FZK ETMNDE PROBLEME DAYALI ÖRENMENN ÖRENCLERN BAARILARINA, BLMSEL SÜREÇ BECERLERNE VE PROBLEM ÇÖZME TUTUMLARINA ETKS

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "FZK ETMNDE PROBLEME DAYALI ÖRENMENN ÖRENCLERN BAARILARINA, BLMSEL SÜREÇ BECERLERNE VE PROBLEM ÇÖZME TUTUMLARINA ETKS"

Transkript

1 T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ ORTAÖRETM FEN VE MATEMATK ALANLAR ETM ANABLM DALI FZK ÖRETMENL PROGRAMI YÜKSEK LSANS TEZ FZK ETMNDE PROBLEME DAYALI ÖRENMENN ÖRENCLERN BAARILARINA, BLMSEL SÜREÇ BECERLERNE VE PROBLEM ÇÖZME TUTUMLARINA ETKS Asl!han KARTAL TAOLU zmir 2009

2

3 T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ ORTAÖRETM FEN VE MATEMATK ALANLAR ETM ANABLM DALI FZK ÖRETMENL PROGRAMI YÜKSEK LSANS TEZ FZK ETMNDE PROBLEME DAYALI ÖRENMENN ÖRENCLERN BAARILARINA, BLMSEL SÜREÇ BECERLERNE VE PROBLEM ÇÖZME TUTUMLARINA ETKS Asl!han KARTAL TAOLU Dan!,man Prof. Dr. Mustafa BAKAÇ zmir 2009

4

5 ii

6 YÜKSEK Ö RETM KURULU DÖKÜMANTASYON MERKEZ TEZ VER FORMU Tez No : Konu Kodu : Üniv. Kodu : Tezin Yazar!n!n Soyad! : Kartal Ta$o%lu Ad! : Asl'han Tezin Türkçe Ad!: Fizik E%itiminde Probleme Dayal' Ö%renmenin Ö%rencilerin Ba$ar'lar'na, Bilimsel Süreç Becerilerine ve Problem Çözme Tutumlar'na Etkisi Tezin Yabanc! Dildeki Ad!: The Effect of Problem Based Learning on Students Achievements, Scientific Process Skills and Attitudes towards Problem Solving in Physics Education Tezin Yap!ld!;! Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi Enstitü: E%itim Bilimleri Enstitüsü Y!l: 2009 Tezin türü: 1-Yüksek Lisans (X) Dili: Türkçe 2- Doktora Sayfa say!s!: Sanatta Yeterlilik Referans say!s!: 78 Tez Dan!,man!n!n Unvan!: Prof. Dr. Ad!: Mustafa Soyad!: BAKAÇ Türkçe Anahtar Kelimeler: ngilizce Anahtar Kelimeler: 1- Fizik E%itimi 1- Physics Education 2- Probleme Dayal' Ö%renme 2- Problem Based Learning 3- Ba$ar' 3- Achiement 4- Bilimsel Süreç Becerisi 4- Scientific Process Skill 5- Problem Çözmeye Yönelik Tutum 5- Attitudes towards Problem Solving 6- $-Enerji Ünitesi 6- Work-Energy Unit Tezimden dipnot gösterilmek $art'yla bir bölümünün fotokopisi al'nabilir.

7 i TEEKKÜR lk olarak, çal'$malar'm s'ras'nda bana yol gösteren, destekleyen, önerilerini sunan de%erli dan'$man hocam Prof. Dr. Mustafa BAKAÇ a te$ekkür ederim. Tezimde çal'$aca%'m konunun belirlenmesi sürecinde, bana yol gösteren de%erli hocam Doç. Dr. Abbas TÜRNÜKLÜ ye te$ekkür ederim. Tezimin uygulama sürecinde yard'mc' olan de%erli arkada$lar'm Ziya Devrim DO AN ve P'nar KORUCUO LU na te$ekkürlerimi sunar'm. Tezimde kulland'%'m ölçme arac' konusunda yapm'$ oldu%u katk'lardan dolay' Ö%r. Gör. Dr. Tolga GÖK e te$ekkür ederim. Son olarak, çal'$malar'm s'ras'nda beni sürekli destekleyen sevgili anneme, babama ve e$ime te$ekkürlerimi sunar'm. Asl!han KARTAL TAOLU

8 ii ÇNDEKLER TEEKKÜR ÇNDEKLER.. TABLO LSTES sayfa i ii viii EKL LSTES.. xii ÖZET xiii ABSTRACT. xiv BÖLÜM I 1. GR Problem Durumu Fizik ve Fizi%in Bilimdeki Önemi Fizik Ö%retiminde Ya$anan Problemler Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Eksiklikleri Probleme Dayal' Ö%renme Probleme Dayal' Ö%renmenin Tarihçesi Probleme Dayal' Ö%renme Nedir? Probleme Dayal' Ö%renmede Ö%renme- Ö%retme Süreci Probleme Dayal' Ö%renmede E%itim Yönlendiricisinin ve Ö%rencinin Rolü Probleme Dayal' Ö%renme Yakla$'m'n'n Geleneksel Ö%retim Yöntemine Göre Üstünlükleri Bilimsel Süreç Becerileri Deneysel Süreçler Amaç ve Önem Problem Cümlesi Alt Problemler Denenceler Say!lt!lar S!n!rl!l!klar 20

9 iii 1.8. Tan!mlar K!saltmalar BÖLÜM II 2. LGL YAYIN VE ARATIRMALAR ,-Enerji Konular! Ö;retimi ile lgili Ara,t!rmalar PDÖ Yöntemi le lgili Ara,t!rmalar BÖLÜM III 3. YÖNTEM Ara,t!rma Modeli Çal!,ma Grubu Veri Toplama Araçlar! $-Enerji Ünitesi Ba$ar' Testi Mekanik Konular' Bilimsel Süreç Becerileri Testi Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe%i Görü$me Formu Geleneksel Ö%retim Yönteminde Kullan'lan Ö%retim Materyali Probleme Dayal' Ö%renme Yönteminde Kullan'lan Ö%retim Materyali Senaryoda Ula$'lmas' Beklenen Ö%renme Hedefleri $-Enerji Konular' le lgili Deneyleri çeren Çal'$ma Yapra%' ,lem Yolu Denel,lemler Deney Grubunda Gerçekle$tirilen $lemler Kontrol Grubunda Gerçekle$tirilen $lemler Veri Çözümleme Teknikleri 48

10 iv BÖLÜM IV 4. BULGULAR VE YORUMLAR ,-Enerji Ünitesi Ba,ar! Testi (EÜBT) Verilerine li,kin Bulgular Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'n'n Verilerine li$kin Bulgular Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'n'n Verilerine li$kin Bulgular Cinsiyet De%i$kenine Göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'n'n Verilerine li$kin Bulgular Cinsiyet De%i$kenine Göre Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'n'n Verilerine li$kin Bulgular Mezun Olunan Lise Türü De%i$kenine Göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'n'n Verilerine li$kin Bulgular Mezun Olunan Lise Türü De%i$kenine Göre Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'n'n Verilerine li$kin Bulgular 4.2. Bilimsel Süreç Becerilerine li,kin Bulgular Cinsiyet De%i$kenine Göre Bilimsel Süreç Becerilerine li$kin Bulgular Mezun Olunan Lise Türü De%i$kenine Göre Bilimsel Süreç Becerilerine li$kin Bulgular Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe;i (FDYPÇTÖ) Verilerine li,kin Bulgular Cinsiyet De%i$kenine Göre Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe%i (FDYPÇTÖ) Verilerine li$kin Bulgular Mezun Olunan Lise Türü De%i$kenine Göre Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe%i (FDYPÇTÖ) Verilerine li$kin Bulgular Probleme Dayal! Ö;renme Yöntemi Hakk!nda Deney Grubu Ö;rencileri ile Yap!lan Görü,me Bulgular!

11 v BÖLÜM V 5. SONUÇ, TARTIMA VE ÖNERLER Sonuç ve Tart!,ma ,-Enerji Ünitesi Ba,ar! Testi (EÜBT) Verilerine li,kin Sonuçlar Probleme Dayal' Ö%renme (PDÖ) ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Ba$ar'lar' Üzerindeki Etkileri a. PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin 78 Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndaki Ba$ar'lar' Üzerindeki Etkileri b. PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndaki Ba$ar'lar' Üzerindeki Etkileri PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Cinsiyet De%i$kenine Göre Ba$ar'lar' Üzerindeki Etkileri a. PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Cinsiyet De%i$kenine Göre Çoktan Seçmeli EÜBT 82 Sorular'ndaki Ba$ar'lar' Üzerindeki Etkileri b. PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Cinsiyet De%i$kenine Göre Aç'k Uçlu EÜBT 83 Sorular'ndaki Ba$ar'lar' Üzerindeki Etkileri PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre Ba$ar'lar' Üzerindeki 83 Etkileri.

12 vi a. PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndaki Ba$ar'lar' Üzerindeki 83 Etkileri b. PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre Aç'k Uçlu EÜBT 84 Sorular'ndaki Ba$ar'lar' Üzerindeki Etkileri Bilimsel Süreç Becerilerine li,kin Sonuçlar PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Bilimsel Süreç Becerileri Üzerindeki Etkileri PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Cinsiyet De%i$kenine Göre Bilimsel Süreç Becerileri 87 Üzerindeki Etkileri PDÖ ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre Bilimsel Süreç 88 Becerileri Üzerindeki Etkileri Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutumuyla lgili Sonuçlar Probleme Dayal' Ö%renme ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Fizik Dersine Yönelik 88 Problem Çözme Tutumlar'na Etkileri Probleme Dayal' Ö%renme ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Cinsiyet De%i$kenine Göre Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutumlar'na

13 vii Etkileri Probleme Dayal' Ö%renme ile Geleneksel Ö%retim Yöntemlerinin Ö%rencilerin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutumlar'na Etkileri PDÖ Yöntemi Hakk!nda Deney Grubu Ö;rencilerinin 91 Görü,lerine li,kin Sonuçlar Öneriler KAYNAKÇA EKLER Ek-1 $-Enerji Ünitesi Hedef ve Hedef Davran'$lar. 101 Ek-2 Kontrol Grubu Günlük Ders Planlar' Ek-3 $-Enerji Ünitesi Ba$ar' Testi Madde Örnekleri Ek-4 $-Enerji Ünitesi Ba$ar' Testi Belirtke Tablosu Ek-5 Mekanik Konular' Bilimsel Süreç Becerileri Testi Madde Örnekleri. 121 Ek-6 Mekanik Konular' Bilimsel Süreç Becerileri Testi Belirtke Tablosu Ek-7 Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe%i Madde Örnekleri Ek-8 Görü$me Formu Ek-9 Senaryolar'n Baz' A$amalar' Ek-10 Bir Ö%renci Grubunun Üzerinde Çal'$t'%' Senaryolar'n Baz' 141 A$amalar'.. Ek-11 Deney Çal'$ma Yapra%'. 147 Ek-12 Bir Ö%renci Grubunun Örnek Deney Çal'$ma Yapra%'. 150 Ek-13 zin Belgeleri.. 155

14 viii TABLO LSTES Sayfa Tablo 3.1. Ara$t'rman'n Deneysel Deseni.. 36 Tablo 3.2. FDYPÇTÖ ne li$kin Güvenirlik Çal'$mas' Sonuçlar'. 39 Tablo 4.1. Deney ve Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm Ba$ar' Puanlar' Ortalamalar' Aras'ndaki li$kileri Gösteren t-testi Bulgular'. 50 Tablo 4.2. Tablo 4.3. Tablo 4.4. Deney Grubu Ö%rencilerinin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm-Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'n'n Wilcoxon S'ralar Testi Bulgular' 50 Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm-Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'n'n Wilcoxon S'ralar Testi Bulgular' 51 Deney ve Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'n'n Mann Whitney U-Testi Bulgular' Tablo 4.5. Deney ve Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön ve Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar' Ortalamalar' Aras'ndaki li$kileri Gösteren t-testi Bulgular'. 52 Tablo 4.6. Deney Grubu Ö%rencilerinin Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm-Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'n'n Wilcoxon S'ralar Testi Bulgular' 53

15 ix Tablo 4.7. Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm-Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'n'n Wilcoxon S'ralar Testi Bulgular' 53 Tablo 4.8. Deney Grubu Ö%rencilerinin Cinsiyetlerine göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm ve Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular' Tablo 4.9 Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Cinsiyetlerine göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön ve Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular' Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Cinsiyetlerine göre aç'k uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön ve Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular'.. 55 Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Cinsiyetlerine göre Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön ve Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular' Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin H-Testi Bulgular' Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'n'n H-Testi Bulgular'. 58 Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm Ba$ar' Puanlar'n'n H-Testi Bulgular'... 58

16 x Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre çoktan seçmeli EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin H-Testi Bulgular' 59 Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin H-Testi Bulgular' Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin H-Testi Bulgular' Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Ön Ölçüm Ba$ar' Puanlar'na li$kin H-Testi Bulgular' Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre Aç'k Uçlu EÜBT Sorular'ndan Ald'klar' Son Ölçüm Ba$ar' Puanlar'n'n H-Testi Bulgular'. 62 Tablo 4.20 Deney ve Kontrol Grubu Ö%rencilerinin MKBSBT Ön ve Son Ölçüm Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular' 63 Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin MKBSBT Ön Ölçüm-Son Ölçüm Puanlar'n'n Wilcoxon S'ralar Testi Bulgular' 64 Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin MKBSBT Ön Ölçüm-Son Ölçüm Puanlar'n'n Wilcoxon S'ralar Testi Bulgular' 65 Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Cinsiyetlerine Göre MKBSBT Ön ve Son Ölçüm Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular' 65

17 xi Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Cinsiyetlerine Göre MKBSBT Ön ve Son Ölçüm Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular'. 66 Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre MKBSBT Ön Ölçüm Puanlar'na li$kin H-Testi Bulgular'. 66 Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre MKBSBT Son Ölçüm Puanlar'na li$kin H-Testi Bulgular'. 67 Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre MKBSBT Ön Ölçüm Puanlar'na li$kin H-Testi Bulgular' Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne göre MKBSBT Son Ölçüm Puanlar'na li$kin H- Testi Bulgular' 68 Tablo Deney ve Kontrol Grubu Ö%rencilerinin FDYPÇTÖ den Ald'klar' Ön ve Son Ölçüm Tutum Puanlar'n'n Ortalamalar' Aras'ndaki li$kileri Gösteren t-testi Bulgular'. 69 Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin FDYPÇTÖ den Ald'klar' Ön Ölçüm/Son Ölçüm Tutum Puanlar'na li$kin Wilcoxon S'ralar Testi Bulgular' 70 Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin FDYPÇTÖ den Ald'klar' Ön Ölçüm/Son Ölçüm Tutum Puanlar'na li$kin Wilcoxon S'ralar Testi Bulgular' 70

18 xii Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Cinsiyetlerine göre FDYPÇTÖ den Ald'klar' Ön ve Son Ölçüm Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular' 71 Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Cinsiyetlerine göre FDYPÇTÖ den Ald'klar' Ön ve Son Ölçüm Puanlar'na li$kin U-Testi Bulgular' 71 Tablo Tablo Deney Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre FDYPÇTÖ den Ald'klar' Ön Ölçüm Tutum Puanlar'n'n H-Testi Bulgular' Deney Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre FDYPÇTÖ den Ald'klar' Son Ölçüm Tutum Puanlar'n'n H-Testi Bulgular' Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre FDYPÇTÖ den Ald'klar' Ön Ölçüm Tutum Puanlar'n'n H-Testi Bulgular' Tablo Kontrol Grubu Ö%rencilerinin Mezun Olduklar' Lise Türüne Göre FDYPÇTÖ den Ald'klar' Son Ölçüm Tutum Puanlar'n'n H-Testi Bulgular' EKL LSTES Rekil 3.1. I. Oturumdan Bir Gruba Ait Foto%raf.. 45 Rekil 3.2. II. Oturumdan Bir Gruba Ait Foto%raf. 46 Rekil 3.3. Deney Yaparken Bir Gruba Ait Foto%raf.. 47

19 xiii ÖZET Fizik E;itiminde Probleme Dayal! Ö;renmenin Ö;rencilerin Ba,ar!lar!na, Bilimsel Süreç Becerilerine ve Problem Çözme Tutumlar!na Etkisi Bu çal'$mada, fizik e%itiminde probleme dayal' ö%renmenin ö%rencilerin ba$ar'lar'na, bilimsel süreç becerilerine ve problem çözme tutumlar'na etkisi ara$t'r'ld'. Ara$t'rma, e%itim-ö%retim y'l', güz yar'y'l'nda Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca E%itim Fakültesi Fizik Ö%retmenli%i I s'n'fta okuyan toplam 46 ö%renci üzerinde yürütüldü ve kontrol gruplu öntest-sontest deney deseni kullan'ld'. Mekanik konular' içinde yer alan $-Enerji ünitesinin ö%retilmesinde kontrol grubunda geleneksel yakla$'mla, deney grubunda ise probleme dayal' ö%renme (PDÖ) yakla$'m' kullan'ld'. Ara$t'rman'n verileri, $-Enerji Ünitesi Ba$ar' Testi, Mekanik Konular' Bilimsel Süreç Becerileri Testi ve Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe%i kullan'larak topland'. Ayr'ca bulgular' desteklemek için ö%rencilerle yüz yüze görü$meler yap'ld'. Ara$t'rma sonunda, probleme dayal' ö%renmenin ö%rencilerin ba$ar'lar'n' artt'rd'%', kavramsal geli$imlerini olumlu yönde etkiledi%i, bilimsel süreç becerilerini geli$tirdi%i ve fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'n' artt'rd'%' sonucuna ula$'ld'. Bununla birlikte, ö%rencilerin yöntemle ilgili görü$lerinin olumlu oldu%u görüldü. Asl!han KARTAL TAOLU, 2009

20 xiv ABSTRACT The Effect of Problem Based Learning on Students Achievements, Scientific Process Skills and Attitudes towards Problem Solving in Physics Education In the study, the effect of problem based learning (PBL) on students achievements, scientific process skills and attitudes towards problem solving in physics education were investigated. The research was conducted with 46 students attended of 1 th class of Department of Physics Teaching at the Buca Faculty of Education in Dokuz Eylül University in academic years, fall semester. Pre-test- post-test control group design was used in this research. The unit of Work-Energy in the topics of mechanics was taught to experimental group by PBL method, and taught to control group by traditional method. The data was collected by using the Work-Energy Unit Achievement Test, Scientific Process Skills Test of Mechanic Topics and The Scale of Problem Solving Attitude towards Physics. Besides, interview was carried out with some students in order to check their opinions about the PBL method. According to the results of the research, it was found that problem based learning method raised students achievements, effected students conceptual development positively, improved their scientific process skills, and constituted positive attitudes towards problem solving in physics lesson. In addition, it was also found that students have positive views about PBL method. Asl!han KARTAL TAOLU, 2009

21 1 BÖLÜM I GR Bu ara$t'rmada, fizik e%itiminde probleme dayal' ö%renmenin ö%rencilerin ba$ar'lar'na, bilimsel süreç becerilerine ve fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'na etkisi incelenmi$tir. Bu bölümde, ara$t'rman'n problem durumuna, amac'na ve önemine, problem cümlesine, alt problemlerine, say'lt'lar'na, s'n'rl'l'klar'na, tan'mlar'na ve k'saltmalar'na yer verilmi$tir. 1.1.Problem Durumu Bu bölümde ara$t'rma problemini do%uran nedenler, böyle bir ara$t'rmaya duyulan gereksinim, ara$t'rman'n dayand'%' kuramsal temeller, ara$t'rman'n alan', önemi ve s'n'rlar' aç'klanm'$t'r Fizik ve Fizi;in Bilimdeki Önemi Teknoloji denildi%inde ilk akl'm'za gelen bilim dal' fizik olmaktad'r. Çevremizdeki teknolojik araç ve gereçlerin ço%u fizik kurallar' yorumlanarak geli$tirilmektedir. Çal'$ma yöntemleri ve elde etti%i sonuçlarla fizik ve fen dersleri daha çok objektif, ak'lc', bilimsel ve teknolojik araçlarla donat'lm'$ modern bir dünya görü$ünün alt yap's'n' olu$turmaktad'r. Fizi%in çal'$ma yöntemleri ve elde etti%i sonuçlar di%er bilim dallar'n' etkilemekte ve bu özelli%inden dolay' pratikte geni$ uygulama alanlar' bulmaktad'r. Fizik bilimi, uygulanabilirli%inin çe$itlili%i ve yayg'nl'%' oran'nda etkisini artt'rmakta, ayn' zamanda dü$ünce sistemimizi, do%a ve do%al olaylara bak'$ aç'm'z' da derinden etkilemektedir (Fishbane, Gasiorowicz ve Thornton, 1996).

22 2 Fizik bilimi bize, dünya ve evren hakk'nda neler bildi%imizi, insanlar'n bugün bildiklerini nas'l bulduklar'n' ve yeni bulu$lar için nas'l çal'$t'klar'n' ö%retir. Fizik sayesinde bilinmeyenle u%ra$mak, onu anlamak ve tahmin etmek kudretini kazan'r'z. Fizikten ö%rendiklerimizle yeni bulu$lar yapar'z. Her yeni bulu$ yeni teknolojilerin do%mas' demektir. nsana, do%ay' bir fizikçi gözüyle incelemenin ve anlaman'n zevkini verir ve do%a olaylar'n'n anla$'lmas' kolay, ola%anüstü sade yasalar'n' ö%retir. Böylece insan, içinde ya$ad'%' dünyay' anlamada büyük bir güç elde etmi$ olur. Zira bugünkü dünyada önemli haberlerin, yeni i$ler yaratan aletlerin ve bir insan'n kar$'la$t'%' günlük problemlerin gerisinde hep fizik vard'r (Bozdemir, 2005) Fizik Ö;retiminde Ya,anan Problemler E%itim sistemi içinde henüz çözüme ula$mam'$ çok say'da ve farkl' düzeylerde problemlerin oldu%u herkes taraf'ndan bilinen bir gerçektir. Özellikle, ilkö%retimde fen bilgisi ve ortaö%retimde fizik derslerinde bu tür problemlerle oldukça s'k kar$'la$'lmaktad'r (Bakaç ve S'lay, 1999). Günümüzde fizik e%itiminde, ö%rencilere k's'tl' bir süre içinde çok say'da konu verilmektedir. Bu durum, yap'lan çal'$malar'n günlük ya$amla ili$kisinin kurulamamas'na ve bu nedenle ö%rencilerin fizik derslerini sevmemesine neden olmaktad'r. Bu yüzden birçok ö%renci, fizi%i, ezberlenmesi gereken bir tak'm formüllerden olu$an, s'k'c' ve anla$'lmas' zor bir ders olarak görmektedir (Temiz, 2001). Fen bilimleri e%itiminde laboratuarlar'n önemi sürekli vurgulanmas'na ra%men (Bakaç ve Do%an, 1994; Serin, 2001), ülkemizdeki fen bilgisi ve fizik ö%retmenleri laboratuar etkinliklerine gereken önemi vermemekte veya verememektedirler (Pekmez, 2001). Özellikle son y'ld'r, okullarda yap'lan laboratuar etkinliklerinin pay'n'n çok dü$ük oldu%u ezberci e%itim sistemiyle; yorum yapamayan, ara$t'rmayan, dü$ünmek yerine ezberlemeye al'$t'r'lm'$, sormayan,

23 3 neden ve niçin lerle ilgilenmeyen, ülke ve dünya sorunlar'na kar$' duyars'z, özgüveni yetersiz bir ku$ak yeti$tirilmektedir (Bozdemir, 2005). Fizik ö%retiminde ya$anan bir di%er sorun, derslerde kullan'lan ö%retim yöntemleridir. Yap'lan ara$t'rma sonuçlar'na göre, fizik ö%retiminde geleneksel ö%retmen merkezli ö%retimin Türkiye de yayg'n bir $ekilde uyguland'%', ö%retmen-ö%renci etkile$imlerinin yeterli düzeyde olmad'%', ö%retmenlerin farkl' ö%retim yöntemlerini uygulayacak yeterli formasyona sahip olmad'klar' belirlenmi$tir (Çall'ca, Bakaç, Ökten, Sezgin ve Karadeniz, 1996) Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Eksiklikleri E%itimde ö%renmenin gerçekle$ebilmesi için ö%rencinin konuya ilgisinin çekilmesi, merak uyand'r'lmas', konunun e%lenceli hale getirilmesi, çe$itli yollarla motive edilmesi gerekir. Geleneksel ö%retimde bu motivasyon i$lemi yap'lmaya çal'$'lsa da, bunun için yap'lan etkinlikler yetersizdir. Aç'kgöz (2007), Rousseau, Pestalozzi, Dewey gibi yazarlar'n geleneksel ö%renme ve ö%retme anlay'$'n' ele$tirdiklerini, geleneksel ö%retim yönteminin ö%rencilerin do%al ö%renme yetilerini geriletti%i, onlar' edilgenle$tirdi%ini ve dü$ünmelerini engelledi%ini belirttiklerini vurgulam'$t'r. Van Heuvelen (1991; Ralgam, 2009: s.6 daki al'nt') yapt'%' bir çal'$mada, mevcut durumu çok güzel bir $ekilde özetlemektedir: "Tarihsel olarak bizler klasik ö%retim yöntemiyle yeti$tirildik. Ö%rencilere, evreni ayakta tutan fizik kurallar'n' ve bu kurallar'n problem çözmekte nas'l kullan'ld'%'n' ö%rettik. Bu yöntem, ders zaman' k's'tl' oldu%undan, bilgi aktar'm' için çok etkin bir yoldur. Biz ö%retmenler kavramlar' ve teknikleri biliyoruz. Fakat ö%renciler bu avantaja sahip de%il. Yap'lan çal'$malar göstermekte ki klasik ö%retim yöntemi çok yetersizdir. Bilgi aktar'm' etkin fakat ö%rencinin bilgiyi özümsemesi hemen hemen ihmal edilebilir düzeydedir".

24 4 Birçok ara$t'rma, ö%rencilerin ö%renme i$inde aktif olduklar'nda daha iyi ö%rendiklerini ve bilgiyi daha uzun süre haf'zalar'nda tuttuklar'n' göstermektedir (Mierson ve Parikh, 2000) Geleneksel e%itim sistemi içinde yeti$en ö%retmenler, hizmet içinde kar$'la$t'klar' çe$itli kaynaklardan gelen problemleri çözümlemede zorluklar ya$amakta ve bilginin ezberlenerek ö%renilmesinin onun uygun kullan'lmas'n' engeller. Bu aç'dan bak'ld'%'nda, probleme dayal' ö%renme yakla$'m' bilgiye ula$man'n, bilginin nas'l kullan'laca%'n'n ve problem çözme becerisinin geli$tirilmesinin yollar'n' göstermesi aç's'ndan ö%retmenlere yard'mc' olacakt'r ( Semerci, 2005). A$a%'da probleme dayal' ö%renme hakk'nda bilgi verilmi$tir Probleme Dayal! Ö;renme Probleme Dayal! Ö;renmenin Tarihçesi Probleme dayal' ö%renme (PDÖ) yakla$'m', geleneksel e%itim yakla$'mlar'n'n eksiklerine ve problemlerine kar$' bir reaksiyon olarak ortaya ç'km'$t'r (Barrows, 2002). PDÖ ilk olarak, 1969 y'l'nda Kanada McMaster Üniversitesinde t'p e%itiminde uygulanm'$t'r. Yöntemi tan'mlayanlar aras'nda Barrows un ad' ön s'ralarda say'lmaktad'r. Türkiye de ilk kez 1997 y'l'nda DEÜ T'p Fakültesinde uygulamaya geçilmi$tir (Abac'o%lu ve di%er., 2002). PDÖ yöntemi, birçok mesleki e%itim alan'nda ba$ar'l' uygulamalar' olan bir yakla$'md'r. Özellikle t'p, mühendislik, mimarl'k alanlar'nda son y'llarda birçok üniversitede ö%retim programlar' bu yakla$'ma göre düzenlenmektedir. Dokuz Eylül, Hacettepe, Ondokuz May's ve Pamukkale Üniversitelerinin T'p Fakültelerinde bu yöntemle e%itim yap'lmaktad'r. Ö%retmen e%itiminde ise özellikle Kanada ve ABD de ö%retim programlar' bu yakla$'m temel al'narak haz'rlanm'$t'r (Aç'kgöz, 2007).

25 Probleme Dayal! Ö;renme Nedir? Önce PDÖ nün alan yaz'nda kar$'la$'lan tan'mlar'ndan baz'lar'na de%inelim. PDÖ, aktif e%itimin temel amaçlar'ndan biri olan ö%rencilerde de%erlendirme ve yorum yetisini geli$tirmeyi hedef alan ö%renme yöntemidir (Remin, Güldal, Remin ve Gidener, 2001). PDÖ, ö%renenlerin de%i$ik kaynaklardan edindikleri bilgileri ve becerileri kullanmalar'n' ve bir disiplin alan' kapsam'nda muhakeme ve problem çözme becerilerini, öz yeterliklerini geli$tirmelerini sa%layan bir yöntemdir (Boud ve Feletti, 1991). Barrows (2002), PDÖ nün çok farkl' e%itim alanlar'ndaki ara$t'rmalar ve deneyimler ile problem çözmede etkili beceriler kazand'rmay' amaçlayan farkl' bir e%itim yöntemi oldu%unu, ya$am biçimi olarak kendini yönlendirerek, ö%renme ve tak'm çal'$mas' ile farkl' konu alanlar' ve disiplinlerden bilginin olu$mas'n' sa%layan bir yöntem oldu%unu belirtmi$tir. PDÖ, karma$'k ve gerçek ya$am problemlerinin çözülmesi ve ara$t'r'lmas' etraf'nda organize edilmi$ olan deneyime dayal' ö%renmeyi temel al'r (Torp ve Sage, 2002). PDÖ: Ö%rencilerin bir problem durumunda sorumluluk alabilmelerini sa%lar. Ö%retim program'n', verilen bir bütüncül ve karma$'k yap'daki problem etraf'nda organize eder. Ö%retmenlerin, ö%rencilerin dü$ünmelerine, ara$t'rmalar'na ve anlamlar'na rehberlik etti%i bir ö%renme ortam' yarat'r (Torp ve Sage, 2002).

26 Probleme Dayal! Ö;renmede Ö;renme-Ö;retme Süreci PDÖ sürecinde yer alan a$amalar $öyle s'ralanmaktad'r (Kaptan ve Korkmaz, 2001): Problemin fark'na var'lmas' ve problemin tan'mlanmas' Problemin tam ve do%ru olarak aç'klanmas' Problemi çözmek için gerekli olan bilginin belirlenmesi Bilgi toplamak için gerekli olan kaynaklar'n belirlenmesi Olas' çözümlerin olu$turulmas' Çözümlerin gözden geçirilmesi Çözümün sözlü ya da yaz'l' rapor biçiminde sunulmas' PDÖ den beklenen etkilili%in sa%lanabilmesi için, ö%rencilere sunulan problemler üzerinde seçici davranmak ve bir problemin sahip olmas' gereken özellikleri göz önünde tutmak gereklidir. Bu özellikler $öyle s'ralanabilir (Korkmaz, 2002): Problem; ö%rencilerin ilgisini çekmeli, sunulan kavramlar'n daha iyi anla$'labilmesi için ö%rencileri güdülemelidir. gerçek ya$am ve konuyla ili$kili olmal'd'r. ö%rencilerin mant'ksal, bilgiye dayal' ve gerçek kararlar vermesini gerektirmelidir. grubun her bir üyesi taraf'ndan benimsenecek nitelikte olmal'd'r. etkili bir i$birli%i gerçekle$tirmeye olanak sa%lamal'd'r. ö%rencilerin ön ya$ant'lar'yla ili$kili olmal'd'r. Birkaç oturumun bir araya gelmesiyle PDÖ modülleri olu$maktad'r. Modüllerde, bir probleme yönelik senaryoya, gerekli ön ö%renmelere, konuyla ilgili önemli kavramlara ve ö%retimsel hedeflere yer verilmektedir. Modüller uygulanan bilim dallar'na göre de%i$mektedir. Genellikle PDÖ de kullan'lan senaryolar en az iki olmak üzere çoklu oturumlarla sunulabilir (Abac'o%lu ve di%er., 2002). Bir senaryodan en fazla beklenen $ey ö%renciyi hedefe yönlendirecek bir merak duygusu yaratmas'd'r. Bu duygunun yan' s'ra senaryo ile çok say'da hipotez kurulabilmeli, kurulan hipotezlerin kan'tlanabilmesi veya çürütülebilmesi için uygun

27 7 verilerle donat'lmal'd'r. Senaryonun konusu ve anlat'm' ö%rencinin gerçek bir durumla kar$' kar$'ya oldu%unu hissettirecek biçimde olmal'd'r. Bu nedenle mekan zaman ve kimlik bilgileri aç'k ve net bir $ekilde verilmelidir (Abac'o%lu ve di%er., 2002). Senaryo basit, anla$'l'r ve ak'lda kal'r olmal'd'r. Ö%renci senaryoyu duyduktan sonra kendisini problem durumunun içinde bulmal'd'r. Böylece ilgilerini çekmek mümkündür. Senaryo seçilirken mümkün oldu%unca ya$am'n içinden konular seçilmelidir. Ezbere dayal' çözülecek bir etkinlik bilgi düzeyini a$amaz. PDÖ ile sentez basama%' amaçlan'r (Çorapc', 2004) Probleme Dayal! Ö;renmede E;itim Yönlendiricisinin ve Ö;rencinin Rolü Probleme dayal' ö%renmede, ö%retmenin rolü, ö%rencilere materyal sa%lamak ve ö%rencilerin ö%renmelerine rehberlik etmektir. Ö%retmenin geleneksel ö%retimdeki bilgi da%'t'c'l'k rolü, probleme dayal' ö%renmede rehberli%e dönü$mektedir. Ö%retmenin rehberlik rolü probleme dayal' ö%renmenin merkezini olu$turur. Ö%retmen rehberlik rolünün gere%i olarak ö%rencilere sorular yönelterek, onlar'n ö%renmelerine yard'mc' olur, onlar'n dü$ünmelerini; problem çözmelerini ve çal'$malar'n' yönlendirmelerini sa%lar (Barrows, 2001; Deveci, 2002:s. 32 deki al'nt').ö%retmen, yönlendirici rolde oldu%u için ö%retmene e%itim yönlendiricisi denmektedir. PDÖ de e%itim yönlendiricisinin görevi iki ana ba$l'kta gerçekle$ir: Bunlar anlamay' kolayla$t'rma ve süreci yönlendirme dir. E%itim yönlendiricisinin aktif bir yönlendirici olarak görevleri; ö%rencinin anlamas'n' kolayla$t'rmas', ö%rencilerin ö%renme ihtiyaçlar'n' tan'mlama, yönlendiricili%i ö%renme, süreç içerisinde ö%rencileri cesaretlendirme, ö%rencilerin sorgulay'c' dü$ünmelerini sa%lama, ara$t'rma yoluyla ö%rencilerin dü$ünmelerini ve anlamalar'n' kolayla$t'rmad'r. PDÖ de e%itim yönlendiricisinin süreci yönlendirmesi ise; ö%rencilerin sürece adapte

28 8 olmalar'n', rol yapma ve drama yönteminin kullan'lmas'n' sa%lama, grup çal'$malar'n' yönetme ve ö%rencileri gözlemlemek $eklindedir (Torp ve Sage, 2002). Deveci (2002) PDÖ uygulamalar'nda davran'$lar' $öyle s'ralam'$t'r: ö%retmenin göstermesi gereken Ö%rencilere çe$itli yollarla (yaz'l' senaryolar, anekdotlar, resimler, drama, video, teyp gibi araçlar' kullanarak ) problem durumunu sunar. Problem çözümü ve ö%renme s'ras'nda ö%renciye moral olur; ö%renmeye rehberlik eder. Problem çözümü s'ras'nda ö%rencilerle birlikte ara$t'rma sürecine kat'l'r. Ö%rencileri grup çal'$mas'na özendirir. Ö%rencilerin problemin çözümü için kaynaklar' bulmalar'na ve bu kaynaklara ula$malar'na yard'mc' olur. Problem çözme sürecinde ö%rencileri yüreklendirir ve güdüler. Ö%rencilerin kendi ö%renmelerini de%erlendirmelerine yard'm eder. Bununla birlikte Deveci (2002), PDÖ etkinliklerinde ö%rencilerin a$a%'daki rolleri üstlenmesi gerekti%ini vurgulam'$t'r: Bir problemle ba$ etmeye çal'$'rlar. Ara$t'rma ve problem çözme süreçlerine kat'l'rlar. Arkada$lar' ve ö%retmenleriyle i$birli%i yaparlar. Problem durumu ile ilgili bilgi toplar, problemin çözümü için öneriler getirirler. Grup çal'$mas' s'ras'nda, kendisinin ve arkada$lar'n'n grup çal'$mas'na katk's'n' de%erlendirirler. Çal'$malar'n' raporla$t'rarak s'n'fa sunarlar. Woods (1985;Yaman ve Yalç'n, 2004: s.43 deki al'nt'), PDÖ yöntemi uygulanan s'n'flardaki ö%renci ve ö%retmenin rolü ile geleneksel s'n'flardaki ö%retmen ve ö%renci rollerini Tablo 1.1 deki gibi belirtmi$tir.

29 9 Tablo 1.1 PDÖ ve geleneksel ö;retim yöntemlerinde ö;retmen ve ö;rencinin rolleri Ö;renme ö;eleri Probleme dayal! ö;renme Geleneksel Ö;retim Ö%retim materyallerinin ve ortam'n düzenlenmesi Ö%retim a$amalar', problem örneklerin zamanlanmas' Ö%renme sorumlulu%u Ö%renme durumlar'n' ö%renci belirler, problemler ve ö%renme materyalleri ö%renciler taraf'ndan seçilir Ö%retmen taraf'ndan haz'rlan'r ve sunulur Ö%renci taraf'ndan belirlenir Ö%retmen taraf'ndan belirlenir Ö%renciler kendi kendilerini de%erlendirir Sorumluluk tamamen ö%retmendedir De%erlendirme Kendini de%erlendirme Ö%retmen taraf'ndan yap'l'r Kontrol Ö%rencilerde Ö%retmende Probleme Dayal! Ö;renme Yönteminin Geleneksel Ö;retim Yöntemlerine Göre Üstünlükleri PDÖ, gerçek hayattan al'nan bir probleme dayan'r. Gerçek hayatla ilgili problemler, sadece ö%renmeyi daha derin, etkileyici ve sürekli yapmakla kalmaz, ayn' zamanda yeteneklerin ve bilginin s'n'ftan i$ hayat'na transfer edilebilirli%ini sa%lar (Gallagher, Stepien ve Rosenthal, 1992). Kaptan ve Korkmaz a (2001) göre PDÖ a$a%'daki avantajlara sahiptir: Ders ö%retmen merkezli olmaktan çok ö%renci merkezlidir. Ö%rencilerde özdenetimi geli$tirir. Ö%rencilerin olaylara çok yönlü ve derin bir bak'$ aç's' ile bakmas'n' sa%lar. Ö%rencilerin problem çözme becerilerini geli$tirir. Etkin olarak problemi çözmek için, ö%rencilerin yeni materyal ve kavramlar' ö%renmeye kat'l'm'n' sa%lar. Ö%rencilerin bir tak'm olarak çal'$mas'n' sa%layarak sosyal yönlerini ve ileti$im becerilerini geli$tirir.

30 10 Ö%rencilerin üst düzey dü$ünme (Kritik dü$ünme, ele$tirel dü$ünme, bilimsel dü$ünme becerileri gibi) ve dinleme becerilerini geli$tirir. Uygulama ve teoriyi birle$tirir. Ö%retmen ve ö%renciler için ö%renmeyi güdüler. Ö%renenleri mesleklerinde ve ya$amlar'nda kar$'la$t'klar' problemleri çözmelerinde gerekli giri$im ve çabay' göstermeleri için te$vik eder. Bireyi bir grubun üyesi olarak etkili i$birli%i yapmada sorumlu davranmaya yöneltir. Ya$am boyu ö%renmeyi sa%lar. Birle$tirilmi$ ve bireysel, esnek ve kullan'labilir bilgi taban'n' etkili olarak kullanma becerilerini geli$tirir. Çorapç' n'n (2004) belirtti%i gibi, Aktif ö%renmede bireyin harcad'%' tüm çabalar ö%renme ürünü olarak kendisine geri döner. PDÖ, özellikle uygulamal' alanlarda ve birden fazla çözümü olan konularda uyguland'%'nda ö%renciye birçok beceri kazand'rmakta, bilgi ve deneyim sahibi yapmaktad'r. Çünkü bu yakla$'m, ö%renciyi problemle yüzle$tirir ve sonucu bulmas' için mücadele etmesini sa%lar. Gerçek ya$amdaki örneklere uygun olaylar ve durumlar sa%layarak, ö%rencinin gelecekte kar$'la$abilece%i problemleri çözme becerisi kazanmas'n' sa%lar. Ö%renciler, bir çözüm bulmak için, kendi kendilerini yönlendirme ile bir ö%renme süreci içerisine girerek bilgiye ve bilgi kaynaklar'na ula$'rlar (Ryan ve Koschmann, 1994). Bili$sel alanda yap'lan son ara$t'rmalar, geleneksel ö%retim ve ö%renmeden ke$fedici ö%renmeye do%ru giderek, ö%rencilerin zihinlerinin ara$t'rmaya aktif olarak sokulmas' ile daha iyi ö%rendiklerini göstermektedir (Haris, Marcus, Mclaren ve Fey, 2001). PDÖ ile ö%renciler dersin içeri%ini ö%renirler, ele$tirel dü$ünme yeteneklerini geli$tirirler ve ya$am boyu ö%renme, ileti$im ve tak'm olu$turma becerileri edinirler (Mierson ve Parikh, 2000). Probleme dayal' ö%renme, ö%renciler kadar ö%retmenlerinde kendilerini geli$tirmelerine ve farkl' bir bak'$ aç's' kazanmalar'na yard'mc' olur. Bir $eyleri ö%renmenin en iyi yolunun onu ö%retmek oldu%u, e%itimin en iyi bilinen

31 11 konular'ndan birisidir. Bu tür derslerde, konuyu en iyi ö%renen ki$inin ö%retmen oldu%u bilinir. Ayr'ca bu tür s'n'flarda herkes hem ö%retmen hem de ö%rencidir (Mierson ve Parikh, 2000). Kaptan ve Korkmaz 'n (2001) da belirtti%i gibi probleme dayal' ö%renme ö%rencilerin üst düzey dü$ünme becerilerini geli$tirir. Üst dü$ey dü$ünme becerileri aras'nda bilimsel süreç becerileri vard'r. Bu ara$t'rmada, probleme dayal' ö%renme ve geleneksel ö%retim yöntemlerinin, ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerinin geli$imine etkisi ara$t'r'lm'$t'r. A$a%'da bilimsel süreç becerileri konusunda bilgi verilmi$tir Bilimsel Süreç Becerileri Bilimsel süreç becerileri, fen bilimlerinde ö%renmeyi kolayla$t'ran, ö%rencilerin aktif olmas'n' sa%layan ve kendi ö%renmelerinde sorumluluk alma duygusunu geli$tiren, ara$t'rma yol ve yöntemlerini kazand'ran ayr'ca ö%renmenin kal'c'l'%'n' artt'ran temel becerilerdir (Çepni, Ayas, Johnson ve Turgut,1997). Temizyürek (2003), bilimsel süreç becerilerini, fen bilimlerinde do%a olaylar' ile bilimsel gerçekleri aç'%a ç'karmak için kullan'lan yetenek ve dü$ünme süreçleri olarak tan'mlam'$t'r. Lind e (1998; Ta$ar, Temiz ve Tan, 2002:s.2 deki al'nt') göre ise, bilimsel süreç becerileri, bilgi olu$turmada, problemler üzerinde dü$ünmede ve sonuçlar' formüle etmede kulland'%'m'z dü$ünme becerileridir. Bu beceriler bilim adamlar'n'n çal'$malar' s'ras'nda kulland'klar' becerilerdir. Bu önemli becerileri ö%rencilere kazand'rarak onlar' kendi dünyalar'n' anlamaya, ö%renmeye haz'rlayabiliriz. Bu beceriler bilimin içindeki dü$üncenin ve ara$t'rmalar'n temelidir. Yukar'da verilen tan'm ve ifadelerden de anla$'laca%' üzere bilimsel süreç becerileri, bilim adamlar'n'n ara$t'rmalar' s'ras'nda kulland'klar' becerilerdir. Ö%rencilerin bilgiye ula$abilmesi için bilimsel süreç becerilerine sahip olmalar' gerekir. Asl'nda bu beceriler ö%rencilerin do%as'nda vard'r, önemli olan onlara

32 12 verilen e%itimle var olan bu becerileri yok etmemek, geli$tirmektir (Çepni, Ayas, Johnson ve Turgut,1996). Çepni ve di%er. (1997), bilimsel süreç becerilerini Temel Süreçler, Nedensel Süreçler ve Deneysel Süreçler olmak üzere üç ana ba$l'k alt'nda incelemi$ ve bunlar'n her birini kendi içinde alt bölümlere ay'rm'$t'r. Temel Süreçler 1. Gözlem yapma 2. Ölçme 3. S'n'flama 4. Verileri kaydetme 5. Say' ve uzay ili$kileri Nedensel Süreçler 1. Önceden kestirme 2. De%i$kenleri belirleme 3. Verileri yorumlama 4. Sonuç ç'karma Deneysel Süreçler 1. Hipotez kurma ve yoklama 2. De%i$kenleri de%i$tirme ve kontrol etme 3. Deney yapma 4. Verileri kullanma ve model olu$turma 5. Karar verme Ara$t'rmada deneysel süreçler üzerinde durulmu$tur. A$a%'da deneysel süreçler k'saca özetlenmi$tir.

33 Deneysel Süreçler Çepni ve di%er.(1997) deneysel süreçleri $öyle aç'klam'$lard'r; Deneysel süreçler oldukça karma$'k ve çok yönlüdür. Ayn' zamanda bu süreçler mutlaka yüksek dü$ünme becerisi gerektirir. Genellikle her bir süreç iki ya da daha fazla temel sürecin bile$iminden olu$ur. Deney, hipotezi kan'tlamak veya çürütmek için kan't elde etmek amac'yla kullan'lan güçlü bir araçt'r. Ayn' zamanda, söz konusu olan teoriyi desteklemek veya reddetmek için de deney kullan'l'r. Bu a$amadaki süreçler, hiyerar$ide önce gelen tüm süreçlerin üzerine kurulur. Bu süreçleri ö%renmek, sorulara cevap ararken ve kendi deneylerini tasarlarken ö%rencilere güç verir. Ortaya ç'kan sorular'n ço%u ö%rencilerden gelmelidir. Bu süreçler daha fazla soru sorulmas'na ve daha fazla deney yap'lmas'na yol açar. Deney yapma, di%er tüm süreçleri kullanmay' içeren bir tür problem çözmedir. Deneysel süreç becerileri; hipotez kurma ve yoklama, de%i$kenleri de%i$tirme ve kontrol etme, deney yapma, verileri kullanma ve model olu$turma ve karar verme olmak üzere be$ alt bölüme ayr'lm'$t'r. 1. Hipotez Kurma ve Yoklama Hipotez, ara$t'r'lan sorunla ilgili olarak öne sürülen, do%rulu%u veya yanl'$l'%' henüz test edilmemi$, fakat do%rulu%una önceden güvenilen bir önerme, ifade ve çözümlemedir. Yap'lan gözlemler ve edinilen izlenimlere dayal' olarak olgular aras'nda ak'l yürütme yoluyla, ili$kiler kurulur ve geçici önerme veya çözüm yollar' ileri sürülür (Akar, 2007). Hipotez olu$turmada, önceki bilgiler ve ö%renilen bilgi aras'ndaki kavramsal ba%'n $ekillendirilmesi önemlidir. Bu i$lem s'ras'nda kazan'lan yeni deneyimleri aç'klarken önceki deneyimlerden faydalan'l'r. Ö%renciler gözlem yapma, sonuç ç'karma ve tahminde bulunma gibi süreç becerilerini geli$tirdiklerinde, hipotez olu$turabilir ve bu hipotezi test edebilirler (Tatar, 2006).

34 14 2. De;i,kenleri De;i,tirme ve Kontrol Etme Bu süreçte amaç bir de%i$keni de%i$tirerek di%er de%i$kende buna ba%l' olarak meydana gelen de%i$imleri incelemektir. Ayn' zamanda di%er birçok de%i$ken de belirlenmeli ve sabit tutulmal'd'r (Çepni ve di%er.,1997). Deney yap'l'rken esas olan nokta, ba%'ml' de%i$kenin sabit tutulup, etkisi gözlenmek istenen ba%'ms'z de%i$kenin de%i$tirilmesidir. Di%er faktörler mümkün oldu%unca sabit tutularak, kontrollü deneyler yap'l'r. Bu sayede deneyde ba%'ml' de%i$kene etki eden di%er bir de%i$kenin etkisi aç'klanabilir (Tatar, 2006). De%i$kenleri de%i$tirme ve kontrol etmede, etkiye neden oldu%u dü$ünülen de%i$ken (ba%'ms'z de%i$ken) ve etkilenen de%i$ken (ba%'ml' de%i$ken) aras'ndaki neden-sonuç ili$kisini ortaya koymak çok önemlidir. Ö%renciler kendi ara$t'rmalar'ndaki de%i$kenlerini tan'mlamal' ve kontrol etmelidirler. Ancak bu sayede verilen objelerin birden fazla özelli%ini görme ve iki olay aras'ndaki ili$kiyi yorumlama yetene%i kazan'rlar (Billings, 2001; Tatar, 2006: s.130 daki al'nt'). 3. Deney Yapma Deney yapma deneysel süreçlerin en karma$'k olan'd'r. Ayr'ca bu süreç becerisi bütün süreç becerilerini kapsar niteliktedir. Deney yapmada öncelikle bir hipotez kurulur ve bu hipotez yard'm'yla de%i$kenler aras'nda ili$ki kurulur (Çepni ve di%er.,1997). Hangi de%i$kenin de%i$tirilece%i, hangi de%i$ken(ler)in kontrol edilece%ine karar verilir. Deney uygulan'r, veri toplan'r, düzenlenir ve yorumlan'r. Bu yoruma dayanarak ba$taki hipotez de%erlendirilir ya da soru cevaplan'r (K'l'ç, 2002). 4. Verileri Kullanma ve Model Olu,turma Verileri kullanma ve model olu$turma süreci, bilgileri ya da verileri grafik, $ekil veya tablolarla, en çok duyu organ'na hitap edecek $ekilde düzenlemeyi içerir. Ayn' verileri incelemek için çe$itli yollar vard'r. Örne%in bir buz küpünün erimesi; grafikle, $ekille, üç boyutlu nesneyle, görüntü kayd'yla, tablolarla, foto%rafla veya çizimle gösterilebilir (Çepni ve di%er.,1997).

35 15 5. Karar Verme Çepni ve di%er. e (1997) göre bu süreç, yukar'da bahsedilen bütün temel süreçleri kullanarak bir sonuca varmay' içermektedir. Burada hakk'nda bir karara var'lacak olan problemin mutlaka ara$t'r'lm'$ olmas' gerekir. Ara$t'rma sürecinde bir karara varabilmek için, s'kça sorulan sorulardan baz'lar' a$a%'da belirtildi%i gibidir: 1. Ne tür karar'n verilmesi gerekir? 2. Bu karar'n mant'%' nedir? 3. Her bir karar'n olas' sonucu nedir? 4. Her bir karardan kimler etkilenir? Bu karardan nas'l etkilenirler? 5. Her bir karara yönelten sebepler nelerdir? Bu sebeplerin ili$kileri nelerdir? 6. En iyisi hangi karad'r ve niçin? (Çepni ve di%er.,1997) Amaç ve Önem Fizik dersini, ö%renciler zor ve s'k'c' bir ders olarak görürler. Ö%rencilerin fizi%i anlamalar' ve sevmeleri için, onlar'n ö%renme ortam'nda aktif olmalar'n', ele$tirel dü$ünmelerini sa%layan, derse yönelik tutumlar'nda ve ba$ar'lar'nda etkili olan yöntemlerin tercih edilmesi daha uygundur. Bunun için ö%retmen merkezli e%itim yerine ö%renci merkezli e%itim kullan'larak, ö%rencilerin kendi kendine ö%renmesi sa%lanmal'd'r. Bu çal'$mada da ö%rencilerin derste aktif olduklar', ö%renci merkezli ö%renme yöntemlerinden biri olan probleme dayal' ö%renme yakla$'m' kullan'lm'$ ve bu ö%renmenin ö%renciler üzerindeki etkileri ara$t'r'lm'$t'r. Genel olarak ö%renciler problemleri; anla$'lmaz, içinden ç'k'lamaz, karma$'k, soyut olarak nitelemektedirler. Bu durum onlar' problem üzerinde dü$ünmekten, yorum yapmaktan ve sonuç olarak da problemi çözmekten uzakla$t'rmaktad'r. Ortaya ç'kan bu sonucun de%i$mesi için problemlerin onlar'n hayatlar'yla ili$kilendirilmesi, daha fazla somutla$t'r'lmas' gerekir. PDÖ gere%i uygulanan senaryolar'n ö%rencilerin günlük ya$amlar'yla ba%lant'l' olmas' ö%rencilerin dikkatini fen dersinin hayat'n içinde oldu%una çeker (Ak'no%lu ve Tando%an, 2006). Böylece ö%rencilerin derse kar$' olan ilgileri artar ve dersin ö%renciler üzerinde daha etkili ve kal'c' olmas'n' sa%layarak ba$ar'lar'n' artt'r'r.

36 16 Bireylerin içinde ya$ad'%' ortamda kar$'la$t'%' bireysel ve toplumsal sorunlar' fark edebilmesi, tan'mlayabilmesi ve belirli ölçüde çözümler bulabilmesi beklenir. Sorun çözmeyi ö%renmenin temeli, bilimsel süreç becerilerini kazanmay' ö%renmedir (Aktam'$ ve Ergin, 2007). Bilimsel süreç becerilerini kazanmak bu denli önemliyken, acaba en çok kullan'lan ö%retim yöntemlerinden biri olan geleneksel ö%retim ve bu ara$t'rmada, etkisi geleneksel ö%retim yöntemi ile kar$'la$t'r'lacak olan probleme dayal' ö%renme yöntemi ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerini geli$tirmekte ne derece etkilidirler? Bu ara$t'rman'n amac', probleme dayal' ö%renmenin fizik ö%retiminde, $- Enerji ünitesinde, ö%rencilerin ba$ar'lar'na, bilimsel süreç becerilerine ve fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'na etkisini ara$t'rmakt'r. Ulusal ve uluslar aras' çal'$malar incelendi%inde, fizik ö%retiminde probleme dayal' ö%renme ile ilgili çal'$malara pek rastlanmamaktad'r. Bu model ile ilgili çal'$malara daha çok fen, biyoloji, kimya, matematik, sosyal bilgiler ö%retiminde rastlanm'$t'r. Bu yüzden bu ara$t'rman'n, fizik alan'n'n farkl' konular' üzerinde yeni ara$t'rma olanaklar' sa%layaca%' ve e%itimcilere fizik konular'n' verimli bir $ekilde nas'l ö%retilece%ine yol gösterece%i beklenmektedir. 1.3.Problem Cümlesi Fizik e%itiminde probleme dayal' ö%renme (PDÖ) yakla$'m' ve geleneksel ö%retim yöntemlerine uygun e%itim gören ö%rencilerin akademik ba$ar'lar', bilimsel süreç becerileri ve problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k var m'd'r? 1.4. Alt Problemler 1) Ö%retmen adaylar'n'n $-Enerji ünitesi ile ilgili ba$ar' düzeylerine göre; a) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel

37 17 i$lem öncesi ve sonras' akademik ba$ar' düzeyleri aras'nda anlaml' farkl'l'k var m'd'r? b) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n cinsiyet de%i$kenine göre deneysel çal'$ma öncesi ve sonras' akademik ba$ar' düzeyleri aras'nda anlaml' farkl'l'k var m'd'r? c) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel çal'$ma öncesi ve sonras' mezun olduklar' ortaö%retim okul türü de%i$kenine göre, akademik ba$ar' düzeyleri aras'nda anlaml' farkl'l'k var m'd'r? 2) Ö%retmen adaylar'n'n bilimsel süreç becerilerine göre; a) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel i$lem öncesi ve sonras' bilimsel süreç becerileri aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k var m'd'r? b) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n cinsiyet de%i$kenine göre deneysel i$lem öncesi ve sonras' bilimsel süreç becerileri aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k var m'd'r? c) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel çal'$ma öncesi ve sonras' mezun olduklar' ortaö%retim okul türü de%i$kenine göre, bilimsel süreç becerileri aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k var m'd'r?

38 18 3) Ö%retmen adaylar'n'n problem çözme tutumlar'na göre; a) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel i$lem öncesi ve sonras' problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k var m'd'r? b) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n cinsiyet de%i$kenine göre deneysel i$lem öncesi ve sonras' problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k var m'd'r? c) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel çal'$ma öncesi ve sonras' mezun olduklar' ortaö%retim okul türü de%i$kenine göre, problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k var m'd'r? 4) Probleme dayal' ö%renme yöntemi hakk'nda deney grubu ö%rencilerinin görü$leri nelerdir? 1.5. Denenceler 1) Ö%retmen adaylar'n'n $-Enerji ünitesi ile ilgili ba$ar' düzeylerine göre; a) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel i$lem öncesi ve sonras' akademik ba$ar' düzeyleri aras'nda anlaml' farkl'l'k vard'r. b) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n cinsiyet

39 19 de%i$kenine göre deneysel çal'$ma öncesi ve sonras' akademik ba$ar' düzeyleri aras'nda anlaml' farkl'l'k vard'r. c) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel çal'$ma öncesi ve sonras' mezun olduklar' ortaö%retim okul türü de%i$kenine göre, akademik ba$ar' düzeyleri aras'nda anlaml' farkl'l'k vard'r. 2) Ö%retmen adaylar'n'n bilimsel süreç becerilerine göre; a) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel i$lem öncesi ve sonras' bilimsel süreç becerileri aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k vard'r. b) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n cinsiyet de%i$kenine göre deneysel i$lem öncesi ve sonras' bilimsel süreç becerileri aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k vard'r. c) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel çal'$ma öncesi ve sonras' mezun olduklar' ortaö%retim okul türü de%i$kenine göre, bilimsel süreç becerileri aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k vard'r. 3) Ö%retmen adaylar'n'n problem çözme tutumlar'na göre; a) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel i$lem öncesi ve sonras' problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k vard'r.

40 20 b) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n cinsiyet de%i$kenine göre deneysel i$lem öncesi ve sonras' problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k vard'r. c) PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubu ö%retmen adaylar' ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin uyguland'%' kontrol grubu ö%retmen adaylar'n'n deneysel çal'$ma öncesi ve sonras' mezun olduklar' ortaö%retim okul türü de%i$kenine göre, problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' düzeyde farkl'l'k vard'r. 4) Deney grubu ö%rencilerinin Probleme Dayal' Ö%renme yöntemi hakk'nda ki görü$leri olumludur Say!lt!lar 1. Ara$t'rma s'ras'nda, deney ve kontrol grubundaki ö%renciler uygulanan ölçekleri içtenlikle yan'tlam'$lard'r. 2. Deney grubu ö%rencileri görü$me sorular'n' içtenlikle yan'tlam'$lard'r. 3. Kontrol alt'na al'namayan istenmedik de%i$kenler deney ve kontrol gruplar'n' e$it düzeyde etkilemi$tir. 4. Deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin ö%renime dayal' etkile$melerinin minimum düzeyde oldu%u varsay'lm'$t'r S!n!rl!l!klar 1. Ara$t'rma, ö%retim y'l'nda Dokuz Eylül Üniversitesi Buca E%itim Fakültesinde Temel Fizik I dersini alan toplam 46 Fizik Ö%retmenli%i birinci s'n'f ö%rencisi ile s'n'rl'd'r. 2. Ara$t'rma, $ - Enerji konular' ile s'n'rl'd'r. 3. Ara$t'rma, programda haftada 4 ders saatinin ayr'ld'%' Fizik I ve Fizik Laboratuar' I dersinin toplam 10 ders saati ile s'n'rl'd'r. 4. Çal'$man'n sonuçlar' veri toplama araçlar' ile s'n'rl'd'r.

41 21 5. Uygulamalar s'ras'nda kullan'lan araç ve gereçler ara$t'rmac'n'n olanaklar' ile s'n'rl'd'r. 6. Her iki gruba uygulanan etkinliklerin niteli%i e%itim yönlendiricilerinin bilgi, yetenek ve tecrübesi ile s'n'rl'd'r Tan!mlar Geleneksel Ö;retim: Ö%retmenin liderli%inde bütün ö%rencilere anlat'm, soru-yan't ve tart'$ma teknikleri kullan'larak uygulanan ö%retim sürecidir (Aç'kgöz, 2007). Probleme Dayal! Ö;renme: Ö%renenlerin de%i$ik kaynaklardan edindikleri bilgileri ve becerileri kullanmalar'n' ve bir disiplin alan' kapsam'nda kavrama ve problem çözme becerilerini, öz yeterliklerini geli$tirmelerini sa%layan bir yöntemdir (Boud ve Feletti, 1991). Tutum: Bireyin kendine ya da çevresindekine herhangi bir toplumsal konu, obje veya olaya kar$' deneyim, bilgilerine ve motivasyonlar'na dayanarak olu$turdu%u bili$sel, duyu$sal ve davran'$sal e%ilimdir (nceo%lu, 1993). Deney Grubu: $-Enerji konular'n', uygulanan probleme dayal' ö%renme yöntemi ile ö%renen ö%rencilerin olu$turdu%u gruptur. Kontrol Grubu: $-Enerji konular'n', uygulanan geleneksel ö%retim yöntemiyle ö%renen ö%rencilerin olu$turdu%u gruptur.

42 K!saltmalar DG: Deney Grubu KG: Kontrol Grubu PDÖ: Probleme Dayal' Ö%renme BÖ: Ba$ar' Ölçe%i BSBT: Bilimsel Süreç Becerileri Testi FDYPÇTÖ: Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe%i ÖÖ: Ön Ölçüm SÖ: Son Ölçüm

43 23 BÖLÜM II LGL YAYIN VE ARATIRMALAR Bu bölüm, $-Enerji konusu ö%retimi ve bu ara$t'rmada uygulanacak olan PDÖ yöntemi ile ilgili ara$t'rmalar' içermektedir. 2.1.,-Enerji Konular! Ö;retimi ile lgili Ara,t!rmalar Oskay (2007) yapt'%' çal'$mada, Yenilenebilir Enerji ve Bu Enerjinin Sa%lanmas' konusunu Teknoloji Destekli Probleme Dayal' Ö%renme Modeli ile ö%retildi%inde Yenilenebilir Enerji ve Bu Enerjinin Sa%lanmas' konusu ile ilgili ö%rencilerin bilgi, tutum ve bilimsel i$lem becerisi ve kendi kendine yönlendirilmi$ ö%renme haz'r bulunu$lu%u seviyelerinde anlaml' bir art'$'n gözlenip gözlenmedi%ini ara$t'rm'$t'r. Ara$t'rma Hacettepe Üniversitesi, E%itim Fakültesi, Kimya E%itimi Anabilim Dal' na ö%retim y'l'nda devam eden toplam 59 ö%renci üzerinde gerçekle$tirilmi$tir. Ara$t'rma sonucunda, Teknoloji Destekli Probleme Dayal' Ö%renme uygulamalar'n'n sonucunda ö%rencilerin Yenilenebilir Enerji ve Bu Enerjinin Sa%lanmas' konusundaki bilgi seviyelerinde, tutum seviyelerinde, bilimsel i$lem beceri seviyelerinde ve kendi kendine yönlendirerek ö%renme seviyelerinde anlaml' art'$lar saptanm'$t'r. Ayr'ca Probleme Dayal' Ö%renme Uygulamalar'n' De%erlendirme Formundan elde edilen puanlar ve Probleme Dayal' Ö%renme Yeterlik Formundan elde edilen puanlar'n, birlikte Teknoloji Destekli Probleme Dayal' Ö%renme ba$ar's'n'n anlaml' bir yorday'c's' oldu%u saptanm'$t'r. Öztürk (2007) yapt'%' çal'$mada, ö%rencilerin fen bilgisi dersinde haz'rlad'klar' basit araç gereçlerle yapt'klar' deneylerin ba$ar'lar'na, kavram ö%renmelerine ve tutumlar'na etkisini ara$t'rm'$t'r. Çal'$man'n örneklemini E%itim Ö%retim y'l' II. Döneminde stanbul ili Sultanbeyli ilçesindeki bir

44 24 ilkö%retim okulunun iki ayr' 7. s'n'f'nda ö%renim gören toplam 66 ö%renci, evrenini ise ilkö%retim okulundaki ikinci kademe ö%rencileri olu$turmaktad'r. Uygulama ba$lamadan önce okuldaki tüm 7. s'n'f ö%rencilerine bilgi testi, aç'k uçlu sorular ve fen bilgisi dersine yönelik tutum ölçe%i uyguland'ktan sonra benzer özelliklere sahip iki $ubeden rastgele biri deney, biri kontrol grubu olarak tespit edilmi$tir. Ara$t'rmada Kuvvet ve Hareketin Bulu$mas' Enerji ünitesinde yer alan Kuvvet Etkisinde Cisimler Nas'l Davran'r?, $ Yap Enerji Aktar konular' kontrol grubundaki ö%rencilere geleneksel yöntemle, deney grubundaki ö%rencilere çevrelerinden temin ettikleri ucuz malzemelerden deneyler yapt'r'larak 10 haftada gerçekle$tirilmi$tir. Çal'$man'n sonunda ö%rencilere bilgi testi, tutum ölçe%i ve aç'k uçlu sorular son test olarak uygulanm'$ ve yap'lan analizler sonucunda, ö%rencilerin fen bilgisi dersini basit malzemelerle yapt'klar' deneylerle i$lemelerinin ba$ar'y', kavram ö%renmeyi ve tutumlar'n' geleneksel yönteme göre daha çok artt'rd'%' bulunmu$tur. Avc' (2007) yapt'%' çal'$mada, beyin temelli ö%renme yakla$'m'n'n ilkö%retim 7. s'n'f ö%rencilerinin fen bilgisi dersindeki ba$ar', tutum ve bilgilerinin kal'c'l'%' üzerine etkisini incelemi$tir. Ara$t'rman'n uygulamas' fen bilgisi dersindeki $ yap-enerji aktar konusunun ö%retiminde gerçekle$tirilmi$tir. Deney grubundaki ö%rencilere beyin temelli ö%renme yakla$'m'yla, kontrol gruplar'ndaki ö%rencilere ise geleneksel ö%retim yöntemleri ile ö%retim yap'lm'$t'r. Uygulama sürecinin sonunda, deney grubundan rastgele seçilen 5 ö%renci ile görü$me yap'lm'$t'r. Ayr'ca, uygulaman'n bitiminden yakla$'k alt' ay sonra tüm ö%rencilere ba$ar' kal'c'l'k testi uygulanm'$t'r. Ara$t'rma sonunda, deney ve kontrol gruplar' aras'nda, ba$ar' son test puanlar'nda, tutum son test puanlar'nda ve ba$ar' kal'c'l'k testi puanlar'nda deney grubu lehine anlaml' düzeyde bir fark bulunmu$tur. Alg'lama son test puanlar'nda ise, deney ve kontrol gruplar' aras'nda, anlaml' düzeyde bir fark bulunmam'$t'r. Ayr'ca, yap'lan görü$meler sonucunda, ö%rencilerin beyin temelli ö%renme yakla$'m'na dayal' ders uygulamalar'na yönelik oldukça olumlu görü$lere sahip olduklar' saptanm'$t'r.

45 25 Ç'nar (2007) yapt'%' çal'$mada, lkö%retim sekizinci s'n'f Maddedeki De%i$im ve Enerji ünitesi ile ilgili kendisinin geli$tirdi%i ö%retim program' ile 2000 y'l' Fen Bilgisi program'nda yer alan ayn' ünitenin Milli E%itim Bakanl'%'n'n belirledi%i ünite hedef davran'$lar'na ula$'labilirli%i kapsam'nda bir kar$'la$t'rma yapm'$t'r. Seviyeleri ayn' olan s'n'flar'n kendi aralar'nda deney ve kontrol gruplar' olu$turulmu$tur. Ara$t'rmac' taraf'ndan haz'rlanan el kitab', ö%renci rehberi ve ö%retmen rehberinden olu$an ö%retim program' 44 ö%rencinin olu$turdu%u 2 ayr' s'n'ftaki deney gruplar'na, mevcut program ise kontrol gruplar'na uygulanm'$t'r. Çal'$ma sonunda, ara$t'rmac' taraf'ndan haz'rlanan ö%retim program'n'n uyguland'%' deney gruplar'n'n mevcut program'n uyguland'%' kontrol gruplar'na oranla daha ba$ar'l' oldu%u tespit edilmi$tir. Bu çal'$mada ara$t'rmac' taraf'ndan önerilen yeni ders program'n'n ö%renci kazan'mlar' üzerindeki olumlu etkilerine dayanarak, mevcut Milli E%itim Bakanl'%' program'nda daha fazla görsel materyal, oyun, bulmaca, kavram haritas', bilgisayar ortam'nda haz'rlanan örnekler, benzetim yöntemleri ve ö%renci aktivitelerine yer verilmesi gerekti%i vurgulanm'$t'r. Ak'no%lu ve Tando%an (2006), yapt'klar' çal'$mada PDÖ nün ö%rencilerin kavram ö%renmesine etkisi üzerine çal'$m'$lard'r. Ara$t'rma, nitel ara$t'rma yöntemlerine göre gerçekle$tirilmi$, döküman analizi ve görü$me tekni%i kullan'lm'$t'r. Ara$t'rma, e%itim-ö%retim y'l'nda stanbul ili, Kad'köy ilçesi devlet okullar'n'n 7. s'n'flar'nda okuyan 50 ö%renci üzerinde, fen bilgisi 7. s'n'f Kuvvet ve Hareketin Bulu$mas'-Enerji ünitesinde gerçekle$tirilmi$tir. Ara$t'rmada veriler aç'k uçlu sorular ve görü$meler sonucunda elde edilmi$tir. Elde edilen veriler ve de%erlendirmeler '$'%'nda PDÖ modelinin ö%rencilerin kavramsal geli$imlerini olumlu yönde etkiledi%i ve kavram yan'lg'lar'n' en aza indirdi%i saptanm'$t'r. Uygulama süreci boyunca, probleme dayal' ö%renmede kullan'lan senaryolar'n çözüm a$amalar'nda ö%rencilerin problemlere yakla$'mlar', bak'$ aç'lar' ve problemi çözme a$amalar' gözlenmi$, gözlemler sonucunda deney grubu ö%rencilerinin problem çözme yönteminin a$amalar'n' uygulad'klar' ve problem çözme becerilerinde olumlu yönde geli$me oldu%u belirlenmi$tir. Ö%rencilerin probleme dayal' ö%renme yöntemi ile i$lenen derslerle ilgili görü$leri incelendi%inde; probleme dayal' ö%renme yönteminde kullan'lan senaryolar'n günlük ya$amla ili$kilendirilmesi

46 26 ve resimlerle görselle$tirilmesinin ö%rencilerin ilgisini derse çekmede ba$ar'l' oldu%u sonucuna ula$'lm'$t'r. Önder (2006) ara$t'rmas'nda, fizik dersi $-Enerji ünitesi konular'nda ö%renme stillerine dayal' ö%retim yöntemlerinin kullan'lmas'n'n fizik dersi ba$ar's' üzerindeki etkisini incelemi$tir. Deneysel i$lem olarak deney grubuna ö%renme stillerine göre belirlenen ö%retim yöntemleri (düz anlat'm, grup tart'$mas', gösteri ve deney yöntemleri), kontrol grubuna ise geleneksel ö%retim yöntemi kullan'lm'$t'r. Ara$t'rma sonunda, hem deney hem de kontrol grubunun Fizik dersi ba$ar'lar' öntest sonuçlar'na göre anlaml' düzeyde artt'%' ve deney ile kontrol gruplar'n'n Fizik dersi ba$ar'lar' aras'nda deney grubu lehine anlaml' bir fark oldu%u belirlenmi$tir. Ara$t'rmada, ö%renme stillerine göre ba$ar' incelendi%inde, kontrol grubunda en yüksek puan ortalamas'na i$itsel ö%rencilerin, en dü$ük puan ortalamas'na hareketsel ö%rencilerin sahip oldu%u belirlenirken, gruplar aras' ba$ar' kar$'la$t'r'ld'%'nda yaln'zca i$itsel ve hareketsel ö%renciler aras'nda i$itsel ö%renciler lehine anlaml' bir fark saptanm'$t'r. Deney grubunda ise, en yüksek puan ortalamas'na görsel ö%rencilerin, en dü$ük puan ortalamas'na hareketsel ö%rencilerin sahip oldu%u belirlenirken, gruplar'n ba$ar'lar' aras'nda anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Ayd'n ve Bal'm (2005) yapt'klar' çal'$mada, ö%rencilerin $, Güç, Enerji ve Basit Makinalar konular'n' anlamalar' üzerine yap'land'rmac' yakla$'m ile geleneksel yakla$'m'n etkilerini ara$t'rm'$lard'r. 68 yedinci s'n'f ö%rencisi üzerinde gerçekle$tirilen ara$t'rmada, enerji konular'n'n ö%renilmesinde yap'land'rmac' yakla$'m'n uyguland'%' deney grubu ile geleneksel yakla$'m'n uyguland'%' kontrol grubu aras'nda bili$sel ve duyu$sal düzeylerde anlaml' bir fark olup olmad'%'na bak'lm'$t'r. Ara$t'rmada öntest- sontest kontrol gruplu yar' deneysel desen kullan'lm'$t'r. Uygulanan ön testler do%rultusunda, ö%rencilerin fen ba$ar'lar' ve tutumlar' aras'nda ba$lang'çta anlaml' bir fark olmad'%', ö%retimden sonra ise bili$sel ve duyu$sal düzeylerde deney grubunun lehine anlaml' farklar oldu%u belirlenmi$tir.

47 27 Gülçiçek ve Ya%basan (2004) yapt'klar' çal'$mada, Lise 2. S'n'f ö%rencilerinin basit sarkaç sisteminde mekanik enerjinin korunumu konusundaki kavram yan'lg'lar'n' tespit etmi$lerdir. Bu kavram yan'lg'lar' $öyledir; Bir sistemde basit sarkaç hareketi yapan, Kütlenin toplam enerjisi de%i$ebilir. Kütlenin toplam enerji de%erinin korunup korunmad'%'na karar verebilmek için sistemin korunumlu olmas'n'n bilinmesi yeterli de%ildir. Kütlenin denge durumuna yakla$mas' durumunda potansiyel enerji artar. Sistemin mekanik enerji de%erinin, kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplam' oldu%unun bilinmemesi. Sistemin herhangi bir enerji formunda meydana gelecek de%i$imin di%er enerji formlar'nda nas'l bir de%i$ime neden olaca%' konusunda yanl'$ dü$üncelere sahip olma. Kurt ve Akdeniz (2002) yapt'klar' çal'$mada, lise 2. S'n'f düzeyinde enerji konusunda bütünle$tirici ö%renme kuram'na uygun geli$tirilen çal'$ma yapraklar'n'n uygulama sürecini gözlemler, ö%retmen ve ö%renci görü$leri do%rultusunda de%erlendirmi$lerdir. Ders sürecinin gözlenerek analizi, ö%rencilerle ve ö%retmenle yap'lan mülakatlardan elde edilen bulgular ve tamamlanan çal'$ma yapraklar'n'n doküman analiz yöntemi ile incelenmesi sonucu, çal'$ma yapraklar'n'n fizi%e olan ilgiyi artt'rd'%', s'n'f' organize etmede etkili oldu%u ve ö%rencilerin kendi ö%renmelerinden sorumlu olmalar'n' sa%lad'%' ortaya ç'km'$t'r. Ö%retmenlerin çal'$ma yapraklar'n', farkl' s'n'f ortamlar'n' ve ö%renci gruplar'n' göz önüne alarak haz'rlamas' gerekti%ini belirtmi$lerdir. Adelsköld, Aleklett, Axelsson ve Blomgren (1999) yapt'klar' çal'$mada, enerji konular'n'n ö%retiminde probleme dayal' ö%renme yöntemini içeren bilgisayar destekli metotlar kullanm'$lard'r. Çal'$ma sonunda, ö%rencilerin enerji konular'nda ba$ar'l' olduklar'n' ve ö%rencilerin uygulanan bu yöntemden memnun kald'klar'n' belirtmi$lerdir.

48 28 Kruger (1990) yapt'%' ara$t'rmada, ö%retmenlerin enerji kavram' hakk'ndaki dü$üncelerini belirlemeye çal'$m'$t'r. Ö%retmenlerin de%i$ik sorulara verdi%i cevaplardan yola ç'karak bilimsel dü$üncelerden ziyade onlar'n enerji ile ilgili olarak kafas'ndaki ki$isel dü$üncelerini ortaya koymu$tur. Çal'$mas' sonucunda ise ö%retmenlerin enerji kavram'n' müfredat çerçevesinde uygulamada ba$ar's'z olduklar'n' belirlemi$tir. Solomon a (1985) göre soyut enerji kavram'n'n ö%retiminden önce, ö%rencilerin makineler veya enerjiyi içeren sistemler hakk'nda ön bilgiye sahip olmas' gerekmektedir. Ö%rencilerin hangi ya$ seviyesinde bu donan'ma sahip olduklar'n' belirlemek amac'yla, iki farkl' okuldan seçilen ö%rencilerle çal'$ma yapm'$t'r. Bu çal'$ma sonucunda ö%rencilerin ya$larda (ilkö%retimin 7 8. s'n'flar'nda) enerji ile ilgili ön bilgilerinin oldu%unu tespit etmi$ ve soyut enerji kavram'n'n ö%retimine bu ya$lardan sonra, orta ö%retim seviyesinde, ba$lanmas' gerekti%ini önermi$tir. Watts (1983) çal'$mas'nda, fen ö%retmenlerinin ve ö%rencilerin enerji kavram'na olan bak'$ aç'lar'ndan hareketle, enerji ile ilgili karma$'k durumlar' tan'mlama ve analiz etmede faydal' olaca%'n' belirtti%i bir s'n'flama yapm'$t'r. Bu s'n'flamaya göre enerji ö%retiminde faydalan'labilecek 7 farkl' bak'$ aç's' (enerji insan merkezlidir, enerji depo edilebilirdir, enerji olu$umdaki bile$enlerden biridir, enerji aç'k bir aktivitedir, enerji bir sonuçtur, enerji i$levseldir, enerji ak'$kand'r) bulundu%unu ifade etmi$tir. Çal'$mas'nda ö%rencilerin enerji ile ilgili kavramlar'n' incelemi$tir. Bu inceleme sonunda, baz' ö%rencilerin enerji kavram'n' sadece bir insan niteli%i olarak dü$ündüklerini, baz'lar'n'n enerjiyi olaylar'n olu$mas'na neden olan nesnelerde depo edilen bir $ey olarak ifade ettiklerini, di%erlerinin ise enerji hakk'nda aktivite ve hareket ile ba%lant'l' olarak baz' $eyler yapabilen bir çe$it yak't oldu%u görü$üne sahip olduklar'n' saptam'$t'r.

49 PDÖ Yöntemi le lgili Ara,t!rmalar Tarhan, Ayar, Öztürk ve Acar (2008) taraf'ndan yap'lan çal'$mada, moleküller aras' kuvvetler ünitesi 9. S'n'f ö%rencilerine probleme dayal' ö%renme yakla$'m' kullan'larak i$lenmi$tir. Deney grubuna probleme dayal' ö%renme, kontrol grubuna ise geleneksel ö%retim yöntemi kullan'lm'$ ve yöntemlerin etkililikleri kar$'la$t'r'lm'$t'r. Ara$t'rmada, PDÖ yönteminin ö%renci ba$ar's'n' geleneksel ö%retim yöntemlerinden daha fazla art'rd'%' sonucuna var'lm'$t'r. Sifo%lu (2007) yapt'%' çal'$mada, yap'salc' ö%renme ve probleme dayal' ö%renme yakla$'m'n'n ö%renci ba$ar's' üzerine etkisini ara$t'rm'$t'r. Ara$t'rma, 8. s'n'f'nda okuyan 197 ö%renci üzerinde yap'lm'$t'r. Veri toplama arac' olarak ba$ar' testi kullan'lm'$ olup test, kal'c'l'%'n ölçülmesi amac' ile uygulama yap'ld'ktan dört hafta sonra tekrar uygulanm'$t'r. Ara$t'rma sonucunda her iki ö%renme yakla$'m'n'n bilgi kal'c'l'%'nda etkili oldu%u ancak probleme dayal' ö%renme yakla$'m' ile i$lenen dersin, yap'salc' ö%renme yakla$'m'yla i$lenen derse göre ö%renci ba$ar' düzeyini art'rmada daha etkili oldu%u sonucuna ula$'lm'$t'r. Gürses, Aç'ky'ld'z, Do%ar ve Sözbilir (2007) taraf'ndan probleme dayal' ö%renmenin fizikokimya laboratuar uygulamalar'nda kullan'm' ve ö%rencilerin akademik ba$ar', tutum ve bilimsel süreç becerilerine etkisini incelemek amac'yla yap'lan deneysel çal'$mada ö%rencilere dört deney (absorbsiyon, yüzey gerilimi, viskozite ve kondüktivite) yapt'r'lm'$t'r. Deneysel uygulama sonunda probleme dayal' ö%renmenin hem deneylerde geçen kavramlar'n ö%renciler taraf'ndan anla$'lmas'nda hem de ö%rencilerin bilimsel i$lem becerilerinin geli$mesinde etkili oldu%u tespit edilmi$tir. Bayrak (2007) yapt'%' çal'$mada, probleme dayal' ö%renme ile geleneksel ö%retim yakla$'m'n' ö%rencilerin kat'lar konusu ile ilgili akademik ba$ar', bilimsel i$lem becerileri ve kimyaya kar$' tutumlar' aç's'ndan kar$'la$t'rm'$t'r. Ara$t'rma sonuçlar', kat'lar konusundaki kavramlar'n ö%renciler taraf'ndan kavranmas'nda, probleme dayal' ö%renmenin geleneksel yakla$'mdan daha etkili oldu%unu

50 30 göstermi$tir. Ayr'ca, ö%rencilerin bilimsel i$lem becerilerinin geli$imi ve kimyaya kar$' tutumlar' aç's'ndan da probleme dayal' ö%renme lehine gruplar aras'nda anlaml' bir farkl'l'%'n oldu%u tespit edilmi$tir. Yurd (2007) yapt'%' çal'$mada, lkö%retim 5. S'n'f Fen ve Teknoloji dersinde I$'k ve Ses ünitesinde ö%rencilerin sahip olduklar' kavram yan'lg'lar'n'n giderilmesinde Bil-ste-Örnekle-Ö%ren stratejisinin ö%rencilerin kavram yan'lg'lar'n'n giderilmesi ile fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlar'na etkisini incelemi$tir. Ara$t'rmada Bil-ste-Ö%ren stratejisi ve Probleme Dayal' Ö%renme yöntemi birle$tirilerek Bil-ste-Örnekle-Ö%ren ba$l'%' alt'nda yeni bir strateji olu$turulmaya çal'$'lm'$t'r. Ara$t'rma sonunda, Bil-ste-Örnekle-Ö%ren stratejisinin ö%rencilerdeki '$'k ve ses kavram yan'lg'lar'n' giderici oldu%u, ö%rencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlar'n' artt'rd'%' görülmü$tür. Tavukcu (2006) yapt'%' çal'$mada, fen e%itiminde probleme dayal' ö%renme yakla$'m'n'n akademik ba$ar', fen bilgisine yönelik tutum, bilimsel süreç becerileri ve yarat'c'l'k düzeylerine etkisini incelemi$tir. Ara$t'rma sonucunda, probleme dayal' ö%renme yakla$'m'nda fen ö%retiminin, ö%rencilerin akademik ba$ar'lar'n' geli$tirdi%i, fen bilgisi dersine yönelik tutum düzeylerini yükseltti%i, bilimsel süreç becerilerinin geli$ti%i, yarat'c' dü$ünme düzeylerinin artt'%' bunun yan' s'ra ö%rencilerin PDÖ yakla$'m' ile ilgili olumlu dü$üncelere sahip olduklar' sonucuna ula$'lm'$t'r. Yaman (2005) yapt'%' çal'$mada, s'n'f ö%retmeni adaylar'n'n mant'ksal dü$ünme becerilerinin geli$iminde probleme dayal' ö%renmenin etkisini belirlemeyi amaçlam'$t'r. Ara$t'rma, Gazi Üniversitesi E%itim Fakültesi lkö%retim S'n'f Ö%retmenli%i anabilim dal'nda fen bilgisi laboratuar' dersini alan 220 ikinci s'n'f ö%rencisi üzerinde uygulanm'$t'r. Uygulama sonunda deney grubundaki ö%rencilerin mant'ksal dü$ünme becerilerinin kontrol grubundaki ö%rencilerden daha yüksek oldu%u tespit edilmi$tir. Ö%rencilerin cinsiyetlerinin mant'ksal dü$ünme becerisi üzerinde anlaml' bir etkisinin olmad'%' görülmü$tür.

51 31 Akp'nar ve Ergin in (2005) yapt'%' çal'$mada, PDÖ yöntemine yönelik Biyoloji III dersinde örnek bir uygulama yap'larak, fen bilgisi ö%retmenli%i 3. s'n'f ö%rencilerinin PDÖ ye yönelik görü$leri belirlenmeye çal'$'lm'$t'r. PDÖ uygulamas' bittikten sonra 10 ö%renci ile görü$me yap'lm'$t'r. Ö%rencilerin görü$leri PDÖ nün de%i$ik boyutlar'na (ara$t'rmaya sevk etme, motivasyonu artt'rma, derse kar$' olumlu tutum geli$tirme, dü$ünmeye sevk etme, grup çal'$mas' ve bilgi al'$-veri$i sa%lama) göre de%erlendirilmi$tir. Ö%rencilerin PDÖ yöntemini, ara$t'rmaya sevk etti%i, derse kar$' olumlu tutum sa%lad'%', grupça çal'$arak bilgi al'$veri$ine yard'mc' oldu%u, ö%rencileri sürekli olarak dü$ünmeye sevk etti%i(aktiflik sa%lad'%') ve geleneksel ö%retime göre daha fazla ö%renci merkezli oldu%u $eklinde de%erlendirdikleri saptanm'$t'r. Renocak (2005), yapt'%' deneysel çal'$mada probleme dayal' ö%renme yakla$'m'n'n ö%rencilerin gazlarla ilgili kavramlar' anlama düzeylerine ve kimyaya kar$' olan tutumlar'na etkisini geleneksel ders i$lemi yöntemiyle kar$'la$t'rm'$t'r. Ara$t'rman'n bulgular', probleme dayal' ö%renmenin kullan'ld'%' deney grubundaki ö%rencilerle kontrol grubundaki ö%renciler aras'nda gaz kavramlar' ba$ar's' ve kimyaya kar$' tutumlar' aç's'ndan önemli bir farkl'l'%'n oldu%unu göstermektedir. Ayr'ca, ara$t'rmada ö%rencilerin probleme dayal' ö%renmeye kar$' olumlu tutum sergiledikleri ve ö%rencilerde özgüven, kendi kendine ö%renme, problem çözme gibi bir tak'm özelliklerin geli$ti%i saptanm'$t'r. Cerezo (2004) ara$t'rmas'nda, ortaokullarda matematik ve fen derslerinde PDÖ yönteminin etkilili%ini incelemeyi amaçlam'$t'r. PDÖ oturumdan sonra 14 k'z ö%renci ile görü$me yap'lm'$t'r. Görü$melerin de%erlendirilmesi sonucunda PDÖ nün grup dinami%ini ve ö%rencilerin öz-yeterliklerini artt'rd'%', motivasyonlar'nda ve ba%'ms'z çal'$ma becerilerinde olumlu yönde de%i$me oldu%u belirtilmi$tir. Polanco, Calderon ve Delgado (2004), probleme dayal' ö%renmenin mühendislik fakültesi ikinci s'n'f ö%rencilerinin akademik ba$ar'lar'na etkisini inceledikleri çal'$mada, okul müfredat'na uygun fizik, matematik ve bilgisayar

52 32 derslerini kapsayan probleme dayal' ö%renme program' haz'rlam'$lard'r. Deney grubunda günlük ya$amdan al'nm'$ problem durumlar'n kullan'ld'%' probleme dayal' ö%renme, kontrol grubunda ise geleneksel ö%retim yakla$'m' uygulanm'$t'r. Bulgular'n analizi deney grubu ö%rencilerinin akademik ba$ar'lar'n'n daha yüksek oldu%unu göstermi$tir. Yaman ve Yalç'n (2005) yapt'klar' çal'$mada, PDÖ yakla$'m'n'n problem çözme ve öz yeterlik inanç düzeylerinin geli$imine etkisi üzerine çal'$m'$lard'r. $lem öncesi deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin problem çözme ve öz-yeterlik inanç düzeyleri aras'nda anlaml' bir fark olmad'%', i$lem sonras'nda ise deney grubundaki ö%retmen adaylar'n'n problem çözme becerileri ve fen ö%retimine yönelik öz-yeterlik inanç düzeylerinin kontrol grubundaki ö%rencilerden daha fazla geli$ti%i saptanm'$t'r. Bu sonuçlar, PDÖ yakla$'m'n'n ö%rencilerin farkl' becerilerini geli$tirmede geleneksel yöntemlerden daha etkili oldu%unu ifade etmektedir. Yaman ve Yalç'n (2004) yapt'klar' çal'$mada, PDÖ yakla$'m'n'n ö%retmen adaylar'n'n yarat'c' dü$ünme düzeylerine etkisini de%erlendirmi$lerdir. Ara$t'rma ö%retim y'l'nda Gazi Üniversitesi E%itim Fakültesinde yap'lm'$t'r. Çal'$mada deney ve kontrol gruplu deneysel tasar'm kullan'lm'$t'r. Ara$t'rmada ö%rencilerin cinsiyet ve mezun olduklar' lise türlerine göre yarat'c' dü$ünme düzeylerinde uygulama öncesi ve sonras'nda anlaml' farkl'l'k olup olmad'%' incelenmi$tir. Uygulama sonunda, deney grubundaki ö%retmen adaylar'n'n yarat'c' dü$ünme düzeylerinin kontrol grubundaki ö%rencilerden daha fazla geli$ti%i görülmü$tür. Bu sonuçlar, PDÖ yakla$'m'n'n yarat'c' dü$ünmeyi geleneksel ö%retim yöntemlerinden daha fazla geli$tirdi%ini göstermektedir. Yüceli$ Alper (2003) yapt'%' çal'$mas'nda, web ortam'nda gerçekle$tirilen ö%renci yönlendirmeli PDÖ de bili$sel esneklik düzeyinin ö%rencilerin ba$ar'lar', tutumlar' ve ö%renmenin kal'c'l'%' üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlam'$t'r. Ö%rencilerin konuya ili$kin ön bilgilerini ölçmek için bir ön test ve bili$sel esneklik düzeylerini saptamak üzere renk-kelime testi uygulanm'$t'r. Biyoloji dersinde Web CT ortam'nda sekiz hafta boyunca PDÖ uygulamas' sonunda son test uygulanm'$ ve

53 33 kal'c'l'k için üç hafta sonra son test tekrar uygulanm'$t'r. Ara$t'rma kapsam'nda gerçekle$tirilen deneysel i$lemin ö%renci ba$ar's'n' ve ö%renmenin kal'c'l'%'n' önemli bir $ekilde artt'rd'%'n' ortaya koymu$tur. Bili$sel esneklik de%i$keninin ö%renci ba$ar's', tutumlar' ve ö%renmenin kal'c'l'%' bak'm'ndan farkl'la$mad'%' bulunmu$tur. Deveci (2002) çal'$mas'nda, sosyal bilgiler dersinde probleme dayal' ö%renmenin ö%rencilerin derse ili$kin tutumlar'na, akademik ba$ar'lar'na ve hat'rlama düzeylerine etkisini ara$t'rm'$ ve çal'$mas'n' ilkö%retim 4. S'n'fta Sosyal Bilgiler dersinde gerçekle$tirmi$tir. Ara$t'rma sonucunda, PDÖ yönteminin Ö%rencilerin sosyal bilgiler dersine ili$kin olumlu tutumlar geli$tirmesinde etkili oldu%unu, akademik ba$ar'lar'n' ve hat'rlama düzeylerini artt'rd'%'n' saptam'$t'r. Harland (2002) taraf'ndan yap'lan çal'$mada da, probleme dayal' ö%renme yakla$'m' ile i$lenen biyoloji derslerinde, ö%rencilerin ilgi ve tutumlar'n'n artt'%', bunun yan' s'ra ara$t'rma ve geli$tirme çal'$malar'n'n, sorumluluk alma gibi faktörler üzerinde, geleneksel ö%retim yöntemlerine göre daha etkili oldu%u sonucuna ula$'lm'$t'r. Kaptan ve Korkmaz (2002) yapt'klar' ara$t'rmada, PDÖ yakla$'m'n'n hizmet öncesi fen ö%retmelerinin problem çözme becerileri ve öz yeterlik inanç düzeylerine etkisi üzerine çal'$m'$lard'r. Çal'$ma ö%retim y'l'nda 10 hizmet öncesi ö%retmen üzerinde yürütülmü$tür. Çal'$man'n verileri Öz Yeterlik nanç Ölçe%i ve Mant'ksal Dü$ünme Grup Testi üzerinden elde edilen verilerden olu$maktad'r. Çal'$man'n sonuçlar' göstermi$tir ki; gruplar aras'nda öz yeterlik inanç düzeyi ve problem çözme becerileri aç's'ndan deney grubu lehine anlaml' bir fark vard'r. Sonuç olarak, PDÖ yakla$'m'n'n problem çözme becerileri ve öz yeterlik inanç düzeyleri üzerinde geleneksel yakla$'ma göre daha etkili oldu%u bulunmu$tur. Çak'r ve Tekkaya (1999) yapt'klar' çal'$mada, probleme dayal' ö%renmenin dayand'%' temel ilkeleri ve fen e%itiminde kullan'lmas'n'n gereklili%inden bahsetmi$tir. Okullarda yap'lan fen e%itiminin fen okuryazarl'%'n'n temellerini

54 34 olu$turan temel fen kavramlar'n' anlama, bilimsel süreçleri ve fenin günlük ya$amdaki yerini anlama gibi özellikleri ö%rencilere kazand'rmada yetersiz oldu%unu ifade etmi$lerdir. Bu sebeple e%er okullar fen ile ilgili konularda do%ru kararlar verebilecek bireyler yeti$tirmek istiyorlarsa fen e%itimine olan yakla$'mlar'n' de%erlendirmeleri gerekti%ini belirtmi$lerdir. Ayr'ca fen e%itiminin günlük ya$amla iç içe olan bir müfredatla verilmesini ve probleme dayal' ö%renmenin de bu müfredat'n içinde bulunmas' gerekti%ini vurgulam'$lard'r. Mackinnon (1999) yapt'%' çal'$mada, probleme dayal' ö%renme yakla$'m'n'n ö%rencileri daha fazla motive etti%ini ve akademik ba$ar' düzeylerini artt'rd'%'n' belirtmi$tir. Gallagher ve di%er. (1992), ö%rencilerin problem çözme yeteneklerinin geli$imi aç's'ndan, probleme dayal' ö%renme (deney grubu) ile geleneksel ö%retim (kontrol grubu) yakla$'m'n'n kar$'la$t'r'lmas'n' amaçlayan deneysel çal'$ma yapm'$lard'r. Çal'$ma sonunda deney grubu ö%rencilerinin kontrol grubuna k'yasla problem çözme kategorileri, problemle ilgili bilgilere ula$abilme, problemi tan'ma, beyin f'rt'nas', çözüm bulma, uygulama ve de%erlendirme süreçleri aç's'ndan önemli geli$meler gösterdi%i saptanm'$t'r. Schmidt (1983), yapt'%' çal'$mada ö%rencilerin motive olmalar'nda ve bilgiyi anlaml' bir $ekilde yap'land'rmalar'nda PDÖ yakla$'m'n'n geleneksel yöntemlerden daha etkili oldu%unu belirtmi$tir. PDÖ yakla$'m'n'n ö%rencilerin fen problemlerini çözerek ö%renmeleri için daha iyi f'rsatlar sunaca%'na ve PDÖ ile e%itim gören ö%rencilerin, ö%rendikleri bilgileri orijinal problemleri çözmede kullanabileceklerine de de%inmi$tir.

55 35 BÖLÜM III YÖNTEM Bu bölümde ara$t'rma modeline, çal'$ma grubuna, veri toplama araçlar'na, i$lem yoluna, denel i$lemlere ve veri çözümleme tekniklerine yer verilmi$tir Ara,t!rma Modeli Büyüköztürk e (2001) göre Ara$t'rma modeli, ara$t'rman'n sorular'n' cevaplamak ya da hipotezlerini test etmek amac'yla ara$t'rmac' taraf'ndan kas'tl' olarak geli$tirilen bir pland'r. Bir ba$ka ifadeyle ara$t'rma modeli, ara$t'rman'n amac'na uygun ve ekonomik olarak verilerin toplanmas' ve çözümlenebilmesi için gerekli ko$ullar'n düzenlenmesidir. Bu ko$ullar'n düzenlenmesindeki temel iki yakla$'m; tarama ve deneysel modellerdir (Karasar, 2000). Tarama modelleri, geçmi$te veya halen var olan bir durumu var oldu%u $ekliyle betimlemeyi amaçlayan ara$t'rma yakla$'m'd'r. Ara$t'rmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi ko$ullar' içinde ve oldu%u gibi tan'mlanmaya çal'$'l'r. Deneysel modeller ise neden sonuç ili$kilerini belirlemeye çal'$mak amac' ile do%rudan ara$t'rmac'n'n kontrolü alt'nda, gözlenmek istenen verilerin üretildi%i ara$t'rma modelleridir (Karasar, 2000). Ara$t'rmada probleme dayal' ö%renme yöntemini kullanan ö%renciler ile geleneksel yöntemlerle ö%renim gören ö%rencilerin ba$ar'lar', bilimsel süreç becerileri ve problem çözme tutumlar' aras'ndaki fark' ortaya koymak amac'yla, ön test ve son test kontrol gruplu deneysel yöntem kullan'lm'$t'r. Ara$t'rmada kullan'lan deneysel desen Tablo 3.1 de verilmi$tir.

56 36 Tablo 3.1 Ara,t!rman!n Deneysel Deseni Gruplar Ön test $lemler Son Test Deney Grubu EÜBT MKBSBT FDYPÇTÖ PDÖ EÜBT MKBSBT FDYPÇTÖ Kontrol Grubu EÜBT MKBSBT FDYPÇTÖ Geleneksel Ö%retim EÜBT MKBSBT FDYPÇTÖ EÜBT: $-Enerji Ünitesi Ba$ar' Testi MKBSBT: Mekanik Konular' Bilimsel Süreç Becerileri Testi FDYPÇTÖ: Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe%i Ara$t'rman'n ba%'ml' de%i$kenleri; ba$ar', bilimsel süreç becerisi ve problem çözme tutumudur. Ba%'ms'z de%i$kenler ise cinsiyet, mezun olunan lise türü ve ö%retim yöntemleridir (PDÖ ve geleneksel ö%retim). Köklü, Büyüköztürk ve Bükeo%lu na (2006) göre Ba%'ml' de%i$ken, ara$t'rmac'n'n manipüle (kontrol) edemedi%i, ba%'ms'z de%i$kene ba%l' olarak ortaya ç'kan ve ara$t'rman'n sonucu durumunda olan de%i$kendir. Ba%'ms'z de%i$ken ise, ara$t'rmac'n'n manipüle edebildi%i, ilgisini yo%unla$t'rd'%' nicel ya da nitel olabilen bir de%i$kendir. Ara$t'rmada ayn' zamanda nitel ara$t'rma yöntemlerinden görü$me tekni%i kullan'larak ö%rencilerin PDÖ yöntemi hakk'ndaki görü$leri tespit edilmi$tir Çal!,ma Grubu Ara$t'rma, ö%retim y'l' güz yar'y'l'nda, Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca E%itim Fakültesi, Fizik E%itimi Anabilim Dal'nda ö%renim gören toplam 46 Fizik Ö%retmenli%i 1. s'n'f ö%rencisi ile gerçekle$tirilmi$tir. Ara$t'rma

57 37 deney ve kontrol olmak üzere seçkisiz atama yöntemiyle olu$turulan 23 er ki$ilik iki grup üzerinde yürütülmü$tür Veri Toplama Araçlar! ,-Enerji Ünitesi Ba,ar! Testi (EÜBT) Ara$t'rmada kullan'lan ba$ar' testi geli$tirilirken önce $-Enerji konusu ile ilgili hedef ve hedef davran'$lar yaz'lm'$ ve bu davran'$lar' içeren belirtke tablosu haz'rlanm'$t'r. $-Enerji konusuyla ilgili ba$ar' testinin geli$tirilebilmesi amac'yla kaynak kitaplardan yararlan'larak soru bankas' olu$turulmu$tur. $-Enerji konusunun hedef ve davran'$lar'n' ölçmeye yönelik 38 tane çoktan seçmeli sorunun ba$ar' testine konulmas'na karar verilmi$tir. Ayr'ca ba$ar' testinin kapsam geçerlili%inin sa%lanabilmesi için test, konu alan'nda uzmanla$m'$ be$ ö%retim eleman' taraf'ndan incelenmi$tir. Uzmanlardan al'nan görü$ do%rultusunda 20 çoktan seçmeli ve 12 aç'k uçlu sorudan olu$an 32 soruluk ba$ar' testi Fizik I dersini alm'$ Buca E%itim Fakültesinin de%i$ik anabilim dallar'ndaki 159 ö%renciye uygulanm'$t'r. Çoktan seçmeli sorular'n üçünün ay'rt edicilik indisi 0,20 den dü$ük ç'kt'%' için testten ç'kar'lm'$ ve 17 sorudan olu$an çoktan seçmeli ba$ar' testinin KR20 güvenirlik katsay's' 0,71 olarak bulunmu$tur. Çoktan seçmeli sorulardan al'nacak en yüksek puan 17 dir. Aç'k uçlu sorular'n güvenirli%ini ve anla$'labilirlik düzeyini belirlemek için uygulanan ölçeklerden 50 tanesi seçilerek ara$t'rmac' taraf'ndan farkl' zamanlarda iki kez de%erlendirilmi$tir. Bu iki de%erlendirme aras'ndaki Pearson Korelasyon Katsay's' 0,97 bulunmu$tur. Ayr'ca aç'k uçlu sorularda ö%rencilerin anlayamad'%' veya tak'ld'%' noktalarda düzeltme yap'larak deneysel uygulamaya haz'r hale getirilmi$tir. Deneysel uygulamada, aç'k uçlu sorular'n de%erlendirilmesinin tutarl' olup olmad'%'na tekrar bak'lm'$t'r. Bunun için deney ve kontrol gruplar'na uygulanan son ölçümler ara$t'rmac' taraf'ndan farkl' zamanlarda iki kez de%erlendirilmi$ ve bu iki

58 38 de%erlendirme aras'ndaki Pearson Korelasyon Katsay's' 0,996 bulunmu$tur. Aç'k uçlu sorulardan al'nacak en yüksek puan 25 dir. $-Enerji Ünitesi Ba$ar' Testi madde örnekleri Ek 3 de, test ile ilgili belirtke tablosu Ek 4 te sunulmu$tur Mekanik Konular! Bilimsel Süreç Becerileri Testi (MKBSBT) Bilimsel süreç becerileri; temel süreçler, nedensel süreçler ve deneysel süreçler olmak üzere üç bölümden olu$ur (Çepni ve di%er., 1997). Ara$t'rmada geli$tirilen testte, üst düzey becerileri içeren deneysel süreçler üzerinde durulmu$tur. Deneysel süreçler; hipotez kurma, verileri kullanma ve model olu$turma, deney yapma, de%i$kenleri de%i$tirme, kontrol etme ve karar verme $eklinde be$ alt beceriden olu$ur. Bilimsel süreç becerileri testi geli$tirilirken ilk ad'mda alan yaz'n taramas' yap'lm'$t'r. Bu alan yaz'n taramas'nda ilkö%retim ve ortaö%retim düzeyindeki ö%renciler ile fen bilgisi ö%retmenleri ve ö%retmen adaylar'n'n bilimsel süreç becerilerini kullan'm düzeylerini ölçen ara$t'rmalara (Arslan, 1995; Ayd'nl', 2007; Kanl' ve Temiz, 2006; Korucuo%lu, 2008; Tavukcu, 2006) rastlanm'$t'r. Bu ara$t'rmalarda kullan'lan Bilimsel Süreç Becerileri Testleri incelenmi$tir. nceleme sonucunda, orta ö%retim ve lisans düzeyine uygun olan testlerin sorular'nda fen bilgisi konular'n'n a%'rl'kta oldu%u görülmü$tür. Ara$t'rman'n çal'$ma grubu fizik ö%retmenli%i ö%rencilerinden olu$tu%u için testteki sorular'n fizik konular'yla ilgili olmas'n'n daha uygun dü$ece%ine karar verilmi$tir. Bu yüzden ara$t'rmac' taraf'ndan mekanik konular'yla ilgili yukar'da bahsetti%imiz be$ alt beceriyi içeren 30 soru haz'rlanm'$t'r. Test maddelerinin kapsam geçerlili%ini sa%lamak için fizik dal'nda uzmanla$m'$ dört ö%retim eleman' taraf'ndan test incelenmi$tir. Uzmanlardan al'nan görü$ do%rultusunda testteki sorular yeniden düzenlenmi$ ve Buca E%itim Fakültesinin de%i$ik anabilim dallar'ndaki 154 ö%renciye uygulanm'$t'r. Madde analizi sonucunda, ay'rt edicilik indisi 0,20 den dü$ük olan yedi soru testten ç'kar'lm'$ ve 23 sorudan olu$an, Cronbach Alpha güvenirlik katsay's' 0,75 olan

59 39 Mekanik Konular' Bilimsel Süreç Becerileri Testi (MKBSBT) uygulamaya haz'r hale getirilmi$tir. MKBSBT madde örnekleri Ek 5 de, teste ait belirtke tablosu Ek 6 da verilmi$tir Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe;i (FDYPÇTÖ) Ara$t'rmam'zda, uygulanan ö%retim yöntemleri ile ö%rencilerin fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar' aras'nda bir ili$ki olup olmad'%'n' belirlemek amac' ile Gök (2006) taraf'ndan geli$tirilmi$ olan Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe%i (FDYPÇTÖ) kullan'lm'$t'r. Ölçek, Çok Uygun, Biraz Uygun, Karars'z'm, Uygun De%il, Hiç Uygun De%il seçenekleri olan 5 li Likert tipi 34 madde içermektedir. Ölçe%e ve alt ölçeklere ait bilgiler Tablo 3.2 de verilmi$tir. FDYPÇTÖ madde örnekleri Ek 7 de, test ile ilgili izin belgesi Ek 13 de sunulmu$tur. Tablo 3.2 FDYPÇTÖ ne li,kin Güvenirlik Çal!,mas! Sonuçlar! Alt Ölçekler Madde Say's' Cronbach Alpha 1. alt ölçek lgi Duyma 19 0,86 2. alt ölçek Ba$ar's'zl'k Korkusu 15 0,86 FDYPÇTÖ 34 0, Görü,me Formu Y'ld'r'm ve Rim$ek e (2000) göre nitel ara$t'rma, Gözlem, görü$me ve döküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullan'ld'%', alg'lar'n ve olaylar'n do%al ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmas'na yönelik nitel bir sürecin izlendi%i ara$t'rmad'r. Deneysel uygulama bittikten sonra deney grubunu olu$turan üç alt gruptan üçer ö%renci ile yani toplam dokuz ö%renci ile yar' yap'land'r'lm'$ görü$me yap'lm'$t'r. Gruplardan üç ö%renci yine ba$ar' durumlar' (alt-orta-üst düzey) göz

60 40 önüne al'narak seçilmi$tir. Görü$me sorular', deney grubu ö%rencilerinin PDÖ yöntemi hakk'ndaki görü$lerini belirlemek amac'yla ara$t'rmac' taraf'ndan tasarlanm'$t'r. Görü$me formu Ek 8 de sunulmu$tur Geleneksel Ö;retim Yönteminde Kullan!lan Ö;retim Materyali Geleneksel ö%retim yönteminin uyguland'%' kontrol grubunda, $-Enerji ünitesinin ö%retiminde Fishbane, Gasiorowicz ve Thornton un (2006) Temel Fizik (Cilt I) kitab' kullan'lm'$t'r. Kitab'n her bölümünde mühendislik kökenli uygulama konular' yer almakta ayr'ca ö%rencilere yol gösterecek problem çözme yöntemleri bulunmaktad'r Probleme Dayal! Ö;renme Yönteminde Kullan!lan Ö;retim Materyali PDÖ yönteminin uyguland'%' deney grubu için $-Enerji ünitesine yönelik bir modül, PDÖ ilkelerine uygun günlük ya$amdan senaryolar temel al'narak ö%retim program'ndaki hedef ve davran'$lar' gerçekle$tirecek $ekilde ara$t'rmac' taraf'ndan haz'rlanm'$t'r. Modülde bulunan oturumlar ve oturumlara ait bölümlerin hangi ö%renme hedeflerini içerdi%i a$a%'da verilmi$tir Senaryoda Ula,!lmas! Beklenen Ö;renme Hedefleri MODÜL ADI: E;lenceli Bir Gün I.OTURUM I. A,ama Bu bölümde sunulan senaryoda, sabit kuvvetin yapt'%' i$i kavrama ve skaler çarp'm kavram bilgisi ö%renme hedeflerine ula$'labilmesi için senaryoya giri$ yap'lm'$t'r.

61 41 II. A,ama 1.Sabit Kuvvetin Yapt'%' $i Kavrama 2.Skaler Çarp'm Kavram Bilgisi III. A,ama 1. Kinetik Enerji Kavram' Bilgisi 2. Potansiyel Enerji Kavram Bilgisi 2a.Esneklik Potansiyel Enerjisi Kavram Bilgisi 2b.Kütle Çekim Potansiyel Enerjisi Kavram Bilgisi 3. $-Kinetik Enerji Teoremini Kavrama 4. Enerjinin Dönü$ümünü Kavrama 5. Sürtünme Kuvveti Kavram Bilgisi 6. Sürtünmeli Ortamda Enerjinin Korunumunu Kavrama IV. A,ama 1. De%i$ken Kuvvetin Yapt'%' $i Kavrama 2. Enerji Dönü$ümünü Kavrama 3. Korunumlu ve Korunumsuz Kuvvetler Kavramlar Bilgisi 4. Yay Kuvveti Kavram Bilgisi V. A,ama 1. Güç Kavram' Bilgisi Neler Ö;renmeliyim? Neler Ö%renmeliyim? sayfas'na, ö%renciler bilmedikleri ve ara$t'rmalar' gereken ö%renme hedeflerini yazarlar.

62 42 II. OTURUM VI. A,ama II. oturumda öncelikle $-Enerji ünitesi ile ilgili sunum, ara$t'rmac' taraf'ndan soru cevap $eklinde yap'lm'$ ve bu $ekilde ö%rencilerin ö%renme hedeflerine ula$'p ula$mad'%' gözlenmi$tir. Daha sonra $-Enerji ünitesi ile ilgili çal'$ma sorular'n' içeren VI. A$ama gruplara da%'t'larak sorular' grupça çözmeleri ve konuyu peki$tirmeleri sa%lanm'$t'r. Konu ile ilgili senaryolar'n baz' a$amalar' Ek 9 da verilmi$tir ,-Enerji Konular! le lgili Deneyleri çeren Çal!,ma Yapra;! $-Enerji konular' ile ilgili üç adet aç'k uçlu deney içeren çal'$ma yapra%' ara$t'rmac' taraf'ndan haz'rlanm'$t'r. Birinci deneyde enerji dönü$ümü ve i$ kavram'; ikinci deneyde Hooke kanunu; üçüncü deneyde ise enerjinin korunumu üzerinde durulmu$tur. Deneyleri içeren çal'$ma yapra%' Ek 11 de verilmi$tir. 3.4.,lem Yolu Ara$t'rma süresince a$a%'daki i$lemler yap'ld': 1) Derste kazand'r'lacak hedef, hedef-davran'$lar ve dersin içeri%i belirlendi (Ek 1 de dersin hedef ve hedef-davran'$lar' yer almaktad'r). 2) $-Enerji Ünitesi Ba$ar' Testi ve Mekanik Konular' Bilimsel Süreç Becerileri Testi geli$tirildi. Görü$me formu haz'rland'. 3) Geli$tirilen ölçeklerin geçerlikleri ve güvenirliklerinin hesaplanabilmesi için gereken uygulamay' yapmak üzere, Buca E%itim Fakültesi Dekanl'%'ndan gerekli izin ba$vurusu yap'ld' ve gerekli izin al'nd'.(ek 13 )

63 43 4) Geli$tirilen ölçeklerin ön uygulamas' yap'ld'. 5) Probleme Dayal' Ö%renme yönteminde kullan'lacak olan $-Enerji ünitesine yönelik modül ile ilgili senaryolar haz'rland'. 6) $-Enerji ünitesine yönelik modülün ba$ka bir bölümde pilot uygulamas' yap'ld' ve senaryolarda gerekli düzeltmeler yap'ld'. 7) $-Enerji ünitesine yönelik deneyler tasarland' ve ilgili çal'$ma yapra%' haz'rland'. 8) Probleme Dayal' Ö%renme yöntemi dahilinde deney grubunda soru-cevap yöntemi ile i$lenecek olan $-Enerji ünitesi slayt gösterisi haz'rland'. 9) Kontrol grubu için günlük ders planlar' olu$turuldu. (Ek 2) 10) EÜBT, MKBSBT ve FDYPÇTÖ ön ölçüm olarak uyguland', deney ve kontrol gruplar' rastgele belirlendi. 11) Denel i$lemlerin yap'lmas'. (A$a%'da ayr' bir ba$l'k alt'nda verilmi$tir.) 12) Deneysel uygulama bittikten sonra EÜBT, MKBSBT ve FDYPÇTÖ gruplara son test olarak uyguland'. edildi. 13) Verilerin analizi sonucu elde edilen bulgular '$'%'nda ara$t'rma rapor

64 Denel,lemler Denel i$lemler, e%itim ö%retim y'l' güz yar'y'l'n'n Aral'k ay'nda deney ve kontrol gruplar'n'n her birine toplam on ders saatinde uyguland' Deney Grubunda Gerçekle,tirilen,lemler Ara$t'rma sürecinde deney grubunda gerçekle$tirilen i$lemler s'ras'yla $öyledir: 1)Denel i$lemler öncesinde, deney grubuna Probleme Dayal' Ö%renme yönteminin tan't'm' yap'ld' ve örnek bir senaryo gösterildi. 2) Ö%rencilerin mezun olduklar' okul türü, Temel Fizik I dersi aras'nav'ndan ald'klar' puanlar ve cinsiyetleri de göz önünde bulundurularak 8 ki$ilik, kendi içinde heterojen 3 grup olu$turuldu. Bu 3 grubun ise benzer özelliklere sahip (homojen) olmas'na büyük özen gösterildi. lk oturumda bir ö%rencinin derse geç gelmesi dolay's'yla gruba al'namad' ve bir grup yedi ki$i di%er iki grup 8 ki$iden olu$tu. 3) Ayn' gün ve saatte her ö%renci grubu farkl' s'n'flarda topland', her gruba bir e%itim yönlendiricisi atand'. 4) I. Oturumda, senaryo da%'t'lmadan önce grup içinden bir yaz'c', bir de okuyucu seçildi. Yaz'c', ö%rencilerin kendileri taraf'ndan ula$'lan ö%renme hedeflerini hem de senaryo içinde yer alan sorulara hep birlikte verdikleri cevaplar' senaryo içinde ayr'lm'$ bölümlere yazd'. Okuyucu ise, hem senaryoyu hem de sorular' tek tek, anla$'l'r ve gür bir sesle arkada$lar'na okudu. E%itim yönlendiricisi ise, ö%rencilere bilgi vermeden, elindeki k'lavuz senaryoyu takip ederek ö%rencileri yönlendirdi. 5) Grup içinde senaryonun takibi ve gerekli i$lemlerin yap'lmas' için 3 ki$iye bir senaryo, tart'$malar yap'l'p ortak bir karara var'ld'%'nda ilgili cevaplar'n ve ö%renme hedeflerinin yaz'm' için bir tane de tüm grup ad'na yaz'c'ya verildi.

65 45 6) Gruplara her sayfa tek tek ve s'rayla verildi. Bir sonraki sayfaya ancak gerekli ö%renme hedeflerine, yani ö%renciler, soruyu cevapland'rmak için neyi bilmeleri gerekti%ine ula$t'klar'nda geçildi. Burada önemli olan sorunun do%ru cevaplanmas' de%il, sorunun cevab'n' bulabilmek için ö%rencinin neyi bilmesi gerekti%inin fark'na varmas'd'r. Ö%renciler ara$t'rmalar' gereken kavramlar' Neler Ö%renmeliyim? sayfas'na yazd'lar. (Ek 10 da bir ö%renci grubunun üzerinde çal'$t'%' senaryolar'n baz' a$amalar' verilmi$tir.) ekil 3.1. I. Oturumdan Bir Gruba Ait Foto;raf 7) 6 a$amadan olu$an modülün ilk be$ a$amas' I. Oturumda tamamland'. I. Oturum dört ders saati (180 dakika) sürdü. 8) Ö%renciler II. Oturuma kadar Neler Ö%renmeliyim? sayfas'na yazd'klar' kavramlar' ara$t'rd'lar. 9) II. Oturumda öncelikle $-Enerji ünitesi ile ilgili sunum, ara$t'rmac' taraf'ndan soru cevap $eklinde yap'ld' ve bu $ekilde ö%rencilerin ö%renme hedeflerine ula$'p ula$mad'%' gözlendi. Daha sonra $-Enerji ünitesi ile ilgili çal'$ma sorular'n' içeren VI. A$ama, gruplara da%'t'larak sorular' grupça çözmeleri ve konuyu peki$tirmeleri sa%land'.

66 46 ekil 3.2. II. Oturumdan Bir Gruba Ait Foto;raf 10) II. Oturum da dört ders saati (180 dakika) olmak üzere $-Enerji ünitesi modülü toplam sekiz ders saati sürdü. 11) $-Enerji ünitesi modülü tamamland'ktan sonra ünite ile ilgili deneyleri içeren çal'$ma yapra%' gruplara verildi. Ö%rencilerin çal'$ma yapra%'nda bulunan sorular' deney düzene%ini kurarak ve deneyi yaparak yan'tlamas' beklendi. Bu uygulama iki ders saatinde tamamlanarak, PDÖ süreci toplam on ders saati sürmü$tür. (Ek 12 de ö%renciler taraf'ndan doldurulmu$ örnek bir deney çal'$ma yapra%' verilmi$tir.)

67 47 ekil 3.3. Deney Yaparken Bir Gruba Ait Foto;raf Kontrol Grubunda Gerçekle,tirilen,lemler Ara$t'rma sürecinde kontrol grubunda gerçekle$tirilen i$lemler s'ras'yla $öyledir: 1) Deney grubu için haz'rlanm'$ olan içerik ara$t'rmac' taraf'ndan geleneksel ö%retim teknikleri kullan'larak haz'rlanan günlük planlara uygun bir $ekilde anlat'ld'. 2) Deney grubunda çözülen say'sal problemlerin hepsi kontrol grubu ö%rencilerine ara$t'rmac' taraf'ndan çözüldü ve gerekli aç'klamalar yap'ld'. 3) Geleneksel ö%retim, deney grubunda oldu%u gibi kontrol grubunda da sekiz ders saati sürdü. 4) Geleneksel ö%retim tamamland'ktan sonra $-Enerji ünitesi ile ilgili deneyler kontrol grubu ö%rencilerine gösteri yöntemi ile sunuldu. Bu uygulama iki ders saatinde tamamlanarak, geleneksel ö%retim süreci toplam on ders saati sürmü$tür.

68 Veri Çözümleme Teknikleri Ara$t'rma süresince elde edilen verilerde Finesse ve SPSS 11.0 paket program' kullan'ld'. Verilerin çözümlenmesinde, puanlar normal da%'l'm gösterdi%inde parametrik testler, normal da%'l'm göstermedi%inde ise parametrik olmayan testler kullan'ld'. Ayr'ca örneklem büyüklü%ü 30 ki$inin alt'nda oldu%u durumda da parametrik olmayan testler kullan'ld'. A$a%'da ara$t'rmada kullan'lan istatistiklerin isimleri verilmi$tir. 1. t-testi 2. Mann Whitney U-testi 3. Kruskal Wallis H-testi 4. Wilcoxon $aretli S'ralar testi

69 49 BÖLÜM IV BULGULAR VE YORUMLAR Ara$t'rman'n bu bölümünde, önceki bölümde aç'klanan yöntemle toplanan verilerin, istatistiksel tekniklerle yap'lan çözümlemeleri sonucunda elde edilen bulgular'na ve yorumlar'na yer verilmi$tir. 4.1.,-Enerji Ünitesi Ba,ar! Testi (EÜBT) Verilerine li,kin Bulgular Deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin $-Enerji ünitesine yönelik akademik ba$ar'lar'n'n belirlenmesi için haz'rlanan bu test, her iki gruba da deneysel uygulama öncesinde ön ölçüm, uygulama bitiminde son ölçüm olarak uygulanm'$t'r. Ölçek çoktan seçmeli ve aç'k uçlu sorulardan olu$tu%u için, bu sorular'n verileri ayr' ayr' incelenmi$tir Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!n!n Verilerine li,kin Bulgular Çoktan seçmeli sorularda, deney ve kontrol gruplar'n'n EÜBT ön ölçümlerine ili$kin t testi bulgular' Tablo 4.1 de verilmi$tir.

70 50 Tablo 4.1 Deney ve Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm Ba,ar! Puanlar! Ortalamalar! Aras!ndaki li,kileri Gösteren t-testi Bulgular! Ölçüm Gruplar N Ort. ss sd t De;eri p De;eri Ön DG 23 9,00 2, ,58 0,12 Ölçümler KG 23 7,65 2,53 Not: DG:Deney Grubu; KG: Kontrol Grubu Tablo 4.1 deki bulgular incelendi%inde, EÜBT ön ölçümlerinde, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ald'klar' ba$ar' puanlar'n'n ortalamalar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [ t 44 =1,58, p=0,12]. Yap'lan deneysel çal'$ma sonucunda, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ba$ar'lar'nda bir geli$me olup olmad'%'n'n belirlenmesi amac'yla, uygulama sonunda yap'lan son ölçümden elde edilen ba$ar' puanlar' ile ön ölçümden elde edilen ba$ar' puanlar' aras'ndaki ili$ki ve bu ili$kiye ait bulgular Tablo 4.2 ve 4.3 de verilmi$tir. Tablo 4.2 Deney Grubu Ö;rencilerinin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm-Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!n!n Wilcoxon,aretli S!ralar Testi Bulgular! Son ölçüm- Ön ölçüm n S!ra Ort. S!ra Top. z De;eri p De;eri Negatif s'ra 4 6,50 26,00 Pozitif s'ra 15 10,93 164,00-2,807 0,005* E$it 4 *p < 0,05

71 51 Tablo 4.2 incelendi%inde, deney grubunun ön ölçüm ve son ölçüm puanlar' aras'nda anlaml' bir fark oldu%u görülmektedir [z=-2,807, p=0,005]. Puanlar'n s'ra ortalamas' ve s'ra toplamlar' dikkate al'nd'%'nda, gözlenen bu fark'n pozitif s'ralar, yani son ölçüm puan' lehine oldu%u görülmektedir. Tablo 4.3 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm-Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!n!n Wilcoxon,aretli S!ralar Testi Bulgular! Son ölçüm- Ön ölçüm n S!ra Ort. S!ra Top. z De;eri p De;eri Negatif s'ra 6 6,83 41,00 Pozitif s'ra 13 11,46 149,00-2,195 0,028* E$it 4 *p < 0,05 Kontrol grubu için Tablo 4.3 incelendi%inde, ayn' $ekilde, ön ölçüm ve son ölçüm puanlar'n'n s'ra ortalamas' ve s'ra toplamlar' dikkate al'nd'%'nda, gözlenen fark'n son ölçüm puan' lehine anlaml' oldu%u görülmektedir [z=-2,195, p=0,028]. Çoktan seçmeli sorularda, EÜBT son ölçümlerine ili$kin Mann Whitney U testi bulgular' Tablo 4.4 de verilmi$tir. Tablo 4.4 Deney ve Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!n!n Mann Whitney U-Testi Bulgular! Ölçüm Gruplar N S!ra S!ra Ort. Top. Son DG 23 27,54 633,50 Ölçümler KG 23 19,46 447,50 U De;eri p De;eri 171,50 0,038* * p < 0,05

72 52 Tablo 4.4 incelendi%inde, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ald'klar' ba$ar' puanlar'n'n s'ra ortalamalar' ve s'ra toplamlar' dikkate al'nd'%'nda, fark'n deney grubu ö%rencileri lehine anlaml' oldu%u görülmektedir [U=171,50, p=0,038] Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!n!n Verilerine li,kin Bulgular Deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ve son ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin t testi bulgular' Tablo 4.5 de verilmi$tir. Tablo 4.5 Deney ve Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön ve Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar! Ortalamalar! Aras!ndaki li,kileri Gösteren t-testi Bulgular! Ölçümler Gruplar N Ort. ss sd t De;eri p De;eri Ön DG 23 9,61 4, ,072 0,289 Ölçümler KG 23 8,28 4,33 Son DG 23 12,54 4, ,719 0,476 Ölçümler KG 23 11,65 3,99 Tablo 4.5 de verilen bulgular incelendi%inde, aç'k uçlu EÜBT sorular'n'n ön ölçümlerinde, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ald'klar' puanlar'n ortalamalar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [t 44 =1,072, p=0,289]. Aç'k uçlu EÜBT sorular'n'n son ölçümlerinde de, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ald'klar' puanlar'n ortalamalar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [t 44 =0,719, p=0,476]. Yap'lan deneysel çal'$ma sonucunda, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'nda bir geli$me olup olmad'%'n'n belirlenmesi amac'yla, uygulama sonunda yap'lan son ölçümden elde edilen ba$ar'

73 53 puanlar' ile ön ölçümden elde edilen ba$ar' puanlar' aras'ndaki ili$ki ve bu ili$kiye ait bulgular Tablo 4.6 ve 4.7 de verilmi$tir. Tablo 4.6 Deney Grubu Ö;rencilerinin Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm-Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!n!n Wilcoxon,aretli S!ralar Testi Bulgular! Son ölçüm- Ön ölçüm n S!ra Ort. S!ra Top. z De;eri p De;eri Negatif s'ra 4 6,38 25,50 Pozitif s'ra 18 12,64 227,50-3,282 0,001* E$it 1 *p < 0,05 Tablo 4.6 da verilen bulgular incelendi%inde, deney grubunun aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ve son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' bir fark oldu%u görülmektedir [z=-3,282, p=0,001]. Puanlar'n s'ra ortalamas' ve s'ra toplamlar' dikkate al'nd'%'nda, gözlenen bu fark'n pozitif s'ralar, yani son ölçüm puan' lehine oldu%u görülmektedir. Tablo 4.7 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm-Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!n!n Wilcoxon,aretli S!ralar Testi Bulgular! Son ölçüm- Ön ölçüm n S!ra Ort. S!ra Top. z De;eri p De;eri Negatif s'ra 3 10,00 30,00 Pozitif s'ra 20 12,30 246,00-3,292 0,001* E$it 0 *p < 0,05 Kontrol grubu için Tablo 4.7 incelendi%inde, ayn' $ekilde, aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ve son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'ndaki fark'n anlaml' oldu%u görülmektedir [ z=-3,292, p=0,001]. Puanlar'n s'ra ortalamas' ve s'ra

74 54 toplamlar' dikkate al'nd'%'nda, gözlenen bu fark'n pozitif s'ralar, yani son ölçüm puan' lehine oldu%u görülmektedir Cinsiyet De;i,kenine Göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!n!n Verilerine li,kin Bulgular Cinsiyet de%i$kenine göre, deney grubu ö%rencilerinin çoktan seçmeli EÜBT ön ve son ölçüm verilerine ili$kin U-testi bulgular' Tablo 4.8 de verilmi$tir. Tablo 4.8 Deney Grubu Ö;rencilerinin Cinsiyetlerine göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm ve Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Cinsiyet n S!ra S!ra Ort. Top. Ön K'z 15 13,30 199,50 Ölçümler Erkek 8 9,56 76,50 Son K'z 15 14,10 211,50 Ölçümler Erkek 8 8,06 64,50 U De;eri p De;eri 40,50 0,206 28,50 0,038* *p < 0,05 Tablo 4.8 de verilen bulgular incelendi%inde, deney grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=40,50, p=0,206]. Cinsiyet de%i$kenine göre, deney grubu ö%rencilerinin çoktan seçmeli EÜBT son ölçüm verilerine ili$kin U testi bulgular' incelendi%inde, deney grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' oldu%u görülmektedir [U=28,50, p=0,038]. Puanlar'n s'ra ortalamas' ve s'ra toplamlar' dikkate al'nd'%'nda, gözlenen bu fark'n k'z ö%renciler lehine oldu%u görülmektedir.

75 55 Cinsiyet de%i$kenine göre, kontrol grubu ö%rencilerinin çoktan seçmeli EÜBT ön ve son ölçüm verilerine ili$kin U-testi bulgular' Tablo 4.9 da verilmi$tir. Tablo 4.9 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Cinsiyetlerine göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön ve Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Cinsiyet n S!ra S!ra Ort. Top. Ön K'z 9 10,33 93,00 Ölçümler Erkek 14 13,07 183,00 Son K'z 9 10,72 96,50 Ölçümler Erkek 14 12,82 179,50 U De;eri p De;eri 48,00 0,338 51,50 0,461 Tablo 4.9 da verilen bulgular incelendi%inde, kontrol grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, s'ras'yla çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=48,00, p=0,338; U=51,50, p=0,461] Cinsiyet De;i,kenine Göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!n!n Verilerine li,kin Bulgular Cinsiyet de%i$kenine göre, deney grubu ö%rencilerinin aç'k uçlu EÜBT ön ve son ölçüm verilerine ili$kin U-testi bulgular' Tablo 4.10 da verilmi$tir. Tablo 4.10 Deney Grubu Ö;rencilerinin Cinsiyetlerine göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön ve Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Cinsiyet n S!ra S!ra Ort. Top. Ön K'z 15 12,47 187,00 Ölçümler Erkek 8 11,13 89,00 Son K'z 15 12,43 186,50 Ölçümler Erkek 8 11,19 89,50 U De;eri p De;eri 53,00 0,650 53,50 0,674

76 56 Tablo 4.10 da verilen bulgular incelendi%inde, deney grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=53,00, p=0,650]. Deney grubu ö%rencilerinin aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm bulgular' incelendi%inde, deney grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=53,50, p=0,674]. Cinsiyet de%i$kenine göre, kontrol grubu ö%rencilerinin aç'k uçlu EÜBT ön ve son ölçüm verilerine ili$kin U-testi bulgular' Tablo 4.11 de verilmi$tir. Tablo 4.11 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Cinsiyetlerine göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön ve Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Cinsiyet n S!ra S!ra Ort. Top. Ön K'z 9 10,00 90,00 Ölçümler Erkek 14 13,29 186,00 Son K'z 9 10,94 98,50 Ölçümler Erkek 14 12,68 177,50 U De;eri p De;eri 45,00 0,255 53,50 0,549 Tablo 4.11 de verilen bulgular incelendi%inde, kontrol grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, s'ras'yla aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ve son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=45,00, p=0,255; U=53,50, p=0,549].

77 Mezun Olunan Lise Türü De;i,kenine Göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!n!n Verilerine li,kin Bulgular Mezun olunan lise türü de%i$kenine göre, deney grubu ö%rencilerinin çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.12 de verilmi$tir. Tablo 4.12 Deney Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 3 5,17 Anadolu 8 16,38 Ö%retmen 3 8,67 YDA 9 11,50 3 7,226 0,065 Tablo 4.12 ye göre deney grubunda bulunan ö%rencilerin lise türüne göre, çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir 2 [ (3)= 7,226, p= 0,065]. Deney grubu ö%rencilerinin deneysel çal'$ma bittikten sonra mezun olduklar' lise türüne göre çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H-testi bulgular' Tablo 4.13 de verilmi$tir.

78 58 Tablo 4.13 Deney Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!n!n H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 3 4,50 Anadolu 8 14,38 Ö%retmen 3 7,67 YDA 9 13,83 3 6,829 0,078 Tablo 4.13 de verilen bulgular incelendi%inde, deney grubunda bulunan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' 2 belirlenmi$tir [ (3)= 6,829, p= 0,078]. Mezun olunan lise türü de%i$kenine göre, kontrol grubu ö%rencilerinin çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H-testi bulgular' Tablo 4.14 de verilmi$tir. Tablo 4.14 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm Ba,ar! Puanlar!n!n H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 6 10,58 Anadolu 5 12,40 Ö%retmen 7 13,43 YDA 5 11,30 3 0,662 0,882

79 59 Tablo 4.14 de verilen bulgular incelendi%inde, kontrol grubunda bulunan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' 2 belirlenmi$tir [ (3)= 0,662, p= 0,882]. Kontrol grubu ö%rencilerinin deneysel çal'$ma bittikten sonra mezun olduklar' lise türüne göre çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H-testi bulgular' Tablo 4.15 de verilmi$tir. Tablo 4.15 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 6 12,50 Anadolu 5 17,00 Ö%retmen 7 8,71 YDA 5 11,00 3 4,663 0,198 Tablo 4.15 de verilen bulgular incelendi%inde, kontrol grubunda bulunan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre çoktan seçmeli EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' 2 belirlenmi$tir [ (3)= 4,663, p= 0,198].

80 Mezun Olunan Lise Türü De;i,kenine Göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!n!n Verilerine li,kin Bulgular Mezun olunan lise türü de%i$kenine göre, deney grubu ö%rencilerinin aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H-testi bulgular' Tablo 4.16 da verilmi$tir. Tablo 4.16 Deney Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 3 11,83 Anadolu 8 15,00 Ö%retmen 3 2,33 YDA 9 12,61 3 7,815 0,05 Tablo 4.16 ya göre deney grubunda yer alan ö%rencilerin lise türüne göre, aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar' aras'ndaki fark 0,05 2 [ (3)= 7,815, p=0,05] düzeyinde anlaml' oldu%u için ö%rencilerin ba$ar'lar'nda lise türleri aç's'ndan fark'n olup olmad'%'na Mann Whitney U testi kullan'larak bak'lm'$t'r. Elde edilen bulgularda, ö%retmen liselerinden mezun olan ö%rencilerin, aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar' ile di%er (Düz, Anadolu, YDA) liselerden mezun olan ö%rencilerin ba$ar' puanlar' aras'nda ö%retmen liselerinden mezun olan ö%renciler aleyhine anlaml' düzeyde bir farkl'l'k oldu%u gözlenmi$tir. Düz, Anadolu ve YDA liselerden mezun olan ö%rencilerin ba$ar' puanlar' aras'nda ise anlaml' bir fark gözlenmemi$tir.

81 61 Deney grubu ö%rencilerinin deneysel çal'$ma bittikten sonra mezun olduklar' lise türüne göre aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H-testi bulgular' Tablo 4.17 de verilmi$tir. Tablo 4.17 Deney Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 3 10,83 Anadolu 8 13,88 Ö%retmen 3 4,50 YDA 9 13,22 3 4,689 0,196 Tablo 4.17 de verilen bulgular incelendi%inde, deney grubunda bulunan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' 2 belirlenmi$tir [ (3)= 4,689, p= 0,196]. Mezun olunan lise türü de%i$kenine göre, kontrol grubu ö%rencilerinin aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H-testi bulgular' Tablo 4.18 de verilmi$tir.

82 62 Tablo 4.18 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Ön Ölçüm Ba,ar! Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 6 12,75 Anadolu 5 17,20 Ö%retmen 7 10,29 YDA 5 8,30 3 4,977 0,173 Tablo 4.18 de verilen bulgular incelendi%inde, kontrol grubunda bulunan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre EÜBT den ald'klar' ön ölçüm ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' belirlenmi$tir 2 [ (3)=4,977, p= 0,173]. Kontrol grubu ö%rencilerinin deneysel çal'$ma bittikten sonra mezun olduklar' lise türüne göre aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H-testi bulgular' Tablo 4.19 da verilmi$tir. Tablo 4.19 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndan Ald!klar! Son Ölçüm Ba,ar! Puanlar!n!n H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 6 12,33 Anadolu 5 20,10 Ö%retmen 7 6,57 YDA 5 11, ,765 0,008

83 63 Tablo 4.19 a göre, kontrol grubunda yer alan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre, aç'k uçlu EÜBT sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k oldu%u belirlenmi$tir 2 [ (3)= 11,765, p= 0,008]. Hangi lise türleri aras'nda fark oldu%una ise Mann Whitney U testi kullan'larak bak'lm'$t'r. Elde edilen bulgularda, Anadolu liselerinden mezun olan ö%rencilerin, aç'k uçlu BÖ sorular'ndan ald'klar' son ölçüm ba$ar' puanlar' ile di%er (Düz, Ö%retmen, YDA) liselerden mezun olan ö%rencilerin ba$ar' puanlar' aras'nda, Anadolu liselerinden mezun olan ö%renciler lehine anlaml' düzeyde bir farkl'l'k oldu%u gözlenmi$tir. Düz, Ö%retmen ve YDA liselerden mezun olan ö%rencilerin ba$ar' puanlar' aras'nda ise anlaml' bir fark gözlenmemi$tir Bilimsel Süreç Becerilerine li,kin Bulgular Deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin MKBSBT ön ve son ölçüm puanlar'na ili$kin Mann Whitney U testi bulgular' Tablo 4.20 de verilmi$tir. Tablo 4.20 Deney ve Kontrol Grubu Ö;rencilerinin MKBSBT Ön ve Son Ölçüm Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Gruplar n S!ra S!ra Ort. Top. Ön DG 23 27,11 623,50 Ölçümler KG 23 19,89 457,50 Son DG 23 30,37 698,50 Ölçümler KG 23 16,63 382,50 *p < 0,05 U De;eri p De;eri 181,50 0, ,50 0,000*

84 64 Tablo 4.20 de verilen bulgular incelendi%inde, MKBSBT ön ölçümlerinde, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ald'klar' puanlar aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=181,50 p=0,067]. MKBSBT son ölçümlerinde ise, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ald'klar' puanlar aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' oldu%u görülmektedir [U=106,50, p=0,000]. Yap'lan deneysel çal'$ma sonucunda, deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ba$ar'lar'nda bir geli$me olup olmad'%'n'n belirlenmesi amac'yla, uygulama sonunda yap'lan son ölçümden elde edilen MKBSBT puanlar' ile ön ölçümden elde edilen MKBSBT puanlar' aras'ndaki ili$ki ve bu ili$kiye ait bulgular Tablo 4.21 ve 4.22 de verilmi$tir. Tablo 4.21 Deney Grubu Ö;rencilerinin MKBSBT Ön Ölçüm-Son Ölçüm Puanlar!n!n Wilcoxon,aretli S!ralar Testi Bulgular! Son ölçüm- Ön ölçüm n S!ra Ort. S!ra Top. z De;eri p De;eri Negatif s'ra 1 15,00 15,00 Pozitif s'ra 18 9,72 175,00-3,243 0,001* E$it 4 *p < 0,05 Tablo 4.21 de verilen bulgular incelendi%inde, deney grubunun ön ölçüm ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' oldu%u görülmektedir [z=-3,243, p=0,001]. Puanlar'n s'ra ortalamas' ve s'ra toplamlar' dikkate al'nd'%'nda, gözlenen bu fark'n pozitif s'ralar, yani son ölçüm puan' lehine oldu%u görülmektedir.

85 65 Tablo 4.22 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin MKBSBT Ön Ölçüm-Son Ölçüm Puanlar!n!n Wilcoxon,aretli S!ralar Testi Bulgular! Son ölçüm- Ön ölçüm n S!ra Ort. S!ra Top. z De;eri p De;eri Negatif s'ra 8 8,44 67,50 Pozitif s'ra 11 11,14 122,50-1,118 0,264 E$it 4 Kontrol grubu için Tablo 4.22 incelendi%inde, ön ölçüm ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [ z=-1,118, p=0,264] Cinsiyet De;i,kenine Göre Bilimsel Süreç Becerilerine li,kin Bulgular Cinsiyet de%i$kenine göre, deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin MKBSBT ön ölçüm ve son ölçüm bulgular' Tablo 4.23 ve Tablo 4.24 de sunulmu$tur. Tablo 4.23 Deney Grubu Ö;rencilerinin Cinsiyetlerine Göre MKBSBT Ön ve Son Ölçüm Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Cinsiyet n S!ra S!ra Ort. Top. Ön K'z 15 13,10 196,50 Ölçümler Erkek 8 9,94 79,50 Son K'z 15 11,93 179,00 Ölçümler Erkek 8 12,13 97,00 U De;eri p De;eri 43,50 0,279 59,00 0,948 Tablo 4.23 de verilen bulgular incelendi%inde, deney grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, s'ras'yla MKBSBT ön ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n anlaml' olmad'%' görülmektedir [U =43,50, p=0,279; U =59,00, p=0,948].

86 66 Tablo 4.24 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Cinsiyetlerine Göre MKBSBT Ön ve Son Ölçüm Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Cinsiyet n S!ra S!ra Ort. Top. Ön K'z 9 14,11 127,00 Ölçümler Erkek 14 10,64 149,00 Son K'z 9 14,56 131,00 Ölçümler Erkek 14 10,36 145,00 U De;eri p De;eri 44,00 0,227 40,00 0,142 Tablo 4.24 de verilen bulgular incelendi%inde, kontrol grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, s'ras'yla MKBSBT ön ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=44,00, p=0,227; U =40,00, p=0,142] Mezun Olunan Lise Türü De;i,kenine Göre Bilimsel Süreç Becerilerine li,kin Bulgular Mezun olunan lise türü de%i$kenine göre, deney grubu ö%rencilerinin MKBSBT ön ölçüm puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.25 de verilmi$tir. Tablo 4.25 Deney Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre MKBSBT Ön Ölçüm Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 3 10,33 Anadolu 8 12,94 Ö%retmen 3 11,50 YDA 9 11,89 3 0,364 0,948

87 67 Tablo 4.25 e göre deney grubunda yer alan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre, MKBSBT ön ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak 2 anlaml' olmad'%' görülmektedir [ (3)= 0,364, p= 0,948]. Deney grubu ö%rencilerinin deneysel çal'$ma bittikten sonra, mezun olduklar' lise türüne göre MKBSBT son ölçüm puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.26 da verilmi$tir. Tablo 4.26 Deney Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre MKBSBT Son Ölçüm Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 3 9,67 Anadolu 8 12,06 Ö%retmen 3 10,33 YDA 9 13,28 3 0,875 0,831 Tablo 4.26 da verilen bulgular incelendi%inde, deney grubunda bulunan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre MKBSBT son ölçüm puanlar' aras'nda 2 anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' belirlenmi$tir [ (3)= 0,875, p= 0,831]. Mezun olunan lise türü de%i$kenine göre, kontrol grubu ö%rencilerinin MKBSBT ön ölçüm puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.27 de verilmi$tir.

88 68 Tablo 4.27 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre MKBSBT Ön Ölçüm Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 6 8,50 Anadolu 5 16,10 Ö%retmen 7 9,07 YDA 5 16,20 3 6,761 0,080 Tablo 4.27 ye göre kontrol grubunda yer alan ö%rencilerin lise türüne göre, MKBSBT ön ölçüm puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' 2 belirlenmi$tir [ (3)=6,761, p= 0,080]. Kontrol grubu ö%rencilerinin deneysel çal'$ma bittikten sonra, mezun olduklar' lise türüne göre MKBSBT son ölçüm puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.28 de verilmi$tir. Tablo 4.28 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne göre MKBSBT Son Ölçüm Puanlar!na li,kin H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 6 12,42 Anadolu 5 14,80 Ö%retmen 7 8,93 YDA 5 13,00 3 2,485 0,478

89 69 Tablo 4.28 e göre kontrol grubunda yer alan ö%rencilerin lise türüne göre, MKBSBT son ölçüm puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' 2 belirlenmi$tir [ (3)=2,485, p= 0,478] Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe;i (FDYPÇTÖ) Verilerine li,kin Bulgular Deney ve kontrol gruplar'n'n FDYPÇTÖ ön ve son ölçümlerine ili$kin t testi bulgular' Tablo 4.29 da verilmi$tir. Tablo 4.29 Deney ve Kontrol Grubu Ö;rencilerinin FDYPÇTÖ den Ald!klar! Ön ve Son Ölçüm Tutum Puanlar!n!n Ortalamalar! Aras!ndaki li,kileri Gösteren t-testi Bulgular! Ölçümler Gruplar N Ort. ss sd t De;eri p De;eri Ön DG ,04 12,26 Ölçümler KG ,48 12, ,709 0,482 Son DG ,30 12,97 Ölçümler KG ,61 15, ,641 0,525 Tablo 4.29 da verilen bulgular incelendi%inde, FDYPÇTÖ ön ve son ölçümlerinde, s'ras'yla deney grubu ve kontrol grubu ö%rencilerinin ald'klar' puanlar'n ortalamalar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [t 44 =0,709, p=0,482; t 44 =0,641, p=0,525]. Yap'lan deneysel çal'$ma sonucunda, deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'nda bir de%i$me olup olmad'%'n'n belirlenmesi amac'yla, uygulama sonunda yap'lan son ölçümden elde edilen tutum puanlar' ile ön ölçümden elde edilen tutum puanlar' aras'ndaki ili$ki ve bu ili$kiye ait bulgular Tablo 4.30 ve 4.31 de verilmi$tir.

90 70 Tablo 4.30 Deney Grubu Ö;rencilerinin FDYPÇTÖ den Ald!klar! Ön Ölçüm/Son Ölçüm Tutum Puanlar!na li,kin Wilcoxon,aretli S!ralar Testi Bulgular! Son ölçüm- Ön ölçüm n S!ra Ort. S!ra Top. z De;eri p De;eri Negatif s'ra 9 7,06 63,50 Pozitif s'ra 13 14,58 189,50-2,048 0,041* E$it 1 *p < 0,05 Tablo 4.30 da verilen bulgular incelendi%inde, deney grubunun ön ölçüm ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n anlaml' oldu%u görülmektedir [z=-2,048, p=0,041]. Puanlar'n s'ra ortalamas' ve toplamlar' dikkate al'nd'%'nda, gözlenen bu fark'n pozitif s'ralar, yani son ölçüm puan' lehine oldu%u görülmektedir. Tablo 4.31 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin FDYPÇTÖ den Ald!klar! Ön Ölçüm/Son Ölçüm Tutum Puanlar!na li,kin Wilcoxon,aretli S!ralar Testi Bulgular! Son ölçüm- Ön ölçüm n S!ra Ort. S!ra Top. z De;eri p De;eri Negatif s'ra 7 8,86 62,00 Pozitif s'ra 13 11,38 148,00-1,607 0,108 E$it 3 Kontrol grubu için Tablo 4.31 incelendi%inde ise, ön ölçüm ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [ t 22 =-1,607, p=0,108].

91 Cinsiyet De;i,kenine Göre Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe;i (FDYPÇTÖ) Verilerine li,kin Bulgular Cinsiyet de%i$kenine göre, deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin FDYPÇTÖ ön ölçüm ve son ölçüm Mann Whitney U testi bulgular' Tablo 4.32 ve 4.33 de sunulmu$tur. Tablo 4.32 Deney Grubu Ö;rencilerinin Cinsiyetlerine göre FDYPÇTÖ den Ald!klar! Ön ve Son Ölçüm Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Cinsiyet n S!ra S!ra Ort. Top. Ön K'z 15 13,63 204,50 Ölçümler Erkek 8 8,94 71,50 Son K'z 15 13,00 195,00 Ölçümler Erkek 8 10,13 81,00 U De;eri p De;eri 35,50 0,114 45,00 0,332 Tablo 4.32 de verilen bulgular incelendi%inde, deney grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, s'ras'yla FDYPÇTÖ den ald'klar' ön ölçüm ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=35,50, p=0,114; U= 45,00, p=0,332]. Tablo 4.33 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Cinsiyetlerine göre FDYPÇTÖ den Ald!klar! Ön ve Son Ölçüm Puanlar!na li,kin U-Testi Bulgular! Ölçüm Cinsiyet n S!ra S!ra Ort. Top. Ön K'z 9 9,89 89,00 Ölçümler Erkek 14 13,36 187,00 Son K'z 9 10,28 92,50 Ölçümler Erkek 14 13,11 183,50 U De;eri p De;eri 44,00 0,231 47,50 0,328

92 72 Tablo 4.33 de verilen bulgular incelendi%inde, kontrol grubu ö%rencilerinin cinsiyetlerine göre, s'ras'yla FDYPÇTÖ den ald'klar' ön ölçüm ve son ölçüm puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [U=44,00, p=0,231; U=47,50, p=0,328] Mezun Olunan Lise Türü De;i,kenine Göre Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutum Ölçe;i (FDYPÇTÖ) Verilerine li,kin Bulgular Mezun olunan lise türü de%i$kenine göre, deney grubu ö%rencilerinin FDYPÇTÖ den ald'klar' ön ölçüm puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.34 de verilmi$tir. Tablo 4.34 Deney Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre FDYPÇTÖ den Ald!klar! Ön Ölçüm Tutum Puanlar!n!n H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 3 6,33 Anadolu 8 13,88 Ö%retmen 3 6,00 YDA 9 14,22 3 6,026 0,110 Tablo 4.34 e göre deney grubunda yer alan ö%rencilerin lise türüne göre, FDYPÇTÖ den ald'klar' ön ölçüm tutum puanlar' aras'ndaki fark'n istatistiksel 2 olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [ (3)= 6,026, p=0,110]. Deney grubu ö%rencilerinin deneysel çal'$ma bittikten sonra, mezun olduklar' lise türüne göre FDYPÇTÖ den ald'klar' son ölçüm tutum puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.35 de verilmi$tir.

93 73 Tablo 4.35 Deney Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre FDYPÇTÖ den Ald!klar! Son Ölçüm Tutum Puanlar!n!n H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 3 9,67 Anadolu 8 12,13 Ö%retmen 3 8,17 YDA 9 13,94 3 2,061 0,560 Tablo 4.35 de verilen bulgular incelendi%inde, deney grubunda bulunan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre FDYPÇTÖ den ald'klar' son ölçüm tutum puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' belirlenmi$tir 2 [ (3)= 2,061, p= 0,560]. Mezun olunan lise türü de%i$kenine göre, kontrol grubu ö%rencilerinin FDYPÇTÖ den ald'klar' ön ölçüm tutum puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.36 da verilmi$tir. Tablo 4.36 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre FDYPÇTÖ den Ald!klar! Ön Ölçüm Tutum Puanlar!n!n H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 6 12,67 Anadolu 5 14,80 Ö%retmen 7 11,14 YDA 5 9,60 3 1,653 0,647

94 74 Tablo 4.36 ya göre, kontrol grubunda yer alan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre, FDYPÇTÖ den ald'klar' ön ölçüm tutum puanlar' aras'ndaki fark'n 2 istatistiksel olarak anlaml' olmad'%' görülmektedir [ (3)= 1,653, p= 0,647]. Kontrol grubu ö%rencilerinin deneysel çal'$ma bittikten sonra, mezun olduklar' lise türlerine göre FDYPÇTÖ den ald'klar' son ölçüm tutum puanlar'na ili$kin Kruskal Wallis H testi bulgular' Tablo 4.37 de verilmi$tir. Tablo 4.37 Kontrol Grubu Ö;rencilerinin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre FDYPÇTÖ den Ald!klar! Son Ölçüm Tutum Puanlar!n!n H-Testi Bulgular! Lise Türü N S!ra Ort. sd 2 p De;eri Düz 6 13,92 Anadolu 5 15,90 Ö%retmen 7 11,50 YDA 5 6,50 3 5,475 0,140 Tablo 4.37 de verilen bulgular incelendi%inde, kontrol grubunda bulunan ö%rencilerin mezun olduklar' lise türüne göre FDYPÇTÖ den ald'klar' son ölçüm tutum puanlar' aras'nda anlaml' düzeyde bir farkl'l'k olmad'%' belirlenmi$tir 2 [ (3) =5,475, p= 0,140].

95 Probleme Dayal! Ö;renme Yöntemi Hakk!nda Deney Grubu Ö;rencileri ile Yap!lan Görü,me Bulgular! Bu bölümde ö%rencilerin görü$me sorular'na verdikleri cevaplardan elde edilen bulgulara ve bunlarla ilgili yorumlara yer verilmi$tir. a. Fizik dersinin probleme dayal! ö;renme yakla,!m! ile verilmesi hakk!nda neler dü,ünüyorsun? Görü$me yap'lan ö%rencilerin bu soruyla ilgili olarak dile getirmi$ olduklar' dü$ünceler $öyledir: Bu yöntemi daha çok sevdim. Bu yöntemle devam etsek daha iyi olur. (Haktan) Geleneksel ö%retim yönteminden çok üstün bir yöntem bence. (Deniz A.) E%lenceli oluyor. Klasik e%itimde anlamad'%'m'z' soram'yorduk ama bu yöntemde kendimiz ö%reniyoruz. (Aysu) Bu yöntemi çok be%endim. Her $ey akl'mda kald'. Problemleri grupla çözdü%ümüz için daha etkili oldu. lk defa fizik dersinden bu kadar zevk ald'm. (Sibel) Klasik e%itimden daha etkili.dersler e%lenceli geçti%i için daha kal'c' oldu. (Deniz K., Emre) Fizikte her konu bu $ekilde anlat'lmal', daha kal'c' oluyor. (Arife) Bu e%itim daha çok ho$uma gitti, bilgiler daha kal'c' oldu. Ben pek derse kat'lmay' sevmem ama aktif e%itimde kat'lmak ho$uma gitti. Hepimizin bildikleri bir bütün olu$turdu. (Hediye) Ö%rencilerin görü$leri inceledi%inde, fizik dersinin PDÖ yöntemi ile verilmesi konusunda hem fikir olduklar' görülmektedir. PDÖ yöntemi ile i$lenen derslerin e%lenceli geçti%i, ayr'ca bu yöntemi, klasik e%itimden daha etkili ve daha kal'c' bulduklar' anla$'lmaktad'r.

96 76 b. Sizce bu yakla,!m!n amac! ne olabilir? Görü$me yap'lan ö%rencilerin bu soruyla ilgili olarak dile getirmi$ olduklar' dü$ünceler $öyledir: Ö%rencilerin bireysel olarak de%il de grupça ö%renmesini sa%lamak. (Egemen, Deniz A.) Yorum yapabilme yetene%i ve ara$t'rmay' ö%renmeyi kazand'rmak. (Deniz K.) Konular hakk'nda daha çok dü$ünmemizi ve yorum yapmam'z' sa%l'yor. Klasik e%itimde yorum yapmadan, dü$ünmeden ezberliyoruz. (Sibel) Merak duygusu uyand'rarak ara$t'rmam'z' sa%lama. (Emre) Ö%rencileri ara$t'rmaya al'$t'rmak. (Arife) Ara$t'rarak, kendi irademizle ö%renmek. (Haktan, Aysu) Konuyu olaylar $ekline dönü$türüp daha çok ak'lda kalmas'n' sa%lama. (Hediye) Ö%rencilerin dü$üncelerinden, PDÖ yakla$'m'n'n ö%rencilerde merak duygusu uyand'rd'%'n' dolay's'yla ara$t'rmaya sevk etti%i, ayr'ca bu yakla$'m'n ö%rencileri bireysel de%il grupça çal'$maya yönlendirdi%i anla$'lmaktad'r. c. PDÖ yakla,!m!n!n, sana ne tür beceriler kazand!rd!;!n! hissediyorsun? Görü$me yap'lan ö%rencilerin bu soruyla ilgili olarak dile getirmi$ olduklar' dü$ünceler $öyledir: Deney yapma becerisi kazand'rd'. Kendimi ait fikirlerimi söyleyebiliyorum (Deniz A.) Grupça çal'$may' kazand'rd'. (Haktan) Ara$t'rma yapma becerisi kazand'rd'. (Aysu) leti$im ve yarat'c'l'k becerileri kazand'rd'. (Sibel) Grupça çal'$may' ve ara$t'rma yapma becerisi kazand'rd'. (Egemen, Arife) Merak ve ara$t'rma duygumu, ileti$im becerilerimi geli$tirdi. (Emre, Hediye)

97 77 Ö%rencilerin görü$lerinden, PDÖ nin ö%rencilere ara$t'rma yapma, ileti$im, yarat'c'l'k, grupça çal'$ma becerileri kazand'rd'%' anla$'lmaktad'r. d. PDÖ nin daha etkili olabilmesi için önerilerin var m!? Görü$me yap'lan ö%rencilerin bu soruyla ilgili olarak dile getirmi$ olduklar' dü$ünceler $öyledir: Saha çal'$mas' daha etkili olabilir (Haktan) Gruptaki her ö%renciye ödev verilebilir, mesela konunun tarihçesi ile ilgili (Deniz A.) Geni$ bir zamana yay'lsa daha iyi olur. (Arife, Emre, Sibel, Aysu) Bu yöntem sürekli uygulansa daha etkili olur. (Egemen, Deniz K.) Gruplar' biz belirlesek daha iyi olur. (Emre, Hediye) Ö%renciler, PDÖ nin sürekli uyguland'%' takdirde daha etkili olaca%'n' belirmekte, ayr'ca PDÖ oturumlar'nda yap'lan gruplamay' kendilerinin yapmas'n' önermektedirler. Bunun yan' s'ra, saha çal'$mas' yap'lmas'n' ve PDÖ uygulamas'n'n daha geni$ bir zamana yay'lmas'n'n daha etkili olaca%'n' belirtmektedirler.

98 78 BÖLÜM V SONUÇ, TARTIMA VE ÖNERLER 5.1. Sonuç ve Tart!,ma Bu bölümde, önceki bölümde söz edilen ara$t'rma bulgular'na ve yorumlar'na dayal' olarak ula$'lan sonuçlara, tart'$malara ve önerilere yer verilmi$tir. Ara$t'rman'n sonuçlar' alt problemlerin yan'tlar'n' içerecek $ekilde belirli ba$l'klar alt'nda sunulmu$tur ,-Enerji Ünitesi Ba,ar! Testi (EÜBT) Verilerine li,kin Sonuçlar Probleme Dayal! Ö;renme (PDÖ) ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri PDÖ ile geleneksel ö%retimin, ö%rencilerin $-Enerji ünitesine yönelik ba$ar'lar' üzerine etkileri, çoktan seçmeli ve aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar' alt ba$l'klar'nda incelenmi$tir a. PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndaki Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri Kontrol grubu ile deney grubundaki ö%rencilerin uygulama öncesinde çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda yap'lan analiz bulgular'na göre,

99 79 uygulama öncesinde iki grubun ön ölçüm puanlar' aras'nda anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ba$ar'lar'n'n birbirine yak'n oldu%unu göstermektedir. Probleme dayal' ö%renmenin ö%rencilerin çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar'na olan etkisini görmek için yap'lan analiz bulgular'na göre, deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonras' ba$ar' puanlar' aras'nda son ölçüm lehine anlaml' bir fark oldu%u bulunmu$tur. Bu fark, PDÖ nin ö%rencilerin $-Enerji ünitesine yönelik ba$ar'lar' üzerinde etkili oldu%unu göstermi$tir. Geleneksel ö%retimin ö%rencilerin çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar'na olan etkisini görmek için yap'lan analiz bulgular'na göre, kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonras' ba$ar' puanlar' aras'nda son ölçüm lehine anlaml' bir fark oldu%u bulunmu$tur. Bu fark, geleneksel ö%retimin ö%rencilerin $-Enerji ünitesine yönelik ba$ar'lar' üzerinde etkili oldu%unu göstermi$tir. PDÖ ile geleneksel ö%retimin, ö%rencilerin çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar'na olan etkilerinin kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama sonras'ndaki ba$ar'lar' aras'nda, deney grubu ö%rencilerinin lehine anlaml' bir fark bulunmu$tur. Uygulama öncesinde deney ve kontrol gruplar'n'n çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar' aras'nda anlaml' bir fark bulunmazken, uygulama sonras'nda her iki grubun ba$ar's'nda bir art'$ oldu%u gözlenmi$tir. Yani, her iki yöntem de ö%rencilerin ba$ar'lar'n' art'rmada etkili olmu$tur. Fakat deney grubundaki art'$ kontrol grubundaki art'$a oranla daha yüksektir ve aralar'nda anlaml' bir fark vard'r. Bu sonuç, PDÖ nin geleneksel ö%retime göre ba$ar'y' artt'rmada daha etkili oldu%unu göstermekte ve PDÖ nin ö%rencilerin ba$ar'lar'n' artt'rd'%' sonucuna ula$an çe$itli ara$t'rma (Bayrak, 2007; Deveci, 2002 ; MacKinnon, 1999; Oskay,

100 ; Polanco ve di%er., 2004; Stattenfield ve Evans, 1996; Sifo%lu, 2007; Tarhan ve di%er., 2008; Tavukcu, 2006; Yüceli$ Alper, 2003) bulgular'n' da desteklemektedir. Örne%in, Stattenfield ve Evans (1996) yapt'klar' çal'$mada, PDÖ ile geleneksel s'n'flardaki ö%rencilerin ba$ar's'n' kar$'la$t'rm'$ ve PDÖ gruplar'ndaki ö%rencilerin, geleneksel s'n'flardaki ö%rencilerden daha yüksek ba$ar'ya ula$t'klar'n' belirtmi$lerdir. Tarhan ve di%er. (2008) taraf'ndan yap'lan çal'$mada da, PDÖ yönteminin ö%renci ba$ar's'n' geleneksel ö%retim yöntemlerinden daha fazla art'rd'%' sonucuna var'lm'$t'r. Ö%rencilerin ba$ar'lar'n'n artmas'nda, PDÖ nin geleneksel ö%retime göre daha etkili olmas'n'n nedenleri, PDÖ de geleneksel ö%retime k'yasla derslerin ö%renci merkezli yürütülmesi, ö%rencilerin bilgiye kendilerinin ula$mas' dolay's'yla ara$t'rma yapmalar' ve yönteme ilgi duymalar' söylenebilir. Bu dü$ünceler, ö%rencilerle yap'lan görü$melerde ortaya ç'kan fikirlerle de desteklenmi$tir b. PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndaki Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri Kontrol grubu ile deney grubundaki ö%rencilerin uygulama öncesinde aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda elde edilen analiz bulgular'na göre, uygulama öncesinde iki grubun ön ölçüm puanlar' aras'nda anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde $-Enerji konular' ile ilgili kavramsal düzeylerinin birbirine yak'n oldu%unu göstermektedir. Probleme dayal' ö%renmenin ö%rencilerin aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'na olan etkisini görmek için elde edilen analiz bulgular'na göre, deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonras' ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' bir fark bulunmu$tur. Bu fark, PDÖ nin ö%rencilerin $-Enerji ünitesine yönelik

101 81 aç'k uçlu sorulardaki ba$ar's' üzerinde etkili oldu%unu göstermi$tir. Ula$'lan bu sonuç, PDÖ nin ö%rencilerin kavramsal geli$imlerini olumlu yönde etkiledi%ini göstermekte ve yap'lan di%er ara$t'rma (Renocak, 2005; Ak'no%lu ve Tando%an, 2006) sonuçlar'n' da desteklemektedir. Renocak (2005) taraf'ndan yap'lan çal'$mada, ö%renme sürecinde yararland'%' PDÖ yakla$'m'n'n, kavram ö%reniminde, geleneksel ö%retim yakla$'m'na oranla daha etkili oldu%u sonucuna ula$'lm'$t'r. Geleneksel ö%retim yönteminin ö%rencilerin aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'na olan etkisini görmek için elde edilen analiz bulgular'na göre, kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonras' ba$ar' puanlar' aras'nda anlaml' bir fark oldu%u bulunmu$tur. Bu sonuç, geleneksel ö%retimin ö%rencilerin kavramsal geli$imlerini olumlu yönde etkiledi%ini göstermektedir. PDÖ ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin, ö%rencilerin aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'na olan etkilerinin kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama sonras' aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar' aras'nda anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bunun nedeni probleme dayal' ö%renme etkinliklerinin bir üniteyle s'n'rl' olmas' yani k'sa süreli olmas' ayr'ca aç'k uçlu sorularda analiz ve sentez düzeyinde ki sorular'n çoktan seçmeli sorulardakine k'yasla daha fazla olmas' olabilir.

102 PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Cinsiyet De;i,kenine Göre Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri a. PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Cinsiyet De;i,kenine Göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndaki Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri Deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde cinsiyet de%i$kenlerine göre çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda, k'z ve erkek ö%renciler aras'nda anlaml' bir fark görülmemi$tir. Ö%rencilerin uygulama sonras'nda cinsiyet de%i$kenine göre çoktan seçmeli sorular üzerindeki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda ise ö%renciler aras'nda k'z ö%renciler lehine anlaml' bir fark oldu%u görülmü$tür. Bu sonuç uygulanan probleme dayal' ö%renme yönteminin, k'z ö%renciler üzerinde daha etkili oldu%unu göstermektedir. Bunun sebebi, k'z ö%rencilerin oturumlarda erkek ö%rencilere k'yasla daha aktif olmalar' olabilir. Yaman 'n (2003) yapt'%' çal'$mada ise, PDÖ yakla$'m'n'n uyguland'%' deney grubundaki ö%rencilerin son ölçüm ba$ar' puanlar', ö%rencilerin cinsiyetlerine göre farkl'l'k olu$turmam'$t'r. Tremblay, Inman ve Wilms (2000 ;Yaman, 2003) taraf'ndan yap'lan çal'$mada, k'z ve erkek ö%rencilerin PDÖ süreci sonunda ba$ar'lar' kar$'la$t'r'lm'$ ve erkek ö%rencilerin, k'z ö%rencilerden daha ba$ar'l' oldu%u belirlenmi$tir. Kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda, çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar'nda, cinsiyet de%i$kenine göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Fark'n olu$mamas'na, uygulanan geleneksel ö%retim yöntemine ö%rencilerin al'$'k olmalar' ve yöntem gere%i s'n'f içinde pasif olmalar' neden olmu$ olabilir. Yaman 'n (2003) yapt'%' benzer bir çal'$mada da benzer sonuca ula$'lm'$t'r.

103 b. PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Cinsiyet De;i,kenine Göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndaki Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri Deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda, aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'nda, cinsiyet de%i$kenine göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Aç'k uçlu sorularda analiz ve sentez düzeyinde olan sorular'n ö%rencilere zor gelmesi, cinsiyetler aras'nda ba$ar' aç's'ndan her iki yöntemde de fark'n olu$mamas'na sebep olabilir PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri a. PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre Çoktan Seçmeli EÜBT Sorular!ndaki Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri Deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda mezun olduklar' lise türüne göre çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, ö%rencilerin uygulama öncesi ve sonras'nda çoktan seçmeli sorular üzerindeki ba$ar'lar' aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç, uygulanan probleme dayal' ö%renme yönteminin tüm ö%renciler üzerinde, ba$ar' aç's'ndan benzer etkide bulundu%unu göstermektedir. Ayn' $ekilde, kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda mezun olduklar' lise türüne göre çoktan seçmeli sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda, ö%rencilerin uygulama öncesi ve sonras'nda çoktan seçmeli sorular üzerindeki ba$ar'lar' aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir

104 84 fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç, uygulanan geleneksel ö%retim yönteminin tüm ö%renciler üzerinde, ba$ar' aç's'ndan benzer etkide bulundu%unu göstermektedir. Her iki grupta da lise türü aç's'ndan ö%rencilerin ba$ar'lar'nda fark ç'kmamas', test tekni%ine al'$'k olmalar' olabilir. Yaman (2003) yapt'%' çal'$mada, deney ve kontrol gruplar'n'n ba$ar'lar'n' mezun olduklar' lise türlerine göre incelemi$ ve lise türleri aras'nda her iki grupta da fark bulamam'$t'r b. PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre Aç!k Uçlu EÜBT Sorular!ndaki Ba,ar!lar! Üzerindeki Etkileri Deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde mezun olduklar' lise türüne göre aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, ö%rencilerin uygulama öncesi aç'k uçlu sorular üzerindeki ba$ar'lar' aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmu$tur. Bu fark, ö%retmen liselerinden mezun olan ö%renciler ile Anadolu, düz ve yabanc' dil a%'rl'kl' liselerden mezun olan ö%renciler aras'nda olup, ö%retmen liselerinden mezun olan ö%renciler aleyhinedir. Anadolu, düz ve yabanc' dil a%'rl'kl' liselerden mezun olan ö%renciler aras'nda ise anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Ö%retmen liselerinden mezun olan ö%renciler ile yap'lan görü$meler sonucunda, bu ö%rencilerin üniversiteye giri$ s'navlar'nda ald'klar' puanlar'n üzerine puan eklendi%i ö%renilmi$tir. Düz, Anadolu ve yabanc' dil a%'rl'kl' liselerden mezun olan ö%rencilerde ise puan eklemesi olmad'%' için, bu ö%renciler ile ö%retmen liselerinde mezun olan ö%rencilerin ön ba$ar'lar' aras'nda anlaml' bir fark'n ç'kmas' beklenen bir sonuçtur. Bunun yan' s'ra, çoktan seçmeli sorularda ö%renciler aras'nda böyle bir fark yokken, aç'k uçlu sorularda olmas' önemli bir sonuçtur.

105 85 Deney grubu ö%rencilerinin uygulama sonras'nda mezun olduklar' lise türüne göre aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda, ö%rencilerin uygulama sonras' aç'k uçlu sorular üzerindeki ba$ar'lar' aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Uygulama öncesinde, ö%retmen liselerinden mezun olan ö%renciler aleyhine olan fark uygulama sonras'nda ortadan kalkm'$t'r. Bu sonuç, PDÖ nin tüm ö%rencilerin aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'n' yani konuyla ilgili kavramsal düzeylerini hemen hemen ayn' seviyeye getirdi%ini göstermektedir. Kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde mezun olduklar' lise türüne göre aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, ö%rencilerin uygulama öncesi aç'k uçlu sorular üzerindeki ba$ar'lar' aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama sonras'nda mezun olduklar' lise türüne göre aç'k uçlu sorulardaki ba$ar'lar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda, ö%rencilerin uygulama sonras' aç'k uçlu sorular üzerindeki ba$ar'lar' aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmu$tur. Bu fark, Anadolu liselerinden mezun olan ö%renciler ile düz, ö%retmen ve yabanc' dil a%'rl'kl' liselerden mezun olan ö%renciler aras'nda ve Anadolu liselerinden mezun olan ö%renciler lehinedir. Uygulama öncesinde fark olmamas'na ra%men uygulama sonras'nda ö%renciler aras'nda ba$ar' aç's'ndan fark ç'kmas', geleneksel ö%retimin ö%rencilerin kavramsal geli$imlerini ayn' düzeyde artt'ramad'%'n' göstermektedir. Elde edilen bu sonuçlar, PDÖ nin ö%rencilerin kavramsal geli$imlerinde, geleneksel ö%retime göre daha etkili oldu%unu göstermektedir.

106 Bilimsel Süreç Becerilerine li,kin Sonuçlar PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Bilimsel Süreç Becerileri Üzerindeki Etkileri Kontrol grubu ile deney grubundaki ö%rencilerin uygulama öncesinde bilimsel süreç becerilerinin kar$'la$t'r'lmas'nda, iki grubun ön ölçüm puanlar' aras'nda anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde, sahip olduklar' bilimsel süreç becerilerinin e$it düzeyde oldu%unu göstermektedir. Geleneksel ö%retim yönteminin, bilimsel süreç becerilerine olan etkisini görmek için yap'lan analiz bulgular'nda, kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonras' MKBSBT den ald'klar' puanlar aras'nda anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç geleneksel ö%retim yönteminin ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerini geli$tirmede etkili olmad'%'n' göstermektedir. Probleme dayal' ö%renmenin, bilimsel süreç becerilerine olan etkisini görmek için yap'lan analiz bulgular'nda, deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonras' MKBSBT den ald'klar' puanlar aras'nda son ölçüm lehine anlaml' bir fark oldu%u bulunmu$tur. Bu fark, PDÖ nin ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerini geli$tirmede etkili oldu%unu göstermekte ve yap'lan di%er ara$t'rma (Bayrak, 2007; Gürses ve di%., 2007; Kaptan ve Korkmaz, 2001; Oskay, 2007; Tavukcu, 2006) sonuçlar'n' da desteklemektedir. Örne%in, Oskay (2007) yapt'%' çal'$mada, Teknoloji Destekli Probleme Dayal' Ö%renme uygulamalar'n'n ö%rencilerin Yenilenebilir Enerji ve Bu Enerjinin Sa%lanmas' konusundaki bilgi seviyelerinde, tutum seviyelerinde, bilimsel i$lem beceri seviyelerinde ve kendi kendine yönlendirerek ö%renme seviyelerinde anlaml' art'$lar saptam'$t'r. Tavukcu (2006) ise yapt'%' çal'$mas'nda, probleme dayal'

107 87 ö%renme yakla$'m'nda fen ö%retiminin, ö%rencilerin akademik ba$ar'lar'n' geli$tirdi%i, fen bilgisi dersine yönelik tutum düzeylerini yükseltti%i, bilimsel süreç becerilerinin geli$ti%i, yarat'c' dü$ünme düzeylerinin artt'%' sonucuna ula$m'$t'r. PDÖ ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin, ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerine olan etkilerinin kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama sonras'nda bilimsel süreç becerileri aras'nda deney grubu lehine anlaml' bir fark oldu%u sonucuna var'lm'$t'r. Yukar'da da kontrol grubunda ki ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerinde bir geli$me olmad'%' bulunmu$tu. $-Enerji konular' ile ilgili deneylerin, deney grubuna aç'k uçlu deney tekni%i ile, kontrol grubuna ise gösteri yöntemiyle verilmesi, kontrol grubundaki ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerinin geli$memesine neden olabilir. Ula$'lan bu sonuç, geleneksel ö%retim yönteminin ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerini geli$tirmede etkisiz oldu%unu, bunun yan' s'ra PDÖ nin geleneksel ö%retim yöntemine göre ö%rencilerin kazand'%' beceriler aç's'ndan üstün niteliklere sahip oldu%unu bir kez daha göstermi$tir. Bu sonuçlar PDÖ nin, ö%rencilerin hipotez kurma, de%i$kenleri belirleme, deney yapma, karar verme ve verileri yorumla - grafik olu$turma becerilerini geli$tirdi%ini göstermektedir PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Cinsiyet De;i,kenine Göre Bilimsel Süreç Becerileri Üzerindeki Etkileri Deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda, sahip olduklar' bilimsel süreç becerileri aras'nda, cinsiyet de%i$kenine göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç, her iki yöntemin de k'z ve erkek ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerinin geli$imine ayn' etkide bulundu%unu göstermektedir.

108 PDÖ ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre Bilimsel Süreç Becerileri Üzerindeki Etkileri Deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda mezun olduklar' lise türüne göre bilimsel süreç becerilerinin kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'nda, ö%rencilerin uygulama öncesi ve sonras'nda bilimsel süreç becerileri aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç, PDÖ yakla$'m'n'n tüm ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerini ayn' oranda geli$tirdi%ini ve mezun olunan lise türü de%i$keninin de bu becerilerin geli$imine etkisinin olmad'%'n' göstermektedir. Ayn' $ekilde, kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda mezun olduklar' lise türüne göre bilimsel süreç becerilerinin kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, ö%rencilerin uygulama öncesi ve sonras'nda bilimsel süreç becerileri aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Ayr'ca kontrol grubunda ön ve son ölçüm aras'nda anlaml' bir fark bulunmam'$t'. Bu sonuç, geleneksel ö%retimin tüm ö%rencilerin bilimsel süreç becerilerini geli$tiremedi%i ve mezun olunan lise türü de%i$keninin de bu becerilere etkisinin olmad'%'n' göstermektedir Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutumuyla lgili Sonuçlar Probleme Dayal! Ö;renme ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutumlar!na Etkileri Deney grubu ile kontrol grubundaki ö%rencilerin uygulama öncesinde fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda, iki grubun ön ölçüm puanlar' aras'nda anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde, fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'n'n ayn' oldu%unu göstermektedir.

109 89 Geleneksel ö%retimin ö%rencilerin fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'na olan etkisini görmek için yap'lan analiz bulgular'nda, kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonras' fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' bir fark olmad'%' bulunmu$tur. Bu sonuç, geleneksel ö%retimin uyguland'%' süre içerisinde ö%rencilerin fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'n' de%i$tirmedi%ini göstermekte ve Gök ün (2006) ara$t'rma sonuçlar'n' desteklemektedir. Geleneksel ö%retim ile e%itim gören ö%rencilerin problem çözmeye yönelik tutumlar'n'n de%i$memesi, derslerin ö%retmen merkezli i$lenmesi, ö%rencilerin sorumluluk almamas' bunun yan'nda ö%renciler aras'nda ileti$im ve yard'mla$man'n olmamas'ndan kaynaklanabilir. Probleme dayal' ö%renmenin ö%rencilerin fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'na olan etkisini görmek için yap'lan analiz bulgular'nda, deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonras' fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' bir fark oldu%u bulunmu$tur. Bu fark, PDÖ nin ö%rencilerin fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'n' artt'rd'%'n' göstermektedir. PDÖ ile e%itim gören ö%rencilerin problem çözmeye yönelik tutumlar'n'n olumlu yönde geli$mesi, derslerin ö%renci merkezli i$lenmesi, ö%rencilerin sorumluluk almas' ve bilgiye kendilerinin ula$mas', grup içersinde ö%renciler aras'nda ileti$im ve yard'mla$man'n olmas' ve yönteme ka$' ilgi duymalar'ndan kaynaklanabilir. PDÖ ile geleneksel ö%retim yöntemlerinin, ö%rencilerin fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'na olan etkilerinin kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama sonras'nda fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar' aras'nda anlaml' bir fark olmasa da deney grubu ö%rencilerinin ortalama tutum puanlar', kontrol grubu ö%rencilerine göre daha yüksektir.

110 Probleme Dayal! Ö;renme ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Cinsiyet De;i,kenine Göre Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutumlar!na Etkileri Deney ve kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda, fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar' aras'nda cinsiyet de%i$kenine göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuç, her iki grupta da cinsiyet de%i$keninin ö%rencilerin problem çözmeye yönelik tutumlar' üzerinde etkisinin olmad'%'n' göstermektedir Probleme Dayal! Ö;renme ile Geleneksel Ö;retim Yöntemlerinin Ö;rencilerin Mezun Olduklar! Lise Türüne Göre Fizik Dersine Yönelik Problem Çözme Tutumlar!na Etkileri Deney grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda mezun olduklar' lise türüne göre fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'n'n kar$'la$t'r'lmas' için yap'lan analiz bulgular'na göre, ö%rencilerin uygulama öncesi ve sonras'nda fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar' aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Kontrol grubu ö%rencilerinin uygulama öncesinde ve sonras'nda mezun olduklar' lise türüne göre fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar'n'n kar$'la$t'r'lmas'nda da, ö%rencilerin uygulama öncesi ve sonras'nda fizik dersine yönelik problem çözme tutumlar' aras'nda mezun olduklar' lise türüne göre anlaml' bir fark bulunmam'$t'r. Bu sonuçlar, her iki grupta da lise türü de%i$keninin ö%rencilerin problem çözmeye yönelik tutumlar' üzerinde etkisinin olmad'%'n' göstermektedir.

111 PDÖ Yöntemi Hakk!nda Deney Grubu Ö;rencilerinin Görü,lerine li,kin Sonuçlar Fizik dersinin probleme dayal örenme yaklam ile verilmesi hakknda neler düünüyorsun? sorusuna ait ö%renci görü$lerine bak'ld'%'nda, fizik dersinin PDÖ yöntemi ile verilmesi konusunda hem fikir olduklar' görülmektedir. Ayr'ca PDÖ yöntemi ile i$lenen dersleri e%lenceli bulduklar' ve bu yöntemi klasik e%itimden daha etkili ve daha kal'c' bulduklar' anla$'lmaktad'r. Sizce bu yaklamn amac ne olabilir? sorusuna yönelik ö%rencilerin dü$üncelerinden, PDÖ yakla$'m'n'n ö%rencilerde merak duygusu uyand'rd'%'n' dolay's'yla ara$t'rmaya sevk etti%i, ayr'ca bu yakla$'m'n ö%rencileri bireysel de%il grupça çal'$maya yönlendirdi%i anla$'lmaktad'r. PDÖ yaklamnn, sana ne tür beceriler kazandrdn hissediyorsun? sorusuna ait ö%renci görü$lerine bak'ld'%'nda, PDÖ nin ö%rencilere ara$t'rma yapma, ileti$im, yarat'c'l'k, grupça çal'$ma becerileri kazand'rd'%' anla$'lmaktad'r. Probleme dayal' ö%renme yöntemi hakk'nda elde etti%imiz ö%renci görü$lerine ait sonuçlar, bu konuda yap'lan di%er ara$t'rma (Ak'no%lu ve Tando%an, 2006; Akp'nar ve Ergin, 2005; Cerezo, 2004; Chin ve Chia, 2004; Harland, 2002; Kaptan ve Korkmaz, 2001; Mierson ve Parikh, 2000; Tavukcu, 2006) bulgular'n' da desteklemektedir. Örne%in, Harland (2002) taraf'ndan yap'lan çal'$mada, probleme dayal' ö%renme yakla$'m' ile i$lenen biyoloji derslerinde, ö%rencilerin ilgi ve tutumlar'n'n artt'%', bunun yan' s'ra ara$t'rma ve geli$tirme çal'$malar'n'n, sorumluluk alma gibi faktörler üzerinde, geleneksel ö%retim yöntemlerine göre daha etkili oldu%u sonucuna ula$'lm'$t'r. Tavukcu nun (2006) yapt'%' çal'$ma sonucunda, probleme dayal' ö%renme yakla$'m'nda fen ö%retiminin, ö%rencilerin akademik ba$ar'lar'n' geli$tirdi%i, fen bilgisi dersine yönelik tutum düzeylerini yükseltti%i, bilimsel süreç becerilerinin geli$ti%i, yarat'c' dü$ünme düzeylerinin artt'%' bunun yan' s'ra

112 92 ö%rencilerin PDÖ yakla$'m' ile ilgili olumlu dü$üncelere sahip olduklar' sonucuna ula$'lm'$t'r. PDÖ nin daha etkili olabilmesi için önerilerin var m? sorusuna ö%renciler, PDÖ nin sürekli uyguland'%' takdirde daha etkili olaca%'n' belirtmekte, ayr'ca PDÖ oturumlar'nda yap'lan gruplamay' kendilerinin yapmas'n' önermektedirler. Bunun yan' s'ra, saha çal'$mas' yap'lmas'n' ve PDÖ uygulamas'n'n daha geni$ bir zamana yay'lmas'n'n daha etkili olaca%'n' belirtmektedirler Öneriler Ara$t'rmadan elde edilen bulgulara ve ula$'lan sonuçlara dayan'larak probleme dayal' ö%renme yakla$'m'n'n uygulanmas' s'ras'nda kar$'la$'labilecek sorunlara kar$' $u öneriler getirilmi$tir: Probleme dayal' ö%renmenin en önemli k'sm' senaryolar'n haz'rland'%' a$amad'r. Bu nedenle senaryolar'n nas'l haz'rlanaca%' ile ilgili bilgilerin ve örnek senaryolar'n bulundu%u kitaplar haz'rlanmal'd'r. PDÖ yönteminin ilk defa uyguland'%' ö%rencilere öncelikle PDÖ ile ilgili teorik bilgi verilmeli ve birden fazla örnek senaryo tüm a$amalar'yla video $eklinde gösterilmeli daha sonra uygulamaya ba$lanmal'd'r. Fizi%in di%er konular'nda da PDÖ yakla$'m' uygulanmal', sonuçlar' geleneksel ö%retim yöntemiyle kar$'la$t'r'larak de%erlendirilmelidir. PDÖ oturumlar'nda, homojen gruplar'n olu$turulmas' a$amas'nda, ö%renci görü$lerinin de al'nmas' faydal' olabilir. Ö%rencilerle yap'lan görü$melerde de, gruplar olu$turulurken ö%renci görü$lerinin al'nmas'na yönelik talepler olmu$tur.

113 93 PDÖ uygulamas'nda, oturumlar aras'nda geni$ bir süre b'rak'lmas' ö%rencilerin ara$t'rmaya daha çok vakit ay'rmas'na olanak sa%layabilir. Ö%rencilerin ara$t'rmalar'na olanak sa%layacak bölüm içi ara$t'rma olanaklar'n'n (kütüphane, internet, laboratuar vs.) artt'r'lmas' faydal' olabilir.

114 94 KAYNAKÇA Abac'o%lu, H., Akal'n, E., Atabey, N., Dicle, O., Miral, S., Musal, B ve Sar'o%lu, S. (2002). Probleme Dayal Örenim. DEÜ T'p Fakültesi E%iticilerin E%itimi Komitesi. Dokuz Eylul Üniversitesi Yay'nlar', zmir. Aç'kgöz, K.Ü. (2007). Aktif Örenme. (9) zmir: Kany'lmaz Matbaas'. Adelsköld, G., Aleklett, K., Axelsson, R ve Blomgren, J. (1999). Problem- Based Distance Learning of Energy ssues via Computer Network. Distance Education, 20 (1), Akar, Ü. (2007). Ö%retmen Adaylar'n'n Bilimsel Süreç Becerileri ve Ele$tirel Beceri Düzeyleri Aras'ndaki li$ki. Yay'nlanm'$ Yüksek Lisans Tezi, Afyonkocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ak'no%lu, O. ve Tando%an, R. Ö. (2006). Fen Eitiminde Probleme Dayal Aktif Örenmenin Örencilerin Kavram Örenmelerine Etkisi: Nitel Bir Analiz. Yüksek Lisans Tezinden. Marmara Üniversitesi Atatürk E%itim Fakültesi. Akp'nar, E. ve Ergin, Ö. (2005). Probleme Dayal' Ö%renme Yakla$'m'na Yönelik Ö%renci Görü$leri.,nönü Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi. 6 (9), Aktam'$, H. ve Ergin, Ö. (2007). Bilimsel Süreç Becerileri ile Bilimsel Yarat'c'l'k Aras'ndaki li$kinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi,33, Arslan, A. (1995). lkokul Ö%rencilerinde Gözlemlenen Bilimsel Beceriler. Yay'nlanmam'$ Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Avc', D. E. (2007). Beyin Temelli Ö%renme Yakla$'m'n'n lkö%retim 7. S'n'f Ö%rencilerinin Fen Bilgisi Dersindeki Ba$ar', Tutum ve Bilgilerinin Kal'c'l'%' Üzerine Etkisi. Yay'nlanm'$ Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Ayd'n, G. ve Bal'm, A. G. (2005). Yap'land'rmac' Yakla$'ma Göre Modellendirilmi$ Disiplinler Aras' Uygulama: Enerji Konular'n'n Ö%retimi. Ankara Üniversitesi Eitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38 (2), Ayd'nl', E. (2007). lkö%retim 6, 7 ve 8. S'n'f Ö%rencilerinin Bilimsel Süreç Becerilerine li$kin Performanslar'n'n De%erlendirilmesi. Yay'nlanm'$ yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü.

115 95 Bakaç, M. ve Do%an, Y. (1994). Fen Bilimleri Eitimi ve Öretiminde Laboratuar Uygulamalarnn Önemi. I Ulusal Fen Bilimleri E%itim Sempozyumu Bildirileri. (15-17 Eylül 1994). zmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Bakaç, M. ve S'lay,. (1999). Fizik Ö%retmen Adaylar'n'n Yeti$tirilmesi Sürecinde Fizik Dersinin Amaçlar'n'n Rolü Üzerine Bir Çal'$ma. Buca Eitim Fakültesi Dergisi (Özel Say). 11, Barrows, H. (2002).Is it Truly Possible to Have Such a Thing as PBL? Distance Education, 23 (1), Bayrak, R. (2007). Probleme Dayal' Ö%renme Yakla$'m' ile Kat'lar Konusunun Ö%retimi. Yay'nlanm'$ Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Boud, D and Felletti, G. (1991). The Challenge of Problem Based Learning. London: Kogan Page. Bozdemir, S. (2005). 21. YY. Fizik / Fen Eitimi / Öretimi Nasl Olmal. Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi. Büyüköztürk, R. (2001). Deneysel Desenler Ön Test-Son Test Kontrol Gruplu Desen ve Veri Analizi. Ankara: Pegem Yay'nc'l'k. Cerezo, N. (2004). Problem Based Learning in the Middle School: a Research Case Study of Perceptions of at-risk Females. Research in Middle Level Education Online, 27, 1. Chin, C & Chia, L. (2004). Problem-Based Leaming: Using Students' Questions to Drive Knowledge Eonstruetion. Science Education, 88(5), Çall'ca, H., Bakaç, M., Ökten,., Sezgin, G. ve Karadeniz, Ö. (1996). Liselerde Fizik Eitiminin Bugünkü Durumu Üzerine Bir Çalma. II. Ulusal E%itim Sempozyumu. (18-20 Eylül 1996). (Bildiri Kitapç'%', 170). Marmara Üniversitesi Atatürk E%itim Fakültesi, stanbul. Çak'r, Ö.S ve Tekkaya, C. (1999). Problem Based Learning and Its Application into Science Education. Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi, 15, Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. ve Turgut, M. F. (1996). Fizik Öretimi. Ankara: Milli E%itimi Geli$tirme Projesi Hizmet Öncesi Ö%retmen E%itimi Deneme Bas'm'.

116 96 Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. ve Turgut, M. F. (1997). Fizik Öretimi. Ankara: YÖK/ Dünya Bankas' Milli E%itimi Geli$tirme Projesi Hizmet Öncesi Ö%retmen E%itimi. Ç'nar, G. E. (2007). lkö%retim Fen Bilgisi Dersindeki Maddedeki De%i$im ve Enerji Konusunun Düzenlenmesi ve Ö%retimine Yönelik Program Geli$tirme Üzerine Bir Çal'$ma. Yay'nlanm'$ Doktora Tezi, Uluda% Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çorapç', E.K. (2004). Mesleki E%itimde Probleme Dayal' Ö%renme Yönteminin Etkilili%i. Yay'nlanm'$ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Deveci, H. (2002). Sosyal Dersinde Probleme Dayal' Ö%renmenin Ö%rencilerin Derse li$kin Tutumlar'na, Akademik Ba$ar'lar'na ve Hat'rlama Düzeylerine Etkisi. Yay'nlanm'$ Doktora Tezi, Eski$ehir Anadolu Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Fishbane, P.M., Gasiorowicz, S. ve Thornton, S.T. (1996). Physics for Scientists and Engineers. New Jersey: Prentice Hall. Fishbane, P.M., Gasiorowicz, S. ve Thornton, S.T. (2006). Temel Fizik (2). Ankara: Nurol Matbaac'l'k ve Ambalaj Sanayi A.R. Gallagher, S. A., Stepien, W. J. ve Rosenthal, H. (1992). The Effects of Problem Based Learning on Problem Solving. Gifted Child Quarterly, 36 (4), Gök, T. (2006). Fizik Eitiminde,birlikli Örenme Gruplarnda Problem Çözme Stratejilerinin Örenci Baars, Baar Güdüsü ve Tutumu Üzerindeki Etkileri. Yay'nlanm'$ Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Gülçiçek, Ç. ve Ya%basan, R. (2004). Basit Sarkaç Sisteminde Mekanik Enerjinin Korunumu Konusunda Ö%rencilerin Kavram Yan'lg'lar'. Gazi Eitim Fakültesi Dergisi, 24 (3), Gürses, A., Aç'ky'ld'z, M., Do%ar, Ç. ve Sözbilir, M. (2007). An Investigation into the Effectiveness of Problem-based Learning in a Physical Chemistry Laboratory Course. Research in Science and Technological Education, 25(1),

117 97 Harland, T. (2002). Zoology Students Experiences of Collaborative Enquiry in Problem Based Learning. Teaching in Higher Education, 7 (1), Harris, K. Marcus, R., Mclaren, K ve Fey, J. (2001). Curriculum Materials Supporting Problem-Based Teaching. School Science Mathematics, 101(6), nceo%lu, M. (1993). Tutum Alg,letiim. Verso Yay'nc'l'k, Ankara. Kanl', U. ve Temiz, B. K. (2006). The Sufficiency Of The Numerical Questions In The Oss Examination In The Year 2003 On The Measurement Of The Students Scientific Process Skills. Eitim ve Bilim Dergisi, 31(140), Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2001). Fen E%itiminde Probleme Dayal' Ö%renme Yakla$'m'. Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi, 20, Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2002). PDÖ Yaklamnn Hizmet Öncesi Fen Öretmenlerinin Problem Çözme Becerileri ve Öz yeterlik,nanç Düzeylerine Etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik E%itimi Kongresi Bildiri Kitab', Cilt 2, Ankara. Karasar, N. (2000). Bilimsel Aratrma Yöntemi. (10. Bas'm). Ankara: Nobel Yay'n Da%'t'm. K'l'ç, B. G. (2002). Dünyada ve Türkiye de Fen Öretimi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik E%itimi Kongresi, (16-18 Eylül 2002), Ankara. Korkmaz, H. (2002). Fen E%itiminde Proje Tabanl' Ö%renmenin Yans't'c' Dü$ünme, Problem Çözme ve Akademik Risk Alma Düzeylerine Etkisi. Yay'nlanmam'$ Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Korucuo%lu, P. (2008). Fizik Ö%retmen Adaylar'n'n Bilimsel Süreç Becerilerini Kullan'm Düzeylerinin Fizik Tutumu, Cinsiyet, S'n'f Düzeyi ve Mezun Olduklar' Lise Türü ile li$kilerinin De%erlendirilmesi. Yay'nlam'$ Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Köklü, N., Büyüköztürk, R. ve Bökeo%lu, Ö.Ç (2006). Sosyal Bilimler,çin,statistik (2). Ankara: Pegem A Yay'nc'l'k. Kruger, C. (1990). Some Primary Teachers Ideas about Energy. Physics Education, 25(2), Kurt, R. ve Akdeniz, A. R. (2002, Eylül). Fizik Öretiminde Enerji Konusunda Gelitirilen Çalma Yapraklarnn Uygulanmas. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik E%itimi Kongresi, ODTÜ, Ankara.

118 98 MacKinnon M.M. (1999). Core Elements of Student Motivation in Problem-Based Learning. New Directions for Teaching and Learning, 78, Mierson, S. ve Parikh, A. A. (2000). Stories from the Field. Change, 32(1), Oskay, Ö.Ö. (2007). Kimya E%itiminde Teknoloji Destekli, Probleme Dayal' Ö%renme Etkinlikleri. Yay'nlanm'$ Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Önder, F. (2006). Fizik E%itiminde Ö%renme Stillerine Dayal' Ö%retim Yöntemlerinin Ö%renci Ba$ar's' Üzerindeki Etkileri. Yay'nlanm'$ Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Öztürk, G. (2007). Ö%rencilerin basit Malzemelerle Yapt'klar' Deneylerin Kuvvet-Enerji Kavram'n' Ö%renmelerine ve Fene Kar$' Tutumlar'na Etkisi.Yay'nlanm'$ Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Pekmez, E.N. (2001). Ö%retmenlerin Fen E%itiminde Kulland'klar' Deneysel Çal'$malar ile lgili Görü$lerinin ncelenerek Fen E%itimi Müfredat Programlar'ndaki Yerinin Belirlenmesi, Yay'mlanmam'$ Doktora Tezi, Durham Üniversitesi. Polanco, R., Patrica, C. ve Francisco, D. (2004). Effects of a Problem- Based Learning Program on Engineering Students Academic Achievements in a Mexican University 1. Innovations in Education and Teaching International, 41 (2), Ryan, C. ve Koschmann, T. (1994). The Collaborative Learning Laboratory: A Technology Enriched Environment to Support Problem Based Learning, In Recreating the Revolution. Proceedings of the Annual National Educational Computing Conference, Boston, Mass., June, Schmidt, H.G. (1983). Problem Based Learning: Rationale and Decription. Medical Education, 17 (1), Semerci, N. (2005). Problem Temelli Ö%renme ve Ö%retmen Yeti$tirme. Milli Eitim Dergisi, 16, Serin, G. (2001). Fen Eitiminde Laboratuar. Yeni Bin Y'l'n Ba$'nda Türkiye de Fen Bilimleri E%itimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, stanbul.

119 99 Sifo%lu, N. (2007). lkö%retim 8. S'n'f Fen Bilgisi Dersinde Yap'salc' Ö%renme ve Probleme Dayal' Ö%renme Yakla$'mlar'n'n Ö%renci Ba$ar's' Üzerine Etkisi. Yay'nlanm'$ Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Solomon, J. (1985). Teaching the Conservation of Energy. Physics Education, 20 (4), Stattenfield, R., Evans, R. (Ed: Mccoy, L.P.) (1996). Problem Based Learning and Student Ability Level, Studies in Teaching 1996 Research Digest, Annual Research Forum Department of Education Wake Forest University, Ralgam, E. (2009). Fizik E%itiminde Probleme Dayal' Ö%renme Yönteminin Ö%rencilerin Akademik Ba$ar'lar'na ve Tutumlar'na Etkisi. Yay'nlanmam'$ Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Remin,, Güldal, D. Remin, S ve Gidener, S. (2001). Probleme Dayal' Ö%renimde Ö%renci Perspektifi : Ne Kadar De%i$tik? Dokuz Eylül Üniversitesi Tp Fakültesi Dergisi, 15, Renocak, E. (2005). Probleme Dayal' Ö%renme Yakla$'m'n'n Maddenin Gaz Hali Konusunun Ö%retimine Etkisi Üzerine Bir Ara$t'rma. Yay'nlanm'$ doktora tezi, Atatürk Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Tarhan, L., Ayar, H., Öztürk, R. ve Acar, B. (2008). Problem-Based Learning in 9th Grade Chemistry Class: Intermoleculer Forces. Science Education, 38, Ta$ar, M.F., Temiz, B. K.. ve Tan, M. (2002).,lköretim Fen Öretim Programnda Hedeflenen Örenci Kazanmlarnn Bilimsel Süreç Becerilerine Göre Snflandrlmas.V. Ulusal Fen ve Matematik E%itimi Kongresi (16-18 Eylül 2002), ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi. Tatar, N. (2006). lkö%retim Fen Ö%retiminde Ara$t'rmaya Dayal' Ö%renme Yakla$'m'n'n Bilimsel Süreç Becerilerine, Akademik Ba$ar'ya ve Tutuma Etkisi. Yay'nlanmam'$ Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Tavukcu, K. (2006). Fen Bilgisi Dersinde Probleme Dayal' Ö%renmenin Ö%renme Ürünlerine Etkisi. Yay'nlanm'$ Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak KaraElmas Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.

120 100 Temiz B.K. (2001). Lise 1. S'n'f Fizik Dersi Program'n'n Ö%rencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geli$tirmeye Uygunlu%unun ncelenmesi. Yay'mlanmam'$ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Temizyürek, K. (2003). Fen Öretimi ve Uygulamalar. Nobel yay'nc'l'k, Ankara. Torp, L. & Sage, S. (2002). Problem As Possibilities: Problem-Based Learning for K-16 Education. Alexandria, VA, USA: Association for Supervision and Curriculum Development. Watts, D.M. (1983). Some Alternative Views on Energy. Physics Education, 18, Yaman, S. (2003). Fen Bilgisi Eitiminde PDÖ nin Örenme Ürünlerine Etkisi. Yay'nlanm'$ Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü. Yaman S. ve Yalç'n N. (2005). Fen Ö%retiminde Probleme Dayal' Ö%renme Yakla$'m'n'n Problem Çözme ve Öz Yeterlilik nanç Düzeylerinin Geli$imine Etkisi. H.Ü. Eitim Fakültesi Dergisi, 29, Yaman, S. (2005). Fen Bilgisi Ö%retiminde Probleme Dayal' Ö%renmenin Mant'ksal Dü$ünme Becerisinin Geli$imine Etkisi. Türk Fen Eitimi Dergisi (TÜFED), 3, Yaman, S. ve Yalç'n, N. (2004). Fen Bilgisi Ö%retiminde Probleme Dayal' Ö%renme Yakla$'m'n'n Yarat'c' Dü$ünme Becerisine Etkisi. ilkö%retimonline.org.tr, 4(1), 42-52, (15 Nisan 2009). Y'ld'r'm, A. ve Rim$ek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Aratrma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yay'nc'l'k. Yurd, M. (2007). lkö%retim 5. S'n'f Fen ve Teknoloji Dersinde Probleme Dayal' Ö%renme Yöntemi ile Bil-ste-Ö%ren Stratejisini Kullanarak Geli$tirilen Bil- ste-örnekle-ö%ren Stratejisinin Ö%rencilerin Kavram Yan'lg'lar'n'n Giderilmesine ve Derse Kar$' Tutumlar'na Etkisi. Yay'nlanm'$ Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüceli$ Alper, A. (2003).Web Ortaml' Probleme Dayal' Ö%renmede Bili$sel Esneklik Düzeyinin Ö%renci Ba$ar's' ve Tutumlar' Üzerindeki Etkileri. Yay'nlanmam'$ Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi E%itim Bilimleri Enstitüsü.

121 101 EK 1 -ENERJ ÜNTES HEDEF VE HEDEF DAVRANILAR

122 102 BLSEL ALAN A. BLG BASAMAI Hedef 1: $-Enerji ünitesi ile ilgili temel kavramlar bilgisi Hedef Davran!,lar: 1. $ kavram'n' tan'mlama 2. Güç kavram'n' tan'mlama 3. Enerjinin tan'm'n' derste geçen ifadesiyle yazma/söyleme 4. Potansiyel enerjinin tan'm'n' derste geçen ifadesiyle yazma/söyleme 5. Kinetik enerjinin tan'm'n' derste geçen ifadesiyle yazma/söyleme 6. Esneklik potansiyel enerjisinin tan'm'n' derste geçen ifadesiyle yazma/söyleme 7. Kütle-çekim potansiyel enerjisinin tan'm'n' derste geçen ifadesiyle yazma/söyleme 8. Enerjinin korunumu derste geçen ifadesiyle yazma/söyleme 9. Mekanik enerjinin tan'm'n' derste geçen ifadesiyle yazma/söyleme 10. Korunumlu ve korunumsuz kuvvetlerin tan'm'n' derste geçen ifadesiyle yazma/söyleme 11. Korunumlu ve korunumsuz kuvvetlerin özelliklerini söyleme 12. Korunumlu ve korunumsuz kuvvetlere örnekler verme Hedef 2: $-Enerji ünitesine ili$kin al'$'lar bilgisi Hedef Davran!,lar 1. $in formülünü söyleme/yazma 2. $in birimini söyleme/yazma

123 Enerjinin birimini söyleme/yazma 4. Kinetik enerjinin formülünü söyleme/yazma 5. Kütle-çekim potansiyel enerjisinin formülünü söyleme/yazma 6. Esneklik potansiyel enerjisinin formülünü söyleme/yazma 7. Yay sabitinin birimini söyleme/yazma 8. Gücün birimini söyleme/yazma 9. Gücün formülünü söyleme/yazma 10. ki vektörün skaler çarp'm ba%'nt's'n' söyleme/yazma Hedef 3: $-Enerji ünitesine ili$kin ilke ve genellemeler bilgisi. Hedef Davran!,lar: 1. $-kinetik enerji ilkesini ifade etme 2. Hooke kanunu ifade etme. 3. Enerjinin korunumu ilkesini ifade etme 4. Mekanik enerjinin korunumu ilkesini ifade etme B. KAVRAMA BASAMAI Hedef 1: $, güç ve enerjiyi kavrayabilme Hedef Davran!,lar: 1. Günlük hayatta kulland'%'m'z i$ kavram'yla fiziksel i$ aras'ndaki farklar' söyleme. 2. Hangi durumlarda i$ yap'ld'%'n' aç'klama 3. Kuvvet-yol grafi%ini kullanarak yap'lan i$i hesaplama 4. Sabit bir kuvvetin yapt'%' i$i aç'klama

124 De%i$ken bir kuvvetin yapt'%' i$i aç'klama 6. Sürtünme kuvvetinin yapt'%' i$i aç'klama 7. Bir yay'n kuvvet-uzama grafi%ini kullanarak esneklik sabitini bulma 8. Enerji türlerine örnekler verme 9. Enerji dönü$ümlerine örnekler verme 10. Enerjinin her durumda korundu%unu aç'klama 11. Mekanik enerjiyi aç'klama Hedef 2: Korunumlu ve korunumsuz kuvvetlerin cisim üzerinde yapt'%' i$i aç'klayabilme Hedef Davran!,lar: 1. Korunumlu kuvvetin yapt'%' i$i aç'klama, potansiyel enerji ile ili$kisine karar verme 2. Korunumsuz kuvvetin yapt'%' i$i aç'klama 3. Mekanik enerjinin sürtünmesiz sistemlerde korundu%unu söyleme 4. Sürtünmeli sistemlerde kaybolan mekanik enerjinin 's' enerjisine dönü$tü%ünü aç'klama C. UYGULAMA BASAMAI Hedef 1: $-enerji ünitesi ile ilgili problemleri çözebilme Hedef Davran!,lar: 1. Skaler çarp'm kullanarak, i$ hesaplamay' içeren problemler çözebilme 2. Sabit kuvvetin yapt'%' i$i hesaplamay' içeren problemler çözebilme 3. De%i$ken kuvvetin yapt'%' i$i hesaplamay' içeren problemler çözebilme 4. $-kinetik enerji ilkesini kullanmay' gerektiren problemler çözebilme

125 Güç kavram' ile ilgili problemler çözebilme 6. Enerjinin korunumu ile ilgili problemler çözebilme 7. Mekanik enerjinin korunumu ile ilgili problemler çözebilme D. ANALZ BASAMAI Hedef 1: $-Enerji ünitesindeki ili$kileri belirleyebilme Hedef Davran!,lar: 1. Karma$'k sistemlerde yap'lan i$i hesaplayabilme 2. Karma$'k sistemlerde enerjinin korunumunu uygulayabilme 3. Verilen bir sistemde enerji türleri aras'ndaki ili$kileri çözümleyebilme E. SENTEZ BASAMAI Hedef 1: $-enerji ünitesi ile ilgili özgün bir ileti$im içeri%i olu$turabilme Hedef Davran!,lar: 1. Enerjinin korunumu ilkesinin uygulanabildi%i bir deney tasarlama 2. Yerçekimi ivmesinin hesaplanabildi%i bir deney tasarlama 3. $-kinetik enerji ilkesinin uygulanabildi%i bir deney tasarlama

126 106 EK 2 KONTROL GRUBU GÜNLÜK DERS PLANLARI

127 107 Günlük Ders Plan! A.Biçimsel Bölüm Dersin Ad! : Fizik I S!n!f : 1. s'n'f (Fizik Ö%retmenli%i A.B.D.) Ünitenin Ad! : $-Enerji Süre : 90 dakika (2 ders saati) Ö;renme-Ö;retme Tekni;i: Düz anlat'm, soru-cevap Araç ve Gereçler : Kaynak kitaplar, yaz' tahtas' Konu Örüntüsü Konu Ba,l!klar!:1. $ 2. Kinetik Enerji 3. $-Enerji teoremi 4. Sabit Kuvvetin Yapt'%' $ Ana Noktalar: 1. $ kavram'n'n aç'klanmas' 2. Kinetik enerji kavram'n'n aç'klanmas' 3. $-Enerji teoreminin aç'klanmas' 4. Sabit kuvvetin yapt'%' i$in aç'klanmas' Skaler çarp'm'n aç'klanmas' $-enerji teoreminin e%ik at'$ hareketine uygulamas'n'n aç'klanmas' Yard!mc! Noktalar: Kuvvet ve yer de%i$tirme kavramlar'n' hat'rlamal'y'z. B.Giri, Bölümü 1.Dikkat Çekme: Günlük hayatta kulland'%'m'z i$ kavram' ile fiziksel anlamda kullan'lan i$ kavram' ayn' m'd'r? 2. Güdüleme: $ kavram'n' ö%renecek ve günlük hayatta kulland'%'m'z i$ kavram' ile fiziksel i$ aras'ndaki fark' anlayacaks'n'z. 3. Gözden Geçirme: Bu derste anlat'lanlar' daha iyi anlayabilmek için hareket konular'n' ve Newton un hareket yasalar'n' tekrar gözden geçirin. 4. Derse Geçi,: A%'r bir çantay' ta$'rken i$ yapar m'y'z? sorusu s'n'fa sorulur.

128 108 C. Geli,tirme Bölümü Etkinlikler: $ ve kinetik enerji kavram', i$-enerji teoremi ve sabit kuvvetin yapt'%' i$ kavramlar' düz anlat'm ve soru-cevap teknikleri ile anlat'l'r. Ara Özet: 1. Kuvvet ile kuvvet etkisinde al'nan yol paralel de%ilse yap'lan i$ s'f'rd'r. W = 0 2. E%er F kuvveti yola paralel de%ilse i$i yapan kuvvet F kuvvetinin yola paralel olan F x bile$enidir. W = F x. bx ; F x = F. cosc 3. Cisme etki eden net kuvvet s'f'r ise i$ yap'lmaz. W = 0 4. Sabit h'zla ilerleyen bir cisim i$ yapmaz. Çünkü üzerindeki net kuvvet s'f'rd'r. W = 0 5. Uygulanan kuvvet cisme yol ald'ram'yorsa i$ yap'lmaz.

129 109 W = 0 6. E%er cismin yer de%i$tirmesi s'f'r ise cismin yapt'%' i$ s'f'rd'r.,: r r W = F. W = 0 skaler çarp'm'yla bulunur. Ara Geçi,: Ö%rencilere konu ile ilgili anlayamad'%' noktalar'n olup olmad'%'n', varsa hangi konular'n oldu%unu sormas', varsa tekrar üzerinde durulmas'. D. Sonuç Bölümü: Son Özet: Fiziksel olarak i$ yapm'$ say'lmak için; 1. Hareket do%rultusunda kuvvet bile$eni olmal'. 2. Yer de%i$tirme s'f'rdan farkl' olmal'd'r. Tekrar Güdüleme: Bu derste anlat'lan konular bundan sonraki konulara temel olu$turaca%' söylenir. Kapan!,: Sorusu olan ö%rencilerin sorular' cevaplan'r ve bir sonraki ders, konuma göre de%i$en kuvvetler, korunumlu ve korunumsuz kuvvetler, güç konular'ndan bahsedilece%i söylenir.

130 110 Günlük Ders Plan! A.Biçimsel Bölüm Dersin Ad! : Fizik I S!n!f : 1. s'n'f (Fizik Ö%retmenli%i A.B.D.) Ünitenin Ad! : $-Enerji Süre : 90 dakika (2 ders saati) Ö;renme-Ö;retme Tekni;i: Düz anlat'm, soru-cevap Araç ve Gereçler : Kaynak kitaplar, yaz' tahtas' Konu Örüntüsü Konu Ba,l!klar!:1. Konuma göre de%i$en kuvvetler 2. Korunumlu ve Korunumsuz Kuvvetler 3. Güç Ana Noktalar: 1. Konuma göre de%i$en kuvvetlerin aç'klanmas' Tek boyutta de%i$ken kuvvetler Esnek yay taraf'ndan yap'lan i$ 2. Korunumlu ve korunumsuz kuvvet kavramlar'n'n aç'klanmas' 3. Güç kavram'n'n aç'klanmas' Yard!mc! Noktalar: $ kavram'n' hat'rlamal'y'z. B.Giri, Bölümü 1.Dikkat Çekme: Yay kuvveti sabit bir kuvvet midir? 2. Güdüleme: Enerjinin korunmas'na ve korunmamas'n' sebep olan kuvvetlerin neler oldu%unu görece%iz. 3. Gözden Geçirme: Bu derste anlat'lanlar' daha iyi anlayabilmek için i$ kavram'n' tekrar gözden geçirin. 4. Derse Geçi,: De%i$ken kuvvet olan yay kuvvetinin yapt'%' i$in yola ba%l' olup olmad'%' incelenir. C. Geli,tirme Bölümü Etkinlikler: Konuma göre de%i$en kuvvetler, korunumlu ve korunumsuz kuvvetler ve güç kavramlar' düz anlat'm ve soru-cevap teknikleri ile anlat'l'r.

131 111 Ara Özet: De;i,ken kuvvetin yapt!;! i,: Korunumlu Kuvvetler : W = s x x i r r F. dx Bir noktadan di%erine hareket etmekte olan bir cisme etkiyen korunumlu kuvvetin yapt'%' i$ yoldan ba%'ms'zd'r. Herhangi bir kapal' yol boyunca hareket etmekte olan bir cisme etkiyen korunumlu kuvvetin yapt'%' i$ s'f'rd'r. Korunumsuz Kuvvetler: Korunumsuz kuvvetin yapt'%' i$ yola ba%'ml'd'r. Korunumsuz kuvvet, sistemin mekanik enerjiinin de%i$mesine sebep olur. Güç: dw P = dt Ara Geçi,: Ö%rencilere konu ile ilgili anlayamad'%' noktalar'n olup olmad'%'n', varsa hangi konular'n oldu%unu sormas', varsa tekrar üzerinde durulmas'. D. Sonuç Bölümü: Son Özet: Korunumlu - korunumsuz kuvvetlerin özellikleri ve güç kavram' tekrar özetlenir. Tekrar Güdüleme: Bu derste anlat'lan konular bundan sonraki konulara temel olu$turaca%' söylenir. Kapan!,: Sorusu olan ö%rencilerin sorular' cevaplan'r ve bir sonraki ders enerjinin korunumu konusundan bahsedilece%i söylenir.

132 112 Günlük Ders Plan! A.Biçimsel Bölüm Dersin Ad! : Fizik I S!n!f : 1. s'n'f (Fizik Ö%retmenli%i A.B.D.) Ünitenin Ad! : $-Enerji Süre : 90 dakika (2 ders saati) Ö;renme-Ö;retme Tekni;i: Düz anlat'm, soru-cevap Araç ve Gereçler : Kaynak kitaplar, yaz' tahtas' Konu Örüntüsü Konu Ba,l!klar!:1. Enerjinin Korunumu 2. Enerjinin Korunumu ve S'n'rland'r'lm'$ Hareket 3. ki ve Üç Boyutta Hareket 4. Enerjinin Korunumu Genel Bir lke Midir? Ana Noktalar: 1. Enerjinin korunumunun aç'klanmas' Enerji korunumunun yerçekimine uygulanmas'n'n aç'klanmas' 2. Enerjinin korunumu ve s'n'rland'r'lm'$ hareketin aç'klanmas' 3. ki ve üç boyutta hareketin aç'klanmas' E%ik at'$ta potansiyel enerjinin aç'klanmas' Merkezcil kuvvetlerin aç'klanmas' 4. Enerjinin Korunumu Genel Bir lke Midir? sorusunun tart'$'lmas' Yard!mc! Noktalar: Enerji türlerini ve i$ kavram'n' hat'rlamal'y'z. B.Giri, Bölümü 1.Dikkat Çekme: Serbest b'rak'lan cisimler neden yere dü$erler? 2. Güdüleme: Hiçbir zaman enerjinin kaybolamayaca%'n' ve enerji kayb' oldu%u san'lan durumlarda enerjinin ba$ka bir enerji türüne dönü$tü%ü söylenir. 3. Gözden Geçirme: Bu derste anlat'lanlar' daha iyi anlayabilmek için bir önceki ders anlat'lan konular' tekrar gözden geçirin. 4. Derse Geçi,: Enerji türlerinden bahsedilerek potansiyel enerji kavram'na geçilir.

133 113 C. Geli,tirme Bölümü Etkinlikler: Enerjinin korunumu ve uygulamalar' düz anlat'm ve soru-cevap teknikleri ile anlat'l'r. Ara Özet: Yer çekimi potansiyel enerjisi: U=m.g. h Yay potansiyel enerjisi: 1 U = kx 2 2 Mekanik enerji: E=U+K Mekanik enerjinin korundu%u durumda: E i = E s K i + U i = Ks + U s Mekanik enerjinin korunmad'%' durumda: Wsürtünme = Es Ei Ara Geçi,: Ö%rencilere konu ile ilgili anlayamad'%' noktalar'n olup olmad'%'n', varsa hangi konular'n oldu%unu sormas', varsa tekrar üzerinde durulmas'. D. Sonuç Bölümü: Son Özet: Enerjinin çok önemli bir kavram oldu%u ve yap'lacak olan bütün uygulamalarda enerji kayb'n'n minimum düzeyde tutulmas'n'n sa%lanmas'n'n çok önemli oldu%u söylenir. Tekrar Güdüleme: Enerji de%i$imlerinin günlük hayatta birçok yerde kar$'m'za ç'kt'%'n' belirtme ve sal'ncakta sallanma, yüksek atlama gibi olaylar' örnek verme. Kapan!,: Sorusu olan ö%rencilerin sorular' cevaplan'r ve bir sonraki ders $-Enerji konular' ile ilgili problem çözülece%i söylenir.

134 114 Problem Çözme Uygulamas! $-Enerji konular' ile ilgili a$a%'daki problemler iki ders saati (90 dakika) süresince çözülür. 1. Masa üzerinde duran 5kg kütleli cisme uygulanan kuvvetler s'rayla a$a%'daki gibidir; r r F = (5 j) N 1 r r r r F = ( 3 j ) N F = (7 i ) N 2 3 r r r r r F = ( 5 i ) N F = (3i + 5 j) N Bu kuvvetlerden hangisi ya da hangileri cisim üzerinde i$ yapabilir? Aç'klay'n'z. (Sürtünmeyi ihmal ediniz.) r r r r r r 2. F = (6i 2 j) N luk bir kuvvet, bir parçac'%a etkiyerek = (3i + j) m lik bir 4 5 yer de%i$tirme yapt'r'yor. (a) Kuvvetin parçac'k üzerinde yapt'%' i$i hesaplay'n'z? (b) F r ile r r vektörleri aras'ndaki aç'y' bulunuz? 3. Sürtünmesiz yatay düzlemde ilerlemekte olan ve Rekil 1 deki yay sistemine çarpan cisme etkiyen kuvvetin, sistemin s'k'$ma miktar'na ba%l' de%i$imi Rekil 2 deki gibidir. Buna göre, bu yaylar'n yay sabitleri aras'ndaki k1 / k2 oran' nedir? 4. Dü$ey kesiti $ekildeki gibi olan ray'n, yaln'z LM aras' sürtünmelidir. K noktas'ndan serbest b'rak'lan cisim, LM yolunu sabit h'zla geçip yay' x kadar s'k'$t'r'yor. LM yolu sürtünmesiz olsayd', bu cisim K dan b'rak'ld'%'nda yay' kaç x s'k'$t'r'rd'? (Yatay çizgiler e$it aral'kl'd'r.)

135 m 1 =5 kg ve m 2 =2kg kütleleri, sürtünmesiz makaralar ve kütlesiz iplerden olu$an bir sisteme ba%l'd'r. m 1 kütlesi h=0,8m yüksekli%inde hareketsizken sistem serbest b'rak'lm'$t'r. Enerjinin korunumunu kullanarak m 1 kütlesinin yere çarpt'%'ndaki h'z'n' bulunuz.

136 116 EK 3 -ENERJ ÜNTES BAARI TEST MADDE ÖRNEKLER

137 117 Ad'-Soyad': Bölüm: S'n'f: -ENERJ ÜNTES BAARI TEST Bu ba$ar' ölçe%i $ ve Enerji konusu ile ilgili bo$luk doldurma, çoktan seçmeli ve klasik tipte sorulardan olu$maktad'r. Klasik sorular'n çözümlerini alt'ndaki bo$ b'rak'lan k'sma yap'n'z. Bilimsel bir çal'$maya sa%lad'%'n'z katk'dan dolay' te$ekkür ederiz. Prof. Dr. Mustafa Bakaç Ö%r. Gör. Asl'han Kartal Ta$o%lu 1. soruda bo, b!rak!lan yerlere uygun dü,en sözcükleri yerle,tiriniz. 1) Yerden herhangi bir h yüksekli%inde tutulan cismin mgh a e$ittir... gibi etkenler göz ard' edilirse, cisim a$a%' do%ru hareket ederken, sistemin kaybetti%i., cismin.olarak görünür. Ba$ka bir deyi$le, ve. toplam' yani.... sabit kal'r. Bu. ilkesine bir örnektir. 2) A$a%'daki yarg'lardan hangisi ya da hangileri do%rudur? I.Korunumsuz kuvvet sistemin mekanik enerjisini de%i$tirir. II. Korunumlu bir kuvvetin, bir parçac'k üzerinde yapt'%' i$ gidilen yoldan ba%'ms'zd'r. III. Korunumlu bir kuvvetin, kapal' bir yol boyunca yapt'%' i$ s'f'rd'r. a) Yaln'z I b) I ve II c) II ve III d) I ve III e) I, II ve III 3) 4) Rekildeki ray sisteminin sadece K-P bölümü sürtünmelidir. T noktas'ndan serbest b'rak'lan m kütleli cisim, K dan v büyüklü%ünde h'z ile geçip L noktas'nda duruyor. E%er bu cisim, T noktas'ndan 2v büyüklü%ünde h'z ile f'rlat'lsayd' nerede dururdu? (Noktalar e$it aral'kl' olup sürtünme kuvveti sabittir.) a) M noktas'nda b) P noktas'nda c) N noktas'nda d) O-P aras'nda e) N-O aras'nda 5) X K L M Y Yandaki sistemde yaln'z LM aras' sürtünmeli olup, bu aral'kta X cismine etkiyen sürtünme kuvvetinin büyüklü%ü Y cisminin a%'rl'%'na e$ittir. Rekildeki konumlar'ndan serbest b'rak'lan cisimlerden X in, KL ve LM yollar'ndaki kinetik enerjisi nas'l de%i$ir? KL yolunda LM yolunda a) Artar Artar b) Artar Azal'r c) De%i$mez De%i$mez d) De%i$mez Azal'r e) Artar De%i$mez Rekildeki gibi K noktas'ndan v h'z' ile f'rlat'lan cisim L yüzeyine sabitlenmi$ yay' x kadar s'k'$t'rd'%'na göre; x s'k'$ma miktar'n' nas'l bulabilirsiniz? (Sürtünmeler önemsenmiyor.)

138 118 6) 10) Sürtünmenin ihmal edilmedi%i bir ortamda, yerçekimi ivmesini, enerjinin korunumu ve i$kinetik enerji yasalar'n' kullanarak hesaplayabilmek için nas'l bir deney düzene%i haz'rlar ve deneyi nas'l yapars'n'z? x=0 konumunda durmakta olan cisme etkiyen net kuvvetin konuma ba%l' grafi%i yukar'daki gibidir? 0-x konumlar' aras'nda, bu cismin ivmesi ve kinetik enerjisi hakk'nda (artar, azal'r, de%i$mez) ne söylenebilir? Aç'klay'n'z. 7) Kütlesi 40kg olan bir buzdolab', sabit h'zla mutfak duvar'na do%ru 1,5m kadar itilmi$tir. Dö$eme ile buzdolab' aras'ndaki sürtünme katsay's' 0,4 ise bu i$lem s'ras'nda yap'lan net i$ nedir? a) 0 b) 160J c) 240J d) 250J e) 300J 8)Kütlesi 10kg olan cismin h'z'n' 4s de, 2m/s den 4m/s ye ç'karan gücün büyüklü%ü nedir? 9) Kütleleri e$it olan cisimlerden kurulan sistem $ekildeki konumdan serbest b'rak'l'yor. Y cismi 2m a$a%' indi%i anda X cisminin h'z' kaç m/s olur? Makaralar kütlesiz ve sürtünmesizdir.(g= 10 m/s 2 )

139 119 EK 4 -ENERJ ÜNTES BAARI TEST BELRTKE TABLOSU

140 120 Konular Kinetik Enerji ve $ ki Vektörün Skaler Çarp'm' Sabit Kuvvetin Yapt'%' i$ De%i$en Kuvvetin Yapt'%' $ $-Kinetik Enerji Teoremi Korunumlu ve Korunumsuz Kuvvetler Güç Potansiyel Enerji Bilgi soru no Kavrama soru no Uygulama soru no Analiz soru no Sentez soru no Konuya ait toplam soru say!s! x*x* x 3 xx 2 x x x 3 xx 2 xxx xx x* 6 xxx 3 xx 2 x*x* 2 Mekanik Enerjinin Korunumu x x xx xx 6 Enerjinin Korunumu ve Korunumsuz x x x* 3 Kuvvetler Hedef alan!na ait toplam soru say!s! *Sorular iki konu alan'nda ortakt'r.

141 121 EK 5 MEKANK KONULARI BLMSEL SÜREÇ BECERLER TEST MADDE ÖRNEKLER

142 122 MEKANK KONULARI BLMSEL SÜREÇ BECERLER TEST Bu test bilimsel süreç becerilerinizi test etmek amacyla hazrlanmtr. Test içinde problemdeki deikenleri tanmlayabilme, hipotez kurma ve ifade edebilme, aratrmalar tasarlayabilme, verileri kullanma ve model oluturabilme ile karar verebilme becerilerini ölçebilen sorular bulunmaktadr. Her soruyu dikkatli bir ekilde okuduktan sonra doru bulduunuz seçenei yalnzca cevap kâdna iaretleyiniz Prof. Dr. Mustafa Bakaç Ö r. Gör. Asl$han Kartal Ta'o lu Önce a'a $daki aç$klamay$ okuyunuz ve daha sonra 1., 2., 3. ve 4. sorular$ aç$klama k$sm$ndan sonra verilen paragraf$ okuyarak cevaplay$n$z. Aç$klama: Bir ara't$rmada sabit tutmaya karar verdi imiz de i'kene kontrol de i'ken, bir tak$m faktörlere ba $ml$ olarak geli'im gösteren de i'kene ba $ml$ de i'ken denir. Ba $ms$z de i'kenler ise ba $ml$ de i'kene etki eden faktörlerdir. Ahmet, havada braklan cisimlerin yere düme sürelerinin hangi deikenlere bal olduunu merak etmektedir. Bir deney düzenei hazrlamaya karar verir ve ayn büyüklükte biri ar dieri hafif iki bilyeyi, yerden yükseklii ayn olan bir yerden srayla brakr. Kronometreyle yere çarpana kadar geçen zaman ölçer. 1. Sizce Ahmet, yapt bu deneyle aadaki hipotezlerden hangisini snam olabilir? a) Sürtünmeli ortamda cisimlerin yere düme süreleri atld hza ve bulunduu yükseklie bal olarak deiir. b) Sürtünmeli ortamda cisimlerin yere düme süreleri bulunduu yükseklie ve sahip olduklar kütleye bal olarak deiir. c) Sürtünmeli ortamda cisimlerin yere düme süreleri sahip olduklar yüzeylerin büyüklüüne ve kütleye bal olarak deiir. d) Sürtünmeli ortamda cisimlerin yere düme süreleri sahip olduklar kütleye bal olarak deiir. e) Sürtünmeli ortamda cisimlerin yere düme süreleri sahip olduklar yüzeylerin büyüklüüne bal olarak deiir. 2. Aratrmada kontrol edilen deiken/deikenler aadakilerden hangisidir? a) Yükseklik ve bilyelerin büyüklüü b) Yükseklik ve bilyelerin kütlesi c) Yükseklik, bilyelerin büyüklüü ve zaman d) Bilyelerin kütlesi e) Zaman

143 Aratrmada baml deiken/deikenler hangisidir? a) Yükseklik b) Zaman c) Yere çarpma hz ve zaman d) Bilyelerin kütlesi e) Yere çarpma hz 4. Aratrmada bamsz deiken/deikenler hangisidir? a) Yükseklik b) Zaman c) Yere çarpma hz ve zaman d) Bilyelerin kütlesi e) Yere çarpma hz 5. +eyda, ayn uzunluktaki üç ipin ucuna farkl kütleli cisimler balayarak yatay düzlemde dairesel hareket yaptrr. Cisimleri ayn büyüklüe sahip sabit hzlarla döndürür ve bir dakikadaki devir saylarn ölçerek not eder. Sizce +eyda, yapt bu deneyde aadaki hipotezlerden hangisini snam olabilir? a) Dairesel hareket yapan cismin frekans ipin uzunluuna ve kütlesine baldr. b) Dairesel hareket yapan cismin frekans cismin kütlesine baldr. c) Dairesel hareket yapan cismin frekans ipin uzunluuna baldr. d) Dairesel hareket yapan cismin frekans cismin dönme hzna ve kütlesine baldr. e) Dairesel hareket yapan cismin frekans cismin dönme hzna baldr. 6. Bir basit sarkacn periyodunun (bir tam salnm için geçen süre) sarkacn uzunluuna bal olup olmadn görebilmek için nasl bir deney tasarlarsnz? a) Ayn uzunluktaki üç özde ipe ayn kütleli cisimleri balayarak periyotlarn ölçmek. b) Ayn uzunluktaki üç özde ipe farkl kütleli cisimleri balayarak periyotlarn ölçmek. c) Farkl uzunluktaki üç özde ipe farkl kütleli cisimleri balayarak periyotlarn ölçmek. d) Bir ipin ucuna bal olan kütlelerin büyüklüklerini deitirerek periyodunu ölçmek. e) Farkl uzunluktaki üç özde ipe ayn kütleli cisimleri balayarak periyotlarn ölçmek. 7. Svlardaki basncn yükseklie bal deiimini görmek için aadaki deney tasarmlarndan hangisi kullanlamaz? a) +ekli farkl olan üç kaba farkl seviyelere kadar sv konur ve yerden yükseklii ayn olan noktalardan ayn ekilde delinir. Deliklerden çkan svnn dütüü noktann kaplara olan uzakl hesaplanr. b) +ekli ayn olan üç kaba farkl seviyelere kadar sv konur ve yerden yükseklii ayn olan noktalardan ayn ekilde delinir. Deliklerden çkan svnn dütüü noktann kaplara olan uzakl hesaplanr.

144 124 c) +ekli farkl olan üç kaba ayn seviyeye kadar sv konur ve yerden yükseklii ayn olan noktalardan ayn ekilde delinir. Deliklerden çkan svnn dütüü noktann kaplara olan uzakl hesaplanr. d) +ekli ayn olan üç kaba ayn seviyeye kadar sv konur ve yerden yükseklii farkl olan noktalardan ayn ekilde delinir. Deliklerden çkan svnn dütüü noktann kaplara olan uzakl hesaplanr. e) Bir kaba belli bir seviyeye kadar sv konulur ve yerden yükseklii farkl olan noktalardan ayn ekilde delinir. Deliklerden çkan svnn dütüü noktann kaba olan uzakl hesaplanr. 8. Eik at hareketinde en büyük menzilin hangi açda (yatayla yapt aç) gerçekletiini görebilmek için nasl bir deney düzenei tasarlardnz? a) Bir cismi farkl aç ve farkl ilk hzlarda atarak dütüü yer ile atld yer arasndaki mesafeyi ölçmek. b) Bir cismi farkl aç ve farkl ilk hzlarda atarak çkt en yüksek noktay ölçmek. c) Bir cismi ayn ilk hzda, farkl açlarda atarak dütüü yer ile atld yer arasndaki mesafeyi ölçmek. d) Bir cismi ayn ilk hzda, farkl açlarda atarak çkt en yüksek noktay ölçmek. e) Bir cismi ayn aç ve farkl ilk hzlarda atarak dütüü yer ile atld yer arasndaki mesafeyi ölçmek.

145 Bir halka sarkaç deneyinde a a daki veriler elde edilmi tir. (T:periyot; r=yar çap) (Halka sarkaç ile ilgili daha önce bilgi verildi.) 2 2 T (s ) r(cm) 21,6 3 29, ,2 6 2 Deneyde elde edilen verilere göre, periyodun karesinin (T ) yar çapa grafi i a a dakilerden hangisidir? (r) ba l de i im

146 Aye, halka sarkacn frekansnn hangi deikenlere bal olduunu görebilmek için yapt deneyde aadaki verileri elde etmitir. (Halka sarkaç hakknda bilgi daha önce verildi.) Kütle (g) Yerçekimi ivmesi(cm/s 2 ) x 10-2 Yar$çap(cm) Frekans(s -1 ) x ,8 10 1, ,6 10 1, ,8 5 1, ,8 5 1,58 Bu deneyde elde edilen verilere göre, halka sarkacn frekans ile ilgili verilebilecek karar aadakilerden hangisi olabilir? a) Halka sarkacn frekans, yarçapa bal olarak deiirken kütleye ve yerçekimi ivmesine bal deildir. b) Halka sarkacn frekans, yarçapa, kütleye ve yerçekimi ivmesine bal olarak deiir. c) Halka sarkacn frekans, kütle ve yerçekimi ivmesine bal olarak deiirken yarçapa bal deildir. d) Halka sarkacn frekans, yerçekimi ivmesine bal olarak deiirken kütle ve yarçapa bal deildir. e) Halka sarkacn frekans, yarçapa ve yerçekimi ivmesine bal olarak deiirken kütleye bal deildir.

147 127 EK 6 MEKANK KONULARI BLMSEL SÜREÇ BECERLER TEST BELRTKE TABLOSU

148 128 DENEYSEL SÜREÇLER HEDEF DAVRANILAR Ön gözlem ve denemelere dayanarak incelenen olay veya durum hakk'nda geçici bir genelleme yapma Verileri kullanarak elde edilen fikirlerden matematiksel ifadelere ve tasar'mlara varma Ba%'ms'z de%i$kenleri kontrol ederek, ba%'ml' de%i$kenler üzerine etkilerini inceleme yoluyla hipotezleri yoklama Bir olay veya durum üzerine etki eden faktörlerden birini de%i$tirip di%erlerini sabit tutarak sonuçlar üzerine ne tür etkide bulundu%unu tespit etme Bilimsel süreç becerilerini kullanarak bir hükme veya yarg'ya varma Hipotez Kurma xxxxx Bilimsel Süreç Becerileri Verileri Kullanma ve Model Olu$turma Deney Yapma De%i$kenleri De%i$tirme ve Kontrol Etme xx xxxxx xxxxxxxxx Karar Verme xx Toplam

149 129 EK 7 FZK DERSNE YÖNELK PROBLEM ÇÖZME TUTUM ÖLÇE MADDE ÖRNEKLER

150 130 A,a;!daki ifadelerin size uygunluk derecesi nedir? Çok Uygun Biraz Uygun Karars!z!m Uygun De;il Hiç Uygun De;il 1 Problem çözmesini severim. ÇU BU K UD HU 2 Problem çözerken zorlan'r'm. ÇU BU K UD HU 3 Problemler üzerinde dü$ünmek ho$uma gider. ÇU BU K UD HU 4 Problem çözmeye kar$' merakl'y'md'r. ÇU BU K UD HU 5 Problemi sonuçland'r'ncaya kadar u%ra$'r'm. ÇU BU K UD HU 6 Problemi çözemedi%im zaman ba$aramayaca%'m' dü$ünürüm. ÇU BU K UD HU 7 Problem çözerken stresli olurum. ÇU BU K UD HU 8 Problemi çözemezsem kendime olan güvenim azal'r. ÇU BU K UD HU 9 Problem çözerken i$lem hatas' yapmaktan korkar'm. ÇU BU K UD HU 10 Problem çözerken s'k'l'r'm. ÇU BU K UD HU

151 131 EK 8 GÖRÜME FORMU

152 132 GÖRÜME FORMU Merhaba, Bu görü$me formu sizin, Probleme Dayal' Ö%renme ile ilgili görü$lerinizi belirlemek amac'yla haz'rlanm'$t'r. Yapt'%'m'z tüm görü$melerde verilen bilgiler, sadece bu ara$t'rmada kullan'lacakt'r. Yapt'%'m'z ara$t'rmaya kat'lmay' kabul etti%iniz için $imdiden te$ekkür ederim. Ö%r. Gör. Asl'han Kartal Ta$o%lu SORULAR 1. Fizik dersinin Probleme Dayal' Ö%renme yakla$'m' ile verilmesi hakk'nda neler dü$ünüyorsun? 2. Sizce bu yakla$'m'n amac' ne olabilir? 3. PDÖ yakla$'m'n'n, sana ne tür beceriler kazand'rd'%'n' hissediyorsun? 4. PDÖ nin daha etkili olabilmesi için önerilerin var m'?

153 133 EK 9 SENARYOLARIN BAZI AAMALARI

154 ELENCEL BR GÜN 134

155 135 I. OTURUM I. AAMA Üç arkada$ Gürkan, Koray ve Ahmet yaz okuluna kay't yapt'rmak için Bal'kesir den zmir e gelmeye karar verir. Gürkan ev kiralamak için zmir e gelir ve kendilerine uygun, üniversiteye yak'n bir ev bularak Bal'kesir e geri döner. Küçük bir kamyonet kiralayarak zmir e do%ru yola ç'karlar. Evin önüne geldiklerinde i$ bölümü yaparak e$yalar' ta$'maya ba$larlar. Mola verdiklerinde, Gürkan en zor i$in kendisine verildi%ini ve en çok kendisinin yoruldu%unu söyler. Bunun üzerine Koray ve Ahmet birbirlerine bakarak gülümser ve as'l kendilerinin yoruldu%unu söylerler. 1. Sizce buradaki olay/olaylar nedir? 2. Sizce Koray ve Ahmet, Gürkan 'n sözü kar$'s'nda niye gülümsemi$tir? 3. Hipotezlerinizi aç'klayabilmek için ne gibi bilgiler edinmek istersiniz?

156 136 II. AAMA Üç arkada$'n yapt'%' i$ bölümünde, Koray kamyonetin kasas'nda durarak e$yalar' Gürkan a verir, Gürkan e$yalar' ayn' hizada hiç k'm'ldatmadan ta$'yarak zemin katta bulunan evin mutfak penceresinden Ahmet e verir, Ahmet ise öncelikle yerleri temizleyecekleri için e$yalar' mutfak duvar'nda bulunan raflara kald'r'r. Ta$'ma i$i bitti%inde hep birlikte evi temizlerler. Bu arada hava çok s'cak oldu%u için en yak'n zamanda eve klima takt'rmaya karar verirler. 1. Yeni bilgileri özetleyiniz. 2. Yeni bilgiler '$'%'nda hipotezlerinizi gözden geçiriniz. 3. Koray ve Ahmet in As'l biz yorulduk demelerini fiziksel olarak nas'l aç'klars'n'z?(rekil çizerek aç'klay'n'z.) Ö.H. : 1.Sabit Kuvvetin Yapt!;!,i Kavrama 2. Skaler Çarp!m Kavram Bilgisi

157 137 NELER ÖRENMELYM? (Ö%renciler ara$t'rmas' gereken hedefleri bu k'sma yazar.)

158 138 II. OTURUM VI. AAMA 1. Masa üzerinde duran 5kg kütleli cisme uygulanan kuvvetler s'rayla a$a%'daki gibidir; r r F = (5 j) N 1 r r r r F = ( 3 j ) N F = (7 i ) N 2 3 r r r r r F = ( 5 i ) N F = (3i + 5 j) N Bu kuvvetlerden hangisi ya da hangileri cisim üzerinde i$ yapabilir? Aç'klay'n'z. (Sürtünmeyi ihmal ediniz.) 4 5 r r r r r r 2. F = (6i 2 j) N luk bir kuvvet, bir parçac'%a etkiyerek = (3i + j) m lik bir yer de%i$tirme yapt'r'yor. (a) Kuvvetin parçac'k üzerinde yapt'%' i$i hesaplay'n'z? (b) F r ile r vektörleri aras'ndaki aç'y' bulunuz?

159 Sürtünmesiz yatay düzlemde ilerlemekte olan ve Rekil 1 deki yay sistemine çarpan cisme etkiyen kuvvetin, sistemin s'k'$ma miktar'na ba%l' de%i$imi Rekil 2 deki gibidir. Buna göre, bu yaylar'n yay sabitleri aras'ndaki k1 / k2 oran' nedir? 4. Dü$ey kesiti $ekildeki gibi olan ray'n, yaln'z LM aras' sürtünmelidir. K noktas'ndan serbest b'rak'lan cisim, LM yolunu sabit h'zla geçip yay' x kadar s'k'$t'r'yor. LM yolu sürtünmesiz olsayd', bu cisim K dan b'rak'ld'%'nda yay' kaç x s'k'$t'r'rd'? (Yatay çizgiler e$it aral'kl'd'r.)

160 m 1 =5 kg ve m 2 =2kg kütleleri, sürtünmesiz makaralar ve kütlesiz iplerden olu$an bir sisteme ba%l'd'r. m 1 kütlesi h=0,8m yüksekli%inde hareketsizken sistem serbest b'rak'lm'$t'r. Enerjinin korunumunu kullanarak m 1 kütlesinin yere çarpt'%'ndaki h'z'n' bulunuz.

161 141 EK 10 BR ÖRENC GRUBUNUN ÜZERNDE ÇALITII SENARYOLARIN BAZI AAMALARI

162 142

163 143

164 144

165 145

166 146

167 147 EK 11 DENEY ÇALIMA YAPRAI

168 148 FZK LAB. DENEY -ENERJ Bugünkü laboratuar çal'$mam'zda $-Enerji kavramlar'n' inceleyece%iz. I.DENEY: lk önce bir bilyeyi de%i$ik yüksekliklerden b'rakarak enerji dönü$ümlerini gözleyece%iz. Bunun için masan'z'n üzerinde bulunan cetvel, bilye ve teraziyi kullan'n'z. Bilyenin yere çarpma h'z'n' belirleyebilir misiniz? Farkl' yükseklikler için deneyiniz. Bilye ayn' yüksekli%e ç'kabilir mi? Gözleminizi aç'klay'n'z. Bilyenin dü$mesi s'ras'nda yerçekimi kuvvetinin yapt'%' i$ nas'l bulunabilir? Kuvvetin yapt'%' i$ niçin kullan'ld'? II. DENEY: Rimdi, bir spiral yay'n yay sabitini bulal'm. Bunun için masan'zda bulunan araç ve gereçleri kullan'n'z. Masada bulunan araç-gereçler: 1- Bir adet yay 2- Yay sabiti ölçmeye yarayan düzenek 3- Kütleler 4- Grafik kâ%'d' Spiral yaya uygulanan kuvvet ile yay'n uzamas' aras'nda ki ili$kiyi nas'l belirleyebilirsiniz? Bu spiral yay'n yay sabitini nas'l bulabilirsiniz?

169 149 III. DENEY: Rimdi ise senaryoda geçen çan çalma oyununu hat'rlay'n'z. Bu oyunda meydana gelen enerji dönü$ümlerini görebilmek için masan'zda bulunan araç-gereçleri kullanarak bir deney düzene%i haz'rlay'n'z. Masada bulunan araç-gereçler: 1- Bir adet yay (yay sabitini ölçtü%ünüz yay) 2- MDF tahta 3- Çekiç, vida 4- Cetvel 5-2 adet tahta blok 6- Destekler 7- Aç'ölçer 8- Terazi Yay'n s'k'$ma miktar' ile cisimlerin e%ik düzlem üzerinde ç'kabilece%i yükseklik aras'ndaki ili$kiyi gözleyiniz. E%ik düzlemin aç's'n' de%i$tirerek cisimlerin düzlem üzerinde ç'kabilece%i yükseklik ile yay'n s'k'$ma miktar' aras'ndaki ili$kiyi tekrar gözleyiniz ve gözleminizi aç'klay'n'z. Yüzeyin sürtünme katsay's'n' nas'l bulabilirsiniz? Son olarak bugünkü gözlemlerinizi not ediniz.

170 150 EK 12 BR ÖRENC GRUBUNUN ÖRNEK DENEY ÇALIMA YAPRAI

171 151

172 152

173 153

174 154

175 155 EK 13 ZN BELGELER

176 156

DOKTORA E TMNDE DANIMAN

DOKTORA E TMNDE DANIMAN DOKTORA E TMNDE DANIMAN Prof. Dr. Nee Atabey DEÜ Tp Fakültesi Tbbi Biyoloji ve Genetik Anabilim Dal Ö"retim Üyesi DEÜ Tp Fakültesi Dekan Yard., &zmir PhD e"itimi hedefleri Danmann nitelikleri Danmann bilimsel

Detaylı

Kpss 2014 E?itim Bilimleri Dvd Seti

Kpss 2014 E?itim Bilimleri Dvd Seti KPSS Ö?retmen Adaylar? Görüntülü E?itim Seti 58 DVD + Rehberlik Kitab? GÜNCEL Kpss E?itim Bilimleri Dvd Seti Tüm Dersler Kpss 2014 E?itim Bilimleri Dvd Seti Kpss 2014 E?itim Bilimleri Dvd Seti 58 Dvd Derecelendirme:Henüz

Detaylı

ÖRETM UYGULAMASI. Ardk Doal Saylardan Pisagor Üçlülerine

ÖRETM UYGULAMASI. Ardk Doal Saylardan Pisagor Üçlülerine Elementary Education Online, 7(), tp:1-5, 008. lkö"retim Online, 7(), öu:1-5, 008. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr ÖRETM UYGULAMASI Ardk Doal Saylardan Pisagor Üçlülerine Ar). Gör. M. Faysal

Detaylı

Snf Öretmenlerinin Kendi Mesleki Yeterliklerine likin Görüleri: Genel Bir Deerlendirme. Dr. Halil Yurdugül Ali Çakrolu Mesude Ayan

Snf Öretmenlerinin Kendi Mesleki Yeterliklerine likin Görüleri: Genel Bir Deerlendirme. Dr. Halil Yurdugül Ali Çakrolu Mesude Ayan Snf Öretmenlerinin Kendi Mesleki Yeterliklerine likin Görüleri: Genel Bir Deerlendirme Dr. Halil Yurdugül Ali Çakrolu Mesude Ayan Öretmen Yeterlikleri Toplumsal geliim için, Eitimin kalitesini artrmak

Detaylı

HACETTEPE ÜNVERSTES. l e t i i m. : H. Ü. Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü Beytepe/Ankara. Telefon :

HACETTEPE ÜNVERSTES. l e t i i m. : H. Ü. Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü Beytepe/Ankara. Telefon : l e t i i m Adres : H. Ü. Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü 06800 Beytepe/Ankara Telefon : +90 312 297 6234 Faks : +90 312 297 7998 HACETTEPE ÜNVERSTES e-posta Web : aktuerya@hacettepe.edu.tr : www.aktuerya.hacettepe.edu.tr

Detaylı

Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab *

Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab * Elementary Education Online, 8(2), tp: 1-6, 2009. lkö!retim Online, 8(2), öu: 1-6, 2009. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab * Güney HACIÖMERO0LU 1 Sezen

Detaylı

Ölçek Geli tirme Çal malarnda Kapsam Geçerlik ndeksinin Kullanm

Ölçek Geli tirme Çal malarnda Kapsam Geçerlik ndeksinin Kullanm Ölçek Geli tirme Çal malarnda Kapsam Geçerlik ndeksinin Kullanm Dr. Halil Yurdugül Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi yurdugul@hacettepe.edu.tr Motivasyon: Proje tabanl bir öretim sürecinde örencilerin

Detaylı

'DARE PERFORMANS HEDEF' TABLOSU

'DARE PERFORMANS HEDEF' TABLOSU !nsanl"n Geliimine Yönelik Katma De"eri Yüksek Ürün ve Hizmet Yaratmak 2011 ylna kadar üretilen aratrmalara, projeleri ve alnan patent saylarn % 20 arttrmak üzere laboratuvarlar kurmak ve akreditasyonlarn

Detaylı

Bölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme. 8lk Kullanc Tepkileri. Dört Çeit Ön Ürün. Ana Konular. Yamal Ön Ürün. Ön Ürün Gelitirme

Bölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme. 8lk Kullanc Tepkileri. Dört Çeit Ön Ürün. Ana Konular. Yamal Ön Ürün. Ön Ürün Gelitirme Bölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme Sistem Analiz ve Tasarm Sedat Telçeken 8lk Kullanc Tepkileri Kullanclardan tepkiler toplanmaldr Üç tip vardr Kullanc önerileri De0iiklik tavsiyeleri Revizyon planlar

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES MÜHENDSLK FAKÜLTES METALURJ VE MALZEME MÜHENDSL BÖLÜMÜ BTRME PROJES YÜRÜTME YÖNERGES

DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES MÜHENDSLK FAKÜLTES METALURJ VE MALZEME MÜHENDSL BÖLÜMÜ BTRME PROJES YÜRÜTME YÖNERGES BTRME PROJES YÜRÜTME YÖNERGES 1. AMAÇ ve KAPSAM Madde 1: Bitirme projesi dersinde örencilerin önceki derslerde edindikleri bilgi ve becerileri kullanarak karmak bir sistemi, sistem bileenini veya süreci

Detaylı

OKUL ÖNCES E M KURUMLARINDA ÇALI AN ANASINIFI ÖZET

OKUL ÖNCES E M KURUMLARINDA ÇALI AN ANASINIFI ÖZET OKUL ÖNCES EM KURUMLARINDA ÇALIAN ANASINIFI RETMENLERLE MÜZK ÖRETMENLERN MÜZK ÇALIMALARINA N TUTUM VE YETERLKLERN KARILATIRILMASI ÖZET r. Gör. Dr. lknur ÖZAL GÖNCÜ GÜMEF. ÇGEB.Okul Öncesi EABD. Okul öncesi

Detaylı

ENSTTÜ PROGRAMLARINA BAVURABLMEK ÇN GEREKL GENEL KOULLAR

ENSTTÜ PROGRAMLARINA BAVURABLMEK ÇN GEREKL GENEL KOULLAR ENSTTÜ PROGRAMLARINA BAVURABLMEK ÇN GEREKL GENEL KOULLAR 1. Salk Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans ve Doktora programlarna bavuracak adaylarn, bavuracaklar programa girebilme önkouluna sahip olmalar gerekir.

Detaylı

EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE ÇARPIM TABLOSU ÖRETM UYGULAMASI

EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE ÇARPIM TABLOSU ÖRETM UYGULAMASI Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE

Detaylı

T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl YANGIN E T M KURS PROGRAMI

T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl YANGIN E T M KURS PROGRAMI T.C. MLLÎ ETM BAKANLII Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl YANGIN ETM KURS PROGRAMI ANKARA 2012 1 KURUMUN ADRES : KURUCUSUNUN ADI : PROGRAMIN ADI : Yangn Eitimi Kurs Program PROGRAMIN DAYANAI : 5580 sayl Özel

Detaylı

FZK ETMNDE BRLKL ÖRENME GRUPLARINDA PROBLEM ÇÖZME STRATEJLERNN ÖRENC BAARISI, BAARI GÜDÜSÜ VE TUTUMU ÜZERNDEK ETKLER

FZK ETMNDE BRLKL ÖRENME GRUPLARINDA PROBLEM ÇÖZME STRATEJLERNN ÖRENC BAARISI, BAARI GÜDÜSÜ VE TUTUMU ÜZERNDEK ETKLER T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ ORTAÖRETM FEN VE MATEMATK ALANLAR ETM ANABLM DALI FZK ÖRETMENL PROGRAMI DOKTORA TEZ FZK ETMNDE BRLKL ÖRENME GRUPLARINDA PROBLEM ÇÖZME STRATEJLERNN ÖRENC BAARISI,

Detaylı

http://www.suzuki-toshie.net

http://www.suzuki-toshie.net B Uygulama 03.03.2011 Bilinçli Örenim Yoluyla Yaama Gücüne Doru Yeni Afet Önleme Eitimi --- Proje Örenimi, Portfolyo Deerlendirme, Koçluk Yöntemi --- Afet Önleme ve Yeni Örenme Becerileri Proje Örenimi

Detaylı

Proje Döngüsünde Bilgi ve. Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1

Proje Döngüsünde Bilgi ve. Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim B: Ana proje yönetimi bilgi alan B: Tüm paydalara ulamak ve iletiim kurmak için

Detaylı

Olaslk Kavramlaryla lgili Gelitirilen Öretim Materyallerinin Örencilerin Kavramsal Geliimine Etkisi

Olaslk Kavramlaryla lgili Gelitirilen Öretim Materyallerinin Örencilerin Kavramsal Geliimine Etkisi Olaslk Kavramlaryla lgili Gelitirilen Öretim Materyallerinin Örencilerin Kavramsal Geliimine Etkisi Ramazan GÜRBÜZ* ÖZET Bu aratrmann amac, aratrmac tarafndan gelitirilen somut öretim nesneleri, çalma

Detaylı

Endüstri Meslek Lisesi Örencilerinin Yetenek lgi ve Deerleri le Okuduklar Bölümler Arasndaki li"ki

Endüstri Meslek Lisesi Örencilerinin Yetenek lgi ve Deerleri le Okuduklar Bölümler Arasndaki liki Eitim Fakültesi Dergisi http://kutuphane.uludag.edu.tr/univder/uufader.htm Endüstri Meslek Lisesi Örencilerinin Yetenek lgi ve Deerleri le Okuduklar Bölümler Arasndaki li"ki Salih Baatr *, Reat Peker**

Detaylı

MÜZ K Ö RETMENL PROGRAMLARININ KPSS SONUÇLARI

MÜZ K Ö RETMENL PROGRAMLARININ KPSS SONUÇLARI Bildiriler. Ulusal Müzik Eitimi Sempozyumu, Eylül 00, OMÜ MÜZK ÖRETMENL PROGRAMLARININ KPSS SONUÇLARI DORULTUSUNDA BRBRLERYLE VE EM FAKÜLTELERN DER RETMENLK PROGRAMLARI LE KARILATIRILMASI Doç. Enver TUFAN

Detaylı

T.C. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü lköretim Anabilim Dal Snf Öretmenlii Bilim Dal

T.C. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü lköretim Anabilim Dal Snf Öretmenlii Bilim Dal T.C. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü lköretim Anabilim Dal Snf Öretmenlii Bilim Dal Hayat Bilgisi Dersi Kazanmlarnn Ortak ve Derse Özgü Becerileri Kazandrmadaki Etkililiinin

Detaylı

2012 2013 E T M ve Ö RET M YILI ÖRGÜN ve YAYGIN E T M KURUMLARI ÇALI MA TAKV M

2012 2013 E T M ve Ö RET M YILI ÖRGÜN ve YAYGIN E T M KURUMLARI ÇALI MA TAKV M 2012 2013 ETM ve ÖRETM YILI ÖRGÜN ve YAYGIN ETM KURUMLARI ÇALIMA TAKVM SIRA NO ÇALIMA KONULARI TARH 1. Okul Öncesi Ve lköretim Okullar 1. Snf Örencilerinin Eitim- Öretime Hazrlanmalar ( Bamsz Anaokullar

Detaylı

SOSYAL BLGLER DERSNE YÖNELK TUTUMUN BAARIYA ETKS

SOSYAL BLGLER DERSNE YÖNELK TUTUMUN BAARIYA ETKS SOSYAL BLGLER DERSNE YÖNELK TUTUMUN BAARIYA ETKS Bayram TAY * Betül AKYÜREK TAY ** Örenme bireyin çevresiyle etkileimi sonucunda davranlarnda meydana gelen kalc izli deiiklik olarak ifade edilir. Eitimin

Detaylı

AKTF ÖRENME UYGULAMALARININ ÖRENCLERN KEND KENDNE ÖRENME VE ELETREL DÜÜNME BECERLER LE ÖZ YETERLLK NANÇLARINA VE ERLERNE ETKS

AKTF ÖRENME UYGULAMALARININ ÖRENCLERN KEND KENDNE ÖRENME VE ELETREL DÜÜNME BECERLER LE ÖZ YETERLLK NANÇLARINA VE ERLERNE ETKS T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ LKÖRETM ANABLM DALI FEN BLGS ÖRETMENL PROGRAMI DOKTORA TEZ AKTF ÖRENME UYGULAMALARININ ÖRENCLERN KEND KENDNE ÖRENME VE ELETREL DÜÜNME BECERLER LE ÖZ YETERLLK

Detaylı

LKÖRETM 4. SINIFTA BÜTÜNLETRLM ÜNTE VE YAPILANDIRMACI YAKLAIMIN ÖRENCLERN ÖRENME DÜZEYLERNE, ÖRENMEYE KARI TUTUMLARINA, AKADEMK ÖZGÜVENLERNE ETKS

LKÖRETM 4. SINIFTA BÜTÜNLETRLM ÜNTE VE YAPILANDIRMACI YAKLAIMIN ÖRENCLERN ÖRENME DÜZEYLERNE, ÖRENMEYE KARI TUTUMLARINA, AKADEMK ÖZGÜVENLERNE ETKS 1 T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ LKÖRETM ANABLM DALI SINIF ÖRETMENL PROGRAMI DOKTORA TEZ LKÖRETM 4. SINIFTA BÜTÜNLETRLM ÜNTE VE YAPILANDIRMACI YAKLAIMIN ÖRENCLERN ÖRENME DÜZEYLERNE, ÖRENMEYE

Detaylı

Anketler ne zaman kullanlr? Ünite 6 Anketlerin Kullanm. Temel Konular. Soru Tipleri. Açk-uçlu ve kapal anketler. Anketler. Anketler de0erlidir, e0er;

Anketler ne zaman kullanlr? Ünite 6 Anketlerin Kullanm. Temel Konular. Soru Tipleri. Açk-uçlu ve kapal anketler. Anketler. Anketler de0erlidir, e0er; Ünite 6 Anketlerin Kullanm Sistem Analiz ve Tasarm Sedat Telçeken Anketler ne zaman kullanlr? Anketler de0erlidir, e0er; Organizasyonun elemanlar geni/ olarak da0lm/sa Birçok eleman projede rol almaktaysa

Detaylı

Yavuz HEKM. Egekons Prefabrike Metal Yap San. Tic. Ltd.!ti. ve. Hekim Gemi n$a A.!. Firmalarnn Kurucusu ve Yönetim Kurulu Ba$kan.

Yavuz HEKM. Egekons Prefabrike Metal Yap San. Tic. Ltd.!ti. ve. Hekim Gemi n$a A.!. Firmalarnn Kurucusu ve Yönetim Kurulu Ba$kan. Yavuz HEKM Egekons Prefabrike Metal Yap San. Tic. Ltd.!ti. ve Hekim Gemi n$a A.!. Firmalarnn Kurucusu ve Yönetim Kurulu Ba$kan. 8. Mükemmelli+i Aray$ Sempozyumu Ana Tema, Yerellikten Küresellie EGE Oturum

Detaylı

Eğitim Psikolojisi. Ed törler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN. 6. Baskı

Eğitim Psikolojisi. Ed törler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN. 6. Baskı Eğitim Psikolojisi Edtörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN 6. Baskı Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340

Detaylı

ETM FAKÜLTES ÖRENCLER LE FEN-EDEBYAT FAKÜLTES MEZUNLARININ ÖRETMENLK MESLENE YÖNELK ALGILARININ KARILATIRILMASI (GAZ ÜNVERSTES ÖRNE)

ETM FAKÜLTES ÖRENCLER LE FEN-EDEBYAT FAKÜLTES MEZUNLARININ ÖRETMENLK MESLENE YÖNELK ALGILARININ KARILATIRILMASI (GAZ ÜNVERSTES ÖRNE) ETM FAKÜLTES ÖRENCLER LE FEN-EDEBYAT FAKÜLTES MEZUNLARININ ÖRETMENLK MESLENE YÖNELK ALGILARININ KARILATIRILMASI (GAZ ÜNVERSTES ÖRNE) Bülent ÖZTÜRK Okyay DOAN * Gürcü KOÇ ** Özet Bu çalmada, Gazi Eitim

Detaylı

Açk Uçlu Deney Tekniinin Örencilerin Laboratuvara Yönelik Tutumlarna Etkisinin Aratrlmas

Açk Uçlu Deney Tekniinin Örencilerin Laboratuvara Yönelik Tutumlarna Etkisinin Aratrlmas Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim Fakültesi Dergisi 20: 69-76 (2006) Açk Uçlu Deney Tekniinin Örencilerin Laboratuvara Yönelik Tutumlarna Etkisinin Aratrlmas Ercan Akpnar *, Eylem Yldz ** ÖZET Bu çalmann

Detaylı

1 letme Dönü ümü ve Planlamas Hizmetleri

1 letme Dönü ümü ve Planlamas Hizmetleri Hizmet Tan letme Dönüümü ve s Hizmetleri SAP letme Dönüümü ve s Hizmetleri, rekabet avantaj salamak üzere Lisans Alan inovasyonunu ve dönüümünü kolaylarmay amaçlayan danmanlk ve örnekleme hizmetleri sunar.

Detaylı

ÖRETMENLER N SINIF Ç ÖRET M ETK NL KLER N N ÖRETMEN ADAYLARININ GÖRÜLER NE GÖRE DEERLEND R LMES

ÖRETMENLER N SINIF Ç ÖRET M ETK NL KLER N N ÖRETMEN ADAYLARININ GÖRÜLER NE GÖRE DEERLEND R LMES ÖRETMENLER N SINIF Ç ÖRET M ETK NL KLER N N ÖRETMEN ADAYLARININ GÖRÜLER NE GÖRE DEERLEND R LMES Özet / Abstract H. smail ASLANTA Aratrmada, ilköretimde görev yapan öretmenlerin snf içi öretim etkinliklerinde

Detaylı

Fen Eitimi Ve Yaratclk

Fen Eitimi Ve Yaratclk Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim Fakültesi Dergisi 20: 77-83 (2006) Fen Eitimi Ve Yaratclk Hilal Aktam*, Ömer Ergin** ÖZET Son yllarda Fen eitiminde yaratcla verilen önem giderek artmaya balamtr. Alan

Detaylı

LSE KMYA ASTLER VE BAZLAR KONUSUNDA YAPILANDIRMACILIA DAYALI BR AKTF ÖRENME UYGULAMASI

LSE KMYA ASTLER VE BAZLAR KONUSUNDA YAPILANDIRMACILIA DAYALI BR AKTF ÖRENME UYGULAMASI T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ ORTAÖRETM FEN VE MATEMATK ALANLAR ETM ANABLM DALI KMYA ÖRETMENL PROGRAMI DOKTORA TEZ LSE KMYA ASTLER VE BAZLAR KONUSUNDA YAPILANDIRMACILIA DAYALI BR AKTF

Detaylı

Görsel Tasar m. KaliteOfisi.com

Görsel Tasar m. KaliteOfisi.com Görsel Tasarm KaliteOfisi.com KaliteOfisi.com un bir hizmetidir. zin alnmaksn alnt ve çoaltma yaplabilir. 2 www.kaliteofisi.com KaliteOfisi Hakknda Kalite ofisi; ülkemizde kalite bilincinin yerlemesine

Detaylı

T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl S GORTACILIK E T M KURS PROGRAMI

T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl S GORTACILIK E T M KURS PROGRAMI T.C. MLLÎETMBAKANLII TalimveTerbiyeKuruluBakanl SGORTACILIK ETM KURS PROGRAMI ANKARA 2009 KURUMUN ADI : KURUMUN ADRES : KURUCUSUNUN ADI : PROGRAMIN ADI PROGRAMIN DAYANAI PROGRAMIN SEVYES PROGRAMIN AMAÇLARI

Detaylı

Matematiksel denklemlerin çözüm yöntemlerini ara t r n z. 9. FORMÜLLER

Matematiksel denklemlerin çözüm yöntemlerini ara t r n z. 9. FORMÜLLER ÖRENME FAALYET-9 AMAÇ ÖRENME FAALYET-9 Gerekli atölye ortam ve materyaller salandnda formülleri kullanarak sayfada düzenlemeler yapabileceksiniz. ARATIRMA Matematiksel denklemlerin çözüm yöntemlerini aratrnz.

Detaylı

KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry

KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry 9 Mart 1998 Say* : F-1998/ Konu : Krsal Kalknmada Ekolojik Boyut Konulu Eitim TKV K*rsal Kalk*nma

Detaylı

ÖZEL E T M VE REHAB L TASYON MERKEZLER NDE ÇALI AN E T MC LER N MESLEK YETERL L K ALGISI LE DOYUMLARININ NCELENMES. S.Barbaros YALÇIN Haf z BEK

ÖZEL E T M VE REHAB L TASYON MERKEZLER NDE ÇALI AN E T MC LER N MESLEK YETERL L K ALGISI LE DOYUMLARININ NCELENMES. S.Barbaros YALÇIN Haf z BEK TARHNPENDE ULUSLARARASITARHveSOSYALARATIRMALARDERGS Yl:2010,Say:3 Sayfa:5570 THEPURSUITOFHISTORY INTERNATIONALPERIODICALFORHISTORYANDSOCIALRESEARCH Year:2010,Issue:3 Page:5570 ÖZELETMVEREHABLTASYONMERKEZLERNDEÇALIAN

Detaylı

http://www.suzuki-toshie.net

http://www.suzuki-toshie.net A Kuram ve Yöntem 03.03.2011 Bilinçli Örenim Yoluyla Yaama Gücüne Doru Yeni Afet Önleme Eitimi --- Proje Örenimi, Portfolyo Deerlendirme, Koçluk Yöntemi --- Afet Önleme ve Yeni Örenme Becerileri Proje

Detaylı

E DAYALI DL ÖRETM MALZEMELERNN TÜRKÇE NN YABANCI DL OLARAK ÖRETMNDE UYGULANMASI

E DAYALI DL ÖRETM MALZEMELERNN TÜRKÇE NN YABANCI DL OLARAK ÖRETMNDE UYGULANMASI T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ YABANCI DL OLARAK TÜRKÇE ÖRETM ANABLM DALI YÜKSEK LSANS TEZ E DAYALI DL ÖRETM MALZEMELERNN TÜRKÇE NN YABANCI DL OLARAK ÖRETMNDE UYGULANMASI Betül SÜLÜOLU

Detaylı

ÜSTÜN YETENEKLLERN FEN BLMLER ÖRETMENLERNE YÖNELK BR HZMET Ç ETM UYGULAMA VE DEERLENDRME ÇALIMASI

ÜSTÜN YETENEKLLERN FEN BLMLER ÖRETMENLERNE YÖNELK BR HZMET Ç ETM UYGULAMA VE DEERLENDRME ÇALIMASI ÜSTÜN YETENEKLLERN FEN BLMLER ÖRETMENLERNE YÖNELK BR HZMET Ç ETM UYGULAMA VE DEERLENDRME ÇALIMASI Murat GÖKDERE * Salih ÇEPN ** Özet Özel durum yaklam kapsamnda yürütülen bu çalma, üstün yeteneklilerin

Detaylı

KURUMSAL T BAR YÖNET M PROF. DR. HALUK GÜRGEN

KURUMSAL T BAR YÖNET M PROF. DR. HALUK GÜRGEN KURUMSAL T BAR YÖNET M PROF. DR. HALUK GÜRGEN KURUMSAL T BAR tibar alglamalardan oluur. Kurumsal itibar, bir kuruma yönelik her türlü alglamann bütünüdür. Kurumsal itibar; sosyal ortaklarn kurulula ilgili

Detaylı

Eitim-Öretim Yılında SDÜ Burdur Eitim Cansevil TEB

Eitim-Öretim Yılında SDÜ Burdur Eitim Cansevil TEB 2005-2006 Eitim-Öretim Yılında SDÜ Burdur Eitim Cansevil TEB 2005-2006 ETM-ÖRETM YILINDA SDÜ BURDUR ETM FAKÜLTES GSE BÖLÜMÜ MÜZK ETM ABD DA OKUMAKTA OLAN 2, 3 VE 4. SINIFLARIN DEVAMLILIK ZLEYEN DERSLERDE

Detaylı

PROBLEME DAYALI ÖRENME YAKLAIMININ SOSYAL BLGLER DERSLERNDE UYGULANMASI THE APPLICATION OF PROBLEM BASED LEARNING IN SOCIAL SCIENCES LESSONS

PROBLEME DAYALI ÖRENME YAKLAIMININ SOSYAL BLGLER DERSLERNDE UYGULANMASI THE APPLICATION OF PROBLEM BASED LEARNING IN SOCIAL SCIENCES LESSONS Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 7, Sayı 2, (2006), 163-176 163 PROBLEME DAYALI ÖRENME YAKLAIMININ SOSYAL BLGLER DERSLERNDE UYGULANMASI Ufuk KARAKU Ahi Evran Üniversitesi

Detaylı

ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52)

ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52) ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLER YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52) K I R S A L K A L K I N M A D A K A D I N L A R Sibel DEMR Birle(mi(

Detaylı

Danman-Ö renci letiiminde Önemli Ö eler:yetikinlerin Ö renme Özellikleri ve Temel letiim Becerileri

Danman-Ö renci letiiminde Önemli Ö eler:yetikinlerin Ö renme Özellikleri ve Temel letiim Becerileri Danman-Ö renci letiiminde Önemli Ö eler:yetikinlerin Ö renme Özellikleri ve Temel letiim Becerileri Prof.Dr.Berna Musal Yard.Doç.Dr.Sema Özan DEÜ Tp Fakültesi Tp E itimi Anabilim Dal Sunum Çerçevesi Yetikinlerin

Detaylı

Sosyal Değişime Destek: Yeni Kitle Kaynak Araçları Anketi

Sosyal Değişime Destek: Yeni Kitle Kaynak Araçları Anketi Sosyal Değişime Destek: Yeni Kitle Kaynak Araçları Anketi 1. Etkinliğe hangi kurumu temsilen katıldınız? Sivil toplum kuruluşu 75,0% 9 Bireysel 8,3% 1 Şirket 16,7% 2 Üniversite 0,0% 0 Sosyal Girişim 0,0%

Detaylı

COMPUTER LITERACY LEVELS OF TURKISH-LEARNING FOREIGNERS IN TURKISH TEACHING RESEARCH AND APPLICATION CENTERS: SAMPLES OF ZONGULDAK, GAZ!

COMPUTER LITERACY LEVELS OF TURKISH-LEARNING FOREIGNERS IN TURKISH TEACHING RESEARCH AND APPLICATION CENTERS: SAMPLES OF ZONGULDAK, GAZ! COMPUTER LITERACY LEVELS OF TURKISH-LEARNING FOREIGNERS IN TURKISH TEACHING RESEARCH AND APPLICATION CENTERS: SAMPLES OF ZONGULDAK, GAZ!ANTEP, BOLU TÜRKÇE Ö!RET"M" ARA#TIRMA VE UYGULAMA MERKEZLER"NDE TÜRKÇE

Detaylı

TÜLN OTBÇER. Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır.

TÜLN OTBÇER. Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır. TÜLN OTBÇER Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır. Ankara Hacettepe Üniversitesi Mayıs, 2004 ! - " $ - "%%&%$ - "%' $ - "(%' $ - "( ) (* $+,( $ - ") (',( $ - "- %./$ 0 1*&/1(2, %("%. 3/1(4""3%(/1-( /32 $$

Detaylı

ETMDE YABANCILAMA OLGUSU VE ÖRETMEN: LSE ÖRETMENLER ÜZERNE SOSYOLOJK BR ARATIRMA

ETMDE YABANCILAMA OLGUSU VE ÖRETMEN: LSE ÖRETMENLER ÜZERNE SOSYOLOJK BR ARATIRMA ETMDE YABANCILAMA OLGUSU VE ÖRETMEN: LSE ÖRETMENLER ÜZERNE SOSYOLOJK BR ARATIRMA Yaar ERJEM * Özet Bu aratrmann konusunu eitimde yabanclamann önemli bir formu olan öretmen yabanclamas oluturur. Lise öretmenleri

Detaylı

Okul Öncesi Eitim Kurumlarna Devam Eden 5-6 Ya Çocuklarnda Akademik Benlik Saygs

Okul Öncesi Eitim Kurumlarna Devam Eden 5-6 Ya Çocuklarnda Akademik Benlik Saygs Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim Fakültesi Dergisi 20: 28-39 (2006) Okul Öncesi Eitim Kurumlarna Devam Eden 5-6 Ya Çocuklarnda Akademik Benlik Saygs Fatma Nilgün Cevher*, Mustafa Bulu** ÖZET Bu aratrmann

Detaylı

GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN OKUL DENEYM I DERSNE YÖNELK LGLER VE BEKLENTLER **

GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN OKUL DENEYM I DERSNE YÖNELK LGLER VE BEKLENTLER ** GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN OKUL DENEYM I DERSNE YÖNELK LGLER VE BEKLENTLER ** Yrd.Doç.Dr. Gürsan SARAÇ * **1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öretmeni Yetitirme Sempozyumu Bildirisi

Detaylı

FEN ÖĞRETİMİNDE LABORATUVAR YAKLAŞIMLARI. Burak Kağan Temiz (burak@gazi.edu.tr)

FEN ÖĞRETİMİNDE LABORATUVAR YAKLAŞIMLARI. Burak Kağan Temiz (burak@gazi.edu.tr) FEN ÖĞRETİMİNDE LABORATUVAR YAKLAŞIMLARI 1800 lerden günümüze Bilgi Bilginin Elde Ediliş Yöntemleri Demonstrasyon Bireysel Yapılan Deneyler Öğretmen Merkezli Öğrenci Merkezli Doğrulama (ispat) Keşfetme

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi Lisansüstü Eitim ve Öretim Yönetmelii

Dokuz Eylül Üniversitesi Lisansüstü Eitim ve Öretim Yönetmelii Dokuz Eylül Üniversitesi Lisansüstü Eitim ve Öretim Yönetmelii AMAÇ VE KAPSAM Madde 1 a) Üniversiteleraras$ Kurul Ba&kanl$$ taraf$ndan haz$rlanan ve 01 Temmuz 1996 tarihinde yürürlüe konulan Lisansüstü

Detaylı

SINIF ÖRETMENLERNN DERSLERE LKN GÖRÜLER VE TERCH ETTKLER ÖRETM YÖNTEMLER: STANBUL ÖRNE. Cihangir DOAN *

SINIF ÖRETMENLERNN DERSLERE LKN GÖRÜLER VE TERCH ETTKLER ÖRETM YÖNTEMLER: STANBUL ÖRNE. Cihangir DOAN * SINIF ÖRETMENLERNN DERSLERE LKN GÖRÜLER VE TERCH ETTKLER ÖRETM YÖNTEMLER: STANBUL ÖRNE Cihangir DOAN * Özet Türkiye de Cumhuriyetin bandan itibaren snf öretmeni yetitirilmeye önem verilmi ve günümüzde

Detaylı

FEN BLGS, SOSYAL BLGLER VE SINIF ÖRETMENL ÖRENCLERNN BLGSAYAR DERSNE YÖNELK TUTUMLARI

FEN BLGS, SOSYAL BLGLER VE SINIF ÖRETMENL ÖRENCLERNN BLGSAYAR DERSNE YÖNELK TUTUMLARI Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 115-122 115 FEN BLGS, SOSYAL BLGLER VE SINIF ÖRETMENL ÖRENCLERNN BLGSAYAR DERSNE YÖNELK TUTUMLARI Hayati ÇAVU Yüzüncü

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER

PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER Prof. Dr. Ali EN 1 Normal dalm artlarn salamayan ve parametrik istatistik tekniklerinin kullanlmasn elverisiz klan durumlarn bulunmas halinde, eldeki verilere bal

Detaylı

INVESTIGATING THE STUDETS IDEAS ABOUT PROBLEM BASED LEARNING

INVESTIGATING THE STUDETS IDEAS ABOUT PROBLEM BASED LEARNING PROBLEME DAYALI ÖĞRENMEYE YÖNELĠK ÖĞRENCĠ GÖRÜġLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ(19. EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ KURULTAYI) ÖZET Araştırmanın amacı, öğrencilerin probleme dayalı öğrenme yaklaşımına yönelik görüşlerini değerlendirmektir.

Detaylı

2 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir:

2 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir: SORU 1: 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir: (i) Ayla dönütürülebilir yllk nominal %7,8 faiz oran ile her ay eit taksitler halinde

Detaylı

ELEKTRK KONUSUNUN MODELLEME YOLUYLA ÖRETMNN KAVRAMSAL ANLAMA, AKADEMK BAARI VE EPSTEMOLOJK NANÇLARA ETKS

ELEKTRK KONUSUNUN MODELLEME YOLUYLA ÖRETMNN KAVRAMSAL ANLAMA, AKADEMK BAARI VE EPSTEMOLOJK NANÇLARA ETKS 1 T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ ORTAÖRETM FEN VE MATEMATK ALANLAR ETM ANABLM DALI FZK ÖRETMENL PROGRAMI DOKTORA TEZ ELEKTRK KONUSUNUN MODELLEME YOLUYLA ÖRETMNN KAVRAMSAL ANLAMA, AKADEMK

Detaylı

EĞİTİM BİLİMLERİ. Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

EĞİTİM BİLİMLERİ. Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR EĞİTİM BİLİMLERİ ÇIKMIŞ SORULAR EĞİTİM BİLİMLERİ Tamamı Çözümlü Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ 2004 SORULAR 2002 2001 2003 2005 2006 2007 Gelişim Psikolojisi Öğrenme Psikolojisi Rehberlik Program Geliştirme Öğretim

Detaylı

Terapötik ileti imin bile enleri;

Terapötik ileti imin bile enleri; HASTA ve HASTA YAKINLARIYLA TERAPÖTK LETM letiim: "Kii ve çevresi arasnda iki yönlü ilikiyi ilgilendiren tüm aamalar" olarak tanmlanabilir. Terapotik letiim: Tedavi edici ya da tedaviye yardm eden, bir

Detaylı

LKÖRETM KNC KADEME (2005) TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMINDA GENEL AMAÇLAR - HEDEF/KAZANIMLAR

LKÖRETM KNC KADEME (2005) TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMINDA GENEL AMAÇLAR - HEDEF/KAZANIMLAR LKÖRETM KNC KADEME (2005) TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMINDA GENEL AMAÇLAR - HEDEF/KAZANIMLAR LKS* THE ASSOCIATION BETWEEN GENERAL TARGETS AND GOALS/ACQUISITIONS IN TURKISH LANGUAGE PROGRAM Erhan DURUKAN**

Detaylı

Ölçek Geli,tirme Çal.,malar.nda Kapsam Geçerlii için Kapsam Geçerlik &ndekslerinin Kullan.lmas.

Ölçek Geli,tirme Çal.,malar.nda Kapsam Geçerlii için Kapsam Geçerlik &ndekslerinin Kullan.lmas. XIV. Ulusal Eitim ilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eitim Fakültesi 28 30 Eylül 2005 DEN&ZL& Ölçek Geli,tirme Çal.,malar.nda Kapsam Geçerlii için Kapsam Geçerlik &ndekslerinin Kullan.lmas. Dr. Halil

Detaylı

I. Oturum Oturum Ba kan : Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10

I. Oturum Oturum Ba kan : Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10 09:30-09:50 Açl - Açl Konumalar I. Oturum Oturum Bakan: Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10 Namk Kemal Üniversitesinde Yürütülen Hassas Tarm Aratrmalar Bahattin AKDEMR S.Ü. Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar

Detaylı

Online Bilimsel Program Yönetici K lavuzu

Online Bilimsel Program Yönetici K lavuzu Online Bilimsel Program Yönetici Klavuzu Bu belgedeki bilgiler, ekiller ve program ilevi önceden haber verilmeksizin deitirilebilir. Tersi belirtilmedikçe, burada örnek olarak ad geçen kiiler, adresler,

Detaylı

İ İ Ö Ğ Ç Ö Ç

İ İ Ö Ğ Ç Ö Ç Ğİ İ İ Ğ İ İ Ğ İ Ö İ İ Ö Ğ Ç Ö Ç «İ Ğ Ç Ç İ İ Ö İ Ü Ü Ü Ü İ İ İ İ Ö İ İ İ İ İİ İ Ğ İ İ Ç Ü Ü Ç Ç Ç İ Ö İ İ İ İ İ İ Ü İ Ç İ Ü İ Ü İ .,*,* Ege Bamsz Denetim A.. hususlarda bilgilendirerek bamsz denetim

Detaylı

ORTAÖRETM ÖRENCLERNN ANNE BABAYA GÜVENL BALANMA DÜZEYLERNN DN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BLGS DERSNE YÖNELK TUTUMLARINA ETKS

ORTAÖRETM ÖRENCLERNN ANNE BABAYA GÜVENL BALANMA DÜZEYLERNN DN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BLGS DERSNE YÖNELK TUTUMLARINA ETKS ORTAÖRETM ÖRENCLERNN ANNE BABAYA GÜVENL BALANMA DÜZEYLERNN DN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BLGS DERSNE YÖNELK TUTUMLARINA ETKS Özet / Abstract Mehmet Kamil COKUN Aratrmann amac, ortaöretim örencilerinin anne babalarna

Detaylı

BÖLÜM 2 D YOTLU DO RULTUCULAR

BÖLÜM 2 D YOTLU DO RULTUCULAR BÖLÜ 2 DYOTLU DORULTUCULAR A. DENEYN AACI: Tek faz ve 3 faz diyotlu dorultucularn çalmasn ve davranlarn incelemek. Bu deneyde tek faz ve 3 faz olmak üzere tüm yarm ve tam dalga dorultucular, omik ve indüktif

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI Arş.Gör. Duygu GÜR ERDOĞAN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi dgur@sakarya.edu.tr Arş.Gör. Demet

Detaylı

ÖZELL?KLER? Sosyal etkile?imde yetersizlik. Göz konta??nda s?n?rl?l?k. Ortak ilgide s?n?rl?l?k. Ba?kalar?n?n yapt???na ilgisizlik

ÖZELL?KLER? Sosyal etkile?imde yetersizlik. Göz konta??nda s?n?rl?l?k. Ortak ilgide s?n?rl?l?k. Ba?kalar?n?n yapt???na ilgisizlik Otistik birey sosyal etkile?im, sözel ve sözel olmayan ileti?im, ilgi ve etkinliklerdeki s?n?rl?l??? erken çocukluk döneminde ortaya ç?kan ve bu özellikleri nedeniyle özel e?itim ile destek e?itim hizmetine

Detaylı

Bir torbada 6 beyaz 5 krmz ve 4 siyah bilye vardr. Torbadan rastgele çekilen 3 bilyenin a) Üçünün de beyaz olma olasl" b) Üçünün de ayn renkte olma

Bir torbada 6 beyaz 5 krmz ve 4 siyah bilye vardr. Torbadan rastgele çekilen 3 bilyenin a) Üçünün de beyaz olma olasl b) Üçünün de ayn renkte olma 1 Bir torbada 6 beyaz 5 krmz ve 4 siyah bilye vardr. Torbadan rastgele çekilen 3 bilyenin a) Üçünün de beyaz olma olasl" b) Üçünün de ayn renkte olma olasl" c) Üçünün de farkl renkte olma olasl" d) 1.

Detaylı

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA

Detaylı

Dr. GÜLER TOZKOPARAN. DL,YETERLLKLER ngilizce MS Office Uygulamalar2 (Word, Excel, PowerPoint) SPSS Paket Program2

Dr. GÜLER TOZKOPARAN. DL,YETERLLKLER ngilizce MS Office Uygulamalar2 (Word, Excel, PowerPoint) SPSS Paket Program2 Dr. GÜLER TOZKOPARAN Dokuz Eylül Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi, letme Bölümü Dokuz Çemeler Kampüsü 35160 Buca-zmir 0 232 420 41 80 / 2128 e-mail: g.tozkoparan@deu.edu.tr ETM Dokuz Eylül

Detaylı

Ayegül Pamukçu TURAN

Ayegül Pamukçu TURAN ORMAN KÖYÜ KALKINDIRMA KOOPERATFLERNN YÖNETC VE ÜYELERNN ORMAN EKOSSTEMLERNDEK BYOLOJK ÇETLL YERNDE KORUMA ETM PROJES (GEF SGP TUR/98/G52) P R O J E Y Ö N E T M Ayegül Pamukçu TURAN SUNU Gündelik yaantda

Detaylı

Belirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak Üzere Tasarlanm Elektrikli Teçhizat ile lgili Yönetmelik (73/23/AT)

Belirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak Üzere Tasarlanm Elektrikli Teçhizat ile lgili Yönetmelik (73/23/AT) Belirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak Üzere Tasarlanm Elektrikli Teçhizat ile lgili Yönetmelik (73/23/AT) BRNC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanmlar Amaç : Madde 1 Bu Yönetmeliin amac; Yönetmelik

Detaylı

Yaz Stajı I (ME 399) Ders Detayları

Yaz Stajı I (ME 399) Ders Detayları Yaz Stajı I (ME 399) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yaz Stajı I ME 399 Güz 0 0 0 0 4 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü Dersin Seviyesi

Detaylı

ÖZGEÇM!" Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Hem#irelik Istanbul Üniversitesi Florence Nıghtıngale Hem#irelik Yüksekokulu. Görev Unvanı Görev Yeri Yıl

ÖZGEÇM! Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Hem#irelik Istanbul Üniversitesi Florence Nıghtıngale Hem#irelik Yüksekokulu. Görev Unvanı Görev Yeri Yıl Adı Soyadı: BURÇ!N (KISA) I"IK Do#um Tarihi: 12/06/1979 Unvanı: Yard. Doç. Dr. Ö#renim Durumu: Doktora ÖZGEÇM!" Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hem#irelik Istanbul Üniversitesi Florence Nıghtıngale Hem#irelik

Detaylı

ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 1 Sayı: 2 Aralık 2010

ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 1 Sayı: 2 Aralık 2010 ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 1 Sayı: 2 Aralık 2010 KAVRAM HARTALARI LE NOT TUTMANIN LKÖRETM ÖRENCLERNN DNLEDN ANLAMA

Detaylı

ASMOLEN UYGULAMALARI

ASMOLEN UYGULAMALARI TURGUTLU TULA VE KREMT SANAYCLER DERNE ASMOLEN UYGULAMALARI Asmolen Ölçü ve Standartlar Mart 2008 Yayn No.2 1 ASMOLEN UYGULAMALARINDA DKKAT EDLMES GEREKL HUSUSLAR Döeme dolgu tulas, kil veya killi topran

Detaylı

MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS

MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS THE EFFECT OF PUZZLE EXPERINCE TO THE STUDENTS SUCCESS IN MATHS TEACHING Yrd.Doç.Dr. EMN AKKAN ÖZET Bu çalımanın amacı; bulmaca etkinliinin, ilköretim

Detaylı

Fraktal Kart Etkinliiyle Fraktal Geometriye Giri

Fraktal Kart Etkinliiyle Fraktal Geometriye Giri Elementary Education Online, 9(1), tp: 1-6, 2010. lkö retim Online, 9(1), ou:1-6, 2010. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Fraktal Kart Etkinliiyle Fraktal Geometriye Giri Fatih KARAKU+ Karadeniz

Detaylı

Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları

Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları Murat Demirbaş 1, Mustafa Bayrakci 2, Mehmet Polat Kalak 1 1 Kırıkkale University, Education Faculty, Turkey 2 Sakarya University, Education Faculty,

Detaylı

GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM

GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM KTAP NCELEMES GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM Editörler: Arif Altun ve Sinan Olkun Orhan KARAMUSTAFAOLU Yrd.Doç.Dr., Amasya Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Dekan Yrd., AMASYA

Detaylı

5E MODEL NE GÖRE HAZIRLANMI DERS PLANI. Fen ve Teknoloji. 6. S n f. Fiziksel De i im. 40 dakika

5E MODEL NE GÖRE HAZIRLANMI DERS PLANI. Fen ve Teknoloji. 6. S n f. Fiziksel De i im. 40 dakika 5E MODELNE GÖRE HAZIRLANMI DERS PLANI BÖLÜM 1 Dersin Ad: Snf: Ünitenin Ad/No: Konu: Önerilen Süre: Fen ve Teknoloji 6. Snf Maddenin Tanecikli Yaps/3. Ünite Fiziksel Deiim 40 dakika BÖLÜM 2 Örenci Kazanmlar:

Detaylı

Öretmen Adaylarının letiim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalıma

Öretmen Adaylarının letiim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalıma Öretmen Adaylarının letiim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalıma Kevser Baykara Pehlivan Mula Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Eitim Bilimleri Bölümü E-posta: baykara@mu.edu.tr ÖZ: Bu çalımada, Hacettepe

Detaylı

V.A.D. Yaklamnn avantajlar. Ünite 9 Veri Ak Diagramlarnn Kullanm. Ana Konular. Temel semboller. Harici Varlklar. Veri Ak Diagramlar

V.A.D. Yaklamnn avantajlar. Ünite 9 Veri Ak Diagramlarnn Kullanm. Ana Konular. Temel semboller. Harici Varlklar. Veri Ak Diagramlar V.A.D. Yaklamnn avantajlar Ünite 9 Veri Ak Diagramlarnn Kullanm Sistem Analiz ve Tasarm Sedat Telçeken Verinin hareketinin hikayeletirilmesine nazaran 4 avantaj mevcuttur. Teknik uygulamann gerçekletirilmesinden

Detaylı

ÇEVRM Ç ETM UYGULAMALARINA LKN ÖRETM ELEMANI VE ÖRENC GÖRÜLERNN BELRLENMES

ÇEVRM Ç ETM UYGULAMALARINA LKN ÖRETM ELEMANI VE ÖRENC GÖRÜLERNN BELRLENMES ÇEVRM Ç ETM UYGULAMALARINA LKN ÖRETM ELEMANI VE ÖRENC GÖRÜLERNN BELRLENMES Muharrem TANYILDIZI Çetin SEMERC * Özet Aratrmann genel amac, çevrim içi eitim uygulamalarna ilikin öretim eleman ve örenci görülerini

Detaylı

BÖLÜM III ÖĞRETİMİN TEMEL ESASLARI

BÖLÜM III ÖĞRETİMİN TEMEL ESASLARI BÖLÜM III ÖĞRETİMİN TEMEL ESASLARI Temel Tanım ve Kavramlar... 28 Öğrenme ile İlgili İlkeler... 31 Öğrenme Yaşantılarının Temelleri... 31 Öğrenim Yaşantılarını Planlama ve Yönetme ile İlgili İlkeler...

Detaylı

YAZARA GÖRE ALFABETIK DZN

YAZARA GÖRE ALFABETIK DZN YAZARA GÖRE ALFABETIK DZN Yazar Adı Yazı Adı Sayfa Sayı Ahmet Duman Ali Gültekin Arzu Kunt Kurucaova Kasabasında(Konya) Yaylacılık Faaliyetleri Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Eletiri Kültürüne Örnek

Detaylı

1. Sabit Noktal Say Sistemleri

1. Sabit Noktal Say Sistemleri 2. SAYI SSTEMLER VE KODLAR Say sistemleri iki ana gruba ayrlr. 1. Sabit Noktal Say Sistemleri 2. Kayan Noktal Say Sistemleri 2.1. Sabit Noktal Say Sistemleri 2.1.1. Ondalk Say Sistemi Günlük yaantmzda

Detaylı

The effect of creative and critical thinking based laboratory applications on academic achievement and science process skills

The effect of creative and critical thinking based laboratory applications on academic achievement and science process skills Elementary Education Online, 6(3), 377-389, 2007. lköretim Online, 6(3), 377-389, 2007. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr The effect of creative and critical thinking based laboratory applications

Detaylı

ARTVN L GELME PLANI. Artvin l Geneli-2000. Bilinmeyen 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4

ARTVN L GELME PLANI. Artvin l Geneli-2000. Bilinmeyen 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 ARTVN L GELME PLANI Artvin l Geneli-2000 Bilinmeyen Erkek 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 Kad n Y a Gruplar 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34. 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 12 9 6 3 0 3 6 9 12 % NÜFUS

Detaylı

OKULLARIMIZDA NEDEN NİÇİN NASIL KAYNAŞTIRMA YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE AİLE KILAVUZU

OKULLARIMIZDA NEDEN NİÇİN NASIL KAYNAŞTIRMA YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE AİLE KILAVUZU OKULLARIMIZDA NEDEN NİÇİN NASIL KAYNAŞTIRMA YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE AİLE KILAVUZU KOORDİNATÖR Murat GÜRKAN Genel Müdür Yardımcısı KOORDİNATÖR YARDIMCISI Mahmut ÖZBUĞA Şube Müdürü HAZIRLAMA KOMİSYONU Murat

Detaylı

İLKÖĞRETİMDE KARŞILAŞILAN MATEMATİKSEL ZORLUKLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

İLKÖĞRETİMDE KARŞILAŞILAN MATEMATİKSEL ZORLUKLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ İLKÖĞRETİMDE KARŞILAŞILAN MATEMATİKSEL ZORLUKLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Editörler: Erhan Bingölbali Mehmet Fatih Özmantar 4. Baskı TEEKKÜR Bu kitap bir yl süren titiz bir çalmann neticesinde ve birçok

Detaylı

OPTK KONUSUNUN 9. SINIF MÜFREDATINA ALINMASININ ÖRENC BAARISINA ETKS

OPTK KONUSUNUN 9. SINIF MÜFREDATINA ALINMASININ ÖRENC BAARISINA ETKS Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 157-165 157 OPTK KONUSUNUN 9. SINIF MÜFREDATINA ALINMASININ ÖRENC BAARISINA ETKS Sebahaddin ALPTEKN Kırehir Anadolu

Detaylı

OKULLARIMIZDA NEDEN NİÇİN NASIL KAYNAŞTIRMA YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE AİLE KILAVUZU

OKULLARIMIZDA NEDEN NİÇİN NASIL KAYNAŞTIRMA YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE AİLE KILAVUZU OKULLARIMIZDA NEDEN NİÇİN NASIL KAYNAŞTIRMA YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE AİLE KILAVUZU KOORDİNATÖR Murat GÜRKAN Genel Müdür Yardımcısı KOORDİNATÖR YARDIMCISI Mahmut ÖZBUĞA Şube Müdürü HAZIRLAMA KOMİSYONU Murat

Detaylı

WEB TABANLI YAPAY ZEKA TEKN KLER (PROJE NO : FEN-E-050608-138)

WEB TABANLI YAPAY ZEKA TEKN KLER (PROJE NO : FEN-E-050608-138) T.C. MARMARA ÜNVERSTES MSEL ARATIRMA PROJELER KOMSYONU BAKANLII PROJE RAPORU WEB TABANLI YAPAY ZEKA TEKNKLER M SIMÜLATÖRLERN HAZIRLANMASI (PROJE NO : FEN-E-050608-138) Proje Yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Mehmet

Detaylı