Yıl Sayı ISSN İmtiyaz Sahibi Danışma Kurulu Editör Yayın Kurulu Yazı Takip Sayı Hakemleri Teknik Hazırlık ve Kapak Tasarım Kapaktaki Hat

Transkript

1 İstanbul 2013

2 Yıl: 14 [Ocak-Haziran 2013] Sayı: 31 ISSN Bu dergi uluslararası ve ulusal veri indeksleri tarafından taranmaktadır hakemli bir dergidir / is a refereed journal İmtiyaz Sahibi/Publisher Aziz Mahmud Hüdâyi Vakfı İktisadi İşletmesi adına Dr. Adem Ergül Editör/Editor Prof. Dr. Necdet Tosun Yayın Kurulu/Editorial Board Prof. Dr. Ethem Cebecioğlu Prof. Dr. H. Kâmil Yılmaz Prof. Dr. Mustafa Kara Prof. Dr. Mustafa Tahralı Prof. Dr. Süleyman Derin Doç. Dr. Sâfi Arpaguş Yrd. Doç. Dr. Ali Namlı Dr. M. Nedim Tan Arş. Gör. Ercan Alkan Yazı Takip K. Yusuf Ünal Teknik Hazırlık ve Kapak Tasarım M. Sami Kaya Kapaktaki Hat Abdülfettah Efendi Yayın Sorumlusu K. Yusuf Ünal İletişim Bilgileri/Contact Information Küçük Çamlıca Mah. Çilehane yolu Cad. No: 12 Üsküdar-İSTANBUL Telefon/Telephone +90 (216) (555) Faks/Fax +90 (216) e-posta/ bilgi@tasavvufdergisi.net web sayfası/web page Baskı-Cilt/Printing House Erkam Matbaası İkitelli Org. San. Sit. Turgut Özal Cad. No: 117/4 İkitelli İstanbul Tel: Danışma Kurulu/Advisory Board Prof. Dr. Arif Naushahi Prof. Dr. Arthur F. Buehler Prof. Dr. Dilaver Gürer Prof. Dr. Hamid Algar Prof. Dr. Himmet Konur Prof. Dr. İlhan Kutluer Prof. Dr. Kadir Özköse Prof. Dr. M. Erol Kılıç Prof. Dr. Mustafa Aşkar Prof. Dr. Mustafa Çiçekler Prof. Dr. Mustafa Uzun Prof. Dr. Ramazan Muslu Prof. Dr. Reşat Öngören Prof. Dr. S. Hayri Bolay Prof. Dr. Süleyman Uludağ Yrd. Doç. Dr. Veysel Akkaya Sayı Hakemleri/Referees on This Issue Prof. Dr. Bilal Kemikli Prof. Dr. Dilaver Gürer Prof. Dr. Kadir Özköse Prof. Dr. M. Saffet Sarıkaya Prof. Dr. Ömer Çelik Prof. Dr. Reşat Öngören Prof. Dr. Rifat Okudan Prof. Dr. Süleyman Uludağ Doç. Dr. M. Mustafa Çakmaklıoğlu Doç. Dr. Osman Nuri Küçük Doç. Dr. Selami Şimşek Doç. Dr. Vahit Göktaş Yrd. Doç. Dr. Abdürrahim Alkış Yrd. Doç. Dr. Ahmet Karataş Yrd. Doç. Dr. Ali Vasfi Kurt Yrd. Doç. Dr. Halil Baltacı Yrd. Doç. Dr. Sezai Küçük Yrd. Doç. Dr. Süleyman Gökbulut Yrd. Doç. Dr. Veysel Akkaya Yazıların ilmî ve hukukî sorumluluğu yazarlarına aittir. Dergimizde yayımlanan yazılar, elektronik veya yazılı bir ortama izinsiz olarak aktarılamaz ve çoğaltılamaz. Yurt İçi Abonelik: 40 TL Yurt Dışı Abonelik: 50 Euro Kurumsal: 50 TL

3 İÇİNDEKİLER Editör den... VII Makaleler İbnü l-arabî ye Göre İlâhî İsimlerin Âlemde Tecellîsi: Allah-Âlem Münasebeti Etrafında Ortaya Çıkan Bazı Problemler M. Mustafa ÇAKMAKLIOĞLU Abdullah Bosnevî nin Tecelliyâtü arâisi n-nusûs unda Teşbih ve Tenzihe Dair Görüşleri Derya ÇAKIR BAŞ Hacı Bayrâm-ı Velî nin İsteğiyle Yapılan Bir Tercüme: İnce Bedreddin ve Tercüme-i Lemaât ı Ercan ALKAN XIV. Yüzyıl Rifâî Şeyhi İbnü s-serrâc ın Tasavvufî Düşünceleri M. Necmettin BARDAKÇI - M. Saffet SARIKAYA - Nejdet GÜRKAN Araştırma Notları Yûnus Emre Rifâî, Hacı Bektaş Vefâî Necdet TOSUN Mesnevî Dîbâceleri ve Ahmed Avni Konuk un Mesnevî Dîbâceleri Şerhi Mehmet DEMİRCİ Metin Neşri Meşîhat Müsteşârı Abdülkâdir Râşid Efendi nin Vesîletu r-rahme fî Tahmîsi Kasîdeti l-bür e Adlı Eseri Ali BENLİ Abdülaziz Mecdi Tolun un Ta rîfât taki Tasavvufî Istılahlar Tercümesi Ali İhsan KILIÇ

4 Firâset-i hikemiyye fî kıyâfeti l-insâniyye: Hüseyin Şâkir in Fütûhât-ı Mekkiyye nin 148. Bâbı Tercümesi Zeynep Şeyma ÖZKAN Ahmet Hamdi Akseki nin Hızır Aleyhisselam Adlı Eseri Rabia KARAKOYUN GÜNDOĞDU Kitap ve Sempozyum Değerlendirmeleri Açıklamalı Eski Harfli Türkçe Matbu Tasavvuf Kitapları Bibliyografyası Ebû Nasr Serrâc et-tûsî, el-lüma : İslâm Tasavvufu Yusuf Turan GÜNAYDIN Erzurumlu İbrahim Hakkı, Mârifetnâme M. Cemal ÖZTÜRK Cengiz Gündoğdu, Hacı Bektâş-ı Velî Öğretisi ve Takipçileri Hakkında Metodik Yeni Bir Yaklaşım Abdullah ŞİMŞEK

5 CONTENTS From the Editor...VII Articles The Manifestations of the Divine Names Upon the Universe According to Ibn al- Arabî: Some Problems Arising From the Issue of Relationship Between God and the Universe M. Mustafa ÇAKMAKLIOĞLU Abdullah Bosnavi s Remarks on anthropomorphism (tashbih) and transcendentalism (tanzih) in his Fusus al-hikam Commentary Derya ÇAKIR BAŞ A Translation made upon Haji Bayram Wali s request: Ince Badr al-din and His Translation of Lama at Ercan ALKAN Mystical Thoughts of the 14 th Century Rifai Sheikh Ibn al-sarraj M. Necmettin BARDAKÇI-M. Saffet SARIKAYA-Nejdet GÜRKAN Research Notes Yûnus Emre Rifâî, Haji Baktash Wafâî Necdet TOSUN Prefaces for Masnawi and Ahmad Awni Konuk s Commentary on Prefaces for Masnawi Mehmet DEMİRCİ Text Editions Meşîhat Müsteşârı Abdülkâdir Râşid Efendi nin Vesîletu r-rahme fî Tahmîsi Kasîdeti l-bür e Adlı Eserleri Ali BENLİ Abdülaziz Mecdi Tolun un Ta rîfât taki Tasavvufî Istılahlar Tercümesi Ali İhsan KILIÇ

6 Firâset-i hikemiyye fî kıyâfeti l-insâniyye: Hüseyin Şâkir in Fütûhât-ı Mekkiyye nin 148. Bâbı Tercümesi Zeynep Şeyma ÖZKAN Ahmet Hamdi Akseki nin Hızır Aleyhisselam Adlı Eseri Rabia KARAKOYUN GÜNDOĞDU Book Reviews Bibliography of Sufi Literature Published in Turkish with Arabic Script Abu Nasr Sarraj al-tusi, al-luma : Sufism Yusuf Turan GÜNAYDIN Erzurumlu İbrahim Hakkı, Mârifetnâme M. Cemal ÖZTÜRK Cengiz Gundogdu, Haji Baktash Wali teaching and A new Methodic Approach About His Followers Abdullah ŞİMŞEK

7 Editör den Tasavvuf Dergisi nin kıymetli okuyucuları, Ondört yıl önce yayın hayatına başlayan dergimiz 31. sayısı ile sevenlerinin eline ulaşmış bulunuyor. Her zamanki gibi bu sayımızda da emek mahsulü çok kıymetli makaleler, araştırma notları, metin neşirleri ve kitap tanıtımları yer alıyor. İlk makalemiz Mustafa Çakmaklıoğlu nun İbnü l-arabî ye Göre İlâhî İsimlerin Âlemde Tecellîsi isimli çalışması. Ardından Derya Çakır Baş ın Abdullah Bosnevî tarafından yazılan Fusûs şerhinde teşbîh ve tenzîh meselesi ele alınıyor. Ercan Alkan ın Osmanlı döneminde yapılmış Lemeât tercümesi hakkındaki yazısı hem eser, hem de mütercimi hakkında detaylı bilgi ve analizler sunuyor. Necmettin Bardakçı ve arkadaşları tarafından hazırlanan XIV. Yüzyıl Rifâî Şeyhi İbnü s- Serrâc ın Tasavvufî Düşünceleri isimli makalesi İbnü s-serrâc ın hayatı, eserleri ve düşüncelerini ilim dünyasına tanıtması açısından oldukça mühim bilgiler içeriyor. İbnü s-serrâc ın eserleri Anadolu Selçuklu dönemi dinî ve tasavvufî hayatı hakkında oldukça güvenilir bilgiler verdiği için bu sahayı ve dönemi çalışanlar açısından vazgeçilmez nitelikte kaynaklardır. Araştırmacıların yakın zaman önce fark ettiği Teşvîku l-ervâh ve Tüffâhu lervâh isimli bu eserlerin bir an önce yayınlanması ilim dünyası için önemli bir kazanç olacaktır. Ayrıca bu eserler, henüz yeterince çalışılmamış olan Rifâiyye tarîkatının tarihi hakkında ufuk açıcı kaynaklardır. Dergimizin Araştırma Notları bölümündeki Yûnus Emre Rifâî, Hacı Bektaş Vefâî isimli çalışma, bu iki mutasavvıfın galat-ı meşhûr hâline gelmiş olan tarîkat silsileleri hakkında yeni ve farklı bilgiler sunmaktadır. Mehmet Demirci hocamızın kaleme aldığı Mesnevî dîbâceleri üzerine Ahmed Avni Konuk un şerhleri hakkındaki çalışma da Mesnevî dostlarına bir hediye niteliğinde. Metin neşirleri bölümünde biri Arapça, üçü Osmanlı Türkçesi toplam dört yazma eserin neşri yer alıyor. Yazma hâlinde kalmış eserlere araştırmacıların ulaşması zor olduğu için her sayımızda birkaç önemli metin neşrine yer vermek akademik çalışmalar açısından çok faydalı olacaktır. Bu metin neşirleri Osmanlı Türkçesinden yeni harflere çevirme şeklinde olabileceği gibi, Arapça veya Farsça yazma bir eserin neşri de olabilir.

8 Bu konuda ilmî araştırma yapan dostlarımızdan yeni metin neşirleri beklediğimizi, özellikle Arapça ve Farsça neşirlerin Türkçe bilmeyen yabancı akademisyenler tarafından da kullanılıp istifâde edildiğini belirtmeliyiz. Osmanlı Türkçesi yle kaleme alınıp basılmış olan tasavvufî eserlerin tanıtımı devam etmekte ve hem Türkiye içinde, hem de yabancı ülkelerde ilgiyle tâkip edilmektedir. Dergimizin son bölümü, her zamanki gibi yeni tasavvufî yayınlardan bazılarını kamuoyuna duyurmak için yazılmış kitap tanıtımlarından oluşuyor yılı bahar mevsimi, tasavvufî sempozyum ve seminerler açısından da verimli geçti. Tasavvuf dergisini de yayınlayan İstanbul Tasavvuf Araştırmaları Merkezi (İSTAM) bahar döneminde Üsküdar da tasavvuf seminerleri organize etmiş ve bu seminerlerin video kayıtları org.tr adresinden internete sunulmuştur. Ayrıca bu dönemde İstanbul da Bağcılar Belediyesi tarafından Ahmed Ziyâeddin Gümüşhânevî sempozyumu ve Erzurum da Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü tarafından Alvarlı Efe sempozyumu düzenlenmiştir. Bu yılın sonbahar döneminde de İstanbul da İmâm-ı Rabbânî sempozyumunun yapılması planlanmaktadır. Bu sempozyumun tebliğlerini Tasavvuf dergisinin İmâm-ı Rabbânî Özel Sayısı olarak neşretmek niyetindeyiz. Bu arada dostumuz Doç. Dr. Ekrem Demirli tarafından uzun zamandan beri devam eden el-fütûhâtü l- Mekkiyye nin Türkçe tercümesi tamamlanmıştır. Mütercimi tebrik eder, yeni çalışmalarında başarılar dileriz. Prof. Dr. Necdet TOSUN VIII