Bölüm Dersin Kodu Dersin Adı SOSYOLOJİ SOSSO092 SOSYAL BİLİMLERDE METOD Kredi AKTS Türü (Seçmeli - Zorunlu) (Ön Koşul, Bağlantı Koşul)

Transkript

1 Bölüm Dersin Kodu Dersin Adı SOSYOLOJİ SOSSO092 SOSYAL BİLİMLERDE METOD Kredi AKTS Türü (Seçmeli - Zorunlu) Derse kabul koşulları (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) Öğretim dili 2 3 Zorunlu Yok TÜRKÇE Dersin işleniş yöntemi Derse Devam Zorunluluğu KONFERANS Dersin içeriği Derste toplumsal araştırmaların nasıl gerçekleştireceğine ilişkin temel yöntemsel adımların katılımcılarla paylaşılacaktır. Bu kapsamda araştırma sorusu geliştirme, hipotez oluşturma, teoriyle ve kavramlarla ilişki kurma vb. temel aşamaların aktarılması hedeflenmektedir. Derste teori ve araştırma arasındaki etkileşim değerlendirilerek sosyolojik yaklaşımların gelişmesinde araştırmanın oynadığı rol ele alınacaktır. Katılımcılar ders kapsamında bir araştırma planı hazırlayacaklardır. Bu nedenle katılımcıların dersin başında konu belirleyerek bir araştırma tasarlamaları ve bunu ders sonunda nihayete erdirmeleri beklenmektedir. 70% Dersin amaçları Toplumsal meseleleri sistematik bir biçimde anlamayı sağlamak için gerekli olan yöntemleri katılımcılarla tanıştırmak bu dersin temel amacıdır. Dersin Öğrenme Çıktıları Dersin alan öğretimini sağlamaya yönelik katkısı Toplumsal sorunlara ilişkin eleştirel, çok yönlü ve çözümleyici yaklaşım geliştirerek araştırma ve öneri sunma becerisi kazanma Sosyolojide araştırma yöntem ve tekniklerine ilişkin kuramsal bilgi ve uygulama deneyimine sahip olma, uygun sosyolojik yöntem ve araştırma tekniğini seçme, kuram ile uygulama arasında bağ kurma becerisi kazanma Sosyolojide araştırma yöntem ve tekniklerine ilişkin kuramsal bilgi ve uygulama deneyimine sahip olma, uygun sosyolojik yöntem ve araştırma tekniğini seçme, kuram ile uygulama arasında bağ kurma becerisi kazandırmaktadır. 1

2 Kaynaklar (Kitap, Metin, vs.) Dersin kaynakları her bir hafta için ayrı ayrı gösterilmiştir. Hafta 1 18 Eylül 2017 Hafta 2 25 Eylül 2017 Haftalık Konu Başlıkları Giriş: Kavramlar, Yöntem ve Dersin Çerçevesi Toplumsal Gerçekliği Kavramak: İnsan, Tarih ve Toplum Okumalar Ders izlencesi C. Wright Mills, Sosyolojik Tahayyülün Vaat Ettikleri, Sosyolojik Tahayyül (çev. Ömer Küçük) içinde (s ). İstanbul: Hiç Yayınları, C. Wright Mills, Düşünsel Zanaatkarlık Üzerine, Sosyolojik Tahayyül (çev. Ömer Küçük) içinde (s ). İstanbul: Hiç Yayınları, Hafta 3 02 Ekim 2017 Bilim ve Toplumsal Araştırma Neuman, W. Lawrence, Bilim ve Araştırma, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s. 1-34). Ankara: Yayın Odası, Doğan Özlem, Doğa Bilimleri ve Sosyal Bilimler Ayrımının Dünü ve Bugünü Üzerine, Siyaset, Bilim ve Tarih Bilinci içinde (s ). Ankara, İmge Kitabevi, Keith F. Punch, Temel Meseleler, Sosyal Araştırmalara Giriş (çev. Dursun Bayrak, H. Bader Aslan, Z. Akyüz) içinde (s ), Ankara: Siyasal Kitabevi, Hafta 4 09 Ekim 2017 Toplumsal Araştırmanın Doğası ve Süreci Derek Layder, Araştırma Sürecinin Unsurları Sosyolojik Araştırma Pratiği (çev. Serdar Ünal) içinde (64-92). Ankara: Heretik Yayınları. Niyazi Karasar, Araştırma Süreç ve Teknikleri Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (s ). Nobel Yayıncılık, Ankara,

3 Hafta 5 16 Ekim 2017 Bir Araştırma Projesi Tasarlama ve Araştırma Sorusunu Geliştirme Keith F. Punch, Araştırma Soruları, Sosyal Araştırmalara Giriş (çev. Dursun Bayrak, H. Bader Aslan, Z. Akyüz) içinde (s ), Ankara: Siyasal Kitabevi, Neuman, W. Lawrence, Metodolojinin Anlamları, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s ). Ankara: Yayın Odası, Hafta 6 23 Ekim 2017 Toplumsal Araştırma Stratejileri Derek Layder, Teori ve Araştırma Arasındaki Bağlantılar Sosyolojik Araştırma Pratiği (çev. Serdar Ünal) içinde (27-57). Ankara: Heretik Yayınları. Neuman, W. Lawrence, Kuram ve Araştırma, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s ). Ankara: Yayın Odası, Keith F. Punch, Araştırma Sorularından Verilere, Sosyal Araştırmalara Giriş (çev. Dursun Bayrak, H. Bader Aslan, Z. Akyüz) içinde (s ), Ankara: Siyasal Kitabevi, Hafta 7 30 Ekim 2017 Toplumsal Araştırmada Literatür Değerlendirmesi Neuman, W. Lawrence, Literatür Değerlendirmesi ve Etik Kaygılar, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s ). Ankara: Yayın Odası, Howard, S. Becker, Literatür Karşısında Dehşete Düşmek Sosyal Bilimcilerin Yazma Çilesi & Yazımın Sosyal Organizasyonu Kuramı, (Çev. Şerife Geniş) içinde (s ). Ankara: Heretik Yayınları,

4 Hafta 8 06 Kasım 2017 Araştırma Ödevleri Tartışma Hafta 9 13 Kasım 2017 Araştırma Modeli ve Türleri Neuman, W. Lawrence, Araştırmanın Boyutları, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s ). Ankara: Yayın Odası, Birsen Gökçe, Toplumsal Araştırmaların Sınıflandırılması, Toplum Bilimlerde Araştırma içinde (s ). Ankara, Savaş Yayınevi, Niyazi Karasar, Yöntem Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (s ). Nobel Yayıncılık, Ankara, Keith F. Punch, Nicel Araştırma Tasarımı, Sosyal Araştırmalara Giriş (çev. Dursun Bayrak, H. Bader Aslan, Z. Akyüz) içinde (s ), Ankara: Siyasal Kitabevi, Hafta Kasım 2017 Nicel Araştırmanın Doğası Neuman, W. Lawrence, Nitel ve Nicel Araştırma Tasarımları, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s ). Ankara: Yayın Odası, John W. Creswell, Nicel Yöntemler (Çev. Ed. Selçuk Beşir Demir) Araştırma Deseni içinde (s ). Ankara: Eğiten Kitap, Keith F. Punch, Nicel Verileri Toplamak, Sosyal Araştırmalara Giriş (çev. Dursun Bayrak, H. Bader Aslan, Z. Akyüz) içinde (s ), Ankara: Siyasal Kitabevi, Hafta Kasım 2017 Nitel Araştırmanın Doğası Philipp Mayring, Nitel Düşüncenin Tarihi ve Nitel Düşünce Kuramı Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş (çev. M. Sezai Durgun, Adnan Gümüş) içinde (s ), Bilgesu 4

5 Yayıncılık, Ankara, John W. Creswell, Nitel Yöntemler (Çev. Ed. Selçuk Beşir Demir) Araştırma Deseni içinde (s ). Ankara: Eğiten Kitap, Keith F. Punch, Nitel Araştırma: Genel Görünüm, Tasarım ve Temellendirilmiş Kuram, Sosyal Araştırmalara Giriş (çev. Dursun Bayrak, H. Bader Aslan, Z. Akyüz) içinde (s ), Ankara: Siyasal Kitabevi, Hafta Aralık 2017 Nitel ve Nicel Ayrımından Vazgeçmek Belkıs Kümbetoğlu, Sosyal Bilimlerde Farklı Yaklaşımlar, Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma içinde (s ). İstanbul, Bağlam Yayınları, Elif Kuş, Nicel Araştırma Teknikleri ile Nitel Araştırma Tekniklerinin Karşılaştırılması Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri içinde (s ). İstanbul, Anı Yayıncılık, Hafta Aralık 2017 Karma Yöntemli Araştırma: Nicel ve Nitel Araştırmayı Birleştirmek John W. Creswell, Karma Yöntemler (Çev. Ed. Selçuk Beşir Demir) Araştırma Deseni içinde (s ). Ankara: Eğiten Kitap, Keith F. Punch, Karma Yöntemler ve Değerlendirme Ölçütleri, Sosyal Araştırmalara Giriş (çev. Dursun Bayrak, H. Bader Aslan, Z. Akyüz) içinde (s ), Ankara: Siyasal Kitabevi, Hafta Aralık 2017 Toplumsal Araştırmalarda Ahlak ve Siyaset Pierre Bourdieu, Bilimin Toplumsal Kullanımları Bilimsel Alanın Klinik Bir Sosyolojisi İçin, (Çev. Levent Ünsaldı), (s ). Ankara: Heretik, Theodor Adorno, Sosyoloji ve Ampirik Araştırma Methodos: Kuram ve Yöntem Kenarından (edt. Dilek Hattatoğlu ve Gökçen Ertuğrul) içinde (s ). İstanbul: Anahtar Kitaplar. 5

6 DERSİN ÖĞRENİM ÇIKTILARININ PROGRAM ÇIKTILARI İLE İLİŞKİSİ 1 Sosyolojiye ilişkin temel bilgi ve birikim kazanma 2 Toplumsal olgu, yapı, kurum, aktör ve süreçleri anlama, yorumlama ve çözümleme becerisi kazanma 3 Toplumsal sorunlara ilişkin eleştirel, çok yönlü ve çözümleyici yaklaşım geliştirerek araştırma ve öneri sunma becerisi kazanma 4 Sosyolojide araştırma yöntem ve tekniklerine ilişkin kuramsal bilgi ve uygulama deneyimine sahip olma, uygun sosyolojik yöntem ve araştırma tekniğini seçme, kuram ile uygulama arasında bağ kurma becerisi kazanma 5 Uygulamalı araştırma deneyimi kazanma, elde edilen veriyi çözümleme ve istatistiksel yorumlama becerisi kazanma 6 Sosyoloji alanında ulusal ve uluslararası ölçekte her türlü güncel kuramsal ve uygulamalı gelişmeyi takip edebilme becerisi kazanma 7 Sosyoloji alanındaki uluslararası kuramsal tartışmaları ve uygulamaları takip edebilecek ve meslektaşlarıyla iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil öğrenmenin önemine dair farkındalık kazanma 8 Bilgiye erişebilmek için veri tabanlarından ve diğer bilgi kaynaklarından etkin olarak yararlanabilme ve sosyolojik çalışma için gerekli olan bilgisayar programlarını kullanabilme 9 Elde edilen araştırma sonuçlarını raporlama ve muhatapları tarafından doğru anlaşılacak şekilde yazılı ve sözlü aktarabilme becerisi kazanma 6

7 10 Yaşam boyu öğrenme ilkesinin gereği olarak bilimsel ve teknolojik gelişmeleri yakından izleme ve kendini sürekli yenileme bilinci kazanma 11 Eğitim-istihdam ilişkisi bağlamında emek-iş piyasasının beklentilerini karşılayacak bilgi birikimi, donanım ve yetkinliği kazanma konusunda farkındalık kazanma 12 Bağımsız çalışma, gerektiğinde sorumluluk yüklenip inisiyatif alma ve aynı zamanda araştırma ve uygulamalarda ekip çalışmasına uyum sağlama becerisi kazanma 13 İnterdisipliner çalışmanın öneminin bilincinde olma ve interdisipliner çalışmalar yapabilme becerisi kazanma 14 Toplumsal ve mesleki etik değerler konusunda farkındalık kazanma Hazırlayan/Tarih Yrd. Doç. Dr. Murat Şentürk /

8 Ödevler ve Sınavlar 1. Okuma Değerlendirme Testi 1 (%10) 2. Vize sınavı (%30) 3. Okuma Değerlendirme Testi 2 (%20) 4. Final Sınavı/Araştırma planı hazırlanması (%40) Öğretim üyesi ile birlikte derslerde/görüşmelerde araştırma konusunun belirlenmesi Araştırma ödevinin son halinin teslim edilmesi ( kelime, final sınavında teslim) Araştırma Ödevinde Yer Alması Gereken Başlıklar Lütfen ödevinizi aşağıdaki formata uygun bir biçimde hazırlayınız. 1. Araştırmanın başlığı 2. Araştırmanın konusu 3. Araştırma Sorusu/Problemi 4. Araştırmanın Alt Soruları/Alt Problemleri 5. Araştırmanın Önemi 6. Araştırmanın Varsayımları 7. Araştırmanın Kapsamı ve Sınırlılıkları a. Kapsam b. Sınırlılıklar 8. Araştırmanın Tanımları/Kavramları 9. Kaynakça (APA ya uygun olacak şekilde) 8

9 Ödev Yazım Kuralları Yazı Tipi Bütün metinde 10 punto Times New Roman yazı karakteri kullanılır. Sayfa Yapısı A4 boyutlarındaki kâğıda üst, alt, sağ ve sol boşluk 2,5 cm bırakılarak, iki yana dayalı, satır sonu tirelemesiz şekilde olmalıdır. Çalışmalar tek sütun olarak hazırlanmalıdır. Paragraflarda ve başlıklarda girinti ve çıkıntı olmamalıdır. Paragraf Yapısı Paragraf sekmesinde girintiler bölümünde; önce ve sonra alanı 0,6 nk, satır aralığı 1,5 olmalıdır. Sayfa Sınırı Yukarıdaki şablona göre hazırlanmış sunum dosyasının 5, nihai dosyanın 10 sayfayı geçmemesi gerekmektedir. Hatırlatmalar Sayfa numaraları mutlaka eklenmelidir. Ödev için kapağa gerek bulunmamaktadır. Öğrencilerin sadece ad ve soyadlarını ve okul numaralarını yazmaları yeterli olacaktır. Atıf ve Referanslar Ödevlerde atıflar ve referanslar APA (American Psychological Association) stiline uygun olarak yapılacaktır. Detaylar için Amerikan Psikoloji Derneği Yayım Kılavuzu (Kaknüs Yayınları) na bakılabilir. Metin İçi Referans Gösterimi Atıflarda yazarlar arasında & işareti değil ve ibaresini kullanınız. Örnek; Arpacı ve Kuyu nun (2000) çalışması (Kesme işaretini parantezli ifadeye koymayınız) (Arpacı ve Kuyu, 2010, s. 72) (Arpacı, Kuyu ve Huysuz, 2000, s ) 9

10 Atıfların Sıralanması Parantez için atıflar alfabetik olarak dizmelidir. Örnek; (Arpacı, 2013; Arpacı ve Kuyu, 2010, s. 15; Karman, 2000, 2004, 2010; Zengin, Warrant, Güner, Aykut ve Karpat, 2013) Aktarılan Kaynak Bir referansın içindeki bir başka referanstan yapılan aktarma aşağıdaki gibi gösterilir. Örnek; (Torgerson, 1958, s. 1-8 den akt., Baykul, 2000; Zengin, 1957 den akt., Pınar, 1999) Toplumsal Araştırma İçin Bazı Kitap Önerileri Howard, S. Becker (2014). Mesleğin İncelikleri (çev. Levent Ünsaldı, Baran Öztürk, Hatice Esra Mescioğlu, Şerife Geniş, Gökçe Metin). Ankara: Heretik Yayınları. Philipp Mayring (2011). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş (çev. M. Sezai Durgun, Adnan Gümüş), Ankara: Bilgesu Yayıncılık. Alain Coulon (2010). Etnometodoloji (çev. Ümit Tatlıcan). İstanbul: Küre Yayınları. Linda L. Shaw, Rachel I. Fretz, Robert M. Emerson (2008). Bütün Yönleriyle Alan Çalışması (Etnografik Alan Notları Yazımı),(çev. A. Erkan Koca), Ankara: Birleşik Kitabevi. Harold Garfinkel (2014). Etnometodolojide Araştırmalar (çev. Ü. Tatlıcan), Ankara: Heretik Yayıncılık. Hilal Çelik, Halil Ekşi (2015). Nitel Desenler Gömülü Teori İstanbul: EDAM Yayınları. Nuri Bilgin, (2014). İçerik Analizi. Ankara: Siyasal Kitabevi. Paul Thompson, Geçmişin Sesi (çev. Şehnaz Layıkel). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. 10