Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler Bakanlar Kurulu Tarafından Onaylanmış

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler Bakanlar Kurulu Tarafından Onaylanmış"

Transkript

1 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler Bakanlar Kurulu Tarafından Onaylanmış Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2015

2 İçindekiler 1. Giriş Bölümün Amacı ve Kapsamı KKTC nin Konumu, Bölgesel Bağlantıları ve Özellikleri Ekonomik Gelişme Giriş Mevcut Durum ile İlgili Saptama ve Değerlendirmeler Ülkesel Fizik Plan Gelişme Senaryoları ve Ekonomik Öngörüler Nüfus ve Sosyal Gelişme Nüfus Tahminlerinin Planlamadaki Önemi ve ÜFP içindeki Yeri ve Rolü Mevcut Nüfus ve Eğilimler Yıllarını Kapsayan Plan Dönemindeki Nüfus Tahminleri Yöntem - Metodolojik Yaklaşım Mevcut Durumun Devamı Halinde Gelecekteki Nüfus Değişimleri ve Tahminleri Yapılaşma Deseni Mevcut Durumun Devamı Eğilimlerinin Sosyo-Ekonomik, Çevresel ve Mekansal Etkileri Sosyo-Ekonomik Eğilimler Çevresel Eğilimler Ana Planlama Konuları ve Sorunları Giriş Ekonomik Gelişme Konuları Sosyal Gelişme ve Yaşam Kalitesi Konuları Çevresel Konular: Risk Altındaki Çevresel Kaynaklar ve Etkisi Olan İnsan Faaliyetleri Mekansal Gelişme Konuları Haritalar Harita 1: Kıbrıs ın Dünya Üzeindeki Konumu...4 Harita 2: K.K.T.C. nin ülke içindeki yeri...4 Harita 3: Kıbrıs ın Bölge içindeki Konumu...5 Harita 4: K.K.T.C nin Yakın Çevresiyle İlişkisi...5 Harita 5: Yapılaşma Deseni Harita 6: Mevcut Durumun Devamı

3 Tablolar Tablo 1: Gelecek 5-10 Yıllık Dönemde Tahmin Ve Öngörüler Tablo 2: Sayım Yıllarına Göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin Toplam Nüfusu ve Ortalama Yıllık Değişimi Tablo 3: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yıl Ortası Nüfusunun ve Artış Hızlarının Yıllara Göre Dağılımı Tablo 4 : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin toplam nüfusunun ilçelere dağılımı Tablo 5: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Toplam ve İlçelere Göre Nüfusunun Sayım Dönemlerine Göre Ortalama Yıllık Artış Hızları Tablo 6: KKTC Kentsel ve Kırsal Nüfusunun 1996, 2006 ve 2011 Yıllarında İlçelere Göre Dağılımı Tablo 7: yıllarında nüfus sayımına göre kentsel ve kırsal nüfusun dağılımı Tablo 8: Yıllarında Nüfus Sayımına Göre Kentsel Ve Kırsal Nüfusun Dağılım Tablo 9: Yıllarında Nüfus Sayımına Göre Kentsel Ve Kırsal Nüfusun Dağılımı Ve Nüfus Artış Hızları Değişim Tablo 10: Mevcut Durumun Devam Etmesi Durumunda, Plan Dönemi Sonuna Kadar KKTC Kentsel Nüfusunun Kentsel Yerleşimlere Göre Dağılımı Tablo 11: yıllarında nüfus sayımına göre kentsel ve kırsal nüfusun dağılımı ve nüfus artış hızları değişimi Tablo 12: Mecvut durumun devam etme halinde yılana kadar nüfus değişim tahmini Tablo 13: Yerleşimlerin Nüfus Büyüklüklerine Göre Sınıflanması Tablo 14: Yerleşimlerin Nüfus Büyüklüklerine Göre Sınıflanması Tablo 15: Yerleşimlerin Nüfus Büyüklüklerine Göre Sınıflanması Tablo 16: Kabul edilen öğrenci sayısı ve yüzdelik değişimleri Tablo 17: Döneminde Gerçeleşen Net Göç ve Eğilimler ile ÜFP 2 inci Plan Dönemi sonu Yılına Kadar Tahmini Göç Miktarı ( Üniversite öğrencisi Hariç ) Tablo 18: İlçelere Göre Ortalama Nüfus Artış Hızları Tablo 19: İlçelere Göre Ortalama Hane Halkı Dağılımı (2011 verilerine göre) Tablo 20: Yılları Arasında Nüfus Değişim Tahmini Tablo 21: Yılları Arasında Kentsel Bölgelerin Nüfus Değişim Tahmini Tablo 22: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Nüfus Tahmini (Senaryo 1) Tablo 23: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının Aynen Devam Etmesi Halindeki 20 Yıllık Nüfus Tahmin Tablo 24: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Nüfus Tahminleri Tablo 25: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının 2011 den Sonra Düşük Oranda Azalmasına Bağlı 20 Yıllık Nüfus Tahminive Nüfus Artış Hızları Tablo 26: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının 2011 den Sonra Orta Oranda Azalmasına Bağlı 20 Yıllık Nüfus Tahminive Nüfus Artış Hızları Tablo 27: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının 2011 den Sonra Yüksek Oranda Azalmasına Bağlı 20 Yıllık Nüfus Tahminive Nüfus Artış Hızları Tablo 28: DPÖ tarafından yapılan Nüfus Projeksiyonu Sonuçlarına Göre Gelecekteki KKTC Nufusu Tahminleri

4 Tablo 29: Mevcut Durumun Devam Etmesi Durumunda, Net Göçün Orta Düzeyde Azalacağı Senaryosuna Göre Plan Dönemi Sonuna Kadar Ülke Nüfusunun İlçelere, Belediyelere Dağılımı Tablo 30: Mevcut Durumun Devam Etmesı Durumunda, Net Göçün Orta Düzeyde Azalacağı Senaryosuna Göre Plan Dönemi Sonuna Kadar Kentsel ve Kırsal Nüfusun Planlama Bölgelerine Dağılımı39 Tablo 31: Mevcut Durumun Devam Etmesı Durumunda, Net Göçün Orta Düzeyde Azalacağı Senaryosuna Göre Plan Dönemi Sonuna Kadar Kentsel ve Kırsal Nüfusun Planlama Bölgelerine Yüzdelik Dağılımı Tablo 32: Planlama Bölgelerine Göre Yapılaşmış Alanların Dağılımı Tablo 33: Sektörlere göre su tüketimi Tablo 34: Karpaz Sahillerindeki Kaplumbağa Yuva Sayıları ( ) Grafikler Grafik 1: Dönemi De-Jure Nüfus Grafik 2: Dönemi De-Facto Nüfus Grafik 3: döneminde nüfus ve doğal artış hızları değişimi ile eğilimler Grafik 4: K.K.T.C Nüfusunun Yılları Arasındaki Eğilimi Grafik 5: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin toplam nüfusunun ilçelere dağılımı Grafik 6: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin toplam nüfusunun ilçelere dağılımı Grafik 7: İlçelerin artış hızlarının karşılaştırması Grafik 8: Girne ilçesinin nüfusunun ortalama yıllık artış hızlarının değişimi Grafik 9: Lefkoşa ilçesinin nüfusunun ortalama yıllık artış hızlarının değişimi Grafik 10: Mağusa ilçesinin nüfusunun ortalama yıllık artış hızlarının değişimi Grafik 11: İskele ilçesinin nüfusunun ortalama yıllık artış hızlarının değişimi Grafik 12: Güzelyurt ilçesinin nüfusunun ortalama yıllık artış hızlarının değişimi Grafik 13: KKTC Kırsal Ve Kentsel Nüfuslarının Değişimi Grafik 14: İlçelerin Kırsal ve Kentsel Nüfusalarının Değişimi Grafik 15: 2011 verilerine göre İlçelerin Kentsel Ve Kırsal Nüfuslarının Dağılımı Grafik 16: arası 5 er yıllık dönemlerde 1000 kişşiye düşen tahmini ortalama net göç Grafik 17: yılları arasında göç eğilimleri Grafik 18: Net Göçün Değişimi Grafik 19: döneminde yabancı üniversite sayısında değişim Grafik 20: yılları arasında üniversite öğrenci sayısı değişimi Grafik 21: er Yıllık Dönemlerde Tahmini Net Göç Eğilimi Grafik 22: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının 2011 den Sonra Yüksek, Orta Ve Düşük Oranlarda Azalmasına Bağlı Değişen, Nüfus Artış Hızlarının Karşılaştırması Grafik 23: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Nüfus Tahminlerinin Karşılaştırılması Grafik 24: Karpaz Sahillerindeki Kaplumbağa Yumurtlama Alanları ve Sayıları

5 1. Giriş 1.0 Bölümün Amacı ve Kapsamı Gelişmenin ana etmenleri, nüfus artışı ve ekonomidir. Nüfusun büyüklüğü, dağılımı ve bileşiminde meydana gelen değişiklikler, ekonomik faaliyetlerin oluşumunda ihtiyaç duyulan alanlar için uygun yer seçim kararları verilirken önemli bir etkiye sahiptir Bu rapor, Ülkesel Fizik Plan ın dayanağını oluşturan KKTC nin nüfus yapısının, sosyo-ekonomik ve çevresel özelliklerinin mevcut durumu ve gelecekteki eğilimler ile ilgili özet bilgileri içermektedir Ülkesel Fizik Plan ın güvenilir, öngörülen veya öngörülemeyen değişimlere cevap verebilir olabilmesi için farklı gelişme senaryoları öngörülmüş ve bu senaryolara göre nüfusun, ekonomik durumun ve bölgesel gelişmelerin nasıl olabileceği tartışılmıştır Mevcut durumun aynı şekilde devam etmesi halinde sosyo-ekonomik, çevresel ve mekansal boyuttaki eğilimler ve buna bağlı olarak ortaya çıkabilecek planlama konuları belirtilmiştir. Ülkesel fizik plan raporunun sonraki bölümlerinde ise bu konu/sorunları çözmek için vizyon, stratejik hedef ve politikalar ortaya konmuştur. 1.1 KKTC nin Konumu, Bölgesel Bağlantıları ve Özellikleri Küresel ve AB içindeki yeri Harita 1: Kıbrıs ın Dünya Üzeindeki Konumu Kıbrıs yüzyıllar boyu politik, ticari ve askeri egemenlik mücadelesine sahne olmuş, yakın çağlarda da modern donanmalara ev sahipliği yapan jeopolitik alan olmuştur. Özellikle Doğu Akdeniz ve Kıbrıs, dünya ticari ve sanayi mal akışının olduğu stratejik bir konuma sahiptir. Dolayısıyla bu bölge, son birkaç yüzyıldır Rusya, İngiltere, Fransa, İtalya, Amerika ile Osmanlı dönemi dahil Türkiye nin çok yönlü egemenlik mücadelesi verdiği bir bölge olma özelliğine de sahiptir. Bölgenin, dünya deniz ulaşımının kalbi olması özelliği sebebiyle geliştirilen Politik- Askeri stratejiler açısından da Kıbrıs, Akdeniz stratejisinin önemli kilit noktalarından biridir Kıbrıs; Avrupa, Asya ve Afrika ya hemen eşit uzaklıkta olması açısından dünya ana kıtası içinde merkezi bir konuma sahiptir. Akdeniz de Sicilya ve Sardunya dan sonra üçüncü büyük adadır. Kıbrıs Yunanistan a 600 deniz mili, Suriye ye 70, Suudi Arabistan a 240 ve Türkiye ye 40 deniz mili uzaklıktadır. Girit ile birlikte su geçiş yollarının da kesiştiği bir hat üzerindedir. Asya ve Avrupa yı ayıran Boğazlar ile Asya ve Afrika yı ayıran Süveyş Kanalı arasında yer alan Kıbrıs aynı zamanda Avrasya-Afrika bağlantısının en önemli su havzaları olan Körfez ve Hazar havzaları ile Aden ve Hürmüz su yollarının nabzını tutacak sabit bir üs konumundadır. Kısaca Kıbrıs adası; Avrupa, Asya ve Afrika yı birbiri ile bütünleştiren jeostratejik bir konumdadır. Harita 2: K.K.T.C. nin ülke içindeki yeri 4

6 Kıbrıs ın Avrupa Birliği ile ilişkileri ise 4 Temmuz 1990 tarihinde Kıbrıs Rum Yönetiminin, bütün Kıbrıs adına Topluluğa tam üyelik için başvuruda bulunması ile baslamıştır. Kıbrıs Türk tarafı, yapılan başvurunun hukuka uygun olmadığı yönünde yoğun itiraz ve eleştiriler getirmiş ve başvurunun reddedilmesi gerektiğini savunmuş olmasına rağmen, Avrupa Birliği Komisyonu, Haziran-1993 tarihinde Konsey e vermiş olduğu görüşte başvuruyu uygun bulmuştur. Böylece, 1 Mayıs 2004 tarihi itibarı ile de adanın tamamı AB tarafından tek taraflı olarak üyelik kapsamına alınmış ve KKTC nin hükümran olduğu kuzey toprakları AB müktesebatının geçerli olmadığı bölge olarak ilan edilmiştir Bölge içindeki yeri Kıbrıs, Doğu Akdeniz in ortasında enlem ve boylamında yer alan, Akdeniz'in Sicilya ve Sardunya'dan sonra en büyük üçüncü adasıdır. Kıbrıs ın yakın komşularıyla uzaklıklarına bakıldığında; Türkiye sahillerinden 85, Suriye'den 100, Mısır'dan 420, Rodos'tan 400 ve Yunanistan sahillerinden 945 km. uzaklıkta bulunmaktadır. Girintili çıkıntılı bir özelliğe sahip olan 782 km. uzunluğundaki sahilleriyle kendine has bir şekle sahiptir. Derinliği birkaç yüz metrelik bir denizaltı platformu ile Anadolu'ya bağlı olan adanın temeli, batıda ve güneyde metreden daha derin denizaltı çukurları tarafından çevrilmiştir KKTC nin tanımamış olması nedeniyle Türkiye haricinde, uluslararası camia ve bölge ile etkileşim ve işbirliğinden uzaktır. Tüm hava ve deniz yolu ulaşımı Türkiye üzerinden yapılmaktadır. Hava yolu ulaşımı Türk Hava Yolları ve özel havayolu şirketlerinin tarifeli ve tarifesiz seferleri ile,deniz yolu ulaşımı feribotla ve deniz otobüsleri ile Mersin - Gazimağusa Limanları ile Taşucu-Girne Limanları arasında belirli günlerde yapılmaktadır.ayrıca Antalya ve Alanya limanlarına da seferler düzenlenmektedir. Harita 3: Kıbrıs ın Bölge içindeki Konumu Kıbrıs Adası içindeki Yeri Harita 4: K.K.T.C nin Yakın Çevresiyle İlişkisi Kıbrıs; kuzeyinde Kormakiti Yarımadası'ndan başlayarak Karpas Yarımadası'na doğru uzanan ve en yüksek zirveleri metreyi nadiren aşan Girne-Karpas Dağları, güneyinde Trodos Dağları ve bunların arasında 100 km. uzunluğunda, km. genişliğinde bir alçak sahadan meydana gelir. Adanın doğuda ve batıda uç noktalarını teşkil eden Andreas ve Drepena burunları arası 227 km. ve güney ve kuzey istikametindeki uç noktalar olan Gata ve Kormakiti burunları arası ise 97 km.'dir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kıbrıs Adasının kuzeyınde yer almaktadır. Adanının güneyi, Avrupa Birliği ülkeleri, Akdenizdeki ve ortadoğudaki ülkeler ve özellikle Türkiye ile ticari bağlantıları vardır Bölgesinde ve 2 tane de Doğu Mesarya bölgelerinde olmak üzere toplam 7 adet kara kapısı bulunmaktadır. Bu kapılardan sadece Ledra Palas (sadece yaya ve diplomatik plakalı araçlar geçebilmektedi) ve Lokmacı sınır kapısından yaya geçişi yapılmakta diğer tüm kapılardan ise hem araç hem de yaya geçişi yapılabilmektedir. 5

7 KKTC toprakları ile Kıbrıs Rum kesimi arasında mal, hizmet ve kişilerin dolaşımı konusunu düzenleyen Yeşil Hat Tüzüğü 29 Nisan 2004 tarihinde kabul etmiştir. Yeşil Hat Tüzüğü uyarınca Kuzey Kıbrıs ta üretilen ürünlerin Güney Kıbrıs a satışı sınırlıda olsa gerçekleşebilmektedir Kıbrıs Adası nın Özellikleri Yüzey Şekilleri: Adanın kuzey kesimini oluşturan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Alp kıvrım kuşağı içerisindedir. Kuzeydoğuda Karpaz yarımadası, güneydoğuda Gazi Mağusa Körfezi ve batıda Güzelyurt Körfezi yer alır. Kuzeyde adanın kıyılarına paralel olarak uzanan kireç taşlarından oluşmuş Beşparmak dağları bulunur. Bu dağın en yüksek zirvesi 1000 m yi aşar. Bu dağ kuşağının güneyinde batıda Güzelyurt tan başlayarak doğuda Gazi Mağusa ya kadar devam eden geniş bir ova yer alır. Buraya İç Ova denir İklimi ve Bitki Örtüsü: Adada, Akdeniz iklimi hüküm sürer. Beşparmak dağlarının kuzeye bakan yamaçları fazla yağış alır. Burada yıllık ortalama yağış 500 mm civarındadır. Az yağış alan İç Ova, adanın en sıcak ve kurak kesimidir. Bu ovaya düşen yıllık ortalama yağış miktarı 300 mm nin biraz üzerindedir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin önemli akarsulan kaynağını Karlıdağ dan alır. Akımı düşük olan bu akarsular yazın kurur. Batıda Güzelyurt civarında akarsular üzerine küçük göletler yapılmıştır. Beşparmak dağlarının, özellikle kuzeye bakan yüksek kesimlerinde kızılcam ormanları ve eteklerinde maki toplulukları yaygındır Yerleşmeleri ve Nüfusu: Eski bir yerleşme sahası olan Kıbrıs ta zengin tarihi ve arkeolojik eserlere rastlanır. Kıbrıs adını, Tunç Çağı ndan beri işletilen zengin bakır yataklarından almıştır. Önemli bir ticaret yolu üzerinde bulunan ve zengin doğal kaynaklara (orman, maden ve bazı Akdeniz iklimi ürünleri) sahip olan Kıbrıs a çevredeki ülkelerden sürekli göçler olmuştur. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde çoğunlukla Türkler yaşar. Karpaz yarımadasında çok az sayıda Rum ve diğer azınlıklar bulunur. Nüfusun büyük bölümü kentlerde toplanmıştır. Önemli kentlerinden başkent Lefkoşa da, çeşitli dönemlere ait sanat eserleri ve özellikle Osmanlı Dönemi nde yapılmış cami, han, hamam, türbe ve medreseler bulunur. Batıda Güzelyurt, önemli bir alışveriş merkezidir. Beşparmak dağlarının eteğine kurulmuş Girne, turizm etkinliklerinin yoğun olduğu bir kentdir. Çok sayıda tarihi eserin yer aldığı Girne, aynı zamanda bir liman kentidir. Doğuda aynı adlı körfezin kıyısında kurulmuş olan Gazi Mağusa yer alır. Mısırlılar tarafından kurulmuş olan bu liman kenti, aynı zamanda bir kültür ve turizm merkezidir. 2. Ekonomik Gelişme 2.0 Giriş KKTC de gelecekteki gelişmelere yön veren Beş Yıllık Kalkınma Planları 2000 yılları başından bu yana hazırlanmamıştır. İmar Yasası uyarınca Ülkesel Fizik Planın ekonomik dayanağını oluşturacak Beş Yıllık Kalkınma Planının olmayışı, Turizm, Tarım ve Kırsal Kalkınma gibi sadece sınırlı sayıda olmakla birlikte düzenli uygulanmayan sektörel politikalarının olması, planın kısıtlayıcılarının başında gelmektedir Ülkenin gelecekte nasıl şekilleneceğine ilişkin birçok olasılık bulunmaktadır. Ülkenin yer aldığı coğrafyaya bağlı küresel ve bölgesel siyasi ve ekonomik değişmeler, Kıbrıs ile ilgili olası siyasi çözüme bağlı olarak KKTC nin küresel ve bölgesel ekonomilerle ilişkisi, mevcut ekonomik siyasi sınırlayıcıların durumundaki değişmeler, ülke içindeki ekonomik, siyasi gelişmeler, gelecekle ilgili mekânsal ve ekonomik kararlar, ülkenin gelecekteki gelişmesini buna bağlı olarak da yatırımların, istihdamın niteliğini, yapısını, dağılımını ve sonuç olarak mekanın gelişmesini etkileyecektir Planın ekonomik dayanağını ve aklını oluşturabilmek amacı ile özel ve kamu sektöründeki çalışanlara ilave olarak akademik düzeyde ekonomi alanında söz sahibi olan ekonomistlerin katılımı ile bir dizi Odak Grubu ( focus Group ) toplantıları yapılmış ve bu toplantılarda gelecek ile ilgili olası gelişme senaryoları tartışılmış, tahmin ve öngörüler geliştirilmiştir. 6

8 2.0.4 Bu çalışmalarda, mevcut ekonomik göstergeler ile eğilimler tartışılmış ve gelecekte hangi sektörlerin gelişme gösterebileceğine, büyüme eğilimlerinin, konumlarının ne olabileceği, ne gibi sosyal ve çevresel sonuçlara yol açabileceğine ilişkin tahminlerle ilgili bilgi edilmesi sağlanmıştır KKTC nin gelecekteki gelişmeleri aşağıda belirtilen önemli dış ve iç faktörlerdeki değişmelere bağlı olacağı öngörülmektedir. (1) İç Faktörler Ekonominin büyüme hızı Temel belirleyici/öncü sektörler, turizm, eğitim, tarım, inşaat sektöründeki değişimler Göç düzeyi ve niteliği Ülke içi karar verici politik ortam (2) Dış Faktörler Küresel ve bölgesel düzeydeki politik gelişmeler Küresel ve bölgesel ekonomik gelişmeler Bölgede,petrol ve doğal gaz bulunması Türkiye deki ekonomik, siyasi gelişmeler Türkiyeden 75 milyon metre küp su gelmesi Kıbrıs Sorunu ile ilgili gelişmeler ve AB ile ilişkilerin yapısı olası bir siyasi çözüm ve niteliği 2.1 Mevcut Durum ile İlgili Saptama ve Değerlendirmeler yılından sonra, herhangi bir sanayi veya turizm tecrübesi olunmadan,işletilmeyi bekleyen fabrika ve turistik tesislere işletilmeye sokulmuştu. Daha sonra Türkiye Cumhuriyeti nin dışa açık olmayan ekonomik rejiminin sunduğu bir fırsattan yararlanılarak bavul ticareti denilen bir ticaret türü piyasayı hareketlendiren ekonomik faaliyet olmuştu. Bu fırsat, Türkiye'de serbest piyasa ekonomisinin uygulanmasının ve üretim sektörünün gelişmesi ile tükenmiştir. 80 li yılların sonundan itibaren KKTC'de üniversite sektörü gelişmeye başlamıştır 1. Yüksek Öğrenim sektöründen elde edilen gelirler artmakta olup 2009 yılında 400 milyon $ la Gayrı Safi Yurtiçi Hasılanın %12 sine ulaşmıştır yılından itibaren ekonomiye ivme kazandırmaya başlayan inşaat sektörü 2005 yılında %18.9, 2006 yılında %68.1 oranında reel olarak büyümüştür. Kıbrıs Rum Kesimi nin 2004 yılı Mayıs ayında Avrupa Birliği ne üye olması ve KKTC nin geleceğine ilişkin olumlu beklentilerin yerini alan belirsizlik talepte azalmaya yol açarak sektörde arz fazlasına neden olmuştur yılında inşaat sektörü %4.2 oranında büyürken 2008 yılında %0.7 oranında küçülmüştür Turizm sektörünün diğer sektörlere olan bağımlılığı nedeniyle bu sektördeki hizmet sunumu ekonomik faaliyetlerin tüm alanlarını kapsamaktadır. Turizm hizmetleri sunumunun göstergeleri olarak konaklama tesisleri, seyahat acenteleri ve diğer turistik yan tesislerdeki gelişme ile deniz limanları, havaalanları ve karayollarındaki hizmet durumları sayılabilir. Turizm sektöründe, konaklama tesisleri, turistik yan tesisler, seyahat acenteleri ve kumarhane gibi tesisler gözönüne alındığında, 2007 yılında toplam tesis sayısının 866 ve toplam istihdam edilen personel sayısının 8,208 olduğu görülmektedir KKTC de özellikle Bafra Bölgesi nde turzimi geliştirmek üzere Türkiye Cumhuriyeti tarafından teşvik programları uygulanmaktadır. Turizm alanında yatırım yapmak isteyen ülkemiz işadamları için imkanlar mevcuttur Ülkesel düzeyde fiziki gelişme planlarının, turizm yatırım stratejisinin ve kapasite artırıcı yatırım kararlarında bölgesel düzeyde fiziki, sosyal ve ekonomik taşıma kapasitelerinin belirlenmemiş olması, sektörün gelişmesini olumsuz yönde etkilemektedir. Kıyı yönetim planının olmayışı da kıyısal alanlarda yatırımların plansız gelişmesine neden olmaktadır Doğal ve tarihi çevrenin korunmaması, turistik tesis ve yan tesisler ile eklentilerinin doğal çevreye ve özgün mimariye uyumlu bir biçimde gerçekleştirilmemesi ve, çevre kirliliği, özel koruma bölgeleri ve milli 1 Mart Mayıs 2011 Tarihlerinde Ekonomistlerin katılımı ile gerçekleştirilen Ekonomik Odak Toplantısında katılımcıların Değelendirme ve görüşlerinden elde edilmiştir. ( bknz ÜFP Ekonomik Odak Grup Toplantıstı Raporu 2011 ) 2 7

9 parklar gibi konularda etkin politikaların henüz istenilen ölçüde geliştirilememesi, turizm sektörünü olumsuz yönde etkilemektedir yılında toplam döviz gelirleri 1,288.8 milyon $, ihracat gelirleri 83.7 milyon $ ve net turizm gelirleri milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Net turizm gelirlerinin toplam döviz gelirleri içindeki payı %29.6, ihracat gelirlerine oranı ise %455.2 olarak gerçekleşmiştir yılında ise net turizm gelirlerinin toplam döviz gelirleri içindeki payının %25.9, ihracat gelirlerine oranı ise %445.2 olarak gerçekleşmiştir Ülkede üretim yapan tesisler KOBİ niteliğinde olup genelde aile işletmeleri olarak faaliyet göstermektedir. Ülkenin sanayi faaliyetleri, fazla kuruluş sermayesine gereksinim duymayan, daha çok tüketime yönelik ve ilk yatırımın geri dönüşümü kısa sürede olan özellikle de gıda ve tekstil sektörlerinde gelişmiştir. Ancak, ABAD Kararları sonrasında tekstil fabrikaları da üretimden çekilmiş, mevcut makinaların ülkemize kullanılmış makina olarak ithalatı yapılmıştır. Ülkede üretim yapan tesisler KOBİ niteliğinde olup genelde aile işletmeleri olarak faaliyet göstermektedir. Ülkenin sanayi faaliyetleri, fazla kuruluş sermayesine gereksinim duymayan, daha çok tüketime yönelik ve ilk yatırımın geri dönüşümü kısa sürede olan özellikle de gıda ve tekstil sektörlerinde gelişmiştir. Ancak, ABAD Kararları sonrasında tekstil fabrikaları da üretimden çekilmiş, mevcut makinaların ülkemize kullanılmış makina olarak ithalatı yapılmıştır KKTC ihracatının ağırlıklı yapısını narenciye ve süt ürünleri (hellim), ithalatını ise taşıt araçları, yakıt, inşaat malzemeleri,makina, konfeksiyon ve diğer tüketim maddeleri oluşturmaktadır. Dünya Bankası nın 2006 KKTC Raporu nda küçük ada ekonomilerinde mal ihracatının GSYİH nın %20-25 ine tekabül ettiğine dikkat çekilerek, bahse konu oranın KKTC için 2004 yılında %4 olduğu belirtilmiştir yılında mal ihracatının GSYİH ya oranı % 0.2 olarak gerçekleşmiştir Toptan ve perakende ticaret sektörü, yarattığı katma değer, istihdam ve diğer sektörlerle olan ilişkilerinde, KKTC ekonomisinin oluşturduğu şartlar gereği önemli bir yer tutmaktadır. KKTC nin jeolojik yapısı nedeniyle doğal yeraltı kaynaklarına sahip olmayışının bir sonucu olarak, üretim, yatırım ve kaynak yaratılması açısından yüksek bir ithalatın yaratılması gereği doğmaktadır. Bu nedenle, ekonominin gelişmesinde ticaret sektörü önemli bir yere sahiptir. ticaret sektörü yılları arasında ortalama %18.5 oranında büyümüş, 2007 yılında ise %4.2, 2008 yılında ise %7.6 oranında küçülmüştür. Ekonomideki üretimin göstergesi olan imalat sanayi ise yılları arasında ortalama % 10 oranında büyümüş, 2007 yılında %2.9, 2008 yılında %8.4 oranında küçülmüştür Gelir dağılımı gittikçe kötüleşmektedir. KKTC de bölgeler arasında dağılımdaki farklılık büyük olmamakla birlikte göçmen nüfusla yerli nüfus arasında gelir dağılımında farklılıklar vardır İş yaratma (istihdam) kapasitesine bakıldığında, KKTC de işgücünün, ekonominin ihtiyacına göre gelişip yönlendirilmediği görülmektedir. Ancak yukarıda belirtilen gelişmeler, yatırım beklentileri ışığında gelecekteki gelişmeler ile ilgili bazı tahminler yapılabilmektedir. Son dönemlerde kamu sektöründe bazı düzenlemeler yapılmıştır KKTC'nin yazılı ve resmi ekonomik vizyonu bulunmaması, 5-10 yıllık Kalkınma Planlarının olmaması, bir çok sektörde politikaların belirlenmiş olmaması en önemli sorunlar ve dezavantajlardır Ülkenin, birçok alanda mukayeseli avantajları bulunmaktadır. Kıbrıs sorununa çözümsüzlük şartlarında bile, bulunulan coğrafya, insan kaynakları ve sermaye birikimi hangi yöne gidilmesi gerektiğini göstermektedir. Ancak bu avantajlar değerlendirilmemiş, işlenmemiştir. Turizm ve yüksek öğrenim niş üretim sektörleridir. Tarımda erken hasattan dolayı büyük bir avantaj vardır. İklimin sağladığı, pazara erken girebilme en önemli avantajlardandır. Türkiye Cumhuriyeti nin yardımları, altyapı yatırımları anlamında sağladığı avantaj önemlidir Gelinen aşamada KKTC'de bir değişime gerek vardır. Ülkesel Fizik Planın güvenilir, öngörülen veya öngörülemeyen değişimlere cevap verebilir olabilmesi ve etkili olabilmesi için, yukarda belirtilen faktölere bağlı olası değişiklikler ile ilgili, güçlü alternatifler, kabuller, gerçekleşebilir senaryolar geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu senaryolar, belirsizlik ortamında ÜFP nin geleceği şekilendirecek alternatif politikaların temelini ve dayanağını oluşturacaktır. 8

10 2.2 Ülkesel Fizik Plan Gelişme Senaryoları ve Ekonomik Öngörüler "Mevcut Durumun Devam Etmesi varsayımına dayalı gelecek ile ilgili iki farklı ana senaryo belirlenmiştir. Her iki senaryoda da Kıbrıs Sorununun halen çözülmemiş olduğu varsayılmıştır. I- Birinci Senaryo: Kötümser Tahmin ve Öngörülere Dayalı Senaryo : Buna göre, önümüzdeki 5 10 yıllık bir dönemde mevcut durum aynı şekilde devam etmektedir. Mevcut koşullar ve eğilimler aynen sürmektedir. Kıbrıs sorunu ile ilgili müzakereler sonuçlanmamış, zamana yayılmıştır. Bu ortamı olumlu yönde değiştirici, müdahale edici politika ve girişimler, etkili bir şekilde uygulanamamakta olup eğilimler doğal seyrinde devam etmektedir. Bu itibarla, gelecekte kötümser tahmin ve öngörülere dayalı gelişmeler beklenmektedir. II- İkinci Senaryo: En İyimser Tahmin ve Öngörülere Dayalı Senaryo : Buna göre önümüzdeki 5-10 yıllık bir dönemde mevcut durum devam etmektedir. Bunun yanında gelecekte eğilimlere olumlu açıdan yön verici, değiştirici ve müdahale edici planlama kararları ve bunları destekleyici tamamlayıcı politika ve stratejiler uygulanmaktadır. Bu itibarla, gelecekte iyimser tahmin ve öngörülere dayalı gelişmeler beklenmektedir. III- Üçüncü Senaryo : Gerçekçi Tahmin ve Öngörüler Senaryosu : Üçüncü Senaryo Kıbrıs sorununda çözüm olsa da, olmasa da geçerli olacak gerçekci tahmin ve öngörülere dayalı Mümkün Olabilecek, Gerçekleşebilir En İyi Senaryodur. Ülkesel Fİzik Planın strateji ve politikaları bu senaryoya dayalı olarak geliştirilmiştir Kötümser Tahmin ve Öngörülere Dayalı Senaryo : Buna göre, önümüzdeki 5 10 yılda içinde bulunulan durum, mevcut koşullar ve eğilimler aynen devam etmektedir. Kıbrıs sorunu ile ilgili müzakereler sonuçlanmamıştır. Olumlu anlamada, eğilim değiştirici, müdahale edici politika ve girişimler, etkili bir şekilde uygulanamamakta ve eğilimler doğal seyrinde devam etmekte olduğu varsayımlarına dayandırılmıştır. Bu varsayımlar altında, gelecekte kötümser tahmin ve öngörülere dayalı gelişmeler beklenebilir. Mevcut durumun devam etmesi halinde gelecek 5-10 yıllık dönemde, öncü sektör turizm görünmektedir. Turizm yanısıra, yüksek öğrenim, bilişim ve diğer hizmet sektörlerinin ve ayrıca bazı niş üretimler dışında büyük ölçüde turizm sektörü bağlantılı olmak üzere sanayi, tarım ve tarıma dayalı sanayinin tamamlayıcı sektörler olması yüksek bir olasılıktır. Enerji sektörü de izlenmesi gereken bir sektördür En İyimser Tahmin ve Öngörülere Dayalı Senaryo: Bu senaryoya göre, Kıbrısta Siyasi çözüme ulaşılamamıştır, Kıbrıs ın kuzeyi AB tarafından meşrulaştırılmıştır. AB açılımlar getirmiş, doğrudan uçuşlar, tüm ülkelerden charter uçuş imkanlarına olanak sağlanmıştır. Yeşil Hat Tüzüğünün uygulanmasında iyileşmeler sağlanmıştır.mülkiyet sorun olmaktan çıkmıştır. Gelecekteki eğilimlere olumlu açıdan yön verici değiştirici ve müdahale edici planlama kararları ve bunları destekleyici tamamlayıcı politika ve stratejiler uygulanmaktadır. 75 milyon metre küp su için altyapı tamamlanmış ve su gelmiş ve suyun tarımdan kullanımına başlanmıştır. Bu itibarla, gelecekte iyimser tahmin ve öngörülere dayalı gelişmeler beklenmektedir. Turizm de alternatif turizm türleri ve alternatif ürünler gelişecek, eğitim sektörü daha da gelişecek ve KKTC nin konumunun daha meşrulaşmasıyla, gerekli desteklerin sağlanması ile yüksek öğrenimde çeşitlenme ve pazar çeşitliliği olacaktır. Sanayide de üretim gelişecek. Tarımsal sanayi, turizm ve eğitime ürün sunacaktır Gerçekçi Tahmin ve Öngörülere Dayalı Senaryo: Bu senaryoda da, Kıbrıs sorununda çözüm olsa da, olmasa da geçerli olacak gerçekci tahmin ve öngörülere dayalı mümkün olabilecek, gerçekleşebilir en iyi senaryodur. Bu senaryoya göre iki olasılık bulunmaktadır: Kıbrıs Sorununun Çözümü; Türkiye Cumhuriyetinin Yaklaşımı (KKTC-TC Ekonomik İstikrar Programı ve Altyapı Yatırımları). Buna göre, Büyüme oranı negatifden pozitife çıkacak ve 4,5% lük büyüme olacaktır. Turizm ve hizmetler büyüyecektir. Lokomotif olarak Turizm Sektörü ve bu sektörün direkt veya indirekt olarak etkilediği sektörler gelişecektir. Hizmet sektörü de olumlu olarak etkilenecektir. Eğitim: Türkiye deki üniversitelerden farklı olacak şekilde bir eğitim sistemi olmalıdır. Tarım ve sanayi de içerik ve nitelik olarak büyüyecektir. Tarım ve tarıma dayalı sanayi gelişecektir. 3 Mart Mayıs 2011 Tarihlerinde Ekonomistlerin katılımı ile gerçekleştirilen Ekonomik Odak Toplantısında katılımcıların Değelendirme ve görüşlerinden elde edilmiştir. ( bknz ÜFP Ekonomik Odak Grup Toplantıstı Raporu 2011 ) 9

11 Senaryolar Tanımı Gelecek 5-10 Yıllık Dönemde Tahmin Ve Öngörüleri Senaryo 1 : Kötümser Senaryo Mevcut durum aynı şekilde devam edecek Kıbrıs sorunu ile ilgili müzakereler sonuçlanmamış, zamana yayılmış olacak Müdahale edici politika ve girişimler olmayacak Ekonominin Genel Durumu Ekonomik büyüme olacak, fakat ekonomik kalkınma olmayacak Gayri menkul yatırımı gelişecek Turizm gelişecek, turist sayısı artacak ancak çevre tahrip olacağı için turizm gelirleri beklenen düzeyde artmayacak Sermaye el değiştirecek ve yabancı şirketlere kayacak Öncü Sektörler Fiziki Altyapı İşgücü ve İş Yaratma Turizm, yüksek öğrenim, bilişim ve diğer hizmet sektörleri gelişecek Yerel girişimci ve kalifiye eleman artacak Nüfus Ve Göç Gelir Dağılımı Bölgeler Düzeyinde Gelişmeler Nitelikli gençler Kıbrıs dışına göç edecek Dıştan işgücü göçü alınan önlemler ve iş olanaklarının daralması nedeniyle yavaşlayacak İç göçe bakıldığı zaman, kırsal alanlardan kentsel alanlara göç devam edecek İskele ve Karpaz bölgelerinde yeni yatırımların olması nedeniyle nüfus artışı yaşanacak Bölgeler düzeyinde gelir dağılımında bozulma yaşanacak Girne de ve Mağusa da özellikle şehirler içinde yerli ve yabancı arasındaki gelir dağılımı arasındakı fark artacak Girne ve İskele nin genelinde yatırımlar dolayısıyla gelir dağılımında bir artış yaşanacak Lefkoşa Girne Mağusa Iskele Lefkoşa da ticaret, hafif sanayi ve hizmetler sektörü gelişecektir. Hizmetler sektöründe gelişmeler beklenebilir. Pansiyonculuğun Lefkoşa Surlar içi bölgesinde gelişmesi beklenmektedir. Sınıra yakın bölgelerde ticaret alanında gelişmeler olacaktır. Yeşilhat Tüzüğü daha da ileriye gidecektir. Girne, mass turizm merkezi olarak gelişecek ve yaygın bir ikinci ev yatırım yeri olmaya devam edecek Kongre turizmi gelişecek Bu gelişmeler kentin dokusunda önemli tahribatlar yaratacak ve bu durum uzun vadede Girne de turizmin azalmasına sebep olacak Kalecik de akaryakıt konulu yatırımlar gündeme gelecek ve enerji yatırımları gelişecek Mağusa ve İskele de özel ilgi turizmi, ikinci ev ve emekli turizminde önemli bir gelişme olacak Sanayi ve ticaretin daha üst düzeye çıkacak Güzelyurt Lefke Karpaz Mesarya Bu bölge diğer bölgelere oranla en az gelişen bölge olacak Gaziveren de sörf ve eko turizm gelişecek Gemikonağı serbest limanının açılması halinde bölgede hareketlenme olacak Uzmanlaşmış tarım ve endüstriyel tarımda gelişme olacak Karpaz Bölgesi, diğer bölgelere oranla daha fazla gelişecek Erenköy de marina, üniversite ve otel yatırımlarının yaratacağı önemli bir hareketlenme olacak Bölgede ekoturizm, ikinci ev ve emekli turizminde önemli bir gelişme olacak Senaryo 2 : En İyimser Senaryo Gelecekteki eğilimleri olumlu açıdan yön verici, değiştirici ve müdahale edici planlama kararları ve bunları destekleyici tamamlayıcı politika ve stratejiler uygulanacak Siyasi çözüme ulaşılamamış ancak Kıbrıs ın kuzeyi AB tarafından meşrulaşmış olacak Mülkiyet sorun olmaktan çıkacak Tüm ülkelerden charter uçuşlar sağlanacak Yeşil Hat tüzüğünün uygulanmasında iyileşmeler sağlanacak Yapısal sorunların çözümü için girişimler başlayacak Özel Sektör Stratejisi, Kırsal Kalkınma Stratejisi çerçevesinde özel sektörün iş yapabilme ortamında hissedilir iyileşmeler sağlanacak Yatırım iklimi gelişecek, yatırımlar ve ihracat artacak Turizm ve eğitim sektörleri gelişecek Türkiye den su gelecek ve tarımda kullanılacak Güzelyurt Mağusa Girne Lefke atık su, yağmur suyu drenaj alltyapısı ve arıtma tesisleri tamamlanacak Güngör Katı Atık Depolama alanı tamamlanacak Elektrikte, güneş, rüzgar kaynaklı yatırımlar yapılacak Yolların standartları ve toplu taşıma sistemleri geliştirilecek Gemikonağı nda serbest liman oluşturulacak ülke dışına göç olmayacak Ülke içinde bölgeler arası göç olmayacak Surlar içinde butik oteller oluşturulacak Sanayi bölgeleri geliştirilecek Doğal ve tarihi kültür ile uyumlu turizm gelişecek Lefkoşa - Güzelyurt arasında küçük organize sanayi bölgeleri Tarıma dayalı sanayi Karpaz bölgesi nde özel ilgi turizmi gelişecek Bafra bölgesinde mass turizm gelişecek Gelecekteki eğilimleri olumlu açıdan yön verici, değiştirici ve müdahale edici planlama kararları ve bunları destekleyici tamamlayıcı politika ve stratejiler uygulanacak Siyasi çözüme ulaşılamamış ancak Kıbrıs ın kuzeyi AB tarafından meşrulaşmış olacak Mülkiyet sorun olmaktan çıkacak Tüm ülkelerden charter uçuşlar sağlanacak Yeşil Hat tüzüğünün uygulanmasında iyileşmeler sağlanacak Senaryo 3 : Mümkün Olabilecek Gerçekleşebilir Senaryo 1) Kıbrıs sorunu çözülmüş veya 2)Türkiye Cumhuriyeti ile daha da yaklaşılmıştır. (KKTC- TC Ekonomik İstikrar Programı ve Altyapı Yatırımları) Ekonomik büyüme gerçekleşecek Kamu küçülecek Turizm ve hizmetler büyüyecek Yaşlılar evi, rehabilitasyon merkezleri yürüyüş yolları, eko/agro turizm, yöresel evler, turistik pansiyonlar geliştirilecek Tarım ve sanayi büyüyecek Tarım sektöründe de artış olup modern teknikler öne çıkacak Girişimcilik artacak Ücretler artacak Sanayi geliştirilecek bölgesi Turizm gelişecek Girne den, Tatlısu ya kongre turizmi gelişecek Esentepe de özel ilgi turizmi gelişecek Mağusa- İskele arasında küçük ölçekli oteller yapılacak Mağusa Surlar içinde butik otel ve diğer turizm aktiviteleri gelişecek Eko-turizm, inanç turizmi, sörf turizmi gelişecek Yaşlılık ve rehabilitasyon merkezleri kurulacak Narenciyenin üretimi azaltılarak nar,hurma ve enginar üretimine geçilecek Lefke bölgesinde liman hizmetleri ve işletmeciliği gelişecek Sadrazamköy-Koruçam bölgesinde kuru tarım gelişecek Akdeniz de Küçükbaş hayvancılık gelişecek Bafra da mass turizm gelişecek Karpaz da ekoturizm gelişecek Fazla su istemeyen tarımsal ürünler üretilecek Eko-turizm gelişecek Uçuş okulları açılacak Tablo 1: Gelecek 5-10 Yıllık Dönemde Tahmin Ve Öngörüler 10

12 3. Nüfus ve Sosyal Gelişme 3.0 Nüfus Tahminlerinin Planlamadaki Önemi ve ÜFP içindeki Yeri ve Rolü Nüfus, belirli bir yerde yaşayan insan sayısını ifade eder. Nüfus artışı, doğum oranı ile ölüm oranı arasındaki fark nüfus artışını gösterir. Bir ülkede doğum oranı fazla, ölüm oranı az ise nüfus artışı meydana gelir. Ölüm oranı doğum oranından fazla olursa, nüfusta azalma meydana gelir. Genellikle az gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı fazla, gelişmiş ülkelerde ise nüfus artış hızı azdır.nüfus artışını belirleyen bir diğer faktör de göçtür. Bir ülkeden göç edenler bu ülkeye göç edenlerden fazla ise nüfusta azalma meyda gelmekte, ülkeye göç edenler ülkeden dışa göç edenleren fazla ise nüfusta artış meydana gelir. Sonuçta nüfus artışını belirleyen doğum ve ölümlerin farkını gösteren doğal nüfus artışı ile dış ve iç göçlerin farklı gösteren net göç düzeyidir Nüfus artış hızı ile kalkınma hızı arasında bir ilişki bulunmaktadır. Buna göre; Nüfus artış hızı kalkınma hızından yüksek ise, ülkenin gelişimi yavaşlar veya geriler. Nüfus artış hızı kalkınma hızından düşük ise, ülkenin gelişimi artar Nüfus artışının olumlu sonuçları olduğu gibi, olumsuz sonuçları da olabilmektedir. (1) Nüfus artışının olumlu sonuçları (a) Üretim artar. (b) Vergi gelirleri artar. (c) Mal ve hizmetlere talep artar. (d) Yeni endüstri dalları doğar. (e) İşçi ücretleri ucuzlar. (f) İhracatta rekabet kolaylaşır. (2) Nüfus artışının olumsuz sonuçları (a) İşsizlik artar. (b) Kalkınma hızı düşer. (c) Kişi başına düşen milli gelir azalır. (d) Tasarruflar azalır. (e) Tüketim artar. (f) İç ve dış göçler artar. (g) İnsanların temel ihtiyaçlarının karşılanması zorlaşır. (h) İhracat azalır. (i) Demoğrafik (nüfusa bağlı) yatırımlar artar. (j) Çevre kirlenmesi artar. (k) Belediye hizmetleri zorlaşır Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nüfus analizi ve tahminleri, bölgedeki değişmeler, ekonomik gelişme olsasılıklıklarına bağlı farklı gelecek seneryoları ile Ülkesel Fizik Planın bu senaryolara bağlı olarak gelecekteki olası gelişmelere cevap verebilecek ve esnek olarak belirlenmiş politika ve stratejilerine göre dikkatli ve hassas bir çalışmayı gerektirmektedir. Ülkesel Fizik Planın, gelecekteki gelişmeleri sağlıklı bir biçimde yönetebilecek, yön verebilecek etkili bir planlama çerçevesi olabilmesi için, planın kendisinin üzerine kurugulandığı ve planlama sürecinde dikkate alınmış olan makro düzeydeki değişkenlere karşı hassas olması zorulunluğu vardır. 11

13 3.0.5 Nüfus, makro düzeydeki en önemli değişkenlerdir. Analizler, geleceğe ilişkin tahminler ve sektoler ile ilgili projeksyonları öngörüler belli bir metodolojik yöntemle hesaplanması planlamanın en önemli görevidir Nüfus dinamiklerinin ve demokrafik yapının özelliklerinin doğru anlaşılması, planlama sistematiği ve tekniğinin omurgasının şekillendirilmesi için ön koşuldur. Bu nedenle de, nüfus çalışmaları, gelecekle ilgili beklenen veya beklenmeyen etkilerin, ve değişimlere cevp verebilecek bir planın oluşturulabilmesi için özel öneme sahiptir Planın gelecekteki gelişmeler için, beklenen veya beklenmeyen faktörlere bağlı olarak gelecekteki olası gelişmelere ihtiyac ve taleplerine cevap verebilir, uyarlanabilir esnek, kabul edilebilir, güvenilir ve etkili bir yönlendirici planlama çerçevesi oluşturulabilmesi için, Toplam Nüfusdaki Değişimler ( Doğal Artış, Net Göç, Öğrenci, Turist Sayısındaki Değişim ) Yerleşimler ve Bölgelerin Nüfus Değişimi ( Kentleşme Düzeyindeki Değişim ) Nüfusun Bölgeler ve Yerleşimler Arası Dağılımında Değişimler ( Kentsel / Kırsal Dağılımı) ile ilgili, makul, açıklanabilir, gerçekci tahminlerde bulunmak gerekmektedir Planın hazırlanması sırasında, nüfus projeksıyonlarının sağlıklı olarak yapılabilmesi ve bunlara bağlı olarak, konut, eğıtım, saglık gibi sosyal altyapı ihtiyaçları ile yol su, enerji, atık ve benzeri teknik altyapı tahminlerinin sağlıklı olarak hesaplanabilmesi için mevcut nüfus göstergeleri ve eğilimler dikkate alınmıştır. Plan dönemi içinde planın gözden geçirilme aşamalarında bu gösterge ve eğilimlerin sağlıklı hale getirilmeleri için gözden gecirilecek ve güncellenecektir. Gösterge ve eğilimler gözden geçirilip güncellendikce projeksiyonlarda gözden geçirilerek güncellenecektir. 3.1 Mevcut Nüfus ve Eğilimler KKTC DE Nüfus Sayımları ve Sonuçları: Nüfusla ilgili bilgiler, genellikle nüfus sayımı sonuçlarından elde edilir. Bu sayımlarla nüfusun sayısı, meslek grupları, yaş durumu, eğitim, ailedeki nüfus sayısı, kadın - erkek nüfusu, nüfus artış hızı gibi bilgiler elde edilebilir. KKTC de ilk resmi nüfus sayımı 1996 yılında, en son nüfus sayımı ise, 5 Aralık 2011 tarihinde yapılmıştır önce ise 1978 yılında tarım sayımı yapılmış ve bu sayımda da nüfus ile ilgili göstergeler elde edilmişti yılında nüfus olarak belirlenmişti.1996 yılında olan nüfus, 2006 yılında e yükselmiş, Aralık 2011 tarihde yapılan son nüfus sayımı sonuçlarına göre civarında olmuştur Nüfus artış hızı, yılları arasında, ortalama % 1,40, yılları arasında % 3,08 ve yılları arasında ise ortalama % 2,18 olarak gerçekleşmiştir Toplam Nüfus Yıllık Ortalama Artış Hızı De- Jure Sayım Günü 7 De- Jure 4 Yıl Ortası De- Facto 5 Sayım Günü 8 De-Jure Yıl Ortası , De- Facto De- Jure Tablo 2: Sayım Yıllarına Göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin Toplam Nüfusu ve OrtalamaYıllık Değişimi De- Facto % % 3.08 %2.18 % De- Jure Nüfus Daimi İkametgahı KKTC olan nüfusu anlatır 5 De Facto Nüfus Sayım günü tesbit edilen tüm nüfusu anlatır. 6 Nüfus Sayımı 5 Aralık 2011 kesin olmayan sonuç. 7 Nüfus Sayımı 15 Aralık 1996 yapılmıştır. 8 Nüfus Sayımı 30 Nisan 2006 yapılmıştır. 9 Çevre, Fizik Planlama ve İskan Özel İhtisas Komisyonu Raporu Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı çalışmaları - Fiziki Planlama Bölümü syf 80-85, KKTC Devlet Planlama Örgütü ve 15 Aralık 1996 Genel Nüfus Sayımı Nüfus Sayımı Raporu syf Aralık sayımından önceki yıl ortası tahmini. KKTC Devlet Planlama Örgütü Nisan 2006 yılında gerçekleştirilen Nüfus Sayımı sonuçlarına göre hesaplanan yıl ortası nüfustur 12

14 Dönemi De-Jure Nüfus Tarım Sayımı De-Jure 1996 Nüfus Sayımı De-Jure 2006 Nüfus Sayımı De-Jure 2011 Nüfus Sayımı De-Jure Nüfuslar Üstel Artışa Göre Nüfus Değişimi Grafik 1: Dönemi De-Jure Nüfus Dönemi De-Facto Nüfus De-Facto 2006 De-Facto 2011 De-Facto Grafik 2: Dönemi De-Facto Nüfus Nüfuslar Üstel Artışa Göre Değişim döneminde nüfus artış hızı ortalama olarak %1.0- %1.6 düzeylerinde seyrettiği 2006 yılından itibaren 2009 kadar % 1.6, %4.1, %2.4 ve % 3.4 olarak seyrettiği, doğal artış (doğumlar ve ölümler arasında farkın değişimi) hızının ise %0.7- Grafik 3: döneminde nüfus ve doğal artış hızları değişimi ile eğilimler %0.9 düzeylerinde seyrettiği görülmektedir. Nüfus artış eğrisi arasındaki fark ülkenin göç aldığını göstermektedir. Bu farkın arasındaki dönem de en yüksek düzeye ulaştığı grafikten de görülmektedir. Son olarak 2011 nüfus sayımının sonuçlarına bakıldığında da, dönemi % 2.46 (avaraj %2.80 ) olan nüfus artış hızının döneminde %2.18 ( avaraj %2.30) olarak gerçekleştiği görülmektedir. 13

15 3.1.5 Göçle ilgili göstergeler ve buna bağlı tahminler de bu öngörüyü destekler niteliktedir. Göçün döneminde en üst düzeye ulaştığı görülmektedir.bu dönem 2004 sonrası inşaat patlaması yaşanan dönemdir da inşaat sektörünün duraklamaya girmesi ve ardından çöküşü girmesi, ekonomideki daralma, kayıtsız işgücünün kayıt altına alınmasına önlemlerin aldığı 2007 yılını da içinde alan döneminde göç azalma eğilimine girmiştir. YILLAR NÜFUS NÜFUS ARTIŞ HIZI % DOĞAL NÜFUS ARTIŞ HIZI % 1977 t , Tarım Sayımı ,2 1,0 1979t ,2 1,1 1980t , t ,1 1,0 1982t ,2 1983t ,2 1984t ,1 1985t ,2 1986t ,1 1987t ,3 1988t ,2 1989t ,1 1990t ,3 1,3 1991t ,2 1992t ,8 1,1 1993t ,1 1,1 1994t ,2 1,0 1995t ,2 1, Nüfus sayımı ,1 0,9 1997t ,2 0,7 1998t ,1 0,7 1999t ,1 0,7 2000t ,1 0,8 2001t ,1 0,7 2002t ,1 0,7 2003t ,1 0,7 2004t ,1 0,8 2005t ,0 0, Nüfus Sayımı ,3 0,8 2007t ,1 0,9 2008t ,4 0,9 2009t ,4 0,9 2010t ,1 0,8 Tablo 3: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yıl Ortası Nüfusunun ve Artış Hızlarının Yıllara Göre Dağılımı Yılları arasında nüfus sayımı ve bunlara dayanarak ara yıllar için yapılan tahminlere gore ülke nüfusunun seyrine bakıldığında, belirli dönemler dışında nüfusun belli bir artış eğilimi içinde olduğu görülmektedir Aralık 1996 Tarihinde yapılan nüfus sayımı soncuna göre kesin De-facto Nüfus kesin De-Jure ise olarak açıklanmıştır ( Bknz DPÖ 15 Aralık 1996 Genel Nüfus Sayımı Raporu syf 1-6 ve syf 22-23) yıl için yıl ortası nüfusu DPÖ tarafından olarak hesaplanmıştır. (Bknz: DPÖ Ekonomik ve Sosyal Göstergeleri - Kaynak : KKTC Başbakanlığı Devlet Planlama Örgütü 2012 ve Atasoy Ahmet, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin Nüfus Coğrafyası Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitütüsü Dergisi Yıl 2011, Cilt 8, Sayı 15 Syf Nisan 2006 tarihinde yapılan nüfus sayımı sonuçlarına göre kesin de-facto nüfus , kesin de- jure nüfus ise olarak açıklanmıştır. ( Bknz DPÖ web sitesi 2006 Nüfus ve Konut Sayımı Ana Sayfası yılı için yıl ortası de- jure nüfus DPÖ tarafından olarak hesaplanmıştır. 14

16 Dönemi Nüfusu, Eğilimi ve Eğilimlere Göre 20 Yıl Sonraki Nüfus Tahmini y = e 0,0552x y = 13171x Nüfus Üstel artışa göre 20 yıl sonra nüfus tahmini Linear artışa göre 20 yıl sonra nüfus tahmini Grafik 4: K.K.T.C Nüfusunun Yılları Arasındaki Eğilimi ve 2011 yıllarında alınan önlemler, gayrimenkül geliştirme (inşaat) sektörünün çöküşü ve genel olarak ekonomik daralma dikkate alındığında, nüfus artış ve doğal artışdaki değişim eğilimlerinin devam etmesi halinde gelecekte nüfus artış hızının düşmeye devam edeceği % 2 düzeyinde olacağı, doğal artış hızının ise aynı düzeyde seyretmeye devam edeceği öngörülmektedir Nüfus Sayımı Sonucuna göre De-jure Nüfusun İlçelere Dağılımı Lefkoşa Mağusa Girne Güzelyurt İskele 10% 8% 34% 24% 24% Grafik 5: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin Toplam Nüfusunun İlçelere Dağılımı yılı nüfusu sayımı sonuçlarına gore 256,644 olan KKTC nüfusunun % 33 ü Lefkoşa İlçesinde, %24.8 ı Gazi Mağusa İlçesinde, %22.6 sı Girne ilçesinde, % 11.4 ü Güzelyurt İlçesinde ve %8.2 si İskele İlçesinde yaşamaktadır Grafik 5 de görülebileceği gibi, 2011 yılı nüfusu sayımı sonuçlarına göre 286,207 olan KKTC nüfusunun % ü Lefkoşa İlçesinde, %24.35 i Gazi Mağusa İlçesinde, %24.17 si Girne ilçesinde, % u Güzelyurt İlçesinde ve %7.86 sı İskele İlçesinde yaşamaktadır. 15

17 De-Jure De-Facto De- Jure De-Facto De-Jure De-Facto De-Jure De-Facto KKTC Toplam Lefkoşa İlçesi Mağusa İlçesi Girne İlçesi Güzelyurt İlçesi İskele İlçesi Tablo 4 : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin toplam nüfusunun ilçelere dağılımı Döneminde Sayım Sayım Sonuçlarına Göre İlçelerin Nüfus Eğilim y = 47160x R² = 0,9568 KKTC Toplam Lefkoşa İlçesi Mağusa İlçesi Girne İlçesi De-Facto 1996 De-Facto 2006 y = 18222x y = 16785x R² = 0,9749 R² = 0,9502 y = 8199x R² = 0,9518 y = 1865,5x y = 2088,5x R² = 0,7777 R² = 0,9629 De-Facto 2011 Grafik 6: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin toplam nüfusunun ilçelere dağılımı Güzelyurt İlçesi İskele İlçesi Linear (KKTC Toplam ) Linear (Lefkoşa İlçesi) Linear (Mağusa İlçesi) Ortalam a Nüfus Artış Hızları KKTC Toplamı Lefkoşa İlçesi Mağusa İlçesi Girne İlçesi Güzelyu rt İlçesi İskele İlçesi Başlangı ç (De-jure) (De-jure) (De-facto) (De-facto) (De-jure) Biti ş Ortalam a Başlangı ç 1,59 1,23 1,40 3,60 4,41 3,16 6,11 1,06 1,04 Biti ş 2,6 5 3,0 6 2,4 0 3,7 9 0,9 6 0,9 5 Ortalam a Başlangı ç 3,08 3,22 3,65 3,74 2,75 2,15 4,77 6,06 1,01 1,31 0,99 1,46 Biti ş 2,4 3 2,7 2 1,7 7 3,7 7 1,1 5 1,2 7 Ortalam a Başlangı ç 2,79 2,25 3,18 3,08 1,95 1,56 4,73 3,26 1,23 0,09 1,36 1,25 Biti ş 2,0 2 2,6 7 1,4 4 2,8 0 0,0 9 1,1 8 Ortalam a Başlangı ç 2,13 2,37 2,86 1,93 1,50 3,89 3,02 0,53 0,09 1,32 1,22 2,31 Tablo 5: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Toplam ve İlçelere Göre Nüfusunun Sayım Dönemlerine Göre Ortalama Yıllık Artış Hızları 15 Biti ş 2,1 2 1,7 6 3,2 6 0,5 1 1,2 4 2,0 7 Ortalam a 2,24 1,84 3,55 0,52 1,28 2,18 14 Kaynak : Devlet Planlama Örgütü: Sayım Sonuçları.pdf Kaynak : DPÖ 1996, 2006 ve 2011 nüfus sayımı verileri kullanılarak ÜFP çalışmaları çerçevesinde hesaplanmıştır. 16

18 döneminde ilçelerin nüfus artış hızları artarken, Aralık 2011 de yapılan sayımın sonuçlarına göre düşme eğilimine girdiği görülmektedir döneminde, iskele dışındaki ilçelerin nüfus artış hızlarının düştüğü görülmektedir. Bu dönemde, KKTC toplam nüfusunun artış hızı üzerinde artış gösteren Lefkoşa ve Girne ilçelerinin artış hızlarının düşmesine rağmen hala KKTC artış hızın üzerinde olduğu görülmektedir. Güzelyurt ilçesinin, ülke doğal artış hızı 0.9 un altında olan artış hızının azalmaya devam ettiği, bundan da ilçenin ciddi nüfus kaybı yaşadığı anlaşılmaktadır. Ülke ve dört ilçenin artış hızları düşerken, İskele ilçesinin ortalama doğal artış hızının üzerinde, ancak KKTC artış hızının altında olan, nüfus artış hızı artış eğlimindedir. Grafik 7: İlçelerin artış hızlarının karşılaştırması Grafik 8: Girne ilçesinin nüfusunun ortalama yıllık artış hızlarının değişimi 17

19 Grafik 9: Lefkoşa ilçesinin nüfusunun ortalama yıllık artış hızlarının değişimi Grafik 10: Mağusa İlçesinin Nüfusunun Ortalama Yıllık Artış Hızlarının Değişimi Grafik 11: İskele İlçesinin Nüfusunun Ortalama Yıllık Artış Hızlarının Değişimi 18

20 Grafik 12: Güzelyurt İlçesinin Nüfusunun Ortalama Yıllık Artış Hızlarının Değişimi Nüfus sayımı sonuçlarına göre KKTC nüfusunun % 68 i kentsel yerleşmelerde, % 32 i ise kırsal yerleşmelerde yaşamaktadır Nüfus sayım sonucuna göre ise bu oran %69 kentsel yerleşim, %31 kırsal yerleşim olarak değişmiştir. KKTC De-Jure Payı De-Facto Payı De-Jure Payı De-Facto Payı De-jure Payı De-Facto 1.LEFKOŞA İLÇESİ KENTSEL TOPLAM , , , , ,88 KIRSAL TOPLAM , , , , ,12 İLÇESI TOPLAM MAĞUSA İLÇESİ KENTSEL , , , , ,67 KIRSAL , , , , ,33 ILÇE TOPLAM GIRNE İLÇESİ KENTSEL TOPLAM , , , , ,27 KIRSAL TOPLAM , , , , ,73 İLÇE TOPLAM GÜZELYURT İLÇESİ KENTSEL TOPLAM , , , , ,82 KIRSAL TOPLAM , , , , ,18 ILÇE TOPLAM ISKELE İLÇESİ KENTSEL TOPLAM , , , , ,62 KIRSAL TOPLAM , , , , ,38 ILÇE TOPLAM KENTSEL , , , , ,99 KIRSAL , , , , ,01 TOPLAM , Tablo 6: KKTC Kentsel 16 ve Kırsal Nüfusunun 1996, 2006 ve 2011 Yıllarında İlçelere Göre Dağılımı 16 Lefkoşa İlçesinde Kentsel Nüfus olarak, Lefkoşa İmar Planı Alanı içinde yer alan Lefkoşa, Gönyeli, Hamitköy, Haspolat, Alayköy ve Kanlıköy, Mağusa İlçesinde Kentsel Nüfus olarak, Mağusa Belediye Sınırları Nüfusu, Girne İlçesinde Kentsel Nüfus olarak, Girne, Lapta, Alsancak, Çatalköy, Beylerbeyi, Ozanköy, Karmi ve Karşıyaka, Nüfusları, Güzelyurt İlçesinde Kentsel Nüfus olarak Güzelyurt ve Lefke Nüfusları, ve İskele İlçesinde İskelenin nüfusu alınmıştır. 19

21 Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti'nde toplam 166 yerlesim yeri bulunmaktadır. Bu yerlesmelerden 148 adedi kirsal, 18 adedi ise kentsel nüfusun yaşadığı yerlesmedir. Lefkoşa, (Hamitköy, Haspolat, Gönyeli, Alayköy Kanlıköy dahil) Mağusa, Girne, Lapta, Alsancak, Çatalköy, Beylerbeyi, Ozanköy, Karmi (Karaman), Karşıyaka, Güzelyurt, Lefke ve İskele, kentsel nüfusun yaşadığı yerleşmeler olarak kabul edilebilir verilerine göre, toplam 166 adet yerlesimin, nüfusu 250 ve altında olan kucuk yerlesimlerde toplam ulke nufusunun %2,7 si yaşamaktadır. Toplam ülke nüfusunun %4,9'u ise nüfusu arasında olan yerlesimlerde yaşamaktadır. Ülke nüfusunun % 63,9 unu oluşturan kişi Lefkoşa, Gönyeli, Mağusa, Girne, Lapta, Alsancak, Çatalköy, Beylerbeyi, Ozanköy, Karaman, Güzelyurt, Lefke, İskele olmak üzere toplam 13 büyük ve orta büyüklükteki yerlesimlerde yaşamaktadir verilerine göre, Lefkoşa ilçesinde kentsel nüfus, İlçe toplamının % 85,88 ini oluştururken, Girne de kentsel nüfus % 75,27, Mağusa İlçesinde ise bu oran % 58,67 dir. Güzelyurt ve İskele İlçelerine bakıldığında, Güzelyurt İlçesinde sadece Güzelyurt, Bostancı ve Yayladan oluşan alandaki nüfus ilçenin %65,82 isini oluşturması ile ilgi çekmektedir. Bölge tarıma dayalı ekonomisi olmasına karşın nüfusun ilçe merkezinde yoğunlaştığı köylerin ise nüfus kaybettiği anlaşılmaktadır. Kentsel işlevlerin bulunduğu ancak narenciye ve benzeri sulu tarım faaliyetlerinin yürütülüdüğü bu yerleşim tipik bir agro kent özelliğini taşımaktadır. İskele İlçesinde ise kentsel nüfus ilçenin sadece %17,62 sini oluşturmaktadır KKTC Kırsal Nüfus KKTC Kentsel Nüfus KKTC Toplam Nüfus Linear (KKTC Kırsal Nüfus) Linear (KKTC Kentsel Nüfus) Linear (KKTC Toplam Nüfus) Grafik 13: KKTC Kırsal Ve Kentsel Nüfuslarının Değişimi Grafik 14: İlçelerin Kırsal ve Kentsel Nüfusalarının Değişimi 20

22 Kentsel Nüfus Kırsal Nüfus Toplam Nüfus Linear (Kentsel Nüfus) Linear (Kırsal Nüfus) Grafik 15: 2011 verilerine göre İlçelerin Kentsel Ve Kırsal Nüfuslarının Dağılımı LEFKOŞA ALT BÖLGESİ KENTSEL TOPLAM 17 MAĞUSA MERKEZ 18 GİRNE ALT BÖLGESİ KENTSEL TOPLAM 19 GÜZELYURT 20 De-Jure Ülke Nüfusuna Göre De- Facto Ülke Nüfusuna Göre De-Jure Ülke Nüfusuna Göre De- Facto Ülke Nüfusuna Göre De-Jure Ülke Nüfusuna Göre , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,91 İSKELE , , , , ,38 KKTC KENTSEL NÜFUS TOPLAMI KKTC KIRSAL NÜFUS TOPLAMI KKTC NÜFUS TOPLAM , , , , , , , , ,99 31, Tablo 7: Yıllarında Nüfus Sayımına Göre Kentsel Ve Kırsal Nüfusun Dağılımı 17 Lefkoşa İmar Planı Alanı Lefkoşa, Gönyeli, Hamitköy, Haspolat, Alayköy ve Kanlıköy dahil 18 Sadece Mağusa Kenti alınmıştır. 19 Girne - Beylerbeyi, Ozanköy, Karmi; Çatalköy; Lapta Karşıyaka; ve Alsancak ı kapsamaktadır 20 Güzelyurt ve Lefke dahil 21

23 De-Jure Nüfusa Oranı % De- Facto Nüfusa Oranı % De-Jure Nüfusa Oranı % De- Facto Nüfusa Oranı % De-Jure Nüfusa Oranı % 3 BUYUK KENTIN TOPLAMI 21 KKTC DİĞER KENTSEL NÜFUS TOPLAMI 22 KKTC KENTSEL NÜFUS TOPLAMI KKTC KIRSAL NÜFUS TOPLAMI KKTC GENEL NÜFUS TOPLAM , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 Tablo 8: Yıllarında Nüfus Sayımına Göre Kentsel Ve Kırsal Nüfusun Dağılım Dönemi Nüfus Artış HIzı NO YERLEŞİM BİRİMİ Başlangıç Yılına Göre % Bitiş Yılına Göre % Ortalama % 1 Lefkoşa Kenti ,93 2,47 3,09 2 Mağusa Kenti ,11 2,12 2,55 3 Girne Kenti ,83 3,37 4,70 3 BUYUK KENT TOPLAM ,19 2,57 3,25 1 Girne Diğer Kentsel Yerleşimler ,06 3,18 4,31 2 Güzelyurt ,14 0,14 0,14 3 İskele ,72 1,93 2,28 DIĞER KENTSEL YERLEŞIMLER TOPLAM ,17 1,64 1,88 KKTC TOPLAM KENTSEL ,69 2,37 2,93 KKTC KIRSAL NÜFUS TOPLAMI ,40 1,15 1,27 KKTC GENEL TOPLAM NÜFUS ,85 2,00 2,37 Tablo 9: Yıllarında Nüfus Sayımına Göre Kentsel Ve Kırsal Nüfusun Dağılımı Ve Nüfus Artış Hızları Değişim NO YERLEŞİM BİRİMİ 1996 NÜFUSU 2006 NÜFUSU 2011 NÜFUSU yılları arası Nüfus Artışı Kişi Ortalama Artış Hızı % PROJEKSİYON / TAHMİNİNÜFUS Lefkoşa Kenti , Mağusa Kenti , Girne Kenti , Buyuk Kent Toplam , Girne diğer kentsel Yerleşimler , ,1 Lapta Karşıyaka Toplam , ,2 Alsancak , ,3 Çatalköy , Batı Kuzey batı Kentsel , Lefkoşa (İmar Planı Alanı Lefkoşa, Gönyeli, Hamitköy, Haspolat, Alayköy ve Kanlıköy), Mağusa ve Girne - Beylerbeyi, Ozanköy, Karmi yi kapsamaktadır 22 Lapta Karşıyaka, Alsancak, Çatalköy, Güzelyurt, Lefke ve İskele yi kapsamaktadır. 22

24 2,1 Güzelyurt , ,2 Lefke , İskele , Diğer Kentsel Yerleşimler Toplam , KKTC Toplam Kentsel , KKTC Kırsal Nüfus Toplamı , KKTC Genel Toplam Nüfus , Tablo 10: Mevcut Durumun Devam Etmesi Durumunda, Plan Dönemi Sonuna Kadar KKTC Kentsel Nüfusunun Kentsel Yerleşimlere Göre Dağılımı 23 YERLEŞİM BİRİMİ 1996 NÜFUSU 2006 NÜFUSU 2011 NÜFUSU Yılları Arası Nüfus Artış Hızı Başlangıç Yılına Göre % Bitiş Yılına Göre % Ortalama % 1 Lefkoşa Girne Bölgesi Kentsel Toplam ,90 2,82 3,67 1,1 Lefkoşa Bölgesi Kentsel Toplam ,93 2,47 3,09 1,2 Girne Alt Bölgesi Kentsel Toplam ,80 3,37 4, Girne Kenti ,83 3,37 4, Girne Diğer Kentseller ,75 3,35 4,66 2 Mağusa İskele Bölgesi Toplam ,29 1,71 1,97 3 Batı Kuzey Batı Bölgesi Kentsel Toplam ,14 0,14 0,14 KKTC Kentsel Nüfus Toplamı ,55 2,32 2,85 KKTC Kırsal Nüfus Toplamı ,63 1,31 1,46 KKTC Genel Toplam Nüfus ,85 2,00 2,37 Tablo 11: Yıllarında Nüfus Sayımına Göre Kentsel Ve Kırsal Nüfusun Dağılımı Ve Nüfus Artış Hızları Değişimi YERLEŞİM BİRİMİ 1 Lefkoşa Girne Bölgesi Kentsel Toplam SAYIM SONUÇLARINA GÖRE NÜFUS Yılları Arası Nüfus Artış Hızı Kişi Ortalam a % PROJEKSİYON / TAHMİNİNÜFUS , ,1 Lefkoşa Bölgesi Kentsel Toplam , ,2 Girne Alt Bölgesi Kentsel Toplam , Girne Kenti , Girne Diğer Kentseller , Mağusa İskele Bölgesi Toplam , Batı Kuzey Batı Bölgesi Kentsel Toplam , KKTC Kentsel Nüfus Toplamı , KKTC Kırsal Nüfus Toplamı , KKTC Genel Toplam Nüfus , Tablo 12: Mecvut Durumun Devam Etme Halinde Yılana Kadar Nüfus Değişim Tahmini 23 Mevcut Durumun Devam Etmesi Durumunda, Dönemindeki Ortalama Nüfus Artışı esas alınarak, Net Göçün Orta Düzeyde Azalacağı Senaryosuna Göre hesaplanmıştır 23

25 YERLEŞIM ADEDI NÜFUS DE- JURE TOPLAM NÜFUSA ORANI YERLEŞIM BÜYÜKLÜĞÜ üstü , , ,53 13,79 14, ,78 9,29 10, ,5 9,58 10, ,53 5,1 10, ,85 15,5 12, ,77 9,6 7, ,57 8, ,58 5,84 4, ,25 2,37 2, ve altı ,64 0,64 0,4 TOPLAM Tablo 13: Yerleşimlerin Nüfus Büyüklüklerine Göre Sınıflanması verilerine göre, belediye olma koşulunu sağlayacak 2000 nüfus eşiğinin altında olan 144 adet yerleşim bulunmakta ve ülkenin toplam nüfusunun %24,57 sini oluşturmaktadır. Belediye yasasına göre belediye olma zorunluluğu bulunan 5000 üzeri nüfusa sahip 10 yerleşim bulunmaktadır. Bu 10 yerleşimin nüfusları toplamı, ülke nüfusunun %62,95 ini oluşturmaktadır. Bu iki nüfus eşiği aralığında ise toplam 12 yerleşim bulunmaktadır ve ülke nüfusunun % 12,48 ini kapsamaktadır. YERLEŞIM BÜYÜKLÜĞ Ü YERLEŞIM ADEDI NÜFUS DE- JURE üstü altı TOPLAM Tablo 14: Yerleşimlerin Nüfus Büyüklüklerine Göre Sınıflanması 24

26 YERLEŞIM BÜYÜKLÜĞÜ NÜFUS DE- JURE TOPLAM NÜFUSA ORANI üstü ,6 28, ,11 17,34 16,46 13,3 12, ,43-13,99 25,76 12, ,31 23,08 24,36 18,16 8,03 9, ,03 14,68 20,48 16,45 18,47 24,6 25, ,85 15,5 12,48 11,73 12,04 8 9, altı ,81 27,31 24,57 22,33 19,24 16,4 14 TOPLAM Tablo 15: Yerleşimlerin Nüfus Büyüklüklerine Göre Sınıflanması Yapılan nüfus projeksiyonlarında mevcut durumun devamı halinde, 2021 yılına kadar nüfusu ve üzeri yerleşim bulunmazken, 2021 yılından sonra Lefkoşa nın bu nüfusun üzerine çıkabileceği görülmektedir. Bu durumda Lefkoşa nın tek başına 2021 yılında toplam ülke nüfusuna oranı %18 civarında olacağı tahmin edilmektedir Mevcut durumun devamı senaryosuna dayalı projeksiyonun çizdiği yerleşim kademelenmesi tablosuna bakılacak olursa, yılına gelindiğinde ve üzeri sadece 4 yerleşim bulunurken toplam nüfusa oranının yaklaşık %52 olduğu göze çarpmaktadır. Bu tahmine göre, ülkenin birkaç yerleşiminde yığılma olabileceği ve bu durumun birçok sorun oluşturabileceği görülmektedir yılları arasındaki projeksiyon tahminlerinde de görüldüğü üzere, 5000 nüfusun altında olan yerleşimlerin yüzdelik oranını giderek azalırken, 5000 ile nüfus aralığındaki yüzdelik giderek artmaktadır. Bu eğilim, kırsal yerleşimlerden kentsel yerleşimlere olan göçe dikkat çekerek, kentsel yerleşimlerdeki yığılmayı vurgulamaktadır. Grafik 16: Arası 5 er Yıllık Dönemlerde 1000 Kişşiye Düşen Tahmini Ortalama Net Göç Grafik 17: Yılları Arasında Göç Eğilimleri 25

27 Nüfun belirleyici faktörlerden birisi de göç göstergeleridir: Kuzey Kıbrıs Türk Cunhuriyeti net Göç göstergeleri ve eğilimlerine bakıldığında (bknz tablo), döneminde net göçün yılları arasında en üst düzeye ulaştığı ve ülkede yaşayan her 1000 kişiye 17.1 kişi göç aldığı görülmektedir. Bu oran 2009 Grafik 18: Net Göçün Değişimi verilerine göre Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin ortalaması olan 1000 kişiye 6.1 kişi göç Güney Kıbrıs için 1000 kişiye 15 kişi göç değerinin, Malta için 1000 kişiye 17 kişi göç değerinde bir değerdir yılından sonra inşaat sektöründe yaşanan çökme ve genel olarak ekonomideki daralma, küresel ekonomik krizin etkileri, Türkiye ekonomisindeki gelişmelerin, 2007 ve 2011 yılında kayıtsız işgücünü kayıt altına almaya yönelik izlenen politikalar ve alınan önlemlerin etkili olacağı, bu nedenlede ülkeye gelen göçün azalacağı, böylece net göçün düşeceği varsayılmıştır. Bu nedenle de döneminde net göçün en yüksek düzeye ulaştığı döneminde eğilimin sürmeyeceği, 2007 yılından itibaren nüfus artış hızının belli oranda düşeceği varsayılmıştır sayımının de-facto sonuçları ile 2011 sayımının kesin olmayan defacto sonuçları karşılaştırıldığında, döneminde de-facto nüfusun yıllık ortalama artış hızı %2.52 iyken, döneminde de-facto nüfustaki değişim % 2.13 olarak gerçekleştiği, buna göre de dönemindeki de-facto nüfusun yıllık ortalama artış hızının %2,8 oranında düştüğü görülmekte, bu da ülke nüfus artış hızın düşmekte olduğu varsayımını doğrulamaktadır Kuzey Kıbrısta taki üniversitelerde okuyan, Türkiye Cumhuriyeti ve üçüncü ülke uyruklu üniversite öğrencileri de ülke nüfusunda önemli bir payı vardır Düneminde Üniversitelere Kabul Edilen Türkiye Cumhuriyeti ve Üçüncü Ülke Uyruklu Öğrenci Sayısı Değişimi bakldığında Yıllar içinde bu öğrencii sayılarında istikrarsızlık görülmektedir. Kabul edilen öğrenci sayı artmasına karşın, değişim hızında düşüşler izlenmektedir. Gelecekteki nüfusun tahmin edilmesinde, açılması planlanan yeni üniversite kampusler, mevcut üniversitelerde olası değişikliklere bağlı olarak öğrenci sayıları ile ilgili artacağı, azalacağı veya orta düzeyde yakın değerlerde olmayı sürdüreceği olmak üzere varsayımlar geliştirilmiştir. Grafik 19: Döneminde Yabancı Üniversite Sayısında Değişim Grafik 20: Yılları Arasında Üniversite Öğrenci Sayısı Değişimi

28 Yıllar Kabul Edilen Öğrenci Sayısı Değişim (%) , , , , , , , , , , , , , , ,89 Tablo 16: Kabul edilen öğrenci sayısı ve yüzdelik değişimleri Yıllarını Kapsayan Plan Dönemindeki Nüfus Tahminleri Yöntem - Metodolojik Yaklaşım Nüfus Değişimini Belirleyici Faktörler: İç ve dış siyasal, ekonomik ve sosyal değişimlere bağlı olarak, öngörülen veya öngörülemeyen değişimlere cevap verebilir olabilmesi ve etkili olabilmesi için alternatifler, kabuller, gerçekleşebilir senaryolar geliştirilmiştir Bu senaryolara bağlı olarak doğal artış,net göç değişimi, üniversite öğrenci sayısındaki değişim dikkate alınarak, Yüksek,Orta, Düşük nüfus artışı tahminlerine dayalı olarak, 5, 10, 15 ve 20 yıllık dönemler için nüfus tahminleri yapılmıştır Gelecekteki 5, 10, 15 ve 20 yıllık dönemdeki tahmini nüfuslar, 1996 ve 2011 yılları de-jure yıl ortası nüfus değerleri esas alınarak, matematiksel yöntem olarak bileşik faiz 26 ve üstel fonksiyon 27 yöntemleri kullanılarak hesaplanmıştır. İki yöntemin de verdiği sonuçlar aynı olup birbirlerini matematiksel olarak sağlamaktadır Nüfus tahminleri iki farklı planlama yaklaşımına dayanmaktadır. Birincisi mevcut durumun ve eğilimlerin önümüzdeki 5, 10 ve yıllık dönemde de devam edeceği varsayıma dayanmaktadır, ikincisi ise ÜFP nin planlama stratejisine göre eğilimlerin plan stratejisi çerçevesinde yönlendirilmesine dayanmaktadır Mevcut Durumun ve Eğilimlerin Devam Edeceği Varsayımına Dayalı Tahmin Yaklaşım ve Yöntemleri: Mevcut durumun ve eğilimlerin devamı için iki temel senaryo kabul edilmiştir İlk senaryo, dönemindeki doğal nüfus artışı, net göç eğilimleri, KKTC üniversitelerinde yüksek öğrenim gören Türkiye Cumhuriyeti ve diğer yabancı ülke uyruklu üniversite öğrencileri ve benzeri belirleyici nüfus unsurları ile ilgili eğilimleri belirleyici dış ve iş 25 Kaynak : DPÖ Mart 12 ve Milli Eğitim Bakanlığı 26 Bileşik faiz yöntemi: P t = P o*(1+r) t P t = Dönem sonundaki nüfus P o = Dönem başındaki nüfus r = Artış hızı t = Yıl sayısı 27 Üstel Fonksiyon yöntemi: P t = P o*e rt P t = Dönem sonundaki nüfus P o = Dönem başındaki nüfus r = Artış hızı t = Yıl sayısı 27

29 faktörlerin aynen devam edeceği veya benzer koşulların olabileceği, yılları arasındaki nüfus artış hızının e kadar aynı olacağı varsayımına dayanmaktadır İkinci senaryo ise, net göç eğilimleri ve tahminlerine dayanmaktadır. Göç göstergeler ve tahminler ışığında, ülke, ilçeler ve yerleşim birimlerinin tahmini nüfuslarının hesaplanmasında üç farklı varsayım geliştirilmiştir. Bu senaryoda, net göçün azalma eğilimleri ve geleceğe yönelik tahminler dikkate alınarak, net göçün düşük, orta ve yüksek oranda azalma kabullerine göre, nüfus artış hızının net göçteki değişime pararlel olarak giderek azalacağı, bu bağlı olarak da ülke nüfusunun, önümüzdeki yıllık dönemde yüksek, orta ve düşük oranlarda azalacağı varsayılmaktadır. Bu varsayıma dayanarak, yüksek, orta ve düşük olarak üç farklı nüfus tahmini yapılmıştır. 5 YILLIK 1 YILLIK KAPSADIĞI DÖNEM TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN GERÇEKLEŞEN TAHMİN ÖNGÖRÜ TAHMİN Tablo 17: Döneminde Gerçeleşen Net Göç ve Eğilimler ile ÜFP 2 inci Plan Dönemi sonu Yılına Kadar Tahmini Göç Miktarı ( Üniversite öğrencisi Hariç ) Yıllık Toplam 5 Yıllık Erkek 5 Yıllık Kadın Üstel (5 Yıllık Toplam) 0 y = 34809e -0,468x Grafik 21: er Yıllık Dönemlerde Tahmini Net Göç Eğilimi Mevcut durumun devamına dayalı olan bu ilk stratejiye göre, ülkenin tahmini nüfusuna bağlı olarak, kentlerin ve bölgelerin nüfuslarının da benzer eğilimde artmaya devam edeceği varsayılarak nüfusları hesaplamıştır. 28 Kaynak : ÜFP çalışamaları çerçevesinde, DPÖ ile işbirliği içinde geliştirilmiştir. ( ) 28

30 3.2.6 Plan Stratejisine Dayalı Nüfus Dağılım Stratejisinin Hesaplanma Yaklaşımı ve Yöntemi 29 : Planın stratejisine çerçevesindeki tahmin edilen ülke ve ilçe toplam nüfuslarının, planda öngörülen Ana Gelişme Merkezi Olan ve Yeni Roller Belirlenmiş Yerleşimlerine ( Bknz Bölüm IV Mekânsal Stratejiler, Yerleşimler Syf 18) dağıtmaya dayanmaktadır. Buna göre kentsel kırsal dağılımının dengelenmesine yönelik yaklaşım ve varsayımlar geliştirilmiştir Mevcut durumun aynı şekilde devam etme stratejisi olan ilk stratejiye göre, kentlerin, bölgelerin aynı büyüme oranı ile devam edeceği varsayılarak nüfusları hesaplamıştır Planın stratejisine dayalı olan İkinci stratejide ise, tüm ülke nüfusunun aynı oranda büyüyeceğini varsayılmaktadır. Öte yandan; gelişme ve değişim için belirlenmiş merkezler planlama ile kontrol edeceği için, ek konutların dağılımı dolayısı ile nüfusun bölgelere kentlere dağılımı farklı olacaktır Yeni gelişme stratejisinin amacı; Lefkoşa ve Girne nin nüfus büyüme oranlarını 10 yıl içerisinde yarıya çekebilmek ve ülke düzeyinde bölgeler arasında ekonomik gelişmeyi dengelemek için bu iki büyük kentsel alanda yeni gelişmelerin sınırlandırması ve kontrol edilmesidir Bu ikinci strateji uyarınca, gelişmenin sınırlaması ve kontrol altına alınması sonucunda, Lefkoşa veya Girne de yaşamayı isteyecek olan ancak fakat burada yaşama alanı bulamayacak olan fazla nüfusun, yeni iş ve istihdam alanları çekim merkezleri yaratarak ve teşvik ederek Gazimağusa ve iç bölgelerine yönlendirmesi ana politika belirlenmiştir. (bknz Bölüm IV Mekânsal Stratejiler Ana Kentsel Hizmet Merkezleri syf 18 ve Büyüme Kenti syf 20) Bu strateji gereği olarak, Gazimağusa bölgesinde, is ve istihdam alanları, okul, klinik, rekreasyon ve benzeri sosyal altyapılar için alanlar, maliyeti karşılanabilir konutlar dahil yeni konut gelişmeleri ve yatırımları için alanların ayrılacak ve bölgelendirilmeler yapılacaktır Yeni Kentsel Büyüme Bölgesi olarak belirlenen Gazimağusa İskele ye doğru yönlendirilecek nüfus artış büyüklüğü hesaplamasında izlenen yaklaşım ve yöntemde iki adımdan oluşmaktadır. (1) KKTC toplam nüfusu artış hızları, 5, 10, 15 ve 20 yıllık dönem için, aşağıdaki 4.3 maddesi altında belirtilen, nüfüs tahminleri ve KKTC ve ilçeler bazında ortalama hanehalkı büyüklüğü kullanılmıştır. Ortalama Nüfus Artış Hızları 1996 Nüfus 2006 Nüfus 2011 Nüfus (De-jure) Başlangıç Bitiş Ortalama KKTC Toplamı ,85 2,00 2,37 Lefkoşa İlçesi ,48 2,29 2,80 Mağusa İlçesi ,13 1,61 1,85 Girne İlçesi ,24 2,93 3,87 Güzelyurt İlçesi ,61 0,56 0,58 İskele İlçesi ,15 0,98 1,06 Tablo 18: İlçelere Göre Ortalama Nüfus Artış Hızları İLÇELER ORTALAMA HANE HALKI DAĞILIMI LEFKOŞA 2.97 GAZİ MAĞUSA 2.93 GİRNE 2.85 GÜZELYURT 2.96 İSKELE 3.29 KKTC 2.95 Tablo 19: İlçelere Göre Ortalama Hane Halkı Dağılımı (2011 verilerine göre) 29 Plan Stratejisine Göre Yapılmış nüfus Projeksiyonları için bknz Bölüm IV Mekansal Strateji 29

31 (2) İlk adımda, Lefkoşa ve Girne nin mevcut nüfusu ve artış hızları dikkate alınarak, mevcut durumun aynı şekilde devam etmesi halide, Lefkoşa nın (Gönyeli, Hamitköy, Haspolat, Kanlı köy dahil) nüfusunun yılları arasında % 2,80 olan yıllık ortalama artış hızına göre artacağı varsayıldığında 2011yılında olan ve ülke nüfusunun yaklaşık % 34 ünün yaşadığı Lefkoşa nın nüfusu, 2016 yılında yaklaşık , 2021 yılında ise yaklaşık olarak tahmin edilmiştir. 20 yıllık dönemin sonu ise Lefkoşa nüfusu olarak hesaplanmıştır DÖNEMİ NÜFUS DEĞİŞİMİ PROJEKSİYON / TAHMİNİNÜFUS KİŞİ ORTALAMA ARTIŞ % Lefkoşa , Girne , Lefkoşa Girne Toplam , Mağusa , Büyük Kent Genel Toplam , KKTC Diğer Kentsel Yerleşımler Toplam , KKTC Toplam Kentsel Nüfus , KKTC Toplam Kırsal Nüfus , KKTC TOPLAMI , YERLEŞİM BİRİMİ Tablo 20: Yılları Arasında Nüfus Değişim Tahmini 1996 NÜFUSU 2006 NÜFUSU 2011 NÜFUSU PROJEKSİYON / TAHMİNİNÜFUS Lefkoşa Bölgesi Kentsel Toplam Girne Kenti Girne Diğer Kentseller Girne Alt Bölgesi Kentsel Toplam Lefkoşa Girne Kentsel Toplam Mağusa İskele Bölgesi Kentsel Toplam Batı Kuzey Batı Bölgesi Kentsel Toplam KKTC Kentsel Nüfus Toplamı KKTC Kırsal Nüfus Toplamı KKTC Genel Toplam Nüfus Tablo 21: Yılları Arasında Kentsel Bölgelerin Nüfus Değişim Tahmini (3) Plan Stratejisine göre nüfus tahminleri hesaplanırken ise, Lefkoşa ve Girne nüfusu için 2006 ve 2011 yılındaki aynı başlangıç rakamı kullanılmış ve artış hızlarında azalma öngörülerine dayalı olarak düşen ortalama yıllık nüfuş artışı oranı ile nüfus tahmininde bulunulmuştur Yukarda belirtilen yaklaşımlarla toplam 5-10 ve 20 yıllık dönem için tahmini ülke nüfusun ve hanenin Ana Gelişme Merkezi Olan ve Yeni Roller Belirlenmiş Yerleşimlerine (Bknz Bölüm IV Mekânsal Stratejiler, Yerleşimler Syf 18) dağılımı için üç senaryo ve hesaplama yöntemi kullanılmıştır. (1) Planlama Stratejisine dayalı nüfus tahminlerinin yapıldığı ikinci adımda aşağıdaki üç farklı senaryo öngörülmüştür. (a) Birinci senaryoya göre : nüfus tahmin (projeksiyon) döneminin her yılı için, 10 uncu yıla ulaşıncaya kadar, ortalama yıllık nüfus artış oranının bir önceki yılın nüfus artış hızı oranının 30 Lefkoşa olarak Lefkoşa İmar Planının kapsadığı, Lefkoşa - Hamitköy, Haspolat, Gönyeli Kanlıköy ve Alayköy kabul edlmiştir. 31 Gazimağusa kentsel nüfusuna, Belediye Sınırları içinde olan ve tamamen kırsal niteliklere sahip Mutluyaka dahil edilmemiştir. 30

32 %-5 i (eksi %5) olacağı ve böylece 10 yıl içinde, bu iki büyük baskın kentin nüfus artış hızları oranının şimdikinin oranın yarısına düşeceği varsayılmıştır. (10x %-5 = %-50). (b) İkinci ve üçüncü senaryolarda ise: İki büyük kentin yıllık nüfus artış hızlarının, 10 yılda, sırasıyla %40 ve %30 azalacağı varsayılmıştır. (c) mevcut durum aynı şekilde devam etmesi senaryosuna göre yapılan projeksiyonu ile hesaplanan nüfustan, ikinci adımda hesaplanan projeksiyonda elde edilen 2 kentin nüfusunu çıkarılmıştır. Elde edilen bu rakam, ülkenin diğer bölgelerine yönlendirmesi gereken nüfusu vermektedir. (Gazimağusa). Aynı şekilde mevcut durum aynı şekilde devam etmesi projeksiyonunda kullanılan, hanehalkı büyüklüğünü kullanarak, elde edilen bu nüfus hanelere bölünerek, Gazimağusa bölgesinde ihtiyaç duyulacak konut haneleri rakamı elde edilmiştir. (2) Diğer yerlerdeki nüfus artışı ya da düşüşündeki durum ile ilgili olarak, öncelikle, tüm ülkenin nüfus artışına bakılarak ve konut ihtiyacına sahip olan nüfusu hesaplamak için, Girne ve Lefkoşa için mevcut durum aynı şekilde devam etmesi durumu için hesaplanan nüfustan çıkarılmıştır. Bu kalan nüfus ülkenin başka bölgelerine yönlendirilmesi gereken nüfustur. Bu nüfus miktarının diğer İLÇELERE ve PLANLAMA BÖLGELERİNE bölüştürülmüştür. (Bknz Bölüm IV Mekânsal Stratejiler, Ana Mekansal Gelişme Stratejisi, Tablo 3, syf. 10) (3) Bu hesaplama sırasında, kentlerin nüfus artış hızları/büyüme oranlarını gösteren tablo kullanılmıştır. Bu yöntemle böylece artan nüfusun nereye gidebileceği görülebilmektedir. (4) Gelecekteki yeni konut haneleri, sağlanacak ekonomik teşvikler de dikkate alınarak, geçmişteki göç eğilimlerine bağlı olarak büyüme eğiliminin olduğu veya olacağı, planda Ana Gelişme Merkezi Olan ve Yeni Roller Belirlenmiş Yerleşimler olarak öngörülen yerlere bölüştürülmüştur. (Bknz Bölüm IV Mekânsal Stratejiler, Ana Mekansal Gelişme Stratejisi, Tablo 4, syf. 11) (5) Konut hanelerinin yüksek dereceli tarım arazilerine sahip veya akifer üstünde olan veya kıyı, dik yamaçlarda ve benzeri hassas alanlarda olan kentlere dağıtılmaması ilkesi bensimsenmiştir. (6) Yeni turizm kentinde çalışanlar için konut ihtiyaçı ve çoğunlukla da turistlerin konaklama dikkate alınmıştır. Geçiş kasabasında, az miktarda bir büyüme olması öngörülmektedir. Geliştirilmiş altyapıya sahip olacaklarından, ilçe merkezlerine fazladan konut hanesi önerilmiştir. Ancak bu yapılırken tarım arazisi ve akifer nedeniyle Güzelyurt te hassas ve dikkatli davranılmıştır. 3.3 Mevcut Durumun Devamı Halinde Gelecekteki Nüfus Değişimleri ve Tahminleri Birinci Senaryo: yılları arasında 166 yerleşim biriminin yıllık ortalama nüfus artış hızlarının aynen devam etmesi varsayımına dayanmaktadır Bu durumda, Ülke nüfusu 10 yıl sonra 2021 de yaklaşık e 20 yıl sonra de ise e ulaşacağı tahmin edilmiştir. 1978, 2006 yılları arasındaki yaklaşık 28 yıllık dönemde KKTC nüfusun 1.75 katına ulaştığı ( 1996 : ; 2006 : ) dikkate alınırsa, 2034 yılında nüfusun civarında olacağı varsayımı ile görüldüğü gibi in gerçekci bir sonuç olmadığı anlaşılmaktadır KKTC nüfusunun dönemindeki yıllık ortalama artış hızının %2,37 olurken, başta kentsel yerleşimler olmak üzere, yerleşimlerin artış hızları, KKTC ortalamasının üzerinde olan, KKTC ortalaması seviyesinde olan, KKTC ortalamasının altında olan ve nüfusu azalan yerleşmeler olmak üzere farklı artış hızları ile nüfusu artan veya azalan yerleşimler vardır KKTC nin yıllık ortalama artış hızının aynen devam edeceği varsayımı ile yapılan hesaplama sonucunda KKTC nüfusunun yılında ortalama artış hızı 3,56 olarak hesaplanırken, 31

33 yerleşimlerin her birinin dönemindeki artış hızları ile nüfuslarının değişeceği varsayılarak hesaplama sonucunda ise KKTC nüfusu olarak hesaplanmıştır. Iç göç ve dış göçün ülke içi dağılımı ile ilgili veri bulunmaktadır. Kentleşme eğilimleri ile ilgili veriler yetersizdir. Bu nedenle de sağlıklı tahmin yapılamamaktadır Senaryo 1 Senaryo Dönemi aynen devam edecek Nüfus Artış Hızı Doğal Artış Sayım YILLARA GÖRE TAHMİNİ KKTC TOPLAM NÜFUSU , ,37 2,78 3,03 3,29 3,56 Tablo 22: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Nüfus Tahmini (Senaryo 1) İlçeler Sayım De-jure Toplam Nüfus Artış Hızı Lefkoşa , Mağusa , Girne , Güzelyurt , İskele , KKTC Toplam , Tablo 23: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının Aynen Devam Etmesi Halindeki 20 Yıllık Nüfus Tahmin İkinci Senaryo : Bu ikinci senaryoda ise, net göçün azalma eğilimleri ve geleceğe yönelik tahminler dikkate alınarak hesaplama yapılmıştır. Buna göre, 2011 yılına kadar değişen nüfus artış hızlarının değişim tablosunu göz önünde bulundurularak geliştirilen diğer bir senaryoda 2011 den sonra doğal artış sabit kalırken dış göçün azalacağı ve buna bağlı olarak nüfus artış hızının belli oranlarda azalacağı varsayılmıştır. Ülkenin 20 yıl içinde bulunabileceği farklı durumlara göre bu azalma yüzdesi yüksek, orta ve düşük olarak üç farklı oranda belirlenmiştir. Buna göre nüfus artış hızı düşük oranda azalabilecekse KKTC nüfusu en yüksek civarında olacaktır. Nüfus artış hızı orta düzeyde azalacaksa, nüfus yaklaşık ve yüksek oranda azalacaksa da yaklaşık kişi olabileceği tahmin edilmektedir. Yüksek Nüfus (Senaryo 2) Orta Nüfus (Senaryo 3) Düşük Nüfus (Senaryo 4) Yıllar Sayım Sonuçları Tahminler Artış Hızları Yıl Aralığı Artış Hızları Düşüş Oranı - - 4,49% 4,39% 5,62% 7,50% Ortalama Artış Hızı - 2,37 2,65 2,75 2,80 2,77 KKTC Toplam Nüfus Artış Hızları Düşüş Oranları - - 5,31% 5,37% 7,59% 11,02% Ortalama Artış Hızı - 2,37 2,63 2,69 2,68 2,55 KKTC Toplam Nüfus Artış Hızlarının Düşüş Oranları - - 9,03% 7,44% 10,67% 10,59% Ortalama Artış Hızı - 2,37 2,52 2,52 2,41 2,30 KKTC Toplam Nüfus Tablo 24: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Nüfus Tahminleri 32

34 KKTC Nüfus Artış Hızları 2,8 2,6 2,4 2,2 Yüksek Orta Düşük Senary o Yıllar Grafik 22: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının 2011 den Sonra Yüksek, Orta Ve Düşük Oranlarda Azalmasına Bağlı Değişen, Nüfus Artış Hızlarının Karşılaştırması Sayım Sonucuna Göre Tahmini Nüfuslar Yüksek Nüfus KKTC Toplam Nüfus Artış Hızı Düşme Oranı ,49% 4,39% 5,62% 7,50% Artış Hızı - - 2,37 2,65 2,75 2,80 2,77 Lefkoşa İlçesi Artış Hızı - - 2,80 3,08 3,18 3,23 3,19 Mağusa İlçesi Artış Hızı - - 1,85 1,89 1,88 1,84 1,77 Girne İçesi Artış Hızı - - 3,87 3,91 3,86 3,75 3,56 Güzelyurt İçesi Artış Hızı - - 0,58 0,93 0,58 0,58 0,58 İskele İçesi Artış Hızı - - 1,06 1,28 1,39 1,49 1,57 Tablo 25: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının 2011 den Sonra Düşük Oranda Azalmasına Bağlı 20 Yıllık Nüfus Tahminive Nüfus Artış Hızları Senary o Yıllar Sayım Sonucuna Göre Tahmini Nüfuslar KKTC Toplam Nüfus Artış Hızı Düşme Oranı ,31% 5,37% 7,59% 11,02% Orta Nüfus Artış Hızı - - 2,37 2,63 2,69 2,68 2,55 Lefkoşa İlçesi Artış Hızı 2,80 3,05 3,12 3,10 2,94 Mağusa İlçesi Artış Hızı 1,85 1,88 1,85 1,78 1,64 Girne İçesi Artış Hızı 3,87 3,88 3,79 3,60 3,29 Güzelyurt İçesi Artış Hızı 0,58 0,92 1,11 1,29 1,40 İskele İçesi Artış Hızı 1,06 1,27 1,37 1,43 1,44 Tablo 26: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının 2011 den Sonra Orta Oranda Azalmasına Bağlı 20 Yıllık Nüfus Tahminive Nüfus Artış Hızları 33

35 Senary o Yıllar Sayım Sonucuna Göre Tahmini Nüfuslar KKTC Toplam Nüfus Düşük Nüfus Artış Hızı Düşme Oranı ,03% 7,44% 10,67% 10,59% Artış Hızı - - 2,37 2,52 2,52 2,41 2,30 Lefkoşa İlçesi Artış Hızı 2,80 2,93 2,92 2,79 2,65 Mağusa İlçesi Artış Hızı 1,85 1,80 1,73 1,61 1,49 Girne İçesi Artış Hızı 3,87 3,73 3,56 3,27 2,99 Güzelyurt İçesi Artış Hızı 0,58 0,87 1,02 1,12 1,21 İskele İçesi Artış Hızı 1,06 1,22 1,27 1,28 1,28 Tablo 27: Yılları Arasındaki Nüfus Artış Hızının 2011 den Sonra Yüksek Oranda Azalmasına Bağlı 20 Yıllık Nüfus Tahminive Nüfus Artış Hızları KKTC toplam nüfusu, Devlet Planlama Örgütü tarafından yapılan projeksiyona 32 göre 2021 yılında, , yılında ise olarak tahmin edilmektedir. Yıllar Nüfus Öğrenci Nüfus KKTC Toplam Nüfus Tablo 28 : DPÖ tarafından yapılan Nüfus Projeksiyonu Sonuçlarına Göre Gelecekteki KKTC Nufusu Tahminleri Tüm hesaplamalar ve tahminler karşılaştırıldığında, KKTC nüfusunun artış içinde olduğu, bügun için gelecek ile ilgili öngörülebilir en iyimser ve en kötümser senaryolata bağlı olarak, ülkenin kendi doğal artışı dışında, iş, istihdam olanaklarının düzeyi çekiciliği, bölge ülkelerindeki ekonomik gelişme ve siyasi istikrara bağlı olarak ülkenin alacağı göç, öğrenci hareketleri, ve turist sayısı ile orantılı olarak artış göstereceği anlaşılmaktadır. 32 Tasarı ÜFP nın Bakanlar Kurulu tarafından Planlama Makamına Geri gönderilmesinden sonra Kıbrıs Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB)Hakemliğinde yürülmüş çalışmalar kapsamında hazırlanmış, resmi olarak yayınlanmamış Raporda yer alan Nüfus Projeksiyonları ile ilgili Bölüm - Şubat 2015 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde 15 Aralık 1996, 30 Nisan 2006 ve 4 Aralık 2011 tarihlerinde, DE-FACTO yöntemle nüfus sayımları yapılarak, o dönemde ülkede bulunan kişilerin özellikleri tespit edilmeye çalışılmış, sonuçlar ise DE-FACTO ve DEJURE olarak hesaplanmıştır Yılında yapılan Nüfus Sayımının ardından tablolaştırılmış sonuçlar açıklanmış başlanmış ve Nüfus Projeksiyonları için gerekli verilerin de belirlenmesi ile Nüfus Projeksiyonlarının hesaplanmasına başlanmıştır. Bunun için; PADIS INT isimli paket program ile çalışmalar yapılarak önce nüfus 2006 yılından 2011 yılına getirilmiş, bu yıllardaki sayımlardan gelen göstergeler ve ara yıllardaki göstergeler değerlendirilerek, ileriye dönük olarak ülke Nüfusu Projekte edilmiştir. Projeksiyonlar için çalışmalar yapılırken, İç İşleri Bakanlığı İdari Kayıtları, İstatistik Yıllıkları ve Üniversitelerden gelen ve Milli eğitim Bakanlığı tarafından açıklanan öğrenci sayıları yerel olarak kullanılan kaynaklar olmuştur. Uluslararası kaynak olarak ise UN WPP, Eurostat Fertility/ Mortality Indicators gibi yayınlanmış verilerden faydalanılmıştır. Ankara TÜİKden teknik destek alınarak çalışmalar yapılmıştır. 34

36 Senaryo 1 Senaryo2 Senaryo 3 Senaryo 4 Grafik 23: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Nüfus Tahminlerinin Karşılaştırılması Tüm bu hesaplamalar sonucunda: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin toplam nüfusunun, 2021 yılına kadar olan önümüzdeki 7 yıllık dönem içinde, ile arasında, yılına kadar olan dönem sonunda ise arasında olacağı tahmin edilmektedir. Mevcut durumun devamı halinde, KKTC nüfusunun, 2021 yılında, % 72 sinin kentsel yerleşimlerde ve % 28 nin kırsal yerleşimlerde, yılında ise, % 74 nün kentsel yerleşimlerde ve % 26 sının kırsal yerleşimlerde olacağı tahmin edilmektedir. ( Tablo 31) Bu toplam nüfusun ülke içinde nasıl dağılacağı ÜFP Planın stratejisine etkin bir şekilde uygulanmasına bağlı olacaktır. (Plan Stratejisine göre, ülke nüfusun gelecekte ülke içinde dağılımı tahminleri için bknz Bölüm IV Mekansal Strateji ) Sonuç olarak yapılan tüm projeksiyonlar 20 yıllık değişimleri gösteriyor olsa da, 10 yıldan sonra standart sapmanın yükselebileceği göz önünde bulundurularak, plan 5 inci yılda kontrol edilecek ve 10 uncu yılda gidişata göre gerekli ayarlamalar yapılacaktır. 35

37 Tablo 29: Mevcut Durumun Devam Etmesi Durumunda, Net Göçün Orta Düzeyde Azalacağı Senaryosuna Göre Plan Dönemi Sonuna Kadar Ülke Nüfusunun İlçelere, Belediyelere Dağılımı 33 NO İLÇESİ BELEDİYESİ YERLEŞİM BİRİMİ LEFKOŞA LEFKOŞA LEFKOŞA SAYIM SONUCUNA GÖRE NÜFUSLAR PROJEKSİYON/ TAHMİNİ NÜFUS LEFKOŞA MERKEZ LEFKOŞA Bağlı Yerleşimler (Hamitköy Haspolat ) Lefkoşa Belediyesi Toplam GÖNYELİ MERKEZ GÖNYELİ Bağlı Yerleşimler ( Kanlıköy) Gönyeli Belediyesi Toplam ALAYKÖY ALAYKÖY MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Yılmazköy, Türkeli ) Alayköy Belediyesi Toplam DEĞİRMENLİK Bağlı Yerleşimler ( Balıkesir, Minareliköy, Cihangir, LEFKOŞA DEĞİRMENLİK Gaziköy, Düzova, Dilekkaya, Meriç, Demirhan, Yeniceköy, Kırıkkale, Kırklar, Yiğitler, Kalavaç, Gökhan, Erdemli, Çukurova) Değirmenlik Belediyesi Toplam LEFKOŞA AKINCILAR AKINCILAR LEFKOŞA İLÇESİ TOPLAM GAZİMAĞUSA MERKEZ GAZİMAĞUSA GAZİMAĞUSA Bağlı Yerleşim ( Mutluyaka) Gazimağusa Belediyesi Toplam GAZİMAĞUSA AKDOĞAN AKDOĞAN BEYARMUDU MERKEZ GAZİMAĞUSA BEYARMUDU Bağlı Yerleşimler ( Güvercinlik, Türkmenköy, Çayönü, İncirli) GAZİMAĞUSA GAZİMAĞUSA Beyarmudu Belediyesi Toplam GEÇİTKALE GEÇİTKALE MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Sütlüce, Nergisli, Çınarlı, Mallıdağ, Çamlıca, Yamaçköy) Geçitkale Belediyesi Toplam İNÖNÜ İNÖNÜ MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Döryol, Korkuteli, Pile, Pirhan) İnonü Belediyesi Toplam Kaynak : 2001 Dönemi Nüfus Tahminleri, 1996, 2006 ve 2011 Resmi Sayım Sonuçları, Net Göç Verileri ve Üniversite Öğrencileri verileri Kullanılarak, ÜFP çerçevesinde geliştirilen senaryolar göre hesaplanmıştır. 36

38 SAYIM SONUCUNA GÖRE NÜFUSLAR PROJEKSİYON/ TAHMİNİ NÜFUS NO İLÇESİ BELEDİYESİ YERLEŞİM BİRİMİ PAŞAKÖY MERKEZ PAŞAKÖY GAZİMAĞUSA Bağlı Yerleşimler ( Ulukışla, Aslanköy, Kurudere ) GAZİMAĞUSA Paşaköy Belediyesi Toplam SERDARLI SERDARLI MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Görneç, Gönendere, Pınarlı, Tirmen, Ergenekon) Serdarlı Belediyesi Toplam GAZİMAĞUSA TATLISU TATLISU VADİLİ MERKEZ GAZİMAĞUSA VADİLİ Bağlı Yerleşim ( Turunçlu ) GAZİMAĞUSA Vadili Belediyesi Toplam YENİBOĞAZİÇİ YENİBOĞAZİÇİ MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Mormenekşe, Alaniçi, Akova, Yıldırım Şehitler ) Yeniboğaziçi Belediyesi Toplam GAZİMAĞUSA İLÇESİ TOPLAM GİRNE GİRNE GİRNE ALSANCAK ALSANCAK MERKEZ Bağlı Yerleşimler Alsancak Belediyesi Toplam ÇATALKÖY MERKEZ ÇATALKÖY Bağlı Yerleşim (Arapköy) Çatalköy Belediyesi Toplam DİKMEN DİKMEN MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Boğazköy, Taşkent, Dağyolu, Pınarbaşı, Ağırdağ, Göçeri, Güngör, Kömürcü, Şİrinevler, Akçiçek ) Dikmen Belediyesi Toplam GİRNE GİRNE ESENTEPE ESENTEPE MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Bahçeli, Karaağaç, Beşparmak) Esentepe Belediyesi Toplam GİRNE GİRNE MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Ozanköy, Beylerbeyi, Karmi) Girne Belediyesi Toplam GİRNE LAPTA LAPTA MERKEZ

39 NO İLÇESİ BELEDİYESİ YERLEŞİM BİRİMİ 21. Bağlı Yerleşimler ( Karşıyaka, Çamlıbel, Tepebaşı, Akdeniz, Kozan, KIlıçaslan, Geçitköy, Koruçam, Hisarköy, Kayalar, Sadrazamköy, Karpaşa, Alemdağ, Özhan) SAYIM SONUCUNA GÖRE NÜFUSLAR PROJEKSİYON/ TAHMİNİ NÜFUS Lapta Belediyesi Toplam GİRNE İLÇESİ TOPLAM GÜZELYURT GÜZELYURT GÜZELYURT GÜZELYURT MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Kalkanlı, Aydınköy,Akçay,zümrütköy,Serhatköy, Mevlevi, Gayretköy, Yuvacık, Şahinler) Güzelyurt Belediyesi Toplam LEFKE LEFKE MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Doğancı, Gaziveren, Yeşilırmak, Çamlıköy, Taşpınar ) Lefke Belediyesi Toplam GÜZELYURT İLÇESİ TOPLAM İSKELE İSKELE İSKELE İSKELE İSKELE BÜYÜKKONUK BÜYÜKKONUK MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Yedikonuk, Kaplıca, Tuzluca, Kilitkaya, Mersinlik, Sazlıköy, Zeybekköy, Kantara ) Büyükkkonuk Belediyesi Toplam DİPKARPAZ DİPKARPAZ MERKEZ Bağlı Yerleşim (Kaleburnu) Dipkarpaz Belediyesi Toplam İSKELE İSKELE MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Ötüken, Aygün, Kuzucuk, Boğaziçi,Ardahan, Yarköy, Topcuköy, Altınova, Ergazi, Ağıllar, Sınırüstü, Turnalar, Kurtuluş, İskele Belediyesi Toplam MEHMETÇİK MEHMETÇİK MERKEZ Bağlı Yerleşimler ( Kumyalı, Bafra, Çayırova, Pamuklu, Balalan) Mehmetcik Belediyesi Toplam YENİERENKÖY YENİERENKÖY MERKEZ Bağlı Yerleşimler Yenierenköy Belediyesi Toplam İSKELE İLÇESİ TOPLAM KKTC TOPLAM

40 Tablo 30: Mevcut Durumun Devam Etmesı Durumunda, Net Göçün Orta Düzeyde Azalacağı Senaryosuna Göre Plan Dönemi Sonuna Kadar Kentsel ve Kırsal Nüfusun Planlama Bölgelerine Dağılımı KENTSEL GELİŞME BÖLGELERİ NO LEFKOŞA GİRNE BÖLGESİ MAĞUSA İSKELE BÖLGESİ KIRSAL GELİŞ ME BÖLGE BATI KUZEY LERİ BATI BÖLGE Sİ BÖLGELER VE YERLEŞİMLER SAYIM SONUCUNA GÖRE NÜFUSLAR PROJEKSİYON / TAHMİNİNÜFUS Lefkoşa Gönyeli Alayköy Lefkoşa Alt Bölgesi Kentsel Nüfus Toplamı Lefkoşa Alt Bölgesi Kırsal Nüfus Toplamı Lefkoşa Alt Bölgesi Girne Lapta Alsancak Çatalköy Girne Alt Bölgesi Kentsel Nüfus Toplamı Girne Alt Bölgesi Kırsal Nüfus Toplamı Girne Alt Bölgesi Toplamı LEFKOŞA GİRNE KENTSEL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM Gazimağusa Kentsel Nüfus Toplamı İskele Kentsel Nüfus Toplamı Gazimağusa- İskele Kentsel Nüfus Toplamı Gazimağusa Kırsal Nüfus Toplamı MAĞUSA İSKELE KENTSEL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM Güzelyurt Kentsel Nüfus Toplamı Lefke Kentsel Nüfus Toplamı Lefkoşa, Hamitköy, Haspolat dahil 35 Gönyeli, Kanlıköy dahil 36 Sadece,Lefkoşa İmar Planı Alanı içinde olan Alayköy, bağlı köyleri Batı- Kuzeybatı Kırsal Gelişme Bölgesi politikaları kapsamındadır. 37 Ozanköy, Beylerbeyi, Karmı dahil Girne Belediye Sınırlarının tümü 38 Lapta ve Karşıyaka. Bağlı diğer köyler, Batı Kuzeybatı Kırsal Gelişme Bölgesi politikaları kapsamındadır 39 Malatya, Ilgaz ve Yeşiltepe haric Alsancak Beledyesi sınırlarının tümü 40 Kentsel nüfus kıstasında sadece Çatalköy dahil, bağlı köy Arapköy kırsal nüfus kapsamındadır. 39

41 NO KARPAZ TATLISU BÖLGESİ MESARYA BÖLGESİ BÖLGELER VE YERLEŞİMLER SAYIM SONUCUNA GÖRE NÜFUSLAR PROJEKSİYON / TAHMİNİNÜFUS Batı- Kuzeybatı Kentsel Nüfus Toplamı Batı - Kuzey Batı Kırsal Nüfus Toplamı BATI KUZEY BATI KIRSAL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM Tatlısu Belediyesi Toplamı Büyükkonuk Belediyesi Toplam Dipkarpaz Belediyesi İskele Belediyesi Toplam Mehmetcik Belediyesi Toplam Yenierenköy Belediyesi Toplam KARPAZ TATLISU KIRSAL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM Değirmenlik Belediyesi Toplam Akıncılar Belediyesi Toplamı Akdoğan Belediyesi Toplamı Beyarmudu Belediyesi Toplam Geçitkale Beledyesi Toplam İnönü Belediyesi Toplam Paşaköy Belediyesi Toplam Serdarlı Belediyesi Vadili Belediyesi Toplam Yeniboğaziçi Belediyesi Kırsal Toplam MESARYA KIRSAL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM KKTC KENTSEL NÜFUSU KKTC KIRSAL NÜFUSU KKTC TOPLAM Tüm Karpaz Tatlısu Bölgesi kırsal nüfus kapsamındadır. 42 Tüm Mesarya Bölgesi kırsal nüfus kapsamındadır. 40

42 Tablo 31: Mevcut Durumun Devam Etmesı Durumunda, Net Göçün Orta Düzeyde Azalacağı Senaryosuna Göre Plan Dönemi Sonuna Kadar Kentsel ve Kırsal Nüfusun Planlama Bölgelerine Yüzdelik Dağılımı SAYIM SONUCU NÜFUS PROJEKSİYON / TAHMİNİ NÜFUS NO BÖLGELER VE YERLEŞİMLER Kişi % Kişi % Kişi % Kişi % Kişi % Kişi % Kişi % Lefkoşa Alt Bölgesi Kentsel Nüfus Toplamı , , , , , , ,46 Lefkoşa Alt Bölgesi Kırsal Nüfus Toplamı , , , , , , ,54 Lefkoşa Alt Bölgesi , , , , , , ,00 Girne Alt Bölgesi Kentsel Nüfus Toplamı , , , , , , ,58 KENTSEL GELİŞME BÖLGELERİ Girne Alt Bölgesi Kırsal Nüfus Toplamı , , , , , , ,42 Girne Alt Bölgesi Toplamı , , , , , , ,00 Lefkoşa Girne Bölgesi Kentsel Nüfus Toplamı , , , , , , ,34 Lefkoşa Girne Bölgesi Kırsal Nüfus Toplamı , , , , , , ,66 LEFKOŞA GİRNE KENTSEL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM , , , , , , ,00 Gazimağusa- İskele Kentsel Nüfus Toplamı , , , , , , ,49 Gazimağusa Kırsal Nüfus Toplamı , , , , , , ,51 MAĞUSA İSKELE KENTSEL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM , , , , , , ,00 KIRSAL GELİŞME BÖLGELERİ BÖLGELERİ Batı- Kuzeybatı Kentsel Nüfus Toplamı , , , , , , ,71 Batı - Kuzey Batı Kırsal Nüfus Toplamı , , , , , , ,29 BATI KUZEY BATI KIRSAL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM , , , , , , ,00 KARPAZ TATLISU KIRSAL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM , , , , , , ,00 MESARYA KIRSAL GELİŞME BÖLGESİ TOPLAM , , , , , , ,00 KKTC KENTSEL NÜFUSU , , , , , , ,06 KKTC KIRSAL NÜFUSU , , , , , , ,95 KKTC TOPLAM , , , , , , ,00 41

43 4. Yapılaşma Deseni KKTC nin 3242 km 2 olan toplam alanın yaklaşık %4,6 ini oluşturan yaklaşık 150 km 2 lik alanı yapılaşmış alanlardan oluşmaktadır Özellikle arazi değerlerinin düşük olduğu dış bölgelerde, zamanından önce açılan arsalar, planlama kontrolünde olmayan alanlarda yürürlükteki Fasıl 96 Yollar ve Binaları Düzenleme yasası uyarınca yolu ve suyu olan her parsele parselasyon ve inşaat izni verilmesi, sahile yakın olma isteği ve yeterli yol konusunda yasal mevzuatta belirlenen standartların dışına çıkılması gelişmelerin yaygın, parçalı, yollar ve kıyılar boyunca lineer bir şekilde oluşmasına yol açmıştır Kentleşme maliyetini artırıcı, doğal çevreyi tahrip eden, otomobil bağımlı, dağınık, parçacı, yaygın ve yollar boyu yapılaşma eğilimi tüm yerleşim birimlerinin özellikle de kentsel bölgelerin ana gelişme desenidir Arazi kullanım dağılımının yerleşim alanları dışında kalan inşaata yönelik tüm faaliyetlerini kapsayan yapılaşma desenin ekonomik, sosyal ve çevresel açıdan sürdürülebilir olması için öncelikle yerleşim alanlarının planlanması ardından tüm arazi kullanım dağılımının yeniden gözden geçirilmesine ihtiyaç vardır. Ülkesel Fizik Plan bu konuda referans oluşturacaktır. Bölgeler Yüzölçümü (Km 2 ) (Km 2 ) Yapılaşmış Alan Ülke İçindeki Oranı % Bölge İçindeki Oranı % Erenköy LEFKOŞA - GİRNE ,67 11, Lefkoşa Alt Bölgesi , Girne Alt Bölgesi , MAĞUSA ,24 Kentsel Bölgeler Toplam ,67 11,76 GÜZELYURT ,00 2,47 MESARYA ,33 2,28 KARPAZ ,18 Kırsal Bölgeler Toplam , KKTC ,00 4,63 Tablo 32: Planlama Bölgelerine Göre Yapılaşmış Alanların Dağılımı 43 Yapılaşma Deseni; yerleşimler ve bunların dışında kalan sanayi bölgeleri, üniversite kampüsleri gibi ekonomik ve sosyal altyapı ile, kanalizasyon arıtma tesisleri v.b teknik altyapıya yönelik tüm inşaat faaliyetlerinin ve parselasyonların tamamını içermektedir. Yerleşim : İnsanların yaşadığı, çalıştığı, hizmetlere eriştiği kısaca yaşamını sürdürdüğü mekanların bütününe yerleşim alanı adı verilir. 42

44 Yapılaşma Deseni 43 Harita 5: Yapılaşma Deseni 43

45 5. Mevcut Durumun Devamı Eğilimlerinin Sosyo-Ekonomik, Çevresel ve Mekansal Etkileri 5.1 Sosyo-Ekonomik Eğilimler Mevcut durum aynı şekilde devam etmesi durumunda, ekonomik büyümenin olacağı ancak ekonomik kalkınmanın gerçekleşmeyeceği tahmin edilmektedir. Gelir dağılımının bozulacağı, orta sınıfta daralma yaşanacağı, zengin ve fakir arasındaki uçurumun artacağı düşünülmektedir. Bu durum, sosyal sorunların artmasına, bölgeler arası ekonomik, soyo-kültürel farklılıkların derinleşmesine neden olacaktır Eğitim sektörünün sanayi ve hizmetler sektörleri ile işbirliği içinde olmamasından dolayı işsizliğin daha da artacağı öngörülmektedir. İş bulma sıkıntısı yaşayacak nitelikli işgücünün bir kısmının Türkiye ye veya Avrupa ya göç etme ihtimali yüksektir. Kalifiye olmayan işgücüne ihtiyaç duyan sektörlerdeki (örneğin turizm ve inşaat) talebi karşılamak için Türkiye den göçün devam edeceği tahmin edilmektedir. İçe ve dışa göçün yeterince kontrol edilmemesi halinde sosyal sorunların artma olasılığı yüksektir Yapılan nüfus değişim çalışmaları kentsel alanlarda (Lefkoşa, Girne, Gazimağusa) yoğun bir nüfus artışı yaşanırken, bazı kırsal alanlarda (Yeni Erenköy, Dip Karpaz, Serdarlı) nüfus kaybı yaşandığını göstermektedir. Bölgeler arasında nüfus farklılıkları hem kentsel hem de kırsal alanlar açısından olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Kentsel alanlarda nüfus yoğunluğundan dolayı eğitim, sağlık hizmetleri ve fiziksel altyapı kapasitelerinin üzerinde kullanılırken, kırsal alanlarda nüfus kaybından dolayı bu hizmetler kapanma riski altındadır. Ayrıca kentsel alanlarda artan nüfusun konut ihtiyacını karşılamak için yeşil alanlar üzerinde yapılaşma baskısının artacağı tahmin edilmektedir. 5.2 Çevresel Eğilimler Kıyıladaki Eğilimler Kıyılar bir çok tehdit altındadır. KKTC de turizm sektörü büyük ölçüde kıyılarda yoğunlaşmıştır. Ayrıca özellikle Girne bölgesi sahillerinde, yoğun yapılaşma ve şerit gelişim sözkonusudur. Altyapı yetersizliği, kıyı bölgeleri ile verimli tarım topraklarının ve hassas alanların dağınık, düzensiz ve yoğun yapılaşma ve ikinci konut alanlarıyla betonlaşması gibi faktörler ekosistemdeki dengeleri bozmanın yanısıra görsel kirlilikte oluşturmakta, dolayısıyla turizm potansiyelini oluşturan değerlerin yavaş yavaş ortadan kalkmasına neden olmaktadır. Kentleşme ve turizm yatırımlarının kıyı ve ormalık alanlara kayması sonucu kuşların yaşam alanları daralmakta, erozyon ve çölleşme sonucu yiyecek ve su bulamayan kuş türleri tükenme tehlikesi altına girmektedir Kıyılardaki yapılaşma alanlarında kanalizasyon ve arıtma sistemlerinin bulunmaması, turistik tesislerde yeterince paket arıtma olmaması veya tam olarak çalışmaması da kıyı şeridinin ve denizlerin kirlenmesine neden olmaktadır. Faaliyetlerine 1974 yılında son veren Lefke deki Kıbrıs Maden Şirketi CMC nin geride bıraktığı maden alanlarındaki maden atıkları, birikintileri yağmur suları ile denize akarak kıyı şeridini ve denizi kirletirken, her yıl bu yolla denize akan maden atıkları tonlala ifade edilmektedir. Kuzey sahiller özellikle yabancı ülkelere ait gemilerden boşaltılan katı ve sıvı atıklardan kaynaklanan ve bunların buralarda birikmesinden kaynaklanan çevre kirliliği olduğu bilinmektedir. Plastik cisimler, petrol, motor yağları, deterjan ve tıbbi malzemeler bunlar arasındadır. 44 Ekonomik Focus Grup toplantı sonuçları 44

46 5.2.2 Dağlardaki Eğilimler Taşocağı işletmeciliğinin yapıldığı yerlerde dağlar kazılarak tahrip edilmekte ve üzerindeki florafaunanın yok olmasına neden olmaktadır. Taşocakları hava, toprak, su, atık, görsel ve gürültü kirliliğine neden olmaktadır. Ruhsatlı olarak 68 taşocağı bulunmakta; bunlardan 54 ü faal olarak çalışır durumdadır. Özellikle birçoğu Lefkoşa dan da görünebilen ve dağları kemirmeye devam eden kırma kum-çakıl ocaklarının sayısı ise 18 dir. Bu da toplam ocakların %33 ünü oluşturmaktadır. Sözkonusu 18 ocaktaki kurulu kapasite bin ton/gün olup, fiilen günde 2008 rakamıyla 12 bin ton (yaklaşık 400 kamyon) kırma kum çakıl üretildiği ifade edilmektedir. Bu sayının yıllar geçtikçe artacağı ve doğadaki tahribatın geri dönülmez bir şekilde büyüyeceğine dikkat çekilmektedir Taş ve alçı ocağı işletmeciliği yapıldığı zaman ortaya gürültü ve toz kirliliği çıkmakta, özellikle toz kirliliği çevredeki ağaçların üzerine birikmekte ve ağaçların fotosentezini önleyip ağaçları öldürmekte ve bunun ziraat için öldürücü tesiri olmaktadır. İnsan sağlığı açısından da büyük tehlike oluşturmaktadır. Gürültü de bütün yaban hayatını korkutup kaçırtmakta ve bölgede doğa hayatını sona erdirmektedir. Yanlış arazi kullanımı, aşırı hayvan otlatılması, bitki örtüsünün tahribi, topoğrafik ve jeolojik yapı ve iklim faktörü gibi sebeplerle oluşan erozyon çevreye ciddi zararlar vermektedir Ana kayası kalkerden oluşan Beşparmak dağlarının özellikle güney yamaçlarında toprak aşağılara taşınmış, kayalar tamamen açığa çıkmıştır. Kontrolsüz yapılaşma da dağlar için tehdit oluşturmaktadır. Yapılaşmaya açılması için dağların kazılarak doğal yapısının bozulması (traşlanması), hem üzerindeki flora-faunayı yok etmekte, hem de görsel kirlilik oluşturmaktadır Ormanlardaki Eğilimler Koruma altındaki orman arazisi hektar olmakta ve buralarda inşaat ve ağaç kesimine izin verilmemektedir yılından bugüne değin 148 hektarlık orman arazisi Bafra Turizm Alanı na, 1997 de 42 hektar, 2009 yılında 461 hektar ve 2010 yılında da 10,17 hektar orman arazisi üniversitelere kiralanmıştır. Toplamda hektar (yaklaşık %1) orman arazisi Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm alanı ve üniversite alanı olarak ayrılmış olup bu alanlar orman niteliğini ve yerel flora ve fauna için gerekli olan habitat ve iklim değişikliklerine karşı koymak için önemli bir unsur olma statüsünü kaybetmişlerdir. Bu alanlar orman arazisinin yaklaşık %1 I gibi az bir oranda olmasına karşın, orman alanlarının sahip olduğu değerlerden dolayı önemli olmaktadır Ayrıca kontrolsüz yapılaşma da ormanlar için tehdit oluşturmaktadır. Tüm bu olumsuz etkiler, küresel ısınmanın yavaşlatılmasına olanak sağlayarak iklimi etkilemesi açısından önemli bir rol oynayan ve yerel ve bölgesel yağışın düzenlenmesine yardımcı olar orman alanlarının giderek azalmasına neden olmaktadır Tarımsal arazilerde Gelişme Eğilimleri Tarımsal kullanım açısından ve 4. sınıf tarımsal araziler özellikle Annan planından sonra yapılaşmanın baskısı altında kalmıştır. Yapılaşma tarafından baskı altında kalan 1. sınıf tarımsal alanlar Lefkoşa ilçesinde; Kanlıköy, Girne ilçesinde; Karşıyaka, Lapta, Zeytinlik, Edremit, Alsancak, Doğanköy, Ozanköy, Esentepe, Mağusa ilçesinde Tatlısu ve Güzelyurt ilçesinde Güzelyurt ve Zümrütköy dür. Yapılaşma tarafından baskı altında kalan 2. sınıf tarımsal araziler ise Lefkoşa ilçesinde; Haspolat, Cihangir, Gönyeli, Girne ilçesinde; Aşağı Dikmen, Boğazköy, Dağyolu, Güzelyurt ilçesinde Gemikonağı, Lefke, Taşpınar ve İskele ilçesinde; İskele ve Boğaz dır. 45 DPÖ 2008 Yılı Makroekonomik ve Sektörel Gelişmeler Haziran (Kıbrıs Ağaçlandırma, Erozyonla Mücadele ve Doğal Varlıkların Korunması Vakfı (KEMA) ÜFP ÇEVRE Sektörel Durum Raporu 45

47 5.2.5 Akiferdeki Eğilimler Akiferlerdeki suyun tüketimi artmıştır, bu da beslenme boşalım dengesizliği oluşturmuştur ve bu nedenle Güzelyurt gibi denize yakın bölgelerdeki akiferlerde tuzlanma yaşanmaktadır. Bugün K.K.T.C. nin toplam su tüketiminin % 50 si Güzelyurt akiferinden sağlanmaktadır. Güzelyurt Akiferi Güzelyurt bölgesindeki tüm yerleşim yerleri, o bölgedeki tarım alanları, Lefkoşa ve Gazi Mağusa nın su ihtiyacınının büyük bir kısmını karşılamaktadır. Bu da Güzelyurt Akiferi üzerinde baskı yaratmakta ve aşırı su çekimi sonucunda tuzlanma ve akifer kapasitesinin azalmasına neden olmaktadır Akiferde meydana gelen bu değişiklikler sonucunda tarımsal üretim miktarı azalmakta (portakal üretimini ve diğer tahıl ürünleri) ve içme ve kullanma suyu kalitesi de bozulmaktadır. Günümüzde Güzelyurt akiferi Lefkoşa ve Gazimağusa kentlerinin içme ve kullanma suyunun büyük bir kısmını sağlamaktadır Su Tüketim Eğilmleri Su tüketimi miktarının 2011 yılında 2010 yılı su tüketim miktarına göre yaklaşık ortalama % 2.2 oranında artış göstereceği tahmin edilmektedir yılında, eldeki verilere göre evsel, kamu, üniversite, ticaret, inşaat ve sanayi sektörlerinde su tüketimi miktarında % 2 lik bir artış olacağı tahmin edilmektedir. Turizm sektöründe bu artışın %3 ve yurtdışından gelen öğrencilerin meydana getirdiği su tüketiminde de yaklaşık %10 oranında bir artış olacağı ve bu artışın devam edeceği tahmin edilmektedir. SEKTÖRLER Birim Tahmini Artış Evsel M3/yıl ,80% Yurt dışından gelen öğrenci M3/yıl ,80% Turizm M3/yıl % Kamu + Üniversite M3/yıl % Ticari,İnşaat,Sanayi M3/yıl % Asker ve Geçici İşçiler M3/yıl % TOPLAM M3/yıl % 2.2 Tablo 33: Sektörlere Göre Su Tüketimi Su Kalitesindeki Eğilimler Mevcut içme ve kullanma suyu kalitesinin bozulmadan korunması yaşamsal faaliyetlerin devamlılığının sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır. Yeraltı su kaynaklarından kaynağın beslenme miktarının üzerinde yeraltı suyu çekimi yapılması, akiferlerin üzerinde yer alan yerleşim alanlarında atık su toplama ve arıtma sistemlerinin bulunmaması, sanayi ve turizm faaliyetleri sonucunda meydana gelen atık suyun ön arıtma yapılmadan doğal çevreye gelişigüzel boşaltılması, tarımda verimi artırmaya ve zararlılarla mücadeleye yönelik yapılan çalışmalarda kullanılan aşırı pestisit ile suni gübre kullanımı günümüzde su ihtiyacının tamamının karşılanmasında kullanılan akiferlerde ciddi kirlenme ve su kalitesinin bozulmasına yönelik sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır Yeraltı suyunu beslemek amacıyle inşa edilen göletleride de toprak erezyonu sonucunda toprak dolması, zemininin zamanla geçirimsiz hale gelmesi ve iklim koşullarının da etkisi ile buharlaşma miktarındaki artışa da bağlı olarak göletlerde biriken ve kullanılamayan suda da tuzlanma meydana gelmekte ve suyun kalitesi bozulmaktadır Deniz Suyu Kalitesindeki Eğilimler Deniz suyu kalitesi ölçümleri tüm denizlerimizi kapsayacak şekilde yapılmamaktadır. Belirlenen muhtemel kirlilik noktaları ve koliforum bakteri miktarı ile ilgili ölçümler yapılmaktadır. Diğer kirlilik çeşitleri ile ilgili değerler bilinmemektedir. 46

48 Genelde belirlenen kirlilik nedeni kanalizasyon sistemlerindeki sorunlardan dolayı sıvı atıkların denize boşaltılması sonucunda ortaya çıkmaktadır yıllarına ait değerlere bakıldığı zaman yıl içerisinde bu değerlerde artış ve azalmalar olduğu görülmektedir. Daha detaylı bilgi ilgili sektör raporundan alınabilir Hava Kalitesindeki Eğilimler Hava kirliliği havanın içinde bulunan ve solunum yollarında rahatsızlıklara yol açabilecek etkiye sahip Parteküler madde (PM10) oluşturmaktadır. Ülkemizde yapılan ölçümlerde bazı ölçüm istasyonlarında söz konusu değerlerin AB normlarında kabul gören limit değerlerin (40 ug/m3) üzerinde olduğu belirlenmiştir. Ancak Lefkoşa daki trafik istasyonunda ölçülen yılları arası ölçüm sonuçlarına bakıldığı zaman yıllar itibarıyle kirlilik miktarında azalma olduğu görülmektedir Hava Kirliliği Ölçüm çalışması sonuçlarına göre, PM10 değeri seviyesinin yalnızca %10 luk kısmının trafik araçları egzoslarından kaynaklandığı belirlenmiştir. Kirlilik miktarının büyük bir kısmının, yol tozu, inşaat tozu ve açıkta ateş yakılması gibi insan kaynaklı nedenlere bağlı olduğu tespit edilmiştir Özel Çevre Koruma Bölgelerindeki Eğilimler Özel Çevre Koruma Bölgeleri belirlenip ilan edilmiştir. Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilen ve Çevre Planı hazırlanan Alagadi Özel Çevre Koruma Bölgesi ve Potansiyel Natura 2000 alanı olarak tanımlanmayan Salamis Kocareis Tesisleri- Park Otel Özel Çevre Koruma Bölgesi hariç, diğer Özel Çevre Koruma Bölgeleri nde, gelişmeler Çevre Yasası uyarınca, 55 / 89 İmar Yasası altında, çevre planları hazırlanıncaya kadar, geçici olarak durdurulmuştur. Ancak Beşparmak Sıradağları Öneri Özel Çevre Koruma Bölgesi olduğu, henüz öneri olup ilan edilmediğinden bu bölgedeki gelişmeler durdurulmamıştır. Yabani hayatın izlenmesi ise hazırlanan taslak yönetim planları kılavuzluğunda, bu planların yasallaşmasıyla başlayacaktır yılından itibaren Akdeniz, Karpaz, Alagadi ve Tatlısu sahillerinde Özel Çevre Koruma Bölgeleri nde bulunan kaplumbağa yumurtlama alanlarında kaplumbağaların korunması ve üremelerine yönelik olarak, çalışma ve gözlemler yapılmaktadır. Bu gözlemler sonucu genel olarak kaplumbağa nüfuslarında bir düşüş olmadığı ve bu alanların oldukça iyi korunabildiği görülmektedir. Ancak Kaplıca sahilindeki kaplumbağa yumurtlama alanı yakın çevresindeki gelişmelerden ışık faktöründen dolayı olumsuz etkilenmekte ve sayılarında belli bir düşüşe sebep olmaktadır. 46 YUMURTLAMA ALANLARI TOPLAM YUVA SAYISI Karpaz Güney Sahıllerı Karpaz Kuzey Sahıllerı Karpaz Sahıllerı Tablo 34: Karpaz Sahillerindeki Kaplumbağa Yuva Sayıları ( ) Grafik 24: Karpaz Sahillerindeki Kaplumbağa Yumurtlama Alanları ve Sayıları 46 Asst. Prof. Dr. Wayne J. Fuller, Faculty of Agricultural Sciences and Technologies, European University of Lefke, Hasibe Kusetoğulları (ÇKD) 47

49 Hassas Kültürel Miras Alanlarındaki Eğilimler Kültürel miras alanlarında gelişmeye bağlı olarak yoğun araç trafiğinin neden olduğu hava kirliliği, ziyaretçi sayısı ve düzenlenen aktivitelerden kaynaklanan nedenlerle yıpranmalar olmaktadır. Bunların yanında doğa şartlarının meydana getirdiği yıpranmalar da bu alanlar için önlem alınmasını gerektiren nedenler arasındadır Hassas oyma işleri içeren bazı kültrel miras alanında yukarıda bahsedilen nedenlerden dolayı yüzeylerdeki erozyonun yıpranma ve bozulmalara neden olduğu belirlenmektedir. Bunlar arasında Lefkoşa kentsel Koruma Alanı, Beylerbeyi Manastırı, Soli Arkeolojik Sit Alanı ve Salamis Arkeolojik Sit alanlarından bahsetmek mümkündür Hava kirliliğinin bu alanlar üzerinde olumsuz etkilerinin olduğu bilinmekle birlikte ülkemizde bu alanlarda hava kirliliği ölçümleri yapılmadığından dolayı şimdilik sadece olumsuz etkiler olabileceği gözönünde tutulmalıdır. Detaylı bilgi aşağıdaki koruma kriterleri tablosunda verilmektedir Ayrıca bu alanların birçoğunda ziyaretçiler için bilet kesme uygulaması yoktur. Bundan dolayı bu alanların korunmasında ihtiyaç duyulan ek bütçeler oluşamadığından dolayı ihtiyaç duyulan para miktarının karşılanmasında zorluklar ortaya çıkmaktadır. Bu da bu alanların koruması için tehlike oluşturmakta ve yetersizlik ortaya çıkarmaktadır Bunun yanında yapılaşma da bu alanlar için bir tehlike oluşturmaktadır. Özellikle henüz belirleme çalışmaları tamamlanmamış alanlarda yapılan yapılaşma bu alanların tamamen yok olmasına neden olmaktadır. Ayrıca bu alanların karakterine uygun olmayan yapılaşma şekilleri ve buraların görünümünü ve algılanmasını etkileyecek şekilde yapılan yapılaşma da olumsuz etkilerdir ve önlem alınmasını gerektirir. 6. Ana Planlama Konuları ve Sorunları 6.0 Giriş Bu Bölümde, Ülkesel Fizik Plan kapsamında düzenlenen çerçeve politikaların ilgili olduğu ana planlama konularının özeti ve analizi yer almaktadir Değişimin ana belirleyicisi ve sürükleyicisi olan ekonomik gelişme ve nüfus değişimleri ele alınmaktadır. KKTC nin ekonomik gelişmesi, Kıbrıs sorunundaki politik belirsizliğe bağlı olarak, isolasyonlar nedeni ile bastırılmış durumdadır. Tüm uçuşlar, taşımacılık Türkiye üzerinden yapılabilmektedir yılından sonra Avrupa Birliği Yeşil Hat Tüzüğü ile birlikte Yeşil Hat üzerinden Güney KIbrıs Rum Cumhuriyeti limanlarından sınırlı ticaret yapılabilmektedir. Bu sınırlamalar Kuzey Kıbrısta ekonomik gelişmeyi olumsuz yönde etkilemektedir Bunun yanısıra, Kuzey Kıbrıs, dışardan özellikle de Türkiyeden gelen göç almaktadır. Bu, göç yılları arasında 1000 kişiye 17.1 düzeylerine kadar çıkmış ve % 0.9 olan doğal nüfus artışı hızının %2.8 lere kadar çıkmasında etkili olmuştur. Söz konusu göç iş ve istihdam yaratma politikaları ile bağlantılı ve uyumlu olarak gerçekleşmedğinden, özellikle de inşaat sektörünün düşüşe geçtiği ve sonunda da çöktüğü döneminde işsizliğin artmasına ve altyapı üzerinde baskıya yol açmıştır. Büyük ölçüde Türkiye kaynaklı olan dış göçün yanısıra, özellikle ikinci konut alan Avrupa ülkeleri kaynaklı göçte döneminde etkli olmuştur. Ne varki, bu göç dalgası, 2006 yılından itibaren inşaat sektörünün doyuma ulaşması, talebin üzerinde konut işyeri üretiminin olması, inşaat kalitesinin çevresel ve altyapı kalitesinin düşük ve piyasanın beklentileri karşılamaması ve benzeri nedenlerle once duraklaması sonrasında çökmesine, 2007 ve 2011 yılarında kayıtsız iç güçünün kayıt altına alınmasına yönelik politikalar, dış ekonomik gelişmelere bağlı olarak bu göç giderek azalmıştır Yapılaşmanın / gelişmenin ölçeği ve yapısı da yukarda sayılan bu faktörlerden, çelişkili ve uygun olmayan konumlarda uygun olmayan arazi kullanım biçimlerinin ve yapılaşmanın kurumlararası koordinasyonun kurumsallaşmamış olması nedeniyle etkisiz olmasından etkilenmiştir. 48

50 6.0.5 Ülkenin yaklaşık % 40 lık kısmın Imar Yasası altında planlama denetimi bulunmaktadır. Geri kalan % 60 lık bölgesinde herhangi bir planlama düzenlemesi bulunmamaktadır.planlama denetimi altında olan bölgelerde de düzenli ve dengeli gelişmeyi sağlamada etkisiz kalınmaktadır Mekansal Planlama ile bir tutum ve çözüm geliştirilmesi gereken ana konu ve sorunlar dört ana başlık altında toplanmaktadır. Bunlar, Ekonomik Gelişme, Sosyal Gelişme ve Yaşam Kalitesi, Çevre ve Mekansal Gelişme konularıdır. 6.1 Ekonomik Gelişme Konuları Bölgeler arasında nüfus yoğunluğu, ekonomik gelişmişlik, hizmetler ve altyapılarında dengesizlik olması, Kaynakların kullanımında sektörler arası rekabet olması, Ana ekonomik gelişme sektörleri olan kitle ve kumar turizmi, gayrimenkul geliştirme ve ikincil konut üretiminin etkili olması, Bölgeler arası ekonomik gelişmelerin dengesiz dağılmış olması ve bazı bölgelerde yoğunlaşması. En az gelişmiş bölgeler Çamlıbel, Karpaz, Esentepe Tatlısu, Mesarya Bölgeler ve en gelişmiş bölgeler Lefkosa, Girne, Mağusa- İskele Bölgeleri dir Ekonomik olarak zayıflayan bölgelerin nüfus ve hizmet kaybetmesi, Turizm, yat limanı ve beş yıldızlı büyük otel gelişme taleplerinin hassas kıyılar üzerindeki baskıyı arttırması Kitle turizmi yatırımlarının Girne de yoğunlaşması ve buna bağlı olarak turizmden elde edilen gelirin bu bölgede yoğunlaşması.lefkosa ise turizm geliri en az olan bölgedir. Diğer bölgelerde ise eko-turizm, köy ve kültür turizmi çok sınırlı olarak yer almakta ve bu tür turizimin gelişmesinin yeterli derecede teşvik edilmemesi, Karpaz Bölgesinde yer alan, Bafra Turizm Alanı hariç, eko-turizm faaliyetleri ile Bafra Turizm Bölgesinde yer alan kitle turizminin bölgede birlikte var olmasının zorlukları, Organize sanayi bölgelerinin her bölgede olmaması ve mevcut sanayi bölgelerinin iyi yönetilmiyor, sanayi faaliyetlerinin dağınık olarak yer alması, bunlara altyapı sağlamanın zor ve pahalı olması ile arazi kullanım uygunsuzluğu ve uyusmazlığı olmasının yanında çevreye olan olumsuz etkileri ile gürültü, kirlilik ve tehlike riski taşımaları ve çevresel sorunlar ortaya çıkması, Tarımsal üretim ürün türü ve su kullanımı konusunda uyumsuzluk olması, Gayrimenkul geliştirme sektöründeki konut üretimi miktarının ihtiyaçtan fazla olduğu görülmekte ve bunun sonucunda 25 bin civarında tamamlanmamış veya satılmamış konut bulunması, Perakente ticaret faaliyetlerinin daha çok büyük yerleşimlerde toplanmış olması 6.2 Sosyal Gelişme ve Yaşam Kalitesi Konuları Nüfus artışı ve göç hareketleri, Dış göç, plansız işgücü göçü Kırsal bölgelerden, iş olanaklarının bulunduğu kentsel alanlara göç olması, Kentsel alanlara göçe bağlı nüfus ve nüfus yoğunluğu artışı, Göçe bağlı göçmen nüfus ile yerel nüfusun sosyal uyumunun/ bütünleşmenin olmaması, Nüfus artışının hizmetler üzerinde baskı oluşturması Kentlerdeki Eğitim ve Sağlık hizmeterinin (adet ve kapasıte) yetersiz olması, İşsizlik Oranının yüksek olması, Göç ve sosyal ayrışma olması, 49

51 Sosyal altyapı ve hizmetlerin yetersiz olması (Eğitim, sağlık ve rekreasyon), Toplu taşımacılık hizmetlerinin yetersiz olması 6.3 Çevresel Konular: Risk Altındaki Çevresel Kaynaklar ve Etkisi Olan İnsan Faaliyetleri Gelişme İçin En Önemli Taşıma Kapasitesi Unsur Olan Su Kaynakları Su kaynaklarının (akiferler, göletle, dere yatakları, sulak alanlar) aşırı kullanımı ve insan faaliyetleri sonucu kirlenmesi, Güzelyurt Aküferinin beslenmesinin üzerinde çekim yapılması nedeniyle tuzlanması, Toplam su tüketiminin yaklaşık %75 i tarım sektöründe kullanılması, Su kaynaklarının azalması, miktarın yetersizliği ve kalitenin bozulması Biyolojik Çeşitlilik, Özel Çevre Koruma Bölge ler, HABİTAT Alanları Ekolojik yönden hassas alanların, biyolojik çeşitlilik, habitat alanları, kumul alanlar, bozulması, Potansiyel NATURA 2000 alanları üzerindeki gelişme baskısı, kullanım yönetiminin yetersizliği, Doğal Alanlarının / Çevresel Hassas Alanların etkili bir şekilde korunamaması, Doğal değere sahip alanlarının yeni yol güzergahları nedeniyle parçanlaması bozulması, Yaban hayatının korunması, yer altı sularının beslenmesinin sağlanması, erozyonun ve yer kaymasının önlenmesi açısından büyük önemi olan eğimli arazilerin yapılaşması Verimli Tarım Toprakları, Gıda Güvenliği ve Yeterliğinin hayati önemi olması, Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf tarım topraklarının gelişme baskısı altında olması ve bir çok alanın bu baskı sonucunda kaybedilmesi; Kentsel rant ile tarımsal rant arasındaki rekabete bağlı olarak verimli tarımsal alanların korunamaması Tarım topraklarının, kirlilik ve miras yolu ile parçalanması ile kalitesinin ve bütünlüğünün bozulması, Orman ve Ormanlık alanlar - Oksijen, peyzaj, rekreasyon Orman alanları ve ormanlık alanları üzerindeki baskı, Yeni yol güzergahları nedeniyle parçanlaması ve bozulması Kıyılar Kıyı bölgelerindeki kıyı boyunca yaygın gelişme eğiliminin kıyılar üzerindeki baskıyı arttırması, Kıyı alanlarındaki konutların ve turizm tesislerinin kanalizasyon sistemine bağlı olmaması, septik kuyuların standartlarının yetersiz olması ve turizm tesislerinideki mevcut paket arıtma sistemlerinin düzenli çalışmaması, Birçok bölgelerde kıyı ve deniz kirliliği olması, Kirliliğin ve erozyonun kıyıların yok olmasına yol açması, Kıyıların bozulması sonucunda, çekiciliğinin azalması,turizm gelirinin ve mülk değerinin azalması, Kitle turizmi konaklama tesislerinin ve ikinci konutların kıyı bölgelerine olan talebi sonucunda bu alanlarda baskı oluşturması, Çevre ve İnsan Sağlığı /Kirlilik Konuları Deniz ve yüzme suları kirliliği olması, Taş ocaklarının görsel ve çevresel kirlilik yaratması, 50

52 Tarımsal üretimde kullanılan ilaçların tarım topraklarında kirlilik yaratması, Kıyıların yapılaşması sonucunda halkın erişiminin sınırlandırılması, Arazi kullanım dağılımının düzenli olmamasından kaynaklanan yoğun yerleşim alanları, hava ve gürültü kirliliği oluşması, Taşocaklarının yaban hayatı, dağlık alanlar, doğal habitat alanları, manzara alanları, yeraltı suları ve bitki örtüsünü olumsuz etkilemesi, Katı atık yönetim sisteminin (Toplama, ayrıştırma, geridönüştürme, yeniden kullanma, rehabilitasyon, düzenli depolanma) ve altyapısının yetersiz, dağınık, düzensiz ve kontrolsuz atık alanları olması, Bir çok yerleşim biriminde kanalizasyon sisteminin olmaması, Potansiyel Tehlikeler ve Riskler Lefkoşa ve Mağusa nın deprem açısından risk barındıran bölgelerde yer almaları, Yapılaşmaya uygun olmayan ve zemin problemi olan alanlarda yer alan yerleşim alanları olması, Eğimli Araziler ve erozyon olan alanlarda yapılaşma olması, İklim Değişikliğinden kaynaklanabilecek riskler ve kıyılar üzerineki muhtemel etkisi, Tarihi ve Kültürel Miras Konular Kentsel sit alanları, arkeolojik sit alanları, listeli binlar, geleneksel köyler gibi tarihi ve kültürel miras alanlarınıngelişme baskısı altında olması, Kentsel / Geleneksel tarihi dokuların, listeli binaların, tarihi kamusal alanların eskime, ilgisizlik, yatırım eksikliği, rekabet edebilirliğini kaybetmesi nedeniyle bozulması ve yok olma sürecine girmesi, Tarihi, Kültürel ve Geleneksel değeri olan alanların yeni yol güzergahları ve yapılaşma nedeniyle parçanlaması bozulması, 6.4 Mekansal Gelişme Konuları Genel Konular Gelişmelerin yaygın, parçacıl, yollar ve kıyılar boyunca lineer olması, Altyapı planlaması ile gelişme planlamasının eşgüdüm halinde olmaması, Elektrik /Enerji altyapısının yetersiz olması, Gelişigüzel/düzensiz çöp alanları olması, Kanalizasyon altyapısının yetersiz veya eksik olması, Gelişme / Yapılaşma Deseni Gelişigüzel, yaygın, parçacıl, dağınık, yollar ve kıyılar boyunca liner gelişme/yapılaşma eğilimi (Lefkoşa-Girne Aksı, Lefkoşa nın Mağusa yönüne lineer gelişimi, Mağusa İskele arası kıyı) Hızlı ve dengesiz gelişmenin/yapılaşmanın, hizmetlerin yetersizliğine yol açması, yaşam kalitesini ve ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkilemesi, Gelişme baskısı nedeniyle kıyı alanlarının giderek yapılaşması, Arazi kullanımındaki çelişkiler, Trafik yoğunluğu ve pahalı ulaşım şekli, Kanalizasyon, su, eneji, haberleşme altyapısı, Toprağın verimsiz ve savurganca kullanımı, 51

53 Bir çok yerleşim alanında tamamlanmamış veya eksik, yetersiz altyapılar ve hizmetler nedeniyle yaşam kalitesinin düşmesi, Gelişen, büyüyen bölgelerin su, kanalizasyon, katı atık gibi teknik altyapılar bakımından yetersiz kalması, okul, hastane, satın alınabilir konut gibi sosyal altyapılar üzerinde baskı oluşması, Tamamlanmamış ve satılmamış çok sayıda konut inşaatının bulunması, İkincil ve boş konutların oluşturduğu atıl konut kapasitesi ( KKTC deki toplam konut adedinin % 16 sı ikincil ve boş konutlardan oluşmaktadır.) Ulaşım ve Trafik Altyapısı Bölgeler arası günlük trafik yoğunluğu yüksektir. Özellikle Kuzey /Güney, Lefkoşa-Girne, Mağusa - Iskele Koridoru, Güzelyurt - Lefkoşa arası Girne ve Lefkoşa arasındaki trafik yoğunluğunun artması hava kirliliğine ve karayolu doğu ve batısındaki yeni yerleşim alanlarının bölünmesine doğu batı yönünde erişimin sorunlu olmasına yol açmaktadır Parçacıl gelişme sonucunda bazı bölgelere trafik ve ulaşım altyapısı ile erişimin yetersiz, bazı bölgelerde ise yüksek olması Özel araç sahipliliğinin yüksek oranda olması, çok sayıda özel araçların trafikte olmasının hava kirliliğine yol açması, Toplu taşımacılığın yeterli seviyede gelişmiş olmaması, Kentsel alanlarda sınırlı toplu taşımacılık sistemleri olması, Teknik Altyapı Haberleşme altyapısının tüm bölgelerde yeterli olmaması, Enerji altyapısı, aydınlatma, ısınma soğuma altyapılarının yetersiz olması, Kanalizasyon altyapısının yetersiz veya eksik olması, Su altyapısının yetersiz olması, içme suyu kalitesinde olmaması, altyapı yetersizliğine bağlı olarak su kayıplarının çok olması, Sosyal Altyapı Toplumsal Hizmetler Merkezi okullarda yığılmalar olması, yeni gelişme alanlarında okulların eksik olması, nüfus kaybeden bölgelerdeki okulların okulların öğrenci kaybetmesi, Ana kentsel alanlar dışında,çeperlerde yeterli sağlık merkezlerinin olmaması, nüfus başına düşen yatak sayısının AB standardının altında olması, Rekrasyon alanları, açık alanlarının büyüyen yerlşmelerde yetersiz olması, 52

54 Harita 6: Mevcut Durumun Devamı 53

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler Bakanlar Kurulu Değişiklik Onayı Sonrası Konsolide

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler Bakanlar Kurulu Değişiklik Onayı Sonrası Konsolide Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2015 İçindekiler 1. Giriş... 4 1.0

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler (Tasarı)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler (Tasarı) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm II. Mevcut Durum ve Eğilimler (Tasarı) Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 İçindekiler 1. Giriş...

Detaylı

Değişiklik Paketi: 14

Değişiklik Paketi: 14 Değişiklik Paketi: 14 10 Kasım 2014 Tarihinde Bakanlar Kuruluna Sunulan, 12 Kasım 2014 tarihindeki Bakanlar Kurulu Toplantısında İlk Görüşmesi Yapılan ve 11 Aralık 2014 Tarihinde Planlama Makamına Geri

Detaylı

Değişiklik Paketi : 6

Değişiklik Paketi : 6 Değişiklik Paketi : 6 10 Kasım 2014 Tarihinde Bakanlar Kuruluna Sunulan, 12 Kasım 2014 tarihindeki Bakanlar Kurulu Toplantısında İlk Görüşmesi Yapılan ve 11 Aralık 2014 Tarihinde Planlama Makamına Geri

Detaylı

MS01 ANA MEKANSAL GELİŞME STRATEJİSİ

MS01 ANA MEKANSAL GELİŞME STRATEJİSİ Değişiklik Paketi 18 10 Kasım 2014 Tarihinde Bakanlar Kuruluna Sunulan, 12 Kasım 2014 tarihindeki Bakanlar Kurulu Toplantısında İlk Görüşmesi Yapılan ve 11 Aralık 2014 Tarihinde Planlama Makamına Geri

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 İçindekiler 1. Giriş...

Detaylı

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Ekonomist Odak Grubu Toplantıları Raporu Mart Mayıs 2011

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Ekonomist Odak Grubu Toplantıları Raporu Mart Mayıs 2011 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Ekonomist Odak Grubu Toplantıları Raporu Mart Mayıs 2011 Şehir Planlama Dairesi - İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 Bu Rapor

Detaylı

COĞRAFYA-2 TESTİ. eşittir. B) Gölün alanının ölçek yardımıyla hesaplanabileceğine B) Yerel saati en ileri olan merkez L dir.

COĞRAFYA-2 TESTİ. eşittir. B) Gölün alanının ölçek yardımıyla hesaplanabileceğine B) Yerel saati en ileri olan merkez L dir. 2012 LYS4 / COĞ-2 COĞRAFYA-2 TESTİ 2. M 1. Yukarıdaki Dünya haritasında K, L, M ve N merkezleriyle bu merkezlerden geçen meridyen değerleri verilmiştir. Yukarıda volkanik bir alana ait topoğrafya haritası

Detaylı

Türkiye nin Dünyaya Açılan Kapısı: Yeryüzü Cenneti Mersin

Türkiye nin Dünyaya Açılan Kapısı: Yeryüzü Cenneti Mersin Türkiye nin Dünyaya Açılan Kapısı: Yeryüzü Cenneti Mersin 80 81 de taçlandırmaktadır. Nitekim Mersin Serbest Bölgesi; 9 bine yakın istihdamı ve Türkiye de faaliyet gösteren 19 Serbest Bölge içerisinde

Detaylı

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ Sayı : DPÖ 0.00.28-07/ Konu: 2006-2007 Yıllarında KKTC nde Ekonomik Gelişmeler Lefkoşa, 6 Aralık 2007 BASIN BİLDİRİSİ 2006-2007 YILLARINDAKİ EKONOMİK

Detaylı

Şehir Planlama Dairesi 1Ocak 31 Aralık 2012 Faaliyetleri

Şehir Planlama Dairesi 1Ocak 31 Aralık 2012 Faaliyetleri Şehir Planlama Dairesi 1Ocak 31 Aralık 2012 Faaliyetleri Dairemizin görev alanlarına giren konularla ilgili, mevcut kadrolarımızdan oluşturulan ekiplerle 1Ocak 31 Aralık 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen

Detaylı

GAZİANTEP GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME VE ÖNGÖRÜLER 2015 EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ GAZİANTEP, 24 KASIM 2011

GAZİANTEP GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME VE ÖNGÖRÜLER 2015 EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ GAZİANTEP, 24 KASIM 2011 GAZİANTEP GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME VE ÖNGÖRÜLER 2015 EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ GAZİANTEP, 24 KASIM 2011 KONUT SEKTÖRÜ İÇİN DEMOGRAFİK ÖNGÖRÜLER YILLAR NÜFUS ARTIŞ HIZI % TOPLAM

Detaylı

BALIKESİR de. Yatırım Yapmak İçin 101 Neden

BALIKESİR de. Yatırım Yapmak İçin 101 Neden BALIKESİR de Yatırım Yapmak İçin 101 Neden Coğrafi Konum 1. Türkiye nin ekonomik hareketliliğinin en yüksek olduğu Marmara Bölgesi nde yer alması, 2. Marmara ve Ege Denizi ne kıyılarının bulunması, 3.

Detaylı

KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ

KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ Kentsel planlama toplum yararını esas alan güvenli ve sürdürülebilir yaşam çevresi oluşturmaya yönelik bir kamu hizmetidir. Kent planlama, mekan oluşumunun nedenlerini,

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi Aralık 2017 Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017

Detaylı

Şekil 1: Planlama Alanının Bölgedeki Konumu

Şekil 1: Planlama Alanının Bölgedeki Konumu EDİRNE İLİ 1/25 000 ÖLÇEKLİ 1. PLANLAMA ALANININ GENEL TANIMI Planlama alanı, Edirne İli, Merkez İlçe, Tayakadın Köyü, Karakoltepe Mevkii, 34 Pafta, 164 Ada, 27 Parselin bulunduğu alanı kapsamaktadır.

Detaylı

GZY AK

GZY AK Değişiklik Paketi: 9 10 Kasım 2014 Tarihinde Bakanlar Kuruluna Sunulan, 12 Kasım 2014 tarihindeki Bakanlar Kurulu Toplantısında İlk Görüşmesi Yapılan ve 11 Aralık 2014 Tarihinde Planlama Makamına Geri

Detaylı

ORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME ( )

ORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME ( ) ORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME (2014-2016) I- Dünya Ekonomisine İlişkin Öngörüler Orta Vadeli Program ın (OVP) global makroekonomik çerçevesi oluşturulurken, 2014-2016 döneminde; küresel büyümenin

Detaylı

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ KIBRIS RUM KESİMİ ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Kıbrıs Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Akdeniz deki beş büyük adadan

Detaylı

Değişiklik Paketi : 13

Değişiklik Paketi : 13 Değişiklik Paketi : 13 10 Kasım 2014 Tarihinde Bakanlar Kuruluna Sunulan, 12 Kasım 2012 tarihindeki Bakanlar Kurulu Toplantısında İlk Görüşmesi Yapılan ve 11 Aralık 2014 Tarihinde Planlama Makamına Geri

Detaylı

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ KKTC NİN İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK ORTAM 2 KKTC GENEL BİLGİLER Nüfus (2014); 313.626 Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (2014); 8,8 Milyar

Detaylı

RUS TÜRK İŞADAMLARI BİRLİĞİ (RTİB) AYLIK EKONOMİ RAPORU. Rusya ekonomisindeki gelişmeler: Aralık Rusya Ekonomisi Temel Göstergeler Tablosu

RUS TÜRK İŞADAMLARI BİRLİĞİ (RTİB) AYLIK EKONOMİ RAPORU. Rusya ekonomisindeki gelişmeler: Aralık Rusya Ekonomisi Temel Göstergeler Tablosu RUS TÜRK İŞADAMLARI BİRLİĞİ (RTİB) AYLIK EKONOMİ RAPORU Rusya ekonomisindeki gelişmeler: Aralık Rusya Ekonomisi Temel Göstergeler Tablosu 11 1 13 1 * GSMH (milyar dolar) 1.9..79 1.86 1.3 1.83 1.578 1.61

Detaylı

Nüfus ve Kalkınma İlişkisi: Türkiye (TÜİK'in Yeni Nüfus Projeksiyonları Işığında)

Nüfus ve Kalkınma İlişkisi: Türkiye (TÜİK'in Yeni Nüfus Projeksiyonları Işığında) (TÜİK'in Yeni Nüfus Projeksiyonları Işığında) ESAGEV - Ekonomik ve Sosyal Düşünce Araştırma Geliştirme Vakfı www.esagev.org iletisim@esagev.org +90 (312) 750 00 00 Oğuzlar Mh. 1397. Sokak No: 11/1 Balgat,

Detaylı

MAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMA SONUÇLARI

MAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMA SONUÇLARI KKTC DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ MAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMA SONUÇLARI 25.0 150 22.5 135 20.0 120 17.5 105 15.0 90 12.5 75 10.0 60 7.5 45 5.0 30 2.5 15 0.0 0 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7

Detaylı

2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk dört ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 23,1 oranında artarak

Detaylı

2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2009 yılında ülkemiz halı ihracatı % 7,2 oranında düşüşle 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk çeyreğinin sonunda

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Haziran 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 MAYIS İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

Detaylı

2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk iki ayının

Detaylı

II. KKTC KOBİ ZİRVESİ GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ GELECEK STRATEJİLERİ KONFERANSI

II. KKTC KOBİ ZİRVESİ GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ GELECEK STRATEJİLERİ KONFERANSI II. KKTC KOBİ ZİRVESİ GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ GELECEK STRATEJİLERİ KONFERANSI KKTC GENEL VE EKONOMİK BİLGİLER 2 KKTC Genel ve Ekonomik Bilgiler Nüfus (2014); 313.626 Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (2015); 10,2

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi Kasım 2017 Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı. 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı. 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ağustos 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 7 Ayında

Detaylı

RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015

RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Rusya Federasyonu na ihracat yapan 623 firma

Detaylı

Tablo 1. Seçilen Ülkeler için Yıllar İtibariyle Hizmetler Sektörü İthalat ve İhracatı (cari fiyatlarla Toplam Hizmetler, cari döviz kuru milyon $)

Tablo 1. Seçilen Ülkeler için Yıllar İtibariyle Hizmetler Sektörü İthalat ve İhracatı (cari fiyatlarla Toplam Hizmetler, cari döviz kuru milyon $) 4.2. HİZMETLER 1. Hizmetler sektörünün ekonomideki ağırlığı bir refah kriteri olarak değerlendirilmektedir (1). (2) tarafından bildirildiği üzere, sanayileşmeyle birlikte, ulaştırma hizmetleri ve belirli

Detaylı

1844 te kimlik belgesi vermek amacıyla sayım yapılmıştır. Bu dönemde Anadolu da nüfus yaklaşık 10 milyondur.

1844 te kimlik belgesi vermek amacıyla sayım yapılmıştır. Bu dönemde Anadolu da nüfus yaklaşık 10 milyondur. Türkiye de Nüfusun Tarihsel Gelişimi Türkiye de Nüfus Sayımları Dünya nüfusu gibi Türkiye nüfusu da sürekli bir değişim içindedir. Nüfustaki değişim belirli aralıklarla yapılan genel nüfus sayımlarıyla

Detaylı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen

Detaylı

2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk ayında ise halı

Detaylı

Kıyı turizmi. Kıyı turizminin gelişiminde etkili olan etmenler; İklim Kıyı jeomorfolojisi Bitki örtüsü Beşeri etmenler

Kıyı turizmi. Kıyı turizminin gelişiminde etkili olan etmenler; İklim Kıyı jeomorfolojisi Bitki örtüsü Beşeri etmenler Kıyı turizmi Kıyı turizmi denizden çok çeşitli rekreasyonel faaliyetlerle büyük ölçüde yararlanan ve konaklama, ağırlama gibi hizmetleri kıyıya bağlı bir turizm çeşididir. Kıyı turizminin gelişiminde etkili

Detaylı

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından

Detaylı

Lojistik. Lojistik Sektörü

Lojistik. Lojistik Sektörü Lojistik Sektörü Gülay Dincel TSKB Ekonomik Araştırmalar dincelg@tskb.com.tr Kasım 014 1 Ulaştırma ve depolama faaliyetlerinin entegre lojistik hizmeti olarak organize edilmesi ihtiyacı, imalat sanayi

Detaylı

PLAN AÇIKLAMA RAPORU

PLAN AÇIKLAMA RAPORU BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, ADA 4324/PARSEL 30, ADA 4325/PARSELLER 8-9-10 VE 11 DE KAYITLI TAŞINMAZLAR İÇİN HAZIRLANAN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU

Detaylı

TÜRKİYE DE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNMASI : ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLARA ETKİLER RAPORU

TÜRKİYE DE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNMASI : ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLARA ETKİLER RAPORU TÜRKİYE DE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNMASI : ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLARA ETKİLER RAPORU Güldem Berkman YASED Fikri Ve Sınai Mülkiyet Hakları Çalışma Grubu Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi YATIRIMLARIN

Detaylı

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 Türkiye de Arazi Kullanımı Türkiye yüzey şekilleri bakımından çok farklı özelliklere sahiptir. Ülkemizde oluşum özellikleri birbirinden farklı

Detaylı

Türkiye ekonomisi 2012 yılında net ihracatın ve kamu sektörünün katkısıyla %2.2 büyüdü.

Türkiye ekonomisi 2012 yılında net ihracatın ve kamu sektörünün katkısıyla %2.2 büyüdü. 28-I 28-II 28-III 28-IV 28 29-I 29-II 29-III 29-IV 29 21-I 21-II 21-III 21-IV 21 211-I 211-II 211-III 211-IV 211 212-I 212-II 212-III 212-IV 211 213T* Türkiye ekonomisi 212 yılında net ihracatın ve kamu

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Mayıs 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 NİSAN İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

Detaylı

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ MERSİN GENEL BİLGİLER Nüfus Mersin: 1.705.774 Türkiye: 76.667.864 Okur Yazarlık Oranı (6+Yaş) Mersin: %95 Türkiye: %93 İlçe

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 14 Kasım 2016, Sayı: 44. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 14 Kasım 2016, Sayı: 44. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 44 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012 de %4 artışla 1,035 milyar

Detaylı

CEZAYİR ÜLKE RAPORU 11.11.2015

CEZAYİR ÜLKE RAPORU 11.11.2015 CEZAYİR ÜLKE RAPORU 11.11.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Cezayir e ihracat yapan 234 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

plastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri

plastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri plastik sanayi 2014 Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türk ekonomisi 2014 yılının başında hızlı artırılan faiz oranlarıyla

Detaylı

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir Temel Ekonomik Göstergeler İzmir 2015 İzmir... İzmir çok yönlü üretim olanakları, zengin doğal kaynakları ve nitelikli yaşam kalitesini bir arada sunabilmesiyle hem Türkiye hem de dünya ölçeğinde öne çıkan

Detaylı

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir Temel Ekonomik Göstergeler İzmir 2016 İzmir... İzmir çok yönlü üretim olanakları, zengin doğal kaynakları ve nitelikli yaşam kalitesini bir arada sunabilmesiyle hem Türkiye hem de dünya ölçeğinde öne çıkan

Detaylı

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 SUNUM AKIŞI Bölge Planı Hazırlık Süreci Paydaş Analizi Atölye Çalışmalarının Gerçekleştirilmesi Mevcut Durum Analizi Yerleşim Yapısı ve Yerleşmeler Arası İlişki Analizi

Detaylı

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU Doç.Dr.Tufan BAL GİRİŞ Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında kurulan, o tarihten bu güne kadar ekonomik ve sosyal yapısını değiştirme anlayışı içinde gelişmesini sürdüren ve gelişmekte

Detaylı

2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ. Zafer YÜKSELER. (19 Haziran 2017)

2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ. Zafer YÜKSELER. (19 Haziran 2017) 2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ Zafer YÜKSELER (19 Haziran 2017) TÜİK, 2017 yılı ilk çeyreğine ilişkin GSYH büyüme hızını yüzde 5 olarak açıklamıştır. Büyüme hızı, piyasa beklentileri olan

Detaylı

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ KUZEY KORE ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2 I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Şekli Coğrafi Konumu : Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti : Sosyalist Cumhuriyet : Kuzey Kore,

Detaylı

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ NEVŞEHIR GENEL BİLGİLER Nüfus Nevşehir: 285.460 Türkiye: 76.667.864 Okur Yazarlık Oranı (6+Yaş) Nevşehir: %95 Türkiye: %93

Detaylı

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI COĞRAFİ KONUM Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu, o ülkenin tabii, beşeri ve ekonomik özelliklerini

Detaylı

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF MART 1. Nüfus LYS-1 Nüfus politikaları *Nüfus politikası nedir, niçin uygulanır *Nüfus politikaları LYS-2 Nüfus ve ekonomi *Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler *Yerleşme doku ve tipleri *Yapı tipleri

Detaylı

2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ

2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 YILI DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılı Ocak-Mart döneminde, Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatı % 13,7 artışla 247,8 milyon dolara yükselmiştir. Aynı dönemde

Detaylı

3. ANA POLİTİKALAR 3.1 EKONOMİK POLİTİKALAR

3. ANA POLİTİKALAR 3.1 EKONOMİK POLİTİKALAR 1. BAŞLA NGIÇ 2. VİZYON, AMAÇ VE STRATEJİLER 3. ANA POLİTİKALAR 3.1 EKONOMİK POLİTİKALAR 1. Turizm Gelişim Yasası madde 13(5)(C) uyarınca, sosyal, ekonomik ve fiziksel taşıma kapasiteleri dikkate alınarak

Detaylı

BATI İÇEL KIYI KESİMİ - MERSİN KARGICIK KÜLTÜR VE TURİZM KORUMA VE GELİŞİM BÖLGESİ 1/ ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU

BATI İÇEL KIYI KESİMİ - MERSİN KARGICIK KÜLTÜR VE TURİZM KORUMA VE GELİŞİM BÖLGESİ 1/ ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU BATI İÇEL KIYI KESİMİ - MERSİN KARGICIK KÜLTÜR VE TURİZM KORUMA VE GELİŞİM BÖLGESİ 1/25.000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU Mersin ili 321 km sahil şeridi ile Türkiye'nin önemli

Detaylı

Su ayak izi ve turizm sektöründe uygulaması. Prof.Dr.Bülent Topkaya Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Su ayak izi ve turizm sektöründe uygulaması. Prof.Dr.Bülent Topkaya Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Su ayak izi ve turizm sektöründe uygulaması Prof.Dr.Bülent Topkaya Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Kapsam Ayak izi kavramı Türkiye de su yönetimi Sanal su Su ayak izi ve turizm Karbon ayak

Detaylı

Güzelbahçe İlçe Raporu

Güzelbahçe İlçe Raporu 2014-2023 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Mayıs, 2013 Nüfus Yapısı Genel Bilgiler Yüzölçümü, 2002: 116,91 km 2 Nüfus, ADNKS, 2012: 28.469 kişi Nüfus Yoğunluğu, 2012: 243 kişi Şehirleşme Oranı, 2012:

Detaylı

İŞ KAYITLARI SİSTEMİ

İŞ KAYITLARI SİSTEMİ İŞ KAYITLARI SİSTEMİ 1. İŞ KAYITLARI SİSTEMİ Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ya katkısı olup devlet kayıt otoriteleri tarafından kayıt altına alınan girişimlerin adres, kimlik, tabakalama (büyüklük) ve demografik

Detaylı

PLAN AÇIKLAMA RAPORU

PLAN AÇIKLAMA RAPORU BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, ADA 8219, PARSEL 17 DE KAYITLI TAŞINMAZ İÇİN HAZIRLANAN 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU ARALIK 2017 Balıkesir İli, Karesi

Detaylı

Ö:1/5000 25/02/2015. Küçüksu Mah.Tekçam Cad.Söğütlü İş Mrk.No:4/7 ALTINOLUK TEL:0 533 641 14 59 MAİL:altinoluk_planlama@hotmail.

Ö:1/5000 25/02/2015. Küçüksu Mah.Tekçam Cad.Söğütlü İş Mrk.No:4/7 ALTINOLUK TEL:0 533 641 14 59 MAİL:altinoluk_planlama@hotmail. ÇANAKKALE İli, AYVACIK İLÇESİ, KÜÇÜKKUYU BELDESİ,TEPE MAHALLESİ MEVKİİ I17-D-23-A PAFTA, 210 ADA-16 PARSELE AİT REVİZYON+İLAVE NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU Ö:1/5000 25/02/2015 Küçüksu Mah.Tekçam

Detaylı

TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ. NÜFUS ve KENTLEŞME

TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ. NÜFUS ve KENTLEŞME TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ NÜFUS ve KENTLEŞME 211 İÇİNDEKİLER 1.NÜFUS... 1 1.1. Nüfus Büyüklüğü, Nüfus Yoğunluğu ve Nüfus Artış Hızı... 3 1.2. Yaş ve Cinsiyet Dağılım Özellikleri... 8 1.2.1. Nüfusun

Detaylı

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU AKÇAKALE KÖYÜ (MERKEZ/GÜMÜŞHANE) 128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2016 AKÇAKALE KÖYÜ-MERKEZ/GÜMÜŞHANE 128 ADA 27 VE 32 NUMARALI PARSELLERE

Detaylı

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine

Detaylı

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MANİSA TURGUTLU URGANLI TERMAL TURİZM MERKEZİ 1/25000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI PLAN NOTU İLAVESİ AÇIKLAMA RAPORU 2017-ANKARA 1 ALAN TANIMI

Detaylı

K R Ü E R SEL L K R K İ R Z SON O R N A R S A I TÜR Ü K R İ K YE E KO K N O O N M O İSİND N E D İKT K İSAT A P OL O İTİKA K L A AR A I

K R Ü E R SEL L K R K İ R Z SON O R N A R S A I TÜR Ü K R İ K YE E KO K N O O N M O İSİND N E D İKT K İSAT A P OL O İTİKA K L A AR A I KÜRESEL KRİZ SONRASI TÜRKİYE EKONOMİSİNDE İKTİSAT POLİTİKALARI Prof. Dr. Adem ahin TOBB-ETÜ Öğretim Üyesi 14 Mayıs 2010, İSTANBUL KRİZLER 2008 2001 İç Kaynaklı Finansal Derinliği Olan Olumlu Makro Ekonomik

Detaylı

İZMİR İLİ, ALİAĞA İLÇESİ, ÇAKMAKLI KÖYÜ, LİMAN AMAÇLI 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DİLEK ÇAKANŞİMŞEK ŞEHİR PLANCISI

İZMİR İLİ, ALİAĞA İLÇESİ, ÇAKMAKLI KÖYÜ, LİMAN AMAÇLI 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DİLEK ÇAKANŞİMŞEK ŞEHİR PLANCISI İZMİR İLİ, ALİAĞA İLÇESİ, ÇAKMAKLI KÖYÜ, LİMAN AMAÇLI 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DİLEK ÇAKANŞİMŞEK ŞEHİR PLANCISI 1- GİRİŞ : Aliağa ve Nemrut Liman bölgelerinden başlayarak Horozgediği Liman sahasına

Detaylı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya da 120 un değirmeni olduğu bilinmektedir. Bu değirmenlerin çok büyük bir çoğunluğu yılda 2000 tonun üzerinde kapasiteyle çalışmaktadır. Pazarın yüzde 75

Detaylı

Neden Malatya ya yatırım yapmalı

Neden Malatya ya yatırım yapmalı Neden Malatya ya yatırım yapmalı 11 2011 Temel Bilgiler Malatya, Doğu Anadolu Bölgesinin ekonomik açıdan en gelişmiş ilidir. 2010 ADNKS verilerine göre il nüfusu 740.643, merkez nüfusu 500 bin civarında,

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 5 Aralık 2016, Sayı: 47. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 5 Aralık 2016, Sayı: 47. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 47 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank

Detaylı

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 ( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 Yeni Dönem Türkiye - Suudi Arabistan İlişkileri: Kapasite İnşası ( 2016, İstanbul - Riyad ) Türkiye 75 milyonluk nüfusu,

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ Özgür ZEYDAN Öğr. Gör. Dr. Kasım 2014 Ankara Sunum Planı Önceki bildirimlerde Turizm bölümleri İklim Değişikliği

Detaylı

Ortadoğu'da su ve petrol (*) İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Dursun YILDIZ. İnş Müh Su Politikaları Uzmanı

Ortadoğu'da su ve petrol (*) İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Dursun YILDIZ. İnş Müh Su Politikaları Uzmanı İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Ortadoğu'da su ve petrol (*) Dursun YILDIZ İnş Müh Su Politikaları Uzmanı Petrol zengini Ortadoğu'nun su gereksinmesini gidermek amacıyla üretilen projelerden

Detaylı

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ DIYARBAKıR ın İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK ORTAM 2 DIYARBAKıR GENEL BİLGİLER Nüfus Diyarbakır: 1.607.437 Türkiye:76.667.864 KOBİ

Detaylı

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin

Detaylı

BATI İÇEL KIYI KESİMİ - MERSİN MELLEÇ TURİZM MERKEZİ 1/ ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU

BATI İÇEL KIYI KESİMİ - MERSİN MELLEÇ TURİZM MERKEZİ 1/ ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU 1 BATI İÇEL KIYI KESİMİ - MERSİN MELLEÇ TURİZM MERKEZİ 1/25.000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU Mersin ili 321 km sahil şeridi ile Türkiye'nin önemli bir sahil kentleri arasında

Detaylı

ANTALYA İLİ, AKSU İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, ADA 2 PARSELİN BİR KISMINI KAPSAYAN ALANDA HAZIRLANAN 1/5.000 ÖLÇEKLİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI

ANTALYA İLİ, AKSU İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, ADA 2 PARSELİN BİR KISMINI KAPSAYAN ALANDA HAZIRLANAN 1/5.000 ÖLÇEKLİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI ANTALYA İLİ, AKSU İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, 13322 ADA 2 PARSELİN BİR KISMINI KAPSAYAN ALANDA HAZIRLANAN 1/5.000 ÖLÇEKLİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU EKİM.2016 1 İçindekiler 1 PLANLAMA ALANININ

Detaylı

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS 31. 32. Televizyonda hava durumunu aktaran sunucu, Türkiye kıyılarında rüzgârın karayel ve poyrazdan saatte 50-60 kilometre hızla estiğini söylemiştir. Buna göre, haritada numaralanmış rüzgârlardan hangisinin

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm VII. Uygulama İzleme ve Gözden Geçirme (Tasarı)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm VII. Uygulama İzleme ve Gözden Geçirme (Tasarı) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm VII. Uygulama İzleme ve Gözden Geçirme (Tasarı) İçişleri Bakanlığı Lefkoşa Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama,

Detaylı

tepav Nisan2018 N KÜRESEL TİCARETTE 2018 YILI BEKLENTİLERİ DEĞERLENDİRME NOTU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

tepav Nisan2018 N KÜRESEL TİCARETTE 2018 YILI BEKLENTİLERİ DEĞERLENDİRME NOTU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Nisan2018 N201817 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı DEĞERLENDİRME NOTU Bozkurt Aran 1 Merkez Direktörü Ticaret Çalışmaları Merkezi KÜRESEL TİCARETTE 2018 YILI BEKLENTİLERİ Dünya Ticaret

Detaylı

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Mart 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

Detaylı

MAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMA SONUÇLARI

MAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMA SONUÇLARI KKTC DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ MAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMA SONUÇLARI BAŞBAKANLIK KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ MAKROEKONOMİK TAHMİN ÇALIŞMASONUÇLARI GERÇEKLEŞME DÖNEMİ: 2009-2012 TAHMİN DÖNEMİ: 2013-2016

Detaylı

Güzelbahçe İlçe Raporu

Güzelbahçe İlçe Raporu 2014-2023 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Mayıs, 2013 Nüfus Yapısı Genel Bilgiler Yüzölçümü, 2002: 116,91 km 2 Nüfus, ADNKS, 2012: 28.469 kişi Nüfus Yoğunluğu, 2012: 243 kişi Şehirleşme Oranı, 2012:

Detaylı

TR62 ADANA-MERSİN BÖLGESİ TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER BÜLTENİ-2

TR62 ADANA-MERSİN BÖLGESİ TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER BÜLTENİ-2 TR62 ADANA-MERSİN Sİ TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER BÜLTENİ-2 BÜLTEN NO 2 TR62 ADANA-MERSİN Sİ TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER Çukurova Kalkınma Ajansı sorumluluk alanı olan TR62 Düzey 2 Bölgesi

Detaylı

B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ KKTC ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2 I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Şekli Coğrafi Konumu : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti : Cumhuriyet : Akdeniz deki beş büyük adadan

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU TEMMUZ 2016 ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ 1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı : Azerbaycan Cumhuriyeti Nüfus : 9,780,780 Dil :Resmi dil Azerice dir. Rusca ve Ermenice

Detaylı

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI Avusturya da un üretimi sağlayan 180 civarında değirmen olduğu tahmin edilmektedir. Yüzde 80 kapasiteyle çalışan bu değirmenlerin ürettiği un miktarı 500 bin

Detaylı

Fiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi

Fiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi KİMLİK KARTI Başkent: Roma Yüz Ölçümü: 301.225 km 2 Nüfusu: 60.300.000 (2010) Resmi Dili: İtalyanca Dini: Hristiyanlık Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 29.500 $ Şehir Nüfus Oranı: %79 Ekonomik Faal Nüfus

Detaylı

11. -9, KENTLEŞME HIZLANIRKEN EĞITIMLI, GENÇ NÜFUS GÖÇ EDIYOR ORTA KARADENIZ DE KIRSAL KALKINMANIN ROLÜ VE TARIM TOPRAKLARININ KORUNMASI

11. -9, KENTLEŞME HIZLANIRKEN EĞITIMLI, GENÇ NÜFUS GÖÇ EDIYOR ORTA KARADENIZ DE KIRSAL KALKINMANIN ROLÜ VE TARIM TOPRAKLARININ KORUNMASI ORTA KARADENIZ DE KIRSAL KALKINMANIN ROLÜ VE TARIM TOPRAKLARININ KORUNMASI TR83 BÖLGESİ Samsun un da içinde yer aldığı TR83 bölgesi, toplam yüzölçümü 37.523 kilometrekare ile Türkiye nin yaklaşık yüzde

Detaylı

Konuşmamda sizlere birkaç gün önce açıklanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planı hakkında bilgi vereceğim.

Konuşmamda sizlere birkaç gün önce açıklanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planı hakkında bilgi vereceğim. 4 Ekim 2009 Tarihinde, DPT Müsteşar Yardımcısı Erhan USTA nın Euro50 Group Seminerinde İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planına İlişkin Konuşma Metni Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Detaylı

19 KÜMÜLATİF ETKİ DEĞERLENDİRMESİ... 2 19.1 GİRİŞ... 2 19.2 KILAVUZ... 2 19.3 KAPSAM VE METODOLOJİ... 2

19 KÜMÜLATİF ETKİ DEĞERLENDİRMESİ... 2 19.1 GİRİŞ... 2 19.2 KILAVUZ... 2 19.3 KAPSAM VE METODOLOJİ... 2 İçindekiler Tablosu 19 KÜMÜLATİF ETKİ DEĞERLENDİRMESİ... 2 19.1 GİRİŞ... 2 19.2 KILAVUZ... 2 19.3 KAPSAM VE METODOLOJİ... 2 19.3.1 Mekansal Kapsam... 2 19.3.2 Zamansal Kapsam... 2 19.3.3 Değerlendirme

Detaylı

2010 OCAK HAZİRAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK HAZİRAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK HAZİRAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk yarısının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 19,7 oranında artarak

Detaylı