WILLIAM LOWELL RANDALL Toronto Üniversitesi nde Eğitim Tarihi ve Felsefesi Bölümü nde doktorasını yaptıktan sonra dünyanın belli başlı en büyük

Transkript

1 WILLIAM LOWELL RANDALL Toronto Üniversitesi nde Eğitim Tarihi ve Felsefesi Bölümü nde doktorasını yaptıktan sonra dünyanın belli başlı en büyük üniversitelerinde dersler veren W.L. Randall, United Church of Canada nın çeşitli kademelerinde görevler almış, bu kilisenin geçici başkanlığını da üstlenmiştir. Öğretim üyeliği ve din adamlığının yanı sıra bisikletten dağcılığa çok çeşitli spor dallarında aktivite göstermekte, ayrıca şarkı söyleyip gitar da çalmaktadır. Birçok makale ve kitap yazan Randall, esas olarak Bizi Biz Yapan Hikâyeler eksenli dersler ve konferanslar vermektedir.

2 Ayrıntı: 263 Ağır Kitaplar: 4 Bizi Biz Yapan Hikâyeler Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme William L. Randall Kitabın Özgün Adı The Stories We Are An Essay on Self-Creation İngilizce den Çeviren Şen Süer Kaya Yayıma Hazırlayan Elif Özsayar Son Okuma Mehmet Celep University of Toronto Press 1995, 2014 Original edition published by University of Toronto Press, Toronto, Canada Bu kitabın Türkçe yayım hakları Ayrıntı Yayınları na aittir. Kapak İllüstrasyonu Sevinç Altan Kapak Tasarımı Orhan Deliorman Dizgi Hediye Gümen Baskı Kayhan Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Merkez Efendi Mah. Fazılpaşa Cad. No: 8/2 Topkapı/İstanbul Tel.: (0212) Sertifika No: Birinci Basım 1999 İkinci Basım 2014 Baskı Adedi 2000 ISBN Sertifika No.: AYRINTI YAYINLARI Basın Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No.: 3 Cağaloğlu İstanbul Tel.: (0212) Faks: (0212) & info@ayrintiyayinlari.com.tr

3 Bizi Biz Yapan Hikâyeler Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme William L. Randall

4 AĞIR KİTAPLAR DİZİSİ KİTLE VE İKTİDAR Elias Canetti İNSANLIĞIN MAHREM TARİHİ Theodore Zeldin RUJ LEKESİ Yirminci Yüzyılın Gizli Tarihi Greil Marcus BİZİ BİZ YAPAN HİKÂYELER Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme William Lowell Randall MARKSİZM, AHLAK VE TOPLUMSAL ADALET R. G. Peffer İMPARATORLUK Michael Hardt & Antonio Negri DİSİPLİN Askeri İtaat Üretiminin Sosyolojisi ve Tarihi Ulrich Bröckling HEP YUVAYA DÖNMEK Ursula K. LeGuin Ahlakİ PROTESTO SANATI Toplumsal Hareketlerde Kültür, Biyografi ve Yaratıcılık James M. Jasper KAMUSAL İNSANIN ÇÖKÜŞÜ Richard Sennett CAZ KİTABI Ragtime dan Fusion ve Sonrasına Joachim-Ernst Berendt KURTLARLA KOŞAN KADINLAR Vahşi Kadın Arketipine Dair Mit ve Öyküler Clarissa Pinkola Estés CİNSELLİĞİN TARİHİ Michel Foucault SEKS İSYANLARI Toplumsal Cinsiyet, Başkaldırı ve Rock n roll Simon Reynolds & Joy Press SÜRÜDEN DEVLETE Toplumsal Bağ Üzerine Psikanalitik Deneme Eugène Enriquez ÇOKLUK İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi Michael Hardt & Antonio Negri BİR AHLAK KURAMI Genel Etik & Bir Ahlak Felsefesi & Bir Kişilik Etiği Agnes Heller MUTFAK SAVAŞI Damak Zevkinin Jeopolitiği Christian Boudan İKTİSADİ ADALET VE DEMOKRASİ Rekabetten İşbirliğine Robin Hahnel TARİH BOYUNCA KENT Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği Lewis Mumford AÇIKLAMALI DÜZÜLKE Çok Boyutlu Bir Macera Edwin A. Abbott METİN ÇÖZÜMLEMELERİ Yasemin G. İnceoğlu & Nebahat A. Çomak Dişillik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında KADIN VE BEDENİ Yasemin G. İnceoğlu & A. Kar AVRUPA FİKRİ Anthony Pagden ÇİÇEKLERİN KÜLTÜRÜ Jack Goody ORTAK ZENGİNLİK Michael Hardt & Antonio Negri KÜRESEL DÜNYA George Ritzer KARANLIĞIN KÜLTÜRLERİ Bryan D. Palmer SİYASAL BİLİNÇDIŞI Fredric Jameson TATLI ŞİDDET Trajik Kavramı Terry Eagleton ELEŞTİREL PSİKOLOJİ Dennis Fox & Isaac Prilleltensky & Stephanie Austin FAŞİST İDEOLOJİNİN DOĞUŞU Zeev Sternhell & Mario Sznajder & Maia Asheri MEDYAYA KARŞI George Gerbner

5 İçindekiler Teşekkür...10 Sunuş / Ruthellen Josselson...11 Önsöz...14 Giriş...25 Öz Yaratımın Poetikası...26 Bazı Geçici Tanımlar...29 Bir Başlıkta Ne Vardır?...32 Kitabın Planı...35 Kitaba İçkin Sınırlamalar...36 I. YAŞAMA ESTETİĞİ...42 A. Giriş...42 B. Yaratıcılık Sorunu...45 Ürünler, Süreçler ve Kişiler...46 Üstü Örtülen Bazı Konular...47 Öz Yaratım Kavramı...48 C. Benliğin Yaratılması...54 Benlik Modelleri...54 Kendini Gerçekleştirme ve Öz Yaratım...56 Öz Yaratımın Eşanlamlıları...61 D. Öz Yaratım Araçları...64 Maddi Öz Yaratım...64 Davranışsal Öz Yaratım...65 Yorumbilimsel Öz Yaratım...66 Kendimizi Kendimize Anlatma ve Öz Yaratım...67 Başkaları Bizi Nasıl Hikâye Eder...69

6 E. Hayatımın Hikâyesi...72 Var Olma: Dış Hikâye...73 Deneyim: İç Hikâye...75 İfade: İç-Dış Hikâye...80 İzlenim: Dış-İç Hikâye...82 Düzeyler Arasındaki Bağlantılar...84 Olaydan Deneyime: Yakından Bir Bakış...88 F. Yaşama Sanatı...94 Sanat ve Hayat...95 Öz Kültür...97 Yaşama Sanatını Değerlendirme Bir Hayat Oluşturma: Sanat mı, Zanaat mı, Yoksa Doğaçlama mı? G. Özet II. HAYAT VE EDEBIYAT A. Giriş B. Hikâyenin Çekiciliği Hikâyenin Tanımı Hikâyenin Hükmü Hikâyenin Biçimi Hikâyenin Gücü Başkalarını Nasıl Hikâyeleştiririz Eğretileme İçin İtici Güç C. Hikâyeyle Hayat Arasındaki İlişkiler Hayat-Olarak-Hikâye: Artılar ve Eksiler D. Olay Örgüsü Unsuru Zaman Estetik Teoloji Karakter Unsuru Karakterler ve Gerçek Kişiler Kendi Hayat Hikâyemizdeki Karakterler Olarak Kendimiz Başka Sorular E. Bakış Açısı Unsuru Yazarlık ve Anlatı Yöntemi Ana Karakter, Anlatıcı ve Okur Olarak Benlik Fiil Kipi İroni F. Hayatlarımızın Hikâyeleri Biçim ve İçerik, Bağlam ve Araç Motivasyon...226

7 Köken Etkileşimde Bulunan Çeşitli Versiyonlar G. Özet III. ÖĞRENMENIN POETIKASI A. Giriş B. Otobiyografik Dürtü Kişisel Kimliğin Temeli: Beden mi, Bellek mi, Hikâye mi? Otobiyografik Bellek Otobiyografik Eylem: Olgudan Yapıta Hikâyenin Eşiği Data ya Geri Dönüş Hikâyelerimizin Yazarlığı/Otoritesi C. Ruhlarımızın Yeniden Hikâyeleştirilmesi Doğal Yeniden Hikâyeleştirme: Tedrici Doğal Yeniden Hikâyeleştirme: Dramatik Kasıtlı Yeniden Hikâyeleştirme: Ortak Özellikler Kasıtlı Yeniden Hikâyeleştirme: Tedrici Kasıtlı Yeniden Hikâyeleştirme: Dramatik Yeniden Hikâyeleştirmeye Direnme Yeniden Hikâyeleştirmenin Sınırları D. Hayatlarımızın Romanlığı/Yeniliği Romanın Dünyası Roman/Yenilik ve Olgunluk Terapötik Perspektif Tinsel Perspektif Dinsel Perspektif Roman/Yenilik: Başka Düşünceler E. Anlatmadığımız Hikâyeler Aydınlatmalar Öz Hikâyeleştirmenin Doğal Sınırları Hikâyelerimizi Kendimize Saklamak Dinleme Eksikliği Olaylar ve Deneyimler Söz Dağarcığı ve Ses Olay Örgüsü Yoksulluğu Tekrar Unutmak Kendini Aldatma F. Hikâyeleştirme Üsluplarının Çeşitliliği Hikâyeleştirme Üslubu Kavramı Hikâyeleştirme Üsluplarının İncelenmesi Ana Karakterler, Anlatıcılar ve Okurlar Uyarıcı Yorumlar...370

8 Kendini Hikâyeleştirme Döngüsü mü? Türle İlgili Sorular Öne Çıkan Konular G. Bir Kez Daha, Yaşama Sanatı Temel Önermeler Romancı-Olarak-Benlik: Sanat mı Zanaat mı Sorunu Roman-Olarak-Hayat: Doğruluk Sorusu Öz Yaratıcılık: Denetim Konusu H. Özet Sonsöz Diğer Konular Poetika ve Eğitimin Çağrısı Yeni Baskıya Ek Açık Hikâyeler, Açık Yaşamlar Yaşlanmanın Anlatısal Teolojisine Doğru Bizi Biz Yapan Hikâyeler in Ardındaki Hikâye Yaşlanmanın Anlatısal Teolojisi İyi, Güçlü Bir Hikâye Kendimize Karşı Açıklık Başkalarına Açıklık Dünyaya Açıklık Hikâyelere Açıklık Sonuçlandırmayan Son Not Kaynakça (Bizi Biz Yapan Hikâyeler in 1995 Baskısında Yer Almayanlar) Kaynakça Dizin...444

9 Bizi Biz Yapan Hikâyeler Z aman zaman hepimiz hayatımızın ne tür bir hikâye den oluştuğunu merak ederiz: Hayatımızın anlamı nedir, nereden gelip nereye gider, bir bütün olarak uyum içinde midir? Bizi Biz Yapan Hikâyeler de William Lowell Randall edebiyatla yaşam arasındaki bağlantıları ele alıyor ve insanların yaşamlarını oluşturan hikâye anlatma biçemlerinin çeşitliliği üzerine düşüncelerini dile getiriyor. Bunu yaparken de psikoloji, psikoterapi, teoloji, felsefe, feminist teori ve edebiyat teorisi gibi çeşitli alanlardan yararlanıyor. Randall olay örgüsü, karakter, bakış açısı ve biçem gibi sınıflamaları kullanarak, her birimizin, hem yazarı hem anlatıcısı hem ana karakteri hem de okuyucusu olarak kendi gelişen romanımızın içine kattığımız ölçüde, yaşamlarımızdaki olaylardan anlam çıkardığımız düşüncesini ele alıp enine boyuna irdeliyor. Bu süreçte de bize ketumluk, kendini kandırma, dedikodu, önyargı, mahremiyet, olgunluk ve yaşama sanatı gibi gündelik dünyamızın özelliklerine ilişkin benzersiz bir perspektif sunuyor. Bizi Biz Yapan Hikâyeler in bu ikinci baskısına, yazarın eklediği ve argümanını derinleştiren ve akademisyen olarak gelişmesini yansıtan yeni Önsöz ve Sonsöz le birlikte Ruthellen Josselson un aydınlatıcı bir Sunuş da eklenmiştir. 9

10 Teşekkür Bu kitap uzun bir dönem içinde çok sayıda insanın içgörüsü ve katkıları olmadan ortaya çıkamazdı. Bunların en önde gelenleri, binlerce örtük yolla hayat hikâyemin biçimlenmesinde rol oynayan yakın aile üyeleridir: Özellikle John la birlikte kullanmama cömertçe izin verdikleri dağ evi için Donna, bilgisayara alışmamda ısrar ettiği için Carol, dile yönelik sevgisi ve hikâye anlatma yeteneği için babam ve son olarak, bir dinleyici olarak tahammülünün yanı sıra bir şekilde bana miras bıraktığı azim için annem. Bu iyi insanlardan sonra Ontario Eğitim Araştırmaları Enstitüsü ndeki çalışma arkadaşlarım ve danışmanlarım geliyor; özellikle Don Brundage, Alan Thomas ve Ian Winchester. Hepsi bana karşı dürüst oldukları ve beni teşvik ettikleri için minnet duygularımı hak ediyor. Aynı şekilde Lois Kunkel ruhumu yeniden hikâyeleştirme de bana yardım ettiği için; Atkinson klanı hikâyemi güvenle koruduğu için; Bill MacKinnon dostluğunu sunmaya hep hazır olduğu için; çok sayıda eski kilise mensubu bu kitabın büyük kısmının temelinde yer alan bilgiler için; ve Emmanuel Koleji nden Don Cupitt uzun zaman önce ve çok uzaklarda insan bir bakış açısına ancak kırklarında sahip olur iyimser gözlemi için minnet duygularımı hak ediyor. Yayın cephesinde University of Toronto Press ten Virgil Duff a bu projeye başından sonuna kadar sürdürdüğü bağlılığı için; Darlene Money ye son provaların redaksiyonunu yaparken gösterdiği özen için; ve Willard Brehaut, Jerome Bruner, Stephen Burns, Diana Denton, Virginia Griffin, John Haddad, Robert Hawkes, Carolyn Nesselroth, Rex Stainton Rogers ve Musa P. Shamuyarira ya daha önceki taslakları dikkatle okuduğu için teşekkür borçluyum. Son olarak Glen Brotherston, Bill Cook, Sydney Dreksler, John Gillis, Jane Haddad, Elayne Harris, Gary Kenyon, Lutia Lausane, Galen McLeish, Bev Scott, Nancy Thompson, Norm Whitney, Carol Wilkinson ve Cristina Zepedeo ya kitabın temalarını araştırırken yaptığım keyifli sohbetler için; Inez Flemington, Doreen Kissick, Thelma Thompson ve Jack ile Winona Heslip e bu kitaba verdikleri maddi ve manevi destek için; merhum W. Norman McLeod un ailesine onun adına verdikleri burs için; ve Seneca Koleji ndeki öğrencilerimle meslektaşlarıma beni zorladıkları için teşekkür ederim. Bu nakarata bir dipnot olarak, Toronto daki Baker s Dozen Donuts tan Sam Lee ye; New York-Great Valley deki Eddy s Restaurant tan Lynn Eddy ye; ve Toronto Maple Leafs ten merhum Tim Horton a derin teşekkürlerimi ifade etmek isterim. Hepsi, ülkenin başka yerlerindeki kafelerde tanıştığım meslektaşları ve müşterileriyle birlikte, bana yazma esini veren bir tür sığınak ve hikâyeler sağladılar.

11 Sunuş RUTHELLEN JOSSELSON * Muriel Rukeyser, Evren hikâyelerden oluşur, atomlardan değil diye yazar; benliklerimiz de öyledir, atomlardan değil hikâyelerden oluşur. Kimliklerimiz ancak dünyada kim olduğumuz, bu halimize nasıl geldiğimiz ve deneyimlerimizden nasıl anlam çıkardığımız üzerine bir anlatı halinde anlaşılabilir ve ifade edilebilir. Sosyal bilimciler, insan varlığının incelemesine yaklaşımlarında bir anlatısal dönüş gerçekleştirip, bu olgu üzerine sistematik olarak kafa yorarken, psikolog, sosyolog, antropolog, eğitimci ve sağlık hizmeti verenleri on yıllarca meşgul edecek kadar çok sayıda soru da ortaya çıktı. Bizi Biz Yapan Hikâyeler de Bill Randall bu soruları üzerine kafa yorarken, varlığımızın atomik parçaları olan hikâyeler üzerine düşünmenin çeşitli yollarını ayrıntıyla sunuyor. İnsanların benliklerini oluşturan birçok hikâye vardır; bu hikâyeler bugün dünü kurup durmaksızın yeniden kurarken zaman içinde gelişen hikâyelerdir. Bu hikâyeler, seçici olarak hatırlanan ve bir kişinin benliğiyle ilgili algısı hem aynı kalıp hem de yaşam döngüsü içinde değiştikçe değişen anlamlarla dolan olaylar ve deneyimlerden oluşur. Birçok yazar yaşamı oluşturan benlik ve hikâye oluşturmanın çeşitli biçimleri üzerine ayrıntılı * Ruthellen Josselson Klinik Psikoloji Profesörüdür (Fielding Graduate University). Playing Pygmalion: How People Create One Another ve Interviewing for Qualitative Inquiry: A Relational Approach kitaplarının yazarı ve Amia Lieblich ile birlikte The Narrative Study of Lives dizisinin ortak yazarıdır. 11

12 Bizi Biz Yapan Hikâyeler çalışmalar yapmış olsa da, çok azı bunu Randall ın artık bir klasik haline gelmiş kitabına hâkim olan büyük entelektüel derinlik ve akademik beceriyle yapmıştır. Bizi Biz Yapan Hikâyeler, sosyal bilimcilerin merakını uyandıran ve uyandırmaya da devam edecek olan merkezi sorular üzerinde geniş bir yelpazede fikirler sunuyor. Bu kitap birçok araştırma alanından düşünürlerle bir diyalogdur. Güçlü yanlarından biri de, hayat hikâyelerinin çoğulluğunu tanımasıdır. Hepimiz birçok hikâyeden, bugünü sağlama alan, dünü düzenleyen ve yarına ilişkin öngörüde bulunan hikâyelerden oluşuruz; aynı zamanda da aynı derecede ancak hikâyelerin ulaşabileceği, bir kenara bıraktığımız ya da vazgeçtiğimiz benliklerimiz de vardır. Diğer bir deyişle kimse sadece tek bir hayat hikâyesine sahip değildir. Tıpkı benliklerin ısmarlama dikilip üzerimize uydurulmuş olmaları gibi, hayat hikâyeleri de, kendimiz için yarattığımız ve dolayısıyla ancak bizim sırrına vakıf olduğumuz hikâyeler de dahil olmak üzere, anlatılmak için yaratılır. Üstelik hikâyeler yaş ve koşullarla birlikte değişir. Randall hayat hikâyelerinin tutarlılık gösterip göstermediği sorununu da ele alır. Hepsinden önemlisi de, yaşamın karmaşıklıkları ancak anlatılarda gösterilebilir ve bu karmaşıklıklarla onlar sayesinde başa çıkılabilir. Birbiriyle etkileşim halinde olan, kesişen ve zaman içinde hareket eden katmanlarıyla, Randall ın hikâyelendirilmiş benliği, tüm hikâyeler gibi, dinamiktir. Randall bir hikâyenin ne olduğu, nasıl oluşturulduğu ve nasıl hizmet ettiği sorusunun yanıtını ararken, psikoloji, edebiyat, teoloji, sosyoloji ve tarihten aldığı kavram ve gözlemleri birbirinin içine geçirir. Böyle bir disiplinleri aşan perspektiften bakarak, yazarlar, araştırmacılar ve teorisyenlerin otobiyografik anı, hayal gücü, kimlik ve yaşanılan hayat arasındaki karşılıklı ilişkiyi nasıl gördüğünü ele alır. Sonuç olarak Dickens ve Ricoeur, Randall ın bu kitabında oluşturduğu hikâyelendirilmiş dünyada rahatça yan yana yer alabilir; ve böylece kişisel hikâye ile hayat arasındaki bağlantılarla uğraşmak isteyenler için bitip tükenmez bir kaynak haline gelir bu kitap. Bizi Biz Yapan Hikâyeler in bu yeni baskısında yer alan Önsöz ve Sonsöz e Randall kendi yaşamından bazı hayat hikâyeleri katmış; bunlar da bize onun hikâyelendirilmiş yaşamlar dünyasında nasıl bir kaşif olduğunu ve kitap yazıldığından bu yana nasıl bir gelişim gösterdiğini anlatıyor. Randall bu yazılarda özel- 12

13 William L. Randall likle de yaşlanmayla ilgili çalışmalarını ve son dönemlerde yaşlanmayla ilgili bir anlatı teolojisi geliştirme çabalarını ele alıyor. Bizi Biz Yapan Hikâyeler de, engin düşüncelere sahip bir maceracıya, özyaratımın poetikası üzerine bazı özlü gerçekleri keşfetme sürecinde, anlatı karmaşıklığının derinliklerine girerken eşlik etme fırsatı buluyoruz. 13

14 Önsöz B ir kitap yazmanın biraz doğum yapmak gibi olduğundan kuşkulanıyorum. Ürün bir kere dışarıya çıkıp dünyada yolunu bulurken, bu üretim sürecinde harcanan tüm emek, sayısız özet ve taslak, geç saatlere kadar oturulan geceler ve tekrar yazmalar, saatlerce süren redaksiyon ve düzeltmeler, okuma ve düşünmeler, hangi sözcüğü nereye yedirme üzerine kafa yormalar, tüm bunlar unutuluyor genellikle. Başta ele alacağım merkezi konuları ifade etmek için oluşturmakta ısrar ettiğim, resimli ve şekilli tek sayfalık sunum, University of Toronto Press ten Virgil Duff ile ilk kez buluşmam ve 1995 yılında, güneşli bir günde, annemle babamın verandasında otururken basılı kitabı ilk elime alışım gibi, zamanın sınavına dayanmış birkaç dağınık anı dışında bu süreç zihnimde genel olarak bulanık kalmış. O günden bu yana geçen yirmi küsur yıl daha da bulanık. Kesinlikle dolu dolu yıllardı bunlar; çünkü Bizi Biz Yapan Hikâyeler birçokları için bir tez neye dönüşebiliyorsa, benim için de ona dönüştü, yani yaşam boyu sürecek bir uğraşa sonbaharında, kitabın yayımlanmasından sadece birkaç ay sonra St. Thomas University (STU) bana ilk kez açılan Gerontoloji [Yaşlılık Bilimi] Öğretim Üyeliği teklif etti; kabul etmekten onur duyduğum, ancak daha önceden eğitimini almadığım bir disiplindi bu. Neyse ki bu görev, STU nun Gerontoloji Programı nı kuran ve (o sırada) gelişmekte olan anlatısal gerontoloji alanında bir öncü olan Gary Kenyon ile yan yana çalışma fırsatı sunu- 14

15 15 William L. Randall yordu. Anlatısal psikolojideki gelişmelerden yararlanan anlatısal gerontoloji, insanların öz olarak yorumbilimsel varlıklar olduğu inancına dayanır. Diğer bir deyişle, doğamız gereği deneyimlerimizden, ilişkilerimizden, kendimizden anlam çıkaran varlıklarız. Üstelik anlam çıkarırken kullandığımız temel araç hikâyeler oluşturmaktır (anlatmak, hayal etmek, değiş tokuş etmek). Başka bir ifadeyle, örneğin anaakım gerontolojideki birçoklarının eğilmeyi sürdürdüğü biyolojik yaşlanmanın aksine (bkz. Birren, Kenvon, Ruth, Schroots ve Svenson, 1995), anlatısal gerontolojistler biyografik yaşlanma ile ilgilenir. Bellek ve idrak ve yaşlandıkça yaşadığımız değişimleri (tipik olarak çöküşler) ele alırken bile bu anaakım gerontolojistler, yaşlanma sürecinin dışı (donanımı ya da mekaniği) üzerinde, yani sayılabilen ve ölçülebilen şeyler üzerinde odaklanma eğilimi gösterir. Ne var ki anlatısal perspektiften bakıldığında, merkezi ilgi alanı yaşlanmanın içi dir (ya da yazılımı). Bununla, bellek ve hayal gücü yardımıyla, kimlik imizi anlamamızı ve yaşam ımızı tasavvur etmemizi sağlayan hikâyeler hakkındaki deneyimlerimizin değişmesini kastediyorum; söz konusu hikâyeler, bana göre, az çok aynı anda hem yazarı hem anlatıcısı hem karakterleri hem editörleri hem de okurları olduğumuz hikâyelerdir. Ayrıca bu hikâyelerin içinde, iyi ya da kötü, dünyada bilişsel, duygusal, kişiler arası olarak var olma biçimimiz kök salmıştır ve yine bu hikâyelerin içinde, hayat yolumuza ne çıkarırsa çıkarsın, kendi benzersiz bilgeliğimiz de bulunur. Böyle bir perspektifi, yaşlanmanın genel olarak yaygın şekilde incelendiği terimlerle, çöküş anlatısı na (Gullette, 2004) karşı çıkan bir perspektifi paylaşan Gary ile muhteşem bir işbirliğimiz oldu; bilimsel dergilerde makaleler, ansiklopedilerde maddeler ve kitaplarda bölümlere ek olarak, iki yeni kitap yayımladık: Restorying Our Lives: Personal Growth through Autobiographical Reflection (1997) ve Ordinary Wisdom: Biographical Aging and the Journey of Life (2001). Ayrıca Gary nin iki derleme kitabı yayımlamasına yardım ettim: Narrative Gerontology (Kenyon, Clark and devries, 2001) and Storying Later Life (Kenyon, Bohlmeijer and Randall, 2011). Bu faaliyetlerin karşılığında da sadece ABD ve Kanada dan değil, Danimarka, İsveç, Almanya, Birleşik Krallık ve Hollanda dan da konferanslarda biyografik yaşlanma ve bağlantılı konular üzerine konuşmalar ve atölye çalışmaları yapmak, tebliğler sunmak için davetler aldık.

16 Bizi Biz Yapan Hikâyeler 2001 yılı başka bir işbirliğinin başlangıcı oldu: bu kez University of New Brunswick ten Hemşirelik Profesörü Dolores Furlong ile ortağım. Dolores ile ilk kez on yıl önce Ontario Institute for Studies in Education da (OISE) tanışmıştım; orada, öğretme ve öğrenme konusuna anlatısal perspektifi uygulamada bir lider olan Michael Connelly nin çalışmalarıyla ilk kez karşılaştık Mayıs ında bir konferansa evsahipliği yapmak için birlikte Social Sciences and Research Council of Canada ya (SSHRC) fon için başvurduk. Bu konferans farklı disiplinlerden gelen ancak kendi uzmanlık alanlarında anlatı yaklaşımları kullanmaları gibi bir ortak yanları olan insanları bir araya getirecektik. Verdiğimiz adla Anlatı Sorunları nın, en yenisi 2012 de American University of Paris in ev sahipliğinde yapılan bir dizi bienale esin kaynağı olacak kadar kabul görmüş olması bizi mutlu etti. Bu konferanslar 25 ten fazla ülkeden ve birçok farklı alandan yaklaşık 2000 delegeyi bir araya getirirken, insan yaşamının anlatısal karmaşıklığı üzerine zengin, disiplinleri aşan bir tartışmayı teşvik etmekte kilit bir rol oynadı de STU da, ben Gerontoloji den, Beth McKim İngilizce den, Michelle Lafrance Psikoloji den, Sue McKenzie- Mohr Sosyal Çalışmalar dan ve merhum John McKendy Sosyoloji den olmak üzere, bir grup akademisyen bir Anlatı Üzerine Disiplinler Arası Araştırma Merkezi (CIRN) kurmak için SSHRC nin Küçük Üniversitelere Yardım Fonu ndan destek almayı başardık. CIRN i kurmak Anlatı Sorunları 2010 u organize etmemize ve Narrative Works: Issues, Investigations, Interventions ( works) adlı bir online bilimsel yayını başlatmamıza olanak sağladı. Merkez, Anlatı Araştırmaları nda bir Kanada Araştırma Bölümü ne fon sağlamak için SSHRC den ek para alabilmemize de imkân verdi: Bildiğim kadarıyla, insan yaşamının kumaşında hikâye nin merkeziliğine odaklanan ilk ve tek bölümdür bu de CRC portfolyosuna hakim olan Clive Baldwin in yumuşak ama enerjik yol göstericiliğinde sağlık ve sosyal bakımda anlatı etiği, hizmet mesleklerinde anlatıcı okur yazarlığı, kurumsal anlatılar ve kişisel direnç ile benim,daha sonra Sonsöz de döneceğim bir kavram olan, iyi, güçlü bir hikâye dediğim şey arasındaki bağlantı da dahil olmak üzere büyüleyici çeşitlilikte konular üzerinde çalışmalar üstlendik. 16