KİMYASALLARIN GÜVENLİ DEPOLANMASI (Toplam 3 Bölüm) Bölüm:1

Transkript

1 KİMYASALLARIN GÜVENLİ DEPOLANMASI (Toplam 3 Bölüm) Bölüm:1 HURİYE KUMRAL KİMYA Y. MÜH. Huriye Kumral 1

2 TEHLİKELİ MADDE Tehlikeli maddeler içerisinde bulunan formülasyonlarla kişiyi ve çevreyi zarara uğratma potansiyeli bulunan maddeler Tehlike Madde olarak adlandırılır. Tehlikeli Maddeler Uluslararası Tehlike İşaretlemeleriyle sınıflandırılır. Birleşmiş Milletlerin çeşitli kriterlere göre değerlendirerek tehlikeli bulduğu her tehlikeli madde için 4 rakamlı Birleşmiş Milletler numarası vardır. Madde nin doğrudan tanınmasını sağlar.

3 TEHLİKE KODLARI VE MADDENİN SINIFLANDIRILMASI

4 NUMUNE ALDIĞINIZ VE ANALİZİNİ YAPTIĞINIZ KİMYASALLARIN SINIF VE ETİKETLERİNİ BİLİYOR MUSUNUZ?

5 ETİKETLEME KİMYASALIN ADI National Fire Protection Association NFPA KİMYASAL MADDE ETİKET SATANDARDI Huriye Kumral 5

6 Kimyasalların Etkileşimi Hangi şekilde depolama yapılırsa yapılsın kimyasalların birbiri ile etkileşimi düşünülerek depolama yapılmalıdır. Laboratuvarlar, depo binaları, tank depolamasında bir arada depolanamayacak kimyasalların belirlenmesi önem taşımaktadır Huriye Kumral 6

7 Güvenlik Bilgi Formları Huriye Kumral 7

8 GBF. Kimyasalların depolanması için en etkin ve kolay yöntem, Güvenlik Bilgi Formlarından yararlanarak kimyasalların tehlike sınıflarını belirlenmesi ile yapılır. Zararlı kimyasallar, aşındırıcı kimyasallar, patlayıcı kimyasallar gibi. Huriye Kumral 8

9 TEHLİKELİ MADDELERİN SINIFLANDIRILMASI a) Patlayıcı maddeler, b) Parlayıcı ve patlayıcı gazlar, c) Yanıcı sıvılar, d) Yanıcı katı maddeler, e) Oksitleyici maddeler, f) Zehirli ve iğrendirici maddeler, g) Radyoaktif maddeler, h) Dağlayıcı maddeler, i) Diğer tehlikeli maddeler. (Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik) Huriye Kumral 9

10 BM GHS DÜZENLEMESİNE GÖRE YENİ İMGELER GHS01 GHS04 GHS07 GHS02 GHS05 GHS08 GHS03 GHS06 GHS09 Huriye Kumral 10

11 KİMYASALLARIM GÜVENLİ DEPOLANMASI Bölüm:2 GAZLAR HURİYE KUMRAL KİMYA Y. MÜH.

12 GAZLARIN DEPOLANMASI Sıvılaştırılmış gazlar kritik sıcaklıkları gündelik sıcaklıkların altında olan gazlardır. Propan, bütan, klor, amonyak gibi gazlar sıvı halde tanklarda ve tüplerde depolanırlar. Basınç altındaki gazlar, ayrı bir alanda özelliklerine göre depolanmalıdır.

13 GAZLARIN DEPOLANMASI Sıvılaştırılamayan gazlar, kritik sıcaklıkları gündelik sıcaklıkların üzerinde olan gazlardır. Hidrojen, oksijen, metan, doğalgaz gibi gazlar ya borularla taşınırlar ya da kaynama sıcaklıklarının altında soğutulduklarında sıvı hale geçer ve bu şekilde depolanırlar.

14 KİMYASALLARIM GÜVENLİ DEPOLANMASI Bölüm:3 HURİYE KUMRAL KİMYA Y. MÜH.

15 Yakıt Tankları Yakıt tankları TS 2192 ve TS 712'ye göre hesaplanır ve yerleştirilir. 120 dakika yangına dayanıklı bölüm ile ayrılmış olmalıdır. Depoda yeterli havalandırma sağlanmalıdır. Havuzlama yapılmalıdır(tank kapasitesinin 1/3) Akaryakıt depoları; merdiven altına, merdiven boşluğuna konulamaz.

16 Sınıf IA Sıvılar Etileter, pentan, propilenoksit, etil klorür Sınıf IB sıvılar Aseton, benzen, butil alkol, metil alkol, toluen Sınıf I C sıvılar Dibutileter, stiren, turpentin, ksilen Sınıf II Sıvılar Hidrazin, kerozen, siklo heksan Sınıf III Sıvılar Anilin, furfuril alkol, fenol

17 Depolama Çeşitleri Yer üstü tank depolaması Yeraltı tank depolaması Yer üstünde açık depolama Basınçlı kap ve tanklarda depolama Kapalı binalarda depolama

18 YERÜSTÜNDE AÇIKTA KİMYASAL DEPOLAMA KURALLARI 1-Alan kontrolü yapılmalıdır. Zemin sızdırmaz nitelikte olmalıdır. 2-Depo yakınında tutuşturucu kaynak bulunmamalıdır. 3-Depo sahası sınırlandırılmalı, uyarı işaretleri konulmalıdır. 4-Dökülmelere karşı uygun drenaj sistemi olmalıdır. 5-Yangına ve dökülmelere karşı etkin önlemler alınmış olmalıdır.

19 TANK İÇİNDE DEPOLAMADA ÖNEMLİ HUSUSLAR 1. Tank yerleşim kuralları 2. Tank sahalarında yangın güvenlik önlemleri 3. Tankların, boru hatları, pompa ve kompresörlerin, basınç regülatörlerinin mühendislik tasarım kuralları 4. Elektrik ve elektrostatik tehlike önlemleri 5. Tank inşası ve tankların operasyonu esnasında uyulması gerekli kurallar

20 Kapalı Binalarda Depolama 1. Depo binaları en az 120 dakika yangına dayanıklı olmalıdır. 2. Depo binaları insan bulunan yapılara ve konutlara bitişik olamaz. 3. Kapılar ve çatılar en az 120 dakika yangına dayanıklı olmalıdır. 4. Depo hacimleri 1. Tehlike bölgesidir. Depo hacminden dışarıya açılan kapı ve pencerelerden ve diğer açıklıklardan itibaren 5 m. yarıçapındaki bölge, döşemeden 0,8m yüksekliğe kadar 2. Tehlike bölgesidir.

21 Kapalı Binalarda Depolama 5.Depolara izinsiz ve yetkisiz girmek yasaklanmalıdır. 6.Depo üstüne uyarı işaretleri konmalıdır. 7.Depo binaları paratonerle korunmalıdır.

22 Kimyasalların güvenli depolanması için gereken temel kurallar

23 KİMYASALLARI ASLA ALFABETİK SIRAYLA DEPOLAMAYINIZ!

24 KKD TÜRÜ ÖZELLİK Eldiven Gözlük Gaz maskesi Tulum Çizme Kimyasallara karşı dirençli Kimyasal madde sıçramalarına korumalı Asit, organik ve diğer kimyasal buharları için uygun özellikte Kimyasal maddelere dayanıklı, baş korumalı Kimyasal maddelere dayanıklı, kaymaz tabanlı DEPOLARDA GEREKLİ KKD

25 Kimyasal Risk Değerlendirme Metotlar Hazop ( Tehlike ve işletilebilirlik analizi), FMEA(hata türleri etkileri analizi), What If (Eğer olursa Yöntemi) Kontrol listeleri, FTA- Hata ağacı analizi kimyasallarla çalışmalarda kullanılan bazı risk değerlendirme yöntemleridir.

26 DEPO KONTROL FORMU SIRA NO KONTROL YASAL DAYANAK UYGUN UYGUN DEĞİL 1 Kimyasallar özelliğe göre depolanmış mı? GBF lari mevcut mu? AKSİYON Etiket bilgileri yeterli mi? Etiket bilgileri Türkçe mi?

27 Depolarda Kaza Sebepleri Eğitimsizlik ve bilgisizlik ( Malzeme güvenlik bilgi formların olmaması ve kullanılmaması) Yangın sistemlerinin etkin olmaması, yangına müdahale konusunda yeterli hazırlık yapılmaması Yetersiz topraklama ve bağlama uygulaması

28 Teşekkür ederim. Huriye Kumral