Anlamsal Web Servislerinin Bulunması, Elenmesi ve Dinamik Çarımı Üzerine Bir Durum Çalıması

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Anlamsal Web Servislerinin Bulunması, Elenmesi ve Dinamik Çarımı Üzerine Bir Durum Çalıması"

Transkript

1 Anlamsal Web Servislerinin Bulunması, Elenmesi ve Dinamik Çarımı Üzerine Bir Durum Çalıması Geylani KARDA 1 Özgür GÜMÜ 2 Ouz DKENELL 3 1 Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü, Ege Üniversitesi, 35100, Bornova, zmir 2, 3 Bilgisayar Mühendislii Bölümü, Mühendislik Fakültesi, Ege Üniversitesi, Bornova, zmir 1 e-posta: kardas@merkez.ube.ege.edu.tr 2 e-posta: gumus@staff.ege.edu.tr 3 e-posta: oguzd@staff.ege.edu.tr Özet Bu bildiride; anlamsal web servislerinin anlamsal eleme sonucunda bulunması ve dinamik çarımı üzerine yapılan çalımaya ait tasarım ve uygulama seviyesinde elde edilen deneyimler ve bulgular yer almaktadır. Çalıma kapsamında, atomik yapıdaki web servislerinin hazırlanması, bu servislerin kendi yeteneklerini tanıtan ilgili DAML-S (DARPA Agent Markup Language-Service - DARPA Etmen Biçimleme Dili-Servis) profil dokümanlarına göre eleme motoruna kaydı, istemcilerin uygun istek profilleri ile anlamsal web servislerini araması ve bu servislerin uygun servis çarım altyapısına göre çaırılması ve kullanılması gerçekletirilmitir. Abstract In this paper, design and implementation experiences, gained in a case study concerning discovery and dynamic invocation of semantic web services in accordance with a semantic matchmaking process, are discussed. Related study includes development of atomic web services, registration of those services via their DAML-S (DARPA Agent Markup Language-Service) profile documents in which service capabilities are described. Discovery and invocation of those semantic web services by clients with use of request profiles and appropriate service groundings are also realized. 1. Giri kinci jenerasyon Internet olarak da tanıtılmakta [1] olan Anlamsal Web, web sayfalarının anlam ifade eden içeriine bir yapı getirmeyi; otonom yapıların ki bu yapılar için en güçlü adayın yazılım etmenleri olduu düünülmektedir- sayfa sayfa dolaarak, temsil ettikleri kullanıcılarının yerine karmaık ilemler gerçekletirebildikleri bir ortam oluturmayı hedeflemektedir. Anlamsal Web alanında yapılan çalımalar son zamanlarda hız kazanmakla beraber oldukça yenidir ve u an kullanımda olan Internet in gerçekten yazılımların okuyabilecei ve anlayabilecei bir forma dönütürülmesine yönelik aratırmalarda çözülmesi gereken ciddi problemlerle karılaılmaktadır. Söz konusu aratırmalardan önemli bir kısmı, var olan veya gelitirilecek olan web servislerinin bu yeni anlamsal ortama nasıl entegre edilecei ya da buna uygun olarak nasıl tasarlanacaı ve kullanıma geçirilebilecei üzerine yürütülmektedir. Tüm bunlar yapılırken aynı zamanda web servisi olarak adlandırılan bu yazılım bileenlerinin dil ve platform baımsız ara yüzlerinin korunmasının da salanması gerekmektedir

2 Günümüzde kullanılmakta olan web servisleri kendilerini temsil eden ve WSDL (Web Services Description Language Web Servisleri Tanımlama Dili) kullanılarak hazırlanan ara yüzleri sayesinde gelitirildikleri yazılım dili ve/veya ortamına balı kalmaksızın yine çok çeitli ortamlarda çalıan istemci yazılımlar tarafından kullanılabilmektedirler. Örnein Java programlama dili ile gelitirilen bir döviz kuru bilgilendirme web servisinin, WSDL ın XML (Extensible Markup Language - Uzatılabilir aretleme Dili) ile ekillendirilmi üst veri tanımları sayesinde C++ kullanılarak hazırlanan bir istemci tarafından bulunup çalıtırılması olasıdır. stemci program WSDL i ileyerek, sunulan servise ait operasyonu ve bu operasyon için gerekli girdi çıktı parametrelerini örenir ve servisi çalıtırabilir. Ancak bu ekilde, WSDL kullanılarak tanımlanan bir servis ara yüzünün, yukarıda söz edilen anlamsal web ortamı için yetersiz kalacaı, özellikle ihtiyaç duyulan anlamsal çıkarsama mekanizmaları göz önünde bulundurulduunda açıktır. Web servislerinin anlamsal ortama entegrasyonu için temel yaklaım, servis yeteneklerinin anlamsal web in bir baka temel ve vazgeçilmez bileeni olan bilgi koleksiyonları yani ontolojiler kullanılarak modellenmesi ve ifade edilmesidir. Bir ontoloji, kavramlar arasındaki ilikileri biçimsel (formal) olarak içeren bir dokümandır. Bu ontolojiler, RDF (Resource Description Framework Kaynak Tanımlama Çatısı) temelli ontoloji dilleri kullanılarak gelitirilmektedirler. Bu dillere örnek olarak DAML ve W3C tarafından yakın zamanda standart olarak kabul edilen OWL [2] (Ontology Web Language Ontoloji Web Dili) verilebilir. Anlamsal web servisi yeteneklerinin anlamsal web ortamında temsil edilmesi ve dinamik olarak bulunup kullanılması için gelitirilen bir web servisi ontolojisi bulunmaktadır. Bu ontoloji, kendisinin gelitirilmesinde kullanılan ontoloji diline balı olarak DAML-S veya OWL-S adını almaktadır [3]. Arkalarında yatan tasarım modeli aynı olan iki ontolojiden, bu çalıma kapsamında DAML-S kullanılmıtır. DAML-S ile atomik veya birleik (composite) bir web servisi modellendiinde aynı zamanda servise ait aaıdaki üç tip anlamsal bilgi de modellenmi olmaktadır [4]: 1) Servisin yetenekleri veya yapabildikleri nelerdir? 2) Servis nasıl çalımaktadır? 3) Servis nasıl kullanılmaktadır? Bu sorulara cevap veren ilgili anlamsal web servisi ontoloji dokümanları sırasıyla service profili (profile), servis süreç modeli (process model) ve servis altyapısıdır (grounding). Bu dokümanlar anlamsal yetenee sahip yapılar tarafından servis arama, bulma ve dinamik çaırma aamalarında çıkarsama amaçlı olarak kullanılmaktadırlar. Bu servis ontolojisi yapıları ile ilgili detaylı bilgi ve kullanım esasları [5 ve 6] da verilmitir. Literatürde yukarıdaki yaklaımı destekleyen bir çok teorik alt yapı çalıması bulunmasına karılık bunların gerçek hayatta kullanımına yönelik çalımalar oldukça az ve yetersizdir. Biz, bu bildiride, DAML-S temelli anlamsal web servislerinin modellenmesinde ve gerçek çalıma ortamlarında kullanılmasına yönelik yapmı olduumuz yazılım tasarım ve uygulama çalımalarını ve elde ettiimiz deneyimleri ortaya koymaktayız. Anlamsal web servislerinin DAML-S modeline göre hazırlanması ve kullanılmasına yönelik uyguladıımız yazılım sürecini ve u ana kadar karılatıımız güçlükleri yine bu bildiride aktarmaya çalıtık. Bildirinin geriye kalan kısmı u ekilde organize edilmitir: kinci bölümde anlamsal web servisleri için üzerinde çalıtıımız problem alanı ve buna uygun web servislerinin tasarlanması ve

3 uygulanması hakkında bilgi verilmitir. Bunu izleyen üçüncü bölümde, yetenekleri anlamsal olarak ilan edilmi web servislerinin bulunması için hayata geçirdiimiz anlamsal eleme motoru anlatılmaktadır. Dördüncü bölümde ise DAML-S e göre modellenmi ve ilan edilmi web servislerinin dinamik olarak kullanılmasına yönelik yapılan çalımalar anlatılmaktadır. Bildirinin beinci bölümü, sonuçları ve deneyimlerden elde edilen yorumları içermektedir. 2. Anlamsal Web Servislerinin Hazırlanması Çalıma kapsamında hazırlanan servislerin çalıtıı otonom servis ortamı salık alanını esas almaktadır. Sistemde ilgili parametrelere (hasta kimlik numarası, kan grubu, vb.) göre hasta bilgileri elde etmede kullanılan web servisleri yer almaktadır. Gelitirilen web servisleri günümüzde kullanılan ekilleriyle yani WSDL kullanılarak çaırılabildikleri gibi bu çalıma kapsamında tanımlanan DAML-S temelli anlamsal ara yüzleri sayesinde uygun istek profillerine göre anlamsal olarak elenip çaırılmaları da mümkündür. lgili anlamsal web servislerinin çalıtırılabilmeleri için her bir servise ait DAML-S profil, süreç modeli ve altyapı ontoloji dokümanları hazırlanmıtır. Muhakeme (reasoning) yetenekleri [5] de anlatılan çalımaya dayanan bir eleme motoru sistem içerisinde hayata geçirilmitir ve bu motor, servis istemcilerinden gelen istek profillerine göre anlamsal servis yetenei elemesini yerine getirmektedir. Anlamsal web servislerinin çalıtırılabilmesi için anlamsal servislerin ve bu servisleri çaıran istemci yazılımlarının aynı ontolojiyi kullanmaları gerekmektedir. Bu nedenle servislerin kullandıı, salık alanı için basit bir ontoloji tasarlanmı ve DAML kullanılarak yazılmıtır. Bu ontolojinin tasarımı sırasında Protege [7] ontoloji editöründen faydalanılmıtır. ekil 1 de tasarlanan ontoloji modeli ve içerdii kavramlar görülmektedir: ekil 1. Salık alanına özel kavramların bulunduu basit ontoloji modeli Altyapı seviyesinde fiziksel servis çaırma için bu ontolojiye karılık gelen yazılım paketinin hazırlanması da gerekmitir. Java da hazırlanan paket JavaBean [8] tasarım desenine uygun olarak gerçekletirilmitir ve gelitirilen ontolojideki kavramlara karılık gelen sınıfları barındırmaktadır. Bu noktada DAML dan Java ya otomatik dönüüm için u ana kadar yapılan çalımalar ve yazılım araçları incelenmitir. SWEDE (Semantic Web Development Environment Anlamsal Web Gelitirme Ortamı) içerisinde yer alan DAML2JAVA dönütürücüsü ontolojiden Java sınıflarını ürettiini iddia etmektedir [9]. Ancak indirilen kaynak kodu uygun Java platformu salanmasına karılık derleme zamanında kaynak kodda hatalar verdiinden bu çalıma içerisinde kullanılamamıtır. Ayrıca düzgün çalıması salansa bile ontoloji sınıflarının uygun desene (pattern) göre üretilmi olması gerekir. Çünkü sınıfların SOAP (Simple Object Access Protocol Basit Nesne Eriim Protokolü) üzerinden seri olarak transferi için fasulye elemelerinin (bean mapping) yer alması yani uygun serializer/deserialize ların ya yeniden yazılması ya da uygun

4 artlar altında otomatik üretilmesi gereklidir. Bu nedenle ontolojiye karılık gelen Java paketi bir dönüüm aracı kullanılmadan JavaBean desenine göre kodlanmıtır. Sistem içerisinde hayata geçirilen servisler, temelde, aldıkları argümanlara göre sorgu gerçekletiren ve sorgu sonucu döndüren birer Java programıdır. Ancak bunların web servis olarak hizmet görebilmesi için genel (public) arayüzlerinin ve balarının (binding) XML kullanılarak tanımlanması ve tarif edilmesi gerekmektedir. Hazırladıımız servisler Java RMI ya (Remote Method Invocation Uzak Metot Çarımı) uygun olarak Remote u uzatan (extend) bir ara yüzü uygulamaktadırlar. Bunun bir avantajı hazırlanan servis bileenlerinin uzak nesne olarak, genel web servis ortamı yanı sıra sadece RMI protokolüne uygun olarak da hizmet verebilmesidir. lgili web servisinin hizmet verebilmesi için bir web servis sunucusuna yerletirilmesi gerekmektedir. Çalımalar sırasında bu amaçla kullanılan ortam, üzerinde Axis SOAP motoru bulunan Jakarta Tomcat web sunucusudur. Axis in burada kullanılma amacı dinamik web servisi çarımlarımızda SOAP temelli JAX-RPC yi (Java API for XML based Remote Procedure Call XML temelli Uzak Yordam Çarımı JAVA API si) kullanılabilmemize imkan salamasıdır. Hazırlanan web servisin yerletirilmesi (deploy) aamasında üzerinde durulması gereken en önemli konu otomatik fasulye serializer/deserializer ların devreye girebilmesi için fasulye elemelerinin tanımlanmasıdır. Bunun için Axis WSDD (Web Service Deployment Descriptor Web Servisi Yerletirme Tanımlayıcısı) formatına uygun olarak hazırlanan yerletirme dosyasında servis giriçıkı argümanlarının kullanıcı tanımlı olanlarının fasulye elemelerinin yer alması gerekmektedir. Aaıda, sistemimizdeki web servislerden biri olan, girdi olarak hasta kan grubu alıp bu kan grubuna sahip hastaların listesini döndüren KanGrubunaGoreHastaBul adlı atomik web servisi için hazırlanan örnek bir WSDD dokümanı içerii görülmektedir: <deployment xmlns=" xmlns:java=" <service name="urn:saglikalani" provider="java:rpc"> <parameter name="classname" value="tr.edu.ege.sws.saglikalani.saglikalaniimpl"/> <parameter name="allowedmethods" value="kangrubunagorehastabul"/> <beanmapping qname="myns:kangrubu" xmlns:myns="urn:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji" languagespecifictype="java:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji.kangrubu"/> <beanmapping qname="myns:kimlikno" xmlns:myns="urn:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji" languagespecifictype="java:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji.kimlikno"/> <beanmapping qname="myns:hastakimlikno" xmlns:myns="urn:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji" languagespecifictype="java:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji.hastakimlikno"/> <beanmapping qname="myns:isim" xmlns:myns="urn:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji" languagespecifictype="java:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji.isim"/> <beanmapping qname="myns:hasta" xmlns:myns="urn:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji" languagespecifictype="java:tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji.hasta"/> <operation name=" KanGrubunaGoreHastaBul "> <parameter name="kangrubu" mode="in"/> </operation> </service> </deployment> Yine bir XML dokümanı olan WSDD dosyasının yukarıdaki örneinde hem giri hem de çıkı argümanları kullanıcı tanımlı olduundan fasulye elemeleri de dokümanda yer almıtır. Örnein girdi parametresi olan kan grubu için yapılan elemede, bu parametrenin, sistem isim uzayında

5 KanGrubu adlı kavramın tipinde olduu ve bu kavramı temsil eden Java sınıfının tr.edu.ege.sws.saglikalani.ontoloji.kangrubu olduu belirtilmitir. Böylelikle yukarıdaki WSDD tanımlamasını girdi olarak alan Axis SOAP motoru, buna karılık gelen WSDL dokümanını otomatik olarak üretmekte ve servis istemcilerinin kullanımına sunmaktadır. Bu servisin, altyapı seviyesinde dinamik çarımı sırasında istemciler hangi tip nesneleri servise seri halde göndermeleri gerektiini ve hangilerini seri halde protokol üzerinden servis çıktısı olarak alacaklarını böylece anlayabilmektedirler. Burada karılatıımız en büyük zorluk sadece servis giri ve çıkı tiplerine ait ontoloji sınıflarının deil bu sınıflar içerisinde yer alan özelliklerden yine kullanıcı tanımlı tiplerde olanları varsa onlara ait sınıfların da fasulye elemelerinin yapılması gerekmektedir. Örnein yukarıdaki tanımlamada servis dönü deeri Hasta nesnesi koleksiyonudur. Ancak Hasta da kendi içerisinde HastaKimlikNo, Isim, vb. ontoloji kavram türlerini özellik olarak barındırdıından bu sınıfların da elemelerinin yapılması gerekmektedir. Hatta bu sınıfların uzattıı kullanıcı tanımlı sınıflar varsa (örnein HastaKimlikNo KimlikNo ilikisinde olduu gibi) süper sınıfların da (burada KimlikNo) elemeleri yapılmalıdır. Aksi takdirde servis çarımı esnasında eleme hatası olumaktadır. Daha önce belirtildii gibi tüm ontoloji sınıflarını JavaBean desenine uygun olarak hazırladıımızdan ek serializer/deserializer yazmamıza gerek kalmamıtır. Ancak tüm sınıfların elemelerinin yapılması zorunluluu, yerletirme aamasında servis salayıcı için gözlenen ve bizimde bu çalımada yaadıımız en önemli zorluu tekil etmektedir. Web Servislerinin Anlamsal Arayüzünün Hazırlanması Hazırlanan web servislerinin anlamsal arayüzünün salanabilmesi için servise ait DAML-S dokümanlarının hazırlanması gerekmektedir. Bu çalıma kapsamındaki servisler atomik olarak tasarlanmı ve gerekli DAML-S dokümanları buna göre hazırlanmıtır. Dokümanlar manuel olarak hazırlanabildii gibi halihazırdaki araçlar sayesinde yarı otomatik olarak da hazırlanabilmektedir. Örnek olarak WSDL2DAMLS [10] verilebilir. Çalımalar sırasında kullandıımız bu araç bir servise ait WSDL dokümanını girdi olarak almakta ve servise ait servis, profil, süreç ve altyapı DAML-S dokümanlarını hazırlamaktadır. Ancak servisin özelliklerine göre bu çevirim genellikle kısmi olarak gerçeklemektedir. Altyapı tanımlaması düzgün olarak oluturulsa da profil ve süreç modeli çounlukla kısmi olarak oluturulmakta ve dönüüm sonrası kullanıcı müdahalesi gerektirmektedir. Tıpkı bizim servislerimizde olduu gibi servisin XSD Complex tipinde girdi ve/veya çıktı mesajları varsa dönüüm ilemi kısmi olarak gerçeklemektedir. Dokümanlardaki isim uzayı ayarlarının (ontoloji isim uzayı, dokümana göre servis, profil, süreç ve altyapı dokümanlarının URL leri, vb.) yapılması ve DAML-S in WSDL dan daha fazla bilgi içermesinden kaynaklanan ve bu nedenle araç tarafından eksik bırakılan yerlerin dokümanlar incelenerek doldurulması gerekmektedir. Her ne kadar çevirim sonunda yapılması gereken deiiklikler ile ilgili bir açıklama dosyası araç tarafından hazırlansa da bu dokümanda belirtilmeyen bazı deiikliklerin de yine DAML-S dosyalarında yapılması gerektiinin farkına vardık. Örnein servise ait Service DAML-S dokümanında profil, süreç ve altyapı adlarının deitirilmesi, servis Profile DAML-S dokümanında servis dokümanına olması gereken balantının eklenmesi gibi. 3. Anlamsal Web Servisi Eleme Motoru Sistem içerisinde; hazırlanan web servislerinin istemciler tarafından kullanılmak amacıyla bulunmasını ve istee göre eletirilmelerini yerine getiren bir eleme motorunun tasarımı ve

6 gerçekletirimi yerine getirilmitir. Eleme motorunun servis elemede kullandıı yetenek eleme algoritması [5] de önerilen ileyie sahiptir. öyle ki; istemcinin servis isteini içeren istek profili R, eleme motoru veritabanına kayıtlanan anlamsal web servisi ilan profillerinden her biri A ile temsil edilecek olursa A ve R profilleri arasındaki eleme, öncelikli olarak servis çıktılarının karılatırılması ile olmaktadır. Eletirme baarılarına göre sıralanmı olarak, balıca dört eleme düzeyi bulunmaktadır; Tam (Exact): Eer A bildiriminin çıktıları ile R isteinin çıktıları birbirine denkse (A R) Uyumlu (Plug-in): Eer R istei çıktıları A bildirimi çıktılarının alt kümesi ise (R A) Kapsayan (Subsume): Eer R istei çıktıları A bildirimi çıktılarını kapsıyorsa (A R) Baarısız (Fail): Eer A bildirimi çıktıları ile R istei çıktıları yukarıdaki durumların dıında kalıyorlarsa (A R = ) Bu esaslara göre profil elemeleri sonucunda eit düzeydeki profiller arasında bu kez girdiler karılatırılır ve bunlar arasında tam (exact) seviyesinde elenenler sıralama da öne alınır. Eleme düzeyleri için bir baka varyasyon [11] de bulunabilir. ekilde 2 de nesne modeli görülen eleme motoru, DAML-S profillerinin bildirilip saklandıı AdvertisementDB; eleme ilemi yapan Matcher ve ontolojilerden DAML-S subclassof ilikilerini takip edip servis parametre ilikilerinin çıkarsamasını yapan Ontolog bileenlerinden olumaktadır. ekil 2. Anlamsal web servisi yetenek eleme motorunun nesne modeli

7 Eleme motorunun çalıma senaryosu aaıdaki gibi özetlenebilir: Web servisi sunmak isteyen taraflar AdvertisementDB bileenine, sunmak istedikleri servislerin DAML-S servis profillerini kaydederler. Bir servise ihtiyacı olan taraf, servis isteini ifade eden bir istek profili hazırlayıp Matcher a gönderir. Matcher gelen istei AdvertisementDB de kaydedilmi olan profillerle teker teker karılatırır ve istenen koullara uyan servis profillerinin listesini istei yapana döndürür. stei yapan taraf dönen sonuçlar arasından istedii servisi seçerek tanımlı altyapı aracılııyla çalıtırır. Matcher arayüzünün örnek bir implementasyonu olan SWSMatcher, istek olarak gelen servisin çıktı ve girdi parametrelerini mevcut servislerin çıktı ve girdi parametreleri ile karılatırır. stein çıktı parametrelerini istenen minimum derecede (tam, uyumlu veya kapsayan) karılayabilen servisler çalıtırılmaya aday servisler olarak belirlenir. Algoritmada da anlatıldıı gibi girdi parametrelerinin karılatırılması, seçilmek için deil seçilen eit dereceli servisler arasında sıralama yapmak için kullanılmaktadır. ki parametrenin karılatırılması aamasında ilgili parametrelerin ontoloji sınıflarının birbiri ile olan ilikisi önemlidir. Bu ilikiyi bulan bileen, basit bir çıkarsayıcı (reasoner) olarak tasarladıımız Ontolog dur. Matcher karılatırdıı parametrelerin ontoloji sınıfları arasındaki iliki uzaklıını Ontolog bileenine sorar. Ontolog bileeni verilen sınıfların bulunduu ontolojiyi daha önce yüklenmediyse yükleyip istenen sınıfların subclassof ilikilerini sınıf hiyerari aacında takip eder ve parametreler arasında iliki varsa aralarındaki uzaklıı bulur. Bu arama sırasında DFS (Depth First Search Derinlik Öncelikli Arama) uygulayan Ontolog aynı zamanda entegre bir önbellee (cache) sahiptir. Böylelikle ard arda gelen aynı tip iliki belirleme istekleri önbellekten karılanarak performans arttırılmaktadır. Ontoloji dokümanlarının ayrıtırılıp ilenmesinde ve sorgulamalarda, anlamasal web uygulamaları gelitirmede kullanılan JENA [12] çatısı ve buna balı RDQL (RDF Query Language RDF Sorgu Dili) kullanılmıtır. Matcher, Ontolog dan dönen uzaklık deerine göre parametre sınıfları arasındaki ilikinin (tam, uyumlu, kapsayan veya baarısız) ne olduuna karar verir. ki profil arasındaki eleme sonucunu istein en kötü elenen çıktı parametresi belirler. 4. Anlamsal Web Servislerinin Dinamik Çarılması DAML-S e uygun olarak modelleyip gerçekletirimini yaptıımız anlamsal web servislerinin dinamik olarak çarılması için servis istemcilerinde, SOAP protokolünün kullanımını salayan JAX-RPC den yararlandık. Anlamsal web servislerimizin altyapı (grounding) tanımlamalarında, DAML-S in WsdlAtomicProcessGrounding ontoloji elemanı sayesinde servislerin WSDL dokümanlarına balantılarını gösterebildik. Böylelikle SOAP protokolü aracılııyla dinamik anlamsal web servisi çalıtırmayı baarmamız mümkün oldu. Servis istemcisi olan bir yazılım, eleme motorundan dönen ilan profillerinden istedii birini seçip bu profili sunan servisi çalıtırmak istediinde öncelikle bu profil dokümanı içinde, karılık gelen altyapı dokümanına ait URI yi bulmaktadır. Bu altyapı dokümanından da öncelikle bu servisin

8 hangi gerçek balantı protokolünü desteklediini algılamakta ve eer altyapı WSDL ise bu servise ait WSDL dokümanına ulamaktadır. Burada karılatıımız en büyük güçlük anlamsal web servisinin profil dokümanında tanımladıı ve ihtiyaç duyduu servis girdilerine, asıl servis çarım zamanında yenilerinin eklenmesi durumunda görülmütür ki bu durum özellikle bileik (composite) yapıdaki anlamsal web servislerinin kullanılmasında sıklıkla görülmektedir. Eer dinamik zamanda kullanıcıdan istenecek yeni servis parametreleri basit XML ema veri tiplerinde deilse yani nesne tipindeyse bunların dinamik zamanda oluturulup içlerinin kullanıcıdan alınan verilerle doldurulması oldukça güç bir ilemdir. nceleme fırsatı bulduumuz dier hiçbir çalımada bu probleme bir çözüm getirilmemitir. Biz bu çalıma kapsamında, atomik web servisleri için bu problemin giderilmesinde yansıma mekanizmasına dayalı izleyen çözümü getirdik: Servisin WSDL dokümanında dinamik zamanda yüklenmesi gereken sınıflara ait URI ler bulunmaktadır. Bu URI ler kullanılarak bu sınıflar çalıma zamanında istemci yazılım tarafında yüklenirler. Sınıf yükleme ileminden sonra ihtiyaç duyulan nesneler örneklenir (instantiation) ve ilgili nesne özellikleri (attributes) Java yansıma API sı vasıtasıyla kullanıcıdan alınan deerlerle doldurulur. Tabi söz konusu nesnenin yine nesne tipinde özellikleri olabilir. Bu durumda yukarıdaki ilemleri yerine getiren metot özyineli (recursive) olarak çalıtırılmaktadır. Anlamsal web servisinin çalıtırılması için istenen parametreler yukarıdaki gibi hazırlanıp servis çalıtırılmaktadır. Servis çarımı çıktısının da bir nesne olması durumunda yine yukarıdaki prosedür izlenerek nesne istemci tarafından kullanılabilecek ekilde hazır hale getirilir. 5. Sonuç Bu bildiride anlatılan çalımada, anlamsal web ortamında servis bulma ve çaırmaya yönelik gittikçe popülerleen ve standartlamaya doru giden DAML-S (ve yeni sürümü olarak OWL-S) modeline uygun anlamsal web servisi gelitirme ve kullanma hedeflenmitir. Atomik yapıdaki anlamsal web servislerinin kendilerine ait ontoloji dokümanlarınca saladıı çıkarsama olanakları kullanılarak otonom olarak bulunması ve dinamik çarımını burada anlatılan çalıma kapsamında baarıyla gerçekletirildi. Ayrıca bu bildiride yetenekleri anlatılan anlamsal servis eleme motoru fikrine balı olarak gelitirilen eleme motoru; devam etmekte olan anlamsal elemeye dayalı çok etmenli sistem gelitirme çatısı [13], mobil ortamlar için anlamsal elemeye dayalı bilgi arama sistemi vb. bir çok anlamsal web temelli çalımalarda kullanılmaktadır. Ancak elde ettiimiz deneyimlere dayanarak özellikle bütünleik anlamsal web servisleri için dinamik çarımda, yani WSDL veya baka bir alt yapı temelli fiziksel çarım için servis birletirmede (composition) u an için güçlüklerin bulunduu ve ontolojik tanımlamalardan gerçek çarım seviyesine inmede daha etkin yapılar getiren ve güncel servis çarım teknolojilerince de desteklenen anlamsal altyapı tanımlamalarının gelitirilmesi gerektiine inanmaktayız

9 Kaynakça [1]. Berners-Lee T., Hendler J. ve Lassila O., The Semantic Web, Scientific American, 284(5), s.34-43, [2]. McGuinness D. L. ve van Harmelen F., OWL Web Ontology Language Overview, W3C Recommendation (URL: [3]. The OWL Services Coalition, OWL-S: Semantic Markup for Web Services (URL: /owl-s/1.0/owl-s.html), [4]. The DAML Services Coalition, DAML-S: Semantic Markup for Web Services (URL: services /daml-s/0.9/daml-s.html), [5]. Sycara K., Paolucci M., Ankolekar A. ve Srinivasan N., Automated discovery, interaction and composition of Semantic Web Services, Journal of Web Semantics, Elsevier, (1), s.27-46, [6]. Paolucci M., Kawamura T., Payne T. R. ve Sycara K., Semantic Matching of Web Services Capabilities, Lecture Notes In Computer Science; Vol Procs of the First International Semantic Web Conference, s , [7]. Noy N. F., Sintek M., Decker S., Crubezy M., Fergerson R. W. ve Musen M. A., Creating Semantic Web Contents with Protege-2000, IEEE Intelligent Systems, 16(2), s.60-71, [8]. JavaBeans Technology (URL: [9]. Johan Lövdahl, The Semantic Web Development Environment (URL: [10]. Paolucci M., Srinivasan N., Sycara K. ve Nishimura T., Towards a Semantic Choreography of Web Services: from WSDL to DAML-S, International Conference for Web Service, [11]. Li L. ve Horrocks I., A Software Framework for Matchmaking based on Semantic Web Technology, in the proc. of WWW 2003, Budapete, Macaristan, s , [12]. JENA - A Semantic Web Framework for Java (URL: [13]. Dikeneli O., Gümüs O., Tiryaki A. M. ve Kardas G., Engineering a Multi Agent Platform with Dynamic Semantic Service Discovery and Invocation Capability, MATES 05 (Third German Conference on Multiagent System Technologies), Koblenz-Landau Üniversitesi, Koblenz, Almanya,

WEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS)

WEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS) WEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS) Hale ALTINOVA, Yasemin YALÇIN, ve Serdar ARSLAN Orta Dou Teknik Üniversitesi, Bilgi lem Daire Bakanlıı, ANKARA altinova@metu.edu.tr,

Detaylı

Mobil Ortamlar çin Anlamsal Eleme Tabanlı ve Konuma Duyarlı Bir Servis Arama Sistemi

Mobil Ortamlar çin Anlamsal Eleme Tabanlı ve Konuma Duyarlı Bir Servis Arama Sistemi Mobil Ortamlar çin Anlamsal Eleme Tabanlı ve Konuma Duyarlı Bir Servis Arama Sistemi Özgür GÜMÜ 1 Geylani KARDA 2 Rıza Cenk ERDUR 3 Ouz DKENELL 4 Ata ÖNAL 5 Özgün BAYRAK 6 Yusuf Engin TETK 7 134567 Ege

Detaylı

FIRAT ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜH.

FIRAT ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜH. FIRAT ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜH. WSDL-SOAP MURAT TEZGİDER Web Servisi Nedir? web servisi :standart formatları kullanarak programlama dili, işletim sistemi ve platformdan bağımsız olarak bilgiyi paylaşan

Detaylı

Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu

Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Özlem Özgöbek Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2010 İnternet erişiminin yaygınlaşması ve artık mobil cihazlar üzerinden bile yüksek hızlı veri iletişimine

Detaylı

Anlamsal Web Servisleri Temelinde Örnek Bir Servis Tanımı

Anlamsal Web Servisleri Temelinde Örnek Bir Servis Tanımı Anlamsal Web Servisleri Temelinde Örnek Bir Servis Tanımı Ege Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İzmir yasemin.yuksek@ege.edu.tr Özet: Şu anda kullanılmakta olan web servis teknolojileri anlamsal

Detaylı

BYS. T.C. Ulatırma Bakanlıı Biliim Belge Yönetim Sistemi Çözümü

BYS. T.C. Ulatırma Bakanlıı Biliim Belge Yönetim Sistemi Çözümü BYS T.C. Ulatırma Bakanlıı Biliim Belge Yönetim Sistemi Çözümü Sunu Planı E-Ulatırma Projesinin Amacı, Konusu biliimbys nin Projedeki Yeri biliimbys nin Kapsamı biliimbys Nasıl Çalııyor? Saladıı Yararlar

Detaylı

Internet Robot Sistemi: Web tabanlı veriler, uygulamalar ve servisler için bir entegrasyon aracı

Internet Robot Sistemi: Web tabanlı veriler, uygulamalar ve servisler için bir entegrasyon aracı Internet Robot Sistemi: Web tabanlı veriler, uygulamalar ve servisler için bir entegrasyon aracı Taner KÖRPE Siemens Business Services, Sistem Entegrasyonu Bölümü ODTÜ Teknokent ANKARA taner.korpe@sbs.com.tr

Detaylı

E-Beyanname* *connectedthinking

E-Beyanname* *connectedthinking E-Beyanname* Neden E-beyanname? Maliye Bakanlıı, Tüm dünyada hızla gelien bilgi ilem teknolojilerinden yararlanmak, Vergi beyannameleri ile bildirim ve eklerinin hızlı, kolay bir ekilde beyanını salamak,

Detaylı

#$% &'#(# Konular. Bits of Information. Binary Özellikler Superimposed Coding Signature Formation Deerlendirme

#$% &'#(# Konular. Bits of Information. Binary Özellikler Superimposed Coding Signature Formation Deerlendirme !" #$% &'#(# Konular Binary Özellikler Deerlendirme Binary Özellikler Bir binary özellik iki deer alabilir (kapalı veya açık; var veya yok gibi) Bir kiiye ait bilgiler binary olarak aaıdaki gibi gösterilebilir

Detaylı

TÜRKİYE ELEKTRONİK FON ALIM SATIM PLATFORMU WEB SERVİS İŞLEMLERİ

TÜRKİYE ELEKTRONİK FON ALIM SATIM PLATFORMU WEB SERVİS İŞLEMLERİ TÜRKİYE ELEKTRONİK FON ALIM SATIM PLATFORMU WEB SERVİS İŞLEMLERİ 1 GÜNDEM Genel Bilgiler Güvenlik İşlemleri Geliştirme Test Üretim Kullanılacak Öncelikli Web Servisleri TEFASWebServisOperParam.xlsx Dokümanı

Detaylı

Java Tabanlı Akıı Sisteminin Gelitirilmesi

Java Tabanlı Akıı Sisteminin Gelitirilmesi Java Tabanlı Akıı Sisteminin Gelitirilmesi Deniz KARATOPRAK 1 Meltem Turhan YÖNDEM 2 1 Meteksan Sistem, Simülasyon ve Görsel Sistemler 1,2, Orta Dou Teknik Üniversitesi, Bilgisayar Mühendislii, Ankara,

Detaylı

HLA Tabanlı Bileenler ile Otomatik Uygulama Gelitirme

HLA Tabanlı Bileenler ile Otomatik Uygulama Gelitirme HLA Tabanlı Bileenler ile Otomatik Uygulama Gelitirme Cengiz TOAY Bilgisayar Mühendislii Bölümü Orta Dou Teknik Üniversitesi e-posta: ctogay@ceng.metu.edu.tr Özet Bu çalıma, belirli bir alanda birbirlerinin

Detaylı

BİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015

BİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015 BİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015 Ders- 13 World Wide Web (WWW) Yrd. Doç. Dr. Burcu Can Buğlalılar Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bilgisayar Katmanları İçerik World Wide Web (WWW) Anlık Mesajlaşma

Detaylı

ASP.NET Web Formları ile Çalımak. Microsoft ASP.NET Web Formları ile Çalımak

ASP.NET Web Formları ile Çalımak. Microsoft ASP.NET Web Formları ile Çalımak ASP.NET Web Formları ile Çalımak Cengiz HAN cengiz@cengizhan.com www.cengizhan.com 1 Microsoft ASP.NET Web Formları ile Çalımak Konu 1: Web Formları Oluturmak Konu 2: Sunucu Kontrollerini Kullanmak Konu

Detaylı

Vakum teknolojisi. Sistem kılavuzu

Vakum teknolojisi. Sistem kılavuzu Vakum teknolojisi Sistem kılavuzu Yazılım Yazılım aracı: Vakum seçimi Festo, vakum hesaplarına esas tekil eden, hızlı ve kolay bir ekilde uygun vantuz tutucu elemanının seçimini olanaklı kılan 2001 ürünleri

Detaylı

Çok Katmanlı WEB Tabanlı Uygulamalarda Yetkilendirme Problemi

Çok Katmanlı WEB Tabanlı Uygulamalarda Yetkilendirme Problemi Çok Katmanlı WEB Tabanlı Uygulamalarda Yetkilendirme Problemi Yenal Göebakan cybersoft, Ankara, TURKEY yenal.gogebakan@cs.com.tr Abstract Yetkilendirme amaçlı gelitirilmi bulunan çeitli çözümler kaynaa

Detaylı

Yazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım

Yazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım Yazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım Doç.Dr. Murat Paşa UYSAL Prof.Dr. A. Erhan MERGEN Yazılım Yeniden Yapılama Genel olarak Yazılım Yeniden

Detaylı

Anlamsal Web Tabanlı bir Aktivite Öneri Sistemi Yazılımının Geliştirilmesi

Anlamsal Web Tabanlı bir Aktivite Öneri Sistemi Yazılımının Geliştirilmesi Anlamsal Web Tabanlı bir Aktivite Öneri Sistemi Yazılımının Geliştirilmesi Serdar Korhan Konaray 1, Gizem Aras 2, Hüseyin Akçekoce 2, Ömer Faruk Alaca 1, Moharram Challenger 1, Geylani Kardaş 1 1 Ege Üniversitesi,

Detaylı

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI Belediyelerin görevlerini etkin ve verimli bir ekilde yerine getirebilmeleri için ihtiyaç duydukları optimal (ihtiyaçtan ne fazla ne de az) kadronun nicelik ve

Detaylı

Akıllı Yazılım Etmenleri ile Anlamsal Web Servislerinin Tümleşimi

Akıllı Yazılım Etmenleri ile Anlamsal Web Servislerinin Tümleşimi Akıllı Yazılım Etmenleri ile Anlamsal Web Servislerinin Tümleşimi Tuğba Külahcıoğlu 1, Asil Yardımcı 2 1 Ege Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Bornova, İzmir 2 TÜBİTAK UEKAE, Gebze, Kocaeli

Detaylı

ÖZGÜR YAZILIMLAR İLE J2EE

ÖZGÜR YAZILIMLAR İLE J2EE ÖZGÜR YAZILIMLAR İLE J2EE Buğra Çakır bugra@ibrahimcakir.com Seminer İçeriği 1. İki ve üç katmanlı yazılım mimarileri 2. Java ve J2EE platformu 3. Özgür yazılımlar ile J2EE 4. Eclipse, Lomboz ve JBoss

Detaylı

Üst Düzey Programlama

Üst Düzey Programlama Üst Düzey Programlama Struts Framework Üst Düzey Programlama-ders08/ 1 JSP MODEL 1 ve MODEL 2 Mimarileri Bu mimariler bir web uygulaması geliştirilirken kullanılan yöntemlerdir. Bu yöntemler arasındaki

Detaylı

DİZİN. Not: Koyu harfle yazılan sayfalar ilgili terimin yoğun olarak geçtiği sayfaları göstermektedir.

DİZİN. Not: Koyu harfle yazılan sayfalar ilgili terimin yoğun olarak geçtiği sayfaları göstermektedir. DİZİN Not: Koyu harfle yazılan sayfalar ilgili terimin yoğun olarak geçtiği sayfaları göstermektedir. A ağırlıklandırma bkz. terim ağırlıklandırma AltaVista, 6, 31, 37, 45-47, 93, 135 anahtar sözcükler,

Detaylı

Anlamsal Web Politika Dillerinin Karşılaştırılması

Anlamsal Web Politika Dillerinin Karşılaştırılması Anlamsal Web Politika Dillerinin Karşılaştırılması Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 35100 Bornova / İzmir - Türkiye ozgu.can@ege.edu.tr 2 İçindekiler Giriş Politika Kavramları Anlamsal Web

Detaylı

Bileen Tümletirmesine Dayalı Otomatik Uygulama Gelitirimi

Bileen Tümletirmesine Dayalı Otomatik Uygulama Gelitirimi Bileen Tümletirmesine Dayalı Otomatik Uygulama Gelitirimi Murat Mutlu ÖZTÜRK Bilgisayar Mühendislii Bölümü, Mühendislik Fakültesi, Orta Dou Teknik Üniversitesi, 06520, Çankaya, Ankara e-posta: murato@havelsan.com.tr

Detaylı

Üst Düzey Programlama

Üst Düzey Programlama Üst Düzey Programlama Servlet Üst Düzey Programlama-ders08/ 1 Servlet Nedir? Internetin ilk zamanlarında geliştirilen web sayfaları durağan bilgiler içeriyordu. Zaman geçtikçe web sayfaları daha değişken,

Detaylı

Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Özlem Özgöbek 1, R. Cenk Erdur 2 1,2

Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Özlem Özgöbek 1, R. Cenk Erdur 2 1,2 Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Özlem Özgöbek 1, R. Cenk Erdur 2 1,2 Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İzmir ozlem.ozgobek@ege.edu.tr, cenk.erdur@ege.edu.tr Özet: İnternet erişiminin

Detaylı

1. Satı ve Daıtım lemleri " # $ "!!

1. Satı ve Daıtım lemleri  # $ !! 1. Satı ve Daıtım lemleri " " " " " %& % ' (& " & ' ( Stok kartı ilemlerine girmeden pratik bir ekilde ilem ) " & * + (& ", ) (& Satı Fatura ilemlerinde bu alan tıklayarak veya F 2 - " '"(& ". / 0 " &

Detaylı

Anlamsal Web Ortamında Çalışacak Çok-Etmenli Sistemler için bir Referans Mimarisi

Anlamsal Web Ortamında Çalışacak Çok-Etmenli Sistemler için bir Referans Mimarisi Anlamsal Web Ortamında Çalışacak Çok-Etmenli Sistemler için bir Referans Mimarisi Geylani Kardaş 1, Oğuz Dikenelli 2 1 Ege Üniversitesi, Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü, 35100, Bornova, İzmir 2 Ege Üniversitesi,

Detaylı

Ağ Yönetiminin Fonksiyonel Mimarisi

Ağ Yönetiminin Fonksiyonel Mimarisi Bölüm 7 Ağ Yönetimi Ağ Yönetiminin Fonksiyonel Mimarisi a) Performans (Performance) Yönetimi b) Sistem Ayarları (Configuration) Yönetimi c) Hesap (Account) t)yönetimi i d) Hata (Fault) Yönetimi e) Güvenlik

Detaylı

OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU

OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU Psk. Deniz VARIR

Detaylı

MOBILEPAX ENTERPRISE API (WEB SERVİS)

MOBILEPAX ENTERPRISE API (WEB SERVİS) MOBILEPAX ENTERPRISE API (WEB SERVİS) Versiyon: 1.0.5 İçindekiler İçindekiler... 2 1. Belgenin Amacı... 3 2. Sistem Gereksinimleri... 3 3. Belge Sürümleri... 3 4. Kullanım Şekli... 3 4.1 Web den Başlatma...

Detaylı

Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu

Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu Sayfa No: 1 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu Sayfa No: 2 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi

Detaylı

Kullanım kılavuzunuz ESET MOBILE ANTIVIRUS http://tr.yourpdfguides.com/dref/3823108

Kullanım kılavuzunuz ESET MOBILE ANTIVIRUS http://tr.yourpdfguides.com/dref/3823108 Bu kullanım kılavuzunda önerileri okuyabilir, teknik kılavuz veya ESET MOBILE ANTIVIRUS için kurulum kılavuzu. Bu kılavuzdaki ESET MOBILE ANTIVIRUS tüm sorularınızı (bilgi, özellikler, güvenlik danışma,

Detaylı

JAVA RMI ve Hibernate teknolojileri kullanılarak çok amaçlı bir yazılım altyapısı hazırlanması

JAVA RMI ve Hibernate teknolojileri kullanılarak çok amaçlı bir yazılım altyapısı hazırlanması JAVA RMI ve Hibernate teknolojileri kullanılarak çok amaçlı bir yazılım altyapısı hazırlanması Hakan ALBAĞ Tahsin Barış AKAN Bitirme Projesi 05.06.2006 Giriş Ticari yazılımlarda ortak ihtiyaçlar Birden

Detaylı

IEEE Online Mühendislikte Günümüz Araştırmacılarının Temel Bilgi Kaynağı. UASL Eğitim Programı. 10 Mayıs, 2006

IEEE Online Mühendislikte Günümüz Araştırmacılarının Temel Bilgi Kaynağı. UASL Eğitim Programı. 10 Mayıs, 2006 IEEE Online Mühendislikte Günümüz Araştırmacılarının Temel Bilgi Kaynağı UASL Eğitim Programı TÜBİTAK-ULAKBİM 10 Mayıs, 2006 2004 MIKRO 1 Institute of Electrical and Electronics Enineers (IEEE) Hakkında

Detaylı

PAKET TRANSFER SİSTEMİ

PAKET TRANSFER SİSTEMİ İLAÇ TAKİP SİSTEMİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ PAKET TRANSFER SİSTEMİ Kullanıcı Dökümanı Version 1.0 1 1. Revizyonlar... 1 2. Giriş... 1 2.1 Kapsam... 1 2.2 Hedef Kitle... 1 3. Gereksinimler... 1 3.1 Yazılım Gereksinimleri...

Detaylı

ANLAMSAL WEB (WEB 3.0) VE ONTOLOJİLERİNE GENEL BİR BAKIŞ

ANLAMSAL WEB (WEB 3.0) VE ONTOLOJİLERİNE GENEL BİR BAKIŞ İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Yıl: 9 Sayı: 18 Güz 2010 s. 97-107 ANLAMSAL WEB (WEB 3.0) VE ONTOLOJİLERİNE GENEL BİR BAKIŞ Cihad DEMİRLİ Ömer Faruk KÜTÜK Geliş: 26/11/2010 Kabul: 06/12/2010

Detaylı

Ç NDEK LER G R fi 1 Bafllamadan Önce 1 Kitab Kimler Okumal? 1 Kitap çerisindeki Örnekler 2 Örneklerin Kullan m 3 Çekinmeden Yaz n 7

Ç NDEK LER G R fi 1 Bafllamadan Önce 1 Kitab Kimler Okumal? 1 Kitap çerisindeki Örnekler 2 Örneklerin Kullan m 3 Çekinmeden Yaz n 7 +AS3-icindekiler 4/13/10 10:51 PM Page ix Ç NDEK LER G R fi 1 Bafllamadan Önce 1 Kitab Kimler Okumal? 1 Kitap çerisindeki Örnekler 2 Örneklerin Kullan m 3 Çekinmeden Yaz n 7 1 PROGRAMLAMAYA G R fi 9 Programlama

Detaylı

PHP 1. Hafta 1. Sunum

PHP 1. Hafta 1. Sunum PHP 1. Hafta 1. Sunum PHP101: PHP nedir? Bu dersten sonra bilecekleriniz PHP nedir? PHP ye neden ihtiyaç vardır? PHP nin gelişimi HTML, HTTP ve JS nedir? PHP yle alakası nedir? PHP nin uygulama alanları

Detaylı

Corafi Daıtık Yazılım Gelitirme Ortamında Yazılım Konfigürasyon Yönetimi

Corafi Daıtık Yazılım Gelitirme Ortamında Yazılım Konfigürasyon Yönetimi Corafi Daıtık Yazılım Gelitirme Ortamında Yazılım Konfigürasyon Yönetimi Hayrullah KALE 1 R. Bülent GÖKALP 2 1,2 Barı Kartalı Projesi, HAVELSAN A.. ANKARA 1 e-posta: hkale@havelsan.com.tr 2 e-posta: bgokalp@havelsan.com.tr

Detaylı

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığı E-Fatura Uygulaması (Yazılım Standartları ve Nesne Yapısı) Ocak 2010 Versiyon :

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığı E-Fatura Uygulaması (Yazılım Standartları ve Nesne Yapısı) Ocak 2010 Versiyon : e-fatura UYGULAMASI (Yazılım Standartları ve Nesne Yapısı) Ağustos 2013 E-Fatura Uygulaması (Yazılım Standartları ve Nesne Yapısı) Ocak 2010 ANKARA Versiyon : 1.0 1/14 GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Uygulama

Detaylı

TOPLU HAVALE EFT PROGRAMI

TOPLU HAVALE EFT PROGRAMI TOPLU HAVALE EFT PROGRAMI Toplu Havale EFT programı ile kurumlar, piyasa ve maa ödemelerine ilikin bilgileri hazırlayabilmekte ve bu bilgileri dosyalar halinde Garanti Bankası'na transfer edebilmektedirler.

Detaylı

Yüksek Lisans Çalımalarının Yürütülmesinde Aday Örencinin Sorumlulukları

Yüksek Lisans Çalımalarının Yürütülmesinde Aday Örencinin Sorumlulukları ANKARA ÜNVERSTES BLGSAYAR MÜHENDSL BÖLÜMÜ YÜKSEK LSANS PROGRAMI Yüksek Lisans Çalımalarının Yürütülmesinde Aday Örencinin Sorumlulukları Bölümümüzde yürütülmekte olan Tezli Yüksek Lisans Programı, YÖK,

Detaylı

Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu

Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri 10-12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İzmir ozlem.ozgobek@ege.edu.tr,

Detaylı

İNTERNET PROGRAMLAMA II. Tanımlar

İNTERNET PROGRAMLAMA II. Tanımlar İNTERNET PROGRAMLAMA II Tanımlar WWW( World Wide Web) Dünya üzerindeki bütün bilgisayarların bağlı olduğu bir ağdır. Çoğunlukla Web olarak adlandırılır. Web üzerindeki bilgisayarlar standart protokolleri

Detaylı

TÜİK e-vt Teknik Kılavuz

TÜİK e-vt Teknik Kılavuz TÜİK e-vt Teknik Kılavuz Genel Açıklamalar Mayıs 2015 ANKARA Versiyon: 1.1 1/6 Versiyon Yayım Tarihi Eklenen/Silinen/Değişen Bölüm Açıklama 1.0 20.02.2014 ---- Kılavuzun ilk sürümü. 1.1 04.05.2015 Sayfa

Detaylı

MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS

MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS THE EFFECT OF PUZZLE EXPERINCE TO THE STUDENTS SUCCESS IN MATHS TEACHING Yrd.Doç.Dr. EMN AKKAN ÖZET Bu çalımanın amacı; bulmaca etkinliinin, ilköretim

Detaylı

ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 1 Sayı: 2 Aralık 2010

ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 1 Sayı: 2 Aralık 2010 ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 1 Sayı: 2 Aralık 2010 KAVRAM HARTALARI LE NOT TUTMANIN LKÖRETM ÖRENCLERNN DNLEDN ANLAMA

Detaylı

Eczane İlaç Satış Onay Bildirimi Web Servislerinin Kullanım Kılavuzu

Eczane İlaç Satış Onay Bildirimi Web Servislerinin Kullanım Kılavuzu T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU Eczane İlaç Satış Onay Bildirimi Web Servislerinin Kullanım Kılavuzu Sürüm 1.1 OCAK 2010 Eczane İlaç Satış Onay Bildirimi Web Servislerinin Kullanım Kılavuzu İçindekiler İçindekiler...

Detaylı

Fatih Emiral. Deloitte

Fatih Emiral. Deloitte Bilgi güvenlii bilincinin genele yayılması Fatih Emiral Deloitte nsan faktörü bilgi güvenlii programlarındaki en zayıf halka olarak nitelendirilmektedir. Kullanıcılar kasıtlı veya kasıtsız olarak, bilgi

Detaylı

Google Web Toolkit ile Öğretim Elemanı Otomasyon Sistemi

Google Web Toolkit ile Öğretim Elemanı Otomasyon Sistemi Google Web Toolkit ile Öğretim Elemanı Otomasyon Sistemi Mehmet Karakoç Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Araştırma ve Uygulama Merkezi 28.11.2014 inet-tr'14 : GWT AUFaculty Project 1 İçerik Giriş

Detaylı

e-fatura UYGULAMASI (Entegrasyon Kılavuzu) Şubat 2010 ANKARA e-fatura Uygulaması (Entegrasyon Kılavuzu) Şubat 2010 Versiyon : 1.

e-fatura UYGULAMASI (Entegrasyon Kılavuzu) Şubat 2010 ANKARA e-fatura Uygulaması (Entegrasyon Kılavuzu) Şubat 2010 Versiyon : 1. e-fatura UYGULAMASI (Entegrasyon Kılavuzu) Şubat 2010 ANKARA Versiyon : 1.0 1/17 GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığı Versiyon : 1.0 2/17 Tanımlar ve Kısaltmalar...4 1 Giriş...7

Detaylı

GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM

GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM KTAP NCELEMES GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM Editörler: Arif Altun ve Sinan Olkun Orhan KARAMUSTAFAOLU Yrd.Doç.Dr., Amasya Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Dekan Yrd., AMASYA

Detaylı

Bilgi Servisleri (IS)

Bilgi Servisleri (IS) Bilgi Servisleri (IS) GRID Kullanıcı Eğitimi Boğaziçi Üniversitesi 2007, İstanbul Emrah AKKOYUN Konu Başlığı Neden ihtiyaç duyulur? Kullanıcılar kimlerdir? Bilgi Servisi türleri MDS ve BDII LDAP Bilgi

Detaylı

İNDEKSLEYİCİ İÇİN HTML BELGENİN XML BELGEYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

İNDEKSLEYİCİ İÇİN HTML BELGENİN XML BELGEYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA İNDEKSLEYİCİ İÇİN HTML BELGENİN XML BELGEYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA Aydın CARUS 1 Eyüp Can DÜNDAR 2 Altan MESUT 3 1,2,3 Trakya Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği

Detaylı

OTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN KISA SÜREL BR E TM PROGRAMININ NCELENMES

OTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN KISA SÜREL BR E TM PROGRAMININ NCELENMES Bu aratırma 005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN

Detaylı

KALE RF Geçi Kontrol Ünitesi

KALE RF Geçi Kontrol Ünitesi KALE RF Geçi Kontrol Ünitesi 1. Ünite Çalıma Prensibi. X3 Uzaktan Kumanda devresi entegre edilmi RF kart okuyucu ünitesi aracılııyla, X3 Uzaktan Kumanda Ünitesi fonksiyonlarının yerine getirilmesi için

Detaylı

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir Yönetiim, Bölgesel Kalkınma ve Kalkınma Ajansları: Çukurova Kalkınma Ajansı Uygulaması A. Celil Öz 1 1- Giri Son çeyrek yüzyılda küresellemenin ve uluslar arası ve uluslar üstü kurumların da etkisiyle

Detaylı

API geliştiricileri. Web server ile yapılan entegrasyonun neticeleri. API Dokumantasyonu

API geliştiricileri. Web server ile yapılan entegrasyonun neticeleri. API Dokumantasyonu API geliştiricileri Open API serverınızın tüm kontrolünü, groupware erişim izini, kullanıcı ve domain yonetimi, server ayarları, tasarlanma, istatistikler ve daha fazlasına bu script programı ile erişebilirsiniz.

Detaylı

6 Ocak 2014. İlgili Versiyon/lar : ETA:SQL, ETA:V.8-SQL. İlgili Modül/ler : E-Fatura

6 Ocak 2014. İlgili Versiyon/lar : ETA:SQL, ETA:V.8-SQL. İlgili Modül/ler : E-Fatura 6 Ocak 2014 İlgili Versiyon/lar : ETA:SQL, ETA:V.8-SQL İlgili Modül/ler : E-Fatura Özel Entegratör ile e-fatura Uygulaması e-fatura uygulama yöntemlerinden biriside; firmaların özel entegratörler vasıtası

Detaylı

SRKÜLER NO: POZ - 2005 / 62 ST, 20. 07. 2005 SSK EK GENELGES(16/347) YAYIMLANDI

SRKÜLER NO: POZ - 2005 / 62 ST, 20. 07. 2005 SSK EK GENELGES(16/347) YAYIMLANDI SRKÜLER NO: POZ - 2005 / 62 ST, 20. 07. 2005 ÖZET: * SSK ek genelgesi yayımlandı. SSK EK GENELGES(16/347) YAYIMLANDI S.S.K.Bakanlıı Sigorta leri Genel Müdürlüü Sigorta Primleri Daire Bakanlıı nın 04.07.2005

Detaylı

MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES

MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES 1. GR Yrd.Doç.Dr.Cansevil TEB *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden

Detaylı

Anahtar Kelimeler: Yazılım Etmenleri, Çoklu Etmen Sistemler, Yazılım Mimarisi.

Anahtar Kelimeler: Yazılım Etmenleri, Çoklu Etmen Sistemler, Yazılım Mimarisi. FİPA Uyumlu Bir Çoklu Etmen Sistem Çerçevesi İçin İletişim Altyapısı Geliştirimi Emrah KAHRAMAN, Ali Murat TİRYAKİ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, ÇANAKKALE emrahkahraman50@gmail.com,

Detaylı

BRSA BRDGESTONE SABANCI LASTK SANAY VE TCARET A. BLGLENDRME POLTKASI

BRSA BRDGESTONE SABANCI LASTK SANAY VE TCARET A. BLGLENDRME POLTKASI BRSA BRDGESTONE SABANCI LASTK SANAY VE TCARET A. BLGLENDRME POLTKASI Amaç Brisa, hissedarlarıyla effaf ve yakın bir iletiim içinde olmayı ilke edinmitir. Bu kapsamda Brisa yönetimi stratejik planları uygulayıp,

Detaylı

IP Aları Üzerinden Telefon Hizmetlerinde Gecikme Latency

IP Aları Üzerinden Telefon Hizmetlerinde Gecikme Latency IP Aları Üzerinden Telefon Hizmetlerinde Gecikme Latency IP aları üzerinden telefon hizmetlerinin yaygınlaması ile, kurulan sistemlerdeki gecikmenin sebeplerinin ve etkilerinin anlaılması önem kazanmaktadır.

Detaylı

DNS Nedir? HİKMET TÜYSÜZ

DNS Nedir? HİKMET TÜYSÜZ DNS Nedir? 14545568 HİKMET TÜYSÜZ DNS DNS, Domain Name System in kısaltılmış şeklidir. Türkçe karşılığı ise Alan İsimlendirme Sistemi olarak bilinir. DNS, 256 karaktere kadar büyüyebilen host isimlerini

Detaylı

Servis Tabanlı Kurumsal Yazılım Gelitirilmesinde XP Kullanımı ve Eletirisi

Servis Tabanlı Kurumsal Yazılım Gelitirilmesinde XP Kullanımı ve Eletirisi Servis Tabanlı Kurumsal Yazılım Gelitirilmesinde XP Kullanımı ve Eletirisi Ensar GÜL 1, Ünal YILDIRIM 2 1 Avrupa Yazılım, Tübitak Mam Tekseb A Blok No: 201 Gebze, Kocaeli 1 eposta: ensar.gul@avrupayazilim.com

Detaylı

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir Türkiye de Bölgesel Kalkınmanın Aracı Olarak Kalkınma Ajansları: zmir Kalkınma Ajansı Örnei Ergüder Can zmir Kalkınma Ajansı Giri: Türkiye de dier ülkeler gibi bölgelerarası hatta bölgeler içinde kalkınma

Detaylı

Web Server Sunucu Loglarının K-Komşu Algoritması ile İ ncelenmesi

Web Server Sunucu Loglarının K-Komşu Algoritması ile İ ncelenmesi Web Server Sunucu Loglarının K-Komşu Algoritması ile İ ncelenmesi İçindekiler 1 Özet... 2 2 Giriş... 3 3 Uygulama... 4 4 Sonuçlar... 6 1 1 Özet Web sunucu logları üzerinde veri madenciliği yapmanın temel

Detaylı

Medula Eczane Stok Bilgileri Web Servisleri Kullanım Kılavuzu

Medula Eczane Stok Bilgileri Web Servisleri Kullanım Kılavuzu T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU Medula Eczane Stok Bilgileri Web Servisleri Kullanım Kılavuzu 29 ARALIK 2016 Amaç Eczanelerin sorgulanan güne ait olan reçete ilaç bilgilerinin istemci tarafına gönderilmesi.

Detaylı

TEKNİK ÇÖZÜMLERİ HAZIRLAMA REHBERİ

TEKNİK ÇÖZÜMLERİ HAZIRLAMA REHBERİ TEKNİK ÇÖZÜMLERİ HAZIRLAMA REHBERİ Temmuz 2017 1 GİRİŞ 1.1 REHBERİN AMACI ve KAPSAMI Kamu BİT Projeleri Rehberi nin eki olarak hazırlanan bu alt rehber, BİT yatırım projesi teklifi yapan kamu kurum ve

Detaylı

stanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor?

stanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor? Sayıtay Dergisi Sayı: 44-45 Performans Denetimi Raporu: stanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor? stanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor Raporu, Sayıtay Bakanlıınca 6.5.2002 tarihinde TBMM Bakanlıına gönderilmitir.

Detaylı

AKADEMEDYA YAZILIM BİLGİSAYAR EĞİTİM VE DANIŞMANLIK TİC. SAN. LTD. ŞTİ Kocaeli Üniversitesi Yeniköy Teknopark Yerleşkesi Başiskele / Kocaeli Tel Faks

AKADEMEDYA YAZILIM BİLGİSAYAR EĞİTİM VE DANIŞMANLIK TİC. SAN. LTD. ŞTİ Kocaeli Üniversitesi Yeniköy Teknopark Yerleşkesi Başiskele / Kocaeli Tel Faks IRONIC İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Bilgi Sistemi IRONIC Nedir? IRONIC, iş sağlığı ve güvenliği alanında bilişim alt yapısı oluşturmak amacıyla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, ISO14001,

Detaylı

XML Web Servisleri ile Oracle ve SQL Server Veri Tabanları Arasında Veri Transferi

XML Web Servisleri ile Oracle ve SQL Server Veri Tabanları Arasında Veri Transferi BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ, CİLT: 5, SAYI: 1, OCAK 2012 7 XML Web Servisleri ile Oracle ve SQL Server Veri Tabanları Arasında Veri Transferi Cüneyt ÖZDEMİR Siirt Meslek Yüksekokulu, Siirt Üniversitesi,

Detaylı

Amaç ve Kapsam. Yetki ve Sorumluluk

Amaç ve Kapsam. Yetki ve Sorumluluk TEKSTL BANKASI A.. Amaç ve Kapsam Tekstil Bankası A.. (Tekstilbank) bilgilendirme politikası; Bankacılık Kanunu ve bu kanuna ilikin düzenlemeler, Sermaye Piyasası Mevzuatı, Türk Ticaret Kanunu, stanbul

Detaylı

Kullanım kılavuzunuz F-SECURE MOBILE SECURITY 6 FOR ANDROID http://tr.yourpdfguides.com/dref/2859499

Kullanım kılavuzunuz F-SECURE MOBILE SECURITY 6 FOR ANDROID http://tr.yourpdfguides.com/dref/2859499 Bu kullanım kılavuzunda önerileri okuyabilir, teknik kılavuz veya F-SECURE MOBILE SECURITY 6 FOR ANDROID için kurulum kılavuzu. Bu kılavuzdaki F-SECURE MOBILE SECURITY 6 FOR ANDROID tüm sorularınızı (bilgi,

Detaylı

Çok Katmanlı Veritabanı Uygulamaları çin Esnek Bir Vb.Net Kodu Üreticisi: Code Generator

Çok Katmanlı Veritabanı Uygulamaları çin Esnek Bir Vb.Net Kodu Üreticisi: Code Generator Çok Katmanlı Veritabanı Uygulamaları çin Esnek Bir Vb.Net Kodu Üreticisi: Code Generator 1 Mustafa YILDIZ, 2 Orhan KARAHASAN, 3 Selahattin KURU 1 Teknopazar A.., ITU Ayazaa Kampüsü, ARI Teknokent No:9,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Tuğba ÖZACAR ÖZTÜRK

Yrd. Doç. Dr. Tuğba ÖZACAR ÖZTÜRK Yrd. Doç. Dr. Tuğba ÖZACAR ÖZTÜRK ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Yıllar Lisans Dokuz Eylül Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği 99-00 Y. Lisans Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği

Detaylı

#$% &'#(# Konular. Direct File Organization. Progressive Overflow Buckets Linear Quotient Brent s Method Binary Tree

#$% &'#(# Konular. Direct File Organization. Progressive Overflow Buckets Linear Quotient Brent s Method Binary Tree !" #$% &'#(# Konular Progressive Overflow Buckets Linear Quotient Brent s Method Progressive overflow Coalesced hashing temel dezavantajı linkler için ek yer gerektirmesidir Progressive overflow (linear

Detaylı

Özgür Yazılımlar ile VoIP Denetimi. Fatih Özavcı Bilgi Güvenliği Danışmanı fatih.ozavci@gamasec.net

Özgür Yazılımlar ile VoIP Denetimi. Fatih Özavcı Bilgi Güvenliği Danışmanı fatih.ozavci@gamasec.net Özgür Yazılımlar ile VoIP Denetimi Fatih Özavcı Bilgi Güvenliği Danışmanı fatih.ozavci@gamasec.net Konular VoIP Güvenliği VoIP Güvenlik Denetim Süreci Denetim Kapsamının Belirlenmesi Ağ Altyapısı Analizi

Detaylı

Pozisyon Kontrol Sistemi Üzerine Karakteristik Yapı Çalı ması: STANBUL - 2010

Pozisyon Kontrol Sistemi Üzerine Karakteristik Yapı Çalı ması: STANBUL - 2010 Pozisyon Kontrol Sistemi Üzerine Karakteristik Yapı Çalıması: Set Üzerinde Kullanılacak Ekipman: 1 Motor sürücü ve çıkı potansiyometresi, 1 Ayarlama amplifikatörü, 1 Türevsel amplifikatör, 1 Toplama amplifikatörü,

Detaylı

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ YAPI Madde 1. Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Kulübü, kısa adıyla K.Ü.S.B., Koç Üniversitesi örenci kulüpleri tüzüüne balı ve Koç Üniversitesi örencilerinin

Detaylı

BSOFTefat E-FATURA ÇÖZÜMÜ

BSOFTefat E-FATURA ÇÖZÜMÜ Gelir idaresine yapılan başvuruya göre POROSefat e-fatura alım/gönderim işlemlerinde kullanıcılara iki farklı seçenek sunulmaktadır. 1. E-Fatura GİB Dosya Aktarım modülü: Gelir idaresinden sadece e-fatura

Detaylı

Online Protokol Üretim Projesi

Online Protokol Üretim Projesi Online Protokol Üretim Projesi Yazılım Geliştirici Kılavuzu Sürüm 1.5 Kasım 2012 Proje Pilot Başlangıç Zamanı 19.11.2012 Pilot Proje Uygulama Yeri Ankara İli Sağlık Hizmet Sağlayıcıları Proje Yöneticisi

Detaylı

,$( -./(,$( 0$0$ 1 2 134(,$(

,$( -./(,$( 0$0$ 1 2 134(,$( !"#$ %& '()*' ' + -./( 0$0$ 1 2 134( 5(/ 4 2 " $#56L = {a n b n c n : n 0}222 #.(.)", #22(# 7# 2", #6,489: 7", #24$62.. ' # #2(; 7 #", #2, #2.24$;7" $.7 2# < #44 )" -2 # 22)#( #4# 7 #7= 8"- 2 " >"",.'#

Detaylı

Çok-Etmenli Yazılım Sistemleri için Yürütülen Modelleme Dili Çalışmaları ve Bunların Anlamsal Web Desteği Perspektifinde Değerlendirilmesi

Çok-Etmenli Yazılım Sistemleri için Yürütülen Modelleme Dili Çalışmaları ve Bunların Anlamsal Web Desteği Perspektifinde Değerlendirilmesi Çok-Etmenli Yazılım Sistemleri için Yürütülen Modelleme Dili Çalışmaları ve Bunların Anlamsal Web Desteği Perspektifinde Değerlendirilmesi Geylani Kardaş 1, Oğuz Dikenelli 2 1 Ege Üniversitesi, Uluslararası

Detaylı

DAVLUMBAZ TANITIM VE KULLANIM KILAVUZU HMB 60 X / HMB 90 X

DAVLUMBAZ TANITIM VE KULLANIM KILAVUZU HMB 60 X / HMB 90 X DAVLUMBAZ TANITIM VE KULLANIM KILAVUZU HMB 60 X / HMB 90 X A B Fig.1 Fig.2 Fig.3 Fig.4-3 - Fig.5 Fig.6 Fig.7 A B C D E F A B C D E Fig.9 A G B C D E A Fig.8 Fig.9 B Fig.10 HMB 60 X, 60 cm dir. HMB 90 X,

Detaylı

ENVİSTA ARM MERKEZ YAZILIMINA VERİ AKTARMA PROSEDÜRÜ

ENVİSTA ARM MERKEZ YAZILIMINA VERİ AKTARMA PROSEDÜRÜ ENVİSTA ARM MERKEZ YAZILIMINA VERİ AKTARMA PROSEDÜRÜ Bu dökümanın amacı, Envista ARM nin izleme istasyonlarından veri alabilmesini sağlayabilmek için gerekli XML dökümanı ile ilgili bilgi sunmaktır. Bu

Detaylı

Anlamsal Web Servislerinin Dinamik Çağrımı

Anlamsal Web Servislerinin Dinamik Çağrımı BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 2, MAYIS 2015 71 Anlamsal Web Servislerinin Dinamik Çağrımı Özgür GÜMÜŞ 1, İsmail YÜREK 2 1 Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye

Detaylı

EKAHAU RTLS ÇÖZÜMLERİ

EKAHAU RTLS ÇÖZÜMLERİ EKAHAU RTLS ÇÖZÜMLERİ Dünyada WLAN altyapısı üzerinden en gelişmiş Lokasyon Servisleri çözümleri sunan firma EKAHAU dur. CableNet 2009 yılı Eylül ayından beri EKAHAU firmasının Gold Partner ı olarak, geniş

Detaylı

Hedef Kitle Ko ullar Kurs Tanımı Amaçlar Kurs Tanıtımı

Hedef Kitle Ko ullar Kurs Tanımı Amaçlar Kurs Tanıtımı CCNA 2: Yönlendirici ve Yönlendirme Temelleri Hedef Kitle Hedef kitle, a oluturma alanına pratik ve teknik bir giri yapmak isteyen lise örencileri, üniversite örencileri, a teknisyeni, a mühendisi, a yöneticisi

Detaylı

II. Ara tırmanın Amacı III. Ara tırmanın Önemi

II. Ara tırmanın Amacı III. Ara tırmanın Önemi Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 7 Sayı: 34 Volume: 7 Issue: 34 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 ETKL OKUL-ÇEVRE LKSNDE ALENN KATKISINA

Detaylı

ANLAMSAL WEB ORTAMINDA ÇALIŞAN ÇOK ETMENLİ SİSTEMLERİN MODEL GÜDÜMLÜ GELİŞTİRİLMESİ

ANLAMSAL WEB ORTAMINDA ÇALIŞAN ÇOK ETMENLİ SİSTEMLERİN MODEL GÜDÜMLÜ GELİŞTİRİLMESİ EGE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ (DOKTORA TEZİ) ANLAMSAL WEB ORTAMINDA ÇALIŞAN ÇOK ETMENLİ SİSTEMLERİN MODEL GÜDÜMLÜ GELİŞTİRİLMESİ Geylani KARDAŞ Uluslararası Bilgisayar Anabilim Dalı Bilim Dalı

Detaylı

TÜBTAK UEKAE Gebze/KOCAEL, ihasircioglu@uekae.tubitak.gov.tr

TÜBTAK UEKAE Gebze/KOCAEL, ihasircioglu@uekae.tubitak.gov.tr TÜBTAK UEKAE Gebze/KOCAEL, ihasircioglu@uekae.tubitak.gov.tr ÖZET : Bu bildiride ETSI standardında tanımlanan Elektronik mza yapısı ve farklı kullanım amaçları için oluturulabilecek imza formatları incelenecek,

Detaylı

PAZARTESİ SALI 2015-2016 Ders Programı 1. Öğretim 09.00-09.50 10.00-10.50 11.00-11.50 12.00-12.50 HRT4291 WEB TABANLI CBS GR:11 Ü.GÜMÜŞAY EZ-121 ; D1-129 HRT4291 WEB TABANLI CBS GR:22 Ü.GÜMÜŞAY EZ-121

Detaylı

Web Tasarımının Temelleri

Web Tasarımının Temelleri 1. Hafta Web Tasarımının Temelleri Öğr. Gör. Murat YAZICI www.muratyazici.com Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin Meslek Yüksekokulu www.artvin.edu.tr Temel Kavramlar İnternet HTML WWW HTTP, HTTPS FTP Web

Detaylı

WEB SERVİSLERİNİN ANLAMSAL ETİKETLENMESİ. Yasemin YÜKSEK 1. Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi yyuksek@comu.edu.

WEB SERVİSLERİNİN ANLAMSAL ETİKETLENMESİ. Yasemin YÜKSEK 1. Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi yyuksek@comu.edu. WEB SERVİSLERİNİN ANLAMSAL ETİKETLENMESİ 1 Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi yyuksek@comu.edu.tr Yasemin YÜKSEK 1 ÖZET Web servisleri, birlikte çalışabilirlik esasları

Detaylı

2005 yılı sonu itibarı ile 76,760 adet geçerli alan adı bulunmaktadır. Alt alan adı uzantılarına göre sayısal bilgi aaıda yer almaktadır.

2005 yılı sonu itibarı ile 76,760 adet geçerli alan adı bulunmaktadır. Alt alan adı uzantılarına göre sayısal bilgi aaıda yer almaktadır. NIC.TR (.tr ALAN ADI) YÖNETM.tr Alan Adı Yönetimi kapsamında; yurt çapında ve yurt dıından ".tr" uzantılı alan adı almak isteyen tüm kurum, kurulu ve ahısların; alan adı bavuruları deerlendirilmekte, alan

Detaylı

Açıklama Bölüm 1.0 10.06.2014 -- Kılavuzun ilk yayım tarihi

Açıklama Bölüm 1.0 10.06.2014 -- Kılavuzun ilk yayım tarihi e-defter Uygulaması Web Servis Kılavuzu Versiyon 1.6 Nisan 2015 ANKARA e-defter Uygulaması Web Servis Kılavuzu Nisan 2015 Versiyon : 1.6 1/12 GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı

Detaylı