IBRD KREDİLERİ VE IDA KREDİLERİ KAPSAMINDA TEDARİKE İLİŞKİN KILAVUZ (PEMBE)

Transkript

1 IBRD KREDİLERİ VE IDA KREDİLERİ KAPSAMINDA TEDARİKE İLİŞKİN KILAVUZ (PEMBE)

2 I. Giriş 1.1 Amaç 1.2 Genel Düşünceler 1.5 Kılavuzun Uygulanabilirliği 1.6 Seçilebilirlik 1.9 Peşin İhale ve Geriye Dönük Finansman 1.10 Ortak Girişimler 1.11 Banka İncelemesi 1.12 Yanlış Tedarik 1.13 Bankaya Atıflar 1.14 Sahtecilik ve Yolsuzluk 1.16 Tedarik Planı II. Uluslararası Rekabetçi İhale A. Genel 2.1 Giriş 2.2 Sözleşmelerin Türü ve Boyutu 2.6 İki Aşamalı İhale 2.7 Bildirim ve Duyuru 2.9 Teklif Sahiplerinin Ön Yeterliği B. İhale Belgeleri 2.11 Genel 2.13 Tekliflerin Geçerlilik Süresi ve Teklif Teminatı 2.15 Dil 2.16 İhale Belgelerinin Açıklığı 2.19 Standartlar 2.20 Marka İsimlerinin Kullanılması 2.21 Fiyatlandırma 2.24 Fiyat Ayarlaması 2.26 Nakliye ve Sigorta 2.28 Kur ile ilgili Hükümler 2.29 Teklifin Kuru 2.31 Tekliflerin Karşılaştırılması için Kurun Dönüştürülmesi 2.32 Ödemede Geçerli Kur 2.34 Ödeme Şartları ve Yöntemleri 2.37 Alternatif Teklifler 2.38 Sözleşme Koşulları 2.39 Kesin Teminat Mektubu 2.41 Tazminat ve İkramiye Maddeleri 2.42 Mücbir Sebep 2.43 Geçerli Yasa ve İhtilafların Halli C. Tekliflerin Açılması, Değerlendirilmesi ve İhalenin Verilmesi 2.44 Tekliflerin Hazırlanması için Süre 2.45 Tekliflerin Açılmasına ilişkin Prosedürler 2.46 Tekliflerde Netleştirmelerin ya da Değişikliklerin Yapılması 2.47 Gizlilik 2.48 Tekliflerin İncelenmesi 2.49 Tekliflerin Değerlendirilmesi ve Karşılaştırılması 2.55 Yurtiçi Tercihleri 1

3 2.57 Tekliflerin Geçerlilik Süresinin Uzatılması 2.58 Teklif Sahiplerinin Son Yeterliği 2.59 İhalenin Verilmesi 2.60 İhalenin Verildiğinin Duyurulması 2.61 Tüm Tekliflerin Reddedilmesi 2.65 Sorgu D. Değiştirilmiş ICB 2.66 Bir İthalat Programı İçeren İşlemler 2.68 Emtiaların Tedariki III. Diğer Tedarik Yöntemleri 3.1 Genel 3.2 Sınırlı Uluslararası İhale 3.3 Ulusal Rekabetçi İhale 3.5 Seçerek Alma 3.6 Doğrudan İhale Etme 3.8 Katkı Hesabı 3.9 Birleşmiş Milletler Kuruluşlarından Tedarik 3.10 Tedarik Aracıları 3.11 Teftiş Aracıları 3.12 Finans Aracılarına Kredi Biçiminde Tedarik 3.13 BOO/BOT/BOOT, Ayrıcalıklar ve Benzer Özel Sektör Düzenlemeleri Kapsamında Tedarik 3.14 Performans Bazlı Tedarik 3.16 Banka Tarafından Garanti Edilen Krediler Kapsamında Tedarik 3.17 Tedarike Topluluk Katılımı Ek 1: Banka Tarafından Tedarik Kararlarının İncelenmesi 1. Tedarikin Planlanması 2. Ön İnceleme 5. Son İnceleme Ek 2: Yurtiçi Tercihler 1. Yurtiçinde Üretilen Mallara yönelik Tercih 7. Yurtiçinden Yüklenicilere yönelik Tercih Ek 3: Teklif Sahiplerine Rehberlik 1. Amaç 2. Tedarik Sorumluluğu 3. Banka nın Rolü 4. Teklif Vermeye ilişkin Bilgiler 5. Teklif Sahibinin Rolü 6. Gizlilik 7. Bankanın Eylemi 8. Sorgu 2

4 KISALTMALAR BOO BOOT BOT CIF CIP CPT DDP EXW FCA GNP IBRD ICB IDA LIB NCB NGO PAD SA SBD ler UN UNDB Yap, sahip ol, işlet Yap, sahip ol, işlet, devret Yap,işlet,devret Maliyet, Sigorta ve Navlun Kargo ve sigorta Ödemeli (varış yerinde) Kargo (varış yerinin adı) na Ödenmiş Teslim Edilen Ödenmiş Vergi Hazır İş, Fabrika Teslim ya da Satışa Hazır Serbest Taşıyıcı (belirtilen yer) Gayri Safi Mili Hasıla (GSMH) Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve Kalkındırma Bankası (Dünya Bankası) Uluslararası Rekabetçi İhale Uluslararası Kalkınma Birliği Sınırlı Uluslararası İhale Ulusal Rekabetçi İhale Sivil Toplum Örgütü Proje Değerlendirme Belgesi Özel Hesap Standart İhale Belgeleri Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletler Kalkınma Faaliyet 3

5 I. GİRİŞ Amaç 1.1 Bu Kılavuzun amacı; tamamen ya da kısmen Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve Kalkındırma (IBRD) kredileri, Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) 1 kaynaklı krediler ya da hibeler ile finanse edilen projeleri yürütenlere proje için gerekli olan malların, işlerin ve (danışmanlık hizmetleri dışındaki) 2 hizmetlerin tedarikini düzenleyen politikalar hakkında bilgi vermektir. Kredi Anlaşması, Borçlu ile Banka arasındaki hukuki ilişkileri düzenlemektedir ve Kılavuz, anlaşmada belirtildiği üzere proje için malların ve işlerin tedariki için geçerlidir. Borçlunun ve mal ve işlerin tedarikçilerinin hak ve yükümlülükleri ihale 3 belgeleri tarafından ve Borçlu ile mal ve işlerin tedarikçileri arasında imzalanan sözleşmeler tarafından düzenlenmektedir ve bu Kılavuz ya da Kredi Anlaşmaları tarafından düzenlenmemektedir. Kredi Anlaşmasının taraflarının dışında hiçbir taraf bu anlaşma vasıtasıyla herhangi bir hak alamaz ya da kredi işlemlerinde herhangi bir hak talebinde bulunamaz. Genel Düşünceler 1.2 Borçlu, projenin uygulanmasından sorumludur ve dolayısıyla proje kapsamında ihalelerin verilmesi ve sözleşmelerin yapılması, Borçlunun sorumluluğundadır. 4 Banka nın Kuruluş Sözleşmesi onun herhangi bir kredinin yalnızca kredinin verilme amaçları doğrultusunda, ekonomi ve verimliliğe gereken önem verilerek ve siyasi ya da diğer ekonomi dışı etkilerden ya da düşüncelerden bağımsız olarak kullanılmasını sağlamasını 5 gerektirmektedir ve Banka, bu amaç doğrultusunda ayrıntılı prosedürler belirlemiştir. Pratikte bir projenin uygulanması sırasında izlenmesi gereken spesifik tedarik kuralları ve prosedürler duruma bağlı olsa da, Banka nın gereksinimlerine genel olarak dört düşünce rehberlik etmektedir: 1 IBRD ve IDA için tedarik gereksinimleri aynıdır. Bu Kılavuzda Banka ya yapılan atıflar hem IBRD yi hem de IDA yı kapsamakta ve krediler e yapılan atıflar IBRD kredilerini, IDA kredilerini ve hibeler ile proje hazırlama avanslarını (PPA lar) kapsamaktadır. Kredi Anlaşması na yapılan atıflar Kalkınma Kredisi Anlaşmasını, Kalkınma Finansman Anlaşması ile Kalkınma Hibe Anlaşmasını ve Proje Anlaşmasını kapsamaktadır. Borçlu ya yapılan atıflar bir IDA Hibesinin alıcısını da kapsamaktadır. Borçlu ya yapılan atıflar, bir IDA hibesinin alıcısını da kapsamaktadır. 2 Bu Kılavuzda mallar a ve işler e yapılan atıflar örneğin nakliye, sigorta, kurulum, işletmeye alma, eğitim ve ilk bakım gibi ilişkili hizmetleri kapsamaktadır. Mallar ; emtiaları, ham maddeleri, makineleri, ekipmanları ve endüstriyel tesisleri içerecektir. Bu Kılavuzun hükümleri aynı zamanda örneğin sondaj, harita çıkarma ve benzer işlemler gibi ölçülebilir bir fiziksel sonuçların gerçekleştirilmesi temelinde ihale edilen ve sözleşmesi yapılan hizmetler için de geçerlidir. Bu Kılavuz, Danışmanlık hizmetleri ile ilgili değildir; Danışmanlık hizmetleri için Dünya Bankası Borçluları Tarafından Danışman Seçimi ve İstihdamına İlişkin Kılavuz (bundan böyle Danışmanlık Kılavuzu olarak anılacaktır) geçerlidir. 3 Bu Kılavuzun amaçları doğrultusunda bid ve tender kelimeleri aynı anlamı taşıyacaktır. [İngilizcede bu kelimelerin ikisi de, ufak nüanslar ile, bir ihale için teklif vermek anlamına gelmektedirler (Ç. N.)] 4 Bazı durumlarda Borçlu yalnızca bir aracı olarak faaliyet gösterir ve proje başka bir kurum ya da kuruluş tarafından yürütülür. Bu Kılavuz da Borçluya yapılan atıflar bu türden kurum ve kuruluşlar ile alt-borç düzenlemeleri altındaki Alt-Borçluları kapsayacaktır. 5 Banka nın Kuruluş Sözleşmesi; Madde III, Kısım 5(b) ve IDA nın Kuruluş Sözleşmesi; Madde V, Kısım 1(g). 4

6 (a) (b) (c) (d) bir projenin uygulanmasında, ilgili mal ve işlerin tedariki de dahil olmak üzere, yüksek kalitede hizmetlere yönelik ihtiyaç; Banka nın gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden 6 tüm seçilebilir teklif sahiplerine aynı bilgileri verme ve Banka tarafından finanse edilen mal ve işlerin tedarikinde eşit rekabet fırsatı tanıma yönündeki kaygısı; Banka nın borç alan ülkede yurtiçi sözleşmelerin ve üretim endüstrilerinin gelişimini teşvik etme yönündeki kaygısı; ve tedarik süreçlerinde saydamlığın önemi. 1.3 Açık rekabet, etkili kamu tedarikinin temelidir. Borçlular, spesifik tedarik için en uygun olan yöntemi seçeceklerdir. Çoğu durumda uygun şekilde idare edilen ve yurtiçinde üretilen mallara ve, uygun durumlarda, öngörülen koşullarda işler için yurtiçinden yüklenicilere 7 yönelik tercihlere imkân tanıyan Uluslararası Rekabetçi İhale ICB), en uygun yöntemdir. Bu nedenle çoğu durumda Banka, Borçlularının malları, işleri ve hizmetleri seçilebilir tedarikçilere ve yüklenicilere açık olan ICB yoluyla elde etmesini istemektedir. 8 Bu Kılavuzun II. Kısmında ICB ye yönelik prosedürler açıklanmaktadır. 1.4 ICB nin en uygun tedarik yöntemi olmadığı durumlarda diğer tedarik yöntemleri kullanılabilir. Bu yöntemler ve bu yöntemlerin uygulanmasının hangi koşullar altında daha uygun olacağı Bölüm III te açıklanmaktadır. Belirli bir proje kapsamında tedarik için izlenebilecek olan belirli yöntemler, Kredi Anlaşmasında belirtilir. Proje kapsamında finanse edilecek spesifik sözleşmeler ve bunların Kredi Anlaşması ile tutarlı olan tedarik yöntemleri, bu Kılavuzun 1.6. paragrafında belirtildiği gibi Tedarik Planında belirlenir. Kılavuzun Uygulanabilirliği 1.5 Bu Kılavuzda açıklanan prosedürler, mal ve işlere yönelik tamamen ya da kısmen Banka kredileri ile finanse edilen sözleşmeler için uygulanmaktadır. 9 Mal ve işlere yönelik bir Banka kredisi ile finanse edilmeyen sözleşmelerin tedarikinde Borçlu, başka prosedürler benimseyebilir. Bu durumda Banka nın kullanılacak prosedürlerin Borçlunun projenin özenli ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesini sağlama ve tedarik edilecek olan mal ve işlerin (a) (b) (c) tatminkâr kalitede ve projenin dengesi ile uyumlu olmalarını; zamanında teslim edilmelerini ya da tamamlamalarını; projenin ekonomik ve mali uygulanabilirliğini aksi yönde etkilemeyecek şekilde fiyatlandırılmalarını 6 Bkz. paragraf 1.6, 1.7 ve Bu Kılavuzun amaçları doğrultusunda Yüklenici terimi, yalnızca inşaat hizmetleri temin eden firmalara atıfta bulunmaktadır. 8 Bkz. paragraf 1.6, 1.7 ve Bu, Borçlunun paragraf 3.10 kapsamında bir tedarik aracısı kullandığı durumları kapsamaktadır. 5

7 sağlama yükümlülüklerini karşılayacağı konusunda tatmin olması gerekir. Seçilebilirlik 1.6 Rekabeti desteklemek adına Banka, tüm ülkelerden firmaların ve bireylerin, Banka nın finanse ettiği projeler için mal, iş ya da hizmet önermelerine izin vermektedir. Katılım koşulları, firmanın söz konusu sözleşmeyi ifa edebilme yeteneğinin sağlanması için temel olan koşullar ile sınırlı olacaktır Tamamen ya da kısmen bir Banka kredisi ile finanse edilecek herhangi bir sözleşme ile bağlantılı olarak Banka, bir Borçlunun bir firmanın sözleşmeyi başarılı bir şekilde ifa etme yönündeki kapasitesi ve kaynakları ile ilişkili olmayan nedenlerden ötürü söz konusu firmanın ön ya da son yeterliğini reddetmesine izin vermemektedir; ayrıca bir Borçlunun bu türden nedenlerden dolayı herhangi bir teklif sahibini elemesine de izin vermemektedir. Dolayısıyla Borçlular, teklif sahiplerinin spesifik sözleşme ile ilgili kapasitelerinden emin olmak için, teklif sahiplerinin teknik ve mali yeterliklerini gereken özeni göstererek incelemelidir. 1.8 Yukarıda belirtilenlere istisna olarak: (a) (b) (c) (i) yasalar ya da resmi düzenlemeler nedeniyle Borçlunun ülkesinin diğer ülke ile ticari ilişkileri yasaklaması ve Banka nın söz konusu ülkenin reddedilmesinin gerekli mal ya da işlerin tedarikinde etkili rekabeti engellemeyeceği görüşünde olması halinde ya da (ii) Birleşmiş Milletler Charterının VII. Bölümü kapsamında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan bir karara uymak amacı ile Borçlunun ülkesinin herhangi bir ülkeden ithalatı ya da herhangi bir ülkeye, şahsa ya da kuruluşa ödeme yapılmasını yasaklaması halinde, belirli bir ülkenin firmaları ya da belirli bir ülkede üretilen mallar reddedilebilir. Borçlunun ülkesinin bu türden bir karara uymak amacı ile belirli bir firmaya ya da belirli mallar için ödeme yapılmasını yasaklaması halinde, söz konusu firma reddedilebilir. Borçlu tarafından bir projenin hazırlanması ya da uygulanması için danışmanlık hizmetleri vermek üzere görevlendirilmiş olan bir firma ve bu firmanın bağlı kuruluşları, firmanın söz konusu hazırlık ya da uygulamaya yönelik danışmanlık hizmetlerinden kaynaklanan ya da bu hizmetler ile doğrudan ilişkili olan malları, işleri ya da hizmetleri vermekten men edilecektir. Bu hüküm, birlikte yüklenicinin bir anahtar teslim sözleşme ya da tasarım ve inşaat sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getiren çeşitli firmalar (danışmanlar, yükleniciler ya da tedarikçiler) için geçerli değildir. 11 Borçlunun ülkesinde bulunan kamu mülkiyetindeki teşebbüsler ancak (i) hukuki ve mali açıdan özerk olduklarını, (ii) ticaret hukuku kapsamında 10 Banka Tayvan dan ve Çin den firmaların ve bireylerin Banka tarafından finanse edilen projeler için mal, iş ve hizmet teklifi sunmalarına izin vermektedir. 11 Bkz. paragraf

8 faaliyet gösterdiklerini ve (iii) Borçluya ya da Alt-Borçluya bağlı kuruluşlar olmadıklarını gösterdikleri takdirde katılabilirler. 12 (d) Banka tarafından bu Kılavuzun paragrafının (d) alt-paragrafına uygun olarak seçilemez ilan edilen bir firma, Banka nın belirleyeceği bir süre boyunca Banka tarafından finanse edilen bir sözleşme için seçilemez olarak kalacaktır. Peşin İhale ve Geriye Dönük Finansman 1.9 Borçlu, ilişkili Banka kredisini imzalamadan önce tedarike ilişkin ilk adımları atmayı isteyebilir. Bu gibi durumlarda, nihai sözleşmelerin Banka nın finansmanı için seçilebilir olabilmesi için duyuru da dahil olmak üzere tedarik prosedürleri bu Kılavuza uygun olarak gerçekleştirilecektir ve Banka, Borçlu tarafından kullanılan süreci inceleyecektir. Bir Borçlu bu türden peşin ihaleyi tüm riski kendisi üstlenerek yapar ve Banka tarafından prosedürler, dokümantasyon ya da sözleşme teklifi ile ilgili olarak verilen herhangi bir muvafakat, Banka yı söz konusu proje için kredi verme yükümlülüğü altına sokmaz. Sözleşme imzalandığı takdirde Borçlu tarafından kredi anlaşmasının imzalanmasından önce sözleşme kapsamında yapılan harcamaların Banka tarafından geri ödenmesi, geriye dönük finansman olarak adlandırılır ve buna yalnızca Kredi Anlaşmasında belirlenen sınırlar çerçevesinde izin verilir. Ortak Girişimler 1.10 Herhangi bir firma bağımsız olarak ya da, yurtiçi firmalar ile ve/veya yabancı firmalar ile müşterek ve müteselsil yükümlülüğü onaylayan bir ortak girişim içinde teklif verebilir ama Banka, zorunlu ortak girişimleri ya da firmalar arasında diğer zorunlu birleşme biçimlerini gerektiren teklif koşullarını kabul etmemektedir. Banka İncelemesi 1.11 Banka, tedarik sürecinin üzerinde mutabık kalınan prosedürlere uygun olarak yürütüldüğünden emin olmak için, Borçlunun tedarik prosedürlerini, belgelerini, teklif değerlendirmelerini, ihale kararını ve sözleşmeleri inceler. İnceleme prosedürleri Ek 1 de açıklanmıştır. Banka tarafından onaylanan Tedarik Planı 13, tamamen ya da kısmen Banka kredisi ile finanse edilecek farklı mal ve inşaat kategorileri ile ilgili olarak bu inceleme prosedürlerinin ne ölçüde uygulanacağını belirtecektir. Yanlış Tedarik 1.12 Banka, Kredi Anlaşmasında üzerinde mutabık kalınan ve Tedarik Planında daha ayrıntılı olarak işlenen hükümlere uygun olarak tedarik edilmemiş olan mal ve işler için harcamaları finanse etmez. 14 Bu gibi durumlarda Banka yanlış tedarik ilan edecektir ve, benimsediği politikanın gereği olarak, kredinin yanlış tedarik olan mal ve işlere ayrılan bölümünü iptal edecektir. Buna ek olarak Banka, Kredi Anlaşması kapsamında öngörülen diğer çözüm yollarına başvurabilir. Banka dan itiraz yoktur belgesinin alınmasının ardından sözleşme yapıldıktan sonra dahi, itiraz yoktur 12 Paragraf 3.8 kapsamında izin verildiği gibi, Katkı Hesabı birimleri dışındakiler. 13 Bkz. paragraf Bkz. paragraf

9 belgesinin Borçlu tarafından verilen eksik, yanlış ya da yanıltıcı bilgilere dayalı olarak verildiği ya da sözleşmenin şart ve koşullarının Banka nın onayı olmaksızın değiştirildiği kanaatine vardığı takdirde Banka yanlış tedarik ilan edebilir. Banka ya Atıflar 1.13 Borçlu, tedarik belgelerinde Banka ya atıfta bulunmayı istediği takdirde, aşağıda belirtilen dil kullanılacaktır: [Borçlunun Adı] [Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve Kalkındırma Bankası ndan] (Banka dan), [projenin adı] nın maliyetine yönelik olarak ABD$ tutarında bir [kredi] almıştır [ya da talep etmiştir] ve bu [kredinin] bir bölümünü bu Sözleşme kapsamındaki seçilebilir ödemelere ayırma niyetindedir. Banka tarafından ödemeler yalnızca [Borçlunun ya da temsilcisinin adı] nın isteği üzerine ve Banka nın onayı üzerine yapılacaktır ve, her açıdan, [Kredi] Anlaşma[sı]nın şart ve koşullarına tabi olacaktır. [Kredi] Anlaşma[sı], söz konusu ödemenin ya da ithalatın Banka nın bilgisine göre Birleşmiş Milletler Charterının VII. Bölümü kapsamında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan bir karar ile yasaklanmış olması halinde, şahıslara ya da kuruluşlara veya herhangi bir mal ithalatı için ödeme yapılması amacı ile [Kredi] Hesaptan[ından] para çekilmesini yasaklamaktadır. 15 [Borçlunun adı] dışında hiçbir taraf, [Kredi] Anlaşma[sı] vasıtasıyla herhangi bir hak alamaz ya da [Kredi] işlemlerinde herhangi bir hak talebinde bulunamaz. 16 Sahtecilik ve Yolsuzluk 1.14 Banka, benimsediği politika gereği, (Banka kredilerinin lehtarları da dahil olmak üzere) Borçluların ve Banka tarafından finanse edilen sözleşmeler kapsamındaki teklif sahiplerinin, tedarikçilerin ve yüklenicilerin tedarik sırasında ve söz konusu sözleşmelerin ifası sırasında en yüksek etik standardını gözetmelerini istemektedir. Bu politikayı gözetmek için Banka: (a) bu hükmün amaçları doğrultusunda aşağıda verilen tanımlamaları yapmaktadır: (i) (ii) yolsuzluk uygulaması ; ihale sürecinde ya da sözleşmenin ifasında herhangi bir kamu görevlisinin 17 hareketlerini etkilemek için doğrudan ya da dolaylı olarak herhangi bir değerli şeyin önerilmesi, verilmesi, alınması ya da istenmesi anlamına gelmektedir; sahtecilik uygulaması ; bir ihale sürecini ya da bir sözleşmenin ifasını etkilemek için gerçeklerin yanlış sunulması ya da sunulmaması anlamına gelmektedir; 15 IBRD nin Krediler ve Garanti Anlaşmaları için Geçerli Genel Koşulları: Madde V; Kısım 5.01 ve IDA nın Kalkınma Kredisi Anlaşmaları için Geçerli olan Genel Koşulları; Madde V; Kısım Uygun durumlarda kredi ibaresini Uluslararası Kalkınma Birliği ve Kredi Anlaşması ibareleri ile değiştiriniz. 17 Tedarik kararlarını alan ya da inceleyen Dünya Bankası personelini ve diğer kuruluşların çalışanlarını kapsamaktadır. 8

10 (iii) (iv) hileli uygulamalar ; Borçlunun bilgisi dahilinde ya da haricinde, iki ya da daha fazla danışman arasında ihale bedellerinin yapay, rekabetçi olmayan düzeylerde belirlenmesi için tasarlanan bir planın ya da düzenlemenin yapılması anlamına gelmektedir; baskıcı uygulamalar ; şahısların bir tedarik sürecine katılımlarını etkilemek ya da bir sözleşmenin ifasını etkilemek için şahıslara ya da onların mülküne doğrudan ya da dolaylı olarak zarar verilmesi ya da zarar verilmesi tehdidinde bulunulması anlamına gelmektedir. (b) (c) (d) sözleşme için önerilen teklif sahibinin söz konusu sözleşmeye yönelik olarak rekabet ederken, doğrudan ya da bir aracı yoluyla, yolsuz, sahteci, hileli ya da baskıcı uygulamalara başvurduğunu tespit etmesi halinde teklifi reddedecektir; herhangi bir zamanda Borçlunun ya da bir Kredi lehtarının temsilcilerinin tedarik sürecinde ya da söz konusu sözleşmenin ifası sırasında yolsuz, sahteci, hileli ya da baskıcı uygulamalara başvurduğunu ve Borçlunun durumu düzeltmek için Banka yı tatmin edecek uygun bir eylemi zamanında uygulamaya koymadığını tespit ettiği takdirde, Kredinin sözleşmeye ayrılan bölümünü iptal edecektir; herhangi bir zamanda firmanın Banka tarafından finanse edilen bir sözleşme için rekabet ederken ya da sözleşmenin ifası sırasında doğrudan ya da bir aracı yoluyla yolsuz, sahteci, hileli ya da baskıcı uygulamalara başvurduğunu tespit ettiği takdirde, söz konusu firmaya ya da bireye, onu seçilemez olarak ilan etmek de dahil olmak üzere, sınırsız ya da belirli bir süre boyunca yaptırım uygulayacaktır. (e) ihale belgelerine ve bir Banka kredisi tarafından finanse edilen sözleşmelere teklif sahiplerinin, tedarikçilerin ve yüklenicilerin Banka ya hesaplarını, kayıtlarını, teklif sunumu ile ilişkili diğer belgelerini ve sözleşmenin ifasını teftiş etme izni vermelerini ve bunların Banka tarafından tayin edilen denetçiler tarafından denetlenmelerini öngören bir hükmün dahil edilmesini isteme hakkına sahip olacaktır Banka nın spesifik onayı ile bir Borçlu, Banka tarafından finanse edilen daha büyük sözleşmelere yönelik teklif formlarına teklif sahibinin bir sözleşme için rekabet ederken ve bir sözleşmeyi ifa ederken ülkenin ihale belgelerinde listelendiği şekliyle (rüşvet de dahil olmak üzere) sahtecilik ve yolsuzluk karşıtı yasalarını gözeteceğine ilişkin bir taahhütte bulunmasını öngören bir şartı dahil edebilir. 18 Banka, söz konusu taahhüdü yöneten düzenlemelerin Banka yı tatmin edecek nitelikte olması halinde, Borçlu ülkenin isteği üzerine söz konusu şartın sözleşmeye dahil edilmesini kabul edecektir. Tedarik Planı 18 Örnek olarak bu türden bir taahhüt şu şekilde yazılabilir: Yukarıdaki ihale için rekabet ederken (ve ihaleyi aldığımız takdirde sözleşmeyi ifa ederken) [Alıcının] [İşverenin] ülkesinde geçerli olan ve [Alıcının] [İşverenin] tarafından bu sözleşmenin ihale belgelerinde listelenen sahtecilik ve yolsuzluk karşıtı kanunlara uymayı taahhüt ederiz. 9

11 1.16 Projenin hazırlamasının bir parçası olarak Borçlu, Banka tarafından kabul edilebilir olan bir Tedarik Planı 19 hazırlayacak, ve bu Tedarik Planını Kredi görüşmelerinden önce onaylaması için Banka ya sunacaktır; bu Tedarik Planında şunlar belirtilecektir: (a) en az 18 aylık bir ilk süre boyunca projenin yürütülmesi için gerekli olacak mallar, işler ve/veya hizmetler için belirlenen sözleşmeler; (b) Kredi Anlaşmasında izin verilen bu türden sözleşmelerin tedariki için önerilen yöntemler ve (c) ilişkili Banka inceleme prosedürleri. 20 Borçlu, projenin süresi boyunca Tedarik Planını yıllık olarak ya da ihtiyaç duyuldukça güncelleyecektir. Borçlu, Tedarik Planını Banka tarafından onaylandığı şekliyle uygulayacaktır. Giriş II. ULUSLARARASI REKABETÇİ İHALE A. Genel 2.1 Uluslararası Rekabetçi İhalenin (ICB) amacı, bu Kılavuzda açıklandığı üzere, tüm müstakbel teklif sahiplerine 21 Borçlunun gereksinimleri hakkında zamanında ve yeterli şekilde bildirimde bulunabilmek ve gerekli mal ve işlere yönelik teklif vermeleri için eşit fırsat tanımaktır. Sözleşmelerin Türü ve Boyutu 2.2 İhale belgelerinde yapılacak olan sözleşmenin türü açık şekilde belirtilecek ve buna uygun olan önerilen sözleşme hükümleri yer alacaktır. En yaygın olarak kullanılan sözleşme türleri toplam fiyat, birim fiyatlar, geri ödenebilir maliyetler artı ücretler ya da bunların birleşimlerine dayalı ödemeler yapılmasını öngörmektedirler. Geri ödenebilir maliyet içeren sözleşmeler Banka tarafından örneğin yüksek risk koşullarının mevcut olduğu ya da maliyetlerin önceden yeterli kesinlik ile belirlenemediği durumlar gibi istisnai koşullar altında kabul edilebilir. Bu tür sözleşmelerde maliyetlerin sınırlandırılmasına yönelik uygun hükümler yer alacaktır. 2.3 Bireysel sözleşmelerin boyutu ve kapsamı, projenin büyüklüğüne, niteliğine ve yerine bağlı olacaktır. Çeşitli mal ve işleri gerektiren projelerde genel olarak farklı ekipman ve tesis 22 kalemlerinin tedariki ve/veya kurulumu için ve işler için ayrı sözleşmeler yapılmaktadır. 2.4 Benzer ama ayrı ekipman ya da iş kalemlerini gerektiren bir projede teklifler için, hem küçük hem de büyük firmaların ilgisini çekecek alternatif sözleşme koşulları kapsamında davet çıkarılabilir; bu firmalara, kendi tercihlerine bağlı olarak, bireysel sözleşmeler (dilimler) için ya da benzer sözleşmelerden oluşan bir grup (paket) için teklif verme imkânı tanınacaktır. Tüm teklifler ve teklif birleşimleri aynı son tarihe 19 Projenin danışmanlık hizmetlerinin seçimini kapsadığı durumlarda Tedarik Planı ayrıca danışmanlık hizmetlerinin Dünya Bankası Borçluları Tarafından Danışman Seçimi ve İstihdamına İlişkin Kılavuz a uygun olarak seçilmesine ilişkin yöntemleri de içermelidir. Banka, ilişkili kredi onaylandıktan sonra, ilk Tedarik Planını kamuoyuna ifşa edecektir; ek güncellemeler, Banka onları onayladıktan sonra ifşa edilecektir. 20 Bkz. Ek Bkz. paragraf 1.6, 1.7. ve Bu Kılavuzun amaçları doğrultusunda tesis terimi, örneğin bir üretim tesisinde olduğu gibi, kurulu ekipmana atıfta bulunmaktadır. 10

12 kadar alınacak ve, Borçluya en düşük değerlendirilen maliyeti sunan teklifin ya da teklifler birleşiminin belirlenebilmesi için eşzamanlı olarak açılıp değerlendirilecektir Belli bazı durumlarda Banka; tasarım ve mühendisliğin, ekipman tedariki ve kurulumunun ve komple bir tesisin inşaatının ya da işlerin tek bir sözleşme kapsamında temin edileceği bir anahtar teslim sözleşmesini kabul edebilir ya da isteyebilir. Alternatif olarak Borçlu, tasarım ve mühendislikten sorumlu olmaya devam edebilir ve proje bileşeni için gerekli olan tüm mal ve işlerin tedariki ve kurulumuna yönelik tek bir sorumluluk içeren bir sözleşme için teklif daveti çıkarabilir. Uygun durumlarda tasarım ve yapım ile yönetim taahhüdü 24 sözleşmeleri de kabul edilebilir. 25 İki Aşamalı İhale 2.6 Anahtar teslim sözleşmelerinde ya da özel nitelikte büyük karmaşık tesislere veya işlere ya da karmaşık bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik sözleşmelerinde komple teknik şartnamenin önceden hazırlanması istenmeyebilir ya da uygulanamaz olabilir. Bu durumda iki aşamalı ihale prosedür kullanılabilir. Bu prosedür kapsamında ilk önce bir kavramsal tasarım ya da performans spesifikasyonları temelinde, teknik ve ticari izahatlara ve ayarlamalara tabi olarak, fiyatlandırılmamış teknik teklifler için davet çıkarılır ve ardından ikinci aşamada tadil edilmiş ihale belgeleri 26, nihai teknik teklifler ve fiyatlandırılmış teklifler sunulur. Bildirim ve Duyuru 2.7 Teklif verme fırsatlarının zamanında bildirilmesi, rekabetçi ihale için çok önemlidir. ICB yi içeren projelerde Borçlunun bir Genel Tedarik Bildirimi taslağı hazırlayıp Banka ya sunması gerekmektedir. Banka bu bildirimin UN Development Business online da (UNDB online) ve Development Gateway s dgmarket ta yayınlanması için gerekli düzenlemeleri yapacaktır. 27 Bildirim; Borçlu (ya da müstakbel Borçlu), kredinin miktarı ve amacı, ICB altındaki tedarikin kapsamına ilişkin bilgileri ve Borçlunun tedarikten sorumlu olan aracısının adını, telefon (ya da faks) numarasını, adresini ve spesifik tedarik bildirimlerinin gönderileceği internet sitesini içerecektir. Eğer biliniyorsa, ön yeterlik ya da ihale belgelerinin hazır olması için planlanan tarih belirtilmelidir. İlgili ön yeterlik ya da ihale belgeleri, Genel Satınalma İlanının (GPN) yayın tarihinden önce kamuya ibra edilmeyecektir. 23 Teklif değerlendirme prosedürleri için bkz. paragraf İnşaatta bir yönetim yüklenicisi genellikle işi doğrudan gerçekleştirmeyi dışarıya ihale eder ve fiyat, kalite ve işin zamanında gerçekleştirilmesi ile ilgili tüm sorumluluk ve riskleri üstlenerek diğer yüklenicilerin çalışmasını yönetir. Aynı şekilde bir inşaat yöneticisi Borçlunun danışmanı ya da aracısıdır ama bu riskleri üstlenmesi. (Eğer Banka tarafından finanse ediliyorsa inşaat yöneticisinin hizmetleri, Danışmanlık Kılavuzu kapsamında tedarik edilmelidir. Bkz. dipnot 2.) 25 Performans bazlı ihale için ayrıca bkz. paragraf 3.14 ve İkinci aşamada ihale belgelerinin gözden geçirilmesinde Borçlu, saydamlık ve fikri mülkiyet haklarının gereksinimleri ile tutarlı olarak, teklif sahiplerinin ilk aşamada kullanılan teknik tekliflerinin gizliliğine saygı göstermelidir. 27 UNDB, Birleşmiş Milletler in bir yayınıdır. Abonelik ile ilgili bilgiler, şu adresten temin edilebilir. Development Business, United Nations, GCPO Box 5850, New York, NY , USA (İnternet sitesi: e-posta: dsubscribe@un.org); Development Gateway Market, Development Gateway Foundation ın bir elektronik portalıdır: 1889 F Street NW, Washington, DC 20006, USA (İnternet sitesi: 11

13 2.8 Ön yeterlilik sunumuna ya da teklif sunumuna yönelik davetler, İhale İlanı (SPN) i gibi Borçlunun ülkesinde ülke çapında yayınlanan en az bir gazetede (ya da resmi gazetede veya ücretsiz erişimin olduğu bir elektronik portalda) duyurulacaktır. Bu ilanlar UNDB online ve dgmarket ta da yayınlanacaktır. İhale İlanı, müstakbel teklifçilere ön yeterlik belgelerini ya da ihale belgelerini edinmeleri ve yanıtlarını hazırlayıp sunmaları için gerekli olan süreyi tanıyacak bir tarihte yapılacaktır. 28 Teklif Sahiplerinin Ön Yeterliği 2.9 Ön yeterlik genellikle örneğin özel tasarıma sahip ekipmanların, endüstri tesislerinin, uzmanlık hizmetlerinin, baz karmaşık bilgi ve teknolojilerin söz konusu olduğu büyük ya da karmaşık işler için veya ayrıntılı tekliflerin hazırlanmasının gerektirdiği yüksek maliyetlerin rekabeti engellediği durumlarda ve anahtar teslim, tasarım ve yapım ya da yönetim taahhüdü kapsamında yapılan sözleşmelerin söz konusu olduğu durumlarda gereklidir. Bu aynı zamanda teklif davetlerinin yalnızca yeterli kapasite ve kaynaklara sahip olanları kapsayacak şekilde genişletilmesine olanak sağlar. Ön yeterlik, tamamen müstakbel teklif sahiplerinin belirli sözleşmeyi ifa etme yönündeki kapasitelerine ve kaynaklarına dayandırılacaktır; bu belirlenirken teklif sahiplerinin (a) benzer sözleşmeler ile ilgili deneyimleri ve geçmişteki performansları, (b) personel, ekipman ve yapım ya da üretim tesisleri ile ilgili kapasiteleri ve (c) mali konumları dikkate alınacaktır Spesifik sözleşmeler ya da benzer sözleşmelerden oluşan gruplara ilişkin teklif vermek için ön yeterlilik sunma daveti, yukarıdaki paragraf 2.7 ve 2.8 de açıklandığı şekilde duyurulacak ve bildirilecektir. Davete yanıt verenlere sözleşmenin kapsamı ve yeterlilik gereksinimlerine ilişkin açık bir beyan gönderilecektir. Belirlenen kriterleri karşılayan tüm başvuru sahiplerine teklif verme olanağı tanınacaktır. Borçlular tüm başvuru sahiplerine ön yeterlilik değerlendirmesinin sonuçlarını bildireceklerdir. Ön yeterlik değerlendirmesi tamamlanır tamamlanmaz ihale belgeleri, yeterliği bulunan müstakbel teklif sahiplerine sunulacaktır. Bir süre zarfı içinde ihale edilecek olan sözleşme gruplarına yönelik ön yeterlik değerlendirmesinde, teklif verenin kaynaklarına dayalı olarak herhangi bir teklif verene ihale edilecek sözleşmelerin sayısına ya da toplam bedeline bir sınırlama getirilebilir. Bu gibi durumlarda ön yeterlik sahibi olan firmaların listesi periyodik olarak güncellenecektir. Ön yeterlik sunumunda verilen bilgilerin doğrulanması, ihalenin verilmesi sırasında yapılacaktır ve artık sözleşmeyi başarılı bir şekilde ifa edebilecek kapasiteye ya da kaynaklara sahip olmadığına karar verilen bir teklif sahibine ihale verilmesi reddedilebilir. Genel B. İhale Belgeleri 2.11 İhale bilgilerinde müstakbel bir teklif sahibinin temin edilecek olan mal ve işlere yönelik bir teklif hazırlaması için gerekli olan tüm bilgiler sunulacaktır. Bu belgelerin ayrıntı düzeyinin ve karmaşıklığının önerilen teklif paketinin ve sözleşmenin boyutuna ve niteliğine göre değişebilecek olmasına karşın bu belgeler 28 Bkz. paragraf Banka, Borçlularının uygun durumlarda kullanması için bir Standart Ön Yeterlik Belgesi hazırlamıştır. 12

14 genellikle şunları içerir: Teklif formu; sözleşme formu; sözleşmenin hem genel hem de özel koşulları; şartnameler ve çizimler; (jeolojik ve çevresel nitelikteki veriler de dahil olmak üzere) ilgili teknik veriler; malların listesi ya da metraj cetveli; teslimat zamanı ya da tamamlama planı; ve örneğin çeşitli teminatlara yönelik formatlar gibi gerekli ekler. Teklif değerlendirmesinin ve en düşük değerlendirilen teklifin seçiminin temeli, teklif sahiplerine talimatlarda ve/veya spesifikasyonlarda açık şekilde belirtilecektir. İhale belgeleri için bir ücret alınacaksa bu ücret makul düzeyde olup belgelerin çıktı ve müstakbel teklif sahiplerine teslimat maliyetlerini yansıtacak ve yeterliği bulunan teklif sahiplerini caydıracak oranda yüksek olmayacaktır. Bankanın kullanılacak olan sistemin yeterliliğine ikna olması halinde Borçlu, ihale belgelerinin dağıtımı için bir elektronik sistem kullanabilir. İhale belgelerinin elektronik olarak dağıtıldığı durumlarda elektronik sistem, ihale belgelerinde değişiklik yapılmasını önleyecek düzeyde güvenli olacak ve Teklif Sahiplerinin ihale belgelerine erişimlerini kısıtlamayacaktır. Aşağıdaki paragraflarda ihale belgelerinin kritik bileşenlerine ilişkin rehberlik verilmiştir Borçlular, Banka tarafından yayınlanan uygun Standart İhale Belgelerini (SBD ler) kullanacaklardır ve projeye özgü koşulların karşılanabilmesi için gerekli olduğu takdirde Banka tarafından kabul edilebilir olan minimum düzeyde değişiklik yapacaklardır. Bu türden değişiklikler, yalnızca teklif ya da sözleşme bilgi tablosu aracılığıyla yapılacaktır ve Banka nın SBD lerinin standart yazımı değiştirilerek yapılmayacaktır. İlgili herhangi bir standart teklif belgesinin yayınlamamış olduğu durumlarda Borçlu, uluslararası olarak tanınan diğer standart sözleşme koşullarını ve Banka tarafından kabul edilebilir olan sözleşme formlarını kullanacaktır. Tekliflerin Geçerlilik Süresi ve Teklif Teminatı 2.13 Teklif Sahiplerinden ihale belgelerinde belirtilen ve Borçlunun tekliflerin karşılaştırmasına ve değerlendirmesine, (Tedarik Planında gerekli kılındığı takdirde) sözleşme tavsiyesini Banka ile birlikte inceleyebilmesine ve tüm gerekli onayları alabilmesine olanak sağlayacak yeterlilikte bir süre için geçerli olacak teklifleri sunmaları istenecek ve böylelikle bu süre içinde ihale verilebilecektir Borçlular, bir teklif teminatı isteme seçeneğine sahiptirler. Kullanıldığı durumlarda teklif teminatı, ihale belgelerinde belirtilen miktar ve biçimde olacak 30 ve, teminatın istenmesi halinde Borçluya harekete geçebilmesi için makul bir tanınması amacı ile, tekliflerin geçerlilik süresinden sonra dört hafta süreyle geçerli olmaya devam edecektir. Teklif teminatı, kazanan teklif sahibi ile sözleşme imzalandıktan sonra başarılı olamayan teklif sahiplerine verilecektir. Borçlu, bir teklif teminatı yerine teklif sahiplerinin tekliflerini geçerlilik süresi içinde geri çekmeleri ya da değiştirmeleri veya ihaleyi alıp sözleşmeyi imzalamadıkları ya da ihale belgelerinde belirlenen son tarihten önce bir kesin teminat sunmadıkları takdirde teklif sahibinin Borçlu ile yapılacak herhangi bir sözleşme için seçilebilirliğinin belirli bir süre boyunca askıya alınmasını kabul ettikleri bir beyan imzalamalarını isteyebilir. Dil 30 Teklif teminatının biçimi, standart ihale belgelerine uygun olacak ve teklif veren tarafından seçilen saygın bir banka ya da finans kurumu tarafından verilecektir. Teminatı veren kurumun, Borçlunun ülkesinin dışında olduğu takdirde, söz konusu teminatın uygulanabilir kılınması için Borçlunun ülkesinde bir muhabir finans kurumunun bulunması gerekmektedir. 13

15 2.15 Ön yeterlik ve ihale belgeleri ile teklifler, Borçlunun tercihine bağlı olarak, aşağıdaki dillerden birinde hazırlanacaktır: İngilizce, Fransızca ya da İspanyolca. Kazanan teklif sahibi ile imzalanacak olan sözleşme, ihale belgeleri için seçilen dilde yazılacaktır ve bu dil, Borçlu ile kazanan teklif sahibi arasındaki sözleşmesel ilişkileri düzenleyen dil olacaktır. İngilizce, Fransızca ya da İspanyolca olarak hazırlanmalarının yanı sıra ön yeterlik ve ihale belgeleri, Borçlunun tercihine bağlı olarak, Borçlunun ülkesinin ulusal dilinde (ya da borçlunun ülkesinde ticari işlemlerde ülke çapında kullanılan dilde) de yazılabilir. 31 Ön yeterlik ve ihale belgelerinin iki dilde hazırlanması halinde teklif sahiplerinin tekliflerini bu iki dilden birinde sunmalarına izin verilecektir. Bu gibi durumlarda kazanan teklif sahibi ile imzalanan sözleşme, teklifin sunulduğu dilde yazılacaktır ve bu durumda bu dil, Borçlu ile kazanan teklif sahibi arasındaki sözleşmesel ilişkileri düzenleyen dil olacaktır. Sözleşmenin İngilizce, Fransızca ya da İspanyolca dışında bir dilde imzalanması ve sözleşmenin Banka nın ön incelemesine tabi olması durumunda Borçlu, sözleşmenin ihale belgelerinin hazırlandığı uluslararası olarak kullanılan dile tercümesini Banka ya verecektir. Teklif sahiplerinin iki dilde sözleşme imzalamaları istenmemekte ve buna izin verilmemektedir. İhale Belgelerinin Açıklığı 2.16 İhale belgeleri, uluslararası rekabete olanak sağlayacak ve bunu teşvik edecek şekilde yazılacak ve yapılacak olan işi, işin yerini, tedarik edilecek malları, teslimat ya da kurulum yerini, teslimat ya da tamamlama planını, minimum performans gereksinimlerini, garanti ve bakım gereksinimlerini ve diğer ilgili şart ve koşulları açık şekilde ortaya koyacaktır. Ek olarak ihale belgeleri, uygun durumlarda, teslim edilen ekipmanın ya da ifa edilen işlerin spesifikasyonlara uygunluğunun belirlenmesi için kullanılacak olan testleri, standartları ve yöntemleri tanımlayacaktır. Çizimler spesifikasyonların metni ile tutarlı olacak ve bu ikisi arasında bir öncelik sırası belirlenecektir İhale belgelerinde, fiyata ek olarak, tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınacak olan faktörler ve bu faktörlerin nasıl puanlanacağı ya da nasıl değerlendirileceği belirtilecektir. Alternatif tasarımlara, materyallere, tamamlama planlarına, ödeme şartlarına dayalı olan tekliflere izin verilmesi halinde bu tekliflerin kabul edilebilirlik koşulları ve değerlendirilme yöntemleri açık şekilde belirtilecektir Tüm müstakbel teklif sahiplerine aynı bilgiler verilecek ve gerekli zaman zarfında ek bilgi edinmek için eşit fırsatlar tanınacaktır. Borçlular, müstakbel teklif sahiplerine ziyaret etmeleri için proje alanlarına makul düzeyde erişim imkânı sağlayacaktır. İşler ya da karmaşık tedarik sözleşmeleri ile ilgili olarak, özellikle de mevcut işlerin ya da ekipmanın yenilenmesini gerektiren işler ile ilgili olarak, potansiyel teklif sahiplerinin temsilcilerinin daha açık izahatlar alabilmek için (bizzat ya da internet üzerinden) Borçlu ile görüşebilecekleri bir teklif öncesi konferans düzenlenebilir. Bu konferansın tutanakları tüm müstakbel teklif sahiplerine verilecek ve bir nüshası (matbu olarak ya da elektronik ortamda) Banka ya gönderilecektir. Teklif sahiplerinin uygun tedbirleri alabilmelerini sağlamak adına ihale belgeleri ile ilgili ek bilgiler, izahatlar, hata düzeltmeleri ya da değişiklikler, orijinal ihale 31 Kullanılacak olan dil Banka yı tatmin edecektir. 14

16 belgelerinin her bir alıcısına, tekliflerin alınacağı son tarihten önce, zamanında gönderilecektir. Gerekli olduğu takdirde bu son tarih ertelenebilir. Sözleşme ön incelemeye alındığında Banka ya (matbu olarak ya da elektronik ortamda) sözleşmenin bir nüshası gönderilecek ve itiraz yoktur belgesinin çıkarılması için danışılacaktır. Standartlar 2.19 İhale belgelerinde belirtilen standartlar ve teknik şartnameler, bir yanda kritik performansı ya da tedarik edilecek mal ve/veya işler için diğer gereksinimleri belirlerken, diğer yanda mümkün olan en geniş rekabeti destekler nitelikte olacaktır. Mümkün olduğu ölçüde Borçlu, örneğin Uluslararası Standartlar Kuruluşu tarafından yayınlanan standartlar gibi, ekipmanın, materyallerin ya da işçiliğin uyması gereken uluslararası olarak kabul edilen standartları belirtecektir. Bu tür uluslararası standartların mevcut ya da uygun olmadığı durumlarda ulusal standartlar belirtilebilir. Her durumda ihale belgelerinde en azından özünde denklik vaat eden diğer standartları karşılayan ekipmanların, materyallerin ya da işçiliğin kabul edilebilir olacağı belirtilecektir. Marka İsimlerinin Kullanılması 2.20 Şartnameler, ilgili karakteristik özelliklere ve/veya performans gereksinimlerine dayalı olacaktır. Marka isimlerine, katalog numaralarına ya da benzer sınıflandırmalara atıf yapmaktan kaçınılacaktır. Aksi takdirde eksik olacak bir spesifikasyonun açıklığa kavuşturulması için belirli bir üreticinin marka isminin ya da katalog numarasının belirtilmesinin gerekli olduğu durumlarda, bu atfın ardından ya da eşdeğeri kelimeleri eklenecektir. Spesifikasyon, benzer karakteristik özelliklere sahip olan ve belirtilen performansa özünde eşdeğer olan bir performans sağlayan mallara yönelik tekliflerin kabul edilmesine izin verecektir. Fiyatlandırma 2.21 Mallara yönelik tekliflere ilişkin olarak, daha önceden ithal edilmiş olanlar da dahil olmak üzere yurtdışında üretilen tüm mallar için CIP 32 (varış yeri) temelinde ve EXW 33 temelinde (hazır iş, fabrika teslim ya da satışa hazır) artı Borçlunun ülkesinde imal edilen ya da monte edilen mallar için varış yerine ülke içi nakliye ve malların sigorta maliyetine göre davet çıkarılacaktır. Teklif sahiplerinin transatlantik nakliye ile diğer nakliyeleri ve ilişkili sigortayı seçilebilir olan herhangi bir kaynaktan temin 32 Daha ayrıntılı tanımımlar için INCOTERMS 2000 e başvurunuz. INCOTERMS 2000, Uluslararası Ticaret Odası tarafından yayınlanmıştır; 38 Cours Albert 1er, Paris, France. CIP, (belirtilen varış yeri) ne ödenen taşıma ve sigortadır. Bu terim, çoklu biçimlerde nakliye de dahil olmak üzere nakliye biçiminden bağımsız olarak kullanılabilir. CIP terimi, ya daha önceden ithal edilmiş olan ya da ithal edilecek olan mallar ile ilgili ödenmesi Borçlunun sorumluluğunda olan ödenmemiş gümrük vergileri ve diğer ithalat vergileri için kullanılır. Daha önceden ithal edilmiş mallar için belirtilen CIP fiyatı, bu malların gümrüğe beyan edilen orijinal ithalat değerinden ayırt edilebilir olup yerel aracı ya da temsilcinin indirimleri ya da zamları ile, alıcı tarafından ödenecek ithalat vergileri ve harçları dışında, tüm yerel maliyetleri içerecektir. 33 EXW fiyatı, teklifte önerilen ekipmanın üretiminde ya da montajında kullanılan parçalar ve ham maddeler için halihazırda ödenmiş olan ya da ödenecek olan tüm harçlar ile satış vergilerini ve diğer vergileri içerecektir. 15

17 etmelerine olanak tanınacaktır. 34 Teklif sahibi tarafından kurulum, işletmeye alma ya da diğer benzer hizmetlerin gerçekleştirilmesinin gerekli olduğu durumlarda, tedarik ve kurulum sözleşmelerinde olduğu gibi, teklif sahibinden ek olarak bu hizmetler için fiyat belirtmesi istenecektir Anahtar teslim sözleşmelerinde teklif sahibinden, ekipman tedarikinin, deniz nakliyesi ve yerel nakliye ile sigortanın, kurulumun, işletmeye almanın ve ayrıca örneğin tasarım, bakım, işletim vb. gibi sözleşmenin kapsamına dahil olan tüm diğer ilişkili iş ve hizmetlerin gerektirdiği tüm maliyetler dahil olmak üzere, alanda kurulumu yapılmış tesisin fiyatını belirtmesi istenecektir. İhale belgelerinde aksi belirtilmediği takdirde anahtar teslim fiyatına tüm vergiler, harçlar ve diğer ücretler dahil olacaktır İş sözleşmeleri için teklif verecek olan teklif sahiplerinden işlerin ifası için birim fiyatları ya da toplam fiyatları belirtmeleri istenecektir ve bu fiyatlara tüm vergiler, harçlar ve diğer ücretler dahil olacaktır. Teklif sahiplerinin (vasıfsız işgücü dışındaki) tüm girdilerini herhangi bir seçilebilir kaynaktan elde etmelerine ve böylelikle en rekabetçi tekliflerini sunabilmelerine olanak tanınacaktır. Fiyat Ayarlaması 2.24 İhale belgelerinde ya (a) teklif fiyatlarının sabit olacağı ya da (b) örneğin işgücü, ekipman, materyaller ve yakıt gibi sözleşmenin büyük maliyet bileşenlerinde (yukarı ya da aşağı doğrultuda) gerçekleşen değişikliklerin yansıtılabilmesi için fiyat ayarlamalarının yapılacağı belirtilecektir. On sekiz ay içinde malların teslimatını ya da işlerin tamamlanmasını öngören basit sözleşmelerde genellikle fiyat ayarlamasına ilişkin hükümlere ihtiyaç duyulmaz ama bu hükümler, on sekiz ayı aşan sözleşmelere dahil edilecektir. Ancak teslimat süresinden bağımsız olarak bazı ekipman türleri için sabit fiyatların alınması normal bir ticari uygulamadır ve bu gibi durumlarda fiyat ayarlamasına ilişkin hükümlere ihtiyaç duyulmaz Fiyatlar, toplam fiyatı her bir bileşen için belirlenmiş fiyat endekslerine göre ayarlanan bileşenlere ayıran önceden belirlenmiş bir formül (ya da formüller) kullanılarak ya da, alternatif olarak, (fiili faturalar da dahil olmak üzere) tedarikçi ya da yüklenici tarafından temin edilen belgesel kanıtlara dayalı olarak ayarlanabilir. Fiyat ayarlamasında formül yönteminin kullanılması belgesel kanıtlara dayalı yönteme göre tercih edilmektedir. Kullanılacak olan yöntem, (geçerli olduğu takdirde formül ve başvuru için taban tarih, ihale belgelerinde açık şekilde belirtilecektir. Ödemenin yapılacağı kur girdi kaynağından ve buna koşut endeksten farklı ise, yanlış ayarlamanın önüne geçilmesi için formüle bir düzeltme faktörü uygulanacaktır. Nakliye ve Sigorta 2.26 İhale belgelerinde tedarikçilere ve yüklenicilere nakliye ve sigorta hizmetlerini herhangi bir seçilebilir kaynaktan temin etme izni verilecektir. İhale belgelerinde teklif sahibi tarafından temin edilecek olan sigorta türleri ve şartları belirtilecektir. Kayıp ya da hasarlı malların derhal değiştirilebilmesine olanak sağlanması adına 34 Bkz. paragraf 1.6, 1.7 ve Anahtar teslim sözleşmelerinde mallara yönelik teklifler için DDP (belirtilen varış yeri) temelinde davet çıkarabilir ve Teklif Sahipleri, tekliflerini hazırlarlarken, ithal edilen mallar ya da Borçlunun ülkesinde üretilen mallar arasında en iyi düzenlemeyi seçmekte serbest olmalıdırlar. 16

18 nakliye sigortası kapsamında ödenecek olan tazminat, sözleşmenin kurunda ya da serbest olarak dönüştürülebilir bir kurda, sözleşme bedelinin en az yüzde 110 u tutarında olacaktır. İşler için genellikle bir yüklenicinin Tüm Risk poliçesi belirtilecektir. bir alanda birçok yükleniciyi içeren büyük projeler için Borçlu tarafından bir paket ya da toplam proje sigorta düzenlemesi edinilebilir; bu durumda Borçlu, söz konusu sigorta için rekabete dayalı bir seçim yapacaktır Bir istisna olarak, Borçlunun malların ithalatı ile ilgili nakliye ve sigorta hizmetlerini ulusal şirketlerden ya da belirlenmiş başka kaynaklardan almayı istemesi halinde teklif sahiplerinden, paragraf 2.21 de belirtilen CIP ye ek olarak, FCA (belirtilen yer) ya da CPT (belirtilen varış yeri) 36 fiyatlarını belirtmeleri istenecektir. En düşük değerlendirilen teklifin seçimi, CIP (varış yeri) fiyatı temelinde yapılacaktır ama Borçlu, sözleşmeyi FCA ya da CPT ye dayalı olarak imzalayabilir ve nakliye ve/veya sigorta ile ilgili olarak kendi düzenlemesini yapabilir. Bu koşullarda sözleşme, FCA ya da CPT maliyeti ile sınırlı olacaktır. Borçlu piyasa değeri üzerinden sigorta yaptırmayı edinmeyi istemediği takdirde, kayıp ya da hasarlı malların değiştirilmesi için gerekli olan tazminatın serbest olarak dönüştürülebilir bir kur üzerinden derhal ödenmesine yönelik kaynakların hazır olduğuna ilişkin kanıtlar Banka ya sunulacaktır. Kura ilişkin Hükümler 2.28 İhale belgelerinde teklif sahiplerinin fiyatlarını belirtecekleri kur ya da kurlar, farklı kurlarda ifade edilen fiyatların tekliflerin karşılaştırılması amacı doğrultusunda tek bir kura dönüştürülmesine yönelik prosedürler ve sözleşme bedelinin ödeneceği kurlar belirtilecektir. Aşağıdaki hükümler (paragraf ) (a) teklif sahiplerinin teklif kuru ve ödeme kuru ile ilgili olarak herhangi bir döviz kuru riskini minimuma indirme fırsatına sahip olmalarını sağlamayı; (b) kurları zayıf olan ülkelerdeki teklif sahiplerine daha güçlü bir kur kullanma seçeneğini vermeyi ve böylelikle teklif fiyatları için daha sağlam bir zemin oluşturabilmelerine olanak tanımayı; ve (c) değerlendirme sürecinde adalet ve saydamlığı sağlamayı amaçlamaktadır. Teklif Kuru 2.29 İhale belgelerinde teklif sahibinin teklif fiyatını herhangi bir kur üzerinden ifade edebilecekleri belirtilecektir. Teklif sahibi, teklif fiyatını farklı yabancı kurlardaki miktarların bir toplamı olarak ifade etmeyi istemesi halinde, tekliflerin üçten fazla yabancı kur içermemesi koşuluyla, bunu yapabilir. Borçlu, teklif sahiplerinin fiyatın maliyetleri temsil eden bölümünü Borçlunun ülkesinin kuru 37 üzerinden ifade etmelerini isteyebilir İşlere yönelik ihale belgelerinde Borçlu, teklif sahiplerinin teklif fiyatını tamamen yerel kur üzerinden ifade etmelerini isteyebilir. Borçlunun ülkesinin dışından beklenen girdiler için kendi tercihlerine göre, teklif fiyatının bir yüzdesi olarak ifade edilen ödemenin en fazla üç farklı yabancı kurda yapılmasına ilişkin gereksinimleri ve bu tür hesaplarda kullanılan döviz kuru oranlarını belirleyebilir. 36 Sırasıyla ödenen serbest taşıyıcı (belirtilen yer) ve taşıma (belirtilen varış yeri) ücretleri için INCOTERMS Bundan böyle yerel kur olarak anılacaktır. 17

19 Tekliflerin Karşılaştırılması için Kurun Dönüştürülmesi 2.31 Teklif fiyatı, teklif sahibi tarafından çeşitli kurlarda istenen tüm ödemelerin toplamıdır. Fiyatların karşılaştırılabilmesi adına teklif fiyatları, Borçlu tarafından seçilen tek bir kura (yerel kura ya da tam olarak dönüştürülebilir olan yabancı kura) dönüştürülecek ve ihale belgelerinde belirtilecektir. Borçlu bu dönüştürme işlemini resmi bir kaynaktan (örneğin Merkez Bankası), ticari bir bankadan ya da benzer işlemler için uluslararası olarak yayınlanan bir gazeteden önceden belirlenen bir tarihte alınan satış (kambiyo) fiyatlarını kullanarak gerçekleştirecektir. Kullanılacak olan döviz kuru kaynağı ve, tarihin tekliflerin sunulması için son tarihten en fazla dört hafta öncesine ait olması ya da teklifin geçerlilik süresinin orijinal sona erme tarihinden sonrasına ait olmaması koşuluyla, döviz kurunun tarihi, ihale belgelerinde belirtilecektir. Ödeme Kuru 2.32 Sözleşme bedelinin ödenmesi, teklif fiyatının başarılı teklif sahibinin sunduğu teklifte ifade edildiği kur ya da kurlar üzerinden gerçekleştirilecektir Teklif fiyatının yerel kurda ifade edilmesinin gerekli olduğu ama teklif sahibinin teklif fiyatının bir yüzdesi olarak ifade edilen ödemenin yabancı kurlar üzerinden yapılmasını istediği durumlarda, teklifin yabancı kur bölümlerinin değerinin herhangi bir azalma ya da artış olmaksızın muhafaza edilebilmesi adına, ödemeler için kullanılacak olan döviz kurları, teklif sahibi tarafından teklifte belirtilen döviz kurları olacaktır. Ödeme Şartları ve Yöntemleri 2.34 Ödeme şartları, spesifik mal ve işler için geçerli olan uluslararası ticari uygulamalara uygun olacaktır: (a) (b) Mal tedarikine yönelik sözleşmelerde, eğer böyle gerekiyorsa, kurulum ve işletmeye almayı içeren sözleşmeler dışında sözleşme kapsamında tedarik edilen mallar için teslimat ve teftişin ardından tam ödeme öngörülecektir; kurulum ve işletmeye almanın söz konusu olduğu durumlarda ödemenin bir bölümü, Tedarikçi sözleşme kapsamındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirdikten sonra yapılabilir. Tedarikçiye derhal ödeme yapılabilmesi için kredi mektuplarının kullanılması teşvik edilmektedir. Ekipman ve tesislere yönelik büyük sözleşmelerde uygun avans ödemelerin ve, uzun süreli sözleşmelerde, üretim ya da montaj döneminde hak ediş ödemelerin yapılmasına ilişkin hükümler yer alabilir. İşlere yönelik sözleşmelerde, uygun durumlarda, araç sevkıyatı için avans ödemeler, yüklenicinin ekipmanı ve materyaller üzerinden avans ödemeler, düzenli hak ediş ödemeleri ve Yüklenicinin sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesinin ardından serbest bırakılacak makul alıkoyma miktarları ile ilgili hükümler yer alacaktır Araç sevkıyatı ya da benzer harcamalar için mallara ya da işlere yönelik bir sözleşmenin imzalanmasının ardından yapılan avans ödeme, bu harcamaların tahmin 18

20 edilen miktarı ile ilişkili olacak ve ihale belgelerinde belirtilecektir. Örneğin işlere dahil edilmek üzere alana getirilen materyaller için yapılan avans ödemeler gibi yapılacak olan diğer avans ödemelerin miktarları ve zamanlaması da belirtilecektir. İhale belgelerinde avans ödemeler için gerekli olan teminatlara yönelik düzenlemeler belirtilecektir İhale belgelerinde önerilen ödeme yöntemi ve şartları, alternatif ödeme yöntemlerine ve şartlarına izin verilip verilmeyeceği ve eğer verilecekse bu şartların teklif değerlendirmesini nasıl etkileyeceği belirtilecektir. Alternatif Teklifler 2.37 İhale belgelerinde teklif sahiplerine ne zaman alternatif teklifler sunma izninin verileceği, teklif fiyatlarının nasıl önerilmesi gerektiği ve alternatif tekliflerin hangi temel üzerinde değerlendirileceği açık şekilde belirtilecektir. Sözleşme Koşulları 2.38 Sözleşme belgelerinde gerçekleştirilecek olan işin kapsamı, tedarik edilecek olan mallar, Borçlunun ve tedarikçinin ya da yüklenicinin hak ve yükümlülükleri, Borçlu tarafından istihdam edildiği takdirde mühendisin, mimarın ya da inşaat yöneticisinin işlevi ve yetkisi açık şekilde tanımlanacaktır. Sözleşmenin genel koşullarına ek olarak, tedarik edilecek olan spesifik mallar ya da işler ile ve projenin yeri ile ilgili özel koşullar dahil edilecektir. Sözleşmenin koşulları, risk ve yükümlülüklerin dengeli bir şekilde paylaştırılmasını sağlayacaktır. Kesin Teminat Mektubu 2.39 İşlere yönelik ihale belgelerinde, Yüklenici tarafından sözleşmenin ihlal edilmesi halinde Borçlunun korunmasına yetecek miktarda bir teminat istenecektir. Bu teminat, Borçlu tarafından ihale belgesinde belirtildiği gibi, uygun bir biçimde ve miktarda verilecektir. 38 Teminatın miktarı, verilecek olan teminatın türüne ve işlerin niteliğine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir. Bu teminatın bir bölümü, Borçlu tarafından kesin kabule kadarki süre içinde kusurların ya da bakım süresinin kapsanması için işlerin tamamlanma tarihinin ötesinde yeterli bir süre boyunca uzatılacaktır; alternatif olarak sözleşmelerde her bir periyodik ödemenin belirli bir yüzdesinin kesin kabule kadar pey akçesi olarak alıkonmasına ilişkin bir hüküm yer alabilir. Geçici kabulün ardından Yüklenicilerin pey akçesini eşdeğer miktarda bir teminat ile değiştirmelerine izin verilebilir Malların tedarikine yönelik sözleşmelerde kesin teminat mektubuna yönelik ihtiyaç, söz konusu mal türü ile ilgili piyasa koşullarına ve ticari uygulamalara bağlıdır. Tedarikçilerden ya da üreticilerden sözleşmedeki yükümlülüklerin yerine getirilmemesine karşı bir garanti sunmaları istenebilir. Bu türden uygun miktarda bir teminat ayrıca garanti yükümlülüklerini kapsayabilir ya da, alternatif olarak, ödemelerin belirli bir yüzdesi garanti yükümlülüklerini ve kurulum ya da işletmeye 38 Kesin teminatın biçimi, standart ihale belgelerine uygun olacak ve teklif veren tarafından seçilen saygın bir banka ya da finans kurumu tarafından verilecektir. Teminatı veren kurumun, Borçlunun ülkesinin dışında olduğu takdirde, söz konusu teminatın uygulanabilir kılınması için Borçlunun ülkesinde bir muhabir finans kurumunun bulunması gerekmektedir. 19