GAZİ ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU-I PRATİK ÇALIŞMA-1 (MUHAKEME ŞARTLARI-ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA)

Transkript

1 GAZİ ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU-I PRATİK ÇALIŞMA-1 (MUHAKEME ŞARTLARI-ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA) OLAY - (Y) şirketine usulsüz kredi kullandırmaktan dolayı (X) bankasının yönetim kurulu üyeleri hakkında ceza soruşturması başlatılmış, Cumhuriyet savcısı fiili görevi kötüye kullanma suçu olarak nitelendirmek suretiyle zamanaşımı nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığı kararı vermiştir. Kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz edilmiş ve bu karar kesinleşmiştir. Aynı bankanın bir başka şirkete kullandırmış olduğu usulsüz krediler bakımından ise Yargıtay Ceza Genel Kurulu, fiilin Bankacılık Kanunu nda düzenlenen zimmet suçunu oluşturduğu yönünde karar vermiştir. Bu suç bakımından dava zamanaşımı süresi henüz geçmiş değildir. Soru- (Y) şirketine kullandırılan usulsüz kredi bakımından Cumhuriyet savcısının Yargıtay CGK kararına dayanarak fiili bankacılık zimmeti suçu olarak nitelendirmek suretiyle (X) bankasının yönetim kurulu üyeleri hakkında iddianame düzenlemesi mümkün müdür? OLAY - (B) nin TL tutarındaki borcunu ödememesi nedeniyle alacaklı (A), kahvehanede aralarında çıkan tartışma sonrasında tehdit amacıyla ruhsatlı silahıyla (B) yi ayağından yaralar ve (B) sakatlanır. TCK m. 106/3 de yer alan ve olayda gerçek içtima kuralının uygulanmasını öngören tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçundan dolayı, ayrıca bu suçtan dolayı ceza verilir. hükmü dikkate alındığında; Soru- Mahkeme, fikri içtima kuralını (TCK m. 44) uygulayarak sadece en ağır cezayı gerektiren kasten yaralama suçundan dolayı mahkumiyet kararı verir ve bu karar kesinleşir. (B) hakkında ayrıca tehdit suçundan dolayı yargılama yapılabilir mi? OLAY- Re sen takip edilen bir suç nedeniyle sanık (S) hakkında yürütülen kovuşturma, yargılama devam ederken, ilgili suçu düzenleyen hükümde yapılan değişiklik ile Adalet Bakanı ndan izin alınması koşuluna tâbi tutulmuştur. Soru-Yargılama makamı söz konusu kanun değişikliği karşısında nasıl bir yol izlemelidir? OLAY - Belediye Başkanı (B) hakkında rüşvet iddiasıyla soruşturma başlatılır. Soru 1- Savcılık doğrudan soruşturma yapabilir mi? Soru 2- Yargılama sırasında suçun görevi kötüye kullanma olduğu sonucuna ulaşan mahkeme davayı sonuçlandırabilmek için nasıl hareket etmelidir? OLAY- Sanığın, arasında husumet bulunduğu mağdurun yüzüne karşı seni bitireceğim biçimindeki sözleri Cumhuriyet savcılığınca TCK m. 106, f. 1, c. 1 kapsamında değerlendirilerek sanık hakkında re sen soruşturma yapılır ve asliye ceza mahkemesine hitaben bir iddianame düzenlenir. Soru- Eylemin TCK m. 106, f. 1, c. 2 kapsamına girdiği ve bu nedenle şikayete tabi olduğunu düşünen mahkeme ne yapmalıdır? 1

2 KARAR- Yargıtay CGK, E. 2014/12-15, K. 2015/38, T Sanık Naci hakkında taksirle yaralama suçundan açılan kamu davasının 5237 sayılı TCK'nun 73/1 inci maddesi uyarınca şikayet hakkının süresinde kullanılmaması nedeniyle düşmesine ilişkin, İstanbul 23. Sulh Ceza Mahkemesince verilen gün ve sayılı hükmün katılan tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen YARGITAY 12. Ceza Dairesince gün ve sayı ile; " tarihinde mağdur Kezban'ın, sanığın kullandığı otobüsten düşerek, vücudunda 4. derece kemik kırığı oluşacak şekilde yaralandığı, mağdurun eşi Kemal'ın tarihli dilekçesiyle Eyüp Cumhuriyet Başsavcılığına başvurarak, sanıktan şikayetçi olduğunu beyan ettiği, bu başvuru üzerine kolluk tarafından, sanığın, tanıkların ve mağdurun eşi Kemal'ın müşteki olarak ifadesinin alındığı, Eyüp Cumhuriyet Başsavcılığının günlü iddianamesiyle sanık hakkında taksirle yaralama suçundan TCK nun 89/1, 89/2-b maddeleri gereğince cezalandırılması istemiyle dava açıldığı ve artık kovuşturma aşamasına geçildiği, 5271 sayılı CMK nun 158/6 ncı maddesi gereğince, kovuşturma aşamasına geçildikten sonra, suçun şikayete tabi olduğunun anlaşılması halinde, mağdur açıkça şikayetten vazgeçmediği taktirde, yargılamaya devam olunup, sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken, düşme kararı verilmesi" isabetsizliğinden bozulmasına KARAR VERİLMİŞTİR. YARGITAY C.Başsavcılığı ise gün ve sayı ile; Katılan Kezban'ın taksirle yaralandığı olayda, atılı suçun şikayete tabi olduğu hususunda bir ihtilafın bulunmadığı, şikayet hakkının şahsa bağlı haklardan olduğu nazara alındığında, katılanın eşinin yapmış olduğu şikayet başvurusunun şikayet koşulunun yerine getirilmesi olarak yorumlanamayacağı, sanık hakkında tarihli iddianameyle dava açıldıktan sonra olaydan 6 aylık süre geçtikten sonra, katılanın duruşmada sanıktan şikayetçi olarak kamu davasına katılması ve daha sonraki aşamalarda şikayetinden açıkça vazgeçmemiş olması, CMK nun 158/6 ncı maddesi uyarınca 'kovuşturma aşamasına geçildikten sonra suçun şikayete tabi olduğunun anlaşılması' şeklinde yorumlanmasına dayanak yapılamayacağı, Yerel Mahkemenin '... taksirle bir kişinin yaralanmasına neden olma suçunun takibi şikayete tabii olduğu, olay nedeniyle yaralanan Kezban'ın 6 aylık yasal şikayet süresi içerisinde şikayetçi olmadığı, bu durumda kovuşturma koşulu, şikayet şartı gerçekleşmediği anlaşılmakla, sanık hakkında bu suçtan açılan kamu davasının 5237 sayılı TCK'nun 73/1, 89/5 ve 5271 sayılı CMK'nun 223/8 inci madde ve fıkraları uyarınca düşürülmesine' ilişkin kararının usul ve yasaya uygun bulunduğundan onanmasına karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle bozulmasına karar verilmesi kanuna aykırı görülmüştür görüşüyle itiraz kanun yoluna başvurmuştur 5271 sayılı CMK'nun 308 inci maddesi uyarınca inceleme yapan YARGITAY 12. Ceza Dairesince gün ve sayı ile; itiraz nedenlerinin yerinde görülmediğinden bahisle YARGITAY Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle KARARA BAĞLANMIŞTIR. TÜRK MİLLETİ ADINA CEZA GENEL KURULU KARARI Özel Daireyle YARGITAY Cumhuriyet Başsavcılığı arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; şikayete bağlı taksirle yaralama suçundan, şikayetin süresinden sonra yapılmış olmasına rağmen açılmış bulunan kamu davasında düşme kararı 2

3 verilmesinin CMK'nun 158/6 ncı maddesine aykırı olup olmadığının BELİRLENMESİNE İLİŞKİNDİR. İncelenen dosya kapsamından; Katılanın, günü sanığın sevk ve idaresinde bulunan özel halk otobüsünden ineceği sırada aracın hareket ettirilmesi nedeniyle yere düşüp yaralandığı, bu sırada kaza mahalline polis ekibinin geldiği, katılanın gelen polislere bir şeyi olmadığını, diyaliz hastası olduğunu ve hastaneye gitmesi gerektiğini söylemesi üzerine, sanığın yoldan geçen bir ticari taksiyi durdurup katılanı hastaneye gönderdiği, Olay nedeniyle kalçası kırılan katılanın, 4 gün hastanede tedavi gördükten sonra taburcu edildiği, tarihinde Adli Tıp Kurumu Eyüp Şube Müdürlüğünce düzenlenen raporda; katılandaki yaralanmanın yaşamını tehlikeye sokan bir durum olmadığı, basit tıbbi müdahaleyle giderilemeyeceği, mevcut kemik kırığının hayati fonksiyonlarını 4. derecede etkilediği bilgilerinin yer aldığı, Katılanın eşinin tarihinde Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunması üzerine soruşturma başlatıldığı, tarihinde sanık hakkında taksirle yaralama suçundan iddianame düzenlenerek kamu davası açıldığı, tarihli ilk oturuma iştirak eden katılanın sanıktan şikayetçi olduğunu beyan ettiği, bu tarihten önce her hangi bir başvurusunun ve şikayetinin bulunmadığı, Anlaşılmaktadır.... Maddenin beşinci fıkrasına göre taksirle yaralama suçunun soruşturulması ve kovuşturulması ŞİKAYETE BAĞLIDIR. Birinci fıkra kapsamındaki taksirle yaralama fiili bilinçli taksirle işlenmiş olsa bile takibi şikayete bağlı iken, birinci fıkra dışındaki taksirle yaralama fiillerinin bilinçli taksirle işlenilmesi halinde şikayet aranmaksızın soruşturma ve KOVUŞTURMA YAPILABİLECEKTİR. TCK'nun 73 üncü maddesi uyarınca şikayetin, hak sahibi kişi tarafından altı ay içerisinde yapılmış olması DA ZORUNLUDUR. Aksi halde takibi şikayete bağlı olan taksirle yaralama suçundan soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi MÜMKÜN OLMAYACAKTIR.... Ceza muhakemesinde ihbar ve şikayetlerin hangi mercilere ne şekilde yapılacağı hususlarını düzenleyen maddenin uyuşmazlık konusunu ilgilendiren altıncı fıkrası, hukukumuza ilk defa 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunuyla getirilmiş BİR DÜZENLEMEDİR. Bu düzenleme, TCK'nun 73/2 nci maddesindeki şikayete ilişkin; "Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz, zamanaşımı süresini geçmemek koşuluyla bu süre, şikayet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar" şeklindeki düzenlemenin önemli bir İSTİSNASINI OLUŞTURMAKTADIR. Maddenin altıncı fıkrası hükümet tasarısında; "...soruşturması ve kovuşturması şikayete bağlı suçlarda ihbarın şikayet hükmünde olduğunu beyan ile bu husustaki YARGITAY içtihadının kanun hükmü haline getirildiği" gerekçesiyle; "soruşturma ve kovuşturması şikayete bağlı olan bir suçun mağdurunun, bu fiilden dolayı yaptığı ihbar şikayet hükmündedir" şeklinde yer almakta iken, Adalet Komisyonu tarafından; "suçun soruşturma ve kovuşturmasının şikayete bağlı olduğunun daha 3

4 sonra anlaşılması halinde doğabilecek hak kaybını önlemek amacıyla" değiştirilmiş ve mevcut HALİYLE KANUNLAŞMIŞTIR. Komisyon gerekçesinde de işaret edildiği gibi, öğretide bazı yazarlarca "varsayılan şikayet" olarak da isimlendirilen bu düzenlemeyle, kanun koyucu tarafından, soruşturma aşamasında kendisine karşı gerçekleştirilen eylemin şikayete tabi olmayan bir suçu oluşturduğu, dolayısıyla kamu adına soruşturulacağı düşüncesinde olan mağdurun şikayette bulunmakta göstereceği ihmal veya aynı düşüncede olan soruşturmayı yürüten görevlilerin de mağdurun şikayetçi olup olmadığının tespiti bakımından gösterecekleri özensizlik nedeniyle mağdurun hak kaybına uğramasının önüne GEÇİLMEK İSTENİLMİŞTİR. Maddenin altıncı fıkrasında öngörülen hüküm gereğince, yürütülen soruşturmaya konu eylemin takibi şikayete bağlı olmayan bir suçu oluşturduğu düşüncesiyle hareket eden Cumhuriyet savcısının dava açması üzerine kovuşturma evresine geçildikten sonra eylemin gerçekte takibi şikayete tabi olan bir suçu oluşturduğunun anlaşılması halinde mağdur açıkça şikayetten vazgeçmediği takdirde yargılamaya DEVAM EDİLECEKTİR. Soruşturma aşamasından itibaren takibi şikayete bağlı bir suç oluşturduğu açıkça anlaşılan eylemler bakımından hak sahibi tarafından süresinde yapılmış bir şikayet bulunmadığı halde bu husus dikkate alınmaksızın kamu davası açılmış ve kovuşturma evresine geçilmiş olması, şikayetin süresinde yapılmadığı GERÇEĞİNİ DEĞİŞTİRMEYECEKTİR. Zira burada eylemin takibi şikayete bağlı bir suç oluşturduğunun kovuşturma aşamasında anlaşılmasından bahsetmek MÜMKÜN OLMAYACAKTIR. Sözgelimi, mağdurun ayakkabısının çalındığı düşüncesiyle yürütülen soruşturma sonucunda hırsızlık suçundan açılan kamu davasında kovuşturma aşamasına geçildikten sonra eylemin gerçekte TCK'nun 155/1 inci maddesi kapsamında takibi şikayete bağlı "güveni kötüye kullanma" suçunu oluşturduğunun tespiti halinde mağdur açıkça şikayetten vazgeçmediği takdirde yargılamaya DEVAM EDİLECEKTİR. Buna karşın eylemin soruşturma aşamasında da takibi şikayete bağlı güveni kötüye kullanma suçu olarak kabul edilip, süresinde şikayet de bulunmamasına rağmen TCK'nun 155/1 inci maddesi sevkiyle kamu davası açılmış olsa bile yargılamaya devamla sanığın cezalandırılmasına karar verilmesi mümkün olmayacak, hak sahibi tarafından süresinde yapılmış bir şikayetin bulunmaması nedeniyle kamu davası düşme kararıyla SONUÇLANDIRILACAKTIR. Nitekim öğretide de söz konusu maddenin altıncı fıkrasıyla ilgili olarak; "Soruşturma evresinde suç, takibi şikayete bağlı bir suç olarak değerlendirilmezse, suçtan zarar görenin bildirimi ihbar NİTELİĞİNDE OLACAKTIR. Kovuşturma evresinde bu suçun şikayete bağlı olduğunun anlaşılması halinde soruşturma evresinde de ihbar olarak yapılan bildirim şikayet olarak kabul edilir. Suçtan zarar görenin kovuşturma evresinde yeniden şikayet dilekçesi vermesi gerekmez. İhbar dilekçesi şikayet dilekçesine dönüşür. Suçtan zarar gören açıkça şikayetten vazgeçmediği takdirde yargılamaya devam olunur" şeklinde görüşlere YER VERİLMİŞTİR. (Nur Centel-Hamide Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yayınları, 10. Baskı, İstanbul, 2013, s. 86) Somut olay bu açıklamalar ışığında değerlendirildiğinde; Katılanın, günü sanığın sevk ve idaresinde bulunan özel halk otobüsünden ineceği sırada aracın hareket ettirilmesi nedeniyle yaralandığı olayda, katılanın eşinin müracaatı üzerine sanık hakkında soruşturma yapılarak TCK'nun 89/1 ve 89/2-b-son maddeleri uyarınca cezalandırılması talebiyle kamu davası açıldığı, olayın üzerinden yaklaşık olarak 1 yıl 2 ay geçtikten sonra katılanın ilk defa mahkemede sanıktan şikayetçi olduğunu beyan ettiği, bilinçli taksirle hareket etmediği anlaşılan sanığın eyleminin sevk maddelerine uygun şekilde takibi şikayete bağlı taksirle yaralama suçunu 4

5 oluşturduğu, şikayetin hak sahibi kişi tarafından bizzat yapılması gerektiği, katılanın altı aylık kanuni süre içerisinde bizzat şikayette bulunmadığı, süresinden sonra yaptığı şikayetin hukuki sonuç doğurmayacağı anlaşıldığından YEREL MAHKEMECE sanık hakkındaki kamu davasının düşmesine karar verilmesinde bir İSABETSİZLİK BULUNMAMAKTADIR. Nitekim CGK'nun gün ve ve gün ve sayılı kararlarında da aynı SONUCA ULAŞILMIŞTIR. Bu itibarla, YARGITAY Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının kabulüne, Özel Daire bozma kararının kaldırılmasına ve yerel mahkeme hükmünün onanmasına KARAR VERİLMELİDİR. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle; 1- YARGITAY C. Başsavcılığı itirazının KABULÜNE, 2-YARGITAY 12. Ceza Dairesinin gün ve sayılı bozma kararının KALDIRILMASINA, 3- Usul ve kanuna uygun olan İstanbul 23. Sulh Ceza Mahkemesinin gün ve sayılı hükmünün ONANMASINA, 4- Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere YARGITAY Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, tarihinde yapılan müzakerede OYBİRLİĞİYLE KARAR VERİLDİ. KARAR- Yargıtay CGK, E. 2010/9-254, K. 2011/31, T Sanık Cihangir Yıldırım hakkında taksirle bir kişinin ölümüne ve birden fazla kişinin de yaralanmasına neden olma suçundan açılan kamu davasının yapılan yargılaması sonucunda, sanığın eylemine uyan ve lehe olan 5237 sayılı TCY'nın 85/2 ve 22/3 üncü maddeleri uyarınca 2 yıl 8 ay hapis cezasıyla cezalandırılmasına, sürücü belgesinin 3 ay süreyle geri alınmasına ilişkin, Kayseri 2. Ağır Ceza Mahkemesince verilen gün ve sayılı hükmün sanık müdafii tarafından temyizi üzerine dosyayı inceleyen YARGITAY 9. Ceza Dairesince gün ve sayı ile; "1- Olayda bir kişinin ölüp iki kişinin yaralandığı yaralı mağdurların sanık hakkında şikayetçi olmamaları ve hükümden sonra yürürlüğe giren 5560 s. Kanunla değişik 5237 sayılı TCK'nın 89/5 inci maddesi karşısında sanığın bir kişinin ölümünden sorumlu tutulabileceği ve eylemin 5237 sayılı TCK'nın 85/1 inci maddesinde belirlenen suçu oluşturacağı, lehe yasa değerlendirmesinin buna göre yapılmasında zorunluluk bulunması, kanuna aykırı; 2-YARGITAY Ceza Genel Kurulunun Dairemizce de benimsenen tarih, 2008/7-14 esas, 2008/50 sayılı kararıyla 5271 sayılı CMK'nın 231 inci maddesinde değişiklik yapan 5728 s. Kanunun 562 nci maddesinin amaç, kapsam ve gerekçesi de nazara alındığında hükümden sonra yürürlüğe giren 5728 s. Kanunun 562 nci maddesiyle değişik CMK'nın 231 inci maddesindeki 'hükmün açıklanmasının geri bırakılması'na ilişkin düzenleme karşısında suçun niteliği, hükmolunan cezanın tür ve miktarı gözetilip dosyada bulunan adli sicil kaydı da değerlendirilerek sanığın hukuki durumunun yeniden tayin ve takdirinde zorunluluk bulunması" isabetsizliklerinden sair yönleri incelenmeyen hükmün bozulmasına KARAR VERİLMİŞTİR. 5

6 Bozmadan sonra yeniden yargılama yapan Kayseri 2. Ağır Ceza Mahkemesince gün ve sayı ile; " tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı TCK'nun 85 inci maddesinde taksirle ölüme sebebiyet SUÇU DÜZENLENMİŞTİR. Maddenin 1 inci fıkrasında taksirle ölüme sebebiyet suçunun basit şekli, 2 nci fıkrasında ise, ağırlaşmış şekli hüküm ALTINA ALINMIŞTIR sayılı TCK'nun 89 uncu maddesinde ise, taksirle yaralama suçu müeyyide ALTINA ALINMIŞTIR sayılı TCK'nun 85/2 nci maddesinde, birden fazla insanın ölümüne veya bir veya birden fazla kişinin ölümüyle birlikte, bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına sebebiyet verilmesi ağırlatıcı hal OLARAK ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR. Görüldüğü üzere, 5237 sayılı TCK'nun 85/2 nci maddesinde düzenlenen suçta birden fazla NETİCE BULUNMAKTADIR. Bunlar, birden fazla kişinin ölümü, bir veya birden fazla kişinin ölümüyle yine bir veya birden fazla KİŞİNİN YARALANMASIDIR. Kanuni tanıma göre, gerçekleşen her netice ayrı bir suçu oluşturur. Çünkü, kanun koyucu korumak istediği her hukuki yararı ayrı bir suç olarak düzenler. Bununla birlikte, bazen fail tarafından yapılan hareket, birden çok kanun hükmünü veya farklı hareketler aynı kanun hükmünü ihlal etmiş olabilir. İşte bu durumlarda, suçların içtima-ı veya kaynaşmasından ya da suçların bir araya toplanmasından söz edilir. Bileşik ( mürekkep) suç iki ayrı suçtan meydana gelen bir suç tipidir, şöyle ki bu iki suçtan biri diğerinin ya '..unsurunu..' ya da '.. ağırlatıcı..' sebebini teşkil eder. Demek oluyor ki, bu iki suç arasında bir bağlantı varsa da, bu bağlantı, suçlardan birinin, diğer suçun unsurunu veya ağırlatıcı sebebini teşkil ETMESİNİ GEREKTİRMEKTEDİR. İşte bu halde, unsur veyahut ağırlatıcı sebep teşkil eden suç ile diğer suç bir tek bileşik ( mürekkep) suç teşkil etmek suretiyle kaynaşırlar ve faile sadece en ağır neticeyi kapsayan suçun cezası verilir. Mürekkep suç iki şekilde istenebilir. Birincisinde, biri diğerinin unsurunu teşkil eden iki SUÇ VARDIR. Bu takdirde her iki suçun niteliği değişmekte ve kanun bu iki suçu bir arada nitelendirmek üzere başka bir İSİM KULLANMAKTADIR. Bunun en tipik örneği, hırsızlık ve cebir, şiddet suçlarından oluşan YAĞMA SUÇUDUR. İkinci halde, bir suç diğerinin ağırlatıcı sebebi OLARAK ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR. Bu takdirde ise, kendisinden ağırlatıcı sebep bulunun suçun niteliği değişmez. Kanuni adı aynı kalır; sadece suçun basit şekli değil, mevsuf şekli söz konusu olur sayılı TCK'nun 85/2 nci maddesindeki suç, ikinci hale UYGUNLUK GÖSTERMEKTEDİR. Müstakil bir suç olan taksirle yaralama suçu, taksirle ölüme sebebiyet suçunun ağırlatıcı sebebini meydana getirmekte ve bu sebeple faile sadece taksirle ölüme sebebiyet suçunun cezası verilmekte, taksirle yaralama suçundan dolayı ayrıca ceza TAYİN EDİLMEMEKTEDİR sayılı TCK'nun 42 nci maddesine göre, ' biri diğerinin unsurunu veya ağırlatıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşik suç denir, bu tür suçlarda içtima hükümleri uygulanmaz ' denilmektedir. Bileşik suç, kendisini meydana getiren suçlara bölünmesi hiçbir zaman mümkün olmayan BİR BÜTÜNDÜR. Bileşik suçu meydana getiren, yani unsur ya da ağırlatıcı sebep teşkil eden suç herhangi bir sebeple ortadan kalkacak olsa bile bu durum bileşik suçun varlığını zedelemez. Yine, bileşik suçu oluşturan suçlardan birinin şikayete bağlı olması bileşik suç hakkında da bu kovuşturma şartının aranmasını gerektirmez. 6

7 Hal böyle olunca, taksirle ölüme sebebiyet ve taksirle yaralanmaya sebebiyet suçlarından oluşan bileşik suç niteliğindeki 5237 sayılı TCK'nun 85/2 nci maddesinde yazılı suç muhakeme konusu olduğunda taksirle yaralama suçunun mağduru ya da mağdurlarının şikayetten vazgeçmeleri, bileşik suçun yapısı gereği suç vasfının değişmesine ve dolayısıyla 5237 sayılı TCK'nun 85/2 nci maddesinin yerine 5237 sayılı TCK'nun 85/1 inci maddesinin uygulanmasına sebep TEŞKİL ETMEYECEKTİR. 2-Taksirle yaralanan kişinin şikayetinden feragat etmesi veya vazgeçmesi fiildeki hukuka aykırılığı ORTADAN KALDIRMAMAKTADIR. Bu bir USUL ŞARTIDIR. Usul şartıyla maddi ceza hukukunun suçun unsurları bakımından aradığı şartları birbirinden AYIRMAK GEREKİR. Suçun unsurları tamam olduğunda, bu konudaki takip şartı gerçekleşmese bile, taksirli suçun bir başka suçun içinde veya yanında yer alması durumunda, takip şartının yokluğu sonuca etkili olmayacak ve faildeki cezai sorumluluk DEVAM EDECEKTİR sayılı TCK'nun 85 inci maddenin ikinci fıkrasının bağımsız bir fiil düzenlediği, bir kaç suçu birlikte ele almak suretiyle ceza sorumluluğu açısından yeni bir fiil tipi ortaya koyduğu, artık bu noktada 5237 sayılı TCK'nun 85 inci maddenin ikinci fıkrasının 5237 sayılı TCK'nun 89 uncu maddeden ve bu maddenin son fıkrasından farklı düşünülmesi GEREKTİĞİ AÇIKTIR. Çünkü 5237 sayılı TCK'nun 89 uncu maddenin son fıkrası, sadece bu maddeyle ilgili şikayet şartını ORTAYA KOYMAKTADIR. Bu maddede aranan zorunluluk, 5237 sayılı TCK'nun 85 inci maddenin ikinci fıkrası için bağlayıcı kabul edilemez sayılı TCK'nun 85 inci madde özel bir hüküm olup, 5237 sayılı TCK'nun 89 uncu maddenin DIŞINDA DEĞERLENDİRİLMELİDİR. Dolayısıyla, eğer bir trafik kazasında bir kişi ölmüş, bir veya birden fazla kişi yaralanmışsa, bu durumda yaralananların şikayetçi olmaması sonucu değiştirmeyecek ve 5237 sayılı TCK'nun 85 inci maddenin ikinci fıkrasının tatbiki MÜMKÜN OLACAKTIR sayılı TCK'nun 89 uncu maddenin son fıkrası, bilinçli taksir hali ve ölümle sonuçlanan hadiselerdeki birleşen yaralanmalar dışında kalan, yani bir olay sonucunda sadece yaralanmanın olduğu fiillerle sınırlı uygulama ALANI BULACAKTIR sayılı TCK'nun 85/2 nci maddesinde yazılı suçlara bakmak vazifesinin 5235 s. Kanunun 12 nci maddesi gereğince Ağır Ceza Mahkemesinin, 5237 sayılı TCK'nun 85/1 inci maddesinde yazılı suçlara bakmak vazifesinin de 5235 s. Kanunun 11 inci maddesi gereğince Asliye Ceza Mahkemesinin görevi cümlesine dahil OLDUĞU TARTIŞMASIZDIR. CMK 3 üncü maddeye göre, mahkemelerin görevi, kanunla belirlenir. YARGITAY 9. Ceza Dairesinin tarih ve sayılı bozma ilamının 1 inci maddesindeki görüşün benimsenmesi halinde somut olayda olduğu gibi 5237 sayılı TCK'nun 85/2 nci maddesinin uygulanmasını gerektiren taksirle bir kişinin ölümüne ve bir ya da birden fazla kişinin yaralanmasına sebebiyet verilmesi suçlarında mağdurların şikayetten vazgeçmeleri halinde aynı kanunun 85/1 inci maddesinin tatbiki gerekecek ve dava Asliye Ceza MAHKEMESİNDE GÖRÜLECEKTİR. Ceza muhakemesinde, görev kuralları kamu düzenine ilişkin olup, bunu suçun mağduru ya da tarafı olan kişilerin iradesine bırakmak 5271 sayılı CMK'daki göreve ilişkin düzenlemelere açıkça aykırılık TEŞKİL EDECEKTİR. Yukarıda 4 üncü maddede açıklanan sebeplerle, bir kişinin ölümü ve birden fazla kişinin yaralanmasıyla meydana gelen muhakeme konusu eylemin 5237 sayılı TCK'nun 85/2 nci maddesinde yazılı suçu oluşturacağı, yaralı mağdurların şikayetten vazgeçmelerinin bu durumu etkilemeyeceği, CMK'nun 231/5 inci maddesinin 2 yıl ve daha az hapis veya adli para cezalarına tatbikinin mümkün olması ve olayımızda 2 sene 8 ay hapis cezasına hükmedilmesi nedeni ile CMK'nun 231/5 inci maddesi gereğince sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesinin gerekmeyeceği ve mahkememizin 7

8 tarih ve sayılı kararındaki suç niteliğinin kabul ve diğer değerlendirmenin usül ve kanuna uygun bulunduğu anlaşıldığından mezkur kararda ısrar edilerek hüküm tesis edilmiştir" gerekçeleriyle direnilerek ilk hükümdeki gibi KARAR VERİLMİŞTİR. Hükmün sanık müdafii tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya, YARGITAY C. Başsavcılığının "bozma" istekli gün ve sayılı tebliğnamesiyle, YARGITAY Birinci Başkanlığına gönderilmekle, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle KARARA BAĞLANMIŞTIR. TÜRK MİLLETİ ADINA CEZA GENEL KURULU KARARI Özel Daireyle yerel mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanığın taksirle bir kişinin ölümüne ve iki kişinin de basit tıbbi bir müdahaleyle giderilebilecek şekilde yaralanmasına neden olduğu somut olayda, mağdurların sanıktan şikayetçi olmaması durumunda, sanık hakkında 5237 sayılı TCY'nın 85 inci maddesinin 1 inci fıkrası ile mi, yoksa 2 nci fıkrası ile mi uygulama yapılacağının BELİRLENMESİNE İLİŞKİNDİR. İncelenen dosya içeriğinden; Sanığın suç tarihinde sevk ve idaresindeki araçla trafik kazası yaparak Zeki Oğuz'un ölümüne, mağdur Deniz'in hayati tehlike geçirmeksizin, basit tıbbi bir müdahaleyle giderilebilecek ve 3 gün olağan işinden kalacak şekilde, mağdur Ceren'in ise, hayati tehlike geçirmeksizin, basit tıbbi bir müdahaleyle giderilebilecek ve 7 gün olağan işinden kalacak şekilde yaralanmalarına neden olduğu, mağdurların sanıktan şikayetçi OLMADIKLARI ANLAŞILMAKTADIR sayılı TCY'nın "Taksirle öldürme" başlıklı 85 inci maddesi; "Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümüyle birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır" şeklinde düzenlenmiş olup, maddenin birinci fıkrasına göre, taksirle bir insanın ölümüne neden olmak suçu YAPTIRIMA BAĞLANMIŞTIR. Fiil birden fazla insanın ölümüne veya bir ya da birden fazla kişinin ölümüyle birlikte bir ya da birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise fail maddenin ikinci fıkrası GEREĞİNCE CEZALANDIRILACAKTIR. Taksirle ölüme neden olma suçu soruşturma ve kovuşturması şikayete tabi olmayan, re'sen takibi GEREKEN SUÇLARDANDIR. Ancak, ölümle birlikte yaralanmalar da mevcut ise o takdirde yaralanmaların hüküm tarihi itibariyle yürürlükte bulunan ve gün ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5560 sayılı Yasayla değişik 5237 sayılı TCY'nın 89/5 inci maddesi uyarınca şikayete bağlı olup olmadıklarının BELİRLENMESİ GEREKMEKTEDİR sayılı TCY'nın "Taksirle yaralama" başlıklı 89 uncu maddesi;... (5) (Değişik fıkra: 06/12/ s. K.5. mad) Taksirle yaralama suçunun soruşturulması ve kovuşturulması ŞİKAYETE BAĞLIDIR. Ancak, birinci fıkra kapsamına giren yaralama hariç, suçun bilinçli taksirle işlenmesi halinde şikayet aranmaz" ŞEKLİNDE DÜZENLENMİŞTİR. Maddenin 5 8

9 inci fıkrasına göre taksirle yaralama suçunun soruşturulması ve kovuşturulması ŞİKAYETE BAĞLIDIR. Ancak 89 uncu maddenin 1 inci fıkrası kapsamına giren yaralamalar hariç, suçun bilinçli taksirle işlenmesi halinde ŞİKAYET ARANMAYACAKTIR. Anılan değişiklikle 1 inci fıkrada yazılı taksirle basit yaralama suçu bilinçli taksirle işlenmiş olsa bile şikayete tabi hale getirilmiş olup, taksirle öldürme eyleminin gerçekleştirilmesi sonucu bir kişinin ölümüyle birlikte yaralanmaya da neden olunmuş ise, yaralılar yönünden şikayet ÖNEM TAŞIMAKTADIR. Bu durumda; bir kişinin ölümüyle birlikte şikayete tabi olan bir veya birden fazla yaralanma meydana gelmiş ve yaralananlar da şikayetçi değiller ise, eylem 5237 sayılı TCY'nın 85 inci maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen SUÇU OLUŞTURACAKTIR. Özel Dairenin istikrar kazanmış uygulamaları bu şekilde olduğu gibi, öğretide de, bir kişinin ölümüyle birlikte bir veya birden fazla kişinin de 5237 sayılı TCY'nın 89/1 inci maddesi kapsamında yaralanması halinde, yaralamadan ötürü şikayetin geri alınmasının veya şikayette bulunulmamasının anılan Yasanın 85 inci maddesinin 2 nci fıkrasının uygulanmasına engel OLACAĞI BELİRTİLMİŞTİR. (Artuk-Gökcen-Yenidünya, TCK Şerhi- Özel Hükümler, Ankara 2009, sh.2242). Bu bilgiler ışığında somut olay değerlendirildiğinde; Sevk ve idaresindeki araçla trafik kazası yapan sanık bir kişinin ölümüne ve 5237 sayılı TCY'nın 89 uncu maddesinin 1 inci fıkrası kapsamında kalacak şekilde iki kişinin de yaralanmasına NEDEN OLMUŞTUR. Bu haliyle sanığın eylemi 5237 sayılı TCY'nın 85 inci maddesinin 2 nci fıkrasında düzenlenen suçu oluşturmakta ise de, anılan Yasanın 89 uncu maddesinin 5560 sayılı Yasayla değişik 5 inci fıkrası uyarınca mağdurların yaralanmaları aynı maddenin 1 inci fıkrası kapsamında olması nedeniyle şikayete bağlı bulunduğundan ve her iki mağdurda sanıktan şikayetçi olmadıklarından, sanığın eylemi taksirle bir kişinin ölümüne neden olma SUÇUNU OLUŞTURMAKTADIR. Bu itibarla, sanığın 5237 sayılı TCY'nın 85 inci maddesinin 1 inci fıkrası yerine aynı maddenin 2 nci fıkrası uyarınca cezalandırılmasına ve lehe Yasa değerlendirmesinin de 85/2 nci maddesi uyarınca yapılmasına ilişkin yerel mahkeme direnme hükmü isabetsiz olup, sair yönleri incelenmeksizin bozulmasına KARAR VERİLMELİDİR. SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, 1- Kayseri 2. Ağır Ceza Mahkemesinin gün ve sayılı direnme hükmünün suç vasfındaki yanılgı nedeniyle sair yönleri incelenmeksizin BOZULMASINA, 2- Dosyanın mahalline gönderilmek üzere YARGITAY C.Başsavcılığına TEVDİİNE, tarihinde yapılan müzakerede tebliğnamedeki isteme uygun olarak OYBİRLİĞİYLE KARAR VERİLDİ. KARAR- Yargıtay 12. CD, E. 2015/10728, K. 2016/9237, T Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan sanığın mahkûmiyetine ilişkin hüküm, mahalli Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü: Dosya kapsamına göre: sanığın idaresindeki araçla seyir halinde iken, yaptığı tek taraflı trafik kazası sonrası yapılan ölçümde 166 promil alkollü olduğunun tespit edilmesi üzerine, sanık hakkında Soma Cumhuriyet Başsavcılığı nın 30/12/2013 tarih ve 2013/1009 iddianame numaralı iddianamesiyle trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan açılan kamu davasının yargılaması sırasında, mahkemece 9

10 sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmiş ise de; CMK'nın 223/7 nci maddesinin "aynı fiil nedeniyle, aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine kararı verilir" şeklindeki düzenlemesi karşısında aynı fiil nedeniyle aynı sanık hakkında Soma Cumhuriyet Başsavcılığının 01/03/2014 tarihli ve 2014/147 sayılı iddianamesiyle açılan kamu davasının aynı Mahkemece 2014/397 esas sayılı dosyasıyla yürütülen yargılaması sonucunda 15/10/2014 tarihli ve 2014/144 karar sayılı kararıyla sanık hakkında TCK nın 179/3-2, 62, 50, 51 inci maddeleri gereğince 500 TL adli para cezasına hükmedildiği ve kararın temyiz edilmeden 23/10/2014 tarihinde kesinleştiği ve sanığın aynı eylem nedeniyle daha önce yargılandığı gözetilerek davanın reddine karar vermek gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması, Kanuna aykırı olup, mahalli Cumhriyet savcısının temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden, hükmün 5320 s. Kanunun 8/1 inci maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321 inci maddesi gereğince isteme uygun olarak BOZULMASINA, 01/06/2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE KARAR VERİLDİ. KARAR- Yargıtay 2. CD, E. 2015/7445, K. 2016/2891, T İddianamede, sanık Nuranla temyiz dışı sanık Yüksel'in iştirak halinde, katılana yönelik "Bedelsiz senedi kullanma" suçunu işledikleri iddia edilmiş olup, 5237 sayılı TCK'nın 156/1 inci maddesinde düzenlenen "Bedelsiz senedi kullanma" suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi olduğundan, 5237 sayılı TCK'nın 73/5 maddesine göre temyiz dışı sanık hakkındaki şikayetten vazgeçmenin sanığı da kapsayacağı, katılan vekilinin 14/02/2012 tarihli duruşmada diğer sanık Yüksel Bakırtepe hakkında şikayetten vazgeçtiğini beyan etmiş olması ve şikayetin bölünmezliği kuralı gereğince, şikayetten vazgeçmenin sanık Nuran Ç.'nu da kapsadığının kabul edilmesi gerektiğinden; 5237 sayılı TCK nın 73/6 ncı maddesi gereğince şikayetten vazgeçmeyi kabul edip etmediği hususunda sanığın beyanı alındıktan sonra hukuki durumunun tayin ve takdiri gerektiğinin gözetilmemesi,// Bozmayı gerektirmiş,... KARAR- Yargıtay 8. CD, E. 2015/13371, K. 2016/1718, T Oluşa ve dosya kapsamına göre sanığa ait köpeğin, mağduru ısırdığı olayda zarar suçu olan taksirle yaralama suçundan şikayet yokluğu nedeniyle sanığın mahkumiyeti yoluna gidilememesi halinde, bir tehlike suçu olarak TCK.nun 177/1 inci maddesinde düzenlenen ve şikayete tabi bulunmayan "hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması veya kontrol altına alınmasında ihmal gösterilmesi" suçundan hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden, şikayet yokluğundan düşme kararı verilmesi, // Yasaya aykırı... KARAR- Yargıtay 4. CD, E. 2013/36313, K. 2016/2412, T TCK'nın 73/6 ncı maddesinde Kanunda aksi yazılı olmadıkça, şikayetten vazgeçmenin onu kabul etmeyen sanığı etkilemeyeceğinin belirtilmesi, mağdur vekilinin şikayetten vazgeçtiğinin ve sanığın vazgeçmeyi kabul etmediğinin anlaşılması karşısında; sanığın şikayetten vazgeçmeyi kabul etmemesi nedeniyle, hukuken geçerli bir vazgeçmenin söz konusu olmadığı gözetilmeden, yasal olmayan gerekçeyle düşme kararı verilmesi,// Kanuna aykırı... 10