Bu kromozomlar üzerinde taşınan genlerin sorumlu olduğu karakterler, dişilerde ve erkeklerde her zaman eşit olasılıklarla

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bu kromozomlar üzerinde taşınan genlerin sorumlu olduğu karakterler, dişilerde ve erkeklerde her zaman eşit olasılıklarla"

Transkript

1 MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME I. Kromozomlar Kromozomlar, hücre bölünmesi sırasında kromatin ipliğin kısalıp kalınlaşması sonucu meydana gelen yapılardır. DNA ve DNA yı kaplayan protein moleküllerinden oluşmuştur. Nükleik asit ve proteinden oluşan bu tip yapılar nükleoprotein adını alır. Canlıların özelliklerini belirleyen genler, kromozomlar üzerinde bulunur. Her canlı türü kendine özgü kromozom sayısına sahiptir. Ancak kromozom sayısı ile ilgili aşağıdaki iki maddeyi unutmamak gerekir: 1. Farklı canlı türleri, aynı sayıda kromozoma sahip olabilir. 2. Kromozom sayısının evrimsel gelişmişlikle ilgisi yoktur. A. Kromozom Tipleri a. Kardeş kromozom: Bölünmeye hazırlanan hücrede, kendini eşlemiş bir kromozomun her bir parçasıdır. b. Homolog kromozom: Biri anadan, diğeri babadan gelen; karşılıklı lokuslarında aynı karaktere etki eden genler bulunan kromozomlardır. Homolog kromozomların şekilleri ve büyüklükleri aynıdır. Örneğin, bir çift homolog kromozomun şekli ve üzerlerindeki genler aşağıdaki gibi olsun. Bu kromozomlar üzerinde taşınan genlerin sorumlu olduğu karakterler, dişilerde ve erkeklerde her zaman eşit olasılıklarla gözlenmez. İnsanlarda bulunan gonozom çeşitleri X ve Y kromozomlarıdır. B. Kromozom Sayısına Göre Hücre Tipleri a. Diploit (2n) Kromozomlu Hücreler: Homolog kromozomlar içeren hücrelerdir. Vücut hücreleri (deri hücresi, kemik hücresi, sinir hücresi vb.) ve eşey ana hücreleri (yumurta ana hücresi vb.) diploit hücre örnekleridir. b. Monoploit (Haploit)(n) Kromozomlu Hücreler: Homolog kromozom çiftlerinden sadece birini içerirler. Genellikle diploit hücrelerin mayoz bölünmesi ile oluşurlar. Yumurta ve sperm hücreleri örnek olarak verilebilir. İnsan türünün kromozom sayısı 2n=46 dır. Bu kromozomlardan 2 tanesi gonozom olduğuna göre, dişilerin kromozom formülü; 2n=44+XX erkeklerin kromozom formülü; 2n=44+XY dir. Buna göre gamet çeşitleri, 2 Hücre bölüneceği zaman, I ve II olarak isimlendirdiğimiz homolog kromozomlar kendilerini eşler ve aşağıdaki şekilde görünürler. Görüldüğü gibi I ve II, I ve IV, II ve III, III ve IV birbirlerinin homoloğu; I ve III ile II ve IV birbirinin kardeşidir. Yumurta formülleri Sperm formülleri Olarak bulunur. (O=Otozom, G=Gonozom) n kromozomlu hücrelerde 1, 2n kromozomlu hücrelerde 2 gonozom bulunur. Dişiler gonozom bakımından bir çeşit, erkekler iki çeşit gamet oluşturur. II. Hücre Bölünmeleri A. Hücre Bölünmesinin Nedenleri Bir hücrede gerçekleşen hücre bölünmesi evrelerinden önce, acaba hücre ne zaman bölünmesi gerektiğini nereden biliyor? sorusunu cevaplayalım. Bir bölünmenin başlangıcından, diğer bölünmenin başlangıcına kadar geçen süre hücrenin yaşam döngüsü olarak isimlendirilir. Bu süre içinde hücreler öncelikle büyürler. Büyüme evresi sonucu, Hücre yüzeyi ve hücre hacmi arasındaki oran bozulur: Hacim, yüzeye oranla daha çok arttığı için; yüzeyi oluşturan hücre zarı, sitoplazmanın besin alma, gaz alış verişi, artıkların uzaklaştırılması gibi gereksinimlerini karşılayamaz. Bu durum, bölünmenin gerekli olduğuna dair bir işarettir. Sitoplazma ve çekirdek arasındaki denge bozulur: Bunun sonucu, çekirdek sitoplazmayı yönetmede yetersiz kalır. Bu durum da, bölünmenin gerekli olduğuna dair bir işarettir. Çekirdekten iç emrin verilmesi: Yukarıda belirtilen dengeler bozulduğunda DNA kendini eşler ve bölünme süreci c. Otozom: Kan grubu, boy uzunluğu gibi vücut özellikleri ile ilgili genleri taşıyan kromozomlardır. Bu özelliklerin dişilerde ve erkeklerde görülme olasılıkları eşittir. d. Gonozom: Cinsiyeti belirleyen kromozomlardır. başlar Eğitim Öğretim Yılı Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıflar Biyoloji Notu I Sayfa:1

2 Yukarıdaki olaylar, aşağıdaki deneylerle desteklenmiştir. 1. Hiçbir müdahale yapılmadan izlenen hücre (kontrol grubu) 2. Bir miktar büyümesine izin verilmiş fakat belirli büyüklüğü aşmasına izin verilmeden kesilmiş hücre 3. Büyümeye bırakılmış ancak, belirli bir büyüklüğü geçtiğinde kesilmiş hücre İnterfaz: İnterfaz; hücrenin bölünmeye hazırlandığı, büyüdüğü ve iç emrin verildiği bölünmeye hazırlık evresidir. Bu evrede meydana gelen olayları şu şekilde maddeleyebiliriz. Bölünme için gerekli proteinler, ATP vb. maddeler sentezlenir. DNA kendini eşler ve her kromozom iki kromatitli hale gelir. Varsa, sentrozomlar eşlenir. Kromatin iplik kısalıp kalınlaşmaya başlar. C. Hücre Bölünmesi Çeşitleri Amitoz bölünme: Genellikle basit yapılı tek hücreli canlılarda görülür. Gerçekleşmesi sırasında genetik yapı kendini eşleyip ikiye bölünürken, sitoplazma da boğumlanır ve iki hücre meydana gelir. Amaç, hücre sayısını kısa sürede artırmaktır. Gözlendiği hücrelere örnek olarak bakteri, amip ve kanser hücreleri verilebilir. Sonuç: Hücrelerin belirli bir büyüme sınırı vardır. Bu sınıra ulaşmasına izin verilmediğinde (sitoplazması kesilerek), dengeler bozulmadığı için bölünme gerçekleşmez. Hücre büyüklüğü bu sınıra ulaştığında ise, sitoplazma küçültülse bile, iç emir verilmiştir, DNA kendini eşlemiştir ve hücre bölünecektir. Verilen örneklerde de gözlendiği gibi hücre bölünmesi çekirdeğin emriyle başlar. Hücre döngüsü de genlerin kontrolündedir. Ancak bazı hücreler organizmanın kontrolünden çıkarak denetimsizce bölünürler. Bu durumda kanserli hücreler ortaya çıkar. B. İnterfaz Bir hücrenin yaşam döngüsü bölünme öncesi evre ve bölünme evresi olarak iki bölümde gerçekleşir. Bu evrelerin süreleri canlıdan canlıya ya da hücreden hücreye değişmekle birlikte yaklaşık oranları aşağıdaki grafikte verilmiştir. III. Mitoz Bölünme Tek hücreli canlılardan, çok hücrelilere kadar tüm canlılarda gözlenebilen bölünme şeklidir. Tek hücrelilerde üreme olayı ile sonuçlanan mitoz bölünme; çok hücrelilerde büyüme, gelişme ve onarımı sağlar. Karyokinez denilen çekirdek bölünmesi olan mitoz, 4 aşamadan oluşur. Bu aşamalar şunlardır: Profaz Metafaz Anafaz Telofaz Eğitim Öğretim Yılı Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıflar Biyoloji Notu I Sayfa:2

3 A. Karyokinez Profaz: Başlangıçta ince ve uzun olan kromatin iplik kısalıp kalınlaşır, kromozomlar iki kromotitli bir hâlde belirgin duruma geçerler. Kardeş kromatitler sentromer denilen bölgelerden birbirlerine bağlıdır. (Varsa) İnterfazda eşlenen sentrioller hücrenin kutuplarına doğru ilerler ve iğ iplikleri oluşur. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. Metafaz: Sentrioller zıt kutuplara yerleşmiştir. Kromozomlar hücrenin ekvatorunda dizilir ve iğ ipliklerine bağlanır. Kromozomların en iyi gözlenebildiği evredir. Anafaz: İğ iplikleri kısalır, sentromer bölünmesi gerçekleşir. Her bir kromatit kendi sentromerine sahip kardeş kromozom haline gelir. Telofaz: Özetle, profazın tersidir. Çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur. Kromozomlar, kromatin iplik haline döner. İğ iplikleri kaybolur. Sitokinez başlar. Karyokinezden sonra sitokinez gerçekleşir. B. Sitokinez (Sitoplazma Bölünmesi) Sitoplazmanın yavru hücrelere paylaştırılma olayıdır. Hayvan hücrelerinde, hücre dışından, hücre içine doğru boğumlanma ile gerçekleşir. Bitki hücrelerinde, hücre içinden hücre dışına doğru ara lamel oluşumu ile gerçekleşir. Hayvan hücresinde sitokinez Bitki hücresinde sitokinez Mitoz Bölünmenin Özellikleri Tek hücrelilerde ve çok hücreli canlıların vücut hücrelerinde gerçekleşir. (Sinir hücreleri gibi bazı hücreler hariç) Hem monoploit (n), hem de diploit (2n) hücrelerde gerçekleşebilir. Çok hücreli canlılarda, zigotta başlar ve canlının ölümüne dek sürer. Tek hücrelilerde üremeyi; çok hücrelilerde büyümeyi, gelişmeyi ve onarımı sağlar. 1 hücreden 2 yavru hücre oluşumuyla sonuçlanır. 1 karyokinez ve 1 sitokinezden meydana gelir. Genetik çeşitlilik sağlamaz. Oluşan hücrelerin genetik yapısı birbirlerinin ve ana hücrenin genetik yapısıyla aynıdır. Eşeysiz üremenin temelini oluşturur. Kromozom sayısında herhangi bir değişime neden olmaz. Bitki ve hayvan hücrelerinde gözlenen mitoz bölünmeler arasında iki temel fark bulunur: İğ ipliklerinin oluşumu: Hayvan hücrelerinde sentriyollerden meydana gelen iğ iplikleri; bitki hücrelerinde sitoplazmik proteinlerce oluşturulur. Sitokinez: Sitoplazma bölünmesi; bitki hücrelerinde içten dışa doğru ara lamel üzerinde selüloz birikimi ile gerçekleşirken, hayvan hücrelerinde dıştan içe doğru boğumlanma ile meydana gelir. Hücre Bölünmesinin Kontrolü ve Bunun Canlılar İçin Önemi Mitozun kontrolü canlılar için çok önemlidir. Kontrolsüz hücre bölünmeleri, kanser hücreleri gibi tehlikeli hücreleri oluşturur. Bir hücrenin yaşam döngüsü sırasında, evreler arasında düzenin oluşmasını sağlayan belirli kontrol noktaları vardır. Bu noktalarda verilen dur ve devam et sinyalleri, hücre döngüsünün kontrolünü ve düzenli şekilde devamını sağlar. Bu sinyaller sayesinde, hücre döngüsündeki bir evre bitmeden diğer evre başlamaz. Ancak bazı durumlarda hücre döngüsü kontrolden çıkar. Örneğin; büyüme faktörü adı verilen bir faktör, hücreleri bölünmeleri için uyarır. Bu faktörün etkisi ile bölünen ve sayıca artan doku hücrelerinin bölünmesi, hücre sayısı belirli bir noktaya ulaştığında durur. Ancak büyüme faktörlerinin seviyesi yeterli değilse, hücreler dur sinyaline uymaz ve bölünme sürer. Bu durumda hücre döngüsü kontrolden çıkar. Büyüme faktörü dışında, hatalı DNA parçalarının onarılamaması ve bazı dış etkenler de hücre döngüsünün kontrolden çıkmasına neden olur. Kanser hücreleri, vücudun kontrol mekanizmasına normal cevap vermezler. Aşırı ölçüde bölünerek diğer dokuları da istila ederler. Kanser hücreleri sürekli olarak besin maddeleriyle desteklendiğinde sonsuz sayıda bölünebilirler. Bir başka deyişle bu hücreler ölümsüzdür. Herhangi bir dokudaki bir hücrenin değişimi sonucu kanser hücresi oluşabilir. Fakat vücudun bağışıklık sistemi bu hücreyi istilacı olarak tanır ve normalde onu ortadan kaldırır. Ancak bu hücre yok edilmekten kurtulursa bir tümör oluşturmak üzere hızla çoğalabilir. Herhangi bir doku içindeki anormal hücre kütlesine tümör adı verilir. Anormal hücreler başlangıç noktalarında kalırlarsa, kütle iyi huylu tümör adı verilir. İyi huylu tümörler genellikle önemli sorunlara neden olmaz. Kötü huylu tümörler ise istilacıdır ve kanser adını alır. Kötü huylu tümör hücreleri aşırı derecede üremelerinin yanı Eğitim Öğretim Yılı Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıflar Biyoloji Notu I Sayfa:3

4 sıra birçok bakımdan anormaldirler. Alışılmadık sayıda kromozom taşırlar, her türlü yıkıcı faaliyeti gerçekleştirirler ve başlangıç tümöründen ayrılarak vücudun diğer bölgelerine yayılabilirler. Bu olaya metastaz denir. Tümörü yok edebilmek ya da büyümesini durdurmak için kemoterapi ve radyoterapi uygulaması yapılır. Kanser kendiliğinden oluşabildiği gibi; X ışınları, radyasyon, virüsler ve sigara gibi bazı etkenlerle hücrelerin DNA larının mutasyona uğraması sonucu da meydana gelebilir. 2. Tomurcuklanma Ana canlının vücudunda mitoz ile oluşan bir çıkıntıdan yavru oluşumudur. Bira mayalarında, bazı bir hücrelilerde, hidralarda, mercanlarda ve bazı bitkilerde görülür. Oluşan birey, ana canlıdan ayrı yaşayabileceği gibi, ayrılmayıp koloni de oluşturabilir. Bira mayasında tomurcuklanma Tümör tek bir kanser hücresinden oluşur. Kanser hücreleri komşu dokuları istila eder Kanser hücreleri lenf ve kan damarları aracılığı ile diğer vücut kısımlarına yayılırlar. Kötü huylu göğüs tümörünün büyümesi ve metastaz yapması IV. Eşeysiz Üreme Eşeysiz üreme, mitoz temeline dayanan, ana bireyin aynı kalıtsal özelliklerine sahip yavrular meydana getirildiği bir üreme şeklidir. A. Genel Özellikleri Bir ana canlıdan yavru oluşumudur. Mitoz bölünmeye dayalıdır. Oğul döllerin kalıtsal yapıları birbirleri ve ana canlı ile aynıdır, kalıtsal çeşitlilik oluşmaz. Üreme hızı yüksektir, kısa sürede çok sayıda birey oluşur. Bireyler arasında kalıtsal çeşitlilik sadece mutasyonla sağlanır. Evrim için doğrudan bir katkı sağlamaz. B. Eşeysiz Üreme Çeşitleri Canlılarda; bölünme, tomurcuklanma, sporla üreme, vejetatif üreme ve rejenerasyon ile üreme gibi eşeysiz üreme çeşitlerine rastlanır. 1. Bölünme Prokaryotlarda (örneğin bakteriler ve arkeler) ve tek hücrelilerde (örneğin amip, terliksi hayvan ve kamçılı hayvan) gözlenir. Canlının yapısına göre farklı bölgelerden gerçekleşir. Örneğin amipte her yönden, öglenada boyuna, paramesyumda enine bölünmeye rastlanır. Hidrada tomurcuklanma 3. Sporla Üreme Özelleşmiş hücreler olan sporlarla gerçekleşen üreme şeklidir. Spor, olumsuz koşullara dayanıklı, n kromozomlu bir yapıdır ve uygun koşullarda döllenmeden mitoz bölünmeler geçirerek gelişebilirler. Mantarlarda, çiçeksiz (tohumsuz) bitkilerde, bazı bir hücrelilerde gözlenebilir. Eğrelti otu ve karayosunu gibi tohumsuz bitkilerde; sporların çimlenmesiyle oluşan n kromozomlu yapılar, mitoz bölünme ile yumurta ve sperm hücrelerini oluşturur. Bu hücrelerin döllenmesi ile 2n kromozomlu bitkiler meydana gelir. Çiçeksiz bitkilerde gözlenen, eşeyli üremenin eşeysiz üremeyi takip ettiği bu üreme şekline döl almaşı (metagenez) adı verilir. 4. Vejetatif Üreme Yüksek yapılı bitkilerde gözlenen, ana bireyden alınan bir doku ya da vücut parçasından yeni bireylerin oluşmasıdır. Vejetatif üreme; sürünücü gövde ile yumru ile soğan ile rizom ile gerçekleşebilir. 5. Rejenerasyon ile üreme Rejenerasyon bir organizmanın kopan ya da zarar gören bölümünün kendini yenilemesi demektir. Canlının gelişmişlik derecesi arttıkça, rejenerasyon yeteneği azalır. Örneğin; * İnsanda rejenerasyon doku düzeyindedir. (Örnek, kesilen derinin kendini yenilemesi) * Daha ilkel bir canlı olan kertenkelede organ düzeyine yükselir. (Örnek, kopan kuyruğun yerine yenisinin yapılması) *Diğerlerinden daha da ilkel olan denizyıldızı ya da yassı solucanda (planarya) ise sistem düzeyindedir ve üreme ile sonuçlanır. Terliksi bölünme hayvanda Amipte bölünme Eğitim Öğretim Yılı Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıflar Biyoloji Notu I Sayfa:4

5 Eşeysiz Üremenin Tarımsal Üretimdeki Önemi Birçok ev bitkisi, odunsu süs bitkileri ve meyve ağaçları çelik olarak isimlendirilen bitki parçalarından eşeysiz olarak üretilir. Bitkinin kesilen gövde ucunda farklılaşmamış hücrelerden oluşmuş bir yapı meydana gelir (Kallus). Daha sonra bu yapıdan kökler gelişir.(ancak, kök parçası bir nodyuma sahipse, bir kallus evresi olmaksızın kök oluşumu gerçekleşir.) Bazı bitkiler (örneğin Afrika menekşesi) tek bir yapraklarından üretilebilirler. Patates gibi bazı bitkiler ise depo gövdelerinden üretilirler. Örneğin bir patates, her biri bir vejetatif tomurcuk ya da göz içeren parçalara ayrılabilir ve bu parçaların her birinden bir patates bitkisi gelişebilir. Bir bitkiden bir dal ya da tomurcuk alınarak yakın bir akraba türe ya da aynı türün farklı bir çeşidine aşılanabilir. Bu da vejetatif üretimin bir başka biçimidir. Aşılama, farklı türlerin ya da varyetelerin en iyi özelliklerinin tek bir bitkide birleştirilmesini sağlar. Aşılama çoğunlukla bitki gençken yapılır. Kök sistemini sağlayan ana bitki stok, bu bitkiye aşılanan ince dal ise aşı (kalem) olarak isimlendirilir. Bütün bunlar dışında bitki biyoteknologları yeni bitki çeşitleri bulabilmek için değişik yöntemler geliştirmektedirler. Bu yöntemlerden biri de besin elementleri ve hormon içeren bir yapay ortamda, ana bitkiden kesilen küçük bitki parçalarını ya da hatta tek bir hücreyi, hazırlanan kültüre alarak bütün bir bitkinin oluşumunu sağlamaktır. MAYOZ 1 (Karyokinez 1) : Profaz 1, Metafaz 1, Anafaz 1 ve Telofaz 1 evrelerinden oluşur. Mayoz 1 i Sitokinez 1 izler. Profaz 1: Kromatin iplik kısalıp kalınlaşır, kromozomlar belirgin hale geçer. Sentrioller birbirlerinden ayrılıp, hücrenin kutuplarına göçer. İğ iplikleri oluşur. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. Tetrat (4 kromatitli yapı), sinapsis (homolog kromozomların birbirine yaklaşması) ve cross over (homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasındaki parça değişimi) meydana gelir. Sinapsis olayı sırasında, kromatitlerin birbirine değdiği noktaya kiyazma noktası denir. Mayoz bölünmenin Profaz I evresinde homolog kromozomlar birbirlerine sarılır (sinapsis) ve tetratlar meydana gelir. Bu sırada, kiyazma noktalarında kopan kromatitler yer değiştirir ve krossing over meydana gelir. MAYOZ VE EŞEYLİ ÜREME I. Mayoz Bölünme Özel bir hücre bölünmesidir. Amacı, kromozom sayısının yarıya inmesini sağlamaktır. Böylece, döllenmeyle oluşan yavru canlının kromozom sayısı ebeveynlerin kromozom sayısı ile aynı olur ve kromozom sayısı aynı türde nesiller boyunca korunur. Mayoz bölünme, Mayoz 1 ve Mayoz 2 olmak üzere iki aşamada gerçekleşir. Mayoz bölünmeden önce de bir interfaz evresi vardır. İnterfaz: Bölünme için gerekli proteinler, ATP vb. maddeler sentezlenir, hücre büyür. DNA kendini eşler, her kromozom iki kromatitli hale geçer. Varsa sentrozomlar kendini eşler. Kromatin iplik kısalıp kalınlaşmaya başlar. Krossing over, genetik açıdan farklı eşey hücrelerinin oluşumunu sağladığı için; biyolojik çeşitlilikte de önemli bir rol oynar. Bu olay sayesinde aynı anne babadan meydana gelen kardeşler bile genetik açıdan birbirlerinden farklıdır Eğitim Öğretim Yılı Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıflar Biyoloji Notu I Sayfa:5

6 Profaz 1: 2n=4 kromozomlu bir hücrenin Profaz 1 deki görünümü yandaki şekilde verilmiştir. Metafaz 1: Tetratlar hücrenin ekvatorunda toplanır, homolog kromozomlar iğ ipliklerine bağlanır. Anafaz 1: İğ iplikleri kısalır, homolog kromozomlar zıt kutuplara göçer. Telofaz 1: Telofaz 2: Çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur. İğ iplikleri kaybolur. Kromozomlar kromatin ipliğe dönüşür. Telofaz 2 yi, sitokinez izler ve monoploit (n) kromozomlu 4 hücre oluşur. Mayoz bölünmenin canlılarda genetik çeşitliliğe neden olmasının 2 sebebi vardır: Profaz 1 de gerçekleşen krossing over olayı Anafaz 1 evresinde homolog kromozomların rastgele dağılımı Mitoz ve Mayoz Bölünmenin Karşılaştırılması Hem mitozun özelliklerini tekrarlamak hem de mayozun özelliklerini görüp, karşılaştırabilmek için aşağıdaki şekli inceleyim. Çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur. Telofaz 1 i, sitokinez 1 izler MAYOZ 2 (Karyokinez 2) : Mayoz 1 tamamlandığında Mayoz 2 oluşur. Profaz 2, Metafaz 2, Anafaz 2, Telofaz 2 evrelerinden oluşur. Mayoz 2 aynen mitoz gibidir. Mayoz 2 yi sitokinez 2 izler. Mayoz 1 sonucu oluşan iki hücre Mayoz 2 ye devam eder. Mayoz 2 de meydana gelen olaylar şu şekilde özetlenebilir: Profaz 2: İğ iplikleri yeniden oluşur. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. Metafaz 2: Kromozomlar, hücrenin ekvatorunda toplanır. Anafaz 2: Kardeş kromatitler birbirinden ayrılıp zıt kutuplara göç eder. MİTOZ MAYOZ Vücut hücrelerinde görülür. Üreme ana hücrelerinde görülür. Sonucunda iki hücre oluşur. Sonucunda dört hücre oluşur. Kromozom sayısı değişmez. Kromozom sayısı yarıya iner. Oluşan hücrelerin genetik yapısı ana hücreyle aynıdır. Oluşan hücrelerin genetik yapısı ana hücrelerden farklıdır. Çok hücrelilerde büyüme, gelişme ve yaraların onarılmasını sağlar. Eşeyli üreyen canlılarda eşey hücrelerinin oluşmasını sağlar. Kromozomlar arasında parça değişimi gözlenmez. Cross over ile genetik çeşitliliğin ortaya çıkmasını sağlar. Genetik çeşitlilik oluşmaz. Genetik çeşitliliğe neden olur Eğitim Öğretim Yılı Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıflar Biyoloji Notu I Sayfa:6

7 II. Eşeyli Üreme A. Genel Özellikleri İki farklı gametin birleşmesi ile yeni bir bireyin meydana gelmesidir. Mayoz bölünme ve döllenme olaylarına dayalıdır. Tür içinde çeşitliliği sağlar. Evrim için önemlidir. Üreme hızı düşüktür. Basit yapılı canlılarda da, bitkilerde de, hayvanlarda da görülür. B. Canlılarda gamet oluşumu Mayoz bölünme sonucu gametler oluşuyorsa, olay gametogenez adını alır. Dişide meydana gelen gametogeneze oogenez; erkekte meydana gelen gametogeneze spermatogenez denir. Oogenez: Dişi bireyde gerçekleşir. Her oogenez sonucu 1 yumurta hücresi meydana gelir. (Kutup hücreleri bir süre sonra yok olur.) Sonuçta oluşan yumurta hücresinin özellikleri şunlardır: Çok büyüktür. Bol miktarda besin maddesi (vitellüs) içerir. Hareketsizdir Spermatogenez: Erkek bireyde gerçekleşir. Her spermatogenez sonucu 4 sperm hücresi meydana gelir. Sonuçta oluşan sperm hücresinin özellikleri şunlardır: Küçüktür. İçerdiği besin maddesi miktarı çok çok azdır. Hareketlidir. Bazı hayvan türleri iki cinsiyete ait üreme organlarına da sahiptir ve hem sperm hem de yumurta üretebilir. Bu olaya hermafroditlik adı verilir. Hermafroditlik, yassı solucanlarda, halkalı solucanlarda ve başka birçok hayvan grubunda görülür. Çiçekli bitkiler eşeyli üreme yaparlar. Bitkilerin üreme organı çiçekleridir. Çiçek yapısına baktığımızda dıştan içe dairesel dizilmiş bir yerleşim görürüz. Dıştan içe sırasıyla çanak yapraklar, taç yapraklar, erkek ve dişi organlar ya da bu organlardan sadece bir çeşidi görülür. Çiçekli bitkilerde erkek ve dişi organlar aynı çiçek üzerinde bulunursa bu çiçeklere tam çiçek adı verilir. Çiçekli bitkilerde erkek organlarda polen, dişi organda ise yumurta hücreleri mayoz ile üretilir. Polenler dişi organa ulaştığında tozlaşma gerçekleştirilir. Tozlaşma rüzgâr, su, böcekler ya da başka hayvanlar yardımıyla gerçekleştirilebilir. Tozlaşma sonrasında döllenme gerçekleşir, ancak çiçekli bitkilerde çifte döllenme denilen bir olay görülür. Çiçekli bitkilerde embriyo tohum içinde bulunur. Çimlenme başlayana kadar tohumun metabolizması çok yavaştır. Çimlenme (tohum çimlenmesi) uygun sıcaklık ve nem olduğunda oksijenli bir ortamda başlar. Embriyo gelişerek yeni bitkiyi meydana getirir. C. Döllenme: Dişi üreme organında üretilen yumurta ve erkek üreme organında üretilen sperm hücrelerinin birleşmesi, çekirdeklerinin kaynaşması olayına döllenme denir. n kromozomlu üreme hücrelerinin döllenerek meydana getirdikleri 2n kromozomlu hücreye zigot adı verilir. Zigot, metabolizma hızı yüksek olan, geçirdiği gelişim sonucu yeni bir bireyi oluşturacak olan hücredir. Döllenmenin gerçekleşeceği ortamda birçok sperm hücresi bulunmasına rağmen, yumurta hücresi sadece bir sperm hücresi tarafından döllenebilir. ÖNEMLİ Mayoz bölünme ile yarıya inen kromozom sayısı, döllenme ile yeniden iki katma çıkar. Böylece tür içinde kromozom sayısı sabit kalır. Döllenme sırasında yumurtanın rastgele bir sperm ile döllenmesi çeşitliliğe neden olur. III. Basit Yapılı Canlılarda Eşeyli Üreme Canlılarda çeşitliliğin sağlanabilmesi için mayoz bölünme ve döllenme olaylarının mutlaka bir arada gerçekleşmesi gerekmez. Konjugasyon ve partenogenez olayları da farklı kalıtsal yapıların oluşumunda etkilidir. A. Konjugasyon: Bazı bakterilerde ve paramesyum gibi protistlerde görülür. Tür içi çeşitliliğe neden olur Eğitim Öğretim Yılı Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıflar Biyoloji Notu I Sayfa:7

8 Olay sırasında iki hücre yan yana gelir, aralarında sitoplazmik köprü kurulur ve hücreler arasında kalıtsal materyal değişimi gerçekleşir. Örneğin paramesyumda konjugasyon Şekil l Özellik k Eş oluşturmaya uygun iki birey yan yana gelir ve kısmen kaynaşır. İki hücre genetik yapı bakımından birbirinden farklıdır. B. Partenogenez: Her bir bireydeki mikronükleusların mayoz geçirmesiyle haploit dört mikronükleus meydana gelir. Bunlardan biri mitozla bölünür ve diğer üçü eriyerek kaybolur. Eşler, daha sonra birer mikronükleusu değiş tokuş yapar. Değişen mikronükleuslar birbiriyle kaynaşır, diploit bir mikronükleus oluşur Her bir mikronükleus, art arda 3 endomitoz geçirir ve 8 mikronükleus oluşur. Eski makronükleuslar erimiş ve kaybolmuştur. Yeni oluşan mikronükleuslardan 4 ü makronükleuslara dönüşür. Diğer 4 mikronükleus olduğu gibi korunur. (Şekilde paramesyumlardan sadece biri gösterilmiştir. Aynı olaylar diğer paramesyumda da gerçekleşir.) Her bir paramesyumdan, çekirdek eşleşmesi olmadan gerçekleşen art arda iki hücre bölünmesi sonucu birer makronükleus, birer mikronükleus içeren 4 yeni hücre meydana gelir. Bakterilere, virüsler aracılığı ile de gen aktarımı söz konusu olabilir. Bu olaya transdüksiyon adı verilir. Bakteriler ortamda DNA mevcutsa, bunu bünyesine alabilir. Bu olaya ise transformasyon adı verilir. Döllenmemiş yumurtadan mitoz bölünme ile yeni bir canlı oluşmasına partenogenez denir. Örneğin Arılarda, su pirelerinde, karıncalarda, yaprak bitlerinde ve bazı kelebeklerde görülür. Tür içinde çeşitliliğe neden olur. Döllenmemiş yumurtanın gelişmesi ile bir bireyin meydana gelmesidir. Anlarda, karıncalarda, su pirelerinde, bazı kelebeklerde vb. gözlenir. Örneğin arılarda partenogenez; Kraliçe arıda, üreme kanalına bağlı sperm kesesi bulunur. Çiftleşme sırasında erkek arıdan aldığı spermleri bu kesede depolar. Yumurta bırakacağı zaman bazen bu kesenin açılmasını sağlar ve yumurtayı dölleyerek bırakır, bazen keseyi kapalı tutar ve döllenmemiş yumurta bırakır. Sonuçta, döllenmemiş yumurtalardan erkek arılar, döllenmiş yumurtalardan dişi arılar oluşur. Dişi arılardan, arı sütü ile beslenenler kraliçe arıya dönüşür, polenle beslenenlerden ise işçi arılar oluşur. Kraliçe arı verimli, işçi arı ise kısır döldür. Erkek anların, Vücut hücreleri n kromozomludur. Sperm hücreleri, mitoz bölünmeyle oluşur Eğitim Öğretim Yılı Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. Sınıflar Biyoloji Notu I Sayfa:8

Yumurta ve sperm hücreleri örnek olarak verilebilir.

Yumurta ve sperm hücreleri örnek olarak verilebilir. MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME I. Kromozomlar Kromozomlar, hücre bölünmesi sırasında kromatin ipliğin kısalıp kalınlaşması sonucu meydana gelen yapılardır. DNA ve DNA yı kaplayan protein moleküllerinden oluşmuştur.

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 10. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 10. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 10. Sınıf 1) Hücre döngüsünün interfaz evresini yeni tamamlamış bir hücre ile bu hücrenin döngü sonunda oluşturduğu yeni hücrelerde; I. DNA miktarı II. Gen Sayısı III. Gen

Detaylı

Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür.

Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. HÜCRE BÖLÜNMELERİ Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. I. MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar bir çok canlı grubu

Detaylı

ÜREME. Canlıların kendilerine benzer canlı fertler (yavrular) meydana getirerek neslini devam ettirmesine üreme denir.

ÜREME. Canlıların kendilerine benzer canlı fertler (yavrular) meydana getirerek neslini devam ettirmesine üreme denir. 1 ÜREME Canlıların kendilerine benzer canlı fertler (yavrular) meydana getirerek neslini devam ettirmesine üreme denir. *Eşeysiz üreme: EŞEYSİZ ÜREME Tek bir ata bireyin, kendisiyle aynı genetik özelliklere

Detaylı

Mayoz Bölünmenin Oluşumu

Mayoz Bölünmenin Oluşumu MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? 03 Ocak 2012, 23:39 Osman BEDEL MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? Kromozom sayılarının nesiller boyu sabit tutulması mayoz bölünme ile sağlanır. Mayoz özel bir hücre bölünmesidir. Bu bölünme ile

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME Hücre döngüsü uzun bir interfaz ve kısa bir bölünme evresinden oluşur. Hücre bölünmesi tüm canlılarda büyüme, gelişme ve onarım sağlar.

Detaylı

Şekil 1. Mitoz bölünmenin profaz evresi.

Şekil 1. Mitoz bölünmenin profaz evresi. KONU 9. HÜCRE BÖLÜNMESİ MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar birçok canlı grubu tarafından gerçekleştirilebilir. Mitoz bölünme sonunda bölünen hücrelerden

Detaylı

Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme

Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme Hücre bölünmesi tüm canlılarda görülen ortak bir özelliktir. Hücre büyüyüp gelişirken madde ve enerji gereksinimleri artar. Sitoplâzma hücre zarına oranla daha hızlı

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI 12 EŞEYLİ VE EŞEYSİZ ÜREME SORU ÇÖZÜMÜ

10. SINIF KONU ANLATIMI 12 EŞEYLİ VE EŞEYSİZ ÜREME SORU ÇÖZÜMÜ 10. SINIF KONU ANLATIMI 12 EŞEYLİ VE EŞEYSİZ ÜREME SORU ÇÖZÜMÜ Eşeysiz Üreme ile ilgili, I. Canlının yararlı özelliklerinin korunmasını sağlar. II. Canlının değişen ortam koşullarına uyumunu artırır. III.

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS 64. ADIM EŞEYSİZ ÜREME 2

ADIM ADIM YGS LYS 64. ADIM EŞEYSİZ ÜREME 2 ADIM ADIM YGS LYS 64. ADIM EŞEYSİZ ÜREME 2 4) Partenogenez Döllenmemiş yumurtadan mitoz bölünmeler ile canlı gelişimine PARTENOGENEZ denir. Arı, karınca, su piresi ve bazı kertenkele gibi canlılarda görülür.

Detaylı

HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ

HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ *Hücrenin yaşam döngüsü: Hücrenin; bir bölünme sonundan, ikinci bir bölünme sonuna kadar olan zaman sürecinde; geçirdiği yaşamsal olaylara hücrenin yaşam döngüsü denir. Hücreler,

Detaylı

2n n. Kromozom sayısı. Zaman

2n n. Kromozom sayısı. Zaman Mitoz Döllenme Mitoz MAYOZ BÖLÜNME 10. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 10.1.2. ve Eşeyli Üreme 10.1.2.1. u açıklar. a. un evreleri temel düzeyde işlenir. Evreler açıklanırken mikroskop, görsel

Detaylı

Her canlının neslini devam ettirmek üzere kendine benzer yeni bireyler meydana getirmesi olayına üreme denir.

Her canlının neslini devam ettirmek üzere kendine benzer yeni bireyler meydana getirmesi olayına üreme denir. ÜREME ve ÇEŞİTLERİ Her canlının neslini devam ettirmek üzere kendine benzer yeni bireyler meydana getirmesi olayına üreme denir. A. EŞEYSİZ ÜREME Eşey hücrelerinin oluşumu ve döllenme olmadan, bir atadan

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ A) MİTOZ BÖLÜNME a) Hazırlık evresi:

HÜCRE BÖLÜNMESİ A) MİTOZ BÖLÜNME a) Hazırlık evresi: HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi tüm canlılarda görülen ortak bir özelliktir. Hücre büyüyüp gelişirken madde ve enerji gereksinimleri artar. Sitoplâzma hücre zarına oranla daha hızlı büyümesinden dolayı,

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI 6 MAYOZ BÖLÜNME-3

10. SINIF KONU ANLATIMI 6 MAYOZ BÖLÜNME-3 10. SINIF KONU ANLATIMI 6 MAYOZ BÖLÜNME-3 Mayoz Bölünmenin Genel Özellikleri Üreme ana hücrelerinde görülür. Üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar. Sadece 2n kromozomlu hücrelerde görülür. 4 yeni hücre

Detaylı

1- Aşağıda verilen mayoz bölünme geçirmekte olan hücrelerin evrelerini ve her birinin kromozom sayısını yazınız. (6*1,5=9 ) 5- Mayoz bölünmede kalıtsal çeşitliliği sağlayan olaylar nelerdir? (2*4=8 ) Profaz_I

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÜREME ÜNİTE 1. Mayoz ve Eşeyli Üreme...41 ÜNİTE 2. Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik...119. Modern Genetik Uygulamaları...

İÇİNDEKİLER ÜREME ÜNİTE 1. Mayoz ve Eşeyli Üreme...41 ÜNİTE 2. Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik...119. Modern Genetik Uygulamaları... İÇİNDEKİLER kardefl kromatitler ÜNİTE 1 ÜREME kinetokor iğ iplikleri Sayfa No Mitoz ve Eşeysiz Üreme....7 sentromer Mayoz ve Eşeyli Üreme....41 İnsanda Üreme Sistemi - Büyüme ve Gelişme....79 ÜNİTE 2 KALITIMIN

Detaylı

Mitoz ve Eşeysiz Üreme Biyoloji Ders Notları

Mitoz ve Eşeysiz Üreme Biyoloji Ders Notları Mitoz ve Eşeysiz Üreme Biyoloji Ders Notları Yeni hücreler ancak mevcutlarının bölünerek oğul hücreler üretilmesiyle oluşur. Mitoz hücre bölünmesi çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve yenilenmeyi

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 1 : HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 1 : HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 1 : HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM A MİTOZ (4 SAAT) 1 Kromozom ve Özellikleri 2 Hücre Bölünmesi 3 Mitoz Bölünme (Aynı Hücreler Oluşturan Bölünme) 4 Üreme (Çoğalma) 5

Detaylı

MAYOZ VE EŞEYLİ YAŞAM DÖNGÜLERİ

MAYOZ VE EŞEYLİ YAŞAM DÖNGÜLERİ MAYOZ VE EŞEYLİ YAŞAM DÖNGÜLERİ Kalıtıma giriş Ebeveynler yavrularına gen adı verilen kodlanmış bilgileri verirler. Genler DNA parçalarıdır. Çoğu gen, hücreyi özgün enzimler ve diğer proteinleri sentezlemesi

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1

HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 Hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına hücre döngüsü denir. Hücreler belli

Detaylı

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı,

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, MİTOZ Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, sitoplazma ve çekirdekten meydana gelmiştir. Hücreler büyüme ve gelişme sonucunda belli bir olgunluğa

Detaylı

Mitoz bölünme, hücredeki kalıtım maddesinin yavru hücrelere eşit miktarda bölünmesini sağlayan karmaşık bir olaydır.

Mitoz bölünme, hücredeki kalıtım maddesinin yavru hücrelere eşit miktarda bölünmesini sağlayan karmaşık bir olaydır. Mitoz bölünme, hücredeki kalıtım maddesinin yavru hücrelere eşit miktarda bölünmesini sağlayan karmaşık bir olaydır. Hücre mitozla bölünmeden önce DNA eşlemesi olur. Hücre mitozla bölünmeye başlamadan

Detaylı

ADI SOYADI SINIFI - NO TENZİLE ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ 2014 2015 ÖĞRETİM YILI 10. SINIFLAR SEÇMELİ BİYOLOJİ DERSİ I. DÖNEM II. YAZILI SINAVI PUAN GRUP B RAKAMLA YAZIYLA 1- Aşağıda verilen mayoz bölünme

Detaylı

MİTOZ ÇALIŞMA KÂĞIDI A. Aşağıdaki resimli bulmacayı çözünüz.

MİTOZ ÇALIŞMA KÂĞIDI A. Aşağıdaki resimli bulmacayı çözünüz. MİTOZ ÇALIŞMA KÂĞIDI A. Aşağıdaki resimli bulmacayı çözünüz. B. Numaralandırılmış evrelerle ilgili aşağıdaki cümlelerde ifadeyi doğru tamamlayan koyu renkli ifadeyi yuvarlak içine alınız. 2. / 5. resimde

Detaylı

LYS ANAHTAR SORULAR #6. Mitoz ve Mayoz Bölünme Eşeyli ve Eşeysiz Üreme İnsanda Üreme

LYS ANAHTAR SORULAR #6. Mitoz ve Mayoz Bölünme Eşeyli ve Eşeysiz Üreme İnsanda Üreme LYS ANAHTAR SORULAR #6 Mitoz ve Mayoz Bölünme Eşeyli ve Eşeysiz Üreme İnsanda Üreme 1) 2n = 40 kromozomlu memeli türünde, Dişinin ovaryumlarında yumurta hücresi oluşurken anafaz I evresinde gonozomların

Detaylı

Aşağıda mitoz bölünme safhaları karışık olarak verilmiştir.

Aşağıda mitoz bölünme safhaları karışık olarak verilmiştir. 2015/2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÖRNEK 8.SINIFLAR 1.DÖNEM 1.YAZILI Adı Soyadı : No: Sınıf: Resimdeki türlerin bazı hücrelerindeki kromozom sayılarını yazınız. (4x2p) Aşağıda mitoz bölünme

Detaylı

CANLILARDA ÜREME. Üreme canlıların ortak özelliğidir. Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir

CANLILARDA ÜREME. Üreme canlıların ortak özelliğidir. Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir CANLILARDA ÜREME EYLÜL 3.HAFTA MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir Üreme canlıların ortak özelliğidir 3 4 Canlılar hücrelerden meydana gelir

Detaylı

ÜNİTE I HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM 1.1 HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi canlılar aleminde görülen en önemli biyolojik olaylardan biridir.

ÜNİTE I HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM 1.1 HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi canlılar aleminde görülen en önemli biyolojik olaylardan biridir. ÜNİTE I HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM 1.1 HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi canlılar aleminde görülen en önemli biyolojik olaylardan biridir. Hücre büyürken, hücre zan genişler, hacmi artar. Ancak hücrenin

Detaylı

Biyoloji. Hücre Bölünmeleri 1. FASİKÜL 10

Biyoloji. Hücre Bölünmeleri 1. FASİKÜL 10 Biyoloji 1. FASİKÜL 10 Hücre Bölünmeleri 561 soru Kavram Yanılgıları Müfredat Dışı Konu Uyarıları Bilgi Teknolojileri Uyarlamaları PISA Tarzı Sorular ÖSYM Çıkmış Sınav Soruları Yazılı Soruları Video Çözümler

Detaylı

Biyoloji. Hücre Bölünmeleri FEN LİSESİ 1. FASİKÜL SINIF

Biyoloji. Hücre Bölünmeleri FEN LİSESİ 1. FASİKÜL SINIF FEN LİSESİ Biyoloji 10 SINIF 1. FASİKÜL Hücre Bölünmeleri 652 soru Kavram Yanılgıları Müfredat Dışı Konu Uyarıları Bilgi Teknolojileri Uyarlamaları Pisa Tarzı Sorular ÖSYM Çıkmış Sınav Soruları Yazılı

Detaylı

Ayxmaz/biyoloji. Şekil 2.

Ayxmaz/biyoloji. Şekil 2. Şekil 1. 1) Yukarıdaki üreme süreci aşağıdakilerden hangisine örnek gösterilir: a) hermafroditlik b) oogami c) sporlanma d) patenogenez e) izogami 2) Aşağıdakilerden hangisi eşeysiz üreme özelliği değildir?

Detaylı

MAHMUT ASLAN - FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ

MAHMUT ASLAN - FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ 1. Mayoz bölünme aşağıda verilenlerden hangisinde gerçekleşebilir? A) B) Yumurta Polen ana C) D) Mide Deri 4. Üreme ana hücrelerinde, biri anneden, biri babadan gelen iki takım (2n) kromozom bulunur. Aşağıda

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÜREME ÜNİTE 1. Mayoz ve Eşeyli Üreme...41 ÜNİTE 2. Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik Modern Genetik Uygulamaları...

İÇİNDEKİLER ÜREME ÜNİTE 1. Mayoz ve Eşeyli Üreme...41 ÜNİTE 2. Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik Modern Genetik Uygulamaları... İÇİNDEKİLER kardefl kromatitler ÜNİTE 1 ÜREME kinetokor iğ iplikleri Sayfa No Mitoz ve Eşeysiz Üreme....7 sentromer Mayoz ve Eşeyli Üreme....41 İnsanda Üreme Sistemi - Büyüme ve Gelişme....79 ÜNİTE 2 KALITIMIN

Detaylı

10. Sınıf BİYOLOJİ. Soru Kitabı BİYOLOJİ. Öğretim programında yaptığı son güncelleme doğrultusunda YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR.

10. Sınıf BİYOLOJİ. Soru Kitabı BİYOLOJİ. Öğretim programında yaptığı son güncelleme doğrultusunda YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR. 10. Sınıf BİYOLOJİ Soru Kitabı T.C MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı BİYOLOJİ Öğretim programında yaptığı son güncelleme doğrultusunda YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR. Banu KARAAĞAÇ Bilgehan

Detaylı

Mayoz ve Eşeyli Üreme Biyoloji Ders Notları

Mayoz ve Eşeyli Üreme Biyoloji Ders Notları A. Mayoz Bölünme Mayoz ve Eşeyli Üreme Biyoloji Ders Notları Eşeyli üremenin temelidir. Eşey ana hücrelerinden (2n), eşey hücrelerini (n) oluşturan özelleşmiş bölünme şeklidir. Mayoz I ve II olarak birbirini

Detaylı

5. Bitki ve hayvan hücrelerinin mitoz bölünmesinde; 6. Mitoz bölünme sonucu oluşan hücreler birbirinin genetik kopyasıdır.

5. Bitki ve hayvan hücrelerinin mitoz bölünmesinde; 6. Mitoz bölünme sonucu oluşan hücreler birbirinin genetik kopyasıdır. BÖLÜM 04 Test Üreme / Mitoz ve Eşeysiz Üreme 1 01 1. Mitoz bölünme; I. tek hücreli canlılarda üreme, II. çok hücreli canlılarda büyüme, III. tek hücreli canlılarda büyüme, IV. çok hücreli canlılarda rejenerasyon

Detaylı

ayxmaz/biyoloji 2. DNA aşağıdaki sonuçlardan hangisi ile üretilir Kalıp DNA yukarıdaki ana DNAdan yeni DNA molekülleri hangi sonulca üretilir A B C D

ayxmaz/biyoloji 2. DNA aşağıdaki sonuçlardan hangisi ile üretilir Kalıp DNA yukarıdaki ana DNAdan yeni DNA molekülleri hangi sonulca üretilir A B C D 1. DNA replikasyonu.. için gereklidir A) sadece mitoz B) sadece mayoz C) mitoz ve mayoz D) sadece gamet oluşumu E) sadece protein sentezi 2. DNA aşağıdaki sonuçlardan hangisi ile üretilir Kalıp DNA yukarıdaki

Detaylı

S evresi: Organellerin iki katına çıkarılması devam ederken DNA sentezi olur.

S evresi: Organellerin iki katına çıkarılması devam ederken DNA sentezi olur. HÜCRE DÖNGÜSÜ İnterfaz: Bölünmeyen bir hücre interfaz durumundadır. Bu safhada replikasyon ve bölünme için hazırlık yapılır. Çekirdek belirgindir, bir yada daha fazla çekirdekçik ayırt edilebilir. Kromozomlar

Detaylı

Hücre Yapısı: Somatik ve Germ Hücrelerinin Bölünme ve Farklanmaları. Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker

Hücre Yapısı: Somatik ve Germ Hücrelerinin Bölünme ve Farklanmaları. Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker Hücre Yapısı: Somatik ve Germ Hücrelerinin Bölünme ve Farklanmaları Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker Embriyonal yaşamın başlangıcından itibaren hücre bölünmesi başlar ve gelişmeyle ilgili her aşama hücre bölünmesiyle

Detaylı

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI 2014 2015 MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI Ödevin Veriliş Tarihi: 12.06.2015 Ödevin Teslim Tarihi: 21.09.2015 1. Bir canlının mitoza hazırlanan hücresinde

Detaylı

Ayxmaz/biyoloji. Hayvansal organizmalarda gamet ve gamet oluşumu oluşumu:

Ayxmaz/biyoloji. Hayvansal organizmalarda gamet ve gamet oluşumu oluşumu: MAYOZ BÖLÜNME Mayoz-1 evreleri: Mayoz bölünme homolog kromozomların ve kardeş kromatidlerin ayrılmasını sağlayan ardışık iki bölünme bütünüdür. Homolog kromozomların ayrılmasına neden olan birinci evreye

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM

HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM Mitoz Bölünme Hücreler neden mitoz bölünme geçirir? 1 Büyüme ve gelişme için 2 Yıpranan doku ve organların onarılması için 3 Eşeysiz üreyen canlılarda üremenin sağlanması için.

Detaylı

DNA NIN ÖZELLİKLERİ DNA HÜCRE. DNA da 4 çeşit nükleotid vardır. Bunlar Adenin (A), Timin (T) Guanin (G) ve Sitozin (S veya C)

DNA NIN ÖZELLİKLERİ DNA HÜCRE. DNA da 4 çeşit nükleotid vardır. Bunlar Adenin (A), Timin (T) Guanin (G) ve Sitozin (S veya C) 8. Sınıf Fen 8. Sınıf Bilimleri Fen Bilimleri İNSANDA İNSANDA ÜREME, ÜREME, BÜYÜME BÜYÜME VE VE GELİŞME GELİSME Ahmet KARAYEL KARAYEL Süleyman Süleyman ALTINTAS ALTINTAŞ HÜCRE DNA DNA NIN ÖZELLİKLERİ NEDİR:

Detaylı

TEOG1 DENEME SINAVI 1 ( DNA, Mitoz, Mayoz Kapsamlı)

TEOG1 DENEME SINAVI 1 ( DNA, Mitoz, Mayoz Kapsamlı) TEOG1 DENEME SINAVI 1 ( DNA, Mitoz, Mayoz Kapsamlı) 4. 1.Şekilde hayvan hücresinin mitoz bölünmede bir evresi gösterilmiştir. Bu evreden sonra aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez? A) Kalıtım maddesinin

Detaylı

CİNSİYETE BAĞLI KALITIM

CİNSİYETE BAĞLI KALITIM CİNSİYETE BAĞLI KALITIM *Cinsiyetin belirlenmesi: Eşeyli üreyen hayvanlarda cinsiyetin belirlenmesi farklı şekillerde olabilmektedir. Bazı hayvanlarda cinsiyetin belirlenmesi, çevre koşulları tarafından

Detaylı

Bunları Biliyor musunuz? MİTOZ

Bunları Biliyor musunuz? MİTOZ MİTOZ Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, sitoplazma ve çekirdekten meydana gelmiştir. Hücreler büyüme ve gelişme sonucunda belli bir olgunluğa

Detaylı

Mitoz. - Mitozda 2 yavru hücre oluşur ve bunların genetik yapısı birbirinin ve ana hücrenin aynıdır.

Mitoz. - Mitozda 2 yavru hücre oluşur ve bunların genetik yapısı birbirinin ve ana hücrenin aynıdır. Mitoz - Mitozda 2 yavru hücre oluşur ve bunların genetik yapısı birbirinin ve ana hücrenin aynıdır. - 2n --- 4n (anafaz) ------2n - İdentik kardeş kromatidler ayrılarak yavru hücrelere giderler. - Somatik

Detaylı

Kromozom nedir? kromozom mikronla

Kromozom nedir? kromozom mikronla KROMOZOM 2 Kromozom nedir? Çekirdeğin içinde ipliksi halde bulunan parçalara kromozom adı verilir. Çift olarak bulunup 2n ile gösterilirler. Kromozomlar, elektron mikroskobunda İ, V, J harfleri gibi biçimlerde

Detaylı

**Bazı bir hücrelilerde (Plazmodyum malarya),mantarlarda çiçeksiz bitkilerde (karayosunu,eğrelti otu), su yosunlarında görülen üreme şeklidir.

**Bazı bir hücrelilerde (Plazmodyum malarya),mantarlarda çiçeksiz bitkilerde (karayosunu,eğrelti otu), su yosunlarında görülen üreme şeklidir. 4-)Sporla Üreme **Sporla üreme, olumsuz koşullara dayanıklı, sağlam bir örtü ile kaplı olan ve spor olarak adlandırılan özelleşmiş hücrelerle olur. Sporlar uygun koşullarda gelişerek yeni canlıyı oluşturur.

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ. 1-Amitoz (Amitosis) bölünme, 2-Mitoz (Mitosis) bölünme, 3- Mayoz (Meiosis) bölünme.

HÜCRE BÖLÜNMESİ. 1-Amitoz (Amitosis) bölünme, 2-Mitoz (Mitosis) bölünme, 3- Mayoz (Meiosis) bölünme. HÜCRE BÖLÜNMESİ 1-Amitoz (Amitosis) bölünme, 2-Mitoz (Mitosis) bölünme, 3- Mayoz (Meiosis) bölünme. Amitoz Bölünme Önce nukleolus, sonra nukleus, daha sonra sitoplazmanın uzayıp ortadan boğulması ile ikiye

Detaylı

Sermin YAVAŞ KURT, Yeşim DAŞDEMİR ÇALIK

Sermin YAVAŞ KURT, Yeşim DAŞDEMİR ÇALIK YAYIN KURULU Hazırlayanlar Sermin YAVAŞ KURT, Yeşim DAŞDEMİR ÇALIK YAYINA HAZIRLAYANLAR KURULU Kurumsal Yayınlar Yönetmeni Saime YILDIRIM Kurumsal Yayınlar Birimi Dizgi & Grafik Mustafa Burak SANK & Ezgi

Detaylı

Çökme tamamlanır, ikiye ayrılır.

Çökme tamamlanır, ikiye ayrılır. ŞYSİZ ÜRM 10. SINIF ÜNİT, KONU, KAZANIM V AÇIKLAMALARI 10.1.1.3. şeysiz üremeyi örneklerle açıklar. a. şeysiz üreme bağlamında bölünerek üreme, tomurcuklanma, sporla üreme,, partenogenez ve bitkilerde

Detaylı

a-spermatogenez:erkek bireylerde testislerde spermlerin meydana gelmesidir: Özellikleri:

a-spermatogenez:erkek bireylerde testislerde spermlerin meydana gelmesidir: Özellikleri: MAYOZ BÖLÜNME Mayoz-1 evreleri: Mayoz bölünme homolog kromozomların ve kardeş kromatidlerin ayrılmasını sağlayan ardışık iki bölünme bütünüdür. Homolog kromozomların ayrılmasına neden olan birinci evreye

Detaylı

KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİ Fen ve Teknoloji

KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİ Fen ve Teknoloji MİTOZ -. Ünite 6. Deniz yıldızının kopan parçasının yenilenmesi (onarım), ağaç gövdesinin büyümesi (büyüme) ve zigotun embriyoya dönüşmesi mitoz bölünme ile gerçekleşirken insanlarda yumurta hücresinin

Detaylı

8. SINIF KAZANIM TESTLERİ 2.SAYI. Ar-Ge Birimi Çalışmasıdır ŞANLIURFA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ DİZGİ & TASARIM İBRAHİM CANBEK

8. SINIF KAZANIM TESTLERİ 2.SAYI. Ar-Ge Birimi Çalışmasıdır ŞANLIURFA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ DİZGİ & TASARIM İBRAHİM CANBEK 8. SINIF ŞANLIURFA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ 2016-2017 KAZANIM TESTLERİ TÜRKÇE MATEMATİK T.C İNKİLAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK FEN VE TEKNOLOJİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İNGİLİZCE Ar-Ge Birimi Çalışmasıdır

Detaylı

DNA ve Genetik Kod Akıllı Ödev - 1

DNA ve Genetik Kod Akıllı Ödev - 1 DN ve enetik Kod kıllı Ödev - 1 dı Soyadı:... Sınıfı:... No:... Soru 1 şağıdaki sorulara uygun cevapları seçip, numaralarını cümlenin başındaki boş kutucuklara yazınız. 1 en 2 Kromozom 3 Nükleotid 4 imin

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1.Hücresel yapıdan oluşur 2.Beslenir 3.Solunum yapar 4.Boşaltım yapar 5.Canlılar hareket eder 6.Çevresel uyarılara tepki gösterir 7.Büyür ve gelişir (Organizasyon) 8.Üreme

Detaylı

KALITIMIN GENEL İLKELERI. Modern Genetik Eşeye Bağlı Kalıtım-1

KALITIMIN GENEL İLKELERI. Modern Genetik Eşeye Bağlı Kalıtım-1 KALITIMIN GENEL İLKELERI Modern Genetik Eşeye Bağlı Kalıtım-1 Eşey Tayini Kromozoma dayalı eşey saptanması çok hücreli canlılarda gerçekleştirilebilir. Otozomal kromozomlar üzerinde her iki eşeye ait özellikleri

Detaylı

Bitkilerde Eşeyli Üreme

Bitkilerde Eşeyli Üreme Bitkilerde Eşeyli Üreme İki farklı cinsiyete ait üreme hücrelerinin birleşmesiyle yeni canlılar oluşmasına eşeyli üreme denir. Oluşan yeni canlı, ana canlılardan farklı kalıtsal özelliklere sahiptir. Bitkiler

Detaylı

Yayınlarımız eğitim öğretim yılında uygulanacak yeni müfredata uyumludur. Kitaplarımız KONU ÖZETLİ SORU BANKASIDIR.

Yayınlarımız eğitim öğretim yılında uygulanacak yeni müfredata uyumludur. Kitaplarımız KONU ÖZETLİ SORU BANKASIDIR. ÖN SÖZ Sevgili gençler, 21. yüzyıl hiç şüphesiz sosyalleşmiş ve seçtiği alanda kendini yetiştirmiş donanımlı kişilere ufuklar açacaktır. Bu ufukların yolu kaliteli üniversitelerden, fakültelerden geçmektedir.

Detaylı

Mayoz, Eşeyli Üreme. Metafaz I: Homolog kromozomlar tetratlar halinde ekvator düzlemine sıralanırlar.

Mayoz, Eşeyli Üreme. Metafaz I: Homolog kromozomlar tetratlar halinde ekvator düzlemine sıralanırlar. Mayoz, Eşeyli Üreme Ökaryot canlıların mitoz yoluyla eşeysiz olarak çoğaldığını ve bu çoğalmada canlının kendisiyle aynı genetik bilgiye sahip yavrular meydana getirdiğini öğrendik. Eşeyli üreme sonucunda

Detaylı

AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek.

AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek. 19.11.2014/Çarşamba Lab 6 KONU: Hücre Bölünmesi ve Kromozom Morfolojisi AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek. KAZANIMLAR: Ökaryotik hücrelerin nasıl çoğaldıkları

Detaylı

KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİ Fen ve Teknoloji Fosfat - Şeker - Organik Baz

KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİ Fen ve Teknoloji Fosfat - Şeker - Organik Baz Nükleotid - en - Dna - Kromozom Fen ve eknoloji Fosfat - Şeker - Organik Baz 6. Kromozomlar DN molekülü ve protein kılıftan oluşmuşlardır. DN molekülünün yapısında da genler bulunur. enler ise nükleotitlerden

Detaylı

ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ

ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ Seçici gen ifadesi embriyonun gelişmesini sağlayan 4 temel işlevi denetler: 1. Hücre çoğalması 2. Hücre farklılaşması 3. Hücre etkileşimleri 4. Hücre hareketi HÜCRE

Detaylı

5. Bitki hücrelerinde yer alan kofullar ile ilgili,

5. Bitki hücrelerinde yer alan kofullar ile ilgili, Hücre / Hücre Organelleri - 7 BÖLÜM 02 Test 14 1. Aşağıdaki hücresel yapılardan hangisinde polimer organik madde sentezi gerçekleşmez? A) Kloroplast B) Golgi aygıtı C) Ribozom D) Çekirdek 2. Bir hücrenin;

Detaylı

Mitoz Bölünme. 5. Bütün ökaryot canlılardaki hücre bölünmelerinde aşağıdaki. 6. Bir hücrenin bölünmesi sırasında gerçekleşen bazı olaylar

Mitoz Bölünme. 5. Bütün ökaryot canlılardaki hücre bölünmelerinde aşağıdaki. 6. Bir hücrenin bölünmesi sırasında gerçekleşen bazı olaylar BİYOLOJİ Mitoz Bölünme 10. SINIF GENEL 01 1. Mitoz bölünmedeki interfaz evresi ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) İnterfaz evresi mitotik evreye göre daha kısa sürer. 5. Bütün ökaryot canlılardaki

Detaylı

*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir.

*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. Fen ve Teknoloji 1. Ünite Özeti Hücre Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme. *Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. *Hücrenin temel kısımları: hücre zarı, sitoplâzma ve

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ. 1- Amitoz Bölünme 2- Mitoz Bölünme 3- Mayoz bölünme. -G1 -Profaz -S -Metafaz -G2 -Anafaz -Telofaz

HÜCRE BÖLÜNMESİ. 1- Amitoz Bölünme 2- Mitoz Bölünme 3- Mayoz bölünme. -G1 -Profaz -S -Metafaz -G2 -Anafaz -Telofaz HÜCRE BÖLÜNMESİ 1- Amitoz Bölünme 2- Mitoz Bölünme 3- Mayoz bölünme A:İNTERFAZ B: MİTOZ -G1 -Profaz -S -Metafaz -G2 -Anafaz -Telofaz TERİMLER Sentromer Metafaz aşamasında kromozomlar üzerindeki boğumlanma

Detaylı

Mitoz, Amitoz ve Mayoz

Mitoz, Amitoz ve Mayoz Mitoz, Amitoz ve Mayoz Doç. Dr. Metin Aytekin Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 8 Aralık 2014 Amitoz Robert Remak 1815-1865 E. Coli de Amitoz Kromozom orjini hücrenin diğer

Detaylı

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Canlıların kendine benzer yavrular oluşturmasına üreme denir. Üreme tüm canlılar için ortak özellik olup canlının neslinin devamlılığını sağlar. Canlılar neslini devam

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #6

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #6 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #6 1) Canlılar soylarının devam ettirebilmek için üreyerek yeni bireyler meydana getirir. Bu üreme olaylarıyla ilgili olarak; I. Bakterinin ikiye bölünerek kendine benzer yeni

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 44. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-4 BAKTERİLER ALEMİ-2

ADIM ADIM YGS-LYS 44. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-4 BAKTERİLER ALEMİ-2 ADIM ADIM YGS-LYS 44. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-4 BAKTERİLER ALEMİ-2 BAKTERİLERDE EŞEYSİZ ÜREME İKİYE BÖLÜNME Bakteri bölüneceği zaman DNA dan bir kopya çıkartılır. Böylece bakteri içinde iki tane

Detaylı

FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ TEOG DENEME SINAVI SORULARI 4.

FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ TEOG DENEME SINAVI SORULARI 4. 1. FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ TEOG DENEME SINAVI SORULARI 4. Çiftçi çok hızlı büyüyen ve bol ürün aldığı bir bitki türünü yukarıdaki gibi yetiştiriyor. Buna göre çiftçinin bunu yapmasındaki amacı aşağıdakilerden

Detaylı

MİTOZ BÖLÜNME VE EŞEYSİZ ÜREME TEST 1

MİTOZ BÖLÜNME VE EŞEYSİZ ÜREME TEST 1 MİTOZ BÖLÜNME VE EŞEYSİZ ÜREME TEST 1 1. Hücrede hacim/yüzey oranının artması, çekirdeğin bölünme emri vermesi, sitoplazma /çekirdek oranının artışı hücre bölünmesinin nedenleri arasında yer alır. 7. En

Detaylı

E. Coli de Amitoz Mitoz, Amitoz ve Mayoz. Amitoz Replikasyon orjinin bir kopyasının hücrenin diğer tarafına gidene kadar devam eder.

E. Coli de Amitoz Mitoz, Amitoz ve Mayoz. Amitoz Replikasyon orjinin bir kopyasının hücrenin diğer tarafına gidene kadar devam eder. 12/13/13 E. Coli de Amitoz Mitoz, Amitoz ve Mayoz Doç. Dr. Metin Aytekin Kromozom orjini hücrenin diğer tarafına hızlı bir şekilde hareket etmeye başladığı anda kromozom replikasyonu başlar. Erciyes Üniversitesi

Detaylı

Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ÜREME ORGANI ÇİÇEK ÇİÇEKLER BİTKİLERİN EŞEYLİ ÜREME ORGANIDIR. ÇİÇEĞİN KISIMLARI taç yaprak TAM ÇİÇEĞİN ŞEKLİ başçık sapçık dişicik

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #5

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #5 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #5 Miktar 1) I.Hemoglobinin yapısındaki karbon atomu sayısını tespit etmek II. Solunumda kullanılacak gazların hangi molekülle taşınacağını tespit etmek III. Kanın ph ını tespit

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ Bunlar: Bunlar: Sitoplazma ve hücre zarındaki bu dengesiz büyümeden dolayı hücrelerde şu sorunlar oluşur.

HÜCRE BÖLÜNMESİ Bunlar: Bunlar: Sitoplazma ve hücre zarındaki bu dengesiz büyümeden dolayı hücrelerde şu sorunlar oluşur. HÜCRE BÖLÜNMESİ Bir hücre inter faz veya bölünme evresinde görülür. 1-İnter faz evresi bazı hücrelerde çok kıssa sürer. Örnek bakteri hücrelerinde 20 dakikadır. Bazı hücrelerde ise çok uzun sürer. Örnek

Detaylı

TEOG1 DENEME SINAVI 2 ( DNA, Mitoz,Mayoz Kapsamlı)

TEOG1 DENEME SINAVI 2 ( DNA, Mitoz,Mayoz Kapsamlı) 1. TEOG1 DENEME SINAVI 2 ( DNA, Mitoz,Mayoz Kapsamlı) Yukarıdaki şekil için aşağıda yapılan yorumlardan hangisi yanlıştır? A) Hücre 2 kere mitoz bölünme geçirmiştir. B) Oluşan yavru hücreler ana hücrenin

Detaylı

Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi

Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi Bugün gelinen noktada genetik Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi «Genetik bilgiden hastaların ve ailelerin yararlanması için tüm sağlık çalışanları insan genetiğinin temelinde

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16 1) Topraktaki azotlu bileşik miktarını, I. Denitrifikasyon bakteri sayısındaki artış II. Saprofit bakterilerce gerçekleşen çürüme III. Şimşek ve yıldırım olaylarındaki artış

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #15

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #15 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #15 1) Bir hücrede meydana gelen bölünme evrelerinden birine ait şekil yukarıdaki gibi ise; I. Diploit kromozomludur. II. Glikozu nişasta şeklinde depolar. III. Sitoplazması boğumlanma

Detaylı

10. Sınıf BİYOLOJİ. Konu Anlatımlı BİYOLOJİ. Öğretim programında yaptığı son güncelleme doğrultusunda YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR.

10. Sınıf BİYOLOJİ. Konu Anlatımlı BİYOLOJİ. Öğretim programında yaptığı son güncelleme doğrultusunda YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR. 10. Sınıf BİYOLOJİ Konu Anlatımlı Banu KARAAĞAÇ Bilgehan PERİ T.C MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı BİYOLOJİ Öğretim programında yaptığı son güncelleme doğrultusunda YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR.

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 1) Canlılarda özelliklerin genlerle kontrol edildiği ve her genin en az bir özellikten sorumlu olduğu bilindiğine göre, I. Diploid canlılarda her özellik için iki gen bulunması

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #12

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #12 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #12 1) İnsanda döllenme sırasında, I. Spermdeki çekirdek, sentrozomun yumurtaya geçmesi II. Spermdeki akrozomun patlayarak zona pellusidayı eritmesi III. Yumurtadaki salgı maddelerinin

Detaylı

A. EġEYĠN BELĠRLENMESĠ

A. EġEYĠN BELĠRLENMESĠ Modern Genetik Biyoloji Ders Notları A. EġEYĠN BELĠRLENMESĠ Bazı omurgasız hayvanlarda ve tam çiçek bulunduran bitkilerin büyük çoğunluğunda hem dişi hem de erkek organ birlikte bulunur. Bazı canlılarda

Detaylı

Genetik özelliklerimiz hücrelerimizdeki çekirdeğin içinde bulunan kromozomlarda taşınır. Kromozomlar DNA ve özel proteinlerin birleşmesiyle oluşur

Genetik özelliklerimiz hücrelerimizdeki çekirdeğin içinde bulunan kromozomlarda taşınır. Kromozomlar DNA ve özel proteinlerin birleşmesiyle oluşur DNA ve Genetik Kod Genetik özelliklerimiz hücrelerimizdeki çekirdeğin içinde bulunan kromozomlarda taşınır. Kromozomlar DNA ve özel proteinlerin birleşmesiyle oluşur DNA, hücrenin yönetici molekülüdür

Detaylı

HAYVAN EMBRİYOLOJİSİ. Prof. Dr. Nursel GÜL. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü

HAYVAN EMBRİYOLOJİSİ. Prof. Dr. Nursel GÜL. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü HAYVAN EMBRİYOLOJİSİ Prof. Dr. Nursel GÜL Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü EMBRİYOLOJİYE GİRİŞ Olgun bir yumurta hücresinin sperm hücresiyle döllenmesi sonucu oluşan zigotun anne karnında

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından

Detaylı

Hücre bölünmesinin asal görevleri

Hücre bölünmesinin asal görevleri HÜCRE DÖNGÜSÜ Hücre bölünmesinin asal görevleri Hücre döngüsünü ya da hücre bölünmesini incelemeden önce, hücre çoğalmasının organizmaların yaşamında ne gibi roller oynadığını gözden geçirmek gerekmektedir.

Detaylı

MAYOZ BÖLÜNME ve EŞEYLİ ÜREME

MAYOZ BÖLÜNME ve EŞEYLİ ÜREME MAYOZ BÖLÜNME ve EŞEYLİ ÜREME MBG 111 BİYOLOJİ I Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Türe ait genetik özelliklerin soylar arası aktarılmasına kalıtım adı verilir. Bu işleyişte türlerin genetik bilgisinin

Detaylı

3) Aşağıda verilen ifadelerden hangisi mayoz bölünmenin sebep olduğu faydalardan değildir?

3) Aşağıda verilen ifadelerden hangisi mayoz bölünmenin sebep olduğu faydalardan değildir? 1) 3) Aşağıda verilen ifadelerden hangisi mayoz bölünmenin sebep olduğu faydalardan değildir? A) Genetik yapısı aynı hücreler oluşur. B) Tür içi çeşitliliğin ortaya çıkmasını sağlar. C) Eşeyli üreme için

Detaylı

ÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

ÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME ÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME HÜCRE: Canlıları oluşturan en küçük yapı birimine hücre denir.bütün canlılar hücrelerden oluşmuştur. * İnsanlar, hayvanlar, bitkiler, tek hücreli canlıların

Detaylı

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ

Detaylı

TEOG -1 FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ DENEME SINAVI 1-) Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünmenin özelliklerinden biri değildir?

TEOG -1 FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ DENEME SINAVI 1-) Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünmenin özelliklerinden biri değildir? TEOG -1 FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ DENEME SINAVI 1-) Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünmenin özelliklerinden biri değildir? A) Büyüme, gelişme için gereklidir. B) Kromozom sayısı yarıya iner C) Vücut hücrelerinde

Detaylı

Mitoz, Amitoz ve Mayoz

Mitoz, Amitoz ve Mayoz Mitoz, Amitoz ve Mayoz Dersin AMACI Hücre Bölünmelerini Kavramak Doç. Dr. Metin Aytekin www.metinaytekin.com Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 8 Aralık 2015 Kromozom orjini

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım EVRİM

ADIM ADIM YGS LYS Adım EVRİM ADIM ADIM YGS LYS 191. Adım EVRİM EVRİM İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER Evrim, geçmiş ile gelecekteki canlıların ve olayların yorumlanmasını sağlayarak, bugün dünyada yaşayan canlılar arasındaki akrabalık derecesini

Detaylı