Okullarda Kullanılan Sınavlar ve Özellikleri

Transkript

1 Okullarda Kullanılan Sınavlar ve Özellikleri 1

2 Sınav Hazırlamada Dikkat Edilecekler Ölçme aracı amaca uygun olmalıdır Sınav mutlaka planlanmalıdır Bir madde bir bilgiyi yoklamalıdır. Sorular açık ve net olmalıdır. Soru sayısı amaca uyacak sayıda olmalıdır. Soru cümlesi bir kitaptan aynı şekilde alınmamalıdır. Sınav öğrenci seviyesine uygun olmalıdır. 2

3 Sınav Hazırlamada Dikkat Edilecekler Her güçlük düzeyinde soru sorulmalıdır Sorularda ipucu bulunmamalıdır. Yönerge bulunmalıdır Sorular birbirinden bağımsız olmalıdır Her soru önemli bir davranışı yoklamalıdır Soru hazırlamada belirtke tablosu kullanılmalıdır. Sorular bilişsel alanları kapsamalıdır. Her sınavda aynı sorular sorulmamalıdır. Puanlama objektifliği sağlanmalıdır. Sınav süresi yeterli olmalıdır. 3

4 Taksonomi (hedef davranışları sınıflama yöntemi) Bilişsel Alan: Zihinsel faaliyetlerle ilgilidir. Bireyin maksimum performansı ile ilgilidir. Bilgi-kavrama-uygulamaanaliz-sentez-değerlendirme basamakları vardır. Geçerliği daha yüksektir. Dolaylı ölçme ile tespit edilir. Duyuşsal Alan :Duygusal kökenli faaliyetlerdir.ilgi-tutumyönelim-motivasyon-kaygı-kişilik-değer yargıları gibi. Dolaylı ölçme ile elde edilir. Geçerliği daha düşüktür. Psikomotor Alan: Vücut organ yada organlarının yaptığı faaliyetlerdir. Ürüne göre ve sürece göre olmak üzere ikiye ayrılır. Doğrudan ölçme ile elde edilir. 4

5 Bilgi Hedef Davranışların Sınıflandırılması Bilişsel Alan (Zihinsel Faaliyetler) -Tanıma ve hatırlamayı içerir -Ölçme tanımları, çeşitleri gibi. Kavrama -Başka bir biçimde ifade edebilme -Örnek verme,grafik yorumlama Uygulama -Bir bilgiyi yeni bir durumda kullanma -İngilizce konuşma, mod medyanı bulma. Analiz -Bir bilgi bütününü parçalara ayırma -Bir kompozisyonu bölümlere ayırma Sentez -Özgün bir ürün oluşturma -Özgün bir öykü yazabilme gibi Değerlendirme -Bilgi ile ilgili yargıda bulunma, karar verme, eleştirme, ölçütle karşılaştırma -Öyküyü, özelliklerine göre eleştirme. Duyuşsal Alan (İlgi-Tutum-Güdü-Kişilik) Alma -Farkına varma, uyarıcıları fark etme -Sokak çocuklarının farkında olma Tepkide bulunma -Bir tepki verme, istekli olma -Sokak çocuklarına yardıma istekli olma Değer verme -Özelliği kendiliğinden arama, -Sokak çocukları tv programlarını takip Örgütleme -Değerleriyle birleştirip hayatına katma -Sokak çocuklarına kermes düzenleme Nitelenmişlik(kişilik haline getirme) -Değeri kişiliğinin bir parçası yapma -Kendini sokak çocuklarına adayabilme Psikomotor Alan (Organların Becerisi) Algılama -Beceri ile ilgili uyarıcıları algılama -Bir spor salonundaki çalışmaları algılama Kurulma -Beceri yapmak üzere hazır bekleme -Minder başında düz takla için hazır olma Kılavuzla yapma -öğreticiye bakarak yapma -Öğretmen rehberliğinde düz takla atma Mekanizma -Kendi başına rahatça yapabilme, alışkın -Kendi başına düz takla atma Karmaşık faaliyet(beceri) -Düşünmeksizin yerine getirme -Düşünmeksizin kurallı düz takla atma Duruma uydurma -Hareketi yeni bir durumda kullanabilme -Evde, çimde düz takla atma Yaratma -Özgün yeni bir hareket geliştirme -Yeni bir takla atma biçimi geliştirme 5

6 Eğitimde Kullanılan Ölçme Araçları Bilişsel Alan Duyuşsal Alan Psikomotor Alan -Yazılı yoklamalar -Çoktan seçmeli testler -Sözlü yoklamalar -Boşluk doldurmalı testler -Eşleştirmeli testler -Doğru-yanlış testleri -Tutum ölçekleri -İlgi envanterleri -Değer ölçekleri -Gözlem tekniği -İş ve performans testleri 6

7 Yazılı Yoklamalar -Soru sayısı az Özellikler -Cevaplama bağımsızlığı vardır -Cevap kesin doğru-kesin yanlış yoktur -Cevabı öğrenci bulduğundan köklü bilgiler ölçülür. -Soru sayısı sınav süresi ile sınırlıdır -Yazı güzelliği ve düzene bakıldığında geçerliliği düşer. -Kompozisyon becerisi gerekir. -Yanlış öğrenmelerin kaynağını verir. -İstatistiki işlem yapılamaz -üst düzey zihinsel beceri ölçer -Şişirme yoluyla cevaplama yapılabilir Güvenirlik/ Geçerlik/Kullanlışlılık -Şans başarısı yoktur - Güvenirlik, geçerlik, güçlük, sayısal olarak tespit edilemez. -Kapsam geçerliliği düşüktür. -Herkese farklı puan verildiğinden güvenirliği düşüktür. -Farklı yorumlama güvenirliği düşürür. Puanlaması -Genel izlenimle puanlama.kağıdın tamamının okunup genel bir not verilmesi. En çok puanlama hatası yapılan yöntemdir. -Sınıflama yoluyla puanlama. Genel izlenime göre pekiyi, iyi, orta, iyi gibi not verilir. Daha az hata verir. Kalabalık gruplarda zordur. -Sıralama yoluyla puanlama: Bütün kağıtlar okunup -Hazırlaması kolay, karşılaştırılarak sıraya konur. En değerlendirmesi zaman alır. yüksekten düşüğe doğru puan verilir. -Cevap anahtarlı ve puanlama cetvelli puanlama: 7

8 Yazılı Yoklamaların Kullanım Yeri Öğrenci sayısı az ise Öğrencilerin yazılı ifade gücü, imla ve dilbilgisini ölçmede Üst düzey zihinsel faaliyetleri ölçmede Öğretmen çoktan seçmeli testleri hazırlamada tecrübesiz ise Zaman az ise Öğrencilerin gelecekleriyle ilgili durumlarda subjektif olduğundan kullanılmamalıdır 8

9 Yazılı Yoklamalarda Puanlama Güvenirliği Bütün öğrencilerin her bir sorusunu sırayla okumak. Önce tüm birinci soruları. Cevap kağıtları okunurken ad ve soyadın bulunduğu yerin kapatılması. İki farklı puanlayıcı kullanmak Bir cevap anahtarı hazırlamak. Öğrenci seviyesine uygun olmalı Sorular ve süresinin dengeli olması Sorular açık ve anlaşılır olmalı Sorular yazılı olarak verilmeli. Bir yönerge bulunmalı Açık kitap uygulamasından kaçınılmalı Seçimlik sorular eşit ağırlıkta olmalı. Sorular ve puanlama önceden belirlenmeli 9

10 Sözlü Yoklamalar Olumlu Yönleri Olumsuz Yönleri -Sentez ve değerlendirme gibi davranışları yazılı yoklama ile birlikte en ileri düzeyde ölçer. -Sözlü anlatım yeteneği, topluluk karşısında konuşma becerisi için en uygun sınavdır. -Problem çözme konularında uygun bir ölçme aracıdır. -Şans başarısı yoktur. -Cevaplayıcının fiziksel ve kişisel özellikleri devreye girer. -Bir defada bir kişi sınava alındığından fazla kişiye uygulanamaz. -Kapsam geçerliliği düşüktür. -Her öğrenciye aynı güçlükte sorulamaz. -Her soruya eşit zaman verilemez. -İçine kapanık, utangaç öğrenci için uygun değildir. -Düşünme zamanı sınırlıdır -değerlendirmesi en subjektif olandır -Uygulama zamanı uzundur Çekingen öğrencilerde sıkıntı olabilir Hazırlanması, çoğaltılması kolay ve ekonomik olmasına karşılık, cevaplanması ve puanlanması zordur. 10

11 Sözlü Yoklamada Dikkat Edilecek Hususlar Sorular sınavdan önce hazırlanmalı, her öğrenciye farklı soru sorulmalı Öğrencinin yalnızca cevabı puanlanmalı, kişisel ve fiziki özelliklerine bakılmamalıdır. Cevap önce + - gibi sembollerle işaretlenmeli, sonra puanlama yapılmalıdır. Belli bir günde tüm öğrencilere eşit seviyede ve zamanında soru sorulmalı, puanlama cevap anında yapılmalıdır. Öğrenci psikolojik olarak hazırlanmalıdır. Sözlü notunun dönem sonu notuna etkisi az olmalıdır. 11

12 Kısa Cevaplı Sınavlar Türü Özelliği Geçerlik Kullanışlılık -Boşluk doldurma gibi(eksik cümle) -Soru cümlesi şeklinde -Cevap en fazla bir kelime, tarih, rakam yada en fazla bir cümledir. -Cevabı öğrenci kendisi yazar. -Boşluk üçten fazla olmamalıdır. -Puanlama anahtarı yapılmalıdır. -İleri düzeyde bilgi ölçülemez. -Kapsam geçerliliği ve objektiflikte kompozisyona göre daha fazladır.ama tam değildir. -Şans faktörü en düşük olan ölçme aracıdır. -Hazırlanması, çoğaltılması zor, cevaplanması ve puanlanması kolaydır. -Her eğitim seviyesinde uygulanır. En önemli sakıncası hatırlama düzeyinde bilgi ölçer. 12

13 Kısa Cevaplı Sınavlarda Dikkat Edilecek Hususlar Soru açık ve seçik olmalıdır. Her soru bir davranışı ve önemli bir bilgiyi yoklamalıdır. Soruların tek ve kesin cevabı olmalıdır. Kitabi ifade olmamalıdır Sorular başka sorulara ipucu olmamalıdır. Boşluklar soruların sonunda olmalıdır Boşluk doğru cevap verildiğinde dolmalıdır. Boş bırakılan kısım fazla olmamalıdır. 13

14 Doğru Yanlış Testleri Özelliği Geçerlik/Güve nirlik Kullanışlılık -Şans başarı oranı en yüksektir testtir. (% 50) -Yanlış öğrenmelerin kaynağını vermez. -Bilgi basamağını ölçen en iyi testtir. -Yönerge kısa ve basittir. -Çok sayıda soru sorulur -Şans başarısından doğan hata oranı çok yüksek olduğundan güvenirliği etkilenir. -Geçerliliği yüksektir. -Puanlama kolay ve objektiftir. -Hazırlanması, çoğaltılması, cevaplanması ve puanlanması kolaydır. Şans başarısı en yüksek testtir. Bilgi basamağını ölçen en iyi testtir. Düzeltme formülü uygulamak güvenirliği artırır. 14

15 Doğru Yanlış Testlerinde Dikkat Edilecek Hususlar Her soru bir davranışı ölçmelidir. Her madde kesinlikle doğru ya da yanlış olmalıdır. Her madde kısa ve açık olmalıdır. Çift olumsuz ifade kullanılmamalıdır. Bir maddede birden fazla yanlış fikir olmamalı Madde uzunlukları birbirine yakın olmalıdır. Ezber bilgi sorulmamalı Yanlış ve doğru kendisini belli etmemeli Maddelerin sistematik sıralanmadan yarısı doğru, yarısı yanlış olmalıdır. 15

16 Doğru Yanlış Testlerinin Sınırlılıkları Yanlış öğrenmeleri ortaya koymaz Yanlış cümle vermek eğitime uygun değildir % 50 gibi bir şans faktörü vardır Kitabi ifadelerin kullanılmasına imkan tanır Yalnızca bilgi basamağını ölçer 16

17 Çoktan Seçmeli Testler Türü Özelliği Geçerlik/ Güvenirlik Kullanışlılık -Tek doğru cevaplı -Doğru cevap -En doğru cevaplı içindedir. -Birden fazla doğru -Çok soru -Bileşik cevaplı sorulabilir -Doğru cevabı gizli -İstatistiki uygulamalar -Olumsuz köklü yapılabilir. -Kökü eksik cümle -Sentez ve -Ortak köklü değerlendirme -Ortak seçenekli hariç diğer bilişsel alanları ölçer. - -Geçerlik ve güvenirliği en yüksek olan test tekniğidir. -Değerlendirmesi objektiftir. -Hazırlanması, çoğaltılması zor, cevaplanması ve puanlanması kolaydır. -Uzmanlık ister. -Şans başarısı -Seçenek sayısı azaltılsa da arttıkça şans tamamen başarısı azalır ortadan kalkmaz. Geçerlik ve güvenirliği en yüksek olan test tekniğidir. 17

18 Çoktan Seçmeli Testler Madde kökü: sorunun sorulduğu kısım Seçenekler:muhtemel cevap şıkları (a-b-c-d-e) Anahtarlanmış cevap: Şıklardaki doğru yada en doğru şık (a) Çeldiriciler: Öğrenme eksiğini ve yanlış öğrenmeyi ortaya çıkaran seçenekler (b-c-d-e) 2001 KPSS sorusu. Soru sayısı ilköğretim için 3 seçenekli için 4 seçenekli, orta ve yüksek öğretim için ise 5 seçenekli olmalıdır. 18

19 Madde Kökü Hazırlarken Dikkat Edilecekler O madde ile ilgili davranışı yoklamalıdır Açık ve net olmalı. Ne sormak istediği anlaşılmalı Maddeler birbirinden bağımsız olmalı. Bir madde diğerinin cevabı olmamalı Kitabi ifadelerden kaçınılmalı Doğru cevabı gizlemek için şaşırtma yapılmamalı Olabildiğince az kelime kullanılmalı Cümle yapısı dilbilgisi kurallarına uygun olmalı Olumsuz kelimenin altı çizilmeli 19

20 Çeldiricilerde Olması Gereken Özellikler Madde kökü ile bağlantılı olmalıdır. Anlatım net ve açık olmalıdır. Az bilinen kelimelere yer verilmemeli Dilbilgisi kurallarına uygun olmalı Cevap uzunlukları eşit olmalı Hepsi seçeneği kullanılmamalı Doğru cevaplar seçeneklere dengeli dağılmalı 20

21 Çeldiricilerde Olması Gereken Özellikler Cevaplar kesin olmalı Sayı ile ilgili seçenekler büyükten küçüğe yada küçükten büyüğe doğru sıralanmalı Doğru cevaplar sırayla değil rasgele sıralanmalı Bilenle bilmeyeni ayırmalıdır. Bileni yanıltmamalı, bilmeyeni çeldirmelidir. Çeldiricilerde anlam paralelliği olmalıdır. Her soru için aynı sayıda çeldirici olmalıdır. Bilmeyen öğrenciye doğru cevabı işaret etmemelidir. Çeldiriciler birbirinden bağımsız olmalıdır. 21

22 Çoktan Seçmeli Madde Çeşitleri Kökü soru kipinde olanlar: Kök soru cümlesidir. Olumlu ve olumsuz olarak ikiye ayrılır.(hangisidir-hangisi değildir) Kökü eksik cümle olanlar: Tek doğru cevap isteyenler En doğru cevabı isteyenler Ortak köklü maddeler: Üst düzey zihinsel yetenek ve becerileri ölçer Ortak seçenekli maddeler: 22

23 Eşleştirme Testleri Olumlu Özelliği -Puanlaması objektiftir. -Cevaplaması kolaydır. -Puanlamaya başka değişkenler karışmaz. -Çeldirici hazırlama sıkıntısı yaratmaz. -Soru sayısı fazladır -Kim, ne, nerede, ne zaman gibi soruların cevabını oluşturan bilgilerde oldukça kullanışlıdır. Olumsuz Yönleri -Yanlış öğrenmelerin kaynağını vermez. -Analize kadar ölçer ancak sentez ve değerlendirmeyi ölçemez. Kullanışlılık -Hazırlanması, çoğaltılması, cevaplanması ve puanlanması kolaydır. 23

24 Eşleştirme Testlerinde Dikkat Edilecekler Öncüllerle cevaplar arasında bir ilişki olmalıdır. Madde sayısı 6 dan az 15 den fazla olmamalıdır. Öncüllerle cevapların sayısı aynı olmamalıdır. Öncüller solda cevaplar sağda olmalıdır. Cevaplar anlamlı bir sıra ile yazılmalıdır.alfabetik, rakam ise büyüklük sırası olmalı Eşleştirme maddelerinin tümü aynı sayfada olmalıdır. Cevaplar öncüllerden 3-6 arasında fazla olmalıdır. 24

25 Testlerde Enler Üst düzey davranışı en iyi ölçen : yazılı ve sözlü En subjektif: Sözlü En objektif: Çoktan seçmeli Hatırlamayı ve bilgiyi en iyi ölçen: kısa cevap Bilgi basamağını en iyi ölçen: Doğru yanlış Geçerliliği ve güvenirliği en yüksek: çoktan seçmeli Geçerliliği ve güvenirliği en düşük : Sözlü Şans başarısının en fazla olduğu: doğru yanlış Şans başarısı en düşük: Kısa cevaplı 25