YER ALTI NÜKLEER SANTRALLERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "YER ALTI NÜKLEER SANTRALLERİ"

Yağmur Taşçı
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 YER ALTI NÜKLEER SANTRALLERİ Enerji arz ve talebindeki sürekli artan dengesizlik tüm dünyada yeni yöntemlerin doğmasına yol açtı. Bioyakıtlar, rüzgar ve güneş enerjisi şimdilik en revaçta olan sistemler. Bu yenilikçi kaynaklar ortaya çıkarken gelenekselleşmiş yöntemlerde rekabet gücünü artırmak için çeşitli yöntemler geliştirmekteler. Nükleer enerji de 20. yüzyıla ait bir enerji kaynağı gibi görünse de 21.yüzyılda da var olması için birçok sebep var. Tabi bunun gerçekleşmesi için öncelikle nükleer enerji üzerindeki baskının azaltılması gerek. Bu da ancak bu enerjinin en önemli zaafları olan güvenlik, atıklar, maliyet vb. sorunlara yeni bakış açıları getiren sistemlerin gerçeklenmesiyle olabilir. Her ne kadar 4. nesil nükleer reaktörler (ERP) sektöre yeni bir heyecan getirse de kamuoyunu pek de tatmin etmişe benzemiyor. Bu yüzden yer altı nükleer santralleri getirdikleriyle nükleer enerjinin devamı için büyük önem taşıyor. Yer altı nükleer tesisleri aslında yeni bir fikir değil. Bu konuda ilk çalışmalar ünlü İtalyan fizikçi Enrico Fermi ve arkadaşları tarafından 1942 yılında açık türbinlerle yer altı yığınağında yaptığı deneyler. Nitekim bu çalışmalar yılları arası Rusya, İsveç, İsviçre, Norveç ve Fransa da küçük ölçek de yapılan yer altı nükleer santrallerinin temelini oluşturuyor. Bu santraller 1970li yıllarda yapılan değerlendirmeler sonucu her ne kadar güvenlik ve atıklar konusunda iyileştirmeler sağlasa da inşasının ve bakımının ciddi zaman ve para kaybına yol açtığını görüldü. Sonuçta yer altı santralleri rafa kaldırılmak zorunda kalındı.

2 Fermi tarafından 1942 yılında Chicago da gerçekleştirilen yer altında inşa edilen türbinlerde yaptığı deney Fakat teknolojide yaşanan büyük değişim ve kazı tekniklerinde ilerleme akıllara yeniden yer altı nükleer santrallerini getirdi ve ilk olarak 1000 megawatt üretim kapasitesine sahip bir reaktörün yapılması planlandı. Santralin üretim ve yardımcı ekipmanlarıyla birlikte 2 milyon feet küp hacim kaplayacağı düşünülüyor. Oldukça büyük gözüken rakam (ortalama bir apartman feet hacme sahiptir) oldukça ilerleyen sondaj teknikleri sayesinde gerçekleştirebileceği düşünülüyor. Maliyetin ise idealleştirilmiş bir zeminde en az olarak her feet küp hacme 2 dolar, ortalama bir zemin içinse 3.5 dolar olarak hesaplanıyor. Ancak beklenmeyen gelişmeler, tünellerin yerleştirilmesi vb. durumlarda ilave edildiğinde maliyet 6 dolara kadar çıkmakta. Buda diğer geleneksel santrallere göre %1 gibi bir kurulum maliyetinden kazanç sağlıyor.

3 Yapılması planlanan nükleer santrallerin şematik gösterimi. Yer altına yapılacak nükleer parkta toplam 12 adet 1000MeW gücünde santrallerin yapılması planlanıyor. Toplam maliyetin ise 48 milyar dolar yakın olacağı tahmin edilmekte.

4 Çin de üretilen dünyanın en büyük sondaj makinelerinden olan Mixshields S-318 kayasal bölgelerde dahi günde feet kazı yapma yeteneğine sahip Peki nükleer santralleri yer altında inşa etmek temelde ne kazandıracak? Öncelikle nükleer karşıtı kamuoyunda da sıklıkla dile getirilen terörist saldıralar veya savaş durumunda ortaya çıkabilecek olumsuz durumlar fiziksel olarak engellenmiş olacak. İkincil olarak nükleer santrallerin kurulumunda genelde ihmal edilen doğal afetlerin deprem, kasırga, tayfun vb. olumsuz etkileri de en aza indirilmiş olacak. Dahası iyi bir dizaynla ile tehlikeli nükleer atıkların taşınması sırasında ortaya çıkan riskler en aza indirilmiş olacak. Atıklar nükleer parka eklenecek olan yer altı tünelleri sayesinde kalıcı olarak biriktirilecekleri depo odalarına kolaylıkla gönderebilecekler. Ayrıca bu santrallerin ömürleri tükendiğinde daha ucuz, atıksız ve güvenli bir şekilde ortadan kaldırabilecekler. Nükleer enerjinin devamlılığı diğer enerji kaynaklarının da durumu göz önüne alındığında oldukça büyük önem arz etmekte. Bu sürekliliği sağlayabilmek için 21. yüzyıl enerji kaynakları için hedeflenen temiz, ucuz ve güvenilir olması şartını nükleer enerji içinde sağlamamız gerekiyor. Çernobil faciasından bu yana nükleer teknoloji büyük aşamalar

5 kaydetti, ancak Fukuşima da yaşanan son durum nükleer enerjinin alması gereken yolun biraz daha fazla olduğunu gösterdi. Yer altı santrallerin gerekse maliyet, gerekse güvenlik ve güvenilirlik açısından nükleer enerji sektörüne önemli mesafeler aldıracağı ve nükleer üzerindeki baskıyı azaltacağı muhakkak. Mehmet Cem Ateş Kaynaklar

Benzer belgeler

Nükleer Enerji Santrali Nedir? Yararları ve Zararları

Nükleer Enerji Santrali Nedir? Yararları ve Zararları Nükleer enerji santrali, bilinenin aksine daha az zararlı olup termik ve hidroelektrik santrallerin çevreye verdiği zarardan daha az zarar vermektedir.