EKONOMİK İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA ÖRGÜTÜ

Transkript

1 EKONOMİK İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA ÖRGÜTÜ OECD, hükümetlerin küreselleşmenin ekonomik, sosyal ve çevresel sorunlarına yönelmek için birlikte çalıştıkları eşsiz bir forumdur. OECD ayrıca müşterek idare, bilgi ekonomisi ve yaşlanan nüfus sorunları gibi yeni gelişmeler ve konulara cevap vermede hükümetlere yardım eden ve anlama çabalarının ön planındadır. Teşkilat, hükümetlerin politik tecrübelerini karşılaştırdıkları, müşterek problemlere cevap aradıkları, iyi uygulama belirledikleri ve yerel ve uluslararası politikaları koordine etmek için çalıştıkları ortamı sağlar. OECD üye ülkeleri: Avustralya, Avusturya, Belçika, Kanada, Şili, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İrlanda, İsrail, İtalya, Japonya, Kore, Lüksemburg, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, İspanya, İsveç, Türkiye, Birleşik Krallık ve Birleşik Devletler dir. Avrupa Birliği OECD çalışmalarına katılır. OECD yayınları ekonomik, sosyal ve çevre konularında araştırma ve teşkilatın istatistik verilerinin ve ayrıca söyleşiler, kılavuzlar ve üyeleri tarafından anlaşmaya varılan standartların sonuçlarını ilan eder.

2 İstatistik kapsamı Veri eksikliği halen birçok ülkede göstergelerin kapsamını sınırlasa da kapsam, prensip olarak ilgili kurumların sahipliğine veya sponsorluğuna bakılmadan ve eğitim sağlama mekanizması dikkate alınmadan bütün ulusal eğitim sistemlerini (ulusal bölge içerisinde) kapsar. Aşağıda açıklanan bir istisna ile bütün öğrenci tipleri ve bütün yaş gruplarının; özel eğitim programlarında veya programın ana amacının bireyin eğitimsel gelişimi olması şartı ile Eğitim Bakanlığından başka Bakanlıklar tarafından organize edilen eğitim programlarındaki çocuklar (özel eğitime muhtaç öğrenciler dâhil) erişkinler, yurttaşlar, yabancılar ve ayrıca uzaktan öğretimdeki (açık öğretim) öğrencilerin dâhil edilmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte, açıkça eğitim sisteminin bir parçası olarak görülen birleşik okul ve işe dayalı programlar haricinde işyerinde mesleki ve teknik eğitim temel eğitim harcamaları ve kayıt verileri içerisine dâhil edilmemiştir. Erişkin veya düzenli olmayan şeklinde sınıflandırılan eğitimsel faaliyetler bu faaliyetlerin örgün eğitim araştırmalarına benzer bir konu veya çalışma içerisinde bulunması şartı ile veya altında yatan programların düzenli eğitim programlarına uygun benzer potansiyel niteliğe götürmesi şartı ile kapsama alınmıştır. Öncelikle genel ilgi, şahsi zenginleşme, boş zaman veya dinlence için erişkin kursları hariç tutulmuştur.

3 OKUNABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR Eğitimde Bugün OECD Perspektifi Bu kitap OECD nin sekiz önemli alanda bugünkü eğitimin durumu ile ilgili söyleyeceklerini özetlemektedir: çocukluk döneminin erken yaşlarındaki eğitim, okul eğitimi, ilk eğitimden sonraki değişimler, yüksek öğretim, yetişkin eğitimi, sonuçlar ve geri dönüşler, eşitlik ve yenilikler.

4 Eğitimi Şekillendiren Eğilimler Toplumlarımızın gittikçe daha çeşitli olması eğitim için ne anlama gelir? Küresel ekonomik güç yeni ülkelere doğru ne şekilde kaymaktadır? Çalışma yapıları ne şekilde değişiyor? Eğitimi Şekillendiren Eğilimler bunun gibi sorulara cevap bulabilmek için uluslararası delilleri bir araya toplamaktadır.

5 Mesleki Eğitim ve İş Eğitimi ile ilgili OECD İncelemesi Almanya nın Okul Ötesi Beceriler Açısından Gözden Geçirilmesi Değişen ekonomilerin ihtiyaçlarını karşılayabilmek için ne tür iş eğitimleri gerekmektedir? Programlara ne şekilde finansman sağlanmalıdır? Akademik ve üniversite programlarına ne şekilde bağlı olmalıdırlar? İşverenler ve sendikaların devreye girmesi için ne yapılması gerekir? Bu serideki ülke raporları bu ve diğer sorulara bakmaktadır. OECD nin orta öğretim sonrası mesleki eğitim ve iş eğitimi ile ilgili politikaların incelenmesine yönelik olan Okul ötesi Beceriler in bir bölümünü oluşturmaktadır.

6 Sanat için Sanat? Sanat Eğitiminin Etkisi Sanat eğitiminin çoğu zaman kritik ve yaratıcı düşünme yeteneğini geliştirmenin bir yöntemi olduğu söylenir. Bu rapor, bu tür sonuçlar üzerine sanat eğitiminin etkisi ile ilgili tecrübeye dayanan bilginin durumunu irdelemektedir.

7 Daha İyi Beceriler, Daha İyi İşler, Daha İyi Hayatlar Beceri Politikalarına Stratejik Bir Yaklaşım Bu kitap yüksek kaliteli bir beceri havuzu elde etme ve bunu en iyi şekilde kullanma hedefine ulaşmak adına ülkelere yardımcı olacak bir strateji sunmaktadır.

8 OECD Göstergeleri dünyadaki eğitim durumu hakkında doğru ve ilgili bilgiler için yetkili bir kaynaktır. G20 ve ortak ülkelerin yanı sıra, OECD ye üye 34 ülkenin eğitim sistemlerinin yapısı, mali durumu ve performansı ile ilgili veri sağlar. Ortaöğretim başarı ve mezuniyet oranları sabit kalırken ortaöğretim öncesi eğitimde başarı düzeyleri azalmıştır.

9 Türkiye'de 4 milyon 330 bin 504 çocuğun okula gitmiyor. Okula gitmesi gereken çocuk sayısı 19 milyon 205 bin. Ancak 14 milyon 878 bin 496 öğrenci okula devam ediyor. Okula gitmeyenlerin 2 milyon 486 bin 554'ünü ise kızlar oluşturuyor. İlköğretimde derslik açığı 218 bin 366 Sınıf başına düşen öğrenci sayısı; İlköğretimde 35, Ortaöğretimde 34. Bu sayıların büyük şehirlerde ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde çok daha yüksek olduğu tespit edildi. Öte yandan, İllere göre sınıf başına düşen öğrenci sayıları, İstanbul'da ilköğretimde 58, ortaöğretimde 44, Ankara'da ilköğretimde 41, ortaöğretimde 40, Adana'da ilköğretimde 46, ortaöğretimde 50, Diyarbakır'da ilköğretimde 52, ortaöğretimde 62, Şanlıurfa'da ilköğretimde 63, ortaöğretimde 47.

10 OECD ülkelerindeki durum; Sınıf başına düşen öğrenci sayıları açısından, Lüksemburg'ta ilköğretimde 15.8, ortaöğretimde 19.7, Portekiz'de ilköğretimde 16.4, ortaöğretimde 23.5, İsviçre'de ilköğretimde 19.2, ortaöğretimde 18.7, İzlanda'da ilköğretimde 17.1, ortaöğretimde 18.5, Danimarka'da ilköğretimde 19.5, ortaöğretimde 19.4 Türkiye'deki derslik açığının ise; okul öncesinde 229 bin 187, ilköğretimde 218 bin 366 ortaöğretimde 66 bin 729.

11 Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı bakımından; Türkiye'de öğretmen başına düşen öğrenci sayısı, İlköğretimde 27, Ortaöğretimde 18. OECD ülkelerinde ise öğretmen başına düşen öğrenci sayısı, İlköğretimde 16.9 Ortaöğretimde Buna durumda, Türkiye'de OECD standartlarına ve çağ nüfusunun tamamının okula gitmesi durumunda öğretmen açığının İlköğretimde 263 bin 88, Ortaöğretimde 112 bin 184. Türkiye'de okul öncesinde okullaşma oranının yüzde 24 iken örneğin Belçika'da yüzde dir.

12 OECD Eğitim raporuna göre, Türkiye de üniversite eğitimine devam edenlerin oranı OECD nin en düşüklerinden. OECD ülkelerinde en az 13 yıl okul eğitimi verilirken Türkiye de nüfusun yüzde 90 ı, ilk öğretim-lise terk arasında yani 8-10 yıl eğitim görüyor. Belçika, Norveç ve İsveç te nüfusun yüzde 90 ı, 15 yıl ya da daha fazla eğitimde kalıyor. Çin, Endonezya, Suudi Arabistan ve Türkiye de nüfusun yüzde 90 ı, 8-10 yıl arasında eğitim alıyor. Meksika ve Türkiye yaş arası kadınların eğitimde en az kaldıkları iki ülke. Meksika da kadınlar 5, Türkiye de ise 4.3 yıl eğitim sistemi içinde kalıyor. Bu iki ülke aynı zamanda kadınların iş gücü dışında en uzun kaldıkları ülkeler. Kadınlar Meksika da 5.1, Türkiye de 7 yıl iş gücü dışında kalıyor.

13 Üniversite eğitimine ulaşan kişi sınıflamasında durum: Türkiye OECD ve sadece bağlı kuruluşlarına üye ülkeler arasında yapılan sıralamada, üniversite eğitimine ulaşan kişilerin nüfusa oranı açısından sondan üçüncü sırayı aldı. Türkiye söz konusu ülke grubundan sadece Brezilya ve Çin i geçti. Üniversiteye devam eden vatandaşlarının sayısı itibarıyla en öndeki 10 ülke; Kore, Japonya, Kanada, Rusya, İrlanda, Norveç, Yeni Zelanda, İngiltere, Avustralya, Lüksemburg oldu. Kore de nüfusun yüzde 67 si Japonya ve Kanada da yüzde 59 u üniversiteye gidiyor. Türkiye de ise ilk ve ortaöğretimden sonra yükseköğretime devam edenlerin oranı yüzde 20 ye yaklaşıyor. Türkiye yi, Brezilya yüzde 12, Çin ise yüzde 06 ile izliyor. Ancak Çin deki rakam 10 yıl öncesinin verilerini yansıtıyor.

14 TÜRKİYE, MEKSİKA VE SUUDİ ARABİSTAN OECD de bugünün gençlerinin ortalama yüzde 39 unun gelecekte dört yıllık üniversite eğitimini tamamlaması bekleniyor. Avustralya, Danimarka, İzlanda, Polonya ve İngiltere de üniversiteye gitmesi beklenen gençlerin oranı yüzde 50 iken, bu oran Türkiye, Meksika ve Suudi Arabistan da yüzde 25 e karşılık geliyor. Hem eğitimde hem istihdamda olmayan kadınların oranı Türkiye de erkeklerin iki katı yaş arası kadınların yüzde 52 si, erkeklerin yüzde 20 si ne okuyor ne de çalışıyor. Bu rakamlarla Türkiye eğitim dışı kalan ve istihdam edilmeyen kadın oranı açısından OECD ülkeleri arasında birinci sırada yer alıyor. Rakamlara hemen aile kurdukları için işgücü dışında kalan kadınlar da dâhil edildiğinde Türkiye nin birinciliği pekişiyor. İrlanda, İsrail, İtalya, Meksika, İspanya ve Türkiye de yaş arası kadınların yüzde 20 den fazlası ne eğitimde ne de istihdam içinde yer alıyor.

15 Derslik sıkıntısı Öğretmen açığının yanı sıra derslik açığının da çözümlenemediği ülkemizde, okul öncesi eğitimin Türkiye geneline yaygınlaştırıldığı düşünüldüğünde, tekli eğitime geçilmesi ve çağ nüfusunun tamamının okula gitmesi durumunda öğretmen ve derslik açığının daha da artacağı kaçınılmaz olacaktır. OECD ülkelerinde ilköğretimde derslik başına öğrenci sayısı 21.6 örneğin Avusturya'da 19.3, Danimarka'da 19.6, Yunanistan'da 16.8, İtalya'da 18.7 iken, Türkiye'de ise ilköğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı 32'dir. Bu rakam örneğin bazı illerimizde İstanbul'da 46, Ankara'da 36, Bursa'da 38, Adana'da 39, Van'da 45, Diyarbakır'da 56 şeklindedir.

16 Öğretmen başına düşen öğrenci sayısında OECD ülkeleri ortalaması; İlköğretimde 16.4 Ortaöğretimde 13.7 olduğu halde, Türkiye'de ise öğretmen başına düşen öğrenci sayısı; İlköğretimde 22 Ortaöğretimde 18 dir. Okullaşma oranlarına gelince olarak belirlenmiştir. Okul Öncesinde yüzde İlköğretimde yüzde Ortaöğretimde 64.95

17 OECD ülkelerinde öğrenci başına yapılan harcama ortalama yıllık, Okul Öncesinde 5 bin 447 dolar, * İlköğretimde 6 bin 741 dolar, 2 bin 130 dolar Ortaöğretimde 8 bin 267 dolar, 2 bin 736 dolar Yükseköğretimde 12 bin 709 dolar, 8 bin 193dolar ** olarak gerçekleşmektedir. * Bilgi elde edilememiştir. **Ar-Ge faaliyetleri hariç

18 Ortaöğretim öncesi eğitimde genç yetişkinlerin payı azalmıştır: Ortaöğretim, tüm ülkelerde önemli hale gelmektedir: Çünkü Ortaöğretim, öğrencileri yükseköğretime veya işgücü piyasasına giriş için hazırlamayı amaçlar. Türkiye'de ortaöğretim seviyesinin altında yaş grubunun; 2005 yılında % 63 ü 2010 yılında % 58 i 2012 yılında % 54 ü okul ve eğitim ile buluştu. Bu eğitim ve yaş grubunda 2012 yılında başarılı öğrenci ortalaması OECD ortalaması olan % 17 nin çok üzerindedir. Ortaöğretim başarısı karşılaştırıldığında durum iç açıcı görülmemektedir OECD ortalaması %3 puandan daha fazla düşerek % 44 olurken, Türkiye ortalaması % 1 puan artışla % 25 olmuştur. OECD mezuniyet yaş ortalaması 19, Türkiye de bu ortalama 17 dir. Bunlardan ortaöğretime başlayıp öngörülen program süresi içinde mezun olanların oran % 72 olup OECD ortalamasına eşittir.

19 Ekonomik ve işgücü piyasası açısından durum: Türkiye OECD ülkeleri arasında en yüksek kazanç primlerinden birine sahiptir. Yükseköğretim eğitimi alan yetişkin, ortaöğretim eğitimi alan bir yetişkine göre % 91 daha fazla kazanmaktadır yılında OECD ortalaması % 59 dur. Ortaöğretim düzeyinde eğitim alan bir yetişkin ise, Ortaöğretim düzeyinin altında eğitim alan bir yetişkine göre % 37 daha fazla kazanmaktadır OECD ortalaması ise % 22 dir.

20 Göreceli kazanç farkı çoğunlukla kadınlarda belirgindir yılında, yaş grubu yükseköğretim eğitimine sahip kadınları, ortaöğretim eğitimine sahip olanlardan % 99 daha fazla kazanırken; Ortaöğretim mezunu olan kadınlar, eğitim almayanlara göre % 53 daha fazla kazanmaktadır. OECD ülkelerinde bu oranlar, sırasıyla, % 62 ve % 25 şeklinde gerçekleşmektedir. Ayrıca, Bu oranlar aynı yaş grubunda erkeklerle karşılaştırıldığında, OECD ortalamasının tersine Yükseköğretim eğitimi alan genç kadınlar erkek meslektaşlarından daha az kazanmaktadırlar.

21 Türkiye'de yetişkinlere yönelik istihdam oranları yükseköğretim eğitimi alan bireyler için en yüksektir yılında yükseköğretim eğitimi alan bireyler için istihdam oranı Türkiye de % 76; OECD ülkelerinde ise % 84 dür. Ortaöğretim düzeyinin altında eğitim alan bireyler için istihdam oranı % 51olarak gerçekleşmiştir. Genel olarak eğitimin her düzeyindeki erkeklerin, kadınlara göre istihdam oranları daha yüksektir, ancak yükseköğretim eğitimi alan kadınlar için istihdam oranları, ortaöğretim düzeyinin altında eğitim alan kadınlara oranla neredeyse üç kat daha yüksektir (% 65 ve % 25).

22 Eğitimde olmayan ve işsiz olan yaşındakilerin oranı azalmakta, eğitime katılım ise artmaktadır. Türkiye'de hemen hemen tüm çocuklar eğitime kayıtlıdır: % 98 olan OECD ortalamasına kıyasla, 5 14 yaş grubu çocuklarının % 95'i okula gitmektedir yılı itibariyle Türkiye'de zorunlu eğitim 5,5 yaşında başlayıp 17,5 yaşında bitmektedir. Her ne kadar %84 olan OECD ortalamasının oldukça altında kalsa da; 4 yaşındaki çocuklar için 2005 yılında %5 olan okullaşma oranı 2012 yılında ancak % 19 a çıkarılabilmiştir.

23 Daha büyük öğrenciler arasında da, eğitimde okullaşma artmıştır yılındaki % 64 oranında hafif bir düşüş olmasına karşılık; o yaş grubunda %41 (2005) oranı % 59 (2012) a; o yaş grubunda %10 (2005) oranı %24 (2012) ye yükselmiştir. OECD ülkelerinde en yüksek oranlardan biri olarak kalmasına karşın, yaş grubunda çalışmayan ve okumayan oranı azalmıştır yılındaki %44 oranı düşürülerek 2012 yılında % 29 olarak gerçekleştirilmiştir. Aynı oran OECD genelinde arasında % 15 ile sabit kalmıştır. Aynı grup için kadınların oranı erkeklerin yüzdesine göre daha yüksektir. Örneğin yaş grubu için söz konusu oran; Erkeklerde % 19 olurken Kadınlarda % 40 olarak gözlenmiştir.

24 Diğer bulgular Yükseköğretime katılım düzeyleri özellikle genç yetişkinler arasında artmaya devam etmektedir: 2010 yılında %13 ve 2005 yılında %10 olmasına karşın; 2012 de bu oran yaş grubunda % 15 e çıkarılabilmiştir. Yükseköğretime katılım ülkemizde arasında önemli ölçüde artarken OECD genelinde % 3,2 den % 5,2 ye en yüksek yıllık büyümenin gerçekleştiği aynı dönemde % 33 ün oldukça altında kalmaktadır yaş grubunda 2010 yılında %17 ve 2005 yılında %13 olan yükseköğretim mezunu oranı artışla % 21 olmuştur.

25 Kadınların büyük bir kısmı yükseköğretimde A tipi sayılan bilgisayar, fen bilimleri ve Matematik, mühendislik (imalat ve inşaat) programlarını tercih etmektedirler yılında Ülkemizde, % 20 OECD ortalamasına karşılık Bilgisayar mezunlarının % 29 u; % 28 OECD ortalamasına karşılık Mühendislik mezunlarının % 32'si; % 41 OECD ortalamasına karşılık Fen Bilimleri mezunlarının % 54 ü kadındır.

26 Eğitime yatırım ortalamanın altındadır. OECD ülkeleri için % 6 olan ortalama ile karşılaştırıldığında; Türkiye tüm eğitim düzeylerindeki eğitim kurumlarına GSYİH'nin %4 ünü harcamaktadır. % 13 olan OECD ortalamasına kıyasla; Eğitim, Türkiye'nin toplam kamu harcamalarının % 11 ini kapsamaktadır. Öğrenci başına yapılan harcama en yüksek yükseköğretim düzeyindedir: ilkokulda 2130 $ o r t a o k u l d a 2736 $ Yükseköğretimde 8193 $ harcanmaktadır. GSYİH: Gayri Safi Yurt İçi Hasıla.

27

28

29

30

31 SONRAKİ BÖLÜMLERDEKİ TABLOLAR EĞİTİM SEVİYELERİ VE ÖĞRENCİ SAYILARI YÜKSEKÖĞRETİM VE İŞ EĞİTİMİN EKONOMİK VE SOSYAL FAYDALARI EĞİTİM İÇİN YAPILAN HARCAMA OKUL ORTAMI İSTATİSTİKÎ NOT TERİMLER SÖZLÜĞÜ OKUNABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR İKTİSADÎ İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA TEŞKİLATI

32 Erişkinler Hangi Seviyeye Kadar Eğitim Almıştır? En azından yüksek öğretim alan nüfus, 2012 EĞİTİM SEVİYELERİ VE ÖĞRENCİ SAYILARI Bu şekil yüksek öğretim seviyesinde eğitim alan ve yaş grubuna dahil kişilerin oranlarını göstermektedir.

33 En azından lise öğretime sahip nüfus, 2012 Bu şekil en az lise öğretim seviyesinde eğitim alan ve yaş grubuna dahil kişilerin oranlarını göstermektedir. Son on yıllık dönemlerde eğitimde gözlenen hızlı yayılma daha genç olan kişilerin daha yüksek seviyeye kadar öğretim görmelerine yol açmıştır

34 Eğitime Kimler Katılıyor? yaşındakilerin okula kayıt olma oranları (1995, 2012) Bu şekil tam zamanlı ve yarı zamanlı öğretime kaydolan yaşındakilerin yüzdesindeki artış veya azalışı göstermektedir.

35 20-29 yaşındakilerin okula kayıt olma oranları (1995, 2012) Bu şekil tam zamanlı ve yarı zamanlı öğretime kaydolan yaşındakilerin yüzdesindeki artış veya azalışı göstermektedir.

36 Çocuklara Erken Yaşta Verilen Eğitimin Rolü Nedir? 4 yaşında eğitime kayıt olma oranları (2005, 2012) Şekil, 4 yaşındaki tam zamanlı ve yarı zamanlı öğrencilerin kamu ve özel kuruluşlara 2005 ve 2011 yıllarındaki kayıt rakamlarını kıyaslamaktadır.

37 Erken dönem çocukluk eğitiminde öğrenci öğretmen oranları, 2012 Bu şekil, erken dönem çocukluk eğitiminde her öğretmene düşen öğrenci sayısını göstermektedir.

38 Orta Öğretimi Tamamlayan Gençlerin Sayısı Ne Kadardır? Lise eğitim programlarından başarı ile mezuniyet, 2012 Bu şekil, ilk olarak lise eğitimine başlayan ve, normalde programı tamamlamak için tahsis edilen süre içinde bu eğitimden mezun olan öğrencilerin yüzdesini göstermektedir.

39 Lise mezunları ortalaması, 2012 Bu şekil lise eğitimini başarıyla tamamlayan öğrencilerin ortalama yaşlarını göstermektedir.

40 Yükseköğretime Başlayan Gençlerin Sayısı Ne Kadardır? YÜKSEKÖĞRETİM VE İŞ Üniversite seviyesinde eğitime başlama oranları (2000, 2012) Bu şekil üniversite seviyesinde eğitime başlayan genç insanların artışını - veya aksini- yüzde olarak göstermektedir. OECD ülkelerinin çoğunda başlama oranları artmıştır.

41 Mesleğe yönelik yüksek eğitime başlama oranları (2000, 2012) Bu şekil 2000 ve 2012 yıllarında mesleğe yönelik yüksek öğretim programlarına giren gençlerin yüzdesini göstermektedir.

42 Yükseköğretimden Mezun Olan Gençlerin Sayısı Nedir? Üniversite seviyesinde eğitimden ilk mezuniyet oranları (1995,2012) Bu şekil üniversite seviyesinde eğitimden ilk mezun oranların yüzdesindeki artış ve azalışı göstermektedir.

43 Mesleki yönelimli eğitimden ilk mezuniyet oranı (1995, 2012) Bu şekil mesleki yönelimli eğitimden ilk mezun oranların yüzdesindeki artış ve azalışı göstermektedir.

44 Mezun Olamayan Öğrencilerin Sayısı Nedir? Yükseköğretim programlarının başarıyla tamamlanması, 2012 Bu şekil yükseköğretim programlarına girip, programı tamamlamak için normalde tahsis edilen süre içinde bu seviyede en az birinci diploma ile mezun olan öğrencilerin yüzdesini göstermektedir.

45 Yükseköğretim programlarının cinsiyete göre başarıyla tamamlanması, 2012 Bu şekil, cinsiyet bazında, yükseköğretim programlarına girip, bu programları başarıyla tamamlayan öğrenci yüzdesini göstermektedir.

46 Öğrenciler Eğitimden İşe Geçişte Ne Kadar Başarılılar? Eğitim, öğrenim veya istihdam içerisinde yer almayan gençler (2012) Bu şekil yaş grubu arasında eğitimde, öğrenimde veya istihdam içerisinde yer almayan (NEET) gençlerin yüzdesini, yarı zamanlı çalışanları ve tam zamanlı çalışmak isteyenleri göstermektedir.

47 Gençler arasında eğitim ve istihdam, 2012 Bu şekil genç erişkinler arasında yaş grubuna göre eğitim ve iş statüsünün dağılımını göstermektedir. Okulu bırakan ve zor bir iş pazarına giren genç erişkinlerin işsiz kalması ve tamamen iş gücü dışında kalması daha muhtemeldir.

48 Yurtdışında Eğitim Alan Öğrencilerin Sayısı Nedir ve Nereye Gitmektedirler? Uluslararası eğitim pazar paylarındaki eğilim (2000, 2012) Şekil destinasyona göre yükseköğretimdeki yabancı ve uluslararası öğrencilerin dağılımını göstermektedir.

49 Yükseköğretimde öğrenci hareketliliği, 2012 Bu şekil her ülkede yükseköğretim seviyesindeki uluslar arası öğrencilerin yüzdesini göstermektedir.

50 Yüksek Okul Mezunları Ne Kadar Daha Fazla Kazanıyor EĞİTİMİN EKONOMİK VE SOSYAL FAYDALARI Eğitim seviyelerine göre nispi kazançlar (2012) Bu şekil, lise ve yükseköğretim kapsamında olmayan lise sonrası eğitimi temel alarak (grafiğin sol taraf skalasında 100 ile işaretlenen satır) yaşındaki erkeklerin değişik eğitim düzeyleri arasındaki kazançlarını mukayese etmektedir.

51 Cinsiyete göre eğitim seviyelerine göre nispi kazançlar, 2012 Bu şekil, lise ve yükseköğretim kapsamında olmayan lise sonrası eğitimi temel alarak (grafiğin sol taraf skalasında 100 ile işaretlenen satır) yaş arasındaki kadınların değişik eğitim düzeyleri arasındaki kazançları mukayese etmektedir.

52 Eğitim İstihdam Oranını Nasıl Etkiliyor? Yükseköğretime sahip sahip yaşındaki kişilerin istihdam oranı, 2012 Bu şekil daha yükseköğretime sahip kişileri eğitim başarılarına göre istihdam oranlarındaki farkı göstermektedir.

53 Yükseköğretime sahip yaşındaki kişilerin istihdam oranı, cinsiyete göre, 2011 Bu şekil daha yüksek bir eğitime sahip erkekler ve kadınların istihdam oranlarındaki farkı göstermektedir.

54 Eğitime Yatırım Yapılmaya Teşvik Eden Şeyler Nelerdir? Cinsiyete göre yüksek öğrenimin kamuya getirisi, 2012 Bu şekil kamusal yararlar arasındaki ( artan vergi gelirleri ve diğerleri arasında sosyal transferler için alt ihtiyaç) farkı ve lise veya yükseköğretim öncesi eğitim alanlara kıyasla yüksek öğretim gören kadın ve erkeklerin kamu harcamalarını gösterir

55 Cinsiyete göre yüksek öğrenimin özel sektöre getirisi, 2012 Bu şekil lise veya yükseköğretim öncesi eğitim alanlara kıyasla yüksek öğretimini başarıyla tamamlayan kadın ve erkeklerin özel faydaları (artan hayat boyu kazanç) ile özel maliyetleri (öğrenim ücretleri ve önceden belirlenmiş kazançlar) arasındaki farkı gösterir

56 Eğitimin Sağlık Açısından Faydaları Nelerdir? Eğitim seviyelerine göre yetişkinler arasında obezite oranları, 2012 Eğitim seviyesine göre obez olan yetişkinlerin yüzdesi

57 Eğitim seviyelerine göre yetişkinler arasında sigara kullanma oranları, 2012 Eğitim seviyelerine göre sigara kullanıcısı yetişkinlerin yüzdesi

58 Her öğrenci için ne kadar harcanıyor? EĞİTİM İÇİN YAPILAN HARCAMA Öğrenci başına yıllık harcama, 2012 Bu şekil, temel ve yüksek eğitim arasında öğrenci başına (eğitim kurumlarında) yıllık ne kadar harcandığını göstermektedir; bu veri örgün eğitimde öğrenci başına maliyet konusunda bir fikir verir.

59 Temel eğitime harcamaya oranla eğitime yapılan harcama, 2012 Bu şekil, temel eğitim ile mukayeseli olarak değişik eğitim düzeyleri için öğrenci başına (eğitim kurumlarınca) yapılan yıllık harcamayı göstermektedir.

60 Eğitime harcanan milli servet payı ne kadardır? Gayrisafi yurtiçi hâsıla yüzdesi olarak eğitime harcama eğilimleri (2000,2012) Bu şekil ülkelerin milli gelirden eğitim kurumlarına ayırdıkları payı ve bu payın zaman içerisinde nasıl değiştiğini göstermektedir.

61 Ekonomik krizin eğitim harcamaları üzerindeki etkisi Bu şekil ekonomik krizin kamu tarafından yapılan eğitim harcamalarını ne şekilde etkilediğini göstermektedir.

62 Kamu harcamaları hangi oranda eğitime gidiyor? Toplam kamu harcaması yüzdesi olarak eğitime yapılan kamu harcama eğilimleri (2005, 2012) Bu şekil eğitime toplam kamu harcamasını (ki bu eğitim kurumlarına harcama ve bütçeye kamu sübvansiyonları gibi harcamaları kapsar) ve bunun zaman içerisinde nasıl geliştiğini gösterir.

63 Gayrisafi yurtiçi hasıla yüzdesi olarak toplam kamu harcaması (2000, 2012) Bu şekil genel ekonomi yüzdesi olarak kamu harcama ebadını göstermektedir. Bu veri eğitime ayrılan kamu harcaması oranının incelenmesi için kaynak sağlar

64 Özel sektör harcamalarının rolü nedir? Eğitim kurumlarına yapılan özel harcama payı, 2012 Bu şekil öğrenim düzeyine göre eğitim kurumlarına özel kaynaktan gelen harcama yüzdesini göstermektedir.

65 Yükseköğretime yapılan özel harcama payındaki eğilimler (2000, 2012) Bu şekil 2000 yılından 2012 yılına kadar özel harcamadaki artışı veya aksini- yükseköğretime yapılan toplam harcamanın bir yüzdesi olarak göstermektedir.

66 Yükseköğrenim öğrencileri ne kadar ödüyor? Üniversite ücretleri, Bu şekil üniversite düzeyinde eğitim için devlet üniversitelerindeki tam zamanlı yerli öğrencilerden alınan yıllık okul ücretlerinin ortalamasını göstermektedir.

67 Yükseköğretime yapılan kamu destekleri, 2012 Bu şekil destek türüne göre bölünen, eğitime toplam kamu harcaması yüzdesi olarak bütçe ve diğer özel kurumlara eğitim için verilen kamu desteklerini göstermektedir.

68 Öğretmenlerin maliyeti ne kadar? Eğitim seviyesine göre, öğretmenlerin öğrenci başına aylık maliyeti, 2012 Bu şekil, eğitim seviyelerine göre, öğretmenlerin öğrenci başına ücret maliyetlerini kıyaslamaktadır.

69 Ortaokul düzeyinde öğrenci başına öğretmenlerin aylık maliyeti (2005, 2012) Bu şekil 2005 ve 2012 yıllarında ortaokullarda öğrenci başına aylık öğretmen maliyetlerini mukayese etmektedir.

70 Öğrenciler sınıfta ne kadar zaman geçiriyor? OKUL ORTAMI Devlet okullarında ders saatleri, 2012 Bu şekil ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin aldıkları hedeflenen ders saatlerini gösterir (bu kamu okullarında verilmesi için gerekli olan zorunlu ders saatini ve ayrıca zorunlu olmayan derslere ayrılan zamanı temsil eder).

71 Bu şekiller ilk ve orta dereceli okullarda her bir konuya ayrılan zorunlu ders saatinin yüzdesini göstermektedir. Konuya göre ders saati, 2012

72 Her sınıfta kaç öğrenci var? İlkokullarda ortalama sınıf mevcudu eğilimleri (2000, 2012) Bu şekil ilkokul sınıflarında ortalama kaç öğrenci olduğunu ve bu sayıların artmış veya azalmış olup olmadığını göstermektedir.

73 Eğitim seviyelerine göre ortalama sınıf mevcudu, 2012 Bu şekil ilkokul ve ortaokul arasında sınıf mevcutlarının nasıl değiştiğini göstermektedir.

74 Öğretmenlere ne kadar ödeme yapılıyor? Ortaokullarda öğretmen maaşları, 2012 Bu şekilde üstteki grafik 15 yıllık tecrübe sonrası öğretmenlere ne kadar ödendiğini göstermektedir. Alttaki grafik öğretmen maaşlarını yüksek eğitimli tam zamanlı çalışanların kazançları ile mukayese etmektedir.

75 Ortaokullarda Asgari ve azami öğretmen maaşları, 2012 Bu şekil ortaokullarda mesleğe başladıklarında, asgari tecrübe ve azami kalifikasyon ile cetvelin en üstündeki öğretmen maaşları arasındaki açığı göstermektedir.

76 Öğretmenler ders vermek için ne kadar zaman harcıyorlar? Eğitim seviyesine göre yıllık ders verme saati (2012) Bu şekil değişik eğitim düzeylerinde öğretmenler için yıllık ders verme saati farklılıklarını göstermektedir. (Sırasıyla: lise, genel programlar; ilköğretim; orta okul)

77 Orta okulda yıllık öğretim saatleri eğilimleri (2005, 2012) Bu şekil yılları arasında öğretmenlerin eğitim vererek geçirdiği saat sayısını göstermektedir. Öğretmenin işinin önemli bir parçası öğrencilerle iletişimdir, ancak görevler arasında derse hazırlık ve ödev ve testleri düzeltmek de bulunmaktadır.

78 Türk Milli Eğitim sistemi OECD ülkelerinin çok gerisindedir. Bu sonuçlara göre eğitim sistemimiz baştan aşağı yenilenmeli. Bu bakışla, halihazırdaki sorunların çözümü için yukarıdaki rakamlar ışığında ciddi adımlar atılmadığını söylemekle haksızlık yapmış olmayız. Yine aşağıdaki tablolar incelendiğinde Eğitime ve eğitimciye de yeteri kadar önem verilmediğini ve bu nedenle de ülkenin eğitim alanında siyah-beyaz bir tablo çizdiğini söyleyebiliriz.

79 Uluslararası ortalamaların hesaplanması Birçok gösterge için OECD ortalaması sunulmuştur. OECD ortalaması: Bütün OECD ülkelerinin bulunan veya tahmin edilebilen veri değerlerinin ağırlıksız ortalaması olarak hesaplanmaktadır. Bu nedenle OECD ortalaması ulusal sistemler seviyesinde veri değerlerinin ortalamasına işaret eder ve verilen bir ülke için tipik veya ortalama ülke değeri ile nasıl mukayese edildiğine yönelik sorunun cevaplanması için kullanılır. Bu her ülkede eğitim sisteminin kesin kapsamını dikkate almaz.

80 TERİMLER SÖZLÜĞÜ Yan Hizmetler: Yan hizmetler, esas eğitim amacının yakınlarında olan eğitim kurumları tarafından sunulmaktadır. Yan hizmetlerin iki ana bileşeni öğrenci refah hizmetleri ve genel kamu için sunulan hizmetlerdir. Sınıf sayısı: Sınıf sayısı, sınıf başına ortalama öğrenci sayısıdır ve kayıtlı öğrenci sayısını sınıf sayısına bölünerek elde edilir. Bitirme oranları: Bitirme oranları, belirli bir eğitim seviyesine giriş yapan öğrenciler arasından, programı bitirmek için tahsis edilmiş normal süre içerisinde bu seviyede en azından birinci diplomalarını alan öğrencilerin oranıdır. Zorunlu eğitim: Zorunlu eğitim çocukların yasal olarak artık okula gitme zorunlulukları olmadığı yaşı ifade etmektedir (örneğin, 15. doğum günü). Mevcut harcamalar: Mevcut harcamalar, mevcut yıl içinde eğitim ile ilgili tüketilen ürün ve hizmetler için yapılan ve eğitim hizmetlerinin devamlılığını sağlamak için tekrar tekrar yapılması gereken harcamalardır.

81 Terk oranı: Terk oranları, birinci diplomalarını almadan eğitim sistemindeki belirli bir seviyeyi bırakan öğrenci oranını ifade etmektedir. Eğitim başarısı: Eğitim başarısı tamamlanmış en yüksek eğitim seviyesi ile gösterilir ve ISCED e (Uluslararası Eğitim Sınıflandırma Standardı: international standard classification of education) uygun olarak tanımlanmıştır. Eğitim personeli: Sınıflandırma dört ana fonksiyonel kategoriye dayanmaktadır: i) öğretim personeli; ii) öğrenciler için profesyonel destek; iii) Yönetim / Kalite Kontrol / İdare; ve iv) bakım ve işletme personeli. Öğretmenler ve öğretmen asistanları öğretim personeli kategorisinde yer almaktadır. Eğitimle ilgili beklentiler: Eğitimle ilgili beklentiler beş yaşındaki bir çocuğun hayatı boyunca resmi eğitim almayı bekleyebileceği ortalama süreyi ifade etmektedir. İstihdam oranı: İstihdam oranları, çalışma yaşındaki nüfusa karşılık olarak çalışmakta olan kişi sayısını temsil etmektedir

82 Kayıt oranları: Kayıt oranları, belirli bir yaş grubundaki toplam nüfusa karşılık, o yaş grubunda, her eğitim seviyesinde kayıtlı bulunan öğrenci sayısını temsil etmektedir. Temel eğitim hizmetleri harcamaları: Temel eğitim hizmetleri harcamaları eğitim ve öğretimle doğrudan bağlantısı olan tüm harcamaları içermektedir. Buna öğretmenler, okul binaları, eğitim malzemeleri, kitaplar, okul dışı eğitim ve okulların idaresi de dâhil edilmelidir. Birinci nesil öğrenciler: Birinci nesil öğrenciler, PISA ya, değerlendirme yapılan ülkede doğduklarını, ancak anne ve babalarının başka bir ülkede doğduğunu belirten öğrencilerdir. PISA: Programme for International Student Assessment

83 Eğitim başarısı: Eğitim başarısı tamamlanmış en yüksek eğitim seviyesi ile gösterilir ve ISCED e (Uluslararası Eğitim Sınıflandırma Standardı) uygun olarak tanımlanmıştır. Eğitim personeli: Sınıflandırma dört ana fonksiyonel kategoriye dayanmaktadır: i) öğretim personeli; ii) öğrenciler için profesyonel destek; iii) Yönetim / Kalite Kontrol / İdare; ve iv) bakım ve işletme personeli. Öğretmenler ve öğretmen asistanları öğretim personeli kategorisinde yer almaktadır. Eğitimle ilgili beklentiler: Eğitimle ilgili beklentiler beş yaşındaki bir çocuğun hayatı boyunca resmi eğitim almayı bekleyebileceği ortalama süreyi ifade etmektedir. İstihdam oranı: İstihdam oranları, çalışma yaşındaki nüfusa karşılık olarak çalışmakta olan kişi sayısını temsil etmektedir. Kayıt oranları: Kayıt oranları, belirli bir yaş grubundaki toplam nüfusa karşılık, o yaş grubunda, her eğitim seviyesinde kayıtlı bulunan öğrenci sayısını temsil etmektedir. Temel eğitim hizmetleri harcamaları: Temel eğitim hizmetleri harcamaları eğitim ve öğretimle doğrudan bağlantısı olan tüm harcamaları içermektedir. Buna öğretmenler, okul binaları, eğitim malzemeleri, kitaplar, okul dışı eğitim ve okulların idaresi de dâhil edilmelidir.

84 Yabancı öğrenciler: Yabancı öğrenciler verilerin toplandığı ülkenin vatandaşı olmayan öğrencilerdir. Genel programlar: Genel programlar katılımcıları özel bir meslek ya da ticaret, ya da bir üst seviye mesleki ya da teknik eğitim programlarına giriş için hazırlamak adına özellikle tasarlanmamış programlardır. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH): Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) bir ülke tarafından bir dönem içinde üretilen nihai ürünlerin ve hizmetlerin değeri eksi ithalatların değerinin standart ölçüsüdür. İnsan Sermayesi: İnsan sermayesi işçilik, beceriler ve bilgi içerisinde bulunan üretken zenginliktir. Planlanmış öğretim süresi: Planlanmış öğretim süresi öğrencilerin bir yıl içinde, müfredatın hem zorunlu hem de zorunlu olmayan kısımlarından görmesi gereken eğitimin toplam saat sayısını ifade etmektedir. Ortaöğretim: Ortaöğretim, çoğunlukla daha uzman öğretmenlerle ve daha fazla konu odaklı bir şekilde temel öğretimi tamamlar. Giriş 6 yıllık ilköğretim sonrasındadır ve süresi 3 yıldır. Bazı ülkelerde bu seviyenin sonu zorunlu eğitimin de sonudur.

85 Net mezuniyet oranları: Net mezuniyet oranları belirli bir yaş grubundan ömürleri boyunca yüksek öğretimi tamamlayacak kişi oranının tahminini ifade etmektedir ve mevcut mezuniyet oranlarını örnek almaktadır. PISA «Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı» «Programme for International Student Assessment»: Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı, 15 yaşında olan ve böylece zorunlu eğitimin sonuna yaklaşan genç yetişkinlerin bugünkü bilgi toplumlarının zorluklarını karşılamaya ne kadar hazır olduklarına dair OECD tarafından yapılan bir çalışmadır. Yüksek öğretim olmayan orta öğretim sonrası eğitim: Bu seviyedeki programlar ulusal olarak lise ya da orta öğretim sonrası eğitimi olarak görülebilir, ancak uluslararası kıyaslamalar açısından statüleri o kadar açık değil. Programın içeriği lise eğitiminden çok fazla ileride olmayabilir ve her halükarda yüksek öğretimden daha düşük seviyededir. Giriş için tipik olarak bir lise programının tamamlanması gerekir. Süre ise genel olarak 6 ay ile 2 sene arasında, tam zamanlı eğitimi karşılamaya yetecek kadardır.

86 İlköğretim öncesi eğitim: İlköğretim öncesi eğitim çok küçük çocukları okul atmosferine alıştırmak için tasarlanmış, düzenli öğretimin ilk aşamasıdır (asgari giriş yaşı: 3). İlköğretim: İlköğretim okuma, yazma ve matematik alanlarında iyi bir temel eğitim sunmak ve de bazı diğer konularla ilgili basit bir anlama sağlamak için tasarlanmıştır (giriş yaşı: 5 ile 7 arası). Süresi 6 yıldır. Özel sektör harcamaları: Özel sektör harcamaları özel kaynaklar (örneğin, ev halkı ya da diğer özel kişiler) tarafından finanse edilen harcamaları ifade etmektedir. Ev halkı öğrenciler ve aileleridir. Diğer özel kişilere ise özel şirketler ve dini kuruluşlar, yardım kuruluşları ve ticari ve işçilik dernekleri gibi kar amacı gütmeyen kuruluşlar dâhildir. Özel kurum: Bir kurum, bir sivil toplum kuruluşu (örneğin Kilise, Sendika ya da ticari şirket) tarafından idare ediliyor ve yönetiliyorsa, ya da yönetim kurulu üyelerinin çoğu bir kamu kuruluşu tarafından seçilmemişse, özel kurum olarak tanımlanır.

87 Özel dâhili getiri oranı: Getiri oranı, eğitime yapılan ilk yatırımın maliyetine karşılık, zaman içinde elde edilen getirinin bir ölçüsünü temsil etmektedir. Kamu kurumu: Bir kurum, doğrudan bir kamusal eğitim kurumu ya da acentesi, ya da doğrudan herhangi bir devlet kuruluşu tarafından idare ediliyor ve yönetiliyorsa, ya da yönetim kurulunun (Konsey, Komite vs.) üyelerinin çoğu bir kamu kuruluşu tarafından atanmış ya da seçilmişse, kamu kurumu olarak tanımlanır. Öğretim süresi: Öğretim süresi tam zamanlı çalışan bir öğretmenin bir yıl boyunca herhangi bir öğrenci grubu ya da sınıfına verdiği programlı eğitim saati sayısıdır ve politikalar tarafından belirlenmektedir. Üniversite seviyesi eğitim: Uzun vadeli, teori temeli olan ve de öğrencileri daha ileri derecede araştırmaya yöneltme amaçlı olan, ya da tıp ya da mimarlık gibi yüksek beceri gereken mesleklere erişim sağlamayı hedefleyen programlar. Girişten önce 13 yıllık bir eğitim süresi bulunmaktadır ve öğrencilerin tipik olarak lise ya da orta öğretim sonrası olup yüksek öğretim programları olmayan eğitimi tamamlamış olması gerekir. Süre en az 3 yıl tam zamanlı eğitimin karşılığıdır, ancak 4 yıllık programlara daha sık rastlanmaktadır.

88 Lise eğitimi: Lise eğitimi, OECD ülkelerinin çoğunda orta öğretimin son aşamasıdır. Lise, alınan dersler üzerine ortaöğretimle kıyaslanınca, daha da kuvvetli bir ihtisasa dayanmaktadır ve öğretmenlerin genelde daha fazla kalifikasyonu bulunmaktadır. Öğrencilerin tipik olarak girişten önce 9 yılık eğitim süresini ya da ortaöğretimi tamamlamış olması gerekmektedir. Giriş yaşı 15 ya da 16 dır. Mesleğe yönelik yüksek öğretim: Kısa vadeli, daha fazla pratiğe (uygulamaya) dayalı olan, ya da öğrencilerin belirli meslek alanlarına girebilmeleri için gereken ihtiyaçları üzerine odaklanan programlar. Girişten önce 13 yıllık eğitim süresi vardır ve süresi en az 2 yıllık tam zamanlı eğitime denk gelir, ancak 3 yıllık programlara daha sık rastlanmaktadır. Meslek programları: Mesleki eğitim, katılımcıları daha fazla eğitim görmeden, belirli mesleklere giriş için hazırlamaktadır. Bu tür programların başarıyla tamamlanması iş piyasasına uygun mesleki kalifikasyona yol açmaktadır.