FARKLI KESĠT ALANI VE ġekġldekġ ORĠFĠSLERDEN SERBEST AKIġ HALĠNDEKĠ GÜBRE VE TOHUMLARIN AKIġININ BOYUTSAL ANALĠZ YOLUYLA MODELLENMESĠ

Transkript

1 Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ 629 FARKLI KESĠT ALANI VE ġekġlekġ ORĠFĠSLEREN SERBEST AKIġ HALĠNEKĠ GÜBRE VE TOHUMLARIN AKIġININ BOYUTSAL ANALĠZ YOLUYLA MOELLENMESĠ Modelling te Grvity Flow of Grnulr Mterils nd Seeds Troug Orifices in Vrious Spes nd Ares by imensionl Anlysis Adnn EĞĠRMENCĠOĞLU 1 Müjdt TOZAN 2 Öncül K. CANER 3 Hüseyin GÜLER 3 Sli BULANCAK 3 ÖZET Bu çlışmd, yerçekimi etkisi ltınd, frklı büyüklük ve şekildeki orifislerden kn gübre ve toumlrın kışın ilişkin bir model, boyutsl nliz kullnılrk geliştirilmiştir. Bir kış modeli oluşturmy ilişkin prmetreler, orifis plksının şekli ve lnı ile orifis plksının yty düzlemle yptığı çı ve frklı cim ğırlığı ile prtikül çpın sip mteryller olrk ele lınmış ve bu mçl lbortuvr denemeleri gerçekleţtirilmiţtir. Buckingm Pi-teoremi uyrınc boyutsuz terimler oluşturulmuş ve çoklu regresyon nlizi ile tminleme modeli geliştirilmiş ve modelin tminleme ktsyısı %92.3 olrk bulunmuştur. Sözkonusu modeldeki en önemli değişken orifisin yty düzlemle yptığı çı olmuş ve elde edilen verilerdeki vrysyonun %61.5 ini çıklybildiği sptnmıştır. Geliştirilen modelin frklı mteryllerin silodn boşltılmsınd, gübre dğıtm ve gübreli rçp mkinlrındki orgnlrın tsrımınd kullnılbileceği öngörülmektedir. ABSTRACT imensionl nlysis ws used to develop generl prediction eqution for te flow rte of grnulr fertilizers nd seeds for flowing under grvity troug te circulr nd non-circulr (srp-edged) orifices. Te vribles pertinent to te pysicl system were considered to be te loction of te orifis (orizontl, verticl or on te wll of te opper), spe nd te re of te orifices nd mteril properties. Te dt were obtined in te lbortory nd used for te development of prediction model. imensionless groups were formed using Buckingm s pi-teorem nd te prediction model ws developed using stepwise regression nlysis. Te coefficient of determintion ws found to be 92.3%. Te most significnt vrible ffecting te flow rte ws te loction of te orifice nd it ccounted for 61.5% of te vrition in te flow rte dt obtined. Te developed model my be used to obtin te flow rtes of different mterils nd to design fertilizer brodcters nd fertilizer drills.. 1 r., 2 Prof.r., 3 Arş.Gör. Ege Üniversitesi Zirt Fkültesi, Trım Mkinlrı Bölümü, Bornov-İzmir.

2 400 Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ GĠRĠġ Grnüler ve dneli mteryllerin kışı özellikle trımd kullnıln değişik mkin (Sntrifüj gübre dğıtm mkinsı ve gübreli rçp mkinlrı ile ekim mkinlrı) orgnlrının tsrımı çısındn önemlidir. Bunlrın ynısır endüstrinin değişik dllrınd d sözkonusu mteryllerin tşınmsı ve işlenmesi sırsındki kışlrın ilişkin temel bilgilere gereksinim duyulmktdır. Cng ve rk. (1985) özellikle endüstride tneli ürünlerin tşınmsı sırsınd kullnıln orifislerde uygun orifisin seçimi ile orty çıkn tozun %80 ornınd zltılbileceği vurgulnmıştır. Grnüler mteryl ve toumlrın frklı büyüklük ve şekildeki orifislerden kışın ilişkin litertürdeki çok değişik çlışmlr mevcuttur. Bu çlışmlr; Fowler ve Glstonbury (9); e (8); Lee ve Krknis (12); Moysey, Lmbert ve Wng (14); Gregory ve Fedler (10) olrk sırlnbilir. Konu ile ilgili çlışmlr ilişkin liste d d uztılbilir nck özellikle Cng ve rk. (4,5,6 ve 7) trfındn ypıln bir dizi rştırmyı ve bu rştırmlrın sonuçlrını bz lrk zırlnmış ASAE stndrtlrı dikkt çekicidir. ASAE Strndrtlrınd (ASAE t:asae 274.1) verilen modellerde yer ln eşitlik, dneli ürünler için geliştirilmiş olup, orifisin depo tbnınd oluşu vey düşey durumd olmsı durumund değişik ktsyılrı içermektedir. Sözkonusu eşitlikler nck yty ve düşey olrk konumlndırılmış orifislerden debinin elde edilmesi mcıyl kullnılbilmektedir. Bilindiği üzere özellikle sntrifüj gübre dğıtm mkinlrınd, depo yn yüzeyinde yerln gübre çıkış kpklrı ymuk şeklinde olup ytyl belirli bir çıd konumlndırılmıştır. Bu nedenle orifisin yty düzlemle yptığı çının bir fonksiyonunu içerecek bir modele gereksinim duyulmktdır. Bu çlışmnın mcı, yerçekimi etkisi ltınd frklı şekil ve ln sip orifislerden kn toum ve gübrelerin kışın ilişkin bir modelin boyutsl nliz yoluyl geliştirilmesidir. 2. MATERYAL VE YÖNTEM Boyutsl nliz kullnılrk bir kış modeli geliştirmek mcın yönelik olrk değişik orifislerin kullnılbileceği bir deneme düzeni (Şekil-1) ypılmıştır. eneme düzeni litertürde (14) konu ile ilgili olrk yürütülen çlışmlrd kullnıln düzeneklere benzer ölçülerde ypılmış olup depo 400 mm yüksekliğinde 200x200 mm kre kesitli, tbnı konik olrk iml edilmiştir. Çizelge-1 de verilen ölçülerde, lser kesme letinde istenen sssiyet ve ölçülerde ypıln orifislerin, yrlnbilir şekilde depo yn duvrın yerleştirilmesine imkn veren bu düzenek yrdımıyl üç gübre (Üre, Amonyum nitrt ve Triple süperfosft) ve iki toumluk mteryl (Buğdy ve Mısır) kullnılmıştır. Orifisin yty düzlemle yptığı çı olrk 0,30,60 ve 90 0 seçilmiştir. Sözkonusu mteryllerin fiziksel özellikleri Çizelge-2 de verildiği gibidir. Ortlm prtikül çpını (d p ) bulmk mcıyl, kullnıln gübreler, elek nlizine tbi tutulmuş ve prtikül iriliğine bğlı olrk % dğılım elde edilmiştir. Elde edilen bu dğılımlrdn gübreler için ortlm prtikül iriliği =60o 1 = Ayrlnbilir Ţekil 1. eneme düzeni

3 Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ 631 esplnmıştır. Toumluk mteryl oln buğdy ve mısır için ise ortlm prtikül çpı esbı için şğıd verilen eşitlik kullnılmıştır (13): d ( p. b. c ) 1/ 3 (1) yukrıdki eşitlikte, b ve c değerleri uzunluk, genişlik ve klınlık olrk lınmıştır. Akışın, özellikle büyük lndki orifislerde çok olmsı nedeniyle ölçüm süresi 10 sniye ile sınırlndırılmıştır. enemeler üç tekerrürlü olrk ypılmış ve tekerrürler rsı vrysyon düşünülerek, tüm tekerrürler model geliştirilmesinde kullnılmıştır. Serbest kış sonucu özel kplrd toplnn gübre ve toumlr sss terzide trtılmış ve ğırlık essın göre elde edilen bu değerlerin cim ğırlığın bölünmesi sonucu cimsel debi elde edilmiştir. Bu değerler, model geliştirilmesinde ess teşkil etmiştir. En küçük orifis oln mm 2 ln değerine sip orifislerde özellikle buğdy ve mısır kullnımınd tıknmlr meydne gelmiş ve bu değerler modelin geliştirilmesinde kullnılmmıştır. Çizelge 1. enemelerde kullnıln orifisler ve ölçüleri Orifis Ţekli Aln Orifis ölçüleri (mm 2 ) (mm) =17.8 =25.2 =35.6 = =15.8 =22.3 =31.6 =44.7 b =40; b=6.25 =40; b=12.5 =40; b=25 =50; b= =31.6 =44.7 =63.2 =89.4 b =5; b=20; =20 =20; b=30; =20 =20; b=30; =40 =30; b=70; =40

4 Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ 632 Çizelge 2. enemelerde kullnıln mteryllerin fiziksel özellikleri Mteryl Nem (% y.b.) dp (mm) Hcim ğırlığı (kg/m 3 ) 1 2 Üre TSP Amonyum Nitrt Buğdy Mısır : Torb gübre; nem tyini ypılmmıştır. : Buynov dn (3) : ASAE stndrdı ndn (1 ) Boyutsl nliz, değişik fiziksel sistemlere ilişkin tminleme modellerinin geliştirilmesinde kullnıln bir rçtır. Boyutsl nlizin metodu kkınd bilgi lmk üzere ekte sunuln kynğ (11) bşvurulbilir. Serbest lde değişik orifislerden kn gübrelerin debi modelini yrtm öncesinde sptnn ve fiziksel oly etki ettiği düşünülen terimler boyutsl nliz yöntemi uyrınc boyutsuz terimlere dönüştürülür ve böylelikle sisteme etki eden değişkenler, bir grup boyutsuz terime indirgenmiş olur. Bu çlışmdn bir örneğin verilmesi gerekirse, orifis lnının ortlm prtikül çpının kresi ile orifis plksı ve içinden geçen dnenin boyutlrı birbirleri ile ilişkilendirilerek boyutsuz bir terim elde edilir. Bu çlışm çerçevesinde, gübre ve toumlrın orifislerden kışın etki ettiği düşünülen ve gözönüne lınn bu değişkenler Çizelge-3 de verildiği gibidir. Çizelge 3. Orifislerden gübre ve toumlrın kışın etki eden değişkenler Sembol eğiģken Boyut Birim Bğımlı eğişken Q ebi L 3 T -1 m 3 /s Mteryle iliţkin özellikler d p 1 2 Orifis plksın ilişkin özellikler A * L di Çlışm koşullrı g Ortlm prtikül çpı Hcim ğırlığı Mterylin-metl üzerinde sürtünme ktsyısı Mterylin-mteryl üzerindeki sürtünme ktsyısı Aln Hidrolik çp iygonl uzunluk L ML Yerçekimi Orifisin bulunduğu düzlemin ytyl yptığı çı - *: Hidrolik çp ( ) : ASAE (2) trfındn tnımlndığı şekliyle 4A/çevre dir. L 2 L L LT -2 m kg/m m 2 m m m/s 2 -

5 Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ 633 Çizelge-3 de verilen L di bu çlışm çerçevesinde; kre, dikdörtgen ve ymuk şeklindeki orifisler için diygonl uzunluktur. Aynı değer dire orifisler için çp değerine eşit lınmktdır. Üçgen ţekildeki bir orifis için L di değeri, bu çlışmd üçgenin yüksekliği olrk tnımlnmktdır. Çizelge-3 de sunuln değişkenler uyrınc boyutsl nliz uygulmsı sonucu elde edilen boyutsuz terimler ve fiziksel nlmlrı Çizelge-4 de verilmiştir. Çizelge 4. Boyutsuz terimler ve fiziksel nlmlrı Boyutsuz terim Fiziksel nlmı Q A g. f( 1 ) A dp L di Orifis etkinliği olrk tnımlnbilecek bu terim teorik 0 ile 1 rsınd değişim göstermekte olup, üre gibi ortlm prtikül çpı küçük mteryllerde 0.85 değerine ulşmktdır. Orifisin yty düzlem ile yptığı çı olup modelde cos fonksiyonu olrk düzenlenmiştir. Kullnıln orifis ve mteryl rsındki ilişkiyi belirten boyutsuz terimdir. Mterylin metl üstünde sürtünme ktsyısı Mterylin mteryl üzerinde sürtünme ktsyısı Kullnıln mterylin ngi şekilde (kre, dire vs) bir orifisten geçtiğini gösteren ve boyutsuz şekil terimidir. Sonuç olrk, debi modelini Çizelge-4 de verildiği üzere boyutsuz terimler uyrınc şğıdki bir fonksiyon olrk yzmk mümkündür. Q A g. A Ldi f ( ; ; ; ; ) dp (2) 3. BULGULAR VE TARTIŢMA 3.1 Tminleme Modeli Frklı kesit lnı ve şekildeki orifislerden yerçekimi etkisi ltınd kn grnüler gübre ve toumlrın kışın ilişkin model şğıd verildiği gibidir: Q A g A Ldi (cos ) ( 2 ) ( 1) ( ) dp (3) ebinin (m 3 /s) bulunmsı mcıyl geliştirilen bu eşitlik şğıd verildiği şekilde düzenlendiğinde şğıd verilen eşitlik elde edilir. (4) A Ldi Q A. g. (cos ) ( 2 ) ( 1) ( ) dp

6 Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ 634 Yukrıd verilen modele ilişkin çoklu regresyon nlizi sonuçlrı Çizelge 5 de verilmiştir. Çizelgeden görüleceği üzere model tminleme ktsyısı %92.3 olrk bulunmuş olup modelde yer ln bğımsız değişkenlerin erbiri ileriye doğru seçim yöntemi essın dynn çoklu regresyon nlizinde %95 seviyesinde önemli bulunmuştur. Geliştirilen modelin serbestlik derecesi 928 dir. Çizelge 5. Çoklu regresyon nlizi sonuçlrı Orifis etkinliği Q A g. Üstel terim Stndrt t r 2 (%) ve değişimi Log (sbit) (Cos ) A dp * * - Ldi *: %95 düzeyinde önemsiz Ypıln regresyon nlizi sonucund mterylin-mteryl üzerindeki sürtünme ktsyısının ( 2 ) modele ktkısı, %95 düzeyinde önemli bulunmdığındn model içerisinde yer lmmıştır. Bu, slınd beklenen bir sonuç olup zırlnn deneme düzeninin konik tbnınd eğimi yrlnmyn yn duvrının eğim çısının 60 o olmsındn kynklnmktdır. Çizelge-1 de verilen mterylin mteryl üzerindeki sürtünme ktsyısı değerlerinin (mterylin yığılm çısın eşit olduğu vrsyımı ypılmıştır) depo yn duvr eğiminden ve yrlnbilir yn duvr eğiminden etkilenerek kış geçmesi ve bunun bir sonucu olrk 2 ktsyısının modelde yer lmmsın neden olmuştur. düşük çılrd (30 o ltındki çılrd) çlışılmsı durumund bu ktsyının model içinde yer lmsı olsı görünmektedir. Model (3 nolu eşitlik) tm depo doluluğund geliştirilmiştir. Çeyrek dopu (¼) doluluğund denemeler de ypılmış olmsın krşın, elde edilen verilerin tm depo doluluklrındkilere çok ykın olmsındn, kışın depo doluluğundn etkilenmediği sonucun vrılmıştır. Bu durum litertürde konu ile ilgili çlışmlrd d belirtilmiştir. (2 ve 8). Model, cimsel kış olrk geliştirilmiştir. Bunun nedeni ise nem değerinin, cimsel kış sözkonusu olduğund ve litertürde (14) verildiği üzere geliştirilen modellerin dışınd tutulmsı mcın yönelik olup slınd ğırlık olrk ölçülen kış değerinin sonrdn model geliştirilmesi mcıyl cim ğırlığ bölünmesi ile nem değerinin direkt olrk modelde yerlmsı ile sonuçlnmktdır. Yukrıdki modelden (3 nolu eşitlik) ve çizelgeden de nlşılcğı üzere frklı kesit lnı ve şekildeki orifislerden kn grnüler gübre ve toumlrın kışı, sözkonusu fiziksel olyd ele lınn mteryllerin (gübre ve toum) özellikleri (cim ğırlığı, ortlm prtikül büyüklüğü ve sürtünme ktsyılrı) ve orifis özellikleri

7 Tminlenen debi (m 3 /s) Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ 635 debiyi etkilemektedir. Yukrıd verilen model (3 nolu eşitlik) şğıd yzıln koşullr ltınd geçerlidir: (5) (6) d p 7. 8 (7) A 2000 (8) eneysel olrk elde edilen ve tminlenen değerlerin krşılştırmsı Şekil 2 de gösterildiği gibidir (şekildeki toplm veri syısı: 933). eğerlerin, eğimi 45 o oln doğru etrfınd olmsı, modelin tminlemedeki bşrısını göstermektedir. Modelde yerln er bir değişkenin debi (m 3 /s) üzerindeki etkisi şğıd verilmiştir r 2 =% eneysel debi (m 3 /s) Ţekil 2. eneysel ve modelden elde edilen debi değerlerinin krşılştırmsı. 3.2 eğiģkenlerin ebi Üzerindeki Etkileri Aşğıd çıklm ve trtışm mçlı verilen şekillerde (Şekil 3.. Şekil 6) mteryl olrk buğdy kullnılmış olup, değişken olrk tnımlnmdığı tüm durumlr için 1 =0.414; d p = m; dire orifis kullnılmış olup A=0.002 m 2 olrk lınmıştır Orifisin Yty üzlemle Yptığı Açının ebi Üzerindeki Etkisi: Geliştirilen model sonucund Çizelge 1 den de görüleceği üzere modele ilk olrk seçilen en önemli değişken orifis plksının yty düzlemle yptığı çı olmuştur. Orifisin ytyl yptığı çının Cos fonksiyonu şeklindeki düzenleme ile debideki vrysyonun

8 ebi (m 3 /s) Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ 636 %61.5 ini tek bşın çıklybildiği bulunmuştur. Kullnıln orifis plksı şekline bğlı olrk orifisin yty düzlemle yptığı çının debi üzerindeki etkisi Şekil-3 de gösterilmiştir. Şekil-3 den de nlşılcğı üzere orifisin ire yty düzlemle yptığı çı Kre-ikdörtgen rttıkç debi düşmektedir. Ymuk Bu düşüş orifis şekline bğlı Üçgen olrk frklı değerler lmktdır. Yine şekilden de görüleceği üzere dire şeklindeki orifisler ile debi, diğer tüm şekillerdeki orifislere göre d çok debi sğlmktdır. Kre ve dikdörtgen orifisler emen emen ynı debiyi sğlrken ynı kesit lnındki ymuk ve üçgen şeklindeki orifislerden çok d z olmktdır. üşük çılrınd şekiller rsındki frklılıktn doğn debi değerleri rsındki frklılık, çının 90 o ye yklşmsı ile giderek zlm göstermektedir Orifis Alnının ebi Üzerindeki Etkisi: Orifis lnının rttırılmsı debideki bir rtış ile sonuçlnmkt olup bu durum Şekil-4 de gösterilmiştir. Orifis plksının yty düzlemle yptığı çıy bğlı olrk Orifisin yty düzlemle yptığı çı ( o ) çizilen bu şekilden de görüleceği üzere orifisin yty olrk (0 o )kullnımı sonucu, lnın rttırılmsı debide çok ızlı bir rtış sğlrken orifisin düşey olrk kullnımı (90 0 ) debide d düşük ornd rtış sğlmktdır Ortlm Prtikül Çpının ebi Üzerindeki Etkisi: Ortlm prtikül çpının rtmsı sonucu debideki değişim Şekil-5 d verildiği gibidir. iri prtiküllü mteryllerin ynı şekil ve büyüklükteki orifislerdeki debinin zlmsı ile sonuçlnmktdır. Bu durum eğer toz zerrecikleri ve tt mikron büyüklüğünde mteryllerin orifislerden kışı esnsınd orty çıkck oln ve bu çlışmd debi etkinliği olrk tnımlnn boyutsuz değişkenin 1 değerine çok yklşmsını mümkün kılcktır. Ţekil 3. Orifisin yty düzlemle yptığı çıy bğlı olrk debinin değişik şekildeki orifisler kullnımı sonucu değişimi. ebi (m 3 /s) Orifis lnı (m 2 ) Ţekil 4. Orifis lnının debi üzerindeki etkisi (frklı çılrd konumlndırılmış orifislerde) 0 o 30 o 60 o 90 o

9 ebi (m 3 /s) ebi (m 3 /s) Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ Mteryl-Metl Sürtünme Ktsyısının ebi Üzerindeki Etkisi:Kullnıln mteryllerin metl üzerindeki sürtünme ktsyılrı debiyi etkilemektedir. Anck Çizelge-1 den de nlşılcğı üzere, sözkonusu ktsyının debi üzerindeki düşüktür. Şekil-6 mteryllerin metl üzerindeki sürtünme ktsyılrının rtmsı durumund debinin değişimini göstermektedir. Sürtünme ktsyısının rtmsı, debide zlm ile sonuçlnmkt olup yine orifisin yty düzlemle yptığı çının 90 o ye yklşmsı durumund sürtünme ktsyılrı nedeniyle debiler rsındki frk giderek zlm göstermektedir m m m m Orifisin yty düzlemle yptığı çı ( o ) Ţekil 5. Ortlm prtikül çpının debi üzerindeki etkisi Orifisin yty düzlemle yptığı çı ( o ) Ţekil 6. Mteryl-metl sürtünme ktsyısının debi üzerindeki etkisi iygonl Uzunluk/ Hidrolik Çp Ornının ebi Üzerindeki Etkisi: En büyük diygonl uzunluk/ idrolik çp ornı, debi ile ters orntılı olrk değişmektedir (3 nolu eşitlik). Bunu nlmı, diygonl uzunluğu rttırmnın yni kre şeklindeki bir orifis yerine kre orifis ile ynı ln nck d uzun diygonl e sip bir üçgen orifis kullnmnın debiyi zlttığı yolunddır. ire şeklindeki orifislerde en büyük diygonl uzunluk ve idrolik çp ornı, orifis lnı ile direkt olrk bğlntılı olduğundn en uygun orifisin dire şeklinde oln orifis olduğunu söylemek mümkündür Modelin Litertür de Verilen Modelle Kıyslnmsı Geliştirilen modelin ASAE Stndrtlrınd (ASAE t:asae 274.1) verilen, Cng ve rk. (4,5,6 ve 7) trfındn geliştirilen model ile kıyslmsı Şekil-7 den görülmektedir. ire şeklindeki ve değişik çplrd ve yty olrk (0 o ) konumlndırılmış orifisler ile buğdy kullnılrk elde edilen debi değerlerinin krşılştırılmsındn nlşılcğı üzere model yklşık 13 cm plk çpı kullnımın kdr oln bölümde büyük bir uyum içindedir. Bu uyum, çpın d d rttırılmsı durumund kybolmktdır. Anck, bu çlışmd kullnıln ve modelin çlışm rlığını belirleyen sınır değerler gözönüne lındığınd (5,6,7 ve 8 nolu eşitlikler) ve en büyük çptki orifis plk 5 cm olmsın krşın, model 13 cm değerine kdr oln çplrd orifis kullnımı durumlrındki debi değerlerini iyi tminlemektedir. Aynı durum, düşey yönde konumlndırılmış dire orifisler için incelendiğinde bu çlışmd geliştirilen modelin ne denli bşrılı olduğu Şekil-8 de görülebilir. Cng ve rk. nın (4,5,6 ve 7) modeli d çok endüstride kullnıln orifisleri bz lmış olmsın krşın, bu çlışmd geliştirilen modelin edefi d çok trım mkinlrındki

10 ebi (m 3 /s) ebi (m 3 /) Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ 638 orgnlrın tsrımın yöneliktir. Bu nedenle, kullnıln orifislerin çp ve lnlrı Cng ve rk. trfındn kullnıln orifislere göre d küçük çp ve lnddır. Cng ve rk. (4,5,6,7) trfındn geliştirilen modele nzrn üstün ynı ise sdece yty ve düşey olrk kullnıln orifisler değil 0-90 o rlığınd rzulnn erngi bir konumd kullnım sonucu istenen debiyi tminleyebilmesidir. Modelin, Şekil-7 de belirtilen çptki dire orifisler kullnılmsı sonucu, sözkonusu çplrd d ve özellikle yty orifisler için d iyi bir debi tminlemesi ypmsını sğlmk üzere modelin lınck yeni veriler ile yeniden düzenlenerek litertür ve snyiye d gelişmiş bir model olrk kzndırılmsı mümkündür Cng Modeli Geliştirilen Model Orifis çpı (cm) Ţekil 7. Cng modeli ve bu çlışmd geliştirilen modelin, yty (0 o ) olrk kullnıln değişik çpt dire orifisler için krşılştırmsı. 120 Cng Modeli Geliştirilen Model Orifis çpı (cm) Ţekil 8. Cng modeli ve bu çlışmd geliştirilen modelin,düşey (90 o ) olrk kullnıln değişik çpt dire orifisler için krşılştırmsı. 4. KAYNAKLAR

11 Trımsl Meknizsyon 18. Ulusl Kongresi Tekirdğ Agriculturl Engineers Yerbook of Stndrds. ASAE 242. Friction Coefficients of Grin. St Josep, MI:ASAE Agriculturl Engineers Yerbook of Stndrds. ASAE Flow of Grin nd Seeds Troug Orifices. St Josep, MI:ASAE Buynov,A.I., B.A. Voronyuk, Pysicl nd Mecnicl Properties of Plnts, Fertilizers nd Soils, Amerind Publising Co. Pvt.Ltd. New York, 528 p, Cng, C.S., H.H. Converse nd F.S. Li. Flow Rte of Corn troug Orifices s Affected by Moisture Content. Trnsctions of te ASAE 27(5): , Cng, C.S., H.H. Converse nd F.S. Li. Flow Rtes of Wet nd Sorgum troug Horizontl Orifices. Trnsctions of te ASAE 31(1): , Cng, C.S., H.H. Converse nd J.L. Steele. Flow Rtes of Grin troug Vrious Spes of Verticl nd Horizontl Orifices. Trnsctions of te ASAE 31(1): , Cng, C.S., H.H. Converse nd J.L. Steele. Flow Rtes of Grin troug Vrious Spes of Verticl nd Horizontl Orifices. ASAE Pper No: , Americn Society of Agriculturl Engineers, St. Josep, MI. 1990b. 8. e,. Flow Beviour of Cemicl Fertilizers s Affected by Teir Properties. J.Agric.Engng. Reserc. 42, Fowler,R.T. nd J.R. Glstongurg. Te Flow of Grnulr Solids Troug Orifices. Cem.Eng. Science. 10: Gregory,J.M. nd C.B. Fedler., Eqution escribing Grnulr Flow troug Circulr Orifices. Trnsctions of te ASAE 30(2): , Lngr,H.L. imensionl Anlysis nd Teory of Models, Robert E. Kreiger Publising Compny, Mlbr,Florid, 166 p Lee, J.H. nd E.A.Krknis. Effect of Ground Speed nd Type of Fertilizer on Metering Accurcy. Trnsctions of te ASAE 31(1): , Mosenin, N.N. Pysicl Properties of Plnt nd Animl Mterils, Vol.I, New York, N.Y. Gordon & Brec Science Publising Compny Moysey,E.B., E.W.Lmbert nd Z. Wng., Flow Rtes of Grin nd Oil-Seeds troug Srp-edged Orifices. Trnsctions of te ASAE 31(1): , 1988.