Alana Dayalı Görüntü Eşleme Metotları İle Sayısal Arazi Modeli Üretimi

Transkript

1 Haita Teknolojilei Elektonik Degisi Cilt:, No:, (-) Electonic Jounal of Map Technologies Vol:, No:, (-) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR e-issn: Makale (Aticle) Alana Daalı Göüntü Eşleme Metotlaı İle Saısal Aazi Modeli Üetimi Fiket KARALAR *, Muat USAL **, Abdullah VARLIK ***, Zekai Cedet CAN **** * Afon Baındılık Müdülüğü, Afon ** Afon Kocatepe Üniesitesi, Müh. Fak. Ha. Müh. Böl, Afon *** İETT İşletmelei Genel Müdülüğü, İstanbul **** Hacettepe Üniesitesi, Ankaa Özet Son ıllada doğu e güncel olaak geniş alanlaın Saısal Aazi Modelleinin (SAM) üetilmesi için ugun teknikleden bii Fotogameti di. Otomatik SAM oluştuma Dijital Fotogametinin başlıca fonksionel modülüdü. Aslında biçok Dijital Fotogametik Sistem bu foksionelliği suna e biçok kullanıcı için önemli olduğu dikkate alınmalıdı. Digital Fotogametinin bize sunduğu en büük aantajladan biiside göüntü eşleme tekniklei e dış öneltme paametelei adımıla düzenli bi SAM inin üetilmesidi. Bu öntemlede, dış öneltme paametelei bilinio iken hehangi bi noktanın eilen, aazi koodinatlaı ile noktanın Z koodinatı ugun azılımlala hesaplanı. Bu çalışmada ise otomatik olaak Saısal Aazi Modeli elde etmek için Guen e Baltsaias ın çalışmalaından aalanılaak eni bi öntem deneneek geliştiilmişti. Bu öntemde göüntü eşleme tekniklei e dış önelteme paametelei adımıla düzenli bi SAM üetmek mümkündü. Anahta Kelimele: Dijital Fotogameti, Saısal Aazi Modeli, Göüntü Eşleme, Dış öneltme Paametelei Digital Teain Model Geneation B Using Aea Based Image Matching Techniques Abstact Recentl, Photogammet is the one of the most suitable methods to be Digital Teain Model (DTM) geneation fo lage aeas accuatel and actuall. Automatic DTM geneation is fundamental functional module of Digital Photogammet. In fact, man of Digital Photogammetic sstems offe that function and must take into consideation that be significant fo a geat numbe of uses. One of the most adantages the Digital Photogammet hae been fomed a egula DTM b means of image matching techniques and exteio oientation paametes, too. In this methods, while exteio oientation paametes is known, it is calculated, land coodinate of each point and Z coodinate of the point with appopiate softwae. In the stud, To obtain Digital Teain Model as automatic has been deeloped a new method helped b fom Guen e Baltsaias studies. In the method make possible to fom a egula DTM geneation with image matching techniques and exteio oientation paametes. Kewods: Digital Photogammet, Digital Teain Model, Image Matching, Exteio Oientation Paametes Bu makalee atıf apmak için Kaala, F., Usal, M., Valık, A., Can, Z. C.. Alana Daalı Göüntü Eşleme Metodlaı İle Saısal Aazi Modeli Üetimi Haita Teknolojilei Elektonik Degisi, () - How to cite this aticle Kaala, F., Usal, M., Valık, A., Can, Z. C.. Digital Teain Model Geneation B Using Aea Based Image Matching Techniques Electonic Jounal of Map Technologies,, () -

2 Teknolojik Aaştımala: HTED () - Alana Daalı Göüntü Eşleme. GİRİŞ Otomatik eş ükseklik eğisi çizimi için ilk çalışmaladan biisi 83 6 patent nosula H. B. Pote taafından 94 de Ameika Bileşik Deletleinde apılmıştı. Bundan sona SAM üetiminin otomasonu için çeşitli aletle e teknikle geliştiilmişti. Bunla analog, analitik e dijital teknikle olmak üzee üç e aılıla. Dijital fotogametinin sunduğu en büük aaladan biiside göüntü eşleme tekniklei e dış öneltme paametelei adımıla düzenli bi SAM in oluştuulmasıdı. Bu öntemlede dış öneltme elemanlaı bilinioken e aazi koodinatlaı eileek Z koodinatlaı ugun azılımlala hesaplanı. Bu çalışmada ise otomatik olaak Saısal Aazi Modeli elde etmek için Guen e Baltsaias ın çalışmalaından aalanılaak eni bi öntem deneneek geliştiilmişti. Bu öntemde göüntü eşleme tekniklei e dış önelteme paametelei adımıla düzenli bi SAM oluştumak mümkündü. Şekil de saısal aazi modeli üetim şeması göülmektedi. Analog Film Taaıcı CCD Kamea Göüntü Eşleme Işın Demetlei ile Blok Dengeleme Kaşılıklı İlişki Eşlemeleaklaşık Z in bulunması Steeoskopik Göüşün Matematiksel Modeli. HESAP MODELİ En Küçük Kaele Eşleme ile noktalaın kesin, koodinatlaı ile kesin Z in bulunması Şekil. Saısal Aazi Modeli Üetim Şeması Göüntü eşleme tekniklei e dış öneltme paametelei adımıla düzenli bi SAM oluştumak mümkündü. Hehangi bi noktanın, aazi koodinatlaı eildiğinde noktanın Z koodinatı iki adımda aşağıdaki şekilde bulunu. Bi noktanın kabaca aklaşık Z değei eildiğinde noktanın daha kesin aklaşık Z değei steeoskopik göüşün matematiksel modeli adımıla hesaplanı. Bu amaç için, sol e sağ paçalaın ugun faklı Z 3

3 Kaala, F., Usal, M., Valık, A., Can, Z. C. Teknolojik Aaştımala: HTED () - değeleini kapsaan konumlaı Kaşılıklı İlişki göüntü eşleme öntemile bulunu. Paçalaın mekezleinin koodinatlaı esimlein dış öneltme elemanlaı adımıla hesaplanı. En üksek kaşılıklı ilişki katsaı değeini een paçanın üksekliği e üzeinin daha kesin aklaşık üksekliğini ei. Bu metotla, göüntü üstündeki noktanın konumu piksel hassasietle hesaplanı. He hangi bi nokta için kaba bi aklaşık ükseklik değei ediğimizden e bu kaba aklaşık Z değei ile noktanın esim koodinatlaını hesapladığımızdan dolaı o noktanın üksekliği e esimledeki konumu da faklı olacaktı. Bi başka Z değei eildiğinde noktanın esimdeki konumu Doğusallık Şatından dolaı faklı olacaktı. Saısal aazi modeli oluştumada bu poblemi gidemek için, noktanın üksekliğinin belli bi değe altında e üstünde olmak üzee bi aaştıma ükseklik aalığı seçili. Bu seçilen aalıkta belli bi mikta öneğin 5 cm e 3 cm gibi attıılaak nokta için eni kaba aklaşık Z değelei hesap edili. Hesap edilen bu kaba aklaşık Z değelei ile noktanın he iki esim için doğusallık denklemleinden fadalanılaak esim koodinatlaı hesaplanı. c * 3 ( ( ) ) 3 ( ( ) ) 3 33 ( Z Z ( Z Z ) ) ( ) c * 3 ( ( ) ) 3 ( ( ) ) 3 33 ( Z Z ( Z Z ) ), c 33, Z,, = Resim ota noktasının koodinatlaı, = Kamea sabiti, = Dönüklük matisinin elemanlaı, = İzdüşüm mekezinin koodinatlaı, = kae ağındaki he bi hücenin esim koodinatlaı Bi e noktasının sol esim içindeki eini mekez alan ( n + )*( n + ) boutlaındaki kaenin içine gien piksellein gi değelei f [u,] olaak hesaplanı. Buada u, = - n...n aasında değe alı. Sağ esimde ise he bi esim noktası mekez olmak üzee nokta etafında oluştuulacak bi pencee boutu tanımlanı. Oluştuulan bu pencee içindeki piksel noktalaı mekez olmak üzee he bi pikselde sıala e aı aı olaak ( n + )*( n + ) boutlaında oluştuulan kaelein içindeki he pikselin esim koodinatlaı hesaplanı e bu kaeledeki he pikselin gi değelei f [u,] hesaplanı. ( n + )*( n + ) boutlaında oluştuulan bu kaelede he bii için aı aı olmak üzee Kaşılıklı İlişki katsaısı hesaplanı. Hesaplanan Kaşılıklı İlişki katsaılaından en büüklei seçili. çapaz ilişki katsaısı değeleinden en büük değeli olan katsaısı değeine kaşılık gelen piksel kae ağımızın noktasıdı. Dolaısıla aazide o noktaa kaşılık gelen noktanın üksekliği de daha kesin aklaşık Z üksekliği olaak alını. Bi steeo modelde he iki esmin dış öneltme elemanlaı e kesin üksekliği hesaplanacak noktanın ( SAM noktası ) aklaşık üksekliği ile, aazi koodinatlaı bilindiğine göe bu noktanın kesin Z koodinatı En Küçük Kaele Göüntü Eşleme metoduna o nokta için azılacak doğusallık denklemlei dahil edileek dengeleme ile bulunu. Dengelemenin bilinmeenlei e değiştime paametesi, sağ esim için 6 Affin dönüşüm paametelei, bi adometik paamete e noktanın Z değişimidi. Sol e sağ esimlein gi değelei aasındaki faklılıkla dengeleme ile minimize edili. Sol e sağ, esim koodinatlaı için oluştuulan 4 doğusallık denklemi seçilen bi ağılık değei ile gözlem denklemlei gibi kullanılı. 4

4 Teknolojik Aaştımala: HTED () - Alana Daalı Göüntü Eşleme Bi e noktasının he iki esimdeki eini mekez alan ( n + )*( n + ) boutlaındaki kaenin içine gien gi değelei f i [u,] olaak hesaplanı. Dış öneltme bilinmeenleinin hatasız olduğu kabul edilse bile noktanın üksekliği aklaşık olduğundan i i doğusallık denklemleinden elde edilen esim koodinatlaı, hatalı olacaktı. Aıca iki esim aasında medana gelen aazinin şekline, üksekliğine e noktanın esimledeki konumlaına göe oluşan geometik e adometik defomasonla nedenile sol esimde bulunan kaedeki gi değele ile sağ esimdeki gi değele uuşmazla. Noktanın esimdeki geçek eini e kesin Z koodinat değeini bulabilmek için sol e sağ esim aasında Affin dönüşüm paameteleinde, sol esme ait, önünde getiilecek düzeltmele için aşağıda gösteilen matematiksel ol izleni. He iki esimdeki gi değele aasında aşağıdaki gibi bi bağıntı adı., f u, f u u, u, : geçek hata ektöü f u, : sol esim paçasının gi değelei f u, : sağ esim paçasının gi değelei Buada bi pikselin sol e sağ esimdeki gi değelei aasındaki faktı. Modelde sağ esim için bi Affin dönüşümü e sol esim için, önünde bie öteleme aşağıdaki şekilde azılı. a a a b b b ( ) ( 3 ) Buada; a c d,,, b, c,, d a, b a, b,,,, ( 4 ) : sol e sağ esimlein aklaşık koodinatlaı : sol e sağ esimlede, önündeki öteleme : sağ esimdeki dönüklük paametelei : sol e sağ esimdeki düzeltilmiş koodinatla Klasik En Küçük Kaele aklaşımıla ( ) eşitliğindeki ugun gözlem denklemlei linee hale getiilise; f u, f u, u, ( f u, d x d ) ( f u, x f x u, f u, d x d ) denklemi elde edili. Buada; u, : hata ektöü f u, : sol esimdeki paçanın gi değelei f u, : sağ esimdeki paçanın gi değelei (5 ) 5

5 Kaala, F., Usal, M., Valık, A., Can, Z. C. Teknolojik Aaştımala: HTED () - f u, x : sağ esimdeki paçanın gi değeleinin e göe. tüei f k,l : sağ esimdeki paçanın gi değeleinin e göe. tüei d x,d : Affin dönüşüm denklemleinin. tüei f k,l x : sol esimdeki paçanın gi değeleinin e göe. tüei f k,l : sol esimdeki paçanın gi değeleinin e göe. tüei d x,d : sol esimdeki paçanın öteleme denklemleinin. tüei Sağ esim için; Affin dönüşüm denklemleinin. tüei alınısa dx e d bulunu. dx d da db da db da db ( 6 ) Sol esim için; öteleme denklemleinin tüelei alınısa; dx dc d dd basitleştiilmiş nütasonlaı kullanısak; ( 7 ) gx = f x = f f u, x u, x f u, g = f u, f = ( 8 ) ( 9 ) e ( 5 ) eşitliğindeki sisteme bi adometik işaet paametesi ilae edilise ( 5 ) eşitliği; g db u, f u, f u, g da g da g da g db g db f x dc x x x f dd ( ) şeklini alı. Bi kae ağı noktası için doğusallık şatı azılısa; Zx c Z n Z c Z n ( ) ( ) Doğusallık denklemleinin sol e sağ esim için Z e göe tüelei alınısa; F Zn. 3 Zx c. z Zn 33 ( 3 ) 6

6 Teknolojik Aaştımala: HTED () - Alana Daalı Göüntü Eşleme F Zn. 3 Z c.. z Zn 33 ( 4 ) e basitleştiilmiş notason kullanılısa; F(, ) Fz z ( 5 ) olu. Doğusallık denklemleinden elde edilen gözlem denklemleini aşağıdaki şekilde azılabili. Fz dz ( Fz dz ( ) dc ) dd Fz dz ( Fz dz ( buada ;,,,,,, ) da ) db da db da db ( 6 ) : hesapla bulunan esim koodinatlaını : ölçülen esim koodinatlaını göstei. En küçük kaele göüntü eşleme metoduna o nokta için azılan doğusallık denklemlei dahil edileek dengeleme ile x paametele ektöü bulunu. x T da,da,da,db,db,db,dc,dd,dz, ( 7 ) Buada, xt paamete ektöünün katsaılaı A matisini ei. T A g,g,g,g,g,g, f, f,fz, x x x x ( 8 ) Dengeleme sonucunda kae ağına ait noktalaın kesin üksekliği ; Z Z dz ( 9 ) fomülü ile bulunu. 3. DİGİTAL FOTOGRAMETRİK AZILIM ( DİFO ) PC tabanlı bilgisaalada saısal fotoğaflaın fotogametik değelendiilmesinin apılabilmesi için Delphi azılım geliştime dilile Digital Fotogametik azılım akademik çalışmala için test e aaştıma amacıla Doç. D. Zekai Cedet CAN, Jeodezi e Fotogameti ük. Mühendislei, Fiket KARALAR, Abdullah VARLIK e Muat USAL taafından geliştiilmişti. Taanaak a da CCD kamea ile elde edilen saısal göüntüle pogamın ana modülüne aktaılı. Ana modül haicinde göüntü piamitlei oluştuan aı bi modülde hazılanmıştı,. azılımın ana fomunun göünüşü Şekil de göülmektedi. Ana modül üzeinde aşağıdaki işlemle geçekleştiilebili. 7

7 Kaala, F., Usal, M., Valık, A., Can, Z. C. Teknolojik Aaştımala: HTED () - a - Alana Daalı Göüntü Eşleme öntemlei kullanılaak e kontol noktalaı e bağlantı noktalaının koodinatlaının ölçümü. b Işın Demetleile Blok Dengelemesi. c - Saısal Aazi Modeli Üetimi. ( DİFO-SAM) - Pespektif Göünüş. (DİFO-PERS) - Digital Otofoto. (DİFO-ORTO) Eşükselti Eğisi Çizimi. (DİFO-EE) Dijital Fotogametik azılımın ana işlem adımlaı Şekil 3 de gösteilmişti. Şekil. Digital Fotogameti azılımının Ana Fomu Analog Resim Taama CCD Kamea Resimlei azılıma ükleme Göüntü Piamidi Resimle Aası Affin Dönüşümü Göüntü Eşleme Işın Demetleile Blok Dengeleme Saısal Aazi Pespektif Gö. Digital Otofoto Eş ükselti eğisi çizimi Çıktı ( Çizici e azıcı) Şekil. Dijital Fotogametik azılım işlem adımlaı 8

8 Teknolojik Aaştımala: HTED () - Alana Daalı Göüntü Eşleme 4. SAISAL UGULAMA Tapu e Kadasto Genel Müdülüğü Fotogameti Daie Başkanlığından temin edilen, Sias iline ait :4 ölçekli 34, 35, 36 e 37 no lu döt adet haa fotoğafı, DİFO azılımı ile saısal aazi modelini üetmek için kullanılmıştı. Haa fotoğaflaı ile bilikte anı kuumdan 7 adet e kontol noktasının koodinatlaı tedaik edilmişti. Alınan haa fotoğaflaı 3 modellik bi şeit oluştumaktadı. Bu alan içinde e koodinatlaı bilinen 7 nokta adı. Resim başına koodinatı bilinen en az iki nokta düşmektedi. Elde edilecek Saısal Aazi Modelini test edebilmek için he esim üzeinde 6 bağlantı noktası e e kontol noktalaının anı sıa 34 no lu esimde SAM i apılacak bölgenin içeisinde kalan 5 adet bağlantı noktası ölçülmüştü. Göüntü Eşleme tekniği olaak En Küçük Kaele göüntü eşleme metodu kullanılmıştı. apılan ölçüm değelei Işın Demetleile Blok Dengelemesi ne sokulaak dengelenmiş değele bulunmuştu. En Küçük Kaele Göüntü Eşleme metodu kullanılaak apılan Işın Demetleile Blok Dengelemesinde elde edilen sonuçla şöledi. Ölçü saısı : 6 Bilinmeen saısı : 3 M = m (. piksel ) [ V ] = Tablo. Kontol noktalaının ata e düşe konumdaki hata miktalaı Nokta No m x ( m ) m ( m ) m z ( m ) apılan ugulamada he esme ait dış öneltme paameteleinin hata miktalaı da hesaplanmıştı Dış öneltme elemanlaından,, Z ın hata miktalaı mete diğeleinin ise gad olaak hesaplanmıştı. Tablo. Dış öneltme paameteleinin hata miktalaı Dış öneltme Paametelei Foto No 34 Foto No 35 Foto No 36 Foto No Z apılan dengelemenin sonuçlaına göe dış öneltme paametelein hata miktalaının oldukça üksek olduğu gözlemlenmişti. Saısal Aazi Modeli üetiminde Tablo deki dış öneltme paametelei kullanıldığı için elde edilen SAM inin hassasieti de bu üzden düşük olmaktadı. Oluştuulan Saısal Aazi Modelinin içeisinde kalan SAM ini test etmek için ölçülen 8, 9, 3, 4, 5, 7 no lu bağlantı noktalaının aazi koodinatlaı Demet Dengeleme ile bulunmuştu. Saısal ükseklik Modelinde noktalaın üksekliklei şu şekilde test edilmişti. SAM i içinde kalan bağlantı noktalaındaki ükseklikle aıca dötgen elemanlaında Bilinee Entepolason öntemile elde edileek sonuçla Işın Demetleile Blok Dengelemesinde hesaplanan değele ile kaşılaştıılmıştı. Z = a + a x +a + a 3 x Polinom katsaılaı : a = Z, a = Z Z, a = Z 3 Z a 3 = Z Z Z 3 + Z 4 9

9 Kaala, F., Usal, M., Valık, A., Can, Z. C. Teknolojik Aaştımala: HTED () - Tablo 3. Bağlantı noktalaının ükseklik faklaının kaşılaştıılması Bağlantı Nokta Fak No ( cm ) Işın Demetlei ile Blok Dengelemesinden Elde Edilen Z ( m ) SAM inden Elde Edilen Z ( m ) Şekil 4. Kae ağı noktalaının,, Z koodinatlaının hesaplanması. Şekil 5 te Sol e Sağ göüntü üzeinde atı işaetleile işaetlenmiş kae ağı noktalaı göülmektedi. 5. SONUÇ Şekil 5. Sol e Sağ göüntü üzeinde kae ağı noktalaı Dijital Fotogametinin kullanıcılaa sunduğu en büük aantajladan biiside Göüntü Eşleme Tekniklei e dış öneltme paametelei adımıla düzenli Saısal Aazi Modellei oluştumasıdı. Ancak günümüzde SAM leinin üetimi için ugun biçok algoitma henüz eteli olgunluk seiesine gelememişti. Bozukluk oanı hala çok üksekti, hassasietin kontolü e sonuçlaın güeniliği sınılıdı. Göüntü Eşleme Tekniği ılladı aaştıma konusu ise de şimdie kada güenili, hassas e

10 Teknolojik Aaştımala: HTED () - Alana Daalı Göüntü Eşleme genel kabul göen teknikle sistemle geliştiilememişti. Laboatualada kendisini kanıtlamış, çok gelişmiş azılımlada dahi sounla adı. Geliştiilen azılımda Steeoskopik Göüşün Matematiksel Modeli adımıla göüntü eşleme tekniklei e dış öneltme elemanlaı kullanılaak oluştuulan SAM inde de bazı sounla ne azık ki gideilememişti. Bunla esim dokusundaki tekillik, üze tekilliğinin güenili bi şekilde tespit edilememesi e modellenememesi, Saısal Aazi Modeli ile Saısal üze Modeli aasındaki aımın apılamaması. Öneğin binala e diğe insan apısı cisimle, ağaçla, çalılıkla e diğe bitkisel elemanla Saısal Aazi Modelinin bi paçası değildile. apılan saısal ugulamada SAM inin hassasietinin e güenililiğinin test edilmesinde bağlantı noktalaının ükseklikleinde otaa çıkan faklaın iki büük nedeni adı. Bunladan biincisi; Kaşılıklı İlişki Göüntü Eşleme Tekniğinin doğasındaki a olan hatadı. Bu eşleme öntemi ne azık ki he zaman tam e doğu eşleme apamamaktadı. Gi değe faklaının bibiine çok benzediği ea bibiinin anısı olduğu duumlada hatalı eşleme olmakta e bu da sonucu etkilemektedi. Tam e doğu bi eşlemenin apılabilmesi için göüntü filtelime öntemleinin ugulanması ugun bi çözüm olabili. Ugun filtelime öntemlei kullanılaak gi değe faklılıklaı ( noise ) azaltılı, bölece göüntüle umuşatılaak daha net eşlemle apılabili. Kaşılıklı İlişki Göüntü Eşleme metodu eine Elemana Daalı Göüntü Eşleme metodunun ( Futue Based Matching ) kullanılması duumunda Saısal Aazi Modeli elde etmede olumlu sonuçla alınabili. İkinci neden ise; Pojeksion mekezinin koodinatlaının (,, Z ) hatalı olaak tespit edileek ölçülmesi e bu şekilde dengelemee sokulmasıdı. Tez kapsamında geliştiilen azılımda Resim Ota Noktalaı elle tespit edilip ölçülmektedi. Bu tespitle sıasında iste istemez hatalı ölçümle apılmaktadı. 4 m de saısallaştıılmış bi haa fotoğafında piksel boutu aazide.68 m lik bi değee kaşılık gelmektedi. Resim ota buluculaının işaetlenmesinde apılacak piksellik bi hata esim ota noktalaının koodinatlaının.7 m.34 m aasında ea daha fazla miktalada hatalı olacağı anlamına gelmektedi. Pojeksion mekezinin ata konum hatası m ciaındadı. Bu üzden SAM inde doğusallık şatı kullanılaak belilenen kae ağı noktalaının esim koodinatlaı da doğal olaak hatalı olacaktı. Geliştiilen öntemde ükseklik faklaının sebep olduğu ani sıçamala e etkile azaltılmıştı. Bunun için, he bi kae ağı noktası kendinden bi önceki noktanın hesaplanan kesin üksekliğini aklaşık ükseklik olaak olmakta e bu değee göe noktanın kesin üksekliği hesaplanmaktadı. Aıca kae ağındaki kae saısını attımakla ükseklik faklaının sebep olduğu etkile azaltılabili. Bu öntemle SAM i elde etmenin en büük aantajlaından biiside, üzlece noktanın üksekliğinin ölçülmesine geek kalmadan SAM i oluştuulacak olan bölgede SAM inin başlangıç noktasının kabaca aklaşık Z ükseklik değei ile SAM inin üetilmesidi. Bu şekilde SAM lei daha az zaman e emek hacanaak elde edilebilmekte e bu da ekonomik olaak büük bi aantaj sağlamaktadı. Geliştiilen bu eni öntemin daha da geliştiileek ukaıda bahsedilen sounlaın gideilmesi suetile SAM lein daha doğu e hassas bi şekilde hızlıca, otomatik olaak elde edilmesi mümkün olacaktı. Ancak bilinen göüntü eşleme algoitmalaındaki ilelemele e çok amaçlı algılaıcılaın bütünleştiilmesi sonucunda analitik değelendime aletleindeki üksek kalite düzeindeki üünle alınabilecekti. Elde edilecek hassas e güenili bi SAM i adımıla Dijital Otofoto, Pespektif Göünüş e Eş ükseklik Eğili Haitala gibi Dijital Fotogametik üünlein bu gelişime paalel olaak daha hassas e güenili bi şekilde üetilmesi de mümkün olacaktı.

11 Kaala, F., Usal, M., Valık, A., Can, Z. C. Teknolojik Aaştımala: HTED () - 6. KANAKLAR. Can, Z.Cedet, Kaala, F., Usal, M., Valık, A. 999, The Fist Tukish Digital Photogammet Softwae, Thid Tukish Geman Joint Geodetic Das, s.5, İstanbul, Can, Z. Cedet, İ. Baz, 987, Fotogametik Modelleden Elde Edilen Saısal ükseklik Modeli İçin B-Spline İntepolasonu e Pespektif Çizim, İTÜ Degisi, Cilt 45, s. 3 4, İstanbul, Guen, A., 998, DTM Geneation and Visualization, Smposium On Digital Photogammet, s.vi-, İstanbul, Guen,A.,Emmanuel B., 987, High Image Pecision Image Matching Fo DTM Geneation, Photogammetia ( PRS ), 4, Elseie Science Publishes, B. V., s. 97, Amstedam, Guen,A.,Emmanuel B., 985, Adaptie Least Squaes Coelation with Geometical Constaints, Poc. SPIE, Vol. 595, s. 7 8 Cannes, Fance, Guen,A.,Emmanuel B., 988, Geometicall Constained Multiphoto Matching, Photogammetic Engineeing and Remote Sensing, Vol. 54, No : 5 s , Güle, A., 985, Saısal Aazi Modelleinde İki Intepolason öntemi ile Denemele, Haita e Kadasto Mühendisliği Odası Degisi, Saı : 5 53, s. 98 8, Ankaa, Güle, A., 978, Saısal Aazi Modelleinde İntepolason öntemlei Haita e Kadasto Mühendisliği Odası Degisi, Saı : 85, s. 53 7, Ankaa, Kaala, F., 998, Alana Daalı Göüntü Eşleme Metodlaı ile Saısal Aazi Modeli e Digital Otofoto Üetimi, üksek Lisans Tezi, A.K.Ü.; Fen Bilimlei Enstitüsü, Kaus, K., 99, With contibutions b P. Waldhausl Photogammet, Volume, Dümmle / Bonn, 99.. ILDIZ, F., 7, Saısal Aazi Modellei, üksek Lisans Des Notlaı, Kona, 99.