MENDERES ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş YILI RAPORU

Transkript

1 MENDERES ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş YILI RAPORU

2 Bu rapor, tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu uyarınca düzenlenmiştir.

3 KISALTMALAR AB: Avrupa Birliği AYB: Avrupa Yatırım Bankası AYDEM: Güneybatı Anadolu Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. EEF: Elektrik Enerjisi Fonu EPDK: Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu ETKB: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı DM: Dağıtım Merkezi İHDS: İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi İM: İndirici Merkez KDV: Katma Değer Vergisi KHK: Kanun Hükmünde Kararname KİT: Kamu İktisadi Teşebbüsleri KÖK: Kesici Ölçü Kabini kwh: Kilowatt Saat Menderes EDAŞ: Menderes Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi ÖİB: Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖYK: Özelleştirme Yüksek Kurulu PMUM: Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi TEAŞ: Türkiye Elektrik Üretim, İletim Anonim Şirketi TEDAŞ: Türkiye Dağıtım Anonim Şirketi TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi TEK: Türkiye Elektrik Kurumu TETAŞ: Türkiye Elektrik Ticaret Ve Taahhüt Anonim Şirketi TTK: Türk Ticaret Kanunu

4 Kuruluşun adı Merkezi Bağlı olduğu kuruluş : Menderes Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi : Denizli : Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Sermaye Durumu Ortaklık Hisse adedi Taahhüt edilen Ödenen Ödenmemiş TL % TL % TL % -TEDAŞ ,0 100, ,0 100,0 - - Toplam ,0 100, ,0 100,0 - -

5 Karar organındaki unvanı Adı ve soyadı Yönetim Kurulu (Karar Organı) Temsil ettiği bakanlık veya kuruluş Kuruluştaki görevi veya mesleği Görevli bulunduğu süre Başlama tarihi Ayrılma tarihi Elmas Yaşar TEDAŞ Genel Müdür Devam 1- Başkan ÖİB BOSTANCI Yardımcısı ediyor Devam 2- Üye Atıf KIR ÖİB ÖİB Uzman ediyor Üye Akif Çağatay KILIÇ ÖİB Başbakanlık Müşaviri Üye Bahattin UZUN ÖİB ÖİB Uzman Denetim organındaki unvanı Denetçi Adı ve soyadı Metin KATAR Nevzat TUNCER Temsil ettiği bakanlık veya kuruluş ÖİB D e n e t ç i l e r Kuruluştaki görevi veya mesleği ÖİB Uzman Devam ediyor Görevli bulunduğu süre Başlama tarihi Ayrılma tarihi Devam ediyor

6 İ Ç İ N D E K İ L E R Sayfa No: I. TOPLU BAKIŞ I II. İDARİ BÜNYE 1 A- Mevzuat 1 B- Teşkilat 3 C- Personel durumu 5 III. MALİ BÜNYE 11 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI 12 A- Giderler 12 V. BİLANÇO 18 - Aktif 18 - Pasif 22 VI. GELİR TABLOSU 27 VII. EKLER 32

7 I. TOPLU BAKIŞ Ülkenin ihtiyacı olan elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve ticaretinin entegre bir sistem içinde yapılması amacıyla tarih ve 1312 sayılı Kanunla Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kurulmuş ve Etibank topluluğuna bağlı Etibank Elektrik İşletmeleri Müessesesi tarafından yürütülmekte olan elektrik hizmetleri TEK e devredilmiştir tarih ve 2705 sayılı Kanunla belediyeler, köyler ve muhtelif birliklerce yürütülmekte olan elektrik hizmetlerinin de TEK e devredilmesiyle birlikte ülke genelindeki elektrik üretim, iletim ve dağıtım faaliyetleri tek elde toplanmıştır. Bakanlar Kurulu nun tarih, 93/4789 sayılı Kararıyla TEK, iki ayrı iktisadi devlet teşekkülü olarak yeniden teşkilatlandırılmıştır. Böylece elektrik enerjisi dağıtım faaliyetlerini yürütmek üzere Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) oluşturularak daha önce TEK Yönetim Kurulu kararları doğrultusunda her il bazında kurulmuş olan elektrik dağıtım müesseseleri TEDAŞ a bağlanmıştır. TEDAŞ ın müessese ve bağlı ortaklıklarının özelleştirilmesiyle ilgili çalışmalar başlangıçta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 3096 sayılı Kanun çerçevesinde yürütülmüştür. Türkiye Elektrik Kurumu dışındaki kuruluşların elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticaretiyle görevlendirilmesi hakkındaki 3096 sayılı Kanun tarihinde yürürlüğe girmiş ve özel hukuk hükümlerine tabi sermaye şirketleri statüsüne sahip yerli ve yabancı şirketlerin elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticaretiyle görevlendirilmeleri yolu açılmıştır. Bu çerçevede Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan bir yönetmelikle elektrik enerjisi dağıtım ve ticareti faaliyeti için ülke genelinde 33 adet görev bölgesi belirlenmiştir. TEDAŞ ın müessese ve bağlı ortaklıklarının 3096 sayılı Kanun çerçevesinde özelleştirilmesi çalışmaları, dağıtım tesisleri işletme haklarının devri şeklinde yaygın olarak 1996 yılında başlatılmış ve bu kapsamda birçok bölge için işletme hakkı verilecek firmalar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından ihale sonucunda belirlenmiş, Bakanlar Kurulu nun muhtelif kararları ile bu firmalara görev verilmesi, işletme haklarının bunlara devredilmesi ve bunlarla ilgili sözleşmelerin yapılması hususları hüküm altına alınmış, birçok bölgede imtiyaz ve özel hukuk hükümlerine göre hazırlanan sözleşmeler karşılıklı olarak imzalanmış ve bazılarında ise devir kurulları oluşturulmuştur. Ancak çeşitli nedenlerin etkisiyle 3096 sayılı Kanun kapsamında sürdürülen işletme hakkı devir çalışmaları hiçbir bölgede sonuçlanmamıştır. Diğer taraftan elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreye uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, enerji piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amacıyla hazırlanan 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, tarih, sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır sayılı Kanunda, dağıtımdaki özelleştirmenin 4046 sayılı Kanun kapsamında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacağı, 3096 sayılı Kanun kapsamında yürütülmekte olan işletme hakkı devirlerinin ise sözleşmelerde yeni I

8 oluşturulan piyasa şartlarına uyum için gerekli tadilatların yapılması halinde mevcut sözleşmelerle sonuçlandırılabileceği hükümleri yer almıştır sayılı Kanunla oluşturulan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından piyasadaki elektrik enerjisi faaliyetleri için lisans alınması zorunlu hale getirilmiş ve mevcut faaliyetlerini sürdürmeleri için, 64 müessese ve İstanbul İli Anadolu Yakası Koordinatörlüğünün faaliyet alanını kapsayan bölgede TEDAŞ a ve kendi faaliyet alanları içinde bağlı ortaklıklara, tarihinden itibaren 10 yıl geçerli olan Dağıtım Lisansı ve Perakende Satış Lisansı verilmiştir. Yüksek Planlama Kurulu nun tarih ve 2004/3 sayılı Kararı ile onaylanan Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi ile özelleştirmeye hız kazandırılması ve belirsizliklerin giderilmesi amacıyla özelleştirmenin temel ilkeleri ve bir hazırlık çalışma programı belirlenmiştir. Söz konusu programda, özelleştirmelerin 4628 sayılı Kanun gereği, 4046 sayılı Kanun kapsamında yürütülmesi, sektördeki özelleştirmelere öncelikle dağıtımdan başlanması ve dağıtımdaki özelleştirmenin 2006 yılı sonuna kadar tamamlanması öngörülmüştür. Söz konusu Belgede, dağıtım bölgeleriyle ilgili olarak işletme ve çevresel koşullar yanında mevcut sözleşmelerin varlığı ile mevcut hukuki süreçler dikkate alınarak, Türkiye genelinde en fazla 21 dağıtım bölgesi oluşturmak üzere gerekli düzenlemelerin yapılması öngörülmüş, ayrıca elektrik dağıtımının özelleştirilmesinde uyulacak bazı kurallar ile bir eylem planı yer almıştır. Bu çerçevede, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih, 2004/22 sayılı Kararıyla müessese ve bağlı ortaklıklar dahil TEDAŞ ın tamamı özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır. Dağıtım bölgelerinin şirketleştirilmesi amacıyla 15 yeni elektrik dağıtım şirketinin kurulmasına karar verilmiş ve 4046 sayılı Kanuna göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından tarihinde Ana Sözleşmesi onaylanan Menderes EDAŞ ın kuruluş kararı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın tarih, 991 sayılı yazısıyla TEDAŞ a bildirilmiştir. TEDAŞ Yönetim Kurulu nun tarih, 7-92 sayılı Kararıyla 19. bölgede, Aydın, Denizli ve Muğla Elektrik Dağıtım Müesseselerinin faaliyet alanı içerisinde tarihinden itibaren elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerinde bulunmak üzere bölge merkezi Denizli olarak belirlenen, nominal sermayesinin tamamı TEDAŞ a ait olan Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. kurulmuş ve bölgede faaliyet gösteren TEDAŞ elektrik dağıtım müesseseleri bu şirkete bağlanmıştır. Şirket, tarihinde sicil numarasıyla Denizli Ticaret Sicili nde tescil edilmiş ve bu tescilin Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilânıyla faaliyetlerine başlamıştır. TEDAŞ Yönetim Kurulu nun tarih ve sayılı Karar ile de Menderes EDAŞ a bağlanan müesseselerin tüzel kişilikleri korunmuş, sadece ticari unvanları yeni duruma göre (örneğin, Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. Denizli Müessesesi şeklinde) değiştirilmiştir. II

9 2005 yılı sonunda da TEDAŞ Yönetim Kurulu nun tarih ve sayılı Kararıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın tarih, 1735 sayılı Oluru doğrultusunda, müesseselerin tüzel kişiliklerinin sona erdirilmesi ve il müdürlükleri olarak faaliyetlerine devamı konusunda, Menderes EDAŞ Yönetim Kurulu karar almış ve alınan kararlar çerçevesinde, söz konusu müesseselerin tüzel kişiliklerinin ilgili ticaret sicillerinden terkini yaptırılarak bu hususlar Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmıştır. Şirketin son 5 yıllık faaliyetleriyle ilgili toplu bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. III

10 Toplu Bilgiler Ölçü Son iki yıl 2011 farkı Artış veya azalış (%) Esas sermaye Bin TL ,0 Ödenmiş sermaye Bin TL ,0 Öz kaynaklar Bin TL ,5 Yabancı kaynaklar Bin TL ( ) (32,7) Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Bin TL (60.058) (100,0) Maddi duran varlıklar (birikmiş amor.) Bin TL Yatırımlar için yapılan nakdi ödemeler Bin TL Yatırımların gerçekleşme oranı (nakdi) % Tüm alım tutarı Bin TL Satın alınan enerji miktarı GWh Satın alınan enerji mal.tutarı Bin TL Satın alınan enerji birim maliyeti Kr/KWh 9,79 11, Kayıp ve kaçakların oranı % 6,96 4, Satılan enerji miktarı GWh Net satış tutarı Bin TL Ortalama satış fiyatı (Net) Kr/KWh 12,19 15, Ortalama satış maliyeti Kr/KWh 11,95 12, Stoklar: - Malzeme Bin TL Diğer stoklar Bin TL Memur (Ortalama) Kişi (7) (87,5) Sözleşmeli (Ortalama) Kişi (63) (86,3) İşçi (Ortalama) Kişi ,0 Personel için yapılan tüm giderler Bin TL (2.354) (63,3) Cari yıla ilişkin: -Memurlar için yapılan giderler Bin TL (245) (78,3) -Memur başına aylık ortalama gider TL ,9 -Sözleşmeliler için yapılan giderler Bin TL (1.888) (82,2) -Sözleşmeli başına aylık ortalama gider TL ,4 -İşçiler için yapılan giderler Bin TL ,0 -İşçi başına aylık ortalama gider TL ,0 Dönem kârına ilişkin vergi ve diğer yük. Bin TL Tahakkuk eden vergiler (*) Bin TL (5.171) (94,9) GSYİH' ya katkı (üretici fiyatlarıyla) Bin TL (1.071) (2.171) (197,4) GSYİH'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL (792) (7.342) (112,1) GSMH 'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL (792) (7.342) (112,1) İşletme faaliyet.kârlılığı (Öz kay. yön.) % 8, Mali kârlılık (Öz kaynaklar yönünden) % - 2, İktisadi kârlılık % - 1, Zararlılık % 29, Faaliyet kârı veya zararı Bin TL (19.906) (15.474) (16.346) (872) 5,6 Dönem kârı veya zararı Bin TL (47.700) (16.485) ,7 Bilanço kârı veya zararı Bin TL (47.700) (45.138) (61.623) (56.690) (29.181) (48,5) IV

11 Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. Yüksek Planlama Kurulu nun tarih, 2004/3 sayılı Kararıyla kabul edilen Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi ile belirlenen 21 elektrik dağıtım bölgesinden Aydın, Denizli, Muğla illerini kapsayan 19 uncu bölgede faaliyette bulunmak üzere kurulmuştur. Güneybatı Anadolu Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş (AYDEM), 3096 Sayılı Kanunun 3 üncü maddesi gereği tarih, 91/2325 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Aydın, Denizli ve Muğla illerini kapsayan bölgede 30 yıl süreyle elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticaretini yapmakla görevlendirilmiştir. AYDEM in görevli şirket olarak belirlenmesine ilişkin söz konusu 91/2325 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, tarih, 96/8811 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla iptal edilmiştir. Ancak anılan Şirket mahkeme yoluna başvurmuş ve Danıştay Onuncu Dairesi 1997/194 E., 1998/1182 K. Sayılı kararıyla 96/8811 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının davacı Şirkete ilişkin kısmı iptal edilmiştir. Adı geçen Şirket, tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığıyla Uygulama Sözleşmesi, tarihinde de TEDAŞ ile İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi imzalamıştır. Daha sonra mevcut Uygulama Sözleşmesi tarihinde 1 Nolu Uygulama Tadil Sözleşmesiyle, İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi de tarihinde 1 Nolu Devir Tadil Sözleşmesiyle tadil edilmiştir. Mevcut sözleşmeler tadilinden sonra AYDEM, tarihinde bu bölgede faaliyette bulunmak üzere EPDK ya lisans başvurusu yapmıştır. AYDEM A. Ş. nin lisans başvurusu EPDK tarafından uygun bulunmuş, tarih, 1678/1-2 sayılı Kurul kararları ile fiili devir tarihinden geçerli olmak üzere adı geçen Şirkete 30 yıl süreli dağıtım ve perakende satış lisansı verilmiş ve eş zamanlı olarak Menderes EDAŞ ın dağıtım ve perakende satış lisansları iptal edilmiştir. Bölgenin AYDEM A.Ş. ye fiili devri gerçekleştirmek üzere oluşturulan Devir Kurulu Menderes EDAŞ faaliyet bölgesindeki devir ve tespit çalışmalarını sürdürürken tarihinde AYDEM e fiili devir gerçekleşmiş, Devir Kurulu çalışmaları tarihinde sonuçlandırılmıştır. Şirketin işçi kadroları ise; TEDAŞ İle AYDEM arasında tarihinde imzalanan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi nin Personel Devri usul ve Esasları nı düzenleyen 19 uncu maddesi çerçevesinde 4857 sayılı İş Kanununa göre Menderes A.Ş. de çalışan 650 işçiden 441 işçi AYDEM e geçmiş, 188 işçi kendi isteğiyle emekliye ayrılmış, 21 işçide diğer sebeplerle Şirketten ayrılmıştır yılında Menderes A.Ş. de 2 memur, 10 sözleşmeli ve bir de kapsamdışı işçi olmak üzere toplam 13 personel çalışmıştır. Herhangi bir ticari faaliyeti olmayan Şirket, personel ve diğer giderlerinden dolayı sürekli zarar etmektedir yılında oluşan dönem karı 6113 sayılı Yasanın uygulaması ile ilgilidir. V

12 -Öneriler: Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. nin 2011 yılı çalışmaları üzerinde Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonucunda getirilen öneriler aşağıdadır. 1- Menderes EDAŞ tüzel kişiliğinin bir an önce sona erdirilmesi ile halihazırda Şirket mensubu olan personele Denizli, Aydın, Muğla dağıtım bölgesine ilişkin TEDAŞ Temsilciliği görevlerinin usulüne uygun surette verilmesi (Sayfa; 5), 2- Devredilen dağıtım tesislerinin mülkiyet hakkından doğan hak ve vecibelerin yerine getirilmesi ve kullanılması konusunda daha hassas davranılarak malik sıfatıyla TEDAŞ Genel Müdürlüğünce, Turkcell ile Menderes EDAŞ arasındaki baz istasyon inşa sözleşmelerinin akıbeti konusunda bir karara varmasının sağlanması için başlanmış olan girişimlerin sürdürülmesi (Sayfa; 16), 3- AYDEM e devredilen söz konusu Şirket tarafından fiilen kullanılmakta olduğu halde halen Menderes EDAŞ bilançosunda yer alan dağıtım tesislerine ilişkin bütün muhasebe kayıtlarının yeniden değerlendirilerek mevcut duruma uygun hale getirilmek üzere fiktif mahiyet taşıyan hesapların tasfiye edilmesi (Sayfa; 18, 14, 21), 4- Raporun ilgili bölümlerinde yer alan ve Ek:9 da listelenen diğer öneri ve tavsiyelerin de yerine getirilmesi. Sonuç: Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. nin tarihindeki kendi genel kurulunda kabul edilen 2011 yılı bilânçosu ve ,48 Türk Lirası dönem kârıyla kapanan gelir tablosu genel görüşmeye sunulur. VI

13 A-Mevzuat: II. İDARİ BÜNYE Menderes EDAŞ ın Ana Sözleşmesinin tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanması ve Denizli Ticaret Sicili kaydına sicil numarası ile tescili ve tarih ve 6256 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilmesiyle kuruluşu tamamlanmış ve tüzel kişilik kazanan Şirket faaliyetlerine başlamıştır. Ana Sözleşmesine göre, şirketin merkezi Denizli, sermayesi de (tamamı TEDAŞ a ait olmak üzere) liradır. Menderes Elektrik Dağıtım A. Ş. Yüksek Planlama Kurulu nun tarih ve 2004/3 sayılı Kararında kabul edilen Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi ile belirlenen 21 elektrik dağıtım bölgesinden birisi olarak 19. bölgede faaliyette bulunmak üzere, Denizli Elektrik Dağıtım Müessesesi, Aydın Elektrik Dağıtım Müessesesi ve Muğla Elektrik Dağıtım Müessesesinin birleştirilmesiyle teşkil edilmiştir. Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesinde, coğrafi yapı, işletme koşulları, enerji bilançosu, teknik/mali özellikler ve mevcut sözleşmelerin varlığı ile mevcut hukuki süreç dikkate alınarak, Türkiye genelinde en fazla 21 dağıtım bölgesi oluşturmak üzere gerekli düzenlemelerin yapılması yanında özelleştirme sürecine ilişkin olarak dağıtım özelleştirmesi eylem planına yer verilmiştir. Bu plana göre, 01 Nisan 2004 tarihine kadar TEDAŞ ve bağlı ortaklıklarının özelleştirme programına alınması, 30 Nisan 2004 tarihine kadar dağıtım bölgelerinin oluşturulmasına ilişkin gerekli hukuki düzenlemelerin yapılması, 31 Mart 2005 itibarı ile dağıtım şirketleri/bölgeleri için ihale sürecinin, hazırlık çalışmalarının yerine getirilmesini takiben başlatılması ve 31 Aralık 2006 tarihine kadar da tüm dağıtım şirketlerinin/bölgelerinin özelleştirilmesi hedeflenmiştir. Ancak, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 2006/107 sayılı Kararı ile özelleştirme işlemlerinin tamamlanmasına ilişkin süre tarihinden itibaren iki yıl uzatılmıştır. YPK nın tarih ve 2004/3 sayılı Kararı doğrultusunda Özelleştirme Yüksek Kurulunun tarih ve 2004/22 sayılı Kararı ile müessese ve bağlı ortaklıklar dahil TEDAŞ ın tamamı özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve bu kanuna göre çıkarılmış Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği hükümlerine göre, şirketin dağıtım ve perakende satış faaliyetlerini yürütebilmesi için lisans alması zorunluluğu bulunduğundan Şirket tarihine kadar, TEDAŞ ve müesseseleri adına, tarihinden itibaren 10 yıl süreli olarak verilen dağıtım lisansı ve perakende satış lisansı kapsamında faaliyetini sürdürmüştür. 1

14 EPDK nın tarih , sayılı kararları ile tarihinden itibaren 30 yıl süreyle geçerli olacak şekilde şirketlerin yeni faaliyet bölgelerini kapsayacak dağıtım ve perakende satış lisansları verilmiştir. Şirketin 4046 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda %100 oranındaki hissenin blok olarak satışı amacına yönelik olarak, faaliyet alanındaki dağıtım hat ve tesisleri ile bunların işletilmesi için varlığı zorunlu diğer taşınmazların mülkiyetlerinin TEDAŞ ta bırakılarak, işletme hakkının şirkete verilmesi kararlaştırılmış ve bu kapsamda Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. ile Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. Arasındaki tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi imzalanmıştır. Ancak daha önce TEDAŞ ın özelleştirilmesiyle ilgili çalışmaların 3096 sayılı Kanun çerçevesinde ETKB tarafından yürütüldüğü dönemde Güneybatı Anadolu Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. (AYDEM), 3096 Sayılı Kanunun 3 üncü maddesi gereği, tarih ve 91/2325 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Aydın, Denizli ve Muğla illerini kapsayan bölgede 30 yıl süre ile elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticaretini yapmakla görevlendirilmiştir. AYDEM in görevli şirket olarak belirlenmesine ilişkin söz konusu 91/2325 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, tarih ve 96/8811 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile iptal edilmiş ise de adı geçen şirket mahkeme yoluna başvurmuş ve Danıştay Onuncu Dairesi 1997/194 E. 1998/1182 K. sayılı Kararı ile 96/8811 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının davacı şirkete ilişkin kısmını iptal etmiştir. Danıştay Onuncu Dairesinin söz konusu kararı ile ilgili olarak, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu; tarih ve 1998/396 E. 1998/491 K. sayılı Kararı ile temyiz isteminin reddi ve kararı onama; tarih ve 1999/87 E. 1999/790 K. sayılı Kararı ile de karar düzeltme talebinin reddi kararını vermiştir. Bu suretle AYDEM e görev verilmesine ilişkin 91/2325 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının iptaline ilişkin 96/8811 sayılı Bakanlar Kurulu Kararını iptal eden Danıştay Onuncu Dairesinin 1998/1182 K. sayılı Kararı kesinleşmiştir. Adı geçen Şirketin tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Uygulama Sözleşmesi, tarihinde TEDAŞ ile İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi imzalamış olması nedeniyle bu sözleşmeler mahkeme kararının kesinleşmesiyle tekrar geçerli hale gelmiştir tarihinde yürürlüğe giren 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun geçici 4 üncü maddesinde, kamuya ait elektrik enerjisi üretim ve dağıtım tesislerinden işletme hakları devri öngörülenlerden devir işlemlerini 31 Ekim 2001 tarihine kadar tamamlayamayan şirketlerin mevcut sözleşmelerinin hükümsüz sayılacağına ilişkin hüküm yer almıştır. Ancak Anayasa Mahkemesi, 2001/7 sayılı Kararı ile önce bu hükmün yürütmesini durdurmuş, sonra da 2002/28 sayılı Kararı ile iptal etmiştir. Bu aşamadan sonra mevcut uygulama ve devir sözleşmesinin, 4628 sayılı Kanunun geçici 3 üncü maddesi hükmü doğrultusunda, bu sözleşmelerden doğan hak ve vecibeler ile 4628 sayılı Kanun hükümleri göz önünde bulundurularak, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunca belirlenecek esaslara göre tadil edilmesi gündeme gelmiştir. 2

15 Mevcut Uygulama Sözleşmesinin, tarihinde 1 Nolu Uygulama Tadil Sözleşmesi ile tadil edilmesi üzerine, yukarıda belirtilen ÖYK kararı gereği İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi de tarihinde 1 Nolu Devir Tadil Sözleşmesi ile tadil edilmiştir. Mevcut sözleşmelerin tadil edilmesi ile AYDEM A.Ş tarihinde söz konusu bölgede faaliyette bulunmak üzere EPDK ya lisans başvurusunda bulunmuştur. EPDK tarafından AYDEM A.Ş. nin lisans başvurusu uygun bulunmuş ve tarih 1678/1-2 sayılı Kurul kararları ile fiili devir tarihinden geçerli olmak üzere adı geçen Şirkete 30 yıl süreli dağıtım ve perakende satış lisansı verilerek Menderes EDAŞ ın dağıtım ve perakende satış lisansları da iptal edilmiştir. Dağıtım bölgesinin AYDEM A.Ş ye fiili devrini gerçekleştirmek üzere bir devir kurulu oluşturulmuş ve devir işlemleri tarihinde gerçekleştirilmiştir tarih ve 2009/47 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararıyla MENDERES Elektrik Dağıtım A.Ş. nin yeniden özelleştirme kapsam ve programına alınmasına karar verilmiştir. Bu Kararda, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın tarih ve 4763 sayılı yazısına istinaden, 1. Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. nin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına, 2. Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. nin satış yöntemi ile özelleştirilmesine, 3. Özelleştirme işlemlerinin 31/12/2010 tarihine kadar tamamlanması Öngörülmüştür. Şirkette çalışan memurlar ile sözleşmeli personelin özlük ve sosyal haklarına ilişkin işlemler; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun, 527 sayılı KHK ve bunların ek ve değişiklikleri ile Bütçe Kanunu, Bakanlar Kurulu, Yüksek Planlama Kurulu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kararları doğrultusunda yürütülmektedir. Menderes EDAŞ, 3346 sayılı Kanun gereği Türkiye Büyük Millet Meclisi ve 4046 sayılı Kanun gereği Sayıştay ın denetimine tabidir. Şirketin kendi iç mevzuatı bulunmamakta TEDAŞ Genel Müdürlüğü yönetmelik ve yönergeleri uygulanmaktadır. B-Teşkilat: Şirket Anasözleşmesine göre Şirketin organları genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur. Ana sözleşmenin geçici maddelerinde, şirket sermayesindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar 4046 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı hükmü yer aldığından, yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın bağlı olduğu Bakanlık tarafından atanmaktadır. Ana Sözleşmeye göre Şirket Genel Kurulu pay sahibi ortaklardan oluşmaktadır. Ayrıca, Şirket Ana Sözleşmesinin Genel Kurul ile ilgili olan maddeleri TTK paralelinde düzenlenmiştir. Ancak uygulamada 4046 sayılı Kanunun 20/C 3

16 maddesindeki (Ek cümle: /10-B md) Özelleştirme programında bulunan ve sermayesinin tamamı Devlete ait olan anonim şirket statüsündeki kuruluşlarda, Türk Ticaret Kanununun genel kurul toplantılarına ilişkin hükümleri uygulanamaz hükmü gereğince, ÖİB tarafından bu kapsamdaki kuruluşlarda genel kurul yapılmaması şeklinde bir uygulama benimsenmiş olup, ÖİB tarafından şirketlerin tümü için yazılan bir yazı ile ilgili yıl bilanço ve gelir tabloları ile yönetim ve denetim kurullarının ibra edilmelerine karar verildiği hususu bildirilmektedir yılı için bu husus ÖİB nin tarih, ÖİB-K- 21 sayılı Kararıyla yerine getirilmiştir. Menderes EDAŞ ın 2009 yılı denetim Raporunda yer alan dağıtım ve perakende satış lisansı iptal edilen Şirketin tüzel kişiliğinin sona erdirilmesine ilişkin öneriye TEDAŞ Genel Müdürlüğü tarafından, İşletme Hakkı 1 nolu Tadil Devir Sözleşmesine göre TEDAŞ ın sorumluluğu bulunan davaların, devam eden kamulaştırma işlemlerinin ve alacakların takibiyle ilgili işlerin Menderes EDAŞ ın geleceği hakkında nihai karar verilinceye kadar bu Şirket tarafından yürütülmesinin kararlaştırıldığı şeklinde bir cevap verilmiştir. TEDAŞ Genel Müdürlüğünün öneri cevabının ÖİB bilgisi dahilinde verildiği dikkate alındığında, Menderes EDAŞ ın geleceği hakkında nihai bir kararın verilmediği ya da en azından bu kararın bir hukuki ya da TEDAŞ Genel Müdürlüğü ile birleştirmek gibi fiili tasfiye şeklinde bir çözüm içermediği anlaşılmaktadır. Bu durumda, ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olup, kendi anastatüsüne göre yapabileceği işler ya da faaliyetleri belirlenmiş olan Menderes EDAŞ ile TEDAŞ Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyet göstermekte olan temsilcilik şeklindeki taşra faaliyetlerinin birbirleri ile idari bağlamdaki ilişkisi önemli hale gelmektedir. TEDAŞ Yönetim Kurulunun tarih ve sayılı kararı ile TEDAŞ Temsilciliği (Taşra) Görev, Yetki ve Sorumluluklar Yönergesi yeniden düzenlenmiş, ÖİB nin onayını takiben yürürlüğe gireceği belirtilmiş ve ayrıca Merkez teşkilatı organigramındaki yerinin belirlenmesi ve temsilciliklerin iş kapasitelerinin tespiti amacıyla yapılan çalışmalar sonucunda, temsilciliklerde istihdam edilmek üzere teklife ekli organigram ve listede belirtilen birimlerde ihtisas sahibi elemanların çalıştırılması için yapılan tespitler doğrultusunda gerekli iş ve işlemleri yapmak üzere Genel Müdürlük yetkilendirilmiştir. ÖİB nin tarih ve 2482 sayılı yazısı ile söz konusu Yönergenin onaylandığı belirtilmiştir. 3 sayfadan ibaret Yönergeden TEDAŞ Genel Müdürlüğü ihtisas birimlerinin (Daire Başkanlıkları Müşavirlikler) görev yetki ve sorumlulukları çerçevesindeki görüş ve talimatları doğrultusunda görev yapacak olan temsilciliklerin TEDAŞ Genel Müdürlüğü personeli için düzenleyici ve bağlayıcı nitelik taşıdığı anlaşılmaktadır. Yönerge ekindeki organigramda da TEDAŞ Temsilciliğinin hukuk, teknik, kamulaştırma-emlak ve idari-mali işler servislerinden oluştuğu görülmektedir. TEDAŞ Genel Müdürlüğünün Şirkete gönderdiği ve TEDAŞ Menderes Temsilciliğine başlığını taşıyan tarih ve 949 sayılı yazı ile Elektrik Tesislerinin Proje Onayı ve Kabul İşlemleri Usul ve Esasları nın uygulama detaylarına yer verilerek, temsilciliklerin buna göre işlem yapması hususu belirtilmiştir. ETKB nin bu hususları güncelleyen tarih ve 489 sayılı yazısı üzerine TEDAŞ Genel 4

17 Müdürlüğünün ilgili usul ve esasları değiştirerek, Şirkete bu konuda yazdığı tarih ve 899 sayılı yazının başlığı da TEDAŞ Menderes Temsilciliği muhatap alınarak yazılmıştır. Uygulamada Menderes EDAŞ ın farklı bir tüzel kişiliğinin bulunduğu, TEDAŞ Genel Müdürlüğünce temsilcilik görevi beklenen personelin Menderes EDAŞ kadrolarından oluştuğu ve sonuç olarak bu personel hakkında TEDAŞ Yönetim Kurulu nun tarih ve 9-85 sayılı kararı ile kabul edilen TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım A. Ş. Genel Müdürlüğü Dağıtım Şirketleri Görev, Yetki ve Sorumluluklar Yönergesi hükümlerinin geçerli olduğu hususlarının dikkate alınmadığı görülmektedir. Menderes EDAŞ tüzel kişiliğinin bir an önce sona erdirilmesi ile halihazırda Şirket mensubu olan personele Denizli, Aydın, Muğla dağıtım bölgesine ilişkin TEDAŞ Temsilciliği görevlerinin usulüne uygun surette verilmesi önerilir. Faaliyetlerine raporun ilgili bölümlerinde yer verilmeyen servislerin çalışmalarına aşağıda kısaca değinilmiştir. -Hukuk müşavirliği: Şirket merkezinde faaliyet gösteren hukuk müşavirliğinde geçici görevlendirme suretiyle çalışan 1 Hukuk Müşaviri, biri yine geçici görevlendirme olmak kaydıyla 2 avukat ve 2 de takip memuru görev yapmaktadır. Denetim tarihi (Nisan 2012) itibarı ile Şirkete ait 545 adet hukuk, adet ceza davası yanında adet de icra dosyası bulunmaktadır. 32 adet avukat da vekalet akdi ile Şirket hukuk işlerine yardımcı olmaktadır. T. C. Denizli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinden alınan tarih ve 2010/154 sayılı yazı üzerine muhasebe kayıtlarında yapılan incelemede, Şirket Muğla İl Müdürlüğü emrinde vekâlet akitli bir avukatın borçlu aboneden toplam ,90 TL aldığına dair yazılı beyan vermesine karşılık, hesaplara TL aktardığı, aradaki ,90 TL lık farkı hesaplara yatırmadığı tespit edilerek, TEDAŞ Genel Müdürlüğüne tarih, 1153 sayılı yazıyla intikal ettirilmiş ve TEDAŞ Genel Müdürlüğü de konuyu incelemek ve araştırmak amacıyla 15 Haziran 2011 tarih, 3718 sayılı Olurla ikisi TEDAŞ, üçü de Menderes EDAŞ personelinden oluşan 5 kişilik bir komisyon teşkil edilmesine karar vermiştir. Kurulması öngörülen Komisyon çalışmalarını tamamlamış ve konu TEDAŞ Teftiş Kurulu Başkanlığına intikal ettirilmiştir. Denetim tarihi (Nisan 2012) itibarı ile söz konusu teftiş işlemlerinin devam ettiği görülmüştür. C-Personel durumu: 1-Personel kadroları ve personele ilişkin işlemler: Şirketin 2011 yılı personel kadroları ile yılsonu ve ortalama çalışan kişi sayıları, geçen yıl rakamları ile birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. 5

18 Personel Çalışan Norm Program Çalışan Ortalama Yılsonu kadro kadro Ortalama Yılsonu kişi kişi kişi kişi kişi kişi A- Memurlar: 1- Genel idare hizmetleri Teknik hizmetler Yardımcı hizmetler Toplam (A) B- Sözleşmeliler: Sayılı KHK'ye göre Çalışanlar Toplam (B) Toplam (A+B) C İşçiler: - Sürekli işçiler Toplam (C) Genel Toplam (A+B+C) Yüklenici işçileri yılı sonunda Şirkette 2 memur 10 sözleşmeli ve bir kapsamdışı işçi olmak üzere toplam 13 personel bulunmaktadır. Ayrıca kapsamdışı statüde bir avukat da geçici görevlendirme yoluyla çalıştırılmaktadır. 2- Personele yapılan harcamalar: 2011 yılında personele yapılan harcamalar, önceki yıl değerleri ile mukayeseli olarak aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. 6

19 Harcama Harcama Kişi Ödeneğin Cari Geçmiş yılla Kişi Personele yapılan harcamalar Toplam başına son Esas Ek Sosyal yıl ilgili ödeme Toplam başına ayda ve geri ayda Harcama düşen durumu ücretler ödemeler Giderler toplamı alışlar harcama düşen Bin TL TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL TL A- Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler (kuruluş dışı) B- Memurlar C- Sözleşmeliler D- İşçiler Genel toplam (A+B+C+D) Geçen Yıl Toplamı Fark (1.532) (161) (377) (2.070) (284) (2.354) 7

20 2011 yılsonu itibarı ile personel sayısında 3 kişilik bir artış görünmesine rağmen 2010 yılına göre toplam personel giderlerindeki azalma yıl içerisindeki personel hareketi ve buna uygun giderleri hesaplama aracı olan ortalama sayı ile ilişkilidir. Özlük hakları bakımından memur ve sözleşmeli olarak nitelenen nakle tabi personelin aylık ve ücretleri 657 sayılı Kanun, yıllık bütçe kanunu, 527 sayılı KHK, Bakanlar Kurulu kararları ve Yüksek Planlama Kurulu kararları çerçevesinde belirlenmiştir. İşçi personelin tamamı kapsamdışı istihdam edilen personel olup, haklarında 4857 sayılı İş Kanunu uygulanmaktadır. 3- Sosyal konular ve giderleri: 2011 yılı sosyal giderleri önceki yıl değerleriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. 8

21 Memurlar Sözleşmeliler İşçiler Toplam Fark Sosyal Giderler Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL A- Cari yılla ilgili: 1. Aile ve çocuk yardımı Evlenme ve doğum yardımı (1) 3. Sosyal yardım zammı Barındırma giderleri Yedirme yardımı Giydirme gideri (1) 7. Taşıma giderleri T.C.Emekli San.Kurum karşılığı ve ek karşılığı (389) 9. Emekli ikr. işten ay. tazm Sos. Sig. primi işv. payı İşsizlik sigortası işveren payı Sağlık giderleri (27) 13. Eğitim giderleri Per. der. ve vak. yard Ayni ve nakdi başkç sos. gid Toplam (A) (377) B- Geçmiş yıllarla ilgili: 1. Em. ikr., işten ayr. tazminatı (282) 2. Diğer ödemeler (2) Toplam (B) (284) Genel toplam (A+B) (661) 9

22 Şirketin 2011 yılı sosyal giderleri 102 bin lira olup, bir önceki yıla göre %78,7 oranında azalmıştır. Toplam sosyal giderler, geçmiş yıllarla ilgili ödemelerle birlikte 818 bin liraya ulaşmaktadır. Ayni ve nakdi başkaca sosyal giderler toplamının memurlara ait 3 bin lirası ile sözleşmelilere ait 18 bin lirası genel sağlık sigortası kurum iştirak paylarına; sözleşmelilere ait bin lira da sendika yardımına ilişkindir. Geçmiş yıllarla ilgili giderlerin tamamını oluşturan 716 bin lira geçmiş yıllarda emekli olan işçi personel ile ilgili olarak ödenen kıdem tazminatı tutarına aittir. 10

23 III. MALİ BÜNYE İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi imzalanarak tarihinde devir işlemleri gerçekleşen Menderes EDAŞ ın; enerji satış ve dağıtım lisansları iptal edilmek suretiyle esas faaliyetleri sona erdirilmiştir. Tüzel kişiliği devam etmesine rağmen 2011 yılında herhangi bir işletme faaliyeti bulunmayan Şirketin mali bünye incelemesi yapılamamış, sadece bilgi vermek amacıyla Şirket bilançosunda bulunan varlık ve kaynaklara ilişkin olarak düzenlenen tablolara ekler arasında yer verilmiştir. 11

24 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI 2011 yılı İşletme Bütçesi Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. Yönetim Kurulunun tarih ve 13-3 sayılı Kararı ile kabul edilmiştir bin TL giderin planlanarak ödenek ayrıldığı işletme bütçesinin %59 u oranında lirasını amortisman giderleri oluşturmaktadır yılı İşletme Bütçesi tarih ve 12-1 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile de revize edilerek 2011 toplam giderleri bin liraya çıkarılmıştır. Bütçe harcama kalemlerinin dayanağı olan iş ve işlemlere ilişkin detaylı değerlendirmeler raporun ilgili bölümlerinde yapılmıştır. A -Giderler: Şirketin 2011 yılı giderlerinin ayrıntısı, program ve geçen yıl değerleri ile birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. 12

25 yılı Ödenek Ödeneğin Ödeneğe göre sapma İlk Son son İlk Son Giderler Gerçekleşme Gerçekleşme durum durum durumuna duruma duruma göre fark göre göre Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL % % 0- İlk madde ve malzeme giderleri (1) 0,0 (50,0) 1- İşçi ücret ve giderleri ,0 31,0 2- Memur ve sözl. pers. ücr. ve gider (35) (46,5) (5,6) 3- Dışarıdan sağl. fayda ve hizmetler (7) (38,9) (17,5) 4- Çeşitli giderler (185) 4,7 (17,3) 5- Vergi resim ve harçlar (193) 562,8 (27,2) 6- Amortisman ve tükenme payları ,5 17,1 7- Finansman giderleri Toplam ,6 11,4 - Satın alınan enerji bedeli Sistem kullanım bedeli Enerji toplamı Genel toplam ,6 11,4 13

26 Herhangi bir ticari faaliyeti bulunmayan ve Şirketin esas itibarı ile mevcut personelinin ücret ve maaşları karşılanmaktadır. 16,3 milyon TL tutarındaki giderler toplamının %87,7 oranında 14,3 milyon TL tutarındaki kısmı amortismanlara aittir. Amortisman dışında kalan giderlerin %31 i oranında 645 bin TL tutarındaki kısmı da memur ve sözleşmeli personel giderlerine ilişkindir. Özelleştirme İdaresine bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmekte olan TEDAŞ; kendi faaliyet bölgelerinde dağıtım ve perakende lisansı almış olan diğer bağlı şirketlerinin özelleştirmeleri de 4046 sayılı Yasaya yapıldığından, hisse devri suretiyle satılmakta ya da devredilmekte olan söz konusu şirketler ile bir İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi yapmaktadır. Dolayısıyla bu devir sonrasında bağlı şirket bilançolarında kendilerine ait olmayan bu tesisler haklar ve/veya özel maliyet hesapları ile ilişkilendirilmektedir. AYDEM in tamamlanan yargı süreci sonunda Menderes EDAŞ bölgesinde dağıtım hakkını elde etmesi ile birlikte TEDAŞ ile Menderes EDAŞ arasındaki İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi yerine 3096 sayılı Yasaya göre devirin bir sonucu olan Uygulama ve Devir Sözleşmeleri düzenlenmiştir. Bu açıklamaların doğal sonucu da söz konusu dağıtım tesisleri fiilen AYDEM e devredilmiş ve bütün bu kıymetlerin de sözü geçen Şirket tasarrufunda olmasıdır. Ancak fiilen böyle bir devir yapılmamış gibi söz konusu faaliyet bölgesindeki bütün dağıtım tesislerinin Menderes EDAŞ ın bilançosunda yer almış olduğu görülmektedir. Dağıtım tesislerinin halen Menderes EDAŞ ın tasarrufunda imiş gibi bilançosunda yer almasının sonucu olarak da bu tesisler için tefriki öngörülen amortismanlar ve/veya itfa payları ayrılmakta ve gider kaydedilmektedir. Nitekim 2011 yılı için bu giderler toplamı ,22 TL dir. Yukarıda izah edildiği gibi, Denizli, Aydın ve Muğla illerinden oluşan faaliyet bölgesinde yer alan ve mülkiyeti ETKB tarafından TEDAŞ a devredilen ve TEDAŞ ın da bir sözleşme kapsamında kullanım hakkını devir ettiği bütün dağıtım tesisleri fiilen AYDEM tasarrufunda ve söz konusu Şirketin bilançosunda yer aldığından, bu kıymetlere ilişkin hesap ve işlemler sonucunda ister varlık, isterse gider olarak Menderes EDAŞ ın 2011 yılı bilançosuna yansıyan değerler fiktif bir mahiyet arz etmektedir yılı faaliyet döneminde 885 bin TL olarak gerçekleşen çeşitli giderlerin ayrıntısı, ödeneği ve sapma oranları aşağıda gösterilmiştir. 14

27 Çeşitli giderler Bütçe ödeneği Ödeneğe göre Gerçekleşme (son durum) Gerçekleşme sapma Bin TL Bin TL Bin TL (%) -Yolluklar (15,4) -Sergi ve ilan giderleri Dava, icra ve noter giderleri (0,5) -Katılma payları Kırtasiye ve büro malzemeleri (20,0) -PTT ve havale giderleri (20,0) -Temsil ve mis. ağırlama gider Diğer giderler Toplam (1,0) 2011 yılına ait giderler esas itibari ile dava, icra ve noter giderlerinden oluşmaktadır. Şirketin stokları 2010 yılında satış, devir vb. yollarla elden çıkarıldığından, 2011 yılı sonu itibarı ile stok niteliğinde herhangi varlığı bulunmamaktadır. Ancak Şirketin elektrik enerjisi satış ve dağıtımına yetkili olduğu dönemde faaliyet bölgesinde edinmiş olduğu taşınmazlarının büyük bölümü atıl vaziyette durmaktadır. Denizli, Aydın ve Muğla il ve ilçelerinde toplam 15 adet taşınmazı bulunan Şirketin sadece 4 adet taşınmazı AYDEM e kiralanmış olup, kalan 11 adet taşınmaz atıl durumdadır. Şirketin Denizli, Aydın ve Muğla merkez ve ilçelerinde bulunan 11 adet taşınmazının satış, kira vb. alternatiflerden biri ile değerlendirilmesi konusunda TEDAŞ Genel Müdürlüğü ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nezdinde girişimlerde bulunulması önerilir. Gerek AYDEM e devir öncesinde, gerekse devir sonrasında devire konu dağıtım tesislerinin tamamının mülkiyetinin TEDAŞ a ait olduğu bilinmektedir. ETKB ile AYDEM arasında imzalanan Uygulama Sözleşmesinin Mülkiyete ait sorumluluklar başlığını taşıyan 18. maddesi de devredilecek tesislere ait mülkiyetin TEDAŞ da kalması nedeniyle şeklindeki ifadeyle bu hususu açıkça ifade eder. Ayrıca TEDAŞ Genel Müdürlüğü ile AYDEM arasında imzalanan Devir Sözleşmesinin 29.1 maddesinde TEDAŞ ın daha önce kamulaştırıp ŞİRKET e devrettiği taşınmaz mallar tahsis amaçlarına uygun olarak kullanılacaktır denilmiş ve 30.3 maddesinde de reklamlarla ilgili tasarruf hakkı ile bunların cezai ve hukuki sorumluluğu ŞİRKET e ait olup, tahsil edilen paranın ne şekilde kullanılacağı ve/veya yatırılacağı yer Bakanlıkça belirlenecektir hususuna yer verilmiştir. Dolayısıyla TEDAŞ ın mülkiyet hakları, tasarruf üzerindeki gelirler bakımından da korunmuştur yılında Denizli TEDAŞ hizmet binası, 2006 yılında Denizli Anafartalar Mahallesi ve 2008 yılında da Denizli Askeri Geçiş Yolu üzerinde Turkcell ile 5 yıl süreli Trafo Merkezleri, İşletme Binaları ve Diğer Taşınmazlara Radyo Baz 15

28 İstasyonlarının Kurulumuna Ait Sözleşme imzalanmış; bunlardan 2005 ve 2006 yılında imzalanmış olanlarının süreleri bitmiş ve adı geçen Şirket, AYDEM ile bu sözleşmeleri yenilediğini tarihinde bildirmiştir. Aynı şekilde süresi bitmemiş olmakla birlikte 2008 yılında imzaladığı sözleşme için de aynı bildirimde bulunmuştur. Turkcell tarafından hazırlanan ve Menderes EDAŞ a gönderilen tarihli Fesih ve İbra Sözleşmesi her üç sözleşme için de düzenlenmiş ve kendi yetkililerince imzalanan fesih sözleşmeleri Menderes EDAŞ yetkililerince imzalanmamıştır. Menderes EDAŞ tarafından durum tarihli bir yazı ile TEDAŞ Genel Müdürlüğüne bildirilerek; Bilindiği üzere Şirketimizin sorumlu olduğu bölgede tarihinden itibaren Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satış Hizmetleri 3096 sayılı Yasa ile işletme hakkı devri yoluyla AYDEM EDAŞ a devredilmiştir sayılı Yasaya göre olan enerji dağıtım özelleştirmelerinde de olduğu gibi 3096 sayılı Yasa ile yapılan işletme hakkı devri sonrası da tüm taşınmazların (Trafo, İM, DM, KÖK Binası vb.) mülkiyeti TEDAŞ Genel Müdürlüğü üzerinde kalmıştır. Devir Sözleşmesinde; TEDAŞ mülkiyetindeki tesislerin AYDEM EDAŞ tarafından 3. şahıslara başka bir amaçla kiraya verilebileceği veya tahsis edilebileceğine dair bir hükme rastlanılmamıştır. Tukcell den gelen kira sözleşmesi fesih talebiyle birlikte, tarihinden sonra AYDEM EDAŞ tarafından Denizli, Aydın ve Muğla illerinde yapılmış olan yeni baz istasyonu yeri kiralama sözleşmelerinin uygun olup olmadığının da Başkanlığınızca değerlendirilerek, bundan sonraki uygulamalara da esas teşkil etmek üzere Şirketimizin talimatlandırılması hususunda Gereği istenmiş; ancak diğer (2006 tarihli) sözleşmenin de henüz süresi bitmemişken yazılan yazıya denetim tarihi (Nisan 2012) tarihi ile herhangi bir cevap verilmediği görülmüştür. Devredilen dağıtım tesislerinin mülkiyet hakkından doğan hak ve vecibelerin yerine getirilmesi ve kullanılması konusunda daha hassas davranılarak malik sıfatıyla TEDAŞ Genel Müdürlüğünce, Turkcell ile Menderes EDAŞ arasındaki baz istasyon inşa sözleşmelerinin akıbeti konusunda bir karara varmasının sağlanması için başlanmış olan girişimlerin sürdürülmesi önerilir yılı denetim Raporunda, Şirketin yapacağı yenileme ve tevsiat işlerini Bakanlığa bildirmesi, mevcut hatlarda demontaja başlamadan asgari 15 gün önce mülkiyeti TEDAŞ a ait demontaj malzemelerinin tespiti ve demonte malzeme kaydının tutulması için gerekli tedbirlerin alınması önerisine yer verilmiştir. Öneri ile ilgili olarak ETKB tarafından TEDAŞ Genel Müdürlüğüne yazılan tarih ve 1912 sayılı yazıda, Sayıştay Başkanlığının önerileri doğrultusunda, İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinin demontaj malzemeleri ile ilgili 15.4 maddesinin işlerlik kazanması için; öncelikle söz konusu işlemlerin Teşekkülünüz üzerinden düzenli olarak yürütülebilmesi ve daha sonra yürütülen işlemler sonucundan Bakanlığımıza bilgi verilmesini sağlayacak şekilde düzenleme yapılması hususunda; İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinin konu ile ilgili 15.4 maddesinin tadil 16

29 edilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir denilerek, gereği istenmiştir. Durum TEDAŞ Genel Müdürlüğünce tarih ve 4055 sayılı bir yazı ile AYDEM A. Ş. ye de bildirilmiş ve buna göre bir düzenleme yapılıncaya kadar ETKB önerisi doğrultusunda işlem yapılması hususu belirtilmiştir. Menderes EDAŞ ın 2009 yılı Raporunda da; TEDAŞ bağlı şirketlerinin özelleştirilmesindeki temel yöntemin işletme hakkının belirli bir süre ile devir edilmesi olduğu; bu sürenin de EPDK tarafından verilen perakende satış ve dağıtım lisanslarının geçerlilik süresi olarak saptanmış olup, 30 yıla tekabül ettiği; bu sürenin 4046 sayılı yasaya göre ÖİB tarafından yapılan özelleştirmeler için olduğu kadar, daha önceki tarihlerde ETKB nin sorumlu olduğu ve 3096 sayılı yasa kapsamında yapılmış sözleşmelerin yargı kararlarıyla yürürlüğünün sağlanması üzerine yapılan fiili devirler için de geçerli olup, ister ÖİB, isterse ETKB aracılığı ile devir edilmiş olsun, dağıtım şirketleri 30 yıl sonra yeniden devir edilmek üzere tekrar bir kamu kurumuna iade edilmek zorunda olduğu; ancak gerek fiili devire konu olan mevcut dağıtım tesisleri ile bu 30 yıllık zaman zarfında yapılacak olan yatırımların nasıl izleneceği ve neye göre geri alınacağının, devir sürecinde üretilmiş olan belgelerde açık olmadığının görüldüğü ve bu nedenle de halihazırda bir takip sisteminin oluşturulmasının önem arz ettiği; gerek mevcut tesislerin, gerekse henüz fiilen başlanmamış ve etüd safhasında olan yatırım projelerinin asıllarının devir konusu yapılarak, devir sürecinin bu suretle tamamlandığı, oysa işletme hakkı devir süresinin sonunda ilgili Şirketin devir edeceği tesislerin teslim alınmasında en önemli ölçüt sözü edilen tesis ve yatırımlara ilişkin projeler olduğu hususlarından söz edilerek, Lisans süresi sonunda Şirketin devir edeceği tesislerin teslim alınmasındaki en önemli ölçüt olması bakımından, proje asıllarının bu tesislerin sahibi olarak görünen TEDAŞ Genel Müdürlüğü birimlerinde muhafazası ile tesis ve yatırımlar üzerinde geçici olarak tasarruf yetkisi veya bunların zilyedi olan Şirkete birer suret ya da kopyalarının teslim edilmesi önerisine yer verilmiştir. TEDAŞ ve AYDEM arasında imzalanmış olup, yukarıda izah edildiği gibi, maddesinin değişmesinin gündeme geldiği İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinde, söz konusu tadil sürecinde, denetim tarihi itibarı ile herhangi bir gelişmenin olmadığı proje asıllarının muhafazası hususunda da bir düzenleme yapılmasında yarar bulunduğu değerlendirilmektedir. 17

30 V. BİLANÇO Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. nin 2011 yılı bilançosu, Şirket Yönetim Kurulu nun tarih ve 3/1 sayılı Kararıyla kabul edilmiştir. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın tarih ve 5013 sayılı Kararı ve TEDAŞ Yönetim Kurulu nun tarih sayılı Kararı gereğince, Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi çerçevesinde, TEDAŞ ile Şirket arasında tarihinde İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi (İHDS) imzalanmıştır. Sözleşme ile Denizli, Aydın ve Muğla illerinden oluşan elektrik dağıtım bölgesinde yer alan ve TEDAŞ uhdesinde bulunan elektrik enerjisi dağıtım sisteminin, dağıtım tesislerinin ve dağıtım tesislerinin işletilebilmesi için varlığı zorunlu diğer taşınmazların mülkiyet hakkı saklı kalmak koşulu ile Şirkete İşletme Hakkının devredilmesi, mevcut tesislerin iyileştirilmesi ve yeni tesisler yapılması esasları düzenlenmiştir tarihi itibariyle işletme hakları AYDEM A.Ş. ye devredilen Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. nin faaliyetleri sona ermekle birlikte tüzel kişiliğinin halen devam etmesi nedeniyle 2011 yılı denetim çalışmalarına esas teşkil etmek üzere bilanço incelemesi yapılmıştır. Ancak gerek TEDAŞ Genel Müdürlüğü ile Menderes EDAŞ arasında yapılmış olan ve iptal edilmemesine rağmen bir hüküm ifade etmeyen İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında belirlenen işletme hakkı devir bedeli, gerekse AYDEM kullanımına bırakılmış olan dağıtım tesislerine ilişkin olarak halen Menderes EDAŞ bilançosunda tutulmakta olan bedellerin Şirket bilançosunda yer almaya devam ettiği görülmektedir. AYDEM e devredilen ve halihazırda sözü geçen Şirket tarafından kullanılmakta olan bu tesislerin bedellerinin Menderes EDAŞ bilançosundaki yansıması sanal ya da fiktif bir kayıt mahiyetindedir. Bu nedenle ilgili kayıtların Menderes EDAŞ bilançosundan çıkarılarak, yatırımlar ve buna ilişkin ödeme tutarlarının ilgisine göre AYDEM ya da TEDAŞ Genel Müdürlüğü bilançosu ile ve yine TEDAŞ Genel Müdürlüğü ile ilgili olarak kayıt altına alınan alacak ve borç tutarlarının da Genel Müdürlük bilançosu ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir. AYDEM e devredilen söz konusu Şirket tarafından fiilen kullanılmakta olduğu halde halen Menderes EDAŞ bilançosunda yer alan dağıtım tesislerine ilişkin bütün muhasebe kayıtlarının yeniden değerlendirilerek mevcut duruma uygun hale getirilmek üzere fiktif mahiyet taşıyan hesapların tasfiye edilmesi önerilir. - Aktif: Şirketin 2011 yılı bilançosunun aktifini oluşturan hesaplar, önceki dönem değerleriyle karşılaştırmalı olarak aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. 18

31 Aktif Önceki dönem Cari dönem Fark Bin TL % Bin TL % Bin TL I. Dönen varlıklar A- Hazır değerler , ,2 (30.653) B- Menkul değerler C- Ticari alacaklar , ,2 (5.717) D- Diğer alacaklar , ,4 (41.940) E- Stoklar F- Yıllara yay. inş. ve on. mal G- Gel. ayl. ait gid. ve gelir tah. 16 0, ,1 318 H- Diğer dönen varlıklar 6 0,0 5 0,0 (1) Toplam (I) , ,9 (77.993) II. Duran varlıklar A- Ticari alacaklar 13 0, B- Diğer alacaklar C- Mali duran varlıklar D- Maddi duran varlıklar ,1 0 0,0 (60.058) E- Maddi olm. duran varlıklar , ,9 (47.553) F- Özel tüken. tabi varlıklar ,2 G- Gel. yıl. ait gid. ve gelir tah H- Diğer duran varlıklar Toplam (II) , ,1 ( ) Genel toplam (I+II ) , ,0 (88.439) Nazım hesaplar Şirketin 2011 yılı bilançosunda kayıtlı aktif değerler hesap grupları itibariyle aşağıda incelenmiştir. I- Dönen varlıklar: A- Hazır değerler: Şirketin hazır değerler toplamı 816 bin lira bankalar hesabı bakiyesini göstermekte olup, tamamı Vakıflar Bankasındaki yılsonu tevdiat tutarına aittir. C- Ticari alacaklar: Bin TL tutarındaki Şirket ticari alacaklarının tamamı devir tarihinden önceki alacaklarla ilgili olup, mesken ve köy içme sularına aittir. Bu alacaklara ilişkin olarak bin TL şüpheli alacak karşılığı ayrılmıştır. D- Diğer alacaklar: Hesapta görülen bakiyenin tamamı, gerek tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında TEDAŞ Genel Müdürlüğüne yapılan devir sonrası işlemler, gerekse tarihinde AYDEM e yapılan devir öncesi işlemler ile ilgili olup, esası itibarı ile ( bin TL) TEDAŞ Genel Müdürlüğünden alacaklara ilişkindir. 19