KORUMA KLOR ALKALİ SAN. VE TİC. A.Ş. İLAVE İSKELE ALANI KOCAELİ İLİ, DERİNCE İLÇESİ, DENİZ MAHALLESİ

Transkript

1 KOCAELİ İLİ, DERİNCE İLÇESİ, DENİZ MAHALLESİ NİHAİ Yenişehir Mah. Şehit Ender Güven Sok. No: 25/7-8 İzmit-KOCAELİ Tel: 0 (262) Fax: 0 (262) MAYIS 2013

2 PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI ZONU : PROJE SAHİBİNİN ADI : KORUMA KLOR ALKALİ ADRESİ : Deniz Mah. Petrol Ofisi Cad. No:43 Derince/KOCAELİ TELEFON VE FAX NUMARALARI : PROJENİN ADI : İlave İskele Alanı PROJENİN BEDELİ : (Yapılacak Yatırımın Proje Bedeli) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ : TL Kocaeli İli, Derince İlçesi, Deniz Mahallesi, 73 pafta, 50 ada, 112/A parsel Nokta No Datum WGS 84 Nokta No Datum ED 50 Elemanların Sırası Türü Enlem, Boylam Coğrafik Projeksiyon Elemanların Sırası 6 Derece D.O.M -- Türü UTM Sağa Değer, Yukarı Değer Zon -- Ölçek Fak. -- Enlem Boylam Y X PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ : RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI : ADRESİ : Ek 1 Listesi Madde 10-b) DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının yanaşabileceği ticari amaçlı liman, iskele ve rıhtımlar (güneşlenme ve sportif amaçlı iskeleler hariç) TEMSAT TEKNİK MÜHENDİSLİK SU ARITMA DANIŞMANLIK MAK. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Yenişehir Mah., Şehit Ender Güven Sok., No:25/4 İzmit-KOCAELİ TELEFON VE FAX NUMARALARI : RAPORUN SUNUM TARİHİ :

3 İÇİNDEKİLER SAYFA NO BÖLÜM 1. PROJENİN TANIMI VE AMACI Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, İstihdam Edilecek Kişi Sayısı, Yatırım ve İşletme Süresi 1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin ve Kıyı Yapılarının Konumu (Projenin iskandilli vaziyet planı üzerinde gösterimi yapılmalı, kıyı-kenar çizgisi ve koordinat bilgileri işlenmeli, koordinat bilgileri (saat yönünde sıralı ve coğrafik) işlenmelidir.) 1.3. Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri ÇED Sürecine Konu Olan İskelenin Boyutları, Özellikleri, Kapasitesi, Derinliği, İnşaat Tekniği, İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar Mevcut Liman Hakkında Bilgi Verilmesi, Mevcut Limanın Gemi Trafiği Bilgileri ile Limanın Genişletilmesine Bağlı Olarak Gemi Trafiğindeki Tahmin Edilen Artış Bilgileri, Projeyi Bir Yılda Kullanacak Gemi Sayısı ve Özellikleri Limanın Mevcut Yıllık Yükleme ve Boşaltma Kapasitesi İle Proje Kapsamında Yapılacak İskele Genişletilmesi Sonucunda Taşınacak Yük Tipleri ve Miktarı Proje Kapsamında Dolgu Yapılıp Yapılmayacağı; Yapılacak İse; Dolgunun Amacı, Özellikleri, Boyutları ve Yapım Teknikleri Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri, Miktarı (m 3 ve ton), Analiz Sonuçları Dolgu Malzemesinin ve Proje Kapsamında Kullanılacak Diğer Malzemenin Deniz Ortamı İle Kısa-Orta-Uzun Vadede Etkileşimi, Korozyona Karşı Dayanıklılığı, İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar (Bu bölümde dolgu malzemesinin mineralojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri, deniz suyuna dayanıklılığı, deniz ortamında çözülmemesi, ağır metal içermemesi, dlh teknik şartnamesinde belirtilen standartlara uygunluğu vb. özellikleri hakkında bilgi verilmelidir.) Dolgu Malzemesinin Nereden ve Nasıl Temin Edileceği (Ocakların ruhsat ve ÇED belgeleri rapora eklenmelidir.), Dolgu Malzemesinin Temin Edileceği Ocakların Rezerv Kapasiteleri, Faaliyet Alanına Uzaklığı, Dolgu Malzemesi Proje Alanına Taşınırken İzlenecek Yol Güzergahı (Karayolları 1. Bölge Müdürlüğünden görüş alınacağı belirtilmelidir.) 1.4. Proje Alanı İçindeki Su Ortamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dip Taraması vb. İşlemin Yapılıp Yapılmayacağı, Yapılacak İse; Nerede, Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı ve Bu İşlemler Nedeni İle Çıkarılacak Malzemenin Miktarları, Bu Maddelerin Analiz Sonuçları ve Bertaraf Yöntemleri (Dip taraması yapılacak alanın koordinat bilgileri vaziyet planı üzerinde işaretlenmeli, ayrıca dip taraması sonucu çıkarılacak malzemenin, Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik EK-III/B de yer alan parametreler ile Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-11 A ya göre Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik almış kurumlarca analizleri yapılmalıdır.), Nereye Taşınacağı veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacağı (Söz konusu malzemenin denize boşaltılması durumunda bilimsel verilere dayalı bir çalışmanın üniversitelerin uzman birimleri ve/veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu nca yaptırılarak rapora eklenmesi gerekmektedir.) 1.5. Su Ortamında Yapılacak Kazıklar Üzerinde İnşaat vb. İşlemler, Bunların Nerelerde, Ne Kadar Alanda Yapılacağı, İnşaat Tekniği, İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar (Kazık çakma işleminin detaylandırılması) 1.6. Proje Kapsamında Akaryakıt İkmali Hizmeti Verilip Verilmeyeceği, Verilecek İse; Depolanacak Yakıt Türü ve Miktarı, Depolama Birimlerinin Boyutu, Özellikleri, Adedi ve İkmal Sistemi

4 1.7. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılan Kimyasal Maddeler, Boya, Solvent, Yağ vb. Maddeler, Oksijen, LPG, Akaryakıt Gibi Parlayıcı-Patlayıcı Maddeler, Kullanım Miktarları, Depolanması ve Taşınması İle İlgili Bilgiler 1.8. Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi 1.9. Projeye İlişkin Fayda-Maliyet Analizi Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve Söz Konusu Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Zamanlama Tablosu Projeye İlişkin Finans Kaynakları 17 BÖLÜM 2. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının, Sanayi Alanlarının, Sağlık Kuruluşlarının, Ulaşım Ağının, Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların ve Kıyı Yapılarının, Tarım Alanları vb. Alanların Üst Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerine İşlenmesi, Mesafelerinin Verilmesi, Proje Alanının ve Yakın Çevresinin Panaromik Fotoğraflandırılması 2.2. Proje Alanına İlişkin Planlama Bilgileri, Lejand, Plan Notlarının da Yer Aldığı İlgili İdaresince Onanlı 1/ ve 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı, 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (. tarih ve. sayılı karar ile... tarafından onaylanmıştır ve Aslının Aynıdır damgalı) veya Plan Teklifleri 2.3. Proje Alanının Mülkiyetine İlişkin Bilgi ve Belgeler Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü/Koruma Alanları (EK- V deki Duyarlı Yöreler Listesi nde Yer Alan Doğal Sit Alanı, Turizm Merkezi/Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan, Özel Çevre Koruma Alanı vb. alanlar) Var İse Bu Alanların Tanımlanması, Bu Alanların Proje Alanı ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Koruma Alanlarının Sınırları İle Proje Alanı ve Etki Alanı Sınırlarının Üst Ölçekli Haritalar İle Gösterimi 2.5. Proje Alanı ve Etki Alanında, Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) Olup Olmadığı 2.6. Ulaşım ve Karayolu Bilgileri İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yollar, Proje Alanının Etrafındaki Karayollarına Olan Uzaklığı, Bağlantı Yolu ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılmayacağı (Yapılacak ise kim tarafından yapılacağı belirtilmeli, proje ile ilgili olarak Karayolları 1. Bölge Müdürlüğünden görüş ve izin alınacağı belirtilmelidir.) Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler BÖLÜM 3. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL VE SOSYO- EKONOMİK ÖZELLİKLERİ Proje Etki Alanının Tanımlanması ve Neye Göre Belirlendiğinin Açıklanması, Proje Alanı ve Etki Alanının Harita Üzerinde Gösterimi 28

5 3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü (Proje alanı ve etki alanındaki hava, su, toprak kirliliği hakkında bilgi verilmeli, deniz suyunun Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4: Deniz Suyunun Genel Kalite Kriterleri ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ekine göre; Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik belgesi almış laboratuvarlarca son altı ay içerisinde yapılan analiz sonuçları raporda yer almalıdır.) Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri Bölgesel Jeoloji (Çalışma alanının işaretlendiği 1/ ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir.) Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi (İnceleme alanına ait 1/5000 varsa 1/1000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve inceleme alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır.) Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporları (Raporun bulunması durumunda kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk durumu, sonuçlar, onay kısmı ve yerleşime uygunluk haritaları rapora eklenmelidir, bu raporlar yok ise veya imar tadilatı yapılacak ise daha önce yapılmış ve onaylanmış olan imar planlarına altlık oluşturan jeolojik-jeoteknik etüt raporunun kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk durumu, sonuç ve öneriler, onay kısmı rapora eklenmelidir, 3194 sayılı İmar Kanunu, 3621 sayılı Kıyı Kanunu hükümlerine ve Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı nın gün 373 (2010/1) sayılı Genelgesi doğrultusunda hazırlatılacak imar planına esas jeolojik-jeoteknik etüt raporlarının ilgili kuruma onaylatılması gerekmektedir.) Çöküntü Havzası Olan İzmit Körfezi nin Özellikleri ve Jeomorfolojik Bilgileri Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, su baskını, çığ, kaya düşmesi vb. afet riskleri hakkında bilgi verilmelidir.) Deprem Durumu (İnceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların faaliyet alanına uzaklıkları, etkileri, geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremlerden kısaca bilgi verilerek, Türkiye Deprem Bölgeler Haritasına, diri fay haritasına ve uyulacak yönetmeliklere atıfta bulunulmalıdır.) 3.5. Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri, 1/ lik Topoğrafik Haritada Gösterimi 3.6. Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrolojik Özellikleri ve Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri, 1/ lik Topoğrafik Haritada Gösterimi (Dere geçişi söz konusu olacaksa DSİ Bölge Müdürlüğü görüşü alınmalıdır.) 3.7. Deniz Dibi Zemin Etüt Raporu Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Yapımı Planlanan Proje Alanına Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü 3.9. Proje Alanı ve Etki Alanındaki Flora/Fauna Türleri ve Yaşam Alanları (Deniz ortamındaki biyolojik çeşitlilik hakkında detaylı bilgi (arazi çalışması, literatür veya diğer çalışmalar) verilmesi) Proje Alanı ve Etki Alanındaki Su Ürünleri ve Balıkçılık Faaliyetleri (Proje alanı ve etki alanı 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği kapsamında su ürünleri istihsal sahası açısından irdelenmeli, ekonomik balık türleri ve yoğunluğu bölgedeki balıkçılık faaliyetleri, balıkçı tekne sayısı ve balıkçı kuruluşları hakkında bilgi verilmelidir.) Proje Sahasının Hidrografik ve Oşinografik Özellikleri Proje Sahasının Batimetrik Yapısı ve 1/1000 Ölçekli Batimetri Haritası ( adresinde belirtilen Hidrografik Harita Standartları na uygun örneği verilen rapor ile birlikte)

6 Proje Sahası ve Civarının Akıntı Hız ve Yön Ölçüm Sonuçları İle Grafiksel Değerlendirmeler Deniz Tabanının Yatay ve Düşey Yöndeki Devamlılığının Tespitine Yönelik Jeolojik ve Jeofiziksel (Sismik veya Sondaj Uygulamaları ile yandan taramalı sonar ile) Çalışma Sonuç ve Değerlendirmeler Deniz Tabanının Yüzey Sediment Cinsi ve Dağılımına İlişkin Değerlendirmeler İle Sahanın Sediment Dağılım Haritası Bölgenin Deniz Suyunun Oşinografik Parametrelerine (Tuzluluk-sıcaklık-yoğunluk vd.) İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeler İçeren Bilgiler Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları) Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler) Yaratılacak İstihdam İmkanları ve İşsizlik Beklenen Sosyo-Ekonomik Değişiklikler BÖLÜM 4. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Temini Sistem Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı (Kaynağın debisi ve analiz sonuçları verilmelidir.) ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları 4.2. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıklar Katı Atıkların Cinsi (Evsel nitelikli katı atıklar, inşaat ve yıkıntı atıkları, ambalaj atığı, tıbbi atıklar vb.) Katı Atıkların Miktarı ve Özellikleri Katı Atıkların Bertaraf Yöntemleri (Bu bölümde varsa geçici depolama alanı hakkında bilgi verilerek vaziyet planında gösterilmeli, katı atıkların hangi düzenli katı atık depolama alanında depolanacağı planlanmalı, alınacak izinler, evsel nitelikli katı atıkların ilgili idaresince toplanacağına dair belge rapora eklenmelidir.) 4.3. Projenin İnşaatı ve İşletme Aşamasında Oluşacak Sıvı Atıklar Sıvı Atıkların Cinsi (Evsel nitelikli sıvı atık, kimyevi ve petrol atıkları, iş makinelerinden kaynaklanan atık yağlar, araç yıkanması, liman temizliği vb.) Sıvı Atıkların Miktarı (Her atıksu kaynağı için ayrı ayrı hesaplanmalıdır.) Sıvı Atıkların Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar (Fosseptik ve/veya arıtma tesisi var ise planları rapora eklenmeli, vaziyet planı üzerinde gösterilmeli, bu konuda alınacak izin belgelerinin ilgili idareden alınacağının raporda belirtilmesi, arıtma tesisinden çıkan atıksuların nereye deşarj edileceği veya nerede kullanılacağı belirtilmelidir.) Tarih ve Sayılı Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda Verilecek Hizmetler İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Emisyon Kaynakları ve Alınacak Önlemler İnşaat ve İşletme Aşamasında Gürültü Oluşumu İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültünün Hesaplanması ve Değerlendirilmesi Arka Plan Gürültü Ölçümleri 82

7 İşletme Aşamasında Oluşacak Gürültünün Hesaplanması ve Değerlendirilmesi Kontrol Tedbirleri İnşaat ve İşletme Aşamasında Deniz Ortamına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler (İnşaat işlemler sırasında inşaat yıkıntılarının denize düşmemesi, kazık çakma aşamasında şahmerdandan kaynaklanabilecek yakıt/yağın denize sızmasının önlenmesi için alınacak tedbirler vb.) 4.8. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Etrafında Bulunan ve Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Yatırımlara ve Diğer Kıyı Kullanımlarına Olabilecek Etkileri ve Kümülatif Çevresel Etkilerin İndirgenmesi İçin Alınacak Önlemler 4.9. Projenin Tamamlanması Sonucunda Proje Sahasının Batimetrik ve Oşinografik Özellikleri ne İlişkin Bilgiler Dikkate Alınarak, Deniz Ortamında Gerçekleşecek Hidrodinamik Değişiklikler İle Su Sirkülasyonunda ve Kıyı Formasyonunda Beklenen Değişimler ve Bu Değişikliklerin Ekolojik Etkileri İnşaat ve İşletme Döneminde Deniz Flora ve Faunasına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler Projenin, Proje Alanı ve Etki Alanındaki Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynaklar Üzerine Etkileri (Deniz ekosistemi, kıyı ekosistemi, su ürünleri, balıkçılık vb. üzerinde yoğunlaşılarak irdelenmelidir.) ve Alınacak Önlemler Projenin 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu 7., 20. ve 22. Maddeleri İle Su Ürünleri Yönetmeliğinin 7. ve 11. Maddeleri ve Aynı Yönetmeliğin Ek-5 (İç Sulara ve Denizlerdeki İstihsal Yerlerine Dökülmesi Yasak Olan Zararlı Maddeler ve Alıcı Ortama Ait Kabul Edilebilir Değerler) ve Ek-6 (Sulara Boşaltılabilecek Atıklar İçin Kabul Edilebilir (Tolere) Değerler) deki Parametreler Açısından İnşaat Dönemi Mevcut Durum Analizi İle İşletme Döneminde Oluşabilecek Atıklar Açısından Değerlendirilmesi Projenin Karayolu Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler İnşaat ve İşletme Aşamalarındaki Araç Yükünün % Artış Olarak Hesaplanması (Araç cinsi ve araç sayısı şeklinde detaylandırılarak) ve Mevcut Trafik Yüküne Etkisinin İrdelenmesi, Güncel Trafik Hacim Haritası, Kaza Riski ve Alınacak Önlemler Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Karayollarına Giriş ve Çıkışlarda Alınacak Önlemler ve Yapılacak İşaretlemeler (Konu ile ilgili Karayolları 1. ve 17. Bölge Müdürlüklerinin görüşü alınmalı, malzemelerin taşınması sırasında karayollarının kullanılması durumunda 2918 Sayılı Trafik Kanunu kapsamında yapılacak işlemlerden ve alınacak izinlerden bahsedilmeli, malzeme taşınması sırasında yollara zarar verilmesi durumunda uygulanacak prosedür anlatılmalıdır.) İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan Arazilere (Askeri yasak bölgeler, sanayi, yerleşim alanı, hastane, okul vb.) Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü Alanlara Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler Projenin Mevcut Deniz Trafiğine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler Söz Konusu İskelede Gemilerden Yük Tahliye İşlemleri Esnasında Alınacak Önlemler Proje Alanına İlişkin Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Çalışmaları Doğrultusunda Depreme Karşı Alınacak Önlemler Doğal Afetlerde Oluşabilecek Sıvılaşma Riski İçin Alınacak Önlemler Projenin İnşaat ve İşletme Aşamaları İle İşletme Sonrasında Mevcut Yeraltı ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Etkileri ve Alınacak Önlemler

8 Sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun ve Uygulama Yönetmeliği ile Bu Yönetmelik Kapsamında Çıkarılan Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdahale Planlarını Hazırlayacak Kurum/Kuruluşların Asgari Özelliklerine Dair Tebliğ (Tebliğ no: 2007/3) Gereğince Hazırlanacak Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdahale Planı (Bakanlığımız tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca hazırlanmalıdır.) Tehlikeli Durumlar (Yangın, kaza, çarpışma, sızıntı, sabotaj, sel, denize dökülme vb.) İçin Uygulanacak Acil Eylem Planı (26326 sayılı yönetmelik hükümlerine göre), Tesis İçi Vaziyet Planı ve Bulundurulacak Gerekli Ekipmanlar, Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler ile MARPOL 73/78 Gemilerden Kaynaklanan Deniz Kirliliğinin Önlenmesi Sözleşmesi ve İşçi Güvenliği Kapsamında Yapılacak İşlemler Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Denizde Seyir, Can, Mal ve Çevre Güvenliğinin Sağlanmasına Yönelik Olarak Alınacak Tedbirler Tesisin İnşaatı ve İşletilmesi Sürecinde Tesiste Çalışanların Sağlık ve Güvenliği Açısından Alınacak Tedbirler Proje İle Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları, Nüfus Hareketleri, Göçler, Sosyal ve Teknik Altyapı Hizmetleri ve Bu Hizmetlerden Yararlanılma Durumlarında Değişiklikler, Ekonomik Değişiklikler Projenin Başlangıç, İnşaat ve İşletme Dönemine Ait İzleme ve Kontrol Programı Proje Kapsamındaki Peyzaj ve Çevre Düzenleme Çalışmaları İşletme Sonrası Proje Alanının Rehabilitasyon Programı 98 BÖLÜM 5. HALKIN KATILIMI Halkın Katılımı Toplantısına İlişkin Bilgiler, Halkın Projeye İlişkin Görüşleri, Toplantı Sonrasında Proje Kapsamında Yapılan Değişiklikler, Bu Konuda Verilebilecek Bilgi ve Belgeler 99 BÖLÜM 6. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ 103

9 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1: İşletme Tarafından Faaliyet Gösterilen Alanları ve Proje Alanını Gösterir Uydu Fotoğrafı SAYFA NO 4 Şekil 2: Mevcut İskele Yapısı 5 Şekil 3: Kazıklı Sistem Kesiti 14 Şekil 4: Yer Bulduru Haritası 19 Şekil 5: Proje Alanı ve En Yakın Yerleşimi Gösterir Uydu Fotoğrafı 20 Şekil 6: Proje Alanının Batı Tarafında Yer Alan Tesisleri Gösterir Uydu Fotoğrafı 21 Şekil 7: Proje Alanının Doğu Tarafında Yer Alan Tesisleri Gösterir Uydu Fotoğrafı 21 Şekil 8: Proje Alanı ve Yakın Çevresini Gösterir Fotoğraflar 24 Şekil 9: Proje Alanı Çevresinde Yer Alan Koruma Alanları ve Mesafeleri 26 Şekil 10: Kocaeli Hava Kalitesi İzleme İstasyonu Ölçüm Sonuçları 29 Şekil 11: İzmit, Körfez, Gölcük İlçelerinin Jeomorfoloji Haritası 33 Şekil 12: Kocaeli İli Deprem Haritası 38 Şekil 13.1: Aylık Sıcaklık Dağılımı 43 Şekil 13.2: Aylara Göre Toplam Yağış Ortalaması (mm) 44 Şekil 13.3: Aylık Ortalama Nispi Nem (%) 45 Şekil 13.4: Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri 46 Şekil 13.5: Sisli Günler Sayısı Ortalaması 47 Şekil 13.6: Kar Yağışlı Günler Sayısı 47 Şekil 13.7: Kar Örtülü Günler Sayısı 47 Şekil 13.8: Dolulu Günler Sayısı 48 Şekil 13.9: Kırağılı Günler Sayısı 48 Şekil 13.10: Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 48 Şekil 13.11: Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 49 Şekil 13.12: Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları 51 Şekil 13.13: Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları 52 Şekil 13.14: Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 53 Şekil 13.15: Aylık Ortalama Rüzgar Hızı 54 Şekil 14.1: Akıntı Yön-Zaman Grafiği 66 Şekil 14.2: Akıntı Hız-Zaman Grafiği 66

10 Şekil 15: Ölçüm Yapılan Oşinografik İstasyonlara Ait Lokasyon Haritası 68 Şekil 16: Kimyasal Atıksu Arıtma Tesisi İş Akım Şeması 80 Şekil 17: Trafik Hacim Haritası 86 Şekil 18: Ulusal ve Yerel Gazete İlanları 100 Şekil 19: Halkın Katılımı Toplantısından Fotoğraflar 102 TABLOLAR DİZİNİ SAYFA NO Tablo 1: Proje Sahasına Ait Koordinatlar (6 UTM) 4 Tablo 2: Mevcut Limanı Bir Yılda Kullanan Gemi Sayısı ve Özellikleri 7 Tablo 3: İlave İskele Alanı Sonrasında Limanı Bir Yılda Kullanacak Gemi Sayısı ve Özellikleri Tablo 4: İlave İskelenin İnşasında Kullanılacak Makine-Ekipman Listesi 12 Tablo 5: Zamanlama Tablosu 17 Tablo 6: Kocaeli İlinde Bulunan Göletler ve Özellikleri 41 Tablo 7.1: Sıcaklık Dağılımı 42 Tablo 7.2: Yağış Dağılımı 43 Tablo 7.3: Ortalama Nispi Nem Değerleri 44 Tablo 7.4: Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri 45 Tablo 7.5: Sayılı Günler ve Maksimum Kar Kalınlığı Dağılımı 46 Tablo 7.6: Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları 49 Tablo 7.7: Yönlere Göre Rüzgarın Kış Mevsimi Esme Sayıları 50 Tablo 7.8: Yönlere Göre Rüzgarın İlkbahar Mevsimi Esme Sayıları 50 Tablo 7.9: Yönlere Göre Rüzgarın Yaz Mevsimi Esme Sayıları 50 Tablo 7.10: Yönlere Göre Rüzgarın Sonbahar Mevsimi Esme Sayıları 50 Tablo 7.11: Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı (m/sn) 53 Tablo 7.12: Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı 53 Tablo 7.13: Max. Rüzgar Hızı ve Yönü, Fırtınalı ve Kuvvetli Günler Sayısı Ortalaması 54 Tablo 8.1: Proje Sahasının İçinde Bulunduğu Bölgenin Flora Tablosu 56 Tablo 8.2: Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Kuş Tür Listesi 57 7 Tablo 8.3: Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Sürüngen, İki Yaşamlılar ve Memeliler Tür Listesi Tablo 9.1: Proje Sahasının Yer Aldığı Marmara Denizinde Bulunan Fitoplankton Türleri 57 59

11 Tablo 9.2: Proje Sahasının Yer Aldığı Marmara Denizinde Bulunan Fauna Üyeleri 60 Tablo 9.3: Proje Sahasının Yer Aldığı Bölgede Bulunması Olası Balık Türleri 61 Tablo 10: 2011 Yılında Üretilen Başlıca Balık Türleri ve Miktarları 62 Tablo 11: Akıntı Veri Setleri 65 Tablo 12: CTD Verileri 69 Tablo 13: Kocaeli İli 2012 Yılı Nüfus Sayım Sonuçları (Kaynak: TUİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıtları Sistemi Sonuçları, 2012) 72 Tablo 14: 2012 Yılı Ortalama Trafik Değerleri 87

12 BÖLÜM 1. PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, İstihdam Edilecek Kişi Sayısı, Yatırım ve İşletme Süresi Kocaeli İli, Derince İlçesi, Deniz Mahallesi, 73 pafta, 50 ada, 112/A parselde KORUMA KLOR ALKALİ ticari unvanı ile faaliyet gösteren işletmenin, faaliyet sahasının deniz tarafında mevcut iskele alanı ile yapılması planlanan ilave iskele alanı proje konusunu oluşturmaktadır. İşletme tarafından 1444,70 m 2 lik dolgu alanı, 1303 m 2 lik dolgu alanı, 135 m 2 lik iskele alanı ve sonrasında ilave edilen 2119 m 2 lik iskele alanı ile faaliyet gösterilmektedir. İşletme tarafından faaliyette olunan tesislerle ilgili ÇED görüşleri; 1303 m 2 lik dolgu alanı ve 135 m 2 lik iskele alanı ile 1986 yılından beri sürdürülen faaliyet Kocaeli Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü nün tarih ve 8644 sayılı yazısı ile ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirilmiştir. 1444,70 m 2 lik dolgu alanı, işletmeye ait iskeleye yanaşan gemilerden kuru yüklerin tahmil ve tahliyesi sırasında, yüklerin işletme içine nakliyesi amacıyla ve iskeleye gerekli müdahalelerin yapılmasında yol olarak kullanılmaktadır. 1444,70 m 2 lik alanda denizden alan kazanılması faaliyeti Kocaeli Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü nün tarih ve sayılı yazısı ile ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirilmiştir. ÇED görüşleri Ek-2 de verilmiştir. Proje kapsamında, mevcut iskele alanı ile yürütülen tahmil ve tahliye operasyonlarının daha emniyetli olarak devam etmesi ve işletmenin üretim ve iş programlarına uygun şekilde planlı bir mekan düzenlemesi yapabilmesi amacıyla alanda dip taraması ve 564 m 2 ilave iskele alanı yapılması planlanmaktadır. Proje ile ilgili hazırlanan ÇED Başvuru Dosyasında mevcut iskeleye 2700 m 2 ilave yapılması planlandığı ve söz konusu ilave alan ile ilgili imar planı teklifi çalışmalarının devam ettiği belirtilmiştir. Ancak ilave iskele alanı imar planı teklifi Genelkurmay Başkanlığı tarafından askeri gerekler açısından uygun bulunmamış olup, söz konusu imar planı teklifi ile ilgili süreç 1

13 devam etmektedir. Bu nedenle ÇED Raporu kapsamında; proje ile ilgili yapılan ilk başvuru dosyasında belirtildiği üzere mevcut iskeleye 2700 m 2 ilave yapılmasından vazgeçilmiştir. Proje kapsamında mevcut 2119 m 2 lik iskeleye 564 m 2 ilave yapılarak, iskele alanı sınırlarının Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nca tarihinde onaylanan ve Ek-4 te verilen 1/1000 Ölçekli İmar Planı ndaki hale getirilmesi planlanmaktadır. Rapora esas konu; işletme tarafından faaliyet gösterilmekte olan mevcut 2119 m 2 lik iskele alanı ve mevcut iskeleye yapılması planlanan 564 m 2 lik ilave sonrası toplam 2683 m 2 yüzölçümüne sahip olacak iskele alanı ve alanda yapılacak dip taramasıdır. Söz konusu proje, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Ek-1 Listesi nde Madde 10-b) DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının yanaşabileceği ticari amaçlı liman, iskele ve rıhtımlar (güneşlenme ve sportif amaçlı iskeleler hariç) kapsamında yer almaktadır. Ülkemizin ilk özel sektör kuruluşlarından biri olan Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. Derince/Kocaeli de 1963 yılında kurduğu Klor Alkali orijinli entegre tesislerinde sanayimizin ana girdileri olan sudkostik, sıvı klor, sodyum hipoklorit, hidroklorik asit ve kloraparafinin ilk üreticisidir. Son yıllarda üretim kapasitesini ve çeşitliliğini arttıran firma asetik asit, payet kostik, demir III klorür üretimi de gerçekleştirmekte olup, bölge ve ülke ölçeğinde pek çok firmaya hizmet vermektedir. İşletme mevcut iskele alanında genel kargo, kuru ve sıvı yük tahmil ve tahliyesi ile işletmeye ait kimyasal madde üretim tesislerine ve bölgedeki firmalara hizmet vermektedir. Projenin gerçekleştirilmesinde amaç; iskeleye yanaşabilecek gemi tonajının büyütülerek tek seferde ihtiyaç duyulan daha fazla yükün elleçlenmesini sağlamaktır. İhtiyaç duyulan daha fazla yükün elleçlenmesinin iskele alanına daha az sayıda geminin yanaşarak yapılacak olması, tesisteki faaliyetlerin daha emniyetli olarak gerçekleştirilmesini ve ödenen navlun ücretlerinin düşmesini sağlayacaktır. Mevcut iskele alanının uç kısmı DWT ağırlıktaki gemilerin yanaşabileceği kapasitededir. Planlanan dip taraması ile iskelenin yan taraflarına da aynı ağırlıktaki gemilerin yanaşması, böylece iskelenin daha verimli kullanılması sağlanacaktır. Bu nedenle ilave iskele yapımı öncesinde alanda -3 m ile -12 m arasında kalan kısımda, yaklaşık m 2 lik alanda 2

14 tarama yapılması söz konusudur. İskele alanının genişletilmesi ise yük tahmil ve tahliyesinin daha emniyetli yapılmasını sağlayacaktır. Projenin inşaat aşamasında 15 kişinin, işletme aşamasında ise 4 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır. İşletmeye ait mevcut iskelenin Milli Emlak Dairesi Başkanlığı İzmit Emlak Müdürlüğü nden 10 yıllık süre ile kiralaması yapılmış olup, ilave iskele alanı yapımı sonrası da Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden gerekli izinler alınacaktır. Tesisin işletme süresi 49 yıl olarak öngörülmüş olup, süre bitiminde kiralama süresi uzatılarak ve gerekli bakım-onarım faaliyetleri ile işletme süresi uzatılabilecektir Proje Kapsamındaki Ünitelerin ve Kıyı Yapılarının Konumu (Projenin iskandilli vaziyet planı üzerinde gösterimi yapılmalı, kıyı-kenar çizgisi ve koordinat bilgileri işlenmeli, koordinat bilgileri (saat yönünde sıralı ve coğrafik) işlenmelidir.) İşletme tarafından 1444,70 m 2 lik dolgu alanı, 1303 m 2 lik dolgu alanı, 135 m 2 lik iskele alanı ve sonrasında ilave edilen 2119 m 2 lik iskele alanı ile faaliyet gösterilmektedir. Proje kapsamında iskele alanı sınırları Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nca tarihinde onaylanan ve Ek-4 te verilen 1/1000 Ölçekli İmar Planı ndaki hale getirilecektir. 3

15 Dolgu Alanı Dolgu Alanı İskele Alanı PROJE ALANI Şekil 1: İşletme Tarafından Faaliyet Gösterilen Alanları ve Proje Alanını Gösterir Uydu Fotoğrafı Proje sahasına ait koordinatlar Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1: Proje Sahasına Ait Koordinatlar (6 UTM) Nokta No Y X

16 İşletme tarafından faaliyet gösterilen kıyı yapılarını, kıyı kenar çizgisi proje alanını gösterir İskandilli Vaziyet Planı Ek-6 da verilmiştir Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri ÇED Sürecine Konu Olan İskelenin Boyutları, Özellikleri, Kapasitesi, Derinliği, İnşaat Tekniği, İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar ÇED sürecine konu mevcut 2119 m 2 lik iskele alanı Şekil 2 de görüleceği üzere girintili bir şekle sahip olup; en dar yeri 12 m, en geniş yeri 18 m genişliğinde, uzunluğu ise 149 m dir. ÇED Kararı alınan 135 m 2 lik iskele ile birlikte mevcut iskelenin toplam boyu ise 173 m dir. Proje kapsamında iskele alanı sınırları Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nca tarihinde onaylanan ve Ek-4 te verilen 1/1000 Ölçekli İmar Planı ndaki hale getirilecektir. İskeleye ilave yapılması sonrası uzunluğunda herhangi bir değişiklik olmaksızın tüm iskelenin genişliği 18 m ye getirilecektir. İşletme tarafından faaliyet gösterilen 2119 m 2 lik iskele alanı ve yapılması planlanan 564 m 2 lik ilave iskele alanı projenin konusunu oluşturmaktadır. Projeye konu ilave iskele alanının yapılması sonrası toplam iskele alanı 2818 m 2 (135 m m m 2 ) olacaktır. Şekil 2: Mevcut İskele Yapısı 5

17 Mevcut iskele alanının uç kısmı DWT ağırlıktaki gemilerin yanaşabileceği kapasitededir. Planlanan dip taraması ile iskelenin yan taraflarına da daha büyük tonajlı gemilerin yanaşması, böylece iskelenin daha verimli kullanılması sağlanacaktır. Projenin gerçekleştirilmesi sonrası iskele alanının yalnızca uç kısmı değil, yan tarafları da maksimum DWT ağırlıktaki, 160 m uzunluk ve 23 m genişlikteki gemilerin yanaşabileceği kapasitede olacaktır. Proje kapsamında yer alan mevcut iskele ile gösterilen faaliyet ton/yıl genel kargo, ton/yıl kuru dökme yük ve ton/yıl sıvı yük kapasiteli olup, ilave iskele alanı yapımı sonrasında yük elleçlemesi kapasitesinde değişim olmayacaktır. İşletme tarafından faaliyet gösterilen iskelenin kıyı tarafında derinliği 1 m, en derin yeri olan iskele ucunda ise ortalama 11,5 m olup, proje kapsamında iskele boyunda herhangi bir uzatma yapılmayacağından ve alanda -12 m kotuna kadar dip taraması yapılacağından projenin gerçekleştirilmesi sonrası derinlik ortalama 12 m olacaktır. verilmiştir. İskele inşaatı hakkında bilgi ve inşaat aşamasında kullanılacak ekipmanlar Bölüm 1.5 te Mevcut Liman Hakkında Bilgi Verilmesi, Mevcut Limanın Gemi Trafiği Bilgileri ile Limanın Genişletilmesine Bağlı Olarak Gemi Trafiğindeki Tahmin Edilen Artış Bilgileri, Projeyi Bir Yılda Kullanacak Gemi Sayısı ve Özellikleri Mevcut iskele alanında gübre, kostik, soda, asetik asit gibi maddelerin tahmil ve tahliyesi ile Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. ye ait mevcut kimyasal madde üretim tesislerine ve bölgedeki firmalara hizmet verilmektedir. İşletme tarafından faaliyet gösterilen mevcut iskele alanını 2008 yılında 108 adet, 2009 yılında 90 adet, 2010 yılında 75 adet ve 2011 yılında 53 adet gemi kullanmıştır. Son yılların ortalamasına bakıldığında iskele alanına yılda 81 adet gemi yanaşması söz konusudur. Projeye konu ilave iskele alanı yapımında amaç; iskeleye yanaşabilecek gemi tonajının büyütülerek tek seferde ihtiyaç duyulan daha fazla yükün elleçlenmesini sağlamaktır. Bu nedenle ilave iskele yapımı sonrasında iskele alanına yanaşan gemi sayısında düşüş görülecektir. Projenin gerçekleştirilmesi sonrası mevcut yük elleçleme kapasitesinde değişim olmayacaktır. 6

18 Mevcut limanı bir yılda kullanan gemi sayısı ve özellikleri Tablo 2 de, ilave iskele alanı sonrasında limanı bir yılda kullanası beklenen gemi sayısı ve özellikleri Tablo 3 te verilmiştir. Tablo 2: Mevcut Limanı Bir Yılda Kullanan Gemi Sayısı ve Özellikleri Gemi Türü Gemi Özelliği Kapasite Tonajı (DWT) Uzunluk (m) Genişlik (m) Gemi Sayısı* (adet/yıl) Genel Kargo Gemisi/Kuru Dökme Yük Gemisi Sıvı Yük Gemisi *Son 4 yılın ortalama değerleri alınmıştır. Tablo 3: İlave İskele Alanı Sonrasında Limanı Bir Yılda Kullanacak Gemi Sayısı ve Özellikleri Gemi Türü Gemi Özelliği Kapasite Tonajı (DWT) Uzunluk (m) Genişlik (m) Gemi Sayısı (adet/yıl) Genel Kargo Gemisi/Kuru Dökme Yük Gemisi Sıvı Yük Gemisi Limanın Mevcut Yıllık Yükleme ve Boşaltma Kapasitesi İle Proje Kapsamında Yapılacak İskele Genişletilmesi Sonucunda Taşınacak Yük Tipleri ve Miktarı Proje kapsamındaki iskele alanında gübre, kostik, soda, asetik asit gibi maddelerin tahmil ve tahliyesi ile KORUMA KLOR ALKALİ ye ait mevcut kimyasal madde üretim tesislerine ve bölgedeki firmalara hizmet verilmektedir. İskele alanında tahmil ve tahliyesi yapılan yüklere ilişkin örnek Malzeme Güvenlik Bilgi Formları Ek-9 da verilmiştir. Proje kapsamında yer alan mevcut iskele ile gösterilen faaliyet ton/yıl genel kargo, ton/yıl kuru dökme yük ve ton/yıl sıvı yük kapasiteli olup, ilave iskele alanı yapımı sonrasında yük elleçlemesi kapasitesinde değişim olmayacaktır. Projeye konu ilave iskele alanı yapımında amaç; iskeleye yanaşabilecek gemi tonajının büyütülerek tek seferde ihtiyaç duyulan daha fazla yükün elleçlenmesini sağlamaktır. İskele alanındaki artışa bağlı olarak limanı kullanan gemi sayısında herhangi bir artış görülmeyecek olup; tam tersine ihtiyaç duyulan yük, kapasitesi daha büyük gemilerden sağlanacağından iskeleye yanaşan gemi sayısında düşüş görülecektir. 7

19 Proje Kapsamında Dolgu Yapılıp Yapılmayacağı; Yapılacak İse; Proje kapsamında dolgu yapılmayacaktır Dolgunun Amacı, Özellikleri, Boyutları ve Yapım Teknikleri Proje kapsamında dolgu yapılmayacaktır Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri, Miktarı (m 3 ve ton), Analiz Sonuçları Proje kapsamında dolgu yapılmayacaktır Dolgu Malzemesinin ve Proje Kapsamında Kullanılacak Diğer Malzemenin Deniz Ortamı İle Kısa-Orta-Uzun Vadede Etkileşimi, Korozyona Karşı Dayanıklılığı, İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar (Bu bölümde dolgu malzemesinin mineralojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri, deniz suyuna dayanıklılığı, deniz ortamında çözülmemesi, ağır metal içermemesi, dlh teknik şartnamesinde belirtilen standartlara uygunluğu vb. özellikleri hakkında bilgi verilmelidir.) Proje kapsamında dolgu yapılmayacaktır Dolgu Malzemesinin Nereden ve Nasıl Temin Edileceği (Ocakların ruhsat ve ÇED belgeleri rapora eklenmelidir.), Dolgu Malzemesinin Temin Edileceği Ocakların Rezerv Kapasiteleri, Faaliyet Alanına Uzaklığı, Dolgu Malzemesi Proje Alanına Taşınırken İzlenecek Yol Güzergahı (Karayolları 1. Bölge Müdürlüğünden görüş alınacağı belirtilmelidir.) Proje kapsamında dolgu yapılmayacaktır. 8

20 1.4. Proje Alanı İçindeki Su Ortamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dip Taraması vb. İşlemin Yapılıp Yapılmayacağı, Yapılacak İse; Nerede, Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı ve Bu İşlemler Nedeni İle Çıkarılacak Malzemenin Miktarları, Bu Maddelerin Analiz Sonuçları ve Bertaraf Yöntemleri (Dip taraması yapılacak alanın koordinat bilgileri vaziyet planı üzerinde işaretlenmeli, ayrıca dip taraması sonucu çıkarılacak malzemenin, Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik EK-III/B de yer alan parametreler ile Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-11 A ya göre Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik almış kurumlarca analizleri yapılmalıdır.), Nereye Taşınacağı veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacağı (Söz konusu malzemenin denize boşaltılması durumunda bilimsel verilere dayalı bir çalışmanın üniversitelerin uzman birimleri ve/veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu nca yaptırılarak rapora eklenmesi gerekmektedir.) Mevcut iskele alanının uç kısmı DWT ağırlıktaki gemilerin yanaşabileceği kapasitededir. Planlanan dip taraması ile iskelenin yan taraflarına da aynı ağırlıktaki gemilerin yanaşması, böylece iskelenin daha verimli kullanılması sağlanacaktır. Bu nedenle ilave iskele yapımı öncesinde alanda -3 m ile -12 m arasında kalan kısımda, yaklaşık m 2 lik alanda tarama yapılması söz konusudur. Dip taraması yapılacak alanının koordinatlarını ve tarama yapılacak alanı gösterir plan Ek-7 de verilmiş olup, söz konusu alan -12 m kotuna taranacaktır m 2 lik alanda ortalama 7,5 m derinlikte tarama yapılacağından alandan yaklaşık m 3 malzeme çıkarılacaktır. Dip tarama işleminin ortalama 6 ay süreceği öngörülmektedir. Proje alanı ile ilgili zemin etüt çalışmaları kapsamında inceleme alanında 3 yerde toplam 115,05 m derinlikli inceleme sondajı yapılmış olup, yapılan sondajlarda zemin kesiti tanımlanmıştır. Zemin profilini oluşturan tabakalar tür, kıvam ve yerleşim sıklıklarına göre; balçık, gevşek kum, çok yumuşak/yumuşak kil, orta katı/katı kil, sert kil, ve orta sıkı/sıkı kum olarak 6 ya ayrılmıştır. Ek-11 de verilen Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu ekinde yer alan sondaj logları incelendiğinde tüm sondaj çalışmalarında deniz tabanında öncelikle balçık tabakasına rastlandığı görülmektedir. Dip tarama işlemi -12 m kotuna yapılacak olup, -12 m kotuna doğru; 1 no.lu sondajda balçık ve çakıl-kum ardalanması, 2 no.lu sondajda balçık ve gevşek-orta sıkı kum, 3 no.lu sondajda ise balçık görülmektedir. Dip tarama işleminin aşağıda belirtilen yöntemle gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Deniz yatağında konumlandırılan pompalar ile deniz yatağı üst tabakasında bulunan ve proje kapsamında tarama yapılacak ve yoğunluklu balçık tabakası ile gevşek kum tabakasından 9

21 oluşan -12 m kotuna kadar bulunan tabakalar karada önceden hazırlanmış seddeye pompalanacaktır. Pompayla alınamayan kısım ise klemşelli vinç kullanılarak dubaya yüklenecektir. Dubaya alınan malzeme de deniz suyunun drene edilmesinden sonra sedde içerisine alınacaktır. Seddede biriken dip tarama malzemesinin analizleri yaptırılarak yeniden kullanımı veya bertarafı değerlendirilecektir. Dip taraması yapılacak alandan alınan numunede Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-11 A da yer alan parametreler kapsamında ( Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Ek-2 parametreleri) İZAYDAŞ a analiz yaptırılmış olup, Ek-20 de verilen analiz sonucunda düzenli depolama sınır değerlerini geçtiği görülmüştür. İzaydaş tarafından alınan dip tarama malzemesi numunesinde, Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik EK-III/B de yer alan parametreler kapsamında TUBİTAK MAM Çevre Enstitüsü ne analiz yaptırılmıştır. Ek-20 de verilen çalışmada görüleceği üzere deniz dibi çamuru örneğinin tehlikeli atık olmadığı sonucuna varıldığı belirtilmiştir. Tarama sonucu oluşacak malzemenin nereye taşınabileceği hakkında TUBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ne başvuruda bulunulmuş olup, Ek-20 de verilen yazıda görüleceği üzere dip taraması sonucu açığa çıkan malzemenin denize boşaltılması veya nereye taşınacağı ile ilgili enstitüleri tarafından herhangi bir çalışma yapılmadığı belirtilmiştir. Dip taraması sonucu oluşacak malzemenin TUBİTAK tarafından yapılan analiz sonucu tehlikesiz atık olarak çıkması nedeniyle; öncelikle malzemenin inşaat, tuğla sanayi vb. yerlerde yeniden kullanılması seçeneğinin değerlendirilmesi planlamaktadır. Yeniden kullanım seçeneğinin uygunsuz olması durumunda ise; Ülkemizin de taraf olduğu Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması (Barselona) Sözleşmesi ne ait ve tarih ve 2002/4545 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla katılınmış olan Akdeniz de Gemilerden ve Uçaklardan Boşaltma veya Denizde Yakmadan Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi ve Ortadan Kaldırılması Protokolü ne göre bilimsel kuruluşların ilgili uzman birimlerine, malzemenin denize boşaltılmasına ilişkin bilimsel verilere dayalı bir çalışma yaptırılacak olup; Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Madde 24 uyarınca denize boşaltımın söz konusu olacağı bölgenin bağlı bulunduğu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nün görüşü doğrultusunda bertarafı sağlanacaktır. 10

22 1.5. Su Ortamında Yapılacak Kazıklar Üzerinde İnşaat vb. İşlemler, Bunların Nerelerde, Ne Kadar Alanda Yapılacağı, İnşaat Tekniği, İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar (Kazık çakma işleminin detaylandırılması) Proje kapsamında mevcut iskeleye ilave yapılacak 564 m 2 lik alanda iskele inşaatı mevcut durumda olduğu gibi kazıklı sistem olarak yapılacaktır. Proje alanı ile ilgili hazırlanan ve Ek-11 de verilen onaylı Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu nda belirtilen hususlar değerlendirilerek uygulama projeleri hazırlanacak olup, inşaat aşamasında bu hususlara uyulacaktır. Söz konusu raporda; Kazıkların taşıyıcı zemin tabakalarına yeterince girmesi ve ankastre olması; bunun üzerinde (güncel alüvyonlar) kalan kazık kesiminden de hiçbir yanal destek alamayacakmış gibi yeterince dirençli olması gerekmektedir. Bu nedenle kazıkların eklemeli prefabrike beton kazık yerine, ucu açık çelik boruların tercih edilmesi gerekecektir. Kazıkların sağlam zemin içine girme miktarı tabakanın yerel değişimlerine, kazık çapına ve çakma ekipmanına, daha da önemlisi amaçlanan taşıma kapasitesinin büyüklüğüne bağlıdır. Bu nedenle sağlam zemine girme miktarı, çelik boru kazıkların servis yükü ve refü değerleri, uygulama projelerinin hazırlanması sırasında yapılacak çakma deneyleriyle de irdelenmelidir. Kazık projesine başlanmadan önce yerinde yapılacak kazık basınç-çekme ve yanal yükleme deneyleri ile kazığın zemin içerisindeki yanal ve düşey yüklere kaşı davranışı statik hesaplar ile bulunan değerlerle karşılaştırılmalıdır diye belirtilmektedir. İskele inşasında jeolojik-jeoteknik etüt raporunda belirtildiği üzere çelik boru kazıklar kullanılacak olup, söz konusu raporda kazık taşıma gücü ile ilgili yapılan hesaplamalar sonucu önerilen değerler değerlendirilerek malzeme seçimleri yapılacaktır. Çelik borular bir boru fabrikasında imal edilecek ve sahada uygun bir yerde istiflenecektir. İskelenin kara tarafında kaynakla eklenen borular iki ucu kapatılarak ve yüzdürülerek kazığın çakılacağı yerde bekleyen dubaya götürülür. Duba üzerinde kule ve çekiç vasıtası ile çelik boru çakılmaya hazır hale getirilir. Maniplasyon denilen bu işlemden sonra kazık çakımına başlanır. Çelik boru kazıklar denize indirilerek kazık çakma dubası aracılığıyla emniyetle yük taşınabilecek derinliğe kadar çakılır. Kazıkların sağlam zemine girme miktarı, çelik boru kazıkların servis yükü ve refü değerleri, uygulanma projelerinin hazırlanması sırasında yapılacak çakma deneyleriyle belirlenecektir. 11

23 Kazık çakımından sonra mikserler ile sahaya getirilen hazır beton, beton pompası aracılığıyla kazık içlerine dökülür. Kazık içlerinin betonla doldurulmasının ardından iskelenin tabliye denilen betonarme kısmının inşasına başlanır. Kazıklar arasında çelik profiller ve ahşap elemanlar ile kalıp oluşturulur. Demir montajı yapıldıktan sonra beton pompası aracılığıyla döşeme betonu dökülür. Ardından elektrik, su gibi tesisat işleri; aydınlatma, iskele usturmaça montajları, iskele üzerinde baba montajları gibi kalemler tamamlanarak iskele kullanıma hazır hale getirilecektir. İskelenin inşası sırasında kullanılacak makine-ekipman listesi Tablo 4 te verilmiştir. Tablo 4: İlave İskelenin İnşasında Kullanılacak Makine-Ekipman Listesi Adet Makine-Ekipman Tarama İşleri (Deniz Ekipmanı) 1 Üzerinde klemşelli vinç bulunan duba 1 Tarama malzemesinin boşaltılacağı duba 1 Römorkör Kazık İşleri (Deniz Ekipmanı) 1 Kazık Çakım Dubası 1 Römorkör 1 Sandal/Bot Kalıp-Beton Demir İşleri (Kara Ekipmanı) 1 Raylı Portal Vinç 1 Demir Kesme Makinesi 1 Demir Bükme Makinesi 1 Kamyonet 1 Mobil Vinç 2 Kaynak Makinesi 1 Jeneratör 2 Transmikser 1 Beton Pompası 12

24 1.6. Proje Kapsamında Akaryakıt İkmali Hizmeti Verilip Verilmeyeceği, Verilecek İse; Depolanacak Yakıt Türü ve Miktarı, Depolama Birimlerinin Boyutu, Özellikleri, Adedi ve İkmal Sistemi Proje kapsamında akaryakıt ikmali hizmeti verilmeyecektir Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılan Kimyasal Maddeler, Boya, Solvent, Yağ vb. Maddeler, Oksijen, LPG, Akaryakıt Gibi Parlayıcı-Patlayıcı Maddeler, Kullanım Miktarları, Depolanması ve Taşınması İle İlgili Bilgiler Projenin inşaat aşamasında kullanılacak makine-ekipmanlarda inşaat süresince ortalama 150 lt yağ kullanılması söz konusudur. İşletme aşamasında ise gemi tahmil ve tahliye hizmetinin alındığı taşeron firma tarafından sahada kullanılan vinçte ortalama 100 lt/yıl motor yağı ve 180 lt/yıl hidrolik yağ kullanılmaktadır. Bunların haricinde işletme aşamasında sıvı yük gemileriyle getirilecek olan kimyasal maddelerin boru sistemi ile transfer edilerek işletmeye ait kimyasal madde depolarında depolanması söz konusudur. İşletmeye ait kimyasal üretim ve depolama faaliyetleri ile ilgili alınan ÇED Gerekli Değildir kararları Ek-3 te verilmiştir. Yukarıda bahsedilen hususlar dışında proje kapsamında LPG, akaryakıt gibi parlayıcıpatlayıcı maddelerin kullanımı söz konusu değildir Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi İşletme mevcut iskele alanında genel kargo, kuru ve sıvı yük tahmil ve tahliyesi ile işletmeye ait kimyasal madde üretim tesislerine ve bölgedeki firmalara hizmet vermektedir. Projenin gerçekleştirilmesinde amaç; iskeleye yanaşabilecek gemi tonajının büyütülerek tek seferde ihtiyaç duyulan daha fazla yükün elleçlenmesini sağlamaktır. İhtiyaç duyulan daha fazla yükün elleçlenmesinin iskele alanına daha az sayıda geminin yanaşarak yapılacak olması, tesisteki faaliyetlerin daha emniyetli olarak gerçekleştirilmesini ve ödenen navlun ücretlerinin düşmesini sağlayacaktır. Mevcut iskele alanının uç kısmı DWT ağırlıktaki gemilerin yanaşabileceği kapasitededir. Planlanan dip taraması ile iskelenin yan taraflarına da aynı ağırlıktaki gemilerin yanaşması, böylece iskelenin daha verimli kullanılması sağlanacaktır. İskele alanının 13

25 genişletilmesi ise yük tahmil ve tahliyesinin daha emniyetli yapılmasını sağlayacaktır. Bu nedenle proje yerinin alternatifi aranmamıştır. İskele projelerinin inşaatında uygulanabilecek başlıca sistemler; kazıklı sistem, kesonlu sistem, palplanşlı sistem ve yüzer sistemdir. İşletmeye ait mevcut iskele alanı kazıklı sistemle inşa edilmiş olup; zemin yapısı ve mevcut iskelenin inşaat tekniği değerlendirildiğinde ilave iskele yapımında da inşaatın aynı sistemle yapılması tercih edilmiştir. Kazıklı sistem ile ilgili ayrıntılı bilgi aşağıda verilmiştir. Kazıklı Sistem: Kazıklar yapı yüklerini zeminin altındaki derin tabakalara taşıtmak veya bu yükleri sürtünme kuvvetiyle taşımak amacıyla kullanılan yapı elemanlarıdır. Alan araştırmaları sonucunda, zemin yüzüne yakın tabakaların stabil olmadığı, gevşek olduğu veya yapı yüklerinden dolayı meydana gelecek olan zemin oturmalarını kabul edilebilir mertebelerde olmadığı durumlarda yüzeysel temeller kullanılamaz, bunların yerine kazıklı temeller tercih edilir. Ayrıca kullanılacak olan kazıklı temellerin maliyeti de bu tarz zeminlerde yüzeysel temel yapılabilmesi için zemine uygulanması gereken iyileştirme metotlarının maliyetinden daha azdır. Derin temellerin amacı; yapıdan gelen yükleri zemine güveni bir şekilde aktarmak, kendilerine etkiyen düşey, yatay ve kaldırma kuvvetlerine karşı direnmektir. (Kaynak: Kıyı Yapılarında Farklı Üç Uygulamanın Çevresel Etkilerinin Değerlendirilmesi, ŞİRİN E., Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2007) Kazıklı sitem kesiti Şekil 3 te verilmiştir. Şekil 3: Kazıklı Sistem Kesiti 14

26 1.9. Projeye İlişkin Fayda-Maliyet Analizi İşletme ilave iskele alanı yatırımına ilişkin finansı öz sermayesinden karşılayacak olup, proje ile ilgili yatırım bedeli kalemleri ve öngörülen maliyetler aşağıda verilmiştir. Yatırım Giderleri Maliyet (TL) Etüt, Plan, Proje, Harita, Analiz vb İlave İskele Yapımı ve Dip Taraması Ruhsat Müracaatı Toplam Projenin hayata geçirilmesiyle birlikte işletme aşamasında oluşabilecek giderler aşağıda verilmiştir. İşletme Giderleri Maliyet (TL/yıl) Personel Giderleri Bakım-Onarım-Teknik Malzeme Giderleri Amortisman Elektrik, su vb. diğer giderler Toplam İlave iskele alanı yapımı sonrasında mevcut ton/yıl genel kargo, ton/yıl kuru dökme yük ve ton/yıl sıvı yük elleçleme kapasitesinde değişim olmayacaktır. İskelede yapılan yük elleçlemesi ile ton başına 4,6 TL (2,5 USD) gelir elde edilmektedir. İskelenin maksimum yük elleçleme kapasitesi mevcut durumda olduğu gibi ton/yıl olacağından, tam kapasite çalışılması durumunda yıllık işletme geliri; ton/yıl x 4,6 TL/ton = TL/yıl olarak hesaplanmıştır. İskele alanında yürütülecek faaliyetler sonucu öngörülen yıllık işletme karı; TL/yıl TL/yıl = TL/yıl dır. İskele alanında tam kapasite ile yük elleçlemesi yapılması halinde proje için öngörülen yatırım bedeli 1 yıl içerisinde amorti edilecektir. Fakat öngörülen amorti etme süresi 3-4 yıldır. 15

27 1.10. Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve Söz Konusu Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması Projeye konu 2683 m 2 lik alan (mevcut 2119 m 2 lik iskele + ilave yapılacak 564 m 2 lik iskele) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından tarihinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planında iskele alanı olarak onaylanmıştır m 2 lik iskele alanı mevcut depremde yıkılan iskele alanını da içerisine alacak şekilde 2001 yılında inşa edilmiş olup, söz konusu iskele alanının Milli Emlak Dairesi Başkanlığı İzmit Emlak Müdürlüğü nden kiralaması yapılmıştır. Söz konusu kiralamayı gösterir Taahhüt Senedi Ek-8 de verilmiştir. İlave edilecek 564 m 2 lik iskele alanı için Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden gerekli izinler alınacaktır. ÇED süreci kapsamında arka plan gürültü ölçümleri, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4: Deniz Suyunun Genel Kalite Kriterleri ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ekine göre deniz suyunun analizleri ve İzaydaş tarafından alınan dip tarama malzemesi numunesinin Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik EK-III/B de yer alan parametreler ile Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-11 A da yer alan parametrelere göre analizleri yaptırılmıştır. Ayrıca proje sahası ile ilgili İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu ve Hidrografik, Oşinografik, Jeofizik ve Jeolojik Etüd Raporu hazırlatılmıştır Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) Koruma Klor Alkali San ve Tic. A.Ş. ye ait ilave iskele alanı projesinin ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından izin ve ruhsat işlemlerine devam edilecektir. İlave iskele alanının Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden kiralaması yapılacaktır. İskele inşası öncesinde alanda dip taraması yapılacağından hazırlanan tarama planları ve iskele projeleri Bölge Müdürlüğü aracılığıyla Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü ne onaylatılacaktır. DLHİ Genel Müdürlüğü onayının ardından Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne inşaat izni başvurusunda bulunulacaktır. İnşaat ruhsatının alınmasıyla birlikte inşaata başlanacak olup, 16

28 KORUMA KLOR ALKALİ inşaat işlerinin tamamlanmasının akabinde yapı kullanma izin belgesi ve Denizcilik Müsteşarlığı ndan işletme izni alınacaktır. Tüm izin işlemlerin tamamlanması sonrasında işletmeye geçilecektir Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Zamanlama Tablosu Proje ile ilgili aşağıda verilen Zamanlama Tablosu nda görüleceği üzere, ÇED Olumlu kararının alınmasının ardından 2013 yılı Ekim ayında yatırıma ilişkin çalışmalar başlatılacak olup, 2015 yılı sonunda işletmeye geçilmesi planlanmaktadır. Tablo 5: Zamanlama Tablosu YIL AY FAALİYET Etüd ve Proje Çalışmaları ÇED Süreci İnşaat Ruhsatı Alınması Dip Taraması ve İnşaat İşleri Tesisat İşleri ve İskele Üzeri Ekipman Montajı Gerekli İzinlerin Alınması İşletmeye Geçiş Projeye İlişkin Finans Kaynakları Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. İlave İskele Alanı yatırımı için gerekli finansı öz sermayesinden karşılayacaktır. 17

29 BÖLÜM 2. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 2.1. Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının, Sanayi Alanlarının, Sağlık Kuruluşlarının, Ulaşım Ağının, Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların ve Kıyı Yapılarının, Tarım Alanları vb. Alanların Üst Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerine İşlenmesi, Mesafelerinin Verilmesi, Proje Alanının ve Yakın Çevresinin Panaromik Fotoğraflandırılması Kocaeli İli, Derince İlçesi, Deniz Mahallesi, 73 pafta, 50 ada, 112/A parselde KORUMA KLOR ALKALİ ticari unvanı ile faaliyet gösteren işletmenin, faaliyet sahasının deniz tarafında mevcut iskele alanı ile yapılması planlanan ilave iskele alanı proje konusunu oluşturmaktadır. Proje sahasının gösterildiği Yer Bulduru Haritası Şekil 4 te, 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Ek-1 de verilmiştir. Proje alanı çevresinde, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen tesis etki alanı tanımına uygun olarak bir kenar uzunluğu 2 km olan kare şeklinde etki alanı belirlenmiş olup, Ek-1 de verilen 1/ Ölçekli Topoğrafik Haritada gösterilmiştir. Belirlenen etki alanı içerisinde Şirintepe Mahallesi ne bağlı evler, sanayi tesisleri, İstanbul-İzmit Karayolu ve Çınarlı Dere bulunmaktadır. 18

30 Şekil 4: Yer Bulduru Haritası 19

31 1 km KORUMA KLOR ALKALİ Projeye konu iskele alanının kuş uçuşu ortalama 1 km kuzeyinde Şirintepe Mahallesi yer almakta olup, iskele alanına en yakın evler kuş uçuşu ortalama 500 m kuzeyinde bulunan Şirintepe Mahallesi ne bağlı evlerdir. En Yakın Yerleşim Şekil 5: Proje Alanı ve En Yakın Yerleşimi Gösterir Uydu Fotoğrafı Proje sahasının batısında Shell&Turcas Petrol A.Ş. ve Petrol Ofisi A.Ş., doğusunda ise Ak-Taş Dış Ticaret A.Ş. Tank Terminali ve Mahle Piston Fabrikası bulunmaktadır. Proje alanı ve çevresinde yer alan tesisleri gösterir uydu fotoğrafları Şekil 6 ve Şekil 7 de verilmiştir. 20

32 Şekil 6: Proje Alanının Batı Tarafında Yer Alan Tesisleri Gösterir Uydu Fotoğrafı Şekil 7: Proje Alanının Doğu Tarafında Yer Alan Tesisleri Gösterir Uydu Fotoğrafı 21

33 KORUMA KLOR ALKALİ SAN VE TİC. A.Ş. YE AİT İSKELE AK-TAŞ SHELL&TURCAS 22

34 23

35 Şekil 8: Proje Alanı ve Yakın Çevresini Gösterir Fotoğraflar 2.2. Proje Alanına İlişkin Planlama Bilgileri, Lejand, Plan Notlarının da Yer Aldığı İlgili İdaresince Onanlı 1/ ve 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı, 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (. tarih ve. sayılı karar ile... tarafından onaylanmıştır ve Aslının Aynıdır damgalı) veya Plan Teklifleri Proje sahası 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planında Kentsel Yerleşme Alanı, 1/ Ölçekli Nazım İmar Planında İskeleler lejandında kalmakta olup, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylı 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı, 1/ Ölçekli Nazım İmar Planı, Lejantları ve Plan Notları Ek-10 da verilmiştir. Projeye konu 2683 m 2 lik alan (mevcut 2119 m 2 lik iskele + ilave yapılacak 564 m 2 lik iskele) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından tarihinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planında iskele alanı olarak onaylanmıştır. 1/1000 Ölçekli İmar Planı Ek-4 te verilmiştir. 24

36 2.3. Proje Alanının Mülkiyetine İlişkin Bilgi ve Belgeler Projeye konu mevcut 2119 m 2 lik iskele alanı hazine adına kayıtlı olup, Milli Emlak Dairesi Başkanlığı İzmit Emlak Müdürlüğü nden kiralaması yapılmıştır. Söz konusu kiralamayı gösterir Taahhüt Senedi Ek-8 de verilmiştir. İlave edilecek 564 m 2 lik iskele alanı için de Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden gerekli izinler alınacaktır Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü/Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler Listesi nde Yer Alan Doğal Sit Alanı, Turizm Merkezi/Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan, Özel Çevre Koruma Alanı vb. alanlar) Var İse Bu Alanların Tanımlanması, Bu Alanların Proje Alanı ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Koruma Alanlarının Sınırları İle Proje Alanı ve Etki Alanı Sınırlarının Üst Ölçekli Haritalar İle Gösterimi Kocaeli İli nde Milli Park Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma Alanı bulunmamakta olup, Gebze İlçesi sınırları içerisinde Ballıkayalar Tabiat Parkı, Gölcük İlçesi sınırlarında Beşkayalar ve Erikli Tabiat Parkları, Kartepe İlçesi sınırlarında ise Uzuntarla, Kuzuyayla ve Suadiye Tabiat Parkları bulunmaktadır. Orman Su İsleri Bakanlığı nca Belirlenen Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları; Kandıra Seyrek, Çamkonak, Körfez Kutluca-Kıyırlı, Gebze- Yağcılar ile Karamürsel Yalakdere-Kadriye-Tahtalı-Fulacık köyleri arasında Sülün Kuşu, Seyrek le Ağva arasında Geyik ve Karaca, Kuruçeşme kuzeyinde kalan alanda (Çenedağ) Keklik, İzmit Körfezinin güneyinde ayıların bulunduğu alanlar av hayvanları koruma ve üretme sahalarıdır. Ayrıca Suadiye İlçesi Pazarçayırı, Örnekköy ve Sultaniye köylerinin batısındaki alana 2006 yılı içinde geyik salınarak bu bölgede koruma altına alınmıştır. Bunların haricinde Darıca-Bayramoğlu nda Kuş Cenneti bulunmaktadır. İl sınırlarında Beşkayalar Tabiat Parkı 1. derece Doğal Sit Alanı, Ballıkaya Kanyonu ise 1. ve 3. derece Doğal Sit Alanı olarak belirlenmiştir. Kocaeli sınırları içerisinde su ürünleri istihsal ve üreme sahaları olarak Bayraktar, Bıçkıdere, Kurtdere, Şahinler, Şeytandere Göletleri ve Sapanca Gölü bulunmaktadır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Coğrafi Veri Portalından alınan bilgiler doğrultusunda proje alanı çevresindeki koruma alanları ve mesafeleri Şekil 9 da gösterilmiştir. 25

37 Ballıkayalar Tabiat Parkı Özel Avlak Alanı 30 km 8 km 26 km 25 km Uzuntarla Tabiat Parkı 19 km 17 km 21 km 25 km Sapanca Gölü Erikli Tabiat Parkı Beşkayalar Tabiat Parkı Suadiye Tabiat Parkı Kuzuyayla Tabiat Parkı Şekil 9: Proje Alanı Çevresinde Yer Alan Koruma Alanları ve Mesafeleri 26

38 Proje sahasının üzerinde ve yakın çevresinde faaliyetten etkilenebilecek koruma alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatını Koruma Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Biyogenetik Koruma Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar) bulunmamaktadır Proje Alanı ve Etki Alanında, Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) Olup Olmadığı Projeye konu mevcut 2119 m 2 lik iskele alanı hazine adına kayıtlı olup, Milli Emlak Dairesi Başkanlığı İzmit Emlak Müdürlüğü nden kiralaması yapılmıştır. Söz konusu kiralamayı gösterir Taahhüt Senedi Ek-8 de verilmiştir. İlave edilecek 564 m 2 lik iskele alanı için de Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden gerekli izinler alınacaktır. Proje alanı çevresinde devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan arazilerinden; askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb. bulunmamaktadır Ulaşım ve Karayolu Bilgileri İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yollar, Proje Alanının Etrafındaki Karayollarına Olan Uzaklığı, Bağlantı Yolu ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılmayacağı (Yapılacak ise kim tarafından yapılacağı belirtilmeli, proje ile ilgili olarak Karayolları 1. Bölge Müdürlüğünden görüş ve izin alınacağı belirtilmelidir.) Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. ye ait tesisin kuzey sınırından geçen bağlantı yolu ile İstanbul-İzmit karayoluna bağlanılmakta olup, iskele alanının İstanbul-İzmit karayoluna mesafesi kuş-uçuşu ortalama 850 m dir. Proje konusu iskele alanında tahmil ve tahliyesi yapılan yüklerin bölgedeki firmalara taşınması sırasında İstanbul-İzmit karayolu kullanılacaktır. Bu kapsamda Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü nün görüşü alınmış olup, ilgili yazı Ek-26 da verilmiştir. Proje kapsamında Karayolları Trafik Yönetmeliği nin 128. Maddesinde belirtilen araçların boyut ve ağırlık şartlarına uygun olarak taşıma yapılacak olup, Trafik Kanunu nun

39 Maddesi hükümlerine uyulacaktır. İskelenin inşaat ve işletme aşamasında tesise giriş-çıkışlar mevcut kavşaklardan sağlanacak, bağlantı yolu yapılmak istenmesi halinde ilgili Karayolu Bölge Müdürlüğü nün görüşü alınacaktır. Proje kapsamında yapılacak olan taşımalarda 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu başta olmak üzere karayolları ile ilgili çıkarılan tüm kanun ve yönetmeliklere uyulacaktır Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Proje konusu iskele alanının İstanbul-İzmit karayoluna mesafesi kuş-uçuşu ortalama 850 m dir. Projenin inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak karayoluna zarar verilmeyecek olup, herhangi bir nedenle zarar verilmesi durumunda zarar ilgilisine tazmin edilecektir. BÖLÜM 3. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL VE SOSYO- EKONOMİK ÖZELLİKLERİ 3.1. Proje Etki Alanının Tanımlanması ve Neye Göre Belirlendiğinin Açıklanması, Proje Alanı ve Etki Alanının Harita Üzerinde Gösterimi Projeye konu iskele alanında genel kargo, kuru yük ve sıvı yüklerin elleçlenmesi yapılmaktadır. İskele alanına yanaşan gemilerle gelen genel kargo ve kuru yükler kuş uçuşu ortalama 850 m mesafedeki karayolu kullanılarak bölgedeki firmalara gönderilmektedir. Gelen sıvı yükler ise boru hattı aracılığıyla işletmeye ait kimyasal depolarına alınarak işletmenin ihtiyacı için kullanılmakta veya aynı karayolu aracılığıyla bölgedeki firmalara gönderilmektedir. Projenin etki alanı; gemilerin yanaşması, yükün boşaltılması ve tesise alınan yükün nakliyesi sırasında oluşacak etkiler ile en yakın yerleşim birimleri, sanayi tesisleri ile beraber bulunması durumu, karayollarının etkilenme durumu vs. değerlendirilerek, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen tesis etki alanı tanımına uygun olarak bir kenar uzunluğu 2 km olan kare şeklindeki alan olarak belirlenmiştir. Ek-1 de verilen 1/ Ölçekli Topoğrafik Haritada görüleceği üzere, belirlenen etki alanı içerisinde Şirintepe Mahallesi ne bağlı evler, Shell&Turcas, Petrol Ofisi, Ak-Taş, Mahle Piston Fabrikası, İstanbul-İzmit Karayolu ve Çınarlı Dere bulunmaktadır. 28

40 3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü (Proje alanı ve etki alanındaki hava, su, toprak kirliliği hakkında bilgi verilmeli, deniz suyunun Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4: Deniz Suyunun Genel Kalite Kriterleri ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ekine göre; Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik belgesi almış laboratuvarlarca son altı ay içerisinde yapılan analiz sonuçları raporda yer almalıdır.) Hava Hava Kirliliği doğal ortamdaki atmosferik havanın fiziksel, biyolojik ve kimyasal özelliğinin çeşitli etkenlerle canlı yaşamını tehdit edecek şekilde değişikliğe uğramasıdır. Kaynaktan çıkışına göre hava kirleticiler; primer (birincil) ve sekonder (ikincil) kirleticiler olmak üzere iki kısma ayrılabilir. Primer kirleticiler, kaynaktan doğrudan doğruya çıkan ve atmosfere karışan bileşiklerdir. Kükürt dioksit (SO2), hidrojen sülfür (H2S), azotmonooksit (NO), azotdioksit (NO2), karbondioksit (CO2), partiküller vs. primer kirleticilergrubuna girmektedir. Sekonder kirleticiler, atmosferde sonradan oluşan kirletici bileşiklerdir. Kükürt trioksit (SO3), sülfürik asit (H2SO4), aldehitler, ketonlar vs. bu gruba girmektedir. Proje sahasına en yakın hava kalitesi izleme istasyonu olarak Kocaeli merkez istasyonu incelenmiş olup, söz konusu istasyona ait tarihleri arasındaki ölçüm sonuçları Şekil 10 da verilmiştir. Şekil 10: Kocaeli Hava Kalitesi İzleme İstasyonu Ölçüm Sonuçları Proje sahasının içerisinde yer aldığı Kocaeli İli, yoğun endüstri barındırdığından karışık emisyonlara maruz kalmakta, bu nedenle birleşik bir kirlilik söz konusu olmaktadır. Kocaeli 29

41 İlinde, endüstriyel hava kirliliği; kazan bacalarından kaynaklanan genel kirleticiler ile sanayinin türü ve şekline göre organik ve inorganik diğer kirleticilerden kaynaklanmaktadır. Su Proje sahasının içerisinde yer aldığı Kocaeli İli nde öncelikli olarak oluşan evsel nitelikli atıksuların kontrol altına alınması ile birlikte, endüstriden oluşan atıksular kanalizasyon hattına bağlı ise kanal deşarj kriterlerini sağlaması, kanala bağlı değil ise SKKY alıcı ortama deşarj kriterlerini sağlamasına ilişkin denetimler Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Kocaeli Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından sürdürülmektedir. İSU Genel Müdürlüğü görev ve yetki alanının içerisinde faaliyet gösteren sanayi kuruluşları ile ticarethanelerin tespiti, denetimleri yapılmakta ve yürürlükte olan mevzuat çerçevesinde öngörülen gerekli tedbirler aldırılmaktadır. Oluşan atıksular altyapı sistemleri ile toplanmakta, terfi merkezleri veya cazibe ile atıksu arıtma tesislerine iletilerek arıtılmaktadır. Arıtma işlemi sonucu oluşan arıtma çamurunun kurutma + yakma yolu ile nihai bertarafı yapılmaktadır. Bununla birlikte il genelindeki atıksu sisteminin sevk ve idare edilebilir hale getirilmesi, etkin ve verimli bir şekilde işletilmesi, işletmede insan hatasının ortadan kaldırılması, aşırı yağışlı zamanlarda bütün sistemin izleme kumandası ve sanayi tesislerinin kanalizasyon hatlarına yönetmeliklerle belirlenen deşarj limitleri dışında deşarj yapmasının önüne geçilmesi için Atıksu Scada Sistemi kurulmuştur. (Kaynak: Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2011) Kocaeli nde mevcut 16 adet atıksu arıtma tesisi ile ilde oluşan atıksuların % 98 inin arıtılması sağlanmaktadır. Bu çalışmalarla İzmit Körfezi nde önemli ölçüde kirliliğin azalması sağlanmıştır. (Kaynak: Projenin gerçekleştirileceği alandan Barem Çevre Laboratuvar Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından alınan deniz suyu numunesi Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği, Tablo 4: Deniz Suyunun Genel Kalite Kriterleri ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği, Yüzme ve Rekreasyon Amacıyla Kullanılan Suların Sağlaması Gereken Kalite Kriterleri Tablosu nda verilen parametrelere göre analiz edilmiş olup, analiz sonuçları Ek-19 da verilmiştir. Deniz suyu numunesi analiz sonuçlarında SKKY Tablo 4 de verilen Ham Petrol ve Petrol Türevler ile Amonyak parametrelerinin limit değerleri aştığı tespit edilmiştir. Söz konusu numunede Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliğinde belirtilen parametrelere göre değerlendirme yapıldığında ise; Topla Fenol, Katran Kalıntıları ve Salmonella parametrelerinin limit değerleri aştığı görülmüştür. 30

42 İşletmenin bulunduğu alan kanalizasyon sistemine bağlı olup, işletmede oluşan atıksular atıksu arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra kanalizasyon hattına deşarj edilmektedir. İşletmeye ait Deşarj Kalite Kontrol Ruhsatı Ek-21 de verilmiştir. Bu nedenle projenin bölgenin su kalitesi üzerinde herhangi bir değişiklik yaratması beklenmemektedir. Toprak Toprak kirliliği; toprağın, insan etkinlikleri sonucu oluşan çeşitli bileşiklere bulaştırılmasını takiben, toprakta yaşayan canlılar ile yetişen ve yetiştirilen bitkilere veya bu bitkilerle beslenen canlılara toksik etkide bulunacak ve zarar verecek düzeyde anormal fonksiyonda bulunmasını, toprağa eklenen kimyasal materyalin toprağın özümleme kapasitesinin üzerine çıkması, toprağın verim kapasitesinin düşmesi şeklinde tanımlanabilir. Proje sahasının içerisinde bulunduğu Kocaeli İli nde toprağın kimyasal olarak kirlenmesine katkı sağlayabilecek kimyevi gübre kullanımı 2011 yılında ton dur. Kocaeli İli nde 40 adet tarımsal mücadele ilaç bayii mevcut olup, ilde 2011 yılı itibariyle 106,11 ton zirai mücadele ilacı tüketilmiştir. (Kaynak: Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2011) Proje kapsamında bölgenin toprak kirliliğine direkt etki yaratacak herhangi bir faaliyet bulunmadığından, projenin bölgenin toprak kalitesi üzerinde herhangi bir etki yaratması beklenmemektedir Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri Bölgesel Jeoloji (Çalışma alanının işaretlendiği 1/ ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir.) Proje alanı ile ilgili hazırlanan ve Ek-11 de verilen İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu nda bölgesel jeoloji ile ilgili; Projenin yer aldığı yöre Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı kaya birimlerinden oluşan tepelerle bunların önündeki genç Tersiyer yaşı tortullardan ve Kuvartener birikinti konilerinden kurulu, yalın bir jeoloji ortamında yer almaktadır. Derince kıyısındaki genç tortulların gerisindeki sırtlar Devoniyen, Triyas ve Kretase yaşlı silttaşı, kumtaşı ve kireçtaşı türü kayalardan oluşmaktadır. Bu sırtların güneye bakan yamaçları baskın olarak Derince nin batısında Silüryen yaşlı Sopalı Formasyonu; doğusunda ise Üst Kretase yaşlı Şemsettin Formasyonu tabakalarından oluşmaktadır. diye belirtilmektedir. 31

43 Bölgesel jeoloji ve formasyonlar hakkında ayrıntılı bilgi ve inceleme alanının işaretlendiği 1/ ölçekli jeoloji haritası Ek-11 deki İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu nda yer almaktadır Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi (İnceleme alanına ait 1/5000 varsa 1/1000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve inceleme alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır.) Proje alanı ile ilgili imar planına esas jeolojik-jeoteknik etüt raporu hazırlatılmış olup, raporun ilgili bölümleri Ek-11 de verilmiştir. Söz konusu jeolojik-jeoteknik etüt raporunda sahada yapılan çalışmalar neticesinde proje alanı jeolojisi ile ilgili; İnceleme alanında yalnızca Kuvartener boyunca birikinti konisi ortamında çökelmiş eski ve şimdi çökelmekte olan güncel kıyı kuşağı alüvyon tabakaları yüzeylenmektedir. Yapılan araştırma sondajlarında da alttaki, karasal ortamda çökelmiş olduğunu dışa vuracak şekilde kırmızımsı renkli olan çakıllı birikinti konisi tabakasının üzerinde, denizel kum ve siltlerin yer aldığı anlaşılmaktadır. diye belirtilmektedir. İmar planına esas jeolojik-jeoteknik etüt raporunda stratigrafik kesit ve stratigrafi hakkında bilgi verilmiş olup, rapor ekinde 1/1000 ölçekli jeoloji haritası yer almaktadır Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporları (Raporun bulunması durumunda kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk durumu, sonuçlar, onay kısmı ve yerleşime uygunluk haritaları rapora eklenmelidir, bu raporlar yok ise veya imar tadilatı yapılacak ise daha önce yapılmış ve onaylanmış olan imar planlarına altlık oluşturan jeolojik-jeoteknik etüt raporunun kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk durumu, sonuç ve öneriler, onay kısmı rapora eklenmelidir, 3194 sayılı İmar Kanunu, 3621 sayılı Kıyı Kanunu hükümlerine ve Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı nın gün 373 (2010/1) sayılı Genelgesi doğrultusunda hazırlatılacak imar planına esas jeolojik-jeoteknik etüt raporlarının ilgili kuruma onaylatılması gerekmektedir.) Proje alanı ile ilgili 3194 sayılı İmar Kanunu, 3621 sayılı Kıyı Kanunu hükümlerine ve Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı nın gün 373 (2010/1) sayılı Genelgesi doğrultusunda Geosan Doğal Kaynaklar ve Hammaddeler İnş. San. ve Tic. A.Ş. ye İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu hazırlatılmıştır. Kocaeli Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından onaylanan Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporunun ilgili bölümleri Ek-11 de verilmiştir. 32

44 Çöküntü Havzası Olan İzmit Körfezi nin Özellikleri ve Jeomorfolojik Bilgileri İzmit Körfezi, Miyosen Aşınım Yüzeyi'nin (MAY) D-B uzanımlı Kuzey Anadolu Fayı (KAF) ile bir zon boyunca ikiye ayrılması sonucunda morfolojisini kazanmış tektonik bir çöküntü alanıdır. Bu çöküntü "İzmit-Sapanca Oluğu" veya "İzmit-Adapazarı Koridoru" olarak adlandırılmaktadır. Çöküntü alanının büyük bir bölümünü Marmara Denizi doldurmuştur (İzmit Körfezi). Bu kesimdeki en eski jeomorfolojik birim, körfezin kuzey yamaçlarında bulunan ve sırtlara dönüşmüş olan Miyosen Aşınım Yüzeyleri'dir (MAY). Bayındırlık hizmetlerinin götürülmesinde problemsiz olan bu yüzey parçalan, genç vadilerle derin bir şekilde yarılmıştır. Dönemsel ikinci birim Pliyosen-Pleistosen Dönemi Yüzeyi'dir (PPDY). Kuzey Anadolu Fayı ile yaşıt olan bu yüzeyler, birikinti yelpazesi çökellerinden oluşmuştur. Yüzeyin oluşumundan sonra KAF' in hareketleri ile deforme olmuşlardır. Bunun sonucunda Gölcük-Suadiye arasında (KAF' ın güneyi) basamaklanarak K-KB yönünde eğimlenmişler ve akarsularla yarılmışlardır. KAF boyunca kesintiye uğrayan PPDY Acısu-Köseköy kesiminde basınç sırtı ve olukları ile deforme olmasının yanında genel olarak batıya eğimlenmişler ve delta-körfez altında kalacak düzeyde alçalmalardır. Yirim dere kuzeyinde göreceli stabil olan yüzeyler iki içbükey eğim kırıklığı ile sınırlı olup boğulmanın etkisiyle vadi tabanına (VT) dalmaktadır. Bu sistemin karşılığı Derince kesiminde glasi şeklindeki etek düzlükleridir. Bu glasiler akarsularla derin bir şekilde yarılmışlar ve aşınmışlardır. Şekil 11: İzmit, Körfez, Gölcük İlçelerinin Jeomorfoloji Haritası PPDY' nin KAF zonu içinde olmasına karşın sıkı tutturulmuş ve yeraltı suyunun düşük olduğu kesimleri, deprem şokundan az etkilenecek bölümleridir. Özellikle Yirim deresinin kuzeyindeki stabil PPDY ile yamaçlar ve MAY parçaları bayındırlık hizmetleri için 33

45 problemsizdir. Bu iki ünitenin yanında en büyük birimi yamaçlar (Y) oluşturmaktadır. Gölcük- Karamürsel arasında yamaç zonu genç vadilerle yarılmış fay hatları ile örselenmişlerdir. Dolayısıyla heyelan, erozyon gibi yoğun kütle hareketleri bulunmaktadır. İzmit' in kuzeyinde faylı ve yüksek eğimli olan yamaçlar akarsularla yarılmışlardır. Kütle hareketleri özellikle Çaycuma formasyonunun etkili olduğu bölümlerde etkilidir. Planlamada, yamaç zonunun; dinamik süreçlerin etkili olduğu, yüksek eğimli fay dikliklerinin varlığı gibi özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. İzmit Körfezi kıyı bölgesinde falezlerin dışında kalan kesimlerinde insanların yaşamak için tercih ettikleri birikim şekilleri bulunmaktadır. Bunlar; çok evreli denizel sekiler (DS), birim glasileri, birikinti yelpazeleri vadi tabanları (VT), fan delta ve karışık deltalardır. Bu birimlerin düşük kollardaki kesimlerinde yer altı suyu çok yüksek ve yer yer bataklıklar, azmaklar ve lagünler görülmektedir. Pekişmemiş zemin özelliği sunan alanların bu bölümü taşkın riskindedir ve özellikle fan deltaların distal çökelleri deprem anında "Sıvılaşma"ya uygun çökellerden meydana gelmiştir. Akarca, Yirim, Çuhane derelerinin birlikle oluşturdukları karışık fakat, morfolojisi bozuk delta, (delta cephesi iç bükey) geniş bir alandır (6x5 km 2 ). Deltada azmak, lagün, tuzlu-tuzsuz bataklıklar, eski yatak ve kopmuş menderesler tipik bir karışık ortamı ve kötü bir drenajı açıklamaktadır. Bu deltanın uzantısı şeklindeki Köseköy-Acısu çizgisinin güney bölümündeki taban arazilerinde de su tablası yüksektir. Karadeniz-Marmara Denizi su bölümü çizgisinin belirsiz olması da yer hareketlerinin etkin ve diri olmasındandır. Bütün bu olumsuz yapısal ve jeomorfolojik özelliklerine rağmen çeşitli nedenlere bağlı olarak, fan delta, karışık delta ve taban araziler yapılaşmaya açılmıştır. Kaldı ki bu birimler, tarım ve kültür bitkileri için uygun ortamdan oluşturmaktadır. Körfezin batısındaki Gebze ilçesinde doğu yönünde uzanım ve eğimi artan bir yamaç zonu vardır. Bu zondan boğulmanın etkisi ile doğrudan vadi tabanlarına geçilmektedir. Seyrek dokulu akarsu ağı kıyı bölgesinde çok genç, kapma dirsekleri ile belirginleşen bir jeomorfolojik diskordans oluşturmaktadır. Kıyı bölgesinde yamaçlar dar bir kuşak oluşturmaktadır ve doğuya doğru eğimleri artmaktadır. Diğer taraftan alt düzeylerde, denizin hidrolik aşındırması sonucu oluşmuş falezler bulunmaktadır (Göney, 1963). Dar alanlı denizel sekilerin (DS) devamlılıkları yoktur. 34

46 Diğer birikim şekillerinden delta, Tavşan Deresi ağzında küçük boyutlu ve nispetsiz olarak gelişebilmiştir. Hereke'de ki yelpaze diğer bir birikimi oluşturmaktadır ve boğulma olayından önce oluşmaya başladığını gösteren veriler sunmaktadır. Bu şekli ile kıyı "Dik Profilli Derin Kıyı" tipindedir. Kıyı bölgesindeki eriyebilen kayalarda (kireçtaşı) küçük boyutlu lapya gibi karstik şekiller ve mağaralar meydana gelmiştir. Ayrıca Darıca bölgesinde heyelanlar ve krip gözlenirken Hereke kesiminde blok taş düşmeleri gibi kütle hareketleri vardır. Kentin kuzeyinde yer alan Kandıra İlçesinde Miyosen Aşınım Yüzeyi nin Doğan ve Yulaflı çaylarının gömük mendereslerle yararak platoya ve sırtlara dönüştürdüğü bölümünde kurulmuştur. Taşkın alanı özelliğindeki vadilerin Flandriyen transgresyonu ile boğularak tabanlı vadilere dönüştüğü anlaşılmaktadır. Erozyonal olan yamaçlar; uzanımı az, yüksek eğimlidir. İnceleme alanındaki Akveren formasyonunda dolin şeklinde karstik çukurluklar gelişmiştir. Kandıra çevresinde taşkın riskindeki vadi tabanları dışında kalan yamaçların az eğimli bölümleri ile MAY leri bayındırlık hizmetleri ve yerleşim için uygun alanlar oluşturmaktadır. Kerpe, Kefken ve Cebeci çevresinde, MAY nin platoya dönüştükten sonra Karadeniz in sularının yükselmesi ile oluşan kıyı bölgesinde kurulmuştur. Yüzey epirojenik hareketlerle KB yönünde tiltleşmiş ve Karadeniz in şelfini oluşturmuştur. Ancak denizin günümüz düzeyinden düşük seviyelerine göre flüviyal süreçlerle yarılan MAY, platoya dönüşmüştür. Daha sonra Flandriyen transgeryonu ile deniz günümüz düzeyine yükselerek (östatik) boğulma oluşmuştur (önce denizin yükselmesi 2,5-5 m, sonra günümüz deniz seviyesine gerilemesi olayı). Dolayısı ile sırtlar burunları, vadilerde koyları meydana getirmişlerdir. Buradaki kıyılar genç olmasına rağmen burunlar dik bir şekilde geriletilmiş; abrazyon platformları şekillenmiştir. Hakim deniz akıntısı yönü de KD ya olduğundan enkaz göçü aynı yöndedir. Akarsuların getirdikleri alüvyonlar ve falezlerden kopartılan kırıntılılar koylarda biriktirilmişlerdir. Dolayısıyla önceleri Haliçli Kıyılardan olan kıyı tipi kıyı kordonları ve akarsuların taşıdığı kırıntılarla gelişerek Limanlı kıyıya dönüşmüşlerdir. Limanlı Kıyı lar büyük akarsu ağızlarında gelişirken küçük akarsu vadilerinde vadi tabanları oluşmuştur. Kerpe-Cebeci kıyılarında rüzgar etkisi azda olsa görülmektedir. Özellikle araştıran alanın KD sun da rüzgarla taşınan denizel kumlar, kumullar oluşturarak yamaçlara tırmanmış durumdadır. Yer yer dolinlerin görüldüğü Alt-Orta Miyosen penepleni, bayındırlık hizmetlerinin götürülmesinde problemsizdir. Yine yamaçların az eğimli kesimleri ve MAY yerleşime 35

47 uygunluk göstermektedir. Vadi tabanlarındaki yeraltı suyu özenli kullanılmalı ve kirletilmemelidir. (Kaynak: Kocaeli Çevre Durum Raporu, 2011) Ayrıca proje alanı ile ilgili jeomorfolojik bilgilere Ek-11 de yer alan İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu nda yer verilmiştir Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, su baskını, çığ, kaya düşmesi vb. afet riskleri hakkında bilgi verilmelidir.) Ek-11 de yer alan İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu nda; çalışmaya konu inceleme alanında gevşek kumların bir kısmında oluşabilecek sıvılaşma riski dışında, su baskını, çığ, çökme-tasman, karstlaşma ve tıbbi jeoloji sorunlarının olmadığının söylenebileceği belirtilmiştir Deprem Durumu (İnceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların faaliyet alanına uzaklıkları, etkileri, geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremlerden kısaca bilgi verilerek, Türkiye Deprem Bölgeler Haritasına, diri fay haritasına ve uyulacak yönetmeliklere atıfta bulunulmalıdır.) Kocaeli İli, Türkiye nin en aktif deprem kuşakları olan Kuzey Anadolu Fay Zonu ile Marmara Denizi çöküntü havzası içerisinde bulunmaktadır. Bu konumuyla da hem Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) hem de Marmara Denizi içerisinde meydana gelen depremlerden büyük ölçüde etkilenmektedir. 17 Ağustos 1999 depremi sonrası oluşan yüzey kırığı Hersek deltasının doğusundan itibaren Gölcük İlçesi, Kullar, Tepetarla, Acısu Beldelerinin içinden geçmekte ve İzmit şehir merkezine çok yakın bulunmaktadır. Kocaeli İli deprem haritasına göre il topraklarının yaklaşık 3686 km 2 lik kısmı 1. Derece deprem bölgesinde, yaklaşık 300 km 2 lik kısmının ise 2. Derece deprem bölgesinde kaldığı görülmektedir. (Kaynak: Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2011) İlde 17 Ağustos 1999 da meydana gelen depremde İzmit Körfezi kıyısında bulunan pek çok tesiste olduğu gibi Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. tesislerinde de önemli hasarlar oluşmuştur. Proje konusu alanda mevcut iskele 1999 yılında meydana gelen depremde bütünü ile çökmüştür. Deprem sonrasında iskele tekrar inşa edilmiştir. 36

48 Ek-12 de verilen 1/ Ölçekli Diri Fay Haritası nda görüleceği üzere proje alanının ortalama 3 km güneyinden diri fay geçmektedir. Şekil 12 de verilen Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi Kocaeli İli Deprem Haritasına göre proje alanı 1. derece deprem kuşağında yer almaktadır. Proje sahasında tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelik esaslarına titizlikle uyulacaktır. Proje alanı ve bölgenin depremsellik durumu hakkında ayrıntılı bilgi Ek-11 deki İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu nda verilmiştir. 37

49 Proje Alanı Şekil 12: Kocaeli İli Deprem Haritası 38

50 3.5. Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri, 1/ lik Topoğrafik Haritada Gösterimi İl sınırları içinde kalan ve hidrojeolojik etüdü yapılmış olan ovalar yeraltı suyu açısından zengindir. Kocaeli ilinin yeraltı suyu potansiyeli (toplam emniyetli çekilebilir yer altı suyu rezervi) 74,0 * 10 6 m 3 /yıl dır. Bu rezerv mevcut kuyular ile tüketilmektedir. 1-İzmit-Gölcük-Sapanca Ovaları: Toplam Ova Alanı 242,0 km 2 Toplam Drenaj Alanı ,0 km 2 a) İzmit Ovası Yeraltısuyu Rezervi...37,0 *10 6 m 3 /yıl (Tüketiliyor) b) Gölcük Ovası Yeraltısuyu Rezervi...6,5*10 6 m 3 /yıl (Tüketiliyor) c) Sapanca Ovası Yeraltısuyu Rezervi...20,5*10 6 m 3 /yıl (Tüketiliyor) 64,0*10 6 m 3 /yıl 2-Tütünçiftlik-Yarımca-Derince Ovası: Toplam Ova Alanı..26,1 km 2 Toplam Drenaj Alanı.55,0 km 2 Yeraltısuyu Rezervi...4,5*10 6 m 3 /yıl (Tüketiliyor) 3-Gebze-Dil Ovası: Toplam Ova Alanı.4,0 km 2 Toplam Drenaj Alanı 130,0 km 2 Yeraltısuyu Rezervi...2,5*10 6 m 3 /yıl (Tüketiliyor) 4-Gebze Çayırova Ovası : Toplam Ova Alanı 15,0 km 2 Toplam Drenaj Alanı.51,0 km 2 Yeraltısuyu Rezervi...3,0*10 6 m 3 /yıl (Tüketiliyor) Kaynak: Kocaeli Çevre Durum Raporu,

51 Proje alanı ile ilgili hazırlanan Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporunda yer alan hidrojeolojik özellikler bölümünde, denizde yapılan sondajlarda deniz tabanının 2,5 m ile 9 m arası derinliklerde bulunduğu belirtilmiştir. Ayrıca söz konusu sondaj çalışmaları sonucu zemin profilini oluşturan tabakalar tür, kıvam ve yerleşim sıklıklarına göre; balçık, gevşek kum, çok yumuşak/yumuşak kil, orta katı/katı kil, sert kil, ve orta sıkı/sıkı kum olarak 6 ya ayrılmıştır. Zemin profiline ilişkin sondaj logları Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu ekinde yer almaktadır. Tesiste çalışan personelin su ihtiyacı mevcut şebekeden, liman temizliğinde kullanılan su kuyulardan temin edilmektedir. İlave iskele yapımı sonrası da liman temizliği için gerekli su kuyulardan temin edilecek olup, Yeraltı Suyu Kullanma Belgeleri Ek-15 te verilmiştir Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrolojik Özellikleri ve Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri, 1/ lik Topoğrafik Haritada Gösterimi (Dere geçişi söz konusu olacaksa DSİ Bölge Müdürlüğü görüşü alınmalıdır.) Kocaeli il topraklarından kaynaklanan suların bir bölümü Karadeniz e bir bölümü de Marmara Denizine ulaşır. Kocaeli Yarımadasında uzanan dağların sırtı İzmit Körfezi ve Marmara ya daha yakın olduğundan Karadeniz e dökülen sular daha uzundur. İlde DSİ I. Bölge 15. Şube Müdürlüğü nce inşa edilmiş olan 7 adet sulama Göleti ve 3 adet Selkapanı mevcuttur. Bunlardan Çayırköy Selkapanı (İzmit Ovası taşkın kontrol yapısı), Sarnıçlar Selkapanı (Kandıra İlçe merkezi taşkın kontrol yapısı), Hatipdere Selkapanı(İzmit Yenidoğan Mah. taşkın kontrol yapısı) ile Bıçkıdere, Kurtdere, Şeytandere ve Bayraktar Sulama Göletleri İzmit Ovası taşkın kontrol yapıları olmakla beraber aynı zamanda sulama suyu biriktirme (gölet) yapılarıdır. 40

52 Tablo 6: Kocaeli İlinde Bulunan Göletler ve Özellikleri Kaynak: Kocaeli Çevre Durum Raporu, 2011 Proje sahasının yer aldığı Derince ilçesinde yüzeysel su kaynağı olarak Çeşmesuyu Dere, Ambar Dere, Çınarlı Dere ve mevsimsel akışa sahip Çeşme Dere, Karıncak Dere, Ebekaya Dere, Kışla Dere, Koru Dere, Gürgen Dere, Kavaklı Dere bulunmaktadır. Proje alanına en yakın yüzeysel su kaynağı Çınarlı Dere olup, Ek-1 de verilen 1/ ölçekli topoğrafik haritada gösterilmiştir. Çınarlı Deresi proje alanının kuş-uçuşu ortalama 100 m doğusundan denize dökülmekte olup, debisi Q 100 = 88 m 3 /s dir. Proje kapsamında gösterilecek faaliyetlerde Çınarlı Dere nin akışını engelleyecek herhangi bir duruma sebebiyet verilmeyecektir Deniz Dibi Zemin Etüt Raporu Proje alanı ile ilgili hazırlanan ve Ek-11 de verilen İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu nda deniz dibi zemin çalışmalarına yer verilmiştir. İnceleme alanında 3 yerde toplam 115,05 m derinlikli inceleme sondajı yapılmış olup, yapılan sondajlarda zemin kesiti tanımlanmıştır. Zemin profilini oluşturan tabakalar tür, kıvam ve yerleşim sıklıklarına göre; balçık, gevşek kum, çok yumuşak/yumuşak kil, orta katı/katı kil, sert kil, ve orta sıkı/sıkı kum olarak 6 ya ayrılmıştır. Zemin profiline ilişkin sondaj çalışmaları, tabakalar hakkında ayrıntılı bilgi ve sondaj logları Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu ekinde yer almaktadır. 41

53 3.8. Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Yapımı Planlanan Proje Alanına Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü Bölgenin genel iklim koşulları: Proje sahasının içerisinde yer aldığı bölgede genel olarak Karadeniz İklimi, Akdeniz İklimi ve Karasal İklim arasında geçiş iklimi özellikleri görülmektedir. Bölgenin meteorolojik ve iklimsel özellikleri değerlendirilirken Kocaeli Meteoroloji İstasyonu nda kaydedilen veriler kullanılmıştır. Sıcaklık: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu yılları arasındaki gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sıcaklık 14,6 C dir. Maksimum sıcaklık tarihinde 44,1 C olarak ölçülmüştür. Minimum sıcaklık ise -8,3 C olarak tarihinde ölçülmüştür. Sıcaklık dağılımı Tablo 7.1 de, aylık sıcaklık dağılımı grafiği Şekil 13.1 de verilmiştir. Tablo 7.1: Sıcaklık Dağılımı Aylar Ort. Sıcaklık ( 0 Maksimum Sıcaklıkların Minimum Sıcalıkların C) Ortalaması ( 0 C) Ortalaması ( 0 C) Ocak 6,2 9,6 3,4 Şubat 6,3 10,2 3,2 Mart 8,4 13,0 4,9 Nisan 13 18,3 8,8 Mayıs 17,3 22,9 12,8 Haziran 21,6 27,4 16,8 Temmuz 23,6 29,2 19,1 Ağustos 23,4 29,1 19,2 Eylül 20,1 25,7 15,9 Ekim 15,8 20,6 12,4 Kasım 11,3 15,4 8,1 Aralık 8,0 11,4 5,3 Yıllık 14,6 19,4 10,8 42

54 Şekil 13.1: Aylık Sıcaklık Dağılımı Yağış: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu yılları arasındaki gözlem kayıtlarına göre, en düşük yağışın görüldüğü ay, ortalama 42,4 mm ile Temmuz ayıdır. En yüksek miktarda yağışın görüldüğü ay ise ortalama 105,2 mm ile Aralık ayı olup, yıllık ortalama toplam yağış miktarı 809,4 mm dir. Yağış dağılımı Tablo 7.2 de, aylara göre ortalama toplam yağış miktarı grafiği Şekil 13.2 de verilmiştir. Tablo 7.2: Yağış Dağılımı Aylar Toplam Yağış Ortalaması (mm) Ocak 93,3 Şubat 72,2 Mart 68,8 Nisan 55,2 Mayıs 45,3 Haziran 48,7 Temmuz 42,4 Ağustos 49,5 Eylül 50,1 Ekim 88,6 Kasım 90,1 Aralık 105,2 Yıllık 809,4 Ocak 93,3 43

55 Şekil 13.2: Aylara Göre Toplam Yağış Ortalaması (mm) Nem dağılımı: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu yılları arasındaki gözlem kayıtlarına göre, aylık ortalama nispi nem Haziran ayında % 67,1 değer ile en düşük, Ocak ve Ekim aylarında %76,1 değer ile en yüksek değerde olup, yıllık ortalama nispi nem ise %72,4 tür. Ortalama nispi nem değerleri Tablo 7.3 te, aylara göre ortalama nispi nem grafiği Şekil 13.3 te verilmiştir. Tablo 7.3: Ortalama Nispi Nem Değerleri Aylar Ort. Nispi Nem (%) Ocak 76,1 Şubat 74,2 Mart 72,5 Nisan 69,6 Mayıs 70,0 Haziran 67,1 Temmuz 68,8 Ağustos 71,4 Eylül 71,9 Ekim 76,1 Kasım 75,7 Aralık 75,4 44

56 Şekil 13.3: Aylık Ortalama Nispi Nem (%) Buharlaşma durumu: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu yılları arasındaki gözlem kayıtlarına göre, en yüksek aylık ortalama açık yüzey buharlaşması 165,4 mm ile Temmuz ayındadır. Buharlaşma değerleri Tablo 7.4 te, ortalama açık yüzey buharlaşması grafiği Şekil 13.4 te verilmiştir. Tablo 7.4: Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri Aylar Ort. Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Max. Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Ocak 9,7 4,6 Şubat 8,5 6,1 Mart 15,6 6,9 Nisan 82,8 10,2 Mayıs 118,5 8,8 Haziran 150,9 10,0 Temmuz 165,4 13,4 Ağustos 140,1 10,4 Eylül 101,1 8,3 Ekim 58,1 6,6 Kasım 33,4 8,5 Aralık 14,4 10,6 45

57 Sayılı günler dağılımı: Şekil 13.4: Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri Kocaeli Meteoroloji İstasyonu yılları arasındaki gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sisli günler sayısı 18,5, yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı 18,1, yıllık ortalama kar örtülü günler sayısı 9,5, yıllık ortalama dolulu günler sayısı 0,9, yıllık ortalama kırağılı günler sayısı 14,1, yıllık ortalama orajlı günler sayısı ise 21,6 olup, max. Kar kalınlığı 74,0 cm dir. Aylara göre sisli gün, kar yağışlı gün, karla örtülü gün, dolulu gün, kırağılı gün, orajlı gün dağılımı ve maksimum kar kalınlığı sırasıyla Şekil 13.5 te, Şekil 13.6 da, Şekil 13.7 de, Şekil 13.8 de, Şekil 13.9 da, Şekil da, sayılı günler ve maksimum kar kalınlığı dağılımı Tablo 7.5 te verilmiştir. Tablo 7.5: Sayılı Günler ve Maksimum Kar Kalınlığı Dağılımı Aylar Sisli Günler Sayısı Ortalaması Kar Yağışlı Günler Sayısı Kar Örtülü Günler Sayısı Dolulu Günler Sayısı Ortalması Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Max. Kar Kalınlığı (cm) Ocak 2,4 5,4 2,8-4,4 0,3 33 Şubat 2,2 5,6 4,1 0,1 3,7 0,2 74 Mart 2,1 2,9 1,3 0,1 2,3 0,6 25 Nisan 1,2 0,3 0 0,1 0,1 1,5 4 Mayıs 1, ,1-3,4 - Haziran 0, ,2-4,8 - Temmuz 0, ,1-3,4 - Ağustos 0, ,1-3,0 - Eylül 0, ,2 - Ekim 2, ,2 - Kasım 3,1 0,9 0,1-0,9 0,6 1 Aralık 2,6 3,0 1,2 0,1 2,7 0,4 22 Yıllık 18,5 18,1 9,5 0,9 14,1 21,

58 Şekil 13.5: Sisli Günler Sayısı Ortalaması Şekil 13.6: Kar Yağışlı Günler Sayısı Şekil 13.7: Kar Örtülü Günler Sayısı 47

59 Şekil 13.8: Dolulu Günler Sayısı Şekil 13.9:Kırağılı Günler Sayısı Şekil 13.10: Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 48

60 Rüzgar dağılımı: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu yılları arasındaki gözlem kayıtlarına göre, birinci derecede hakim rüzgar yönü Güneydoğu (SE), ikinci derecede hakim rüzgar yönü güneygüneydoğu (SSE), üçüncü derecede hakim rüzgar yönü ise batıkuzeybatı (WNW) dir. Esme sayılarına göre yıllık rüzgar diyagramı Şekil de, yönlere göre rüzgarın esme sayıları Tablo 7.6 da, esme sayılarına göre mevsimlik rüzgar diyagramı Şekil de, yönlere göre rüzgarın kış mevsimi esme sayıları Tablo 7.7 de, yönlere göre rüzgarın ilkbahar mevsimi esme sayıları Tablo 7.8 de, yönlere göre rüzgarın yaz mevsimi esme sayıları Tablo 7.9 da, yönlere göre rüzgarın sonbahar mevsimi esme sayıları Tablo 7.10 da, esme sayılarına göre aylık rüzgar diyagramı Şekil te verilmiştir. Şekil 13.11: Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Tablo 7.6: Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Aylar N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

61 Tablo 7.7: Yönlere Göre Rüzgarın Kış Mevsimi Esme Sayıları Tablo 7.8: Yönlere Göre Rüzgarın İlkbahar Mevsimi Esme Sayıları KIŞ İLKBAHAR YÖNLER Aralık Ocak Şubat Toplam YÖNLER Mart Nisan Mayıs Toplam N N NNE NNE NE NE ENE ENE E E ESE ESE SE SE SSE SSE S S SSW SSW SW SW WSW WSW W W WNW WNW NW NW NNW NNW Tablo 7.9: Yönlere Göre Rüzgarın Yaz Mevsimi Esme Sayıları Tablo 7.10: Yönlere Göre Rüzgarın Sonbahar Mevsimi Esme Sayıları YAZ SONBAHAR YÖNLER Haziran Temmuz Ağustos Toplam YÖNLER Eylül Ekim Kasım Toplam N N NNE NNE NE NE ENE ENE E E ESE ESE SE SE SSE SSE S S SSW SSW SW SW WSW WSW W W WNW WNW NW NW NNW NNW

62 Şekil 13.12: Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları 51

63 Şekil 13.13: Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları Yönlere göre rüzgarın ortalama hızı Tablo 7.11 de, ortalama rüzgar hızına göre yıllık rüzgar diyagramı Şekil te verilmiştir. 52

64 Tablo 7.11: Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı (m/sn) Aylar N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Ocak 1,2 1,1 0,8 0,9 0,8 0,9 0,9 1,1 1,1 1,2 1,2 1,2 1,5 2 1,5 1,2 Şubat 1,3 1, ,9 0,9 0,9 1,2 1, ,1 1,6 2,3 1,6 1,3 Mart 1,3 1,3 1 1,1 1 0,9 0,9 1,1 1,1 1,1 1 1,4 2,1 2,5 1,8 1,4 Nisan 1,2 1,2 0,8 0,9 0,8 0,9 0,9 1,1 1,3 1,1 0,9 1,5 2,1 2,7 1,9 1,3 Mayıs 1,2 1, ,8 0,9 0,9 1,1 1,2 1,1 0,9 1,6 2 2,6 1,7 1,3 Haziran 1,3 1,2 1 1,1 0,9 0,9 0,9 1,1 1,3 1,1 1,1 1,6 2 2,3 1,6 1,2 Temmuz 1,3 1,3 1 1,1 1 0,9 1 1,2 1,3 1,2 1 1,4 1,9 2 1,4 1,3 Ağustos 1,3 1,3 1 1,2 1 0,9 1 1,2 1,2 1,1 0,9 1,3 1,6 1,9 1,2 1,3 Eylül 1,2 1,2 0,9 1 0,8 0,8 0,9 1,2 1,2 1,1 0,8 1,2 1,6 2,1 1,4 1,3 Ekim 1,1 1,2 0,7 0,9 0,7 0,8 0, ,9 0,7 1,1 1,3 1,8 1,4 1,2 Kasım 1 1,1 0,8 0,9 0,7 0,7 0,9 1,0 1 0,9 0,9 1,1 1,3 1,9 1,4 1,2 Aralık 1,2 1,1 0,8 0,9 0,7 0,9 0,9 1,0 1, ,2 1,5 2 1,5 1,3 Şekil 13.14: Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Kocaeli Meteoroloji İstasyonu yılları arasındaki gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama rüzgar hızı 1,5 m/sn dir. Ortalama rüzgar hızı dağılımı Tablo 7.12 de, aylık ortalama rüzgar hızı dağılımı grafiği Şekil te verilmiştir. Tablo 7.12: Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı Ortalama rüzgar hızı (m/sn) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 1,5 1,7 1,7 1,8 1,7 1,6 1,5 1,3 1,2 1,2 1,3 1,5 1,5 53

65 Şekil 13.15: Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Kocaeli Meteoroloji İstasyonu yılları arasındaki gözlem kayıtlarına göre, maksimum rüzgarın yönü Batıkuzeybatı (WNW) ve hızı ise 32,5 m/sn dir. Yıllık ortalama kuvvetli rüzgarlı gün sayısı 40,9 dur. Yıllık ort fırtınalı gün sayısı 8,1 Max. Rüzgar Hızı ve Yönü, Fırtınalı ve Kuvvetli Günler Sayısı Ortalama değerleri Tablo 7.13 te verilmiştir. Tablo 7.13: Max. Rüzgar Hızı ve Yönü, Fırtınalı ve Kuvvetli Günler Sayısı Ortalaması Aylar Max. Rüzgar Yönü Max. Rüzgar Hızı (m/sn) Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Ocak N 29,4 0,8 4,0 Şubat WNW 32,5 1,4 3,3 Mart WNW 32,2 0,8 4,8 Nisan WNW 31,3 0,8 4,6 Mayıs N 25,2 0,4 3,5 Haziran WNW 28,4 0,4 2,6 Temmuz WNW 26,2 0,3 3,1 Ağustos NNW 23,0 0,2 3,1 Eylül W 26,4 0,5 2,5 Ekim W 25,1 0,4 2,1 Kasım WSW 30,3 1,0 3,2 Aralık WNW 30,7 1,1 4,1 Kocaeli meteoroloji istasyonuna ait yılları arası meteorolojik veriler Ek-14 te verilmiştir. Proje kapsamında yapılacak dip taraması ile ihtiyaç duyulan yük elleçlemesinin daha az sayıda gemi yanaşarak yapılacak olması ve iskele alanı genişlemesi ile tahmil ve tahliye işlemlerinin daha emniyetli yapılması hususları, hava koşulları ve diğer koşulların olumsuz etkileri dikkate alınarak tercih edilmiştir. Projeye konu bu hususlar, fırtınalı günler vb. olumsuz hava koşullarında da iskelede yürütülen faaliyetlerin daha güvenli olmasını sağlayacaktır. 54

66 3.9. Proje Alanı ve Etki Alanındaki Flora/Fauna Türleri ve Yaşam Alanları (Deniz ortamındaki biyolojik çeşitlilik hakkında detaylı bilgi (arazi çalışması, literatür veya diğer çalışmalar) verilmesi) Karasal Flora-Fauna Karasal Flora Bilgileri Kocaeli İli içerisinde yer alan tesis sahasının bulunduğu bölgenin florasını tespit etmek amacıyla TÜBİTAK, Türkiye Bitkileri Veri Tabanı ve Yayınları ve on ciltlik Flora Of Turkey kayıtlara, DONNER,J. in Verbreeitungskarten Zu P.H.DAVİS Flora Of Turkey 1-9 ve Prof. Dr. ATALAY,I. in Türkiye Vejetasyon Coğrafyası adlı eserlerden ve Körfez Serisi Amenajman planı ile literatürden yararlanılmıştır. Tesis bölgesinde yapılan arazi gözlemleri ve literatür çalışmalarına göre bölgenin Avrupa-Sibirya Floristik Bölgesinin Öksin Alt Bölgesine dahil olduğu gözlenmiştir. Ancak bölgede Akdeniz ve İran-Turan fitocoğrafik bölgesi elemanlarına da rastlanılmaktadır. Bu floristik bölgenin genel özellikleri ve bitki listeleri aşağıda verilmiştir. Avrupa-Sibirya Fitocoğrafik Bölgesinin Sınırları ve Genel Özellikleri Bu bölgede genel olarak Karadeniz nemli ılıman ve nemli-soğuk iklimi etkili olup kuzey bölgelerimiz ile Gelibolu ve Biga yarımadaları dışında, Marmara Bölgesi ni (Trakya Dahil) kapsar. Trakya da Yıldız Dağlarının kuzey ve Marmara bölgesinin doğu ve güney bölümlerindeki dağların kuzeye bakan yamaçları ile kuzey Anadolu kıyı şeridinde yaprağını döken çoğunlukla mezofit (nem isteği orta derecede) vejetasyon formasyonları yaygındır. Aynı zamanda fanerofit (ağaç ve çalılar) ve hemikriptofitler (kurak mevsimde kökleri dışında dış organları ölen bitkiler) de yer alır. Doğu Karadeniz kıyı şeridinde çok az olan Akdeniz kökenli elemanlar da iki yüz metreye kadar yükselebilen kıyı kuşağında yaygındır. 55

67 Tablo 8.1: Proje Sahasının İçinde Bulunduğu Bölgenin Flora Tablosu FAMİLYA TÜR TÜRKÇE İSİM HABİTAT NİSBİ BOLLUK ENDEMİZM TEHLİ FİTOCOĞRAF KE İK BÖLGE SINIFI ARALIACEAE Hedera helix Sarmaşık X CAPRIFOLIACEAE Lonicera etrusca Hanımeli subsp.etrusca Akdeniz X ERICACEAE Erica arborea Süpürge otu (piren) Akdeniz X Euphorbia Sütleğen amygdaloides X RHAMNACEAE Paliurus spina Karaçalı X christi Rhamnus Ak diken X rhodopeus TILIACEAE Tilia argentea Ihlamur X EQ UISETACEAE Equisetum At kuyruğu X ramosissimum Pteridium Eğrelti X aquilinum JUNCACEAE Juncus articulatus Luzula forsteri Hasır otu PAPAVERACEAE Chelidonium majus Kırlangıç otu X Papaver argemone Gelincik X Papaver rhoeas Gelincik X ELAEAGNACEAE Elaeagnus İğde angustifolia X ARALIACEAE Hedera helix Sarmaşık X COMPOSITAE *Anthemis chia Beyaz papatya X Anthemis tinctoria Papatya subsp. Tinctoria X Türkçe isim ve yöresel isim: Bitki listeleri içinde verilmiş olup, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü Prof. Dr. Turhan BAYTOP, Türk Dil Kurumu yayınına göre değerlendirilmiştir. Ancak bazı türlerin Türkçe isim ve yöresel ismine rastlanılmamaktadır. Bu nedenle bitki türleri binomial yazım kurallarına göre bilim dili olan Latince olarak değerlendirilmektedir. Habitat sınıfları: Bitki listeleri içinde türlerin habitatları belirtilmiştir. Endemizm: Proje bölgesinde yapılan arazi ve literatür çalışmalarında endemik herhangi bir türe rastlanmamıştır. BERN Sözleşmesiyle koruma altına alınan türler: BERN Sözleşmesi tarihli bakanlar kurulu kararıyla yürürlüğe girmiş uluslar arası bir sözleşme olup, amacı nesli tehlikeye düşmüş ve düşebilecek türlerin, özellikle göçmen olanlarına öncelik verilmek üzere, yabani flora-fauna ve bunların yaşam ortamlarının korunmasının ve bu konuda birden fazla devletin iş birliğini geliştirmektedir. BERN Sözleşmesine göre kesin olarak koruma altına alınan flora türlerinin kasıtlı olarak koparılması, toplanması, kesilmesi veya köklenmesi kesinlikle yasaklanmıştır. Flora listesinde yer alan türler BERN Sözleşmesi ve sekretaryasının son düzenlemelerine göre gözden geçirilmiş olup, bu sözleşmeye göre koruma altına alınmış tür bulunmamaktadır. 56

68 Karasal Fauna Bilgileri Tesis sahası ve yakın çevresi göz önünde bulundurularak bölge geneli değerlendirilmiştir. Proje sahasının içerisinde bulunduğu bölgenin fauna tabloları aşağıda verilmiştir. Tablo 8.2: Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Kuş Tür Listesi LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI Fİ FD BERN AVL. KAYNAK CORVIDAE Garrulus glandarius Alakarga Yerli-Yaygın Yerli-Yaygın Ek-III H FRINGILLIDAE Carduelis carduelis Saka Yerli-Yaygın Yerli-Yaygın X Ek-I G LARIDAE Larus hyperboreus Kutup martısı Sayıca az Yerli-Yaygın Ek-II L COLUMBIFORMES COLUMBIDAE Streptopelia senegallis Küçük kumru Yok Yerli-Yaygın Ek-II L Columba livia Kaya Güvercini Yerli-Yaygın Yerli-Yaygın Ek-III A PASSERIDAE Passer domesticus Serçe Yerli-Yaygın Yerli-Yaygın Ek-III G Passer montanus Ağaç serçesi Yerli-Yaygın Yerli-Yaygın Ek-II G Petronia petronia Kaya serçesi Yerli-Yaygın Yerli-Yaygın Ek-I L Merkez Av Komisyonu Kararı na göre proje alanı ve yakın çevresinde bulunması muhtemel kuş türlerinden 2 si Ek-I Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları listesinde, 3 kuş türü Ek-II, Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları, 3 kuş türü ise Ek-III Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Sürelerse İzin Verilen Av Hayvanları listesinde yer almaktadır. Ayrıca 1 kuş türü Bern Sözleşmesine göre koruma altına alınan türler listesindedir. 57

69 Tablo 8.3: Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Sürüngen, İki Yaşamlılar ve Memeliler Tür Listesi LATİNCE ADI Apis mellifera Vespa sp. Papillia sp. Melanopus sp. Lacerta praticola Typhlops vermicularis Hyla arborea TÜRKÇE ADI BERN SÖZLEŞMESİ KAYNAK HABİTAT GÖZLEM İSTASYONU Bal Arısı - A Tarla Yol kenarı Yaban Arısı - A Çayır,ağaçlık alan Ağaç,çalı Kelebek - A Çayır,ağaçlık alan Ağaç,çalı Çekirge - A Çayır,ağaçlık alan Dere yatağı Kertenkele - L Çayır-otluk alan Kayalık alan Kara Yılan - A Nemli yerler Ağaç, çalı Kurbağa - A Çayır-taşlık ağaçlık alan Ağaç, çalı Kısaltmalar: Fİ: Faaliyet alanı ve çevresindeki popülasyon yoğunluğu Kaynak A: Anket (Yöre halkı bilgileri) G: Gözlem H: Habitat uygunluğu L: Literatür FD: Faaliyet alanı ve çevresi dışındaki popülasyon yoğunluğu AVL: Merkez Av Komisyonu Kararı Ek liste I: Orman ve Su İşleri Bakanlığınca koruma altına alınan yaban hayvanları Ek liste II : MAK ca koruma altına alınan av hayvanları Ek liste III: MAK ca avına belli sürelerse izin verilen av hayvanları Bern Sözleşmesine göre (X) : Kesin koruma altına alınan türler Yukarıdaki fauna listelerinde belirtilen ve BERN Sözleşmesi ile koruma altına alınan türler ve diğer yaban hayatı türlerinin avlanması, kasıtlı olarak öldürülmesi veya alıkonulması kasıtlı olarak yumurtalara zarar verilmesi durumları faaliyet kapsamında söz konusu olmayacaktır. Faaliyet kapsamında Merkez Av Komisyonu Kararlarına ve BERN Sözleşmesi hükümlerine uyulacaktır. Projenin gerçekleştirileceği alanın kara tarafı üst ölçekli planlarda Sanayi Alanı olarak planlanmış olup, bölgede yapılan düzenlemeler sonucu antropojenik etkilerle flora ve fauna yok olmuş/uzaklaşmıştır. IUCN e göre Koruma altına alınan fauna türleri için kullanılan kısaltmalar ve açıklamaları aşağıda verilmiş olup; tesisin bulunduğu bölgede nesli şiddetli tehlike altında ve tehdit altında olan tür bulunmamaktadır. Kısaltmalar: EX(EXTINCT): CR (CRITICALLY ENDANGERED): EN(ENDANGERED): VU(VULNERABLE): LR/nt(LOWER RISK/Near Threatened): LR/nt(LOWER RISK/Least Concern): Nesli tükenmiş olan takson Şiddetli tehdit altında olan takson. (Bu kategorideki türlerin nesilleri yakın gelecekte yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır.) Nesli tehlike altında olan takson. (Bu kategorideki türlerin nesilleri şiddetli tehdit altında değildir, ancak yakın gelecekte yok olma tehlikesi sinyalleri vermektedir.) Zarar görebilir. Düşük risk, nesli tehlike altında olmayan takson. Düşük risk, nesli gelecekte de tehlike altında olmayan takson. 58

70 Kaynaklar: Davis. P.H Flora of Turkey and Aegean Island Unıversıty Press. Vol Edinburg, Acartürk. R.,1997. Şifalı Bitkiler Flora ve Sağlığımız, Orman Genel Müdürlüğü Mensupları Yardımlaşma Vakfı Yayını,.Atalay. İ., Türkiye Vejatasyon Coğrafyası- Vejatasyon Geography of Turkey, Atalay. İ., Ecological corditions and natural occurace areas of Pinus btutia in Turkey: Ministry of Forestry.Paper. International Symposium on Pinus brutia October Marmaris. Türkiye.p.57-66, Baytop. T., 1997, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Akman. Y., 1995.Türkiye nin Orman Vejetasyonu. Ekim.T., Erik. S., Koyuncu. M., İlarslan. R., Türkiye nin Endemik ve Nesli Tehlike Altında Olan Türleri. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği. Kiziroğlu İ., 1993, Türkiye nin Kuşları Yarar. M., ve Magnin. G., 1997, Türkiye nin Önemli Kuş Alanları. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı Demirsoy. Prof.Dr.A., Yaşamın Temel Kuralları-Omurgalılar/Amniyota (Sürüngenler. Kuşlar. Memeliler) Cilt III- Kısım II Projenin inşaat ve işletme aşamasında Merkez Av Komisyonu Kararlarına ve BERN Sözleşmesi hükümlerine uyulacaktır. Denizel Flora-Fauna Denizel Flora Bilgileri Proje sahası ve yakın çevresinin deniz ortamındaki florasını fitoplanktonlar oluşturmaktadır. Marmara Denizi ile ilgili yapılan literatür çalışmalarının değerlendirilmesi neticesinde belirlenen fitoplankton türlerine Tablo 9.1 de yer verilmiştir. Tablo 9.1: Proje Sahasının Yer Aldığı Marmara Denizinde Bulunan Fitoplankton Türleri SINIF TÜR SINIF TÜR Nitzschia delicatissima Ceratium fusus BACİLLLARİOPHYCEAE Nitzschia seriata Thalassiosira decipiens Thala.nitzschioides Lepto Danicus Chaetoceros sp. PERIDINAE COCCOLITINEAE Gleno. Paululum Gleno. sp. Exuvi. Cordata Cocco. Huxleyi Cocco. sp. Chaet. Socials CRYPTOPHYTAE Hille. Fusiformis Skeletonema costatum Cerataulina bergonil FLAGELLATES Flage.4-6 Flage.6-8 Rhizosolenia calcar-avis SILICOFLAGELLATEAE Diste. speulum Kaynak: DAP ve Ulusal Deniz Araştırma ve İzleme Programı, Akdeniz, Marmara Denizi, Türk Boğazlar Sistemi, Karadeniz ve Atmosfer Alt Projeleri, Dönemi Sentez Raporu, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü, SALİHOĞLU, İ.;,MUTLU, E., Kasım,

71 Denizel Fauna Bilgileri Proje sahası ve yakın çevresi ile ilgili arazide yapılan çalışmalar ve bölgesel literatür çalışmalarının değerlendirilmesi neticesinde belirlenen denizel fauna üyeleri ve balık türler Tablo 9.2 de ve Tablo 9.3 te verilmiştir. Tablo 9.2: Proje Sahasının Yer Aldığı Marmara Denizinde Bulunan Fauna Üyeleri SINIF LATİNCE ADI TÜR TÜRKÇE ADI BIVALVIA Mytilus galloprovncialis Midye Aurelia aurita Denizanası AMPHIPODA Talitrus saltator İlkel kabuklu Gammarus aequicauda İlkel kabuklu DECAPODA Pagurus sp Ön ayaklılar GASTROPODA Monodonta turbinata Karından bacaklı Littorina neritoides Karından bacaklı 60

72 Tablo 9.3: Proje Sahasının Yer Aldığı Bölgede Bulunması Olası Balık Türleri LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI BERN SÖZLEŞMESİ RDBK (IUCN) DAĞILIM HABİTAT SQUALİDAE Squalus acanthias Mahmuzlu camgöz - VU Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Kozmopolit Atherinidae Atherina boyeri Gümüş balığı - LR/LC Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Clupeidae Sardina pilchardus Sardalya - - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Sardinelle aurita Büyük Sardalya - - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Kozmopolit Congridae Conger conger Mıgrı - - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Carangidae Trachurus trachurus Karagöz istavrit - - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Rajidae Raja clavata Dikenli vatoz - LR/NT Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Kozmopolit Engraulidae Engraulis encrasicolus Hamsi - - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Syngnathidea Syngnathus acus Deniziğnesi - - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Gadidae Merlangius merlangus Mezgit - - Karadeniz, Marmara ve Ege Akdeniz euxinus Scorpaenidae Scorpaena notata Benekli iskorpit - - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Moronidae Dicentrarchus labrax Levrek - LR/LC Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Pomatomidae Pomatamus saltator Lüfer - - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Sciaenidae Sciaena umbra Kaya levreği Ek-III - Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran Mugilidae Mugil cephalus Kefal - LR/LC Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Atlanto Mediteran 61

73 3.10. Proje Alanı ve Etki Alanındaki Su Ürünleri ve Balıkçılık Faaliyetleri (Proje alanı ve etki alanı 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği kapsamında su ürünleri istihsal sahası açısından irdelenmeli, ekonomik balık türleri ve yoğunluğu bölgedeki balıkçılık faaliyetleri, balıkçı tekne sayısı ve balıkçı kuruluşları hakkında bilgi verilmelidir.) Marmara Denizinde antik çağlardan beri balıkçılık önemli bir uğraştır yılında denizde avlanan balık, Türkiye balıkçılığın %8,36'sini oluşturur. Fakat günümüzde aşırı avlanma, kirlilik gibi kimi faktörler Marmara Denizindeki balık stoklarını tehdit etmektedir. Ticari değere sahip olan tür sayısı ve avlanan balık miktarı düşüş eğilimindedir. TÜİK verilerine göre 2004'te Marmara Denizinde avlanan 68 bin ton balığa karşı, 2009'da 31 bin ton balık avlanmıştır. (Kaynak: yılında Türkiye de üretilen kültür balıkları toplam miktarı ton olup, bu değerin ancak % 0,86 sı Kocaeli nde üretilmektedir. Kocaeli nde 2001 yılında üretilen su ürünleri üretim değerleri içerisinde deniz balıklarının oranı % 68, kültür balıklarının oranı ise % 32 dir yılında Kocaeli nde üretilen alabalık toplam miktarı 130 ton olmuştur yılı itibariyle İlimizde toplam 149 ton/yıl kapasiteli 10 adet kültür balıkçılığı işletmesi bulunmakta iken, 2010 yılında toplam 200 ton/yıl kapasitesi 14 adet kültür balıkçılığı işletmesi faaliyet göstermiştir yılına bakıldığında ise kültür balıkçılığı işletme sayısı 17 adede çıkmış olup, toplam 251 ton/yıl kapasitelidir. (Kaynak: Kocaeli Çevre Durum Raporu, 2011) Tablo 10: 2011 Yılında Üretilen Başlıca Balık Türleri ve Miktarları Kocaeli İli, Maşukiye Beldesinde faaliyet gösteren Alabalık İşletmeleri üretmiş oldukları balıkları kendi işletmelerinde bulunan lokanta, restoran ve Kartepe de bulunan Otel ile yörede bulunan diğer tesislerde Kocaeli ve çevre illerden gelen turistlere sunarak turizmin sektörel gelişimine katkı sağlamaktadır Sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği kapsamında proje alanın yer aldığı alan su ürünleri istihsal sahası konumunda değildir. 62