artırılması 9. Kalkınma Planı ( ) Hazırlık ve uygulama sürecinde gelişmeler)

38 AVRUPA TOPLULUĞU POLİTİKA VE PROGRAMLAR ( ) Avrupa Çevre Politikası Ortak Tarım Politikası Sosyal & Ekonomi Kohezyon Politikası Sektörel & İç Politikalar 6ncı Çevre Eylem Programı Yapısal Fonlar EAGGF, ERDF, ESF, FIFG Regulasyon & Ulusal Kırsal Kalkınma Planı Tarımsal çevre tedbirleri Çevre koruma & Doğal Alanların Yönetimi Bölgesel Tek Programlama Dokümanı (SPD) amaçlar 1 & 2 Ulusal SPD amacı 3 Topluluk Girişim Programı (CIP): LEADER+, INTERREG III, EQUAL, URBAN Yenilikçi Eylemler: ERDF, ESF Ulaştırma: Marco Polo Enerji: SAVE, ALTENER, STEER AR-GE: 6th FPRTD Öğretim-Gençlik: Socrates, Youth İstihdam & sosyal sorunlar: Leonardo, Daphne,Tempus Kültür: Culture 2000, MEDIA Dış İlişkiler: MEDA, SMAP, PHARE, TACIS, Asia-pro-Eco LIFE -Doğa - Çevre - Üçüncü Ülkeler Tematik Programlar Sürdürülebilir kentsel kalkınma için işbirliği Deniz kirliliği STKların tanıtımı Sivillerin korunması & çevresel acil hizmetler Çevre & Gelişmekte olan ülkeler Tropikal orman SAPARD, PHARE, ISPA

39 AVRUPA TOPLULUĞU POLİTİKA VE PROGRAMLAR ( ) Ortak Tarım Politikası Sosyal & Ekonomik Kohezyon Politikası Sektörel & İç Politikalar Ulaştırma : Marco Polo II Avrupa Çevre Politikası EAGGF Avrupa Tarımsal Rehberlik ve Garanti Fonu FEADER Avrupa Kırsal Kalkınma için Tarım Fonu 3 amaç - Yakınlaştırma - Rekabet - İşbirliği ERDF, ESF, EFF, Kohezyon Fonları Yenilikler & İşletmeler : Rekabet gücü ve Yenilikler Çerçeve Programı (CIP) AR-GE : 7 th FPRTD-FP7 Öğretim & Kültür: Gençlik, Ömür boyu öğrenme, MEDIA, Culture 2007 İstihdam ve Sosyal Politika: ilerleme LIFE+ Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Dış ilişkiler: Avrupa Komşuluk & Ortaklığı, İşbirliği Geliştirme Aracı, Adalet, Güvenlik, Vatandaşlık,

40 FP7 (Teknolojik araştırma ve kalkınma) STRATEJİK İŞBİRLİĞİ PROGRAMI ÖNCELİKLER Sağlık Gıda, tarım ve biyoteknolojiler Bilgi ve iletişim teknolojileri Nano-bilimler ve nano-teknolojiler Enerji Çevreveiklim değişikliği Ulaştırma Sosyo-ekonomik ve insan kaynakları Uzay Güvenlik

41 FP7 Çevresel öncelikler dönemi: 1,9 Milyar İklim değişikliği, kirlilik ve doğal riskler : çevre ve sağlık Kaynakların sürdürülebilir kullanımı: Doğal kaynaklar ve insan yapısı kaynaklar Deniz çevresi Çevresel teknolojiler Arz gözlem ve ölçüm araçları Diğer Konular AB nin Uluslararası taahhütleri : Kyoto, biyolojik çeşitlilik sözleşmeleri, Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi IPCC (Hükmetl. İklim pn.) ve Global Earth Observation girişimlerine katkı Avrupa Politikaları : 6ncı EAP, WFD, ETAP, SCALE, Denizcilik stratejisi

42 Çevrenin Finansmanı AB Çevre Fonları, Genel Çerçeve

43 AB Kaynakları Topluluk çeşitli politikalarla, mali araçlarla, önlemlerle kendi programlarını finanse eder. (kalkınma yardımı, bölgesel politikalar, vergiler vb) Oysaki, BM ve OECD gibi geleneksel uluslararası örgütler gibi üye ülkelerin katkılarıyla değil. Mali ihtiyaçları personel ve faaliyet harcamaları tutarındadır.

44 AB Kaynakları Komisyon (Topluluk) Bütçe Kaynakları Avrupa Yatırım Bankası Yapısal Uyum Fonları (ISPRA, SPARD, Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu, Avrupa Sosyal Fonu, Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu) Üçüncü Ülkelerle Mali İşbirliği (Üçüncü Ülkelerle Mali İşbirliği için yeni modeller-bölgesel Programlar) Akdeniz Programı (EUROMED)

45 AB Kaynakları Üçüncü Ülkelerle Mali İşbirliği AVICENNE Programı (sağlık araştırma projeleri, su kaynakları yönetimi araştırma projeleri ) PHARE Programı (Aday ülkelerin- özellikle Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri - kurumsal kapasitesini güçlendirmek, PHARE Twinning. Akdeniz Programı (Euromed) MEDSPA Programı (Akdeniz Eylem Stratejisi ve Planı, ) METAP (EEC+WB+EIB) 1990 Yenileştirilmiş Akdeniz Politikası (Komisyon + AYB, ) Avrupa-Akdeniz Ortaklığı 1995, Mali Paketi MEDA Programı o ISPA (ulaştırma ve çevre) o SAPARD (tarımsal modernizasyon ve kırsal kalkınma) LIFE Programı (çevre ile doğrudan ilgili, 21 Mayıs 1992/Konsey Yönetmeliği) European Commission SMAP Short and Medium Term Priority Environmental Action Programme (Multi-country programlardan biri) ve diğer bazı uluslararası kuruluşlar NOT: PHARE Yıllık Bütçesi: 1,5 milyar Euro SAPARD Yıllık Bütçesi: 500 milyon Euro ISPA Yıllık Bütçesi: 1 milyar Euro

46 AB Finansman Mekanizmaları Tütün ürünleri, alkollü içecekler, petrol ürünleri gibi belli ürünlerin tüketimini azaltmak için özel tüketim vergileri uyguluyorlar Dolaysız vergiler kapsamında vergi yapılarının çevreye daha fazla dost bir yönde gelişmesine uğraşılıyor. Dolaylı vergilerin uyumlulaştırılması (CO 2 ) Vergi İndirimleri (Örnek: çevre yatırımının maliyeti birinci yıl %60, takip eden 5 yıl içerisinde tamamen vergiden muaf,almanya da sıkça kullanılan bir uygulama)

47 AB Finansman Mekanizmaları İktisadi nitelikli teşvikler (Makro ve mikro ekonomik politikalar çevre maliyetlerinin pazara yansıtılmasını sağlamalıdır) Tarım ve Çevre Çiftçiye ödeme yaparak bazı toprakların biyoçeşitliliği bozmamak için üretimden çekilmesi teşvik (İngiltere) Çiftçi ile biyolojik çeşitliliği koruma amaçlı yönetime katılma sözleşmeleri yapılıyor (İngiltere) Üretime ortak olma; üreticiyle, çevre uyumlu üretim anlayışıyla üretirse işbirliği Doğal Kaynaklar Sulak alanların işletme ve gelişme haklarının bir oluşuma/şirkete devredilmesi Balık ve kara avcılığında mülkiyet hakları oluşturarak bir oluşuma devredilmesi (Bizde su ürünleri kooperatifleri!) Toplumsal nitelikli teşvikler (Destekleyici araçlar) Kamu eğitimi, bilinçlendirme, bilgilendirme

48 AB Finansman Mekanizmaları Ters teşvikleri ortadan kaldırmak Fosil yakıtları ve enerjinin etkin kullanımına engel olan sübvansiyonları azaltmak yada ortadan kaldırmak Yenilenebilir enerji kaynaklarını teşvik etmek için vergi teşvikleri, düşük KDV oranları gibi ekonomik önlemler almak Temiz teknolojiler için teşvik mekanizmaları Termal güneş enerjisi için aktif teşvik ihtiyacı

49 AB FİNANSMAN - Türkiye I - HELSİNKİ ÖNCESİ DÖNEM ( ) A-Gümrük Birliği Öncesi ( ), 32 Yılda Mali Protokoller Çerçevesinde milyon ECU taahhüt, 830 milyon ECU Kullanım B-Gümrük Birliği Sonrası ( ), 550,5 milyon ECU Kullanım II - HELSİNKİ SONRASI DÖNEM ( ) dönemi 150 milyon EURO hibe, 450 milyon AYB kredisi, Katılım Öncesi Mali Yardım (Pre-Accession Financial Assistance) çerçevesinde 2004 de 250, 2005 de 300, 2006 da 500 milyon EURO III - MÜZAKERELERİN BAŞLANGICI ( ) Katılım Öncesi Enstrümanı Pre-Accession Instrument (IPA) Tüzük 1085/2006

50 HELSİNKİ SONRASI Genel Amaç: AB ye Uyum geçiş dönemi yeni mali yardım dönemi

51 AB nin katılım öncesi fonları, gerekli olan toplam yatırımların %10 undan daha azını karşılar

52 IPA Mali Yardım Bileşenleri Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği Bölgesel Kalkınma (ISPA yerine) İnsan Kaynaklarını Geliştirme Kırsal Kalkınma

53 AB Çevre Demokrasisi Çevre Hakkı, Katılımcı Süreçler, Bilgiye Erişim

54 AB Vatandaşları Politikaları ve Çevre Amsterdam Antlaşması; Birlik Vatandaşlığı Aralık 2001 Laeken Toplantısı Sosyal Ortakların Etkin Katılımı Tüketici Bilgilendirme Politikası Ombudsman a başvuru (Halk denetçisi, uzlaştırıcı) Adalet Divanı çevre korumacı bir yargı politikası izler (risk konusunda bir belirsizlik varsa, ihtiyatlılık ilkesini çalıştıran karar almıştır-gdo için önemli) Zamanında, hedefli, ilgili, bağımsız ve güvenilir çevresel bilgi sağlamak (AVRUPA ÇEVRE AJANSI) AB Aarhus Sözleşmesine taraf AP Dilekçe Komisyonu (sosyal güvenlik ve çevre ağırlıklı)

55 G10 (The Green 10) European Environmental Bureau (Avrupa Çevre Bürosu- Çevre Gruplarının oluşturduğu en büyük çatı örgüt, 1974) Birdlife International (European Community Office) Climate Action Network Europe (CAN Europe) European Federation for Transport and Environment Friends of the Earth Europe (FOE Europe) Greenpeace Europe International Friends of Nature (IFN) WWF-EPO European Policy Office Central and Eastern European Bankwatch (CEE Bankwatch) EPHA Environment Network (EEN)

56 Uluslararası hukuk.. UNECE AARHUS SÖZLEŞMESİ (Aarhus, Haziran 1998) Çevresel Konularda Bilgiye Erişim, Çevresel Karar Verme Sürecine Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi Yürürlük: 30 Ekim 2001

57 AB de Aarhus Sözleşmesi ile ilgili enstrümanlar (80 ler) Çevresel Etki Değerlendirmesi Konsey Direktifi 85/337/EEC Birincil Hukuk Kaynağı : Avrupa Tek Senedi 1987, Article 130s (Now Article 175)

58 AB de Aarhus Sözleşmesi ile ilgili enstrümanlar (90 lar) Bilgi Edinme Hakkı Konsey Direktifi 90/313/EEC Amaç: Kamu otoritelerinin elinde bulunan çevre ile ilgili bilgilerin yayımlanmasını ve kamunun bu bilgilere ulaşabilme hakkının güvence altına alınması. Maastricht 92 Directive on Freedom to Access to Information Sözleşmenin hazırlanması için ilk önemli araç oldu ya da 1992 bir daha check et. Avrupa Komisyonu ve Bakanlar Konseyi bilgiye ulaşma hakları konusunda rollerini tanımlıyor ve adopte ediyor code of conductlarla yapıyor. Treaty of Amsterdam 97, Madde 10 Bilgiye erişme ve transperency var ilk kez. AB Sözleşmeyi 1998 de imzalıyor Avrupa Parlamentosu Orta ve Doğu Avrupa Aday Ülkeleri Çevre İçin Katılım Stratejisi Kararı (Resolution) 15 Nisan 1999 çevre,tüketiciyi koruma halk sağlığı, Gündem 21 in yerel taahütleri AB Genişleme ve Çevre Politikaları Konsey Kararları, Aralık 1999, Madde 16, Madde 17), Genişleme ve Çevre politikalarının 4 ana başlığından biri Şeffaflık, Bilgiye Ulaşma ve Katılımcılık.

59 AB de Aarhus Sözleşmesi ile ilgili enstrümanlar (2000 ler) Avrupa Temel Haklar Şartı, IV. Bölüm: Dayanışma Hakları (Çevre burada), Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu, 2 Ekim 2000 Nice Treaty, 2000, Post Nice Directive 2001/42/EC Of The European Parliament And Of The Council On The Assessment Of The Effects Of Certain Plans And Programmes On The Environment (Strategic EA) Directive 2003/4/EC Of The European Parliament And Of The Council of 28 January 2003 On Public Access To Environmental Information And Repealing Council Directive 90/313/EEC (Genel Yorum: 313 den daha İlerde, ama Aarhus dan geri. (ticari bilgiler konusunda) )

60 Avrupa Çevre Ajansı Avrupa Çevre Ajansı Konsey Yönetmeliği EEC/1210/906 Kamuoyuna çevre durumu hakkında bilgi vermek (Ürünlere konacak çevre etiketleri vb) EIONET

61 Çevre Derogasyonları

62 AB Çevre Mevzuatının Uyumu Türkiye, üyelik ile birlikte AB çevre müktesebatının tümünü uyumlaştırmalı ve uygulamak zorundadır. Müzakere edilecek husus; mevzuata uyum takvimi, uygulama planı ile birlikte talep edilebilecek geçiş süreçleri ve derogasyonlardır.

63 Geçiş Süreçleri Sadece ağır yatırım ihtiyacı olan ve uyumun ancak belirli bir süreç içerisinde tamamlanabileceği alanlarda aşağıdaki şartların karşılanması ile mümkün olacaktır; Yatırım ve finansman planı Ara hedefler Teknoloji bilgisi Katılım anlaşmasının ekinde yer alır.

64 Süreç... Geçiş Süreçleri ve Düzenleyici Etki Analizleri Ekonomik ve sosyal faydaların değerlendirilmesi Alternatif uygulama senaryolarına göre maliyet analizinin yapılması Yatırım önceliklendirilmesinin yapılması Finansman planının belirlenmesi

65 MÜZAKEREYİ ZORA KOŞACAK TEMEL HUSUSLAR Aşağıdaki alanlarda hiçbir şekilde geçiş süreci talep edilemez; Mevzuatın tümü için (sadece mevzuata tabi olan işletmelerin bir bölümü için) AB mevzuatının iç hukuk ile uyumlaştırılması Çerçeve mevzuat Doğa koruma Avrupa Tek Pazarını ilgilendiren ürün-temelli düzenlemeler Yeni İşletmeler

66 Mevzuat Çek C. Est. Kıbrıs Let. Litv. Mac. Mal. Pol. Slovk. Slvn. 94/63/EC /62/EC /464/EEC ve bağlı Direktifl er /271/EEC /76/EC /61/EC /80/EC * /32/EEC * /93/EEC * * * * 1999/31/EC /43/EC /83/EC * /409/EEC 2008* 94/67/EC /217/EEC /43/EC 2009*

67 Çeşitli ülkelerde istisnalara konu olan mevzuat Akaryakıtın istasyonlarda depolanmasından ve terminallerden servis istasyonlarına dağıtımı sırasında oluşan uçucu organik maddelerin kontrolüne ilişkin 20 Aralık 1994 tarih ve 94/63/EC sayılı Konsey Direktifi Ambalajlama ve ambalaj atıklarına ilişkin 20 aralık 1994 tarih ve 94/62/EC sayılı Konsey Direktifi Bazı tehlikeli maddelerin su ortamlarına deşarjının yarattığı kirliliğe dair 4 Mayıs 1976 tarih ve 76/464/EEC sayılı Konsey Direktifi Kentsel atıksu arıtımı konulu 21 Mayıs 1991 tarih ve 91/271/EEC sayılı Konsey Direktifi Atıkların yakılmasına ilişkin 4 Aralık 2000 tarih ve 2000/76/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi Entegre kirlilik önleme ve kontrolü ile ilgili 24 Eylül 1996 tarih ve 96/61/EC sayılı Konsey Direktifi (IPPC) Büyük yakma tesislerinden havaya yayılan bazı kirletici maddelerin sınırlanması hakkında 23 Ekim 2001 tarih ve 2001/80/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi Bazı sıvı yakıtların kükürt oranının azaltılmasına ve 93/12/EEC sayılı Direktifin değiştirilmesine dair 26 Nisan 1999 tarih ve 99/32/EC sayılı Konsey Direktifi Avrupa Birliği içinde veya dışında atıkların taşınımına dair 1 Şubat 1993 tarih ve 259/93/EEC sayılı Konsey Tüzüğü Atıkların düzenli depolanmasına ilişkin 26 Nisan 1999 tarih ve 1999/31/EC sayılı Konsey Direktifi Tıbbı olarak maruz kalmaya bağlı olarak iyonlama radyasyonunun tehlikelerine karşı bireylerin sağlıklarının korunması hakkında ve 84/466/Euratom sayılı direktifi kaldıran 30 Haziran 1997 tarih ve 97/43/Euratom sayılı Konsey Direktifi İnsani tüketim amaçlı suyun kalitesi ile ilgili 3 Kasım 1998 tarih ve 98/83/EC sayılı Konsey Direktifi Doğal yaşam ortamlarının yabani fauna ve floranın korunmasına dair 21 Mayıs 1992 tarih ve 92/43/EEC sayılı Konsey Direktifi Yabani kuşların korunmasına dair 2 Nisan 1979 tarih ve 79/409/EEC sayılı Konsey Direktifi Tehlikeli atıkların yakılmasına ilişkin 16 Aralık 1994 tarih ve 94/67/EC sayılı Konsey Direktifi Asbestten kaynaklanan kirliliğin azaltılması ve önlenmesi 19 Mart 1987 tarih ve 87/217/EEC sayılı Konsey Direktifi Dizel yakıt ve benzin kalitelerine ilişkin 13 Ekim 1998 tarih ve 98/70/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi Tarımsal kaynaklardan gelen nitratın sebep olduğu kirliliğe karşı suların korunmasına ilişkin 2 Aralık 1991 tarih ve 91/676/EEC sayılı Konsey Direktifi

68 Çeşitli ülkelerde istisnalara konu olan mevzuat Organik solventlerin kullanımından kaynaklanan uçucu organik bileşiklerin (VOC) emisyonuna dair 1999/13/EC sayılı ve 11 Mart 1999 tarihli Direktif Yüzme sularının kalitesine dair 8 Aralık 1975 tarih ve 76/160/EEC sayılı Konsey Direktifi Tehlikeli maddeleri içeren büyük kaza risklerinin kontrolüne ilişkin 9 Aralık 1996 tarih ve 96/82/EC sayılı Seveso II Direktifi Balıkların yaşamını korumaya yönelik tatlı su kalitesine dair18 Temmuz 1978 tarih ve 78/659/EEC sayılı Konsey Direktifi Tehlikeli atıklar hakkında 12 Aralık 1991 tarih ve 91/689/EEC sayılı Konsey Direktifi Atık yağların bertaraf edilmesine ilişkin 16 Haziran 1975 tarih ve 75/439/EEC sayılı Konsey Direktifi Poliklorlu bifenil ve poliklorlu terfenillerin (PCB/PCT) ortadan kaldırılması hakkında 16 Eylül 1996 tarih ve 96/59/EC sayılı Konsey Direktifi Bazı tehlikeli maddeler ihtiva eden piller ve akümülatörlere ilişkin 18 Mart 1991 tarih ve 91/157/EEC sayılı Konsey Direktifi Ozon tabakasını inceleten maddeler ilişkin 15 Aralık 1994 tarih ve 3093/94/EC sayılı Tüzük Atıklara ilişkin 15 Temmuz 1975 tarih ve 75/442/EEC sayılı Konsey Direktifi Üye devletlerde içme suyu için kullanılacak yüzey suyu kalitesine dair 16 Haziran 1975 tarih ve 75/440/EEC sayılı Konsey Direktifi Hurda taşıtlara ilişkin 18 Eylül 2000 tarih ve 2000/53/EC sayılı Direktif

69 Geçiş Süreçleri (örnekler..) Ülke Mevzuat Tarih Macaristan (2002) Polonya (2002) Bulgaristan (2004) Kentsel Atık Su Arıtma Büyük Yakma Tesisleri Büyük Yakma Tesisleri

70 Geçiş Süreçleri (örnek: Macaristan) Kentsel Atık Suların Yönetimine İlişkin 91/271/EEC Sayılı Direktif (31 Aralık 2015 e kadar 3 aşamada uygulanması 2008,2010,2015) Ambalajlama ve Ambalaj Atığına ilişkin 94/62/EC Sayılı Direktif (31 Aralık 2005 e kadar uygulanması) Değişiklik: 2004/12/EC Sayılı Direktif (2012 ye kadar) Tehlikeli Atıkların Yakılmasına İlişkin 94/67/EC Sayılı Direktif(30 Haziran 2005 e kadar) Büyük Yakma Tesislerinden Emisyonların Sınırlandırılmasına İlişkin 88/609/EEC Sayılı Direktif (31 Aralık 2004 e kadar) Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atıklarına İlişkin 2002/96/EC Sayılı Direktif (31 Aralık 2008 e kadar) Elektrikli ve Elektronik Atığın Toplanması ve Yeniden Kullanılması İçin Sistem (31 Aralık 2006 ya Kadar) NOT: DEROGASYON İSTENİRKEN AYRINTILI BİR İDARİ VE MALİ UYGULAMA PLANI SUNULUR

71 Geçiş Süreçleri (örnek: Polonya) Büyük Yakma Tesisleri Yönergesi, Polonya 36 işletme için 31 Aralık 2015 tarihine kadar kükürt ile ilgili emisyon sınır değeri uygulanmayacaktır. Ancak bu geçiş süreci içerisinde Polonya da tüm işletmelerden kaynaklanan kükürt emisyonlarının 2008 yılında t/yıl 2010 yılında t/yıl 2012 yılında t/yıl geçmeyecektir. Polonya - Sonuç 1 Ocak 2008 / 1 Ocak 2012 tarihlerinde Polonya geçiş süreci alınan işletmeler için mevcut uyum durumunu, yatırım planı ve muhtemel tam uyum tarihlerini belirten bir raporu Avrupa Komisyonu na sunacaktır.

72 TEŞEKKÜR EDERİM