DÖRTGEN VE ALTIGEN GEOMETRİLİ PLAKALI TİP EŞANJÖR VERİMLERİNİN DENEYSEL OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI. Onur Fikri DAĞ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DÖRTGEN VE ALTIGEN GEOMETRİLİ PLAKALI TİP EŞANJÖR VERİMLERİNİN DENEYSEL OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI. Onur Fikri DAĞ"

Transkript

1

2 DÖRTGEN VE ALTIGEN GEOMETRİLİ PLAKALI TİP EŞANJÖR VERİMLERİNİN DENEYSEL OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI Onur Fikri DAĞ YÜKSEK LİSANS TEZİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAYIS 2016

3 Onur Fikri DAĞ tarafından hazırlanan DÖRTGEN VE ALTIGEN GEOMETRİLİ PLAKALI TİP EŞANJÖR VERİMLERİNİN DENEYSEL OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI adlı tez çalışması aşağıdaki jüri tarafından OY BİRLİĞİ ile Gazi Üniversitesi Makina Mühendisliği Anabilim Dalında YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak kabul edilmiştir. Danışman: Prof. Dr. Şenol BAŞKAYA Makina Mühendisliği Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi Bu tezin, kapsam ve kalite olarak Yüksek Lisans Tezi olduğunu onaylıyorum... Başkan: Prof. Dr. Nuri YÜCEL Makina Mühendisliği Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi Bu tezin, kapsam ve kalite olarak Yüksek Lisans Tezi olduğunu onaylıyorum... Üye: Doç. Dr. Murat Kadri AKTAŞ Makina Mühendisliği Anabilim Dalı, TOBB ETÜ Bu tezin, kapsam ve kalite olarak Yüksek Lisans Tezi olduğunu onaylıyorum... Tez Savunma Tarihi: 18/05/2016 Jüri tarafından kabul edilen bu tezin Yüksek Lisans Tezi olması için gerekli şartları yerine getirdiğini onaylıyorum... Prof. Dr. Metin GÜRÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü

4

5 ETİK BEYAN Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tez Yazım Kurallarına uygun olarak hazırladığım bu tez çalışmasında; Tez içinde sunduğum verileri, bilgileri ve dokümanları akademik ve etik kurallar çerçevesinde elde ettiğimi, Tüm bilgi, belge, değerlendirme ve sonuçları bilimsel etik ve ahlak kurallarına uygun olarak sunduğumu, Tez çalışmasında yararlandığım eserlerin tümüne uygun atıfta bulunarak kaynak gösterdiğimi, Kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, Bu tezde sunduğum çalışmanın özgün olduğunu, bildirir, aksi bir durumda aleyhime doğabilecek tüm hak kayıplarını kabullendiğimi beyan ederim. Onur Fikri DAĞ 18/05/2016

6 iv DÖRTGEN VE ALTIGEN GEOMETRİLİ PLAKALI TİP EŞANJÖR VERİMLERİNİN DENEYSEL OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI (Yüksek Lisans Tezi) Onur Fikri DAĞ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Mayıs 2016 ÖZET Tavan Tipi Isı Geri Kazanımlı Havalandırma Cihazları soğuk havalarda taze havaya ön ısıtma, sıcak havalarda ise ön soğutma yapan cihazlardır. Bu cihazlar plakalı tip, tamburlu tip ve iki bataryalı tip olmak üzere 3 çeşittir. Farklı alanlarda kullanılan bu cihazlar farklı basınç kaybı ve ısıl verim değerlerine sahiptirler. Bu çalışmada ısı geri kazanım cihazlarının termal verimliliğini ve elektrik sarfiyatlarını ölçen bir deney düzeneği kurulmuştur. Bu test düzeneği sayesinde iki farklı türde IGK cihazının termal verimliliği ile cihaz içerisindeki aspiratör ve vantilatörün elektrik sarfiyatları ölçülmüştür. Deney düzenek kurulumu ilk dörtgen geometrili alüminyum eşanjöre sahip plakalı tip ısı geri kazanım cihazının bir masa üzerine montajı ile başlamıştır. Ardından bu ısı geri kazanım cihazı Ø200 mm PVC boru ile 450x450 mm üfleme menfezi ve 890x350x250 mm ebatlarında sacdan imal edilmiş iç mahallimize bağlanmıştır. Dörtgen geometrili ısı geri kazanım cihazının ısıl verimi ile cihaz içerinde yer alan aspiratör ve vantilatörün saatte çektiği güçler farklı çevre ve iç mahal sıcaklıkları ile aspiratör ve vantilatör debilerinde deneysel olarak incelenmiştir. Parametrik çalışmada dış hava sıcaklığı 5-8,5 C olarak ölçülmüş ve iç mahal sıcaklığı 18, 20, 22, 24, 26 ve 28 C arasında değiştirilmiş, termik verimin çevre ve iç hava sıcaklık farkının azalması durumunda, üfleme hava debisinin azalması durumunda ve emiş hava debisinin arttığı durumda arttığı gözlemlenmiştir. Dörtgen geometrili Isı Geri Kazanım cihazıyla yapılan deneylerin ardından, altıgen geometrili alüminyum eşanjöre sahip plakalı tip ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı ile benzer deneyler yapılmıştır. Son bölümde her iki cihazın deney sonuçları kıyaslanmıştır. Bilim Kodu : Anahtar Kelimeler : Isı Geri Kazanım, Karşıt Akışlı Isı Eşanjörü, Zıt Akışlı Plakalı Isı Eşanjörü, Isı Geri Kazanım Cihazı Sayfa Adedi : 75 Danışman : Prof. Dr. Şenol BAŞKAYA

7 v THE COMPARISON OF THE EXPERIMENTAL EFFICIENCY OF THE CROSSFLOW AND COUNTERFLOW PLATE HEAT EXCHANGERS (M. Sc. Thesis) Onur Fikri DAĞ GAZİ UNIVERSITY GRADUATE SCHOOL OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES May 2016 ABSTRACT Ceiling type heat recovery devices provide fresh air in cold weather for preheating and in warm weather for precooling. Device types can be classified as plated, rotary and two battery types. These devices are used in different areas and have different pressure losses and thermal efficiencies. In this study, a testing apparatus has been installed for measuring the thermal efficiency and electricity consumption of the ceiling type heat recovery devices. We derived the data from two different kinds of Heat Recovery Device power consumptions which have both aspirator and ventilator and we measured the thermal efficiency of these devices by the help of testing apparatus. Firstly, we installed the ceiling type heat recovery device which has crossflow heat exchanger onto a table. Secondly this heat recovery device was connected to 450x450 mm vent hole and we connected it to the inside volume having dimensions of 890x350x250mm, made up of sheet metal, by Ø200 mm PVC pipe. Thermal efficiency and aspirator s and ventilator s power consumptions of the crossflow heat recovery device have been observed in different environment and we also observed the inside volume temperature for different aspirator and ventilator air flow rate. Throughout the parametric study, the environment temperature was measured between 5 and 8,5 ºC, inside volume temperature has been conditioned between 18, 20, 22, 24, 26 and 28 ºC. During the tests, we observed that thermal efficiency increased by decreasing the temperature difference between outdoor and inside by decreasing of blowing air quantity and by increasing of suction air quantity. After completing the tests with heat recovery device which has crossflow heat exchanger, similar tests continued with heat recovery device which has counterflow heat exchanger. In the final part, both device s test results have been compared to each other. Science Code : Key Words : Heat Recovery, Cross-flow Heat Exchanger, Counter-flow Heat Exchanger, Heat Recovery Unit Page Number : 75 Supervisor : Prof. Dr. Şenol BAŞKAYA

8 vi TEŞEKKÜR Çalışmalarım boyunca değerli yardım ve katkılarıyla beni yönlendiren, kıymetli tecrübelerinden faydalandığım danışmanım Prof. Dr. Şenol BAŞKAYA ya ayrıca laboratuvar sorumluları Araştırma Görevlisi Tamer ÇALIŞIR hocama ve teknisyen Belgin DORUK a, her zaman yanımda olan aileme, nişanlım Merve ARSLAN a, sponsorlar AFS Boru Sanayi Anonim Şirketine, ARC Otomasyon a ve Ontrol a maddi, manevi desteklerinden ötürü teşekkürü bir borç bilirim.

9 vii İÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET... ABSTRACT... TEŞEKKÜR... İÇİNDEKİLER... ÇİZELGELERİN LİSTESİ... ŞEKİLLERİN LİSTESİ... RESİMLERİN LİSTESİ... SİMGELER VE KISALTMALAR... iv v vi vii ix x xiii xv 1. GİRİŞ LİTERATÜR ARAŞTIRMASI Deneysel ve Teorik Çalışmalar ISI GERİ KAZANIMI İklimlendirme Sistemlerinde Kullanılan Isı Geri Kazanım Cihazları Tavan Tipi Isı Geri Kazanımlı Havalandırma Cihazı Temel Elemanları TS EN 308:1997 Standardı: Isı Eşanjörleri- Havadan Havaya Ve Atık Gazlardan Isı Kazanımı Cihazlarının Performansının Tayini İçin Deney Metotları İklimlendirme Sistemlerinde Isı Geri Kazanımı Sağlayan Eşanjör Türleri Plakalı tip IGK eşanjörleri Tamburlu tip IGK cihazı İki bataryalı tip IGK cihazı By-pass hatlı IGK cihazı HAVADAN HAVAYA ISI GERİ KAZANIM CİHAZI VERİM TEST DENEY DÜZENEĞİ, ÖLÇÜM TEKNİKLERİ VE VERİ ANALİZİ Deney Düzeneği Kurulumu Deney Düzeneği ve Özellikleri... 22

10 viii Sayfa 4.3. Otomasyon Sistemi Tasarımı Otomasyon sistemleri ve otomasyon sistemlerinde sıkça kullanılan tanımlar Otomasyon panosu içeriği Otomasyon programları DENEYSEL SONUÇLAR Üfleme Hava Debisinin Isıl Verime Etkisi Emiş Hava Debisinin Isıl Verime Etkisi İç Mahal Sıcaklığının Isıl Verime Etkisi İç Mahal Sıcaklığının Geri Kazanılan Isıya Etkisi Üfleme Hava Debisinin Geri Kazanılan Isıya Etkisi Emiş Hava Debisinin Geri Kazanılan Isıya Etkisi İç Mahal Sıcaklığının Zamana Bağlı Değişimi Eşit Şartlarda Dörtgen ve Altıgen Geometrili Eşanjörlü IGK Cihazlarının Verim ve Geri Kazanılan Isı Kıyaslaması SONUÇ VE ÖNERİLER KAYNAKLAR ÖZGEÇMİŞ... 75

11 ix ÇİZELGELERİN LİSTESİ Çizelge Sayfa Çizelge 4.1. Vantila Reco 650 Model dörtgen geometrili eşanjörlü elektrikli ısıtıcısız IGK cihazının teknik verileri Çizelge 4.2. Vantila Reco 650 model altıgen geometrili eşanjörlü elektrikli ısıtıcısız IGK cihazının teknik verileri Çizelge 5.1. Dörtgen geometrili IGK cihazına ait parametrik çalışma tablosu Çizelge 5.2. Altıgen geometrili IGK cihazına ait parametrik çalışma tablosu Çizelge 5.3. Dörtgen ve altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazlarının eş vantilatör debisi, eş aspiratör debisi ve eş çevre ve mahal sıcaklık farkı durumlarındaki verim ve geri kazanılan enerji kıyaslama tablosu... 69

12 x ŞEKİLLERİN LİSTESİ Şekil Sayfa Şekil 3.1. Duyulur ısıtma ve soğutmanın psikometrik diyagramda gösterimi Şekil 3.2. By-pass hatlı IGK cihazı Şekil 4.1. Havadan havaya dörtgen geometrili eşanjörlü ısı geri kazanım cihazı verim tespit düzeneği şematik gösterimi Şekil 4.2. Havadan havaya altıgen geometrili eşanjörlü ısı geri kazanım cihazı verim tespit düzeneği şematik gösterimi Şekil 5.1. Dörtgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 450 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil 5.2. Altıgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 450 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil 5.3. Dörtgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 500 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil 5.4. Altıgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 500 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil 5.5. Dörtgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 550 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil 5.6. Altıgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 550 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil 5.7. Dörtgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 350 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği... 49

13 xi Şekil Sayfa Şekil 5.8. Dörtgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 400 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil 5.9. Altıgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 400 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 450 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 600 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 550 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 550 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında Emiş hava debisi 550 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında Emiş hava debisi 550 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 550 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 500 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 500 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi... 60

14 xii Şekil Sayfa Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 450 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 450 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında üfleme hava debisi 350 m³/h iken emiş hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında üfleme hava debisi 400 m³/h iken emiş hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında üfleme hava debisi 650 m³/h iken emiş hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında üfleme hava debisi 550 m³/h iken emiş hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında iç mahal set sıcaklığı 22 ⁰C iken iç mahal sıcaklığının zamana bağlı değişimi Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında iç mahal set sıcaklığı 22 ⁰C iken iç mahal sıcaklığının zamana bağlı değişimi... 68

15 xiii RESİMLERİN LİSTESİ Resim Sayfa Resim 3.1. Bir tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı temel elemanları Resim 3.2. Eurovent Onaylı Technicum Lucerne Inst Laboratuvarı Resim 3.3. TS EN 308 Laboratuvarı Resim 3.4. Dokuz Eylül Üniversitesinde TS EN 308 standardında ölçüm yapabilen deney düzeneği Resim 3.5. Dörtgen geometrili alüminyum eşanjöre sahip bir plakalı IGK cihazı Resim 3.6. Dörtgen geometrili alüminyum eşanjör içindeki hava akışı Resim 3.7. Plastik eşanjöre sahip bir plakalı IGK cihazı Resim 3.8. Selülozik eşanjöre sahip bir plakalı IGK cihazı Resim 3.9. Altıgen geometrili alüminyum eşanjöre sahip bir plakalı IGK cihazı Resim Altıgen geometrili alüminyum eşanjör içerisindeki taze ve atık hava akış yönleri Resim Tamburun çalışma mantığı Resim Tamburlu ısı geri kazanım cihazı Resim İki bataryalı tip ısı eşanjörü Resim 4.1. Dörtgen geometrili tavan tipi ısı geri kazanım cihazı ve PVC borular Resim 4.2. Dörtgen geometrili tavan tipi ısı geri kazanım cihazı ve PVC borular Resim 4.3. Havadan havaya dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı verim tespit düzeneği Resim 4.4. Havadan havaya dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı verim tespit düzeneği Resim 4.5. Havadan havaya altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı verim tespit düzeneği Resim 4.6. Havadan havaya altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı verim tespit düzeneği Resim 4.7. Sacdan imal edilmiş iç mahal Resim 4.8. Üç kw kanal tipi elektrikli ısıtıcı... 27

16 xiv Resim Sayfa Resim 4.9. Isıl çiftler Resim Laboratuvar içerisinde bulunan sıcaklık ve bağıl nem ölçer Resim Vantila Reco 650 Model dörtgen geometrili plakalı eşanjörlü tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı Resim Vantila Reco altıgen geometrili plakalı eşanjörlü tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı Resim Vortice ve Eneko marka kademeli hız anahtarları Resim X450 mm üfleme menfezi Resim Casper Marka N210 Model Otomasyon Bilgisayarı Özellikler: İşlemci : Intel Atom Z3735F 1,33 Ghz, Ram: 2 Gb, Harddisk: 64 Gb Ssd Ağırlık: 1087 Gr. İşletim Sistemi: Win Resim IGK cihazı aspiratör ve vantilatörünün saatte çektiği elektriği ölçen otomasyon panosu üzerine monte edilen ENTES ES-32LS model 2 adet wattmetre Resim Fark basınç prosestatları Resim Otomasyon bilgisayar ekranı Resim Otomasyon panosu Resim Elektrikli ısıtıcı devrede iken kontaktör konumu Resim Elektrikli ısıtıcı devre dışı iken kontaktör konumu... 37

17 xv SİMGELER VE KISALTMALAR Bu çalışmada kullanılmış bazı simgeler ve kısaltmalar, açıklamaları ile birlikte aşağıda sunulmuştur. Simgeler Açıklamalar A asp Emiş hattı boru kesiti, m² A van Üfleme hattı boru kesiti, m² D Emiş ve Üfleme hattı boru çapı, m P asp P atm P van Q asp Q gerikazanılan Q van Emiş hattı fark basıncı, pascal Açık hava basıncı, kilopascal Üfleme hattı fark basıncı, pascal Emiş hattı hava debisi, m³/h Geri kazanılan ısı, kw Üfleme hattı hava debisi, m³/h T 1dönüş, T 2dönüş İç mahali terk eden hava sıcaklıkları, C T 1egzoz, T 2egzoz IGK cihazını terk eden atık hava sıcaklıkları, C T 1tazehava, T 2tazehava Taze hava IGK cihazına giriş sıcaklıkları, C T 1üflemehava, T 2üflemehava Üfleme havası sıcaklıkları, C T eg İç mahali terk eden hava sıcaklığı, C T hc Taze hava IGK cihazına giriş sıcaklığı, C T hg Üfleme hava sıcaklığı, C V asp V van x ρ hava Emiş hattı hava hızı, m/s Üfleme hattı hava hızı, m/s Nem muhtevası, kg su/kg kuruhava Hava yoğunluğu, kg/m³ Kısaltmalar Açıklamalar IGK PVC Isı Geri Kazanım Polivinil Klorür

18

19 1 1. GİRİŞ Ülkemizde dış ticaret açığının önemli bir bölümünü oluşturan enerji kaynakları ithalatının ve küresel kirliliğin azaltılması yolunda mühendislerimize büyük sorumluluklar düşmektedir. Bu yüzden mekanik sistemler tasarlanırken enerji verimliliği ve çevresel etkiler göz önüne alınması gereken ana unsurlardır. İklimlendirme sistemleri hastaneler, alışveriş merkezleri ve oteller gibi birçok yapıda kullanımı yaygınlaşan, hava kalitesini artıran sistemlerdir. Bu sistemler yüksek elektrik enerjisi tüketimi yanında, mahaldeki enerjiyi aspire ettikleri hava ile dışarı atmaları nedeniyle de, binaların ısı kayıplarının artmasına neden olurlar. İklimlendirmeden kaynaklı bina işletme maliyetinin azaltılması amacıyla; atık havanın enerjisinin önemli bir kısmını, taze havaya aktaran ısı geri kazanım ünitelerinin kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu çalışmada tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazlarının verimini ölçen bir deney düzeneği kurularak, bu cihazların belirli sıcaklık ve hava debilerindeki ısıl verimleri ve elektrik sarfiyatlarının incelenmesi yoluyla performans testleri yapılmıştır. Tez kapsamında dörtgen geometrili alüminyum plakalı tip eşanjöre sahip tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı kurduğumuz deney düzeneğine bağlanarak farklı sıcaklık ve hava debi değerlerinde performans testlerine tabi tutulmuş ve alınan bu değerler sistemi sürekli kontrol eden ve sisteme müdahale etmeyi sağlayan otomasyon sistemi sayesinde sürekli kayıt altına alınmıştır. Dörtgen geometriye sahip tavan tipi ısı geri kazanım cihazıyla yapılan testlerin ardından cihaz sökülmüş ve yerine yine alüminyum malzemeden imal edilmiş altıgen geometrili eşanjöre sahip cihaz deney düzeneğine takılmıştır. Benzer deneyler bu cihaz üzerinde de yapılmıştır. Çalışmanın ana amacı; plakalı eşanjör geometrisinin ısı transferine ve elektrik sarfiyatına olan etkilerini ortaya koymaktır. Bununla birlikte üniversitemize kurulan bu deney düzeneği sayesinde, farklı tipte duyulur ısı transferi yapan tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazlarının performans testleri de yapılabilecektir. Elde edilen deney sonuçları ile; a. Farklı hava sıcaklıkları ile farklı üfleme ve emiş hava debilerinde dörtgen geometrili IGK ünitesine sahip klima santrallerinin, ısıtma ve soğutma serpantini hesabı

20 2 yapılırken ihtiyaç duyulan alüminyum IGK ünitesi termik verim değerinin kaç alınması gerektiği hakkında projelendirme yapacak mühendisler fikir edinebilecektir. b. Hangi iklim türünde dörtgen geometrili alüminyum eşanjöre sahip IGK cihazı, hangi iklim türlerinde altıgen geometrili alüminyum eşanjöre sahip IGK cihazı kullanılması gerektiği bu iki IGK cihazının termik verimi ile elektrik tüketimleri kıyaslanmak suretiyle aydınlığa kavuşacaktır.

21 3 2. LİTERATÜR ARAŞTIRMASI Sadece duyulur ısı transferi yapan IGK cihazları ile duyulur ve gizli ısı transferi yapan entalpi geri kazanım veya bir diğer adı ile enerji geri kazanım cihazlarının verimlerinin incelendiği çalışmalardan bazıları aşağıda sunulmuştur Deneysel ve Teorik Çalışmalar Küçüka (2008) nın çalışmasında; ısı geri kazanım cihazlarının bazı şehirlerdeki yıllık toplam ısıtma ve soğutma kazançları incelenmiştir. Çalışma sayısal bir çalışmadır. Cihaz verimi %50 alınarak hesaplanan değerlerde dörtgen geometrili plakalı tip ısı geri kazanım cihazının 4 ildeki yıllık kazançlarına değinilmiştir. Antalya, Ankara, İstanbul ve İzmir için plakalı IGK cihazının ısı ve soğu getirisi hesaplanmış, elde edilen değerler sonucunda IGK cihazından en fazla fayda gören ilin Ankara olduğu, İstanbul un ise IGK cihazından en az fayda gören il olduğu tespit edilmiştir. İç ve dış ortam sıcaklık farklarının 1,5-2 C olduğu durumlarda IGK cihazı üzerinde bir atlama hattı yapılarak taze havanın bazı hava şartlarında IGK cihazı içerisindeki eşanjöre uğramadan direkt olarak mahalle verildiği bypass hatlı IGK cihazlarının kullanılması önerilmiştir. Küçüka ve Kaya (2014) tarafından yapılan çalışma kapsamında; Dokuz Eylül Üniversitesinde TS EN 308 standardında cihaz verim testlerinin yapılabildiği bir deney düzeneği oluşturulmuş ve bu deney düzeneği ile TS EN 308 standardı gereği egzoz havası giriş sıcaklığı 25±0,5 C, taze hava giriş sıcaklığı ise 5±0,5 C için farklı aspiratör ve vantilatör debilerindeki cihaz ısıl verimleri tespit edilmiştir. 350 m³/h lik dörtgen geometrili plakalı ısı geri kazanım cihazı ile yapılan deneyler sonucunda cihaz aspiratör ve vantilatör hava debilerinin aynı olduğu koşullarda bu iki debi değerinin artmasıyla cihaz ısıl verimlerinin düştüğü tespit edilmiştir. Plakalı IGK cihazı eşanjör verimi aspiratör ve vantilatör debilerinin eşit ve 234,5 m³/h olduğu durumda % 57,7; aspiratör ve vantilatör debilerinin eşit ve 525 m³/h olduğu durumda ise % 47,1 bulunmuştur. Kocabaş (2014) tarafından yapılan çalışmada; reküparatörlü havadan havaya ısı geçişini sağlayacak bir ısı geri kazanım cihazı tasarlanmış ve imal edilmiştir. Bu IGK cihazına alüminyum, polimer(plastik) ve selülozik olmak üzere üç farklı malzemeden imal edilmiş ısı değiştiricileri temin edilmiş; hava hızı, taze hava ve egzoz havası giriş sıcaklıkları

22 4 çalışma parametreleri olarak belirlenmiştir. Yapılan deneyler sonucu taze hava ve egzoz havası çıkış sıcaklıkları elde edilmiş, bu değerler kullanılarak ısıl hesaplamalar yapılmıştır. Analizler için Minitab (Release 16) istatistiksel yazılım programından faydalanılmıştır. Böylelikle sonuçların yorumlanması istatistiksel analizler ile desteklenmiştir. Bu analizlerde termik verim üzerindeki en etkili faktörün hava hızı olduğu ve faktörler arasında belirli bir etkileşim olmadığı sonucuna varılmıştır. Tüm ısı değiştiricilerinde en iyi ısıl performansın; taze hava giriş sıcaklığının birinci düzeyi olan 0 C, hava hızının birinci düzeyi olan 1,2 m/s ve egzoz havası giriş sıcaklığının ikinci düzeyi olan 40 C seçildiğinde elde edildiği tespit edilmiştir. Selülozik ısı değiştiricinin polimer ve alüminyum ısı değiştiricilerine göre tüm parametre değerlerinde çok daha iyi sonuç verdiği belirtilmiştir. Arslan (2010) ın çalışmasında; Isı geri kazanım sistemlerinden biri olan ve yaygın olarak kullanılan dörtgen geometrili plakalı IGK sistemleri incelenmiştir. Kurulan bir deney düzeneği yardımıyla, IGK sistemleri farklı dış hava şartları için test edilmiştir. Bu cihazların her dış ortam şartlarında verimli çalışmadıkları ispatlanmıştır. Ülkemizde, bazı kış günlerinde sıcaklıkların ºC' lere yükseldiği, bazı yaz gecelerinde ºC sıcaklık değerlerine kadar düştüğü illerimizin olduğundan bahsedilmiştir. Özellikle dış sıcaklığın 14 ºC ile 20 ºC sıcaklık aralığında bulunduğu yaz günlerinde ve dış ortam sıcaklığının 21 ºC ve üzerinde olduğu kış günlerinde, IGK ünitesinin kullanılmasının pozitif etki yerine negatif etki yarattığı ortaya konmuştur. Yani bu sıcaklık aralığında IGK cihazının devrede olması durumunda kazançtan çok kayıp söz konusu olacağı kanısına varılmıştır. Bu yüzden, IGK ünitesinin devreden çıkartılıp, taze havanın by-pass edilmesi yani IGK ünitesinden geçirmeden doğrudan ortama gönderilmesinin daha uygun olacağı belirtilmiştir. Verimliliğin arttırılması ve enerji tasarrufunun sağlanması için by-pass devreli IGK ünitelerinin imal edilmesi veya sistem üzerinde by-pass devresi hattının kurulması gerektiği belirtilmiştir. Arslan (2004) ın çalışmasında; 8000x5000x2500mm seçilen bir mahalin ısı geri kazanımlı sistemle havalandırılması için çapraz akımlı ve boru demetli bir ısı değiştiricisine sahip havalandırma cihazının tasarımı, imalatı ve deneysel olarak incelemesi yapılmıştır. Değişik sıcaklık değerleri için yapılan teorik hesaplamalarda etkinliğin (Ɛ) 0,52-0,61 aralığında; deneysel sonuçlarda ise 0,525-0,633 aralığında olduğu, yine teorik hesaplamalarda ısıl verimin (Ƞ t ) 0,368-0,385 aralığında, deneysel sonuçlarda ise 0,36-0,405 aralığında olduğu

23 5 tespit edilmiştir. Teorik hesaplamalar ile deneylerden elde edilen sonuçların birbirine yakın olduğu belirtilmiştir. Adamski (2008) Tarafından Ɛ- NTU metoduyla yapılan sayısal çalışmada spiral ısı geri kazanım eşanjörlerinin, elde ettikleri ısıl kazanç ile 2-3 yıl içerisinde ilk yatırım maliyetlerini karşıladıkları tespit edilmiştir. Zhou, Wu ve Wang (2007) yaptıkları çalışmada Pekin de kış koşullarında elde edilen ısı geri kazanımının yaz koşullarında elde edilen ısı geri kazanımından çok daha fazla olduğunu tespit etmişlerdir. Yazın iç mahal sıcaklığının 24 º C yi geçtiği koşullarda Pekin için enerji geri kazanımının yarar yerine zarar getirdiği, Shangai için ise ısı geri kazanımın fayda sağladığını belirtmişlerdir. Kış koşullarında ise Shangai ın Pekin e kıyasla daha fazla ısı geri kazanımı sağladığını tespit etmişlerdir. Temmuz ve ağustos aylarında iç mahal sıcaklığı set değerini düşürmenin, nisan, mayıs, haziran ve eylül aylarında ise yükseltmenin enerji kazanımına olumlu etki sağladığını tespit etmişlerdir. Shangai ve Pekin in temmuz ve ağustos aylarındaki duyulur ve gizli ısı kazançları kıyaslandığında Pekin deki kazancın Shangai a göre 2 kat daha fazla olduğunu tespit etmişlerdir. Ayrıca soğutma kazancının 1/3 lük kısmının duyulur ısı, geri kalanının ise gizli ısı kazancından elde edildiğini tespit etmişlerdir. Yaichi, Ghohab ve Entchev (2013) yaptıkları çalışmada; Aynı yönlü ve karşıt yönlü eşanjör ile selülozik eşanjörlü ısı ve enerji geri kazanım cihazlarının uygulamadaki özelliklerine uygun olarak bir CFD (Computational Fluid Dynamics) modeli tasarlamışlar ve bu cihazların duyulur ve gizli ısı verimliliklerini ölçmüşlerdir. Hava akış hızı, sıcaklık, basınç, entalpi ve nem oranı gibi parametreleri bu bağlamda incelemişlerdir. Çalışma sayısal bir çalışmadır. Yapılan çalışma sonucunda; Üfleme ve emiş hava hızlarının artımı ile enerji geri kazanım cihaz veriminin azaldığını Selüloz membran kalınlığının artımı ile IGK cihaz veriminin azaldığını Enerji geri kazanım cihazının Kanada iklim koşulları için yazın ki performansının kışa nazaran daha fazla olduğunu Membran içerinde su difüzyonunun 1/ m²/s ye kadar artırılması ile gizli ısı verimliliğinin önemli oranda arttığını

24 6 Hava hızının 1 m/s den fazla olduğu durumlarda mevsime göre aspiratör ve vantilatörün saatte çektiği gücün farklı olacağı, 2,5 m/s gibi yüksek hızlarda yazın ki elektrik sarfiyatının kışa göre %18,6 daha fazla olduğunu Hem kış hem de yaz koşulları için ısı geri kazanım cihazları ve selülozik eşanjörlü enerji geri kazanım cihazlarının duyulur verimliliklerine ve fan güç sarfiyatlarına dış hava sıcaklığı ve bağıl nemin önemli bir etkisi olmadığı, bununla birlikte selülozik eşanjörlü enerji geri kazanım cihazlarının gizli ısı verimliliğinin dış hava koşullarından oldukça etkilendiği tespit edilmiş, ayrıca selülozik eşanjörün verim artışında bağıl nemin sıcaklığa nazaran daha etkili olduğunu tespit etmişlerdir. CFD programının eşanjör tasarımı için gayet uygun olduğunu belirtmişlerdir. Boualem, Mike, Michel ve Marianne (2006) selülozik eşanjörlerin iklimlendirmeye etkilerini incelemiştir. Bu amaçla Kanada nın -Ottawa kentinde birbirinin ikizi olan iki konutun ilkine, hem duyulur hem de gizli ısı transferi yapan selülozik eşanjörlü diğerine ise sadece duyulur ısı transferi yapan dörtgen geometrik eşanjörlü bir taze hava cihazı konulmuştur. Çalışma deneysel bir çalışmadır. Bu iki ev temmuz, ağustos ve eylül aylarında test edilmiştir. Selülozik eşanjörlü taze hava cihazına sahip konutta hem daha iyi bir ortam nem kontrolü sağlandığı hem de iklimlendirme için %20 ye soğutma için ise %12 ye kadar daha az enerji harcandığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak: Selülozik eşanjörlü enerji geri kazanım cihazının sıcak ve nemli günlerde nem kontrolünü geliştirdiğini Selülozik eşanjörün iklimlendirme ve iklimlendirme fan enerji tüketiminin azaltımına katkı sağladığı, daha sıcak ve daha nemli günlerde enerji verimliliğine katkısının arttığının tespit edildiğini ve elde edilen sonuçlara bakılarak sert kış günlerinde de önemli termal verimlilik elde edileceğinin öngörüldüğü belirtilmiştir. Fernández-Seara, Rubén, Uhía, Dopazo ve Ferro (2011) yaptıkları çalışmada polimer malzemeden imal edilmiş altıgen geometrik eşanjörlü IGK cihazının çeşitli sıcaklık ve nem koşullarındaki verimini incelemişlerdir. Çalışma deneysel bir çalışmadır. Dış hava sıcaklığı, iç ortam bağıl nemi ve hava debisi değiştirilerek deneyler yapılmıştır. Deneyler sonucunda;

25 7 Dış ortam sıcaklık artışında, IGK cihaz termik verimi lineere yakın olarak düştüğü, dış ortam sıcaklığının 5-15 C arasında değiştiği koşullarda IGK cihaz veriminin neredeyse sabit kaldığı, dış ortam sıcaklığının 15 C nin üzerine çıktığı koşullarda ise termik verimin çok az azaldığı, Dış ortam havası bağın neminin %40 dan az olduğu durumda ısı transfer hızının ve IGK cihazı termik veriminin neredeyse hiç değişmediği; dış ortam havası bağıl neminin 50 ila 70 arasında olduğu durumda ise ısı transfer hızı ve IGK cihazı termik veriminin çok az arttığı, bununla birlikte her iki durumda da ısı transfer hızı ve cihaz termik verimindeki değişim %10 u geçmediği, Hava debisi artımında ısı transfer hızının hemen hemen lineer olarak arttığı, örnek vermek gerekirse hava debisinin 50 m³/h ten 175 m³/h e çıkarıldığı koşullarda ısı transfer hızının %65 oranında arttığı, bununla birlikte hava debisinin artımı ile IGK cihazı termal verimliliğinin azaldığı, hava debilerinin 50 m³/h ten 175 m³/h e çıkarıldığında termal verimin %94 ten %78 e düştüğü gözlemlenmiştir. Jingchun ve Ming (2010) selölozik eşanjörler üzerine çalışmışlardır. Çalışma sayısal bir çalışmadır. Kanal yüksekliği arttıkça, ilk önce ısı transfer hızının arttığı ve ideal bir kanal boyutuna ulaştıkça ısı transfer hızının maksimum seviyeye çıktığını ve sonrasında azalışa geçtiğini, tasarımda daha büyük bir fan ve daha küçük kanal yüksekliği seçildiğinde enerji transferinin arttığını, Kanal yüksekliği ve fan gücü arttıkça entalpi etkinliğinin azaldığını ayrıca selülozik eşanjör kalınlığı arttıkça hem toplam ısı transferinin hem de entalpi verimliliğinin azaldığını fan gücü sabit olan bir tasarımda ince selülozik eşanjör ve orta büyüklükte kanal yüksekliği seçmenin ideal olduğunu belirtmişlerdir. Jingchun ve Ming (2010) selölozik eşanjörler üzerine yaptıkları başka bir sayısal çalışma sonucunda; soğuk havalarda duyulur verimliliğin dış hava sıcaklık ve neminden çok az etkilendiğini, gizli ısı verimliliğinin ise artan dış hava sıcaklığıyla azaldığını, artan dış hava nemi ile ise arttığını, entalpi verimliliğinin yine gizli ısı verimliliğine paralel olarak değiştiğini sıcak havalarda selülozik eşanjörün duyulur verimliliği dış hava sıcaklığından çok az etkilenirken, artan dış hava nemi ile çok az azaldığı, gizli ısı verimliliğinin artan dış

26 8 hava sıcaklığıyla çok az azaldığını, artan dış hava nemi ile ise gözle görülür şekilde arttığını belirtmişlerdir. Kragh, Rose, Nielsen ve Svendsen (2007) altıgen geometrili alüminyum eşanjörlü IGK cihazının verimini deneysel ve teorik olarak ölçmüşlerdir. Altıgen geometrili alüminyum eşanjörlü IGK cihazlarının %82 ısıl verime haiz olduklarını, ayrıca dış hava sıcaklığının donma noktasına yakın olduğu durumda IGK cihazının defrosta girerek kendini korumaya aldığı durumda bile yüksek termal verimlilikte çalışmaya devam ettiğini gözlemlemişlerdir. Animisov, Jedlikowski ve Pandelidis (2015) Ɛ- NTU metoduyla yaptıkları çalışmada dönüş hava sıcaklığının 0 ºC den büyük olduğu koşullarda bile dönüş hava kanallarında buz tabakası oluşabileceği sonucuna varmışlardır.

27 9 3. ISI GERİ KAZANIMI Isı geri kazanımı birçok alanda enerji verimliliğini artıran önemli bir prosestir. Bir kazanın bacasından çıkan egzoz gazlarının bünyesinde yer alan atık ısının bir kısmının bir ısı değiştirici vasıtasıyla çevreye verilmeden tekrardan ısıtma sistemine geri kazandırılması veya iklimlendirme sistemlerindeki atık havanın enerjisinin bir kısmının taze havaya aktarıldığı sistemler gibi çeşitli uygulama alanlarında işletme maliyetlerini düşürür İklimlendirme Sistemlerinde Kullanılan Isı Geri Kazanım Cihazları İklimlendirme sistemleri alışveriş merkezleri, hastaneler, oteller gibi insan yoğunluğunun oldukça fazla olduğu yapılarda kullanılan, insanların taze hava ihtiyacını karşılamaya yönelik sistemlerdir. İklimlendirme, yapının sadece taze hava ihtiyacını karşılama amaçlı ise havalandırma cihazları ile, yapıda havalandırmanın yanında ısıtma ve soğutmayı da sağlayacaksa klima santralleri vasıtasıyla gerçekleştirilir. Isı geri kazanım cihazları taze hava cihazı adıyla bağımsız birer cihaz olarak kullanılabilecekleri gibi, klima santrallerinde ek bir eleman olarak kullanılmak suretiyle santral ısıl verimlerini artıran cihazlar olarak da kullanılırlar. İklimlendirme sistemlerinde kullanılan ısı geri kazanım cihazları ısıl verimi arttırarak bina ısıtma ve soğutması ile ilgili işletme ve ilk yatırım maliyetlerini azaltırlar. Bununla birlikte klima santrallerine ek olarak kullanıldıklarında oluşturdukları ek direnç nedeniyle toplam santral basınç kaybının artmasına sebebiyet vererek, santralin tüketmiş olduğu elektriğin %10-15 arasında artmasına sebebiyet verirler ve santralin toplam maliyetini artırırlar. Santral içerisinde ısı geri kazanım ünitesinin yer alıp almayacağının belirlenmesinde aspiratör ve vantilatör hava debileri en önemli husustur. Mahalden aspire edilen hava debisinin, mahale üflenen hava debisine oranı azaldıkça IGK ünitesinin termik verimi düşer. Isı geri kazanım cihazlarının işletilmesinde en sık rastlanan problem ise, hava içerisindeki su buharının IGK cihazı içerisinde yoğuşup, sonrasında katı faza geçmesiyle oluşan donmalar ve bundan kaynaklı eşanjörün deformasyona uğramasıdır. Bunu önleme amaçlı taze hava hattı tarafına don termostatı konulması, don olayının gerçekleşmesine yakın üfleme hava debisinin azaltılarak, emiş hava debisinin artırılması veya taze hava tarafına bir elektrikli ısıtıcı konulması veyahut da by-pass damperi kullanılması bu etkiden kurtulma amaçlı başvurulan yöntemlerdir.

28 Tavan Tipi Isı Geri Kazanımlı Havalandırma Cihazı Temel Elemanları Resim 3.1 de bir tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı görülmektedir. Resim 3.1 de temel elemanları görülen IGK cihazının elektrikli ısıtıcılı olan farklı modelleri de üretilmektedir. Resim 3.1. Bir tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı temel elemanları 3.3. TS EN 308:1997 Standardı: Isı Eşanjörleri- Havadan Havaya Ve Atık Gazlardan Isı Kazanımı Cihazlarının Performansının Tayini İçin Deney Metotları TS EN 308:1997 standardı, EN 308:1997 standardı esas alınarak hazırlanmış bir standarttır. Bu standart, havadan havaya ısı kazanımı veya ısıtma cihazlarındaki atık gazlardan ısı kazanımı konularındaki cihazların laboratuvar deney metotlarını kapsar. Bu standart deneylerin gerçekleştirilmesi için gerekli olan kuralları işlemleri ve imalatçı tarafından verilen performans verilerini doğrulama deneyleri için gerekli giriş kriterlerini belirtir. Bu standart aşağıdaki ısı eşanjörü kategorilerine uygulanır. Kategori I: Reküparatörler Kategori II: Ara bir ısı transfer akışkanı ile Kategori 2 a- Faz değişimsiz Kategori 2b- Faz değişimli (Isı borusu) Kategori III: Rejeneratörler (kütle birikimli) Kategori III a- Higroskopik olmayan Kategori IIIb- Higroskopik

29 11 Standarda göre bu 3 kategorideki cihazların bir kısmı yalnızca duyulur ısı transferi yapabilmekte, bir kısmı ise duyulur ısı transferinin yanında gizli ısı transferi de yapabilmektedir. Ashrae Handbook ta ve literatürde de bahsedildiği üzere paralel ve karşıt akışlı eşanjörler yalnızca duyulur ısı transferi yapan (selülozik eşanjörler hariç) ısı değiştiricileridir. Duyulur ısıtma ve soğutmanın psikometrik diyagramda gösterimi Şekil 3.1 de görüldüğü gibidir. Diyagramdan anlaşılacağı üzere kırmızı renkli ok yönünde gerçekleşen duyulur ısıtma ve mavi renkli ok yönünde gerçekleşen duyulur soğutma esnasında özgül nem değişmemektedir. Bu nedenle tez kapsamında yer alan altıgen ( hem paralel hem karşıt akış yapan ) ve dörtgen ( sadece karşıt akış yapan ) geometrili IGK cihazları için sadece TS EN 308 standardında yer alan sıcaklık oran testleri yapılacaktır. Bu cihazlarda gizli ısı transferi olmadığından TS EN 308 standardında yer alan ve Eş. 3.2 de gösterilen nem oranı hesabı yapılmayacaktır. Her iki cihaz da TS EN 308 standardında yer alan Kategori I: Reküparatörler sınıfına girmekte olup, her iki cihazda da taze hava ile atık hava arasındaki ısı transferi iletim yoluyla olmaktadır. Aynı debiye sahip altıgen geometrili bir IGK cihazı yaklaşık olarak dörtgen geometrili bir IGK cihazından %60 oranında daha büyük ısı transfer yüzey alanına sahiptir. Şekil 3.1. Duyulur ısıtma ve soğutmanın psikometrik diyagramda gösterimi TS EN 308 e göre cihaz test aşamasında egzoz havası sıcaklığı 25±0,5 C sıcaklıkta olmalı ve yaş termometre sıcaklığı 14±0,5 C nin altında olmalıdır. Taze hava sıcaklığı ise 5±0,5 C olmalıdır. Bu standartta debiden bağımsız verim değeri Eş. 3.1 de görüldüğü şekilde hesaplanır. Bu standartta tanımlanan sıcaklık oranı; sıcak olan

30 12 akışkandan soğuk olan akışkana olan ısı transferi sonucu gerçekleşen ısı transferinin, gerçekleşebilecek maksimum ısı transferine oranı olarak tanımlanır. Bu nedenle standartta yer alan sıcaklık oranına tez kapsamında TS EN 308 verimi denilmiştir. Nem oranı Eş. 3.2 deki gibi tanımlanmakta olup, buradaki x hava içerisindeki nem muhtevasını göstermektedir. Thc Thg TS EN 308Verimi x100 T T Nem Oranı x x hc eg x x eg hg hg hg x 100 (3.1) (3.2) Ülkemizin ithal ettiği çoğu IGK cihazının performans ve kalite denetimleri ASHRAE rüzgar tünelinde, Resim 3.2 de görülen Eurovent in onayladığı Technicum Lucerne Inst tarafından yapılmaktadır. Eurovent laboratuvarındaki testler EN 308 standardına göre yapılmaktadır. Resim 3.2. Eurovent Onaylı Technicum Lucerne Inst Laboratuvarı IGK cihazlarının Eurovent tekine benzer kalite ve performans testleri ise Türkiye de Resim 3.3 te görülen TS EN 308 Laboratuvarında yapılmaktadır.

31 13 Resim 3.3. TS EN 308 Laboratuvarı Türkiye de TS EN 308 standartlarına uygun ölçümler yapabilecek bir başka laboratuvar Resim 3.4 te görülen Dokuz Eylül Üniversitesinde bulunmaktadır. Resim 3.4. Dokuz Eylül Üniversitesinde TS EN 308 standardında ölçüm yapabilen deney düzeneği

32 İklimlendirme Sistemlerinde Isı Geri Kazanımı Sağlayan Eşanjör Türleri Günümüzde IGK cihazları üç sınıfta yer alır. Bunlar plakalı, tamburlu ve iki bataryalı tiptir. İklim ve proje şartlarına göre bu cihazlar by-pass damperli veya elektrikli ısıtıcılı olarak da üretilirler Plakalı tip IGK eşanjörleri Plakalı tip IGK eşanjörleri alüminyum malzemeden imal edilmiş dörtgen geometrili plakalı eşanjör, alüminyum malzemeden imal edilmiş altıgen geometrili plakalı eşanjör, selülozik malzemeden imal edilmiş eşanjör ve plastik eşanjör olmak üzere 4 çeşittir. Dörtgen geometrili alüminyum eşanjörlü IGK cihazı Resim 3.5 te alüminyum malzemeden dörtgen geometride imal edilmiş eşanjöre sahip bir tavan tipi ısı geri kazanım cihazı görülmektedir. Resim 3.6 da eşanjör içerisindeki taze ve atık havanın akış yönlerinin gösterildiği bu cihazların ısıl verimi %40-70 civarıdır. Yaklaşık 200 Pa civarı basınç kaybına sahip cihazlar yüksek hava debilerinde çalışmaya elverişlidir. Cihaz içerisindeki ısı transferi plakalar arasındaki iletim yolu ile gerçekleşmektedir. Resim 3.5. Dörtgen geometrili alüminyum eşanjöre sahip bir plakalı IGK cihazı

33 15 Resim 3.6. Dörtgen geometrili alüminyum eşanjör içindeki hava akışı Plastik eşanjörlü IGK cihazı Resim 3.7 de görülen plastik eşanjörlü IGK cihazları ile %95 e kadar termik verim elde edilebilir, 150 Pa civarı basınç kaybına sahip cihazlar m 3 /h gibi düşük hava debilerinde kullanılır. Resim 3.7. Plastik eşanjöre sahip bir plakalı IGK cihazı Selülozik eşanjörlü IGK cihazı Resim 3.8 de görülen selülozik eşanjörlü IGK cihazlarında taze hava ile atık hava arasında gerçekleşen duyulur ve gizli ısı transferi sayesinde %80 e kadar ısıl verim elde edilebilir, 150 Pa civarı basınç kaybına sahip cihazlar m³/h hava debilerinde kullanılır.

34 16 Resim 3.8. Selülozik eşanjöre sahip bir plakalı IGK cihazı Altıgen geometrili alüminyum eşanjörlü IGK cihazı Resim 3.9 da alüminyum malzemeden altıgen geometride imal edilmiş eşanjöre sahip bir tavan tipi ısı geri kazanım cihazı görülmektedir. Bu cihazlar ile % 95 e kadar ısıl verim elde edilebilir Pa civarı basınç kaybına sahip cihazlar m³/h kapasitelerde üretilirler. Resim 3.10 da eşanjör kısmındaki taze ve atık havanın akış yönlerinin gösterilen cihaz içerisinde ısı transferi plakalar arasındaki iletim yolu ile gerçekleşmektedir. Resim 3.9. Altıgen geometrili alüminyum eşanjöre sahip bir plakalı IGK cihazı Resim Altıgen geometrili alüminyum eşanjör içerisindeki taze ve atık hava akış yönleri

35 Tamburlu tip IGK cihazı Resim 3.11 de klima santrallerinin ısı geri kazanım ünitelerinde kullanılan eşanjörlerden biri olan tamburlu eşanjörün çalışma mantığı ve Resim 3.12 de ise tamburlu bir ısı geri kazanım cihazı görülmektedir. Tambur bir elektrik motoru yardımı ile döndürülmektedir. Tamburun yüksek ısıl verimine rağmen, en büyük dezavantajı taze hava ile atık havanın karışma riskinin oldukça yüksek olmasıdır (genellikle %2-6 civarı bir karışma gerçekleşir). Bu nedenle özellikle hijyenikliğin büyük önem arz ettiği hastane gibi yapılarda tercih edilmezler. Sadece duyulur ısı transferi yapan türüne ısı tekerleği, duyulur ısı yanında higroskopik (slikajel gibi nemi emen) madde ile kullanılanlarda gizli ısı transferi de yapması sayesinde %70-80 arası ısıl verimlere ulaşılabilen türlerine ise entalpi veya toplam ısı tekerleği adı verilir. Basınç kaybı 200 Pa civarıdır. Rusya gibi soğuk iklimi olan ülkelerde donmaya karşı etkililiğinden ötürü en sık kullanılan ısı (enerji) geri kazanım eşanjörü türüdür. Resim Tamburun çalışma mantığı

36 18 Resim Tamburlu ısı geri kazanım cihazı İki bataryalı tip IGK cihazı Resim 3.13 te klima santrallerinin ısı geri kazanım ünitelerinde ve IGK cihazlarında kullanılan eşanjörlerden biri olan iki bataryalı tip ısı eşanjörü görülmektedir. Sudan havaya ısı geri kazanım sistemlerinde, egzos tarafında ve taze hava tarafında olmak üzere 2 adet batarya bulunmaktadır. Bu iki batarya su sirkülasyon pompası vasıtasıyla birbiri arasında kapalı devre olarak çalışmaktadır. Soğuk havalarda devre içerisindeki suyun donmasını önleme amaçlı yaklaşık %25 oranında kapalı sistemde etilen glikol bulundurulur. %30-55 arası ısıl verime sahip bu eşanjörlerin basınç kaybı 200 Pa civarıdır. Bu eşanjöre sahip sistemler hava ile suyun doğrudan teması olmaması nedeni ile temiz oda, ameliyathane ve yoğun bakım iklimlendirmeleri ile emiş kanalının üfleme kanalına uzak olduğu yerlerde sıklıkla tercih edilir.

37 19 Resim İki bataryalı tip ısı eşanjörü By-pass hatlı IGK cihazı Şekil 3.2 de şematik çizimi görülen, otomasyon sistemi ile uyumlu çalışan by-pass damperi sayesinde; a. İç ve dış hava sıcaklık farkının az olduğu durumda eşanjör devre dışı bırakılarak, IGK cihazı toplam basınç kaybı düşürülür bu sayede tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazının elektrik sarfiyatı azaltılabilir. b. Dış hava sıcaklığının -5 º C ve daha altında olduğu durumda soğuk taze havanın IGK eşanjörünün içerisine girerek, hava içerisindeki nemin yoğuşması ve sonrasında donarak eşanjöre zarar vermesinin önüne geçilebilir. Şekil 3.2. By-pass hatlı IGK cihazı

38 20

39 4. HAVADAN HAVAYA ISI GERİ KAZANIM CİHAZI VERİM TEST DENEY DÜZENEĞİ, ÖLÇÜM TEKNİKLERİ VE VERİ ANALİZİ 21 Tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazlarının verimleri cihaz kataloglarında verilirken, genellikle cihazın belirli iç ve dış hava sıcaklığındaki verimi verilir. Bu cihazların gerçekteki verimini bulmak için farklı iç ve dış hava sıcaklık durumları ile farklı aspiratör ve vantilatör hava debilerindeki verimleri de hesaplanmalıdır. Bu bölümde bu çalışmaların gerçekleştirildiği deney düzeneği ve deney düzenek kurulumu ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Tavan tipi duyulur ısı transferi yapan ısı geri kazanımlı havalandırma cihazlarının verimini deneysel olarak ölçebilmek amacıyla, Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Enerji Anabilim Dalında başlatılan çalışmalar kapsamında bir deney düzeneği kurulmuştur Deney Düzeneği Kurulumu Deney düzeneği kurulumunun ilk aşamasında ısı geri kazanım cihazı demirden imal edilmiş masa üzerine konulmuştur. Ardından Ø200 mm çapında PVC borular contalar vasıtasıyla cihaza bağlanmaya başlanmıştır. Resim 4.1 ve Resim 4.2 de görülen yaklaşık 90 cm lik boşluğa, özel olarak sanayide imal ettirmiş olduğumuz sacdan 890x350x250mm ebatlarda iç mahallimizi teşkil eden kısım monte edilmiştir. Resim 4.2 de görülen IGK cihazının üfleme çıkışındaki PVC boruya ise 450x450 mm ebatlarında üfleme menfezi monte edilmiştir. Sacdan imal edilmiş iç mahallimizin üst kısmı bir adet 3 kw lık kanal tipi elektrikli ısıtıcı konulacak şekilde kesilmiş, ardından bu elektrikli ısıtıcı conta ve şeffaf silikon vasıtasıyla iç mahallimize monte edilmiştir. IGK cihazı, iç mahallimiz ve üfleme menfezi Ø200 mm lik PVC boru ile birbirlerine monte edilirken, tüm sistemin terazide olmasını sağlayacak sayıda zemin kotuna göre farklı uzunlukta sac ayaklarla düzenek zemine sabitlenmiştir.

40 22 Resim 4.1. Dörtgen geometrili tavan tipi ısı geri kazanım cihazı ve PVC borular Resim 4.2. Dörtgen geometrili tavan tipi ısı geri kazanım cihazı ve PVC borular (ters açı) 4.2. Deney Düzeneği ve Özellikleri Resim 4.3 ve Resim 4.4 de Gazi Üniversitesinde kurulmuş olan dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı içeren deney düzeneğimizin resmi, Resim 4.5 ve Resim 4.6 da ise altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı içeren deney düzeneğimizin resmi görülmektedir. Şekil 4.1 ve Şekil 4.2 de ise her iki IGK cihazına ait deney düzeneğinin Autocad programında çizilmiş şematik çizimi mevcuttur. Hava akış yönlerinin de yer aldığı Şekil

41 ve Şekil 4.2 de kırmızı renk ile gösterilen hat iç mahalimizi terk eden atık havayı, mor renk ile gösterilen hat IGK cihazından çıkıp tekrardan iç mahale gönderilen havayı, yeşil renk ile gösterilen hat IGK cihazına giren taze havayı, mavi renk ile gösterilen hat ise üfleme menfezine giden taze havayı göstermektedir. Deney düzeneğimizde iç mahalimizden çıkan atık hava, sistem dışına atılmayarak(normalde cihazlar bu mantıkla çalışır), tekrardan iç mahalimize geri gönderildiğinden deney düzeneğimiz uygulamadaki resirküle havalı iklimlendirme sistemlerine örnek olarak da gösterilebilir. Resim 4.3. Havadan havaya dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı verim tespit düzeneği (Gazi Üniversitesi, iç mahal tarafı) Resim 4.4. Havadan havaya dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı verim tespit düzeneği (Gazi Üniversitesi, cihaz tarafı)

42 24 Resim 4.5. Havadan havaya altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı verim tespit düzeneği (Gazi Üniversitesi, iç mahal tarafı) Resim 4.6. Havadan havaya altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı verim tespit düzeneği (Gazi Üniversitesi, cihaz tarafı)

43 25 Şekil 4.1. Havadan havaya dörtgen geometrili eşanjörlü ısı geri kazanım cihazı verim tespit düzeneği şematik gösterimi Şekil 4.2. Havadan havaya altıgen geometrili eşanjörlü ısı geri kazanım cihazı verim tespit düzeneği şematik gösterimi Deney düzeneğimizin mekanik kısmı; Tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı, 450x450 mm ebatlarında üfleme menfezi, 890x350x250 mm ebatlarında sacdan imal edilmiş iç mahallimiz de olmak üzere 3 ana parça ile bunları birbirine contalı bağlantı ile bağlayan Ø200mm çapında PVC borudan oluşmaktadır. Deney düzeneğimizde Resim 4.7 de görülen iç mahal olarak adlandırılan 890x350x250mm lik sac levhanın hacminin 0,0778 m³ olması deneyde denge sıcaklığına çok çabuk ulaşıp, hızlı bir şekilde deney sonuçları elde edilmesine zemin hazırlamıştır. Tüm bunların yanında ısıtılan hacmin küçük oluşu deneyler boyunca harcanan enerji maliyetlerini de asgariye indirmiştir. İç mahallimizden çıkıp IGK cihazına giren atık hava, IGK cihazından laboratuvar içerisine atılmayarak

44 26 tekrardan Ø200 mm lik boru ile iç mahallimize aktarılmıştır. Bu sayede iç mahalin ısı kayıpları azaltılmış ve iç mahallimizde yer alan Resim 4.8 de görülen 3kw lık tek bir kanal tipi elektrikli ısıtıcı sayesinde sistem ısıl dengede kalabilmiştir. Deneylerde akışkan olarak laboratuvar mahali havası kullanılmıştır. Sıcaklık ölçümleri için PT1000 tipi direnç termometreleri kullanılmıştır. Direnç termometreleri mutlak sıcaklığı doğrudan ölçen ve hiçbir referans sıcaklık gerektirmeyen termometrelerdir. Termik verim hesabında yer alan sıcaklıklar Resim 4.9 da görülen PT1000 tipi direnç termometreleri yardımıyla ölçülmüştür. Özellikle IGK cihazına giren taze havanın sıcaklığını ölçen ısıl çiftlerle, Resim 4.10 da görülen laboratuvar içerisine konulmuş olan sıcaklık ve bağıl nem ölçerin gösterdiği değerler deneyler boyunca sürekli kontrol edilmiş ve aynı sıcaklık değerlerini gösterdiklerine tanık olunmuştur. Deneylerde Şekil 4.1 de de görüleceği üzere IGK cihazının yeşil renkli görülen taze hava kısmındaki boru üzerine 2 adet, mor renk ile gösterilen IGK cihazından çıkıp tekrardan iç mahalle giden boru üzerine 2 adet, kırmızı renk ile gösterilen iç mahallimizi terk edip IGK cihazına giren boru üzerinde 2 adet, mavi renk ile gösterilen üfleme hattı üzerine 2 adet olmak üzere toplam 8 adet PT1000 tipi direnç termometresi kullanılmıştır. Isıl verim hesabında kullanılan sıcaklık değerleri Eş. 4.1, Eş. 4.2 ve Eş. 4.3 te görüldüğü gibi hesaplanmıştır. Resim 4.7. Sacdan imal edilmiş iç mahal T T T hc eg hg T T T T 2 1tazehava 2tazehava T 1dönüş 2dönüş 2 T 1üflemehava 2üflemehava 2 (4.1) (4.2) (4.3)

45 27 Resim 4.8. Üç kw kanal tipi elektrikli ısıtıcı Resim 4.9. Isıl çiftler

46 28 Resim Laboratuvar içerisinde bulunan sıcaklık ve bağıl nem ölçer Deneysel çalışmalarda farklı aspiratör ve vantilatör hava debilerinde çalışılmıştır. Çizelge 4.1 de teknik özellikleri Resim 4.11 de ise fotoğrafı görülen dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı ile Çizelge 4.2 de teknik özellikleri Resim 4.12 de ise fotoğrafı görülen altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı teslim alındığında, cihazlarıın hem aspiratörü hem de vantilatörünü kontrol eden Eneko marka tek bir hız anahtarına sahiplerdi. Çalışmadaki deney sonuçlarını arttırmak amacıyla Vortice marka kademeli ikinci bir hız anahtarı cihazların vantilatörünü kontrol etmesi amacıyla sisteme dahil edilmiş ve bu amaçla her iki IGK cihazının da elektrik bağlantısı revize edilmiştir. Cihazların orijinaliyle birlikte gelen Eneko marka kademeli hız anahtarı ise cihazların sadece aspiratör hava hızına müdahale edecek şekilde elektrik bağlantıları yeniden düzenlenmiştir. Her iki hız anahtarı da otomasyon panosu üzerine Resim 4.13 de görüldüğü gibi monte edilmiştir. Çizelge 4.1 de Vantila Reco 650 model dörtgen geometrili eşanjörlü elektrikli ısıtıcısız IGK cihazının teknik verileri görülmektedir. Çizelge 4.1. Vantila Reco 650 Model dörtgen geometrili eşanjörlü elektrikli ısıtıcısız IGK cihazının teknik verileri Debi Kapasitesi Eşanjör Filtre Tipi Kanal Bağlantı Çapı Boyutlar Fan Motor Gücü 650 m³/h Alüminyum Malzemeden İmal Dörtgen Geometrili Tip G3 Filtre Ø200 mm 930x675x335 mm 210 W

47 29 Resim Vantila Reco 650 Model dörtgen geometrili plakalı eşanjörlü tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı Resim Vantila Reco altıgen geometrili plakalı eşanjörlü tavan tipi ısı geri kazanımlı havalandırma cihazı Çizelge 4.2 de Vantila Reco model altıgen geometrili eşanjörlü elektrikli ısıtıcısız IGK cihazının teknik verileri görülmektedir. Çizelge 4.2. Vantila Reco 650 model altıgen geometrili eşanjörlü elektrikli ısıtıcısız IGK cihazının teknik verileri Debi Kapasitesi Eşanjör Filtre Tipi Kanal Bağlantı Çapı Boyutlar Fan Motor Gücü 650 m³/h Alüminyum Malzemeden İmal Altıgen Geometrili Tip G4 Filtre Ø200 mm 1232x660x357 mm 270 W

48 30 Resim Vortice ve Eneko marka kademeli hız anahtarları Resim 4.14 de üfleme menfezimiz görülmektedir. Deney düzeneğimiz yere yakın olduğundan üfleme menfez ağzı yukarı doğru bakacak şekilde monte edilmiştir. Bu sayede hava akışına karşı ekstra bir direnç oluşumunun önüne geçilmiştir. Üfleme menfezi kanatçıkları ise üfleme hava akışının IGK cihazının etki alanından daha da uzak olması amacıyla IGK cihazının bulunduğu yönün aksi yönde olacak şekilde konumlandırılmıştır.

49 31 Resim X450 mm üfleme menfezi 4.3. Otomasyon Sistemi Tasarımı Otomasyon sistemi 8 adet PT 1000 tipi ısıl çift, 2 adet fark basınç prosestatı, 2 adet wattmetre, 1 Adet otomasyon bilgisayarı ile RS485 protokollü otomasyon panosu ve tüm bu cihazları otomasyon panosuna aktaran otomasyon kabloları, otomasyon panosunun enerjisini aldığı 380V elektrik kablosu ve elektrikli ısıtıcıdan otomasyon panosuna çekili 3x2.5 lik elektrik kablosu ile Resim 4.15 de görülen bir adet içinde Niagara Frameworks ve Sedona Framework otomasyon programlarının yer aldığı otomasyon bilgisayarından oluşmaktadır. Resim 4.16 da görülen ENTES ES-32LS model aspiratörün ve vantilatörün çektiği enerjiyi ölçen wattmetreler 0,02-32 A akım aralığında, 5A nominal akımda çalışmaktadır. (Modbus olarak çalışan wattmetreler ölçtüğü akım, voltaj ve watt değerini anlık olarak otomasyon sistemine aktarmakta ve aktarılan bu değerler Resim 4.18 deki otomasyon bilgisayar ekranından takip edilebilmektedir.). Wattmetrelerin biri aspiratör, diğeri vantilatör güç kablosu üzerine Resim 4.16 da görüldüğü gibi bağlanarak aspiratör ve vantilatörün farklı hava debilerindeki güç sarfiyatları gözlemlenmiştir.

50 32 Resim Casper Marka N210 Model Otomasyon Bilgisayarı Özellikler: İşlemci : Intel Atom Z3735F 1,33 Ghz, Ram: 2 Gb, Harddisk: 64 Gb Ssd Ağırlık: 1087 Gr. İşletim Sistemi: Win 8.1. Resim IGK cihazı aspiratör ve vantilatörünün saatte çektiği elektriği ölçen otomasyon panosu üzerine monte edilen ENTES ES-32LS model 2 adet wattmetre Resim 4.9 da görülen emiş ve üfleme hattında Ontrol DE-K1-PT1000 tip platin malzemeden imal edilmiş olan ısıl çiftler -40 C ila 70 C arasında çalışma aralığına sahiptirler. Cihazın her bir giriş çıkışına ikişer adet ısıl çift konularak ölçüm hatalarına karşı ölçülen bu değerler karşılaştırılmıştır.

51 33 Resim 4.17 de görülen emiş ve üfleme hattında kullanılan birer adet Ontrol Climair 500 model Fark basınç prosestatı sayesinde fark basınçlar ölçülmüştür. Aynı resimde görülen kırmızı ve mavi renkli hortumların bir ucu prosestatlara diğer uçları ise boruya bağlanmıştır. 1 adet üfleme hattı 1 adet de emiş hattı üzerinde olmak üzere toplam 2 adet fark basınç prosestatımız deney düzeneğimiz üzerinde mevcuttur. Resim Fark basınç prosestatları Resim Otomasyon bilgisayar ekranı Fark basınç değerleri, sıcaklık değerleri ve modbus olarak elektrik gücü direkt olarak otomasyon bilgisayar ekranına resim 4.18 de görüldüğü gibi aktarılmıştır. Termik (Isıl) Verim Eş. 4.4 ün,, emiş hattı kesiti Eş. 4.5 in, üfleme hattı kesiti Eş. 4.6 nın, emiş hattı hava hızı Bernoulli denkleminin sadeleşmesi ile elde edilen Eş. 4.8 in, üfleme hatta hava hızı yine aynı denklemin sadeleşmesi ile elde edilen Eş. 4.9 un, emiş hattı hava debisi Eş un üfleme hattı hava debisi Eş 4.11 in, geri kazanılan ısı ise Eş 4.12 nin, Sedona

52 34 Frameworks programına tanıtılmasıyla elde edildi. Eş. 4.8 ve Eş. 4.9 daki ρ (hava yoğunluğu) değerleri Eş. 4.7 den elde edilmiştir. Niagara Ax programı ile de tüm bu veriler anlık olarak otomasyon bilgisayar ekranına aktarılmıştır. Burada dikkat edilmesi gereken diğer tüm eşitliklerdeki sıcaklıklar ºC iken Eş. 4.7 deki sıcaklık değerinin ºK oluşudur. Termik Verim T T hc eg T T hg hg x100 (4.4) (4.4) A asp D A van D (4.5) (4.6) (4.5) (4.6) P T hava. (4.7) V asp 2 P hava asp (4.7) (4.8) V van 2 P hava van (4.9) (4.8) Emiş Hava Debisi = Q asp (m³/h)=v asp A asp 3600 (4.10) (4.9) Üfleme Hava Debisi = Q van (m³/h)=v van A van 3600 (4.10) (4.11) Q GERIKAZANI LAN m x x c p T (4.12) x T hg hc Otomasyon sistemleri ve otomasyon sistemlerinde sıkça kullanılan tanımlar Otomasyon bir işin insan ile makine arasında paylaşılmasıdır. Toplam işin paylaşım yüzdesi otomasyonun düzeyini belirler. İnsan gücünün yoğun olduğu otomasyon sistemleri yarı otomasyon, makinenin yoğun olduğu sistemler de tam otomasyon olarak adlandırılırlar. Sanayi devriminin başlangıcının aksine yakın geçmişimizde üretmek tek başına yeterli olmaktan uzaklaştı. Tüm dünyanın açık bir pazar haline geldiği rekabetçi

53 35 koşullarda üretimi, hızlı, standart, güvenli ve nihayet verimli kılmak, bir zorunluluk haline geldi. Endüstride bu zorunluluğun karşılığı şüphesiz ki otomasyondur. Örneğin bir fabrikada kullanılan otomasyon sistemini göz önüne alacak olursak, burada her şeyin esnek ve kontrol edilebilir olması yöneticinin işine gelmektedir. Çünkü yönetici eğer varsa arızanın yeri, üretilen ürün miktarı gibi fabrikayı ilgilendiren birçok bilgiye otomasyon sayesinde erişebilmektedir. Bu faydalar da işletmeye zaman, kalite, hız ve kâr olarak geri dönmektedir. Bu sistemlerin en büyük dezavantajı ilk kurulumunun maliyetli oluşudur. Bu maliyet de uzun vadede çoğu otomasyon sistemlerinde kendini amorti etmektedir. Aşağıda otomasyon sisteminde sıklıkla kullanılan bazı tanımlar mevcuttur: Modbus 1979 yılında Modicon tarafından PLC'ler ile kullanılmak için geliştirilen bir seri haberleşme protokolüdür. Kolay ve hızlı, bütün üreticilere açık ve herkes tarafından telif ücreti gerektirmeden kullanılabilir bir protokol olması, günümüzde elektronik cihazlarda en yaygın kullanılan haberleşme protokolü olmasındaki en büyük etkenlerdir. Modbus'un bugün fiilen bir standart hâline gelmesinin sebepleri şöyle sıralanabilir: Endüstri uygulamaları düşünülerek geliştirilmiştir Açık olarak yayınlanmış olup herhangi bir ücrete tâbî değildir Yerleştirilmesi ve bakımı kolaydır Üreticiler konusunda pek fazla sınırlama koymadan ham bit ve kelimeleri yollar Modbus, takriben 247 cihaz arasında haberleşmeyi sağlayabilmektedir. Çalışma mantığı bir ana cihaz ve ana cihaza bağlı bir veya daha fazla cihaz arasında aynı ağ üzerinde yapılan veri alışverişi üzerine kurulmuştur. Çoğu zaman denetleyici bir bilgisayarla uzak uçbirimleri birbirine bağlamak için kullanılır. Veri aktarımı birler ve ve sıfırlar halinde, yani bitlerle sağlanır. Birçok versiyonu olmasına karşın, en çok kullanılan versiyonu Modbus RTU ve Modbus TCP/IP dir.

54 36 RS485 protokolü RS485 bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazlarda kullanılan seri haberleşme metodudur. Uzun kablolamaları destekleyen hızlı haberleşme standardıdır. Birden fazla cihazın birbirleriyle haberleşmesi gereken veri işleme ve kontrol uygulamalarında yoğun bir şekilde kullanılır Otomasyon panosu içeriği Resim 4.19 da görünen otomasyon panosu, Sedona Framework tabanlı, 16 universal giriş, analog çıkış, dijital giriş veya puls girişi olarak kullanılabilir 16 esnek nokta, 1 adet RJ45 ethernet bağlantısı, 1 adet de RS485 bağlantıya sahiptir. Tüm giriş ve çıkışların durumlarını gösteren LED göstergeler mevcuttur. Pano içersinde bunların haricinde sigortalar ve elektrikli ısıtıcıyı devreye alıp, devreden çıkartan bir adet kontaktör mevcuttur. Resim 4.20 de elektrikli ısıtıcı devrede ikenki ve Resim 4.21 de elektrikli ısıtıcı devre dışı ikenki kontaktör durumu görülmektedir. Resim Otomasyon panosu

55 37 Resim Elektrikli ısıtıcı devrede iken kontaktör konumu Resim Elektrikli ısıtıcı devre dışı iken kontaktör konumu Otomasyon programları Sedona Framework Kontrol cihazlarının programlanması, devreye alınması, entegrasyonu için endüstri standardı, açık kaynaklı, gelişmiş bir temel sağlamaktadır. Sedona java programı tarzında, içeriğini kullanıcının ayarlayabildiği esnek bir arayüzdür. Bu program yeni işletim sistemleri ve işlemcilerle uyumlu çalışmaktadır. Sadece 100 kb hafızaya sahip cihazlarda da çalışabilmektedir. İnternet üzerinden sisteme müdahalelere de izin veren bir arayüze sahiptir. Sedona Framework sertifikalı birçok cihazla uyumlu çalışmaktadır.

56 38 Niagara AX Java tabanlı bir otomasyon programıdır. Bu program üretici veya protokole gerek duymaksızın neredeyse tüm cihazlarla uyumlu çalışır. Çok çeşitli grafiklendirme ayarına sahiptir. Veri günlüğü oluşturma, zaman planlaması ve ikaz verme özelliklerine sahiptir. Proje uygulama masraflarını azaltıcı olan program 70 ten fazla ülkede kullanılmaktadır.

57 39 5. DENEYSEL SONUÇLAR Deneylerimiz boyunca otomasyon programı her 5 saniyede bir sabit aspiratör ve vantilatör debisinde, belirli çevre sıcaklığı için TS EN 308 verimi, üfleme sıcaklığı ve oda sıcaklığındaki değişimleri anlık olarak otomasyon bilgisayarına aktarmıştır. Bununla birlikte bize bu değişimlerin grafiksel dökümünü istenildiğinde anlık olarak sunabilmektedir. Microsoft Excelde bu parametreleri kayıt altına almadan 15 dakika sistemin ısıl dengeye ulaşması için beklenilmiştir. İç mahal sıcaklık değerleri incelendiğinde iç mahal içinde çok hassas sıcaklık kontrolü sağlandığı anlaşılmaktadır. Örneğin iç mahal set sıcaklık değeri 18 C ye ayarlandığında 15 dakikadaki ortalama iç mahal sıcaklığının 17,968 ve 18,011 gibi hassas değerlere ulaştığı gözlemlenmiştir. Bunun başlıca 3 sebebinden ilki iç mahalimizin yaklaşık 0,0778 m³ gibi çok küçük hacimde seçilmesi, ikincisi ise sistemin resirküle hava ile iklimlendirilmesi sebebiyle iç mahal sıcaklık kayıpların asgariye indirilmesi ile iç mahal içerisinde uniform sıcaklık oluşumu, üçüncü sebebi ise otomasyon sisteminin iç mahalimiz içerisinde yer alan elektrikli ısıtıcıyı çok hassas açıp kapatarak sıcaklık kontrolü sağlamasıdır. Aşağıda görülen Çizelge 5.1 de dörtgen geometrili IGK cihazı ile yapılan tüm çalışmaların derlendiği parametrik çalışma tablosu görülmektedir. Çizelge 5.2 de ise altıgen geometrili IGK cihazı ile yapılan tüm çalışmaların derlendiği parametrik çalışma tablosu görülmektedir. Çizelge 5.1. Dörtgen geometrili IGK cihazına ait parametrik çalışma tablosu DÖRTGEN GEOMETRİLİ IGK CİHAZI Mah.Sıc. Üfleme Hattı Debisi Emiş Hattı Debisi ºC m³/h m³/h

58 40 Çizelge 5.1. (devam). Dörtgen geometrili IGK cihazına ait parametrik çalışma tablosu DÖRTGEN GEOMETRİLİ IGK CİHAZI Mah.Sıc. Üfleme Hattı Debisi Emiş Hattı Debisi ºC m³/h m³/h

59 41 Çizelge 5.1. (devam). Dörtgen geometrili IGK cihazına ait parametrik çalışma tablosu DÖRTGEN GEOMETRİLİ IGK CİHAZI Mah.Sıc. Üfleme Hattı Debisi Emiş Hattı Debisi ºC m³/h m³/h

60 42 Çizelge 5.1. (devam). Dörtgen geometrili IGK cihazına ait parametrik çalışma tablosu DÖRTGEN GEOMETRİLİ IGK CİHAZI Mah.Sıc. Üfleme Hattı Debisi Emiş Hattı Debisi ºC m³/h m³/h Çizelge 5.2. Altıgen geometrili IGK cihazına ait parametrik çalışma tablosu ALTIGEN GEOMETRİLİ IGK CİHAZI Mah.Sıc. Üfleme Hattı Debisi Emiş Hattı Debisi ºC m³/h m³/h , , , , , , , , , , , , , , , , ,

61 43 Çizelge 5.2. (devam). Altıgen geometrili IGK cihazına ait parametrik çalışma tablosu ALTIGEN GEOMETRİLİ IGK CİHAZI Mah.Sıc. Üfleme Hattı Debisi Emiş Hattı Debisi ºC m³/h m³/h 30, , , , , , , , Üfleme Hava Debisinin Isıl Verime Etkisi Şekil 5.1 de dörtgen geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 450 m³/h de sabit tutulup, vantilatör (üfleme) hava debisinin artırıldığı durumda, vantilatör hava debisi artımı ile ısıl verimin düştüğü görülmektedir. Bu durum ısısını veren atık hava miktarı sabit iken, ısıyı alan taze hava miktarının artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha az artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.1. Dörtgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 450 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış hava sıcaklığı: 7 ºC)

62 44 Şekil 5.2 de altıgen geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 450 m³/h de sabit tutulup, vantilatör (üfleme) hava debisinin artırıldığı durumda, vantilatör hava debisi artımı ile ısıl verimin düştüğü görülmektedir. Bu durum ısısını veren atık hava miktarı sabit iken, ısıyı alan taze hava miktarının artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha az artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.2. Altıgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 450 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış hava sıcaklığı: 17 ºC)

63 45 Şekil 5.3 de dörtgen geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 500 m³/h de sabit tutulup, vantilatör (üfleme) hava debisinin artırıldığı durumda, vantilatör hava debisi artımı ile ısıl verimin düştüğü görülmektedir. Bu durum ısısını veren atık hava miktarı sabit iken, ısıyı alan taze hava miktarının artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha az artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.3. Dörtgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 500 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış hava sıcaklığı: 7º C)

64 46 Şekil 5.4 de altıgen geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 500 m³/h de sabit tutulup, vantilatör (üfleme) hava debisinin artırıldığı durumda, vantilatör hava debisi artımı ile ısıl verimin düştüğü görülmektedir. Bu durum ısısını veren atık hava miktarı sabit iken, ısıyı alan taze hava miktarının artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha az artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.4. Altıgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 500 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış hava sıcaklığı: 17º C)

65 47 Şekil 5.5 de dörtgen geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 550 m³/h de sabit tutulup, vantilatör (üfleme) hava debisinin artırıldığı durumda, vantilatör hava debisi artımı ile ısıl verimin düştüğü görülmektedir. Bu durum ısısını veren atık hava miktarı sabit iken, ısıyı alan taze hava miktarının artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha az artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.5. Dörtgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 550 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 5 ºC)

66 48 Şekil 5.6 da altıgen geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 550 m³/h de sabit tutulup, vantilatör (üfleme) hava debisinin artırıldığı durumda, vantilatör hava debisi artımı ile ısıl verimin düştüğü görülmektedir. Bu durum ısısını veren atık hava miktarı sabit iken, ısıyı alan taze hava miktarının artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha az artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.6. Altıgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 550 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 17 ºC)

67 Emiş Hava Debisinin Isıl Verime Etkisi Şekil 5.7 de dörtgen geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 350 m³/h de sabit tutulup, aspiratör (emiş) hava debisinin artırıldığı durumda, aspiratör hava debisi artımı ile ısıl verimin arttığı görülmektedir. Bu durum ısıyı alan taze hava miktarı sabit iken, ısısını veren atık havanın artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha fazla artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.7. Dörtgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 350 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 6 ºC)

68 50 Şekil 5.8 de dörtgen geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 400 m³/h de sabit tutulup, aspiratör (emiş) hava debisinin artırıldığı durumda, aspiratör hava debisi artımı ile ısıl verimin arttığı görülmektedir. Bu durum ısıyı alan taze hava miktarı sabit iken, ısısını veren atık havanın artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha fazla artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.8. Dörtgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 400 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 6 ºC)

69 51 Şekil 5.9 da ise altıgen geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 400 m³/h de sabit tutulup, aspiratör (emiş) hava debisinin artırıldığı durumda, aspiratör hava debisi artımı ile ısıl verimin arttığı görülmektedir. Bu durum ısıyı alan taze hava miktarı sabit iken, ısısını veren atık havanın artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha fazla artmasından ileri gelmektedir. Şekil 5.9. Altıgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 400 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 16,5 ºC)

70 52 Şekil 5.10 da dörtgen geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 450 m³/h de sabit tutulup, aspiratör (emiş) hava debisinin artırıldığı durumda, aspiratör hava debisi artımı ile ısıl verimin arttığı görülmektedir. Bu durum ısıyı alan taze hava miktarı sabit iken, ısısını veren atık havanın artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha fazla artmasından ileri gelmektedir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 450 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 7 ºC)

71 53 Şekil 5.11 de dörtgen geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 600 m³/h de sabit tutulup, aspiratör (emiş) hava debisinin artırıldığı durumda, aspiratör hava debisi artımı ile ısıl verimin arttığı görülmektedir. Bu durum ısıyı alan taze hava miktarı sabit iken, ısısını veren atık havanın artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha fazla artmasından ileri gelmektedir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 600 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 6 ºC)

72 54 Şekil 5.12 de altıgen geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 550 m³/h de sabit tutulup, aspiratör (emiş) hava debisinin artırıldığı durumda, aspiratör hava debisi artımı ile ısıl verimin arttığı görülmektedir. Bu durum ısıyı alan taze hava miktarı sabit iken, ısısını veren atık havanın artmasından ötürü üfleme hava sıcaklığının nispeten daha fazla artmasından ileri gelmektedir. Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında vantilatör (üfleme) hava debisinin 550 m³/h olduğu deney koşullarında aspiratör (emiş) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 17 ºC)

73 İç Mahal Sıcaklığının Isıl Verime Etkisi Şekil 5.13 de de görüldüğü üzere ısıl verim, iç mahal sıcaklık değerinin yükselmesi ile doğrusal olarak azalmaktadır, çok nadiren ise sabit kalmaktadır. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında aspiratör (emiş) hava debisinin 550 m³/h olduğu deney koşullarında vantilatör (üfleme) hava debisi ve iç mahal sıcaklığına bağlı olarak ısıl verim değişim grafiği (Dış Hava Sıcaklığı 5.5 ºC)

74 İç Mahal Sıcaklığının Geri Kazanılan Isıya Etkisi Şekil 5.14 te görüldüğü üzere iç mahal sıcaklık artımı üfleme hava debisi artımına nazaran, geri kazanılan ısıda daha etkindir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında Emiş hava debisi 550 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 6 ºC)

75 Üfleme Hava Debisinin Geri Kazanılan Isıya Etkisi Şekil 5.15 de görüldüğü üzere dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazında 550 m3/h sabit emiş hava debisinde, üfleme hava debisinin artımı ile geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda egzoz havası ile daha fazla üfleme hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında Emiş hava debisi 550 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 6 ºC)

76 58 Şekil 5.16 da görüldüğü üzere altıgen geometrili IGK cihazında 550 m³/h sabit emiş hava debisinde, üfleme hava debisinin artımı ile geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda egzoz havası ile daha fazla üfleme hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 550 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 17 ºC)

77 59 Şekil 5.17 de görüldüğü üzere dörtgen geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 500 m³/h de sabit iken, üfleme hava debisinin artımı ile geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda egzoz havası ile daha fazla üfleme hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 500 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 7 ºC)

78 60 Şekil 5.18 de görüldüğü üzere altıgen geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 500 m³/h de sabit iken, üfleme hava debisinin artımı ile geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda egzoz havası ile daha fazla üfleme hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 500 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 17 ºC)

79 61 Şekil 5.19 da görüldüğü üzere dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazında emiş hava debisinin 450 m³/h de sabit tutulup üfleme hava debisinin artımı ile geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda egzoz havası ile daha fazla üfleme hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 450 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 7 ºC)

80 62 Şekil 5.20 de görüldüğü üzere altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazında emiş hava debisinin 450 m³/h de sabit tutulup üfleme hava debisinin artırılması durumunda geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda egzoz havası ile daha fazla üfleme hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında emiş hava debisi 450 m³/h iken üfleme hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 17 ºC)

81 Emiş Hava Debisinin Geri Kazanılan Isıya Etkisi Şekil 5.21 de görüldüğü üzere dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazında üfleme hava debisinin 350 m³/h de sabit tutulup emiş hava debisinin artırılması durumunda geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda taze hava ile daha fazla atık hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında üfleme hava debisi 350 m³/h iken emiş hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 6 ºC)

82 64 Şekil 5.22 de görüldüğü üzere altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazında üfleme hava debisinin 400 m³/h de sabit tutulup emiş hava debisinin artırılması durumunda geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda taze hava ile daha fazla atık hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında üfleme hava debisi 400 m³/h iken emiş hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 16,5 ºC)

83 65 Şekil 5.23 de görüldüğü üzere dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazında üfleme hava debisi 650 m³/h de sabit tutulup, emiş hava debisinin artırılması durumunda geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda taze hava ile daha fazla atık hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında üfleme hava debisi 650 m³/h iken emiş hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 6 ºC)

84 66 Şekil 5.24 de görüldüğü üzere altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazında üfleme hava debisi 550 m³/h de sabit tutulup, emiş hava debisinin artırılması durumunda geri kazanılan ısı artmaktadır. Bu durum aynı miktarda taze hava ile daha fazla atık hava molekülünün iletim yolu ile ısı transferi yapmasından ileri gelmektedir. Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında üfleme hava debisi 550 m³/h iken emiş hava debisi ve iç mahal sıcaklığının geri kazanılan ısıya etkisi (Dış Hava Sıcaklığı 17 ºC)

85 İç Mahal Sıcaklığının Zamana Bağlı Değişimi Dörtgen geometrili IGK cihazındaki iç mahal sıcaklığının zamana bağlı değişimi Şekil 5.25 te, altıgen geometrili IGK cihazındaki iç mahal sıcaklığının zamana bağlı değişimi ise Şekil 5.26 da görülmektedir. Her iki şekilden de anlaşılacağı üzere iç mahal set sıcaklığı 22 ºC ye ayarlı iken, iç mahal sıcaklık ortalaması 22 ºC civarında seyir etmektedir. Deney düzeneği yaklaşık ±%0,1 e kadar hassasiyetle iç mahal içerisinde sıcaklık kontrolü sağlayabilmektedir. Şekil Dörtgen Geometrili IGK cihazında iç mahal set sıcaklığı 22 ⁰C iken iç mahal sıcaklığının zamana bağlı değişimi

86 68 Şekil Altıgen Geometrili IGK cihazında iç mahal set sıcaklığı 22 ⁰C iken iç mahal sıcaklığının zamana bağlı değişimi

87 Eşit Şartlarda Dörtgen ve Altıgen Geometrili Eşanjörlü IGK Cihazlarının Verim ve Geri Kazanılan Isı Kıyaslaması Çizelge 5.3 te dörtgen ve altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazlarının geri kazanılan enerji ve verim kıyaslaması görülmektedir. Çizelgeden de anlaşılacağı üzere çevre ve mahal sıcaklık farklarının, vantilatör ve aspiratör debilerinin eşit olduğu şartlarda altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazı, dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazına kıyasla ısıl verimde %47 ila 64,55 arası, geri kazanılan ısıda ise %35 ila 56,97 arası daha iyi performans göstermiştir. Çizelge 5.3. Dörtgen ve altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazlarının eş vantilatör debisi, eş aspiratör debisi ve eş çevre ve mahal sıcaklık farkı durumlarındaki verim ve geri kazanılan enerji kıyaslama tablosu DÖRTGEN VE ALTIGEN GEOMETRİLİ EŞANJÖRLÜ IGK CİHAZLARI VERİM VE GERİ KAZANILAN ENERJİ KIYASLAMASI IGK Cihazı IGK Cihazı Altıgen Dörtgen Altıgen Eşanjörlü Dörtgen Eşanjörlü Vantilatör Aspiratör Çevre- Eşanjörlü Eşanjörlü IGK IGK Cihazı Enerji IGK Cihazı Enerji NO Debisi (m³/h) Debisi (m³/h) Mahal IGK Cihazı Verim Kazancı (kw) Kazancı (kw) Sıcaklığı Cihazı (%) ( C) Verim (%) ,9 80,4 48,9 1,85 1, ,3 80,8 49,9 1,86 1, ,8 81,4 50,2 1,71 1, ,8 80,4 49,7 1,93 1, ,9 83,8 52,7 1,63 1, ,8 83,2 51,9 1,83 1, ,5 83,6 50,9 1,45 0, ,3 81,9 50,8 1,63 1, ,7 57,1 1,25 0, ,8 84,1 57,1 1,33 0,99

88 70

89 71 6. SONUÇ VE ÖNERİLER Günümüzde ülkemizin en büyük ithalat açığını enerji kaynakları oluşturmaktadır. Bu nedenle alternatif enerji kaynaklarına yönelim ve mevcut enerji kaynaklarından maksimum mertebede faydalanma büyük önem arz etmektedir. Bu doğrultuda ısı geri kazanım üniteli klima santralleri ve taze hava cihazları ülkemizde oldukça yaygın kullanım alanlarına sahiptir. Alışveriş merkezleri, hastane ve otel gibi ortak kullanım alanlarında iklimlendirme sistemleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Enerjinin ülkemizdeki pahalılığı ve dışa bağımlılık göz önüne alındığında, mühendislere düşen, en ekonomik sistem çözümlerini üretmektir. Bu doğrultuda seçilen klima santrallerinin proje şartları değerlendirilerek uygun olması halinde ısı geri kazanım üniteli olması, klima santrallerinin pek fazla tercih edilmediği; toplantı salonu, yemekhane ve taze havaya sıklıkla ihtiyaç duyulan bekleme alanları gibi alanlarda ısı geri kazanımlı taze hava cihazlarının kullanımı yaygınlaşmalıdır. Bu tez konusunda tavan tipi ısı geri kazanım cihazlarının değişik hava debileri ve sıcaklık şartlarındaki verimini ve elektrik sarfiyatlarını ölçen bir deney düzeneği tasarlanmış, dörtgen ve altıgen geometrili iki IGK cihazı farklı dış hava, mahal sıcaklığı, aspiratör ve vantilatör debilerinde test edilmiş ve ısıl verim değerleri ile elektrik güç sarfiyatları kıyaslanarak hangi iklim bölgesinde hangi geometriye sahip IGK cihazı kullanımının daha verimli olacağı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda ilk önce dörtgen geometrili bir IGK cihazı farklı oda ve çevre sıcaklığı ile farklı debilerde test edilmiştir. Çevre sıcaklığının 5-8,5 ºC ve oda sıcaklığının 18, 20, 22, 24, 26, 28 ºC olduğu şartlarda %42-58 TS EN 308 verimliliği (ısıl verimlilik), Wh vantilatör enerji sarfiyatı ve Wh aspiratör enerji sarfiyatı gözlemlenmiştir. Ayrıca Deney düzeneğinin ölçümünü valide etme amaçlı dış hava sıcaklığının 5 ºC, iç hava sıcaklığının 25 ºC olduğu durumda cihazın verim testi yapılmış, elde edilen test sonuçları TS EN 308 laboratuvarında cihaz etiketlendirmesi için yapılan standart deney sonuçları ile kıyaslandığında yaklaşık %1-5 ısıl verim farklılığı ile ölçüm yapılabildiği tespit edilmiştir. Altıgen geometrili IGK cihazı ile ise çevre sıcaklığının ºC ve oda sıcaklığının 21,5-32 ºC arasında olduğu şartlarda %78,705 ile %97,747 arasında TS EN 308 verimliliği elde edildiği, Wh aspiratör ve vantilatör güç sarfiyatı gerçekleştiği gözlemlenmiştir. Sonuç olarak altıgen geometrili eşanjörlü IGK cihazının dörtgen geometrili eşanjörlü IGK cihazına kıyasla oldukça yüksek ısıl verimliliğe sahip olmasının yanında, hemen hemen aynı elektrik sarfiyatına sahip olması ve dörtgen geometrili eşanjörü IGK cihazından sadece %20 civarında daha pahalı olması nedeniyle, artık dörtgen geometrili IGK cihazından vazgeçilip yeni nesil altıgen geometrili IGK cihazlarının kullanımının yaygınlaşması gerektiği sonucuna varılmıştır.

90 72

91 73 KAYNAKLAR Anisimov, S., Jedlikowski, A. and Pandelidis, D. (2015). Frost formation in the cross-flow plate heat exchanger for energy recovery. Internal Journal of Heat and Mass Transfer 90, Arslan, H. T. (2004). Isı geri kazanımlı mahal havalandırma cihazı tasarımı, imalatı ve deneysel incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak. Arslan, M. (2010). Klima santrallerinde atık ısı geri kazanımının enerji verimliliği açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa. Ashrae Handbook & Product Directory 1975 Equıpment (1975) Boualem K. O., Mike C.S., Michel J. and Marianne, M. (2006). Assesment of the enthalpy performance of houses using energy recovery technology. ASHRAE Transactions, 112(1), Fernandez, S., Diz, J.R., Francisco J.U., Alberto, D. and Jose, M.F. (2011). Experimental analysis of an air to air heat recovery unit for balanced ventilation systems in residential building. Energy Conversation and Management. 52(1), İnternet: Kaya, O. ve Küçüka, S. (2014). Havadan havaya ısı geri kazanım cihazlarının TS EN 308 Standartına Göre Verim Testlerinin yapılması, URL: 16a2e6_ek.pdf%3Fdergi%3D1452+&date= Son Erişim Tarihi: Jingchun, M. and Ming, S. (2010). Performance analysis of a membrane-based energy recovery ventilator: Effects of outdoor air state. Journal Of Membrane Science, 31(17), Jingchun, M. ve Ming, S. (2010). Performance analysis of a membrane-based energy recovery ventilator: Effects of membrane spacing and thickness on the ventilator performance. Applied thermal engineering, 30(8), Kocabaş, C. (2014). Farklı malzemelerden imal edilmiş plakalı ısı değiştiricilerinin atık ısı geri kazanım performanslarının deneysel analizi. Yüksek Lisans Tezi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Kragh, J., Rose, J., Nielsen, T.R. and Svendsen, S. (2007). New counter flow heat exchanger designed for ventilation systems in cold climates. Energy and Buildings, 39(11), Internet:Küçüka, S. (2008). Isı geri kazanım cihazlarının bazı şehirlerdeki yıllık toplam ısıtma ve soğutma kazançları. URL:

92 74 2Fserhan.kucuka%2FIGK%2520cihazlarinin%2520etkinligi%2520teskon% pdf%2C+47&date= Son Erişim Tarihi: Mariusz, A. (2008). Longitudinal flow spiral recuperators in building ventilation systems. Energy and Buildings, 40(10), Şentürk, U., Aktakka, S. ve Toksoy, M. (2015). Havalandırmada enerji geri kazanımı: araştırma ve geliştirme. Teskon fuarı, İzmir. Taner, K. (2005). Klima Ankara:Nobel yayınları. TS EN 306 (1999). Isı değiştiriciler (eşanjörleri) performansın belirlenmesi için gerekli parametreleri ölçme metotları, TS EN 308 (1997). Isı eşanjörleri havadan havaya ve atık gazlardan ısı kazanımı cihazlarının performansının tayini için deney metotları, Wahiba, Y., Mohamed, G. and Evgueniy, E. (2013). Numerical analysis of heat and energy recovery ventilators performance based on CFD for detailed design. Applied Thermal Engineering, 51(1-2), Yamankaradeniz, R., Horuz, İ., Coşkun, S., Kaynaklı, Ö. ve Yamankaradeniz, N. (2008). İklimlendirme esaslari ve uygulamaları. Bursa: Dora Yayıncılık. Yamankaradeniz, R., Horuz, İ.,Coşkun, S., Kaynaklı, Ö. ve Yamankaradeniz, N., (2013). Soğutma tekniği ve ısıtma pompası uygulamaları. Bursa:Dora Yayıncılık. Zhou, Y.P., Wu, J.Y., Wang, R.Z. (2007). Performance of energy recovery ventilator with various weathers and temperature set-points. Energy and Buildings, 39(12),

93 75 ÖZGEÇMİŞ Kişisel Bilgiler Soyadı, Adı : DAĞ, Onur Fikri Uyruğu : T.C. Doğum Tarihi ve Yeri : 09/02/1982, Samsun Medeni Hali : Bekar Telefon : Fax : onurfikri@gmail.com Eğitim Derece Eğitim Birimi Mezuniyet tarihi Yüksek Lisans Gazi Üniversitesi Devam Ediyor Makina Mühendisliği Bölümü Lisans Yıldız Teknik Üniversitesi 2004 Makina Mühendisliği Bölümü Lise Avcılar 50. Yıl İnsa Lisesi 2000 İş Deneyimi Yıl Yer Görev 2009-devam ediyor Sağ. Bak.Sağ.Yatırımları Makine Müh. Genel Müdürlüğü Polat Doğalgaz Makine Müh Onur Isı Doğalgaz Makine Müh. Yabancı Dil İngilizce Yayınlar - Hobiler Futbol, Basketbol, Bilgisayar oyunları

94 76

95 GAZİ GELECEKTİR

HRV-DX Plus. DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı

HRV-DX Plus. DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı HRV-DX Plus DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı HRV-DX Plus DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı IGK cihazları kapalı mekanlardaki egzoz ve taze hava ihtiyacını karşılamakta amacı ile tasarlanmış özel

Detaylı

HRV-DX Plus. DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı

HRV-DX Plus. DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı HRV-DX Plus DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı HRV-DX Plus DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı IGK cihazları kapalı mekanlardaki egzoz ve taze hava ihtiyacını karşılamak amacı ile tasarlanmış alüminyum

Detaylı

AP-RT. Çatı Tipi Paket Klima Santrali

AP-RT. Çatı Tipi Paket Klima Santrali AP-RT Çatı Tipi Paket Klima Santrali AP-RT Çatı Tipi Paket Klima Santrali AP-RT serisi; % 20 taze havalı, tek fanlı, soğutma kapasite aralığı 13 kw - 164 kw olan 12 adet modelden oluşmaktadır. serisi;

Detaylı

HAVADAN HAVAYA ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARININ TS EN 308 STANDARTINA GÖRE VERİM TESTLERİNİN YAPILMASI

HAVADAN HAVAYA ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARININ TS EN 308 STANDARTINA GÖRE VERİM TESTLERİNİN YAPILMASI 453 HAVADAN HAVAYA ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARININ TS EN 308 STANDARTINA GÖRE VERİM TESTLERİNİN YAPILMASI Orcan KAYA Serhan KÜÇÜKA ÖZET Havadan havaya ısı geri kazanımı yapan ısı geri kazanım cihazlarının

Detaylı

IGH. Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Cihazı

IGH. Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Cihazı Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Cihazı Systemair HSK Isı Geri Kazanımlı Havalandırma Sistemi kısaca IGH olarak adlandırılmaktadır. IGH, ısı enerjisini eşanjörler ve fanlar yardımı ile geri kazanarak enerji

Detaylı

HRV-IP. Tavan Tipi Isı Pompalı Isı Geri Kazanım Cihazı

HRV-IP. Tavan Tipi Isı Pompalı Isı Geri Kazanım Cihazı HRV-IP Tavan Tipi Isı Pompalı Isı Geri Kazanım Cihazı HRV-IP Tavan Tipi Isı Pompalı Isı Geri Kazanım Cihazı Tavan tipi ısı pompalı ısı geri kazanım cihazları kapalı mekanlardaki egzoz ve taze hava ihtiyacını

Detaylı

Havalandırma Cihazlarında Isı Geri Kazanım ve Toplam Enerji Verimliliğinin Simülasyonu

Havalandırma Cihazlarında Isı Geri Kazanım ve Toplam Enerji Verimliliğinin Simülasyonu Murat ÖZER Erhan BUDAK Havalandırma Cihazlarında Isı Geri Kazanım ve Toplam Enerji Verimliliğinin Simülasyonu Abstract: Heat recovery systems are used prevalently in ventilation systems. Therefore, up

Detaylı

IGK ISI GERİ KAZANIM CİHAZI. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır

IGK ISI GERİ KAZANIM CİHAZI. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır IGK ISI GERİ KAZANIM CİHAZI Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır KAPAK ARKASI BASKISIZ IGK - Isı Geri Kazanım Cihazı Sessiz ve yüksek verimli Genel Özellikler Daha düşük enerji tüketimi için yüksek verimli

Detaylı

Doç. Dr. Serhan Küçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü

Doç. Dr. Serhan Küçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARININ BAZI ŞEHİRLERDEKİ YILLIK TOPLAM ISITMA VE SOĞUTMA KAZANÇLARINA ETKİSİ Doç. Dr. Serhan Küçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Konular Isı geri kazanım cihazları,

Detaylı

BGK BY-PASS DAMPERLİ ISI GERİ KAZANIM CİHAZI. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır

BGK BY-PASS DAMPERLİ ISI GERİ KAZANIM CİHAZI. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır BGK BY-PASS DAMPERLİ ISI GERİ KAZANIM CİHAZI Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır Yurt içi ve yurt dışında mekânlar, Doğu İklimlendirme ile nefes alıyor! 1999 yılında İzmir de havalandırma ve iklimlendirme

Detaylı

Deneyin Adı: Isı Geri Kazanımlı, Sıcaklığı Oransal Olarak Kontrol Edilen Sıcak Hava Üretim Sistemi

Deneyin Adı: Isı Geri Kazanımlı, Sıcaklığı Oransal Olarak Kontrol Edilen Sıcak Hava Üretim Sistemi Deneyin Adı: Isı Geri Kazanımlı, Sıcaklığı Oransal Olarak Kontrol Edilen Sıcak Hava Üretim Sistemi Deneyin yapılacağı yer: Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Laboratuar Binası, 2. Kat Enerji Verimliliği

Detaylı

KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ

KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ Kapalı yüzme havuzlarında nem oranının VDI 2089 a göre 40 % ϕ 64 % değerleri arasında olması gerekmektedir. Bu değerlerin üzerine çıkması ortamda virüs, bakteri ve mantar gibi

Detaylı

Isı Geri Kazanım Cihazları

Isı Geri Kazanım Cihazları Klimacı Mert Talatpaşa Bulvarı No:5/A Alsancak İZMİR T. 3 5 39 65 6 F. 3 7 9 www.klimacimert.com.tr info@klimacimert.com.tr VRS3 Vent Isı Geri Kazanımlı Cihazları, sağlıklı iç mekan havalandırması için

Detaylı

ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI

ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI 1 ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI Tavan tipi ısı geri kazanım cihazları, enerji tasarrufu sağlamanın yanında, yüksek iç hava kalitesi elde etmek için tasarlanmıştır. Isı geri kazanımlı

Detaylı

2. Teori Hesaplamalarla ilgili prensipler ve kanunlar Isı Transfer ve Termodinamik derslerinde verilmiştir. İlgili konular gözden geçirilmelidir.

2. Teori Hesaplamalarla ilgili prensipler ve kanunlar Isı Transfer ve Termodinamik derslerinde verilmiştir. İlgili konular gözden geçirilmelidir. PANEL RADYATÖR DENEYİ 1. Deneyin Amacı Binalarda ısıtma amaçlı kullanılan bir panel radyatörün ısıtma gücünü oda sıcaklığından başlayıp kararlı rejime ulaşana kadar zamana bağlı olarak incelemektir. 2.

Detaylı

IGH. Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Cihazı

IGH. Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Cihazı Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Cihazı Systemair HSK Isı Geri Kazanımlı Havalandırma Sistemi kısaca IGH olarak isimlendirilmektir. IGH, ısı enerjisini eşanjörler ve fanlar yardımı ile geri kazanarak enerji

Detaylı

HAVA SOĞUTMALI BİR SOĞUTMA GURUBUNDA SOĞUTMA KAPASİTESİ VE ETKİNLİĞİNİN DIŞ SICAKLIKLARLA DEĞİŞİMİ

HAVA SOĞUTMALI BİR SOĞUTMA GURUBUNDA SOĞUTMA KAPASİTESİ VE ETKİNLİĞİNİN DIŞ SICAKLIKLARLA DEĞİŞİMİ HAVA SOĞUTMALI BİR SOĞUTMA GURUBUNDA SOĞUTMA KAPASİTESİ VE ETKİNLİĞİNİN DIŞ SICAKLIKLARLA DEĞİŞİMİ Serhan Küçüka*, Serkan Sunu, Anıl Akarsu, Emirhan Bayır Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü

Detaylı

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ MAK 421 MAKİNE LABORATUVARI II ÇOKLU ISI DEĞİŞTİRİCİSİ EĞİTİM SETİ DENEY FÖYÜ 2018 İÇİNDEKİLER TEORİK BİLGİLER... 3 Isı Değiştiriciler...

Detaylı

ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ

ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ 1. Teorik Esaslar: Isı değiştirgeçleri, iki akışın karışmadan ısı alışverişinde bulundukları mekanik düzeneklerdir. Isı değiştirgeçleri endüstride yaygın olarak kullanılırlar

Detaylı

EVHRAC 3 YIL. Avantajları. Fonksiyonu. Modeller

EVHRAC 3 YIL. Avantajları. Fonksiyonu. Modeller EVHRAC Fonksiyonu Bilindiği gibi binalarda hava kalitesinin arttırılması için iç ortam havasının egzost edilmesi ve yerine taze hava verilmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Her ne kadar ısı geri kazanım cihazları

Detaylı

Makale. ile ihtiyacın eşitlendiği kapasite modülasyon yöntemleri ile ilgili çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir

Makale. ile ihtiyacın eşitlendiği kapasite modülasyon yöntemleri ile ilgili çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir Makale ile ihtiyacın eşitlendiği kapasite modülasyon yöntemleri ile ilgili çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir (Qureshi ve ark., 1996; Nasution ve ark., 2006; Aprea ve ark., 2006). Bu çalışmada, boru

Detaylı

XII. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ ERGİN BAYRAK, NACİ ŞAHİN Nisan 2015, İZMİR

XII. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ ERGİN BAYRAK, NACİ ŞAHİN Nisan 2015, İZMİR KANATLI BORULU EVAPORATÖRLERDE DEVRE TASARIMININ KAPASİTEYE ETKİSİNİN N DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ ERGİN BAYRAK, NACİ ŞAHİN Isı Değiştiricilerine Genel Bir Bakış Kanatlı Borulu Isı Değiştiricileri Problemler

Detaylı

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ Giriş Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli

Detaylı

KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ

KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ Kapalı yüzme havuzlarında nem oranının VDI 2089/1 göre % 40 - % 64 değerleri arasında olması gerekmektedir. Nem oranının % 64 değerinin üzerine çıkması ortamda mikrop, bakteri

Detaylı

DÜNYADAKİ ATIK SU ISI DEĞİŞTİRİCİSİ UYGULAMALARI. Doç.Dr.Hüseyin GÜNERHAN Yük.Müh.Oğuzhan ÇULHA

DÜNYADAKİ ATIK SU ISI DEĞİŞTİRİCİSİ UYGULAMALARI. Doç.Dr.Hüseyin GÜNERHAN Yük.Müh.Oğuzhan ÇULHA DÜNYADAKİ ATIK SU ISI DEĞİŞTİRİCİSİ UYGULAMALARI Doç.Dr.Hüseyin GÜNERHAN Yük.Müh.Oğuzhan ÇULHA İçerik 1. Sisteme Genel Bakış 2. Atık Su Kaynaklı Isı Pompası Isı Değiştiricileri ve Tasarımı 3. Atık Su Isı

Detaylı

KLİMA SANTRALLERİNDEKİ BOŞ HÜCRELER İÇİN TASARLANAN BİR ANEMOSTAT TİP DİFÜZÖRÜN AKIŞ ANALİZİ

KLİMA SANTRALLERİNDEKİ BOŞ HÜCRELER İÇİN TASARLANAN BİR ANEMOSTAT TİP DİFÜZÖRÜN AKIŞ ANALİZİ KLİMA SANTRALLERİNDEKİ BOŞ HÜCRELER İÇİN TASARLANAN BİR ANEMOSTAT TİP DİFÜZÖRÜN AKIŞ ANALİZİ Ahmet KAYA Muhammed Safa KAMER Kerim SÖNMEZ Ahmet Vakkas VAKKASOĞLU Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik

Detaylı

Poolline. HPL-C ve HPL Havuz Nem Alma Santralleri

Poolline. HPL-C ve HPL Havuz Nem Alma Santralleri Fanlar Klima Santralleri Hava Dağıtım Üniteleri Yangın Güvenliği Hava Perdeleri ve Isıtma Ürünleri Tünel Fanları Poolline HPL-C ve HPL Havuz Nem Alma Santralleri İçindekiler Kapalı Havuz Nem Alma Sistemleri

Detaylı

IGK Isı Geri Kazanım Cihazı. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır

IGK Isı Geri Kazanım Cihazı. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır IGK Isı Geri Kazanım Cihazı Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır Mekânlar Doğu İklimlendirme ile nefes alıyor! 1999 yılında İzmir de havalandırma ve iklimlendirme ekipmanları üretimine başlayan Doğu İklimlendirme,

Detaylı

AP-FC-GDT. Gizli Döşeme Tipi Fan Coil Üniteleri

AP-FC-GDT. Gizli Döşeme Tipi Fan Coil Üniteleri AP-FC-GDT Gizli Döşeme Tipi Fan Coil Üniteleri AP-FC-GDT Gizli Döşeme Tipi Fan Coil Üniteleri AIRPLUS AP-FC-GDT merkezi sistemlerin kurulu olduğu yapılarda bireysel kullanımlı mahallerin iklimlendirme

Detaylı

PLC HAVAC HAVUZ TİP NEM ALMA SANTRALLERİ

PLC HAVAC HAVUZ TİP NEM ALMA SANTRALLERİ HAVAC HAVUZ TİP NEM ALMA SANTRALLERİ Gelişen yaşam şartlarının doğurduğu özel ortamlardan biride kapalı yüzme havuzlarıdır. Bu havuzlar yüzme sporun yaz kış aralıksız devam etmesini sağlamaktadır. Buna

Detaylı

YÜZME HAVUZU KLİMA VE NEM ALMA SANTRALLERİ THNS GENEL BİLGİLER

YÜZME HAVUZU KLİMA VE NEM ALMA SANTRALLERİ THNS GENEL BİLGİLER GENEL BİLGİLER tipi paket üniteler kapalı yüzme havuzlarında satıh buharlaşmasından meydana gelen aşırı nemi gidermek ve havuz mahallinde yıl boyunca optimum konforu temin etmek üzere tasarlanmış özel

Detaylı

Abs tract: Key Words: Meltem ALTIN Sinan AKTAKKA Hüseyin GÜNERHAN T. Hikmet KARAKOÇ

Abs tract: Key Words: Meltem ALTIN Sinan AKTAKKA Hüseyin GÜNERHAN T. Hikmet KARAKOÇ 4Meltem Altin:Sablon 04.03.2015 16:32 Page 35 Farklı İklim Bölgelerine Ait Isıtma -Soğutma Tasarım Sıcaklıklarının Dikkate Alınarak Bir Isı Geri Kazanım Sisteminin Tasarımı Meltem ALTIN Sinan AKTAKKA Hüseyin

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402

Detaylı

OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ

OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ Enerji analizi termodinamiğin birinci kanununu, ekserji analizi ise termodinamiğin ikinci kanununu kullanarak enerjinin maksimum

Detaylı

HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ

HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ Havalandırma sistemleri binadaki ısıtmavesoğuma ihtiyacını, bina kullanıcılarının ihtiyacını göz önünde bulundurarak sağlayan sistemlerdir. Bir anlamda ısıtma, soğutma ve nemlendirme

Detaylı

FARKLI İKLİM BÖLGELERİNE AİT ISITMA-SOĞUTMA TASARIM SICAKLIKLARININ DİKKATE ALINARAK BİR ISI GERİ KAZANIM SİSTEMİNİN TASARIMI

FARKLI İKLİM BÖLGELERİNE AİT ISITMA-SOĞUTMA TASARIM SICAKLIKLARININ DİKKATE ALINARAK BİR ISI GERİ KAZANIM SİSTEMİNİN TASARIMI _ 1055 FARKLI İKLİM BÖLGELERİNE AİT ISITMA-SOĞUTMA TASARIM SICAKLIKLARININ DİKKATE ALINARAK BİR ISI GERİ KAZANIM SİSTEMİNİN TASARIMI Meltem ALTIN Sinan AKTAKKA Hüseyin GÜNERHAN T. Hikmet KARAKOÇ ÖZET Kapalı

Detaylı

Ameliyathane Havalandırma Santrallerinin İşletme Şartlarının Değiştirilerek Enerji Verimliğinin Artırılması

Ameliyathane Havalandırma Santrallerinin İşletme Şartlarının Değiştirilerek Enerji Verimliğinin Artırılması Ameliyathane Havalandırma Santrallerinin İşletme Şartlarının Değiştirilerek Enerji Verimliğinin Artırılması Adem KISSAL, umutadem@hotmail.com İzmir Kuzey KHB M.Zeki BİLGİN, KOÜ, Elektrik Müh. Bölümü EVK

Detaylı

MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ.

MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ. Sayın İşletme İdari ve Teknik Yönetimleri, Mühendislik hizmetlerinde proje ve uygulama alanlarında geçmişten bugüne yürütmüş olduğumuz çalışmalardan edindiğimiz tecrübelere paralel olarak, bu hizmetlerin

Detaylı

ERV Serisi. risi Enerji Geri Kazan ml Havaland rma Üniteleri... ERV Serisi Enerji Geri Kazan ml Havaland rma Üniteleri

ERV Serisi. risi Enerji Geri Kazan ml Havaland rma Üniteleri... ERV Serisi Enerji Geri Kazan ml Havaland rma Üniteleri ERV Serisi risi Enerji Geri Kazan ml Havaland rma Üniteleri... ERV Serisi Enerji Geri Kazan ml Havaland rma Üniteleri ERV SERİSİ ENERJİ GERİ KAZANIMLI HAVALANDIRMA ÜNİTELERİ yaşam mahallerinin taze hava

Detaylı

PLAKALI ISI EŞANJÖRÜ SEÇĐMĐ: [1)YÜZME HAVUZLARININ ISITILMASINDA ÇAĞDAŞ ÇÖZÜM. Semih Ferit Emekli

PLAKALI ISI EŞANJÖRÜ SEÇĐMĐ: [1)YÜZME HAVUZLARININ ISITILMASINDA ÇAĞDAŞ ÇÖZÜM. Semih Ferit Emekli [1)YÜZME HAVUZLARININ ISITILMASINDA ÇAĞDAŞ ÇÖZÜM Semih Ferit Emekli 1960 Đstanbul'da doğdu. Pertevniyal Lisesi'nden sonra ĐDMMA Yıldız Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü'nden 1980 81 döneminde mezun

Detaylı

Bu fiyat listesi 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerlidir. Fiyatlarımızda herhangi bir ihbara gerek duymaksızın değişiklik yapmak hakkımız

Bu fiyat listesi 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerlidir. Fiyatlarımızda herhangi bir ihbara gerek duymaksızın değişiklik yapmak hakkımız 2017 fiyat listesi Bu fiyat listesi 01 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerlidir. Fiyatlarımızda herhangi bir ihbara gerek duymaksızın değişiklik yapmak hakkımız saklıdır. Faturalamada teslim tarihindeki

Detaylı

Poolline. HPL-C ve HPL Havuz Nem Alma Santralleri. systemair

Poolline. HPL-C ve HPL Havuz Nem Alma Santralleri. systemair Poolline HPL-C ve HPL Havuz Nem Alma Santralleri systemair İçindekiler Kapalı Havuz Nem Alma Sistemleri 4 Tasarım Esasları 5 Poolline da Enerji Verimliliği 7 HPL-C Operasyon Modları 8 HPL Operasyon Modları

Detaylı

VRF DEĞİŞKEN SOĞUTUCU DEBİLİ KLİMA SİSTEMLERİ

VRF DEĞİŞKEN SOĞUTUCU DEBİLİ KLİMA SİSTEMLERİ VRF DEĞİŞKEN SOĞUTUCU DEBİLİ KLİMA SİSTEMLERİ MARGEM ENERJİ MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ. Yalım Atalay Mak. Yük. Mühendisi DEĞİŞKEN SOĞUTUCU DEBİSİ VARIABLE REFRIGERANT FLOW Sistemin Temel Elemanları 1. İÇ ÜNİTELER

Detaylı

EVER AC. Tavan Tipi Isı Pompalı Enerji Geri Kazanım Cihazı (Selülozik Eşanjörlü)

EVER AC. Tavan Tipi Isı Pompalı Enerji Geri Kazanım Cihazı (Selülozik Eşanjörlü) EVER AC Tavan Tipi Isı Pompalı Enerji Geri Kazanım Cihazı (Selülozik Eşanjörlü) İçindekiler EVER AC Tavan Tipi Isı Pompalı Enerji Geri Kazanım Cihazı (Selülozik Eşanjörlü) - Cihaz Bileşenleri - Performans

Detaylı

PARALEL VE ZIT AKIŞLI ISI DEĞİŞTİRİCİLERİ DENEYİ

PARALEL VE ZIT AKIŞLI ISI DEĞİŞTİRİCİLERİ DENEYİ PARALEL VE ZIT AKIŞLI ISI DEĞİŞTİRİCİLERİ DENEYİ Arş. Gör. Emre MANDEV 1. Giriş Mühendislik uygulamalarında en çok karşılaşılan konulardan birisi, farklı sıcaklıklardaki iki veya daha fazla akışkan arasındaki

Detaylı

FOUR - CFHR Yüksek Verimli Karşıt Akışlı Isı Geri Kazanım Cihazı SEASON. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır

FOUR - CFHR Yüksek Verimli Karşıt Akışlı Isı Geri Kazanım Cihazı SEASON. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır FOUR - CFHR Yüksek Verimli Karşıt Akışlı Isı Geri Kazanım Cihazı SEASON Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır FOUR - CFHR Yüksek Verimli Karşıt Akışlı Isı Geri Kazanım Cihazı Egzoz hava filtresi Karşıt akışlı

Detaylı

VAV DEĞİŞKEN DEBİLİ HAVA DAMPERLERİ

VAV DEĞİŞKEN DEBİLİ HAVA DAMPERLERİ DEĞİŞKEN DEBİLİ HAVA DAMPERLERİ VAV değişken debi damperi tek kanalda yüksek hızlarda değişken debi veya değişken akış oranlı uygulamalar için dizayn edilmiş olup hem üfleme hem de emiş için kullanılabilir.

Detaylı

YAKLAŞIK SIFIR ENERJİLİ BİNALAR VE HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ

YAKLAŞIK SIFIR ENERJİLİ BİNALAR VE HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ YAKLAŞIK SIFIR ENERJİLİ BİNALAR VE HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ Sedat TAŞKIN Systemair HSK Proje ve İş Geliştirme Mühendisi 1.GİRİŞ AB Binalarda Enerji Performansı Direktifine göre (EPBD) yaklaşık sıfır enerjili

Detaylı

IHRA-HP modeli ısı pompalı ısı geri kazanım üniteleri 6 ana model ile 750 m /h'ten 4000m /h'e kadar çok geniş bir uygulama alanını kapsarlar.

IHRA-HP modeli ısı pompalı ısı geri kazanım üniteleri 6 ana model ile 750 m /h'ten 4000m /h'e kadar çok geniş bir uygulama alanını kapsarlar. IHRA-HP IHRA-HP modeli ısı pompalı ısı geri kazanım ünitelerindeki temel prensip, egzost edilen hava ile taze havanın ısıtılıp veya soğutularak ısı geri kazanım yapılmasının yanında, ısı pompası sayesinde

Detaylı

SOĞUTMA EĞİTİM SETİ ŞEMASI. 2 kompresör. t 1

SOĞUTMA EĞİTİM SETİ ŞEMASI. 2 kompresör. t 1 DENEY 1 SOĞUTMA DENEYİ Soğutma, ısının düşük sıcaklıktaki bir kaynaktan yüksek sıcaklıktaki bir kaynağa transfer edilmesidir. Isının bu şekildeki transferi kendiliğinden olmadığı için soğutma yapan cihazların

Detaylı

KLİMA SUNUM - 4 PSİKROMETRİK

KLİMA SUNUM - 4 PSİKROMETRİK KLİMA SUNUM - 4 PSİKROMETRİK Hesaplamalar için ÖN HESAPLAR : ( Bulunulan ŞEHİR 'e göre ) ) KIŞ AYI İÇİN Bilinenler : Kış - Dış Ortam Sıcaklığı ( KT ) : 0 C Kış - Dış Ortam Bağıl Nemi ( RH ) : 90% Kış -

Detaylı

Dr. Murat Çakan. İTÜ Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü BUSİAD Enerji Uzmanlık Grubu 17 Nisan 2018, BURSA

Dr. Murat Çakan. İTÜ Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü BUSİAD Enerji Uzmanlık Grubu 17 Nisan 2018, BURSA Dr. Murat Çakan İTÜ Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü cakanmu@itu.edu.tr BUSİAD Enerji Uzmanlık Grubu 17 Nisan 2018, BURSA 1. Ön Bilgiler 2. Bina Soğutma Yüklerinin Azaltılması 2.1. Mimari Tasarım

Detaylı

YÜZME HAVUZU KLİMA ve NEM ALMA SANTRALLARI HNS

YÜZME HAVUZU KLİMA ve NEM ALMA SANTRALLARI HNS HNS GENEL BİLGİLER HNS tipi paket üniteler kapalı yüzme havuzlarında satıh buharlaşmasından meydana gelen aşırı nemi gidermek ve havuz mahallinde yıl boyunca optimum konforu temin etmek üzere tasarlanmış

Detaylı

BGK By-Pass Damperli Isı Geri Kazanım Cihazı. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır

BGK By-Pass Damperli Isı Geri Kazanım Cihazı. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır BGK By-Pass Damperli Isı Geri Kazanım Cihazı Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır Mekânlar Doğu İklimlendirme ile nefes alıyor! 1999 yılında İzmir de havalandırma ve iklimlendirme ekipmanları üretimine başlayan

Detaylı

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Evaporatif Soğutma Deney Raporu

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Evaporatif Soğutma Deney Raporu YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Evaporatif Soğutma Deney Raporu Laboratuar Tarihi: Laboratuarı Yöneten: Numara: Adı Soyadı: Grup/Alt grup:..

Detaylı

KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I

KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I DOĞAL ve ZORLANMIŞ ISI TAŞINIMI Danışman Yrd.Doç.Dr. Banu ESENCAN TÜRKASLAN ISPARTA,

Detaylı

TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ

TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ TAMGA TRİO YANMA VERİMİ Yakma ekipmanları tarafından yakıtın içerdiği enerjinin, ısı enerjisine dönüştürülme

Detaylı

Avrupanıın en hızlı satan gazifikasyon kazanı!

Avrupanıın en hızlı satan gazifikasyon kazanı! Avrupanıın en hızlı satan gazifikasyon kazanı! Yeni nesil Ventum gazifikasyon kazanları çok sessiz, verimli ve ekonomik bir sistem olarak tasarlanmıştır. Geniş yanma odası 7 saate kadar ısıtmaya yetecek

Detaylı

KANAL TİPİ KTS 021001 TK. Teba

KANAL TİPİ KTS 021001 TK. Teba KANAL TİPİ KLİMA SANTRALI TLPU-P Teba 1 KANAL TİPİ KLİMA SANTRALLARI Kanal tipi klima santralları, orta büyüklükteki alanların ısıtma, soğutma ve havalandırma ihtiyacını karşılar. Yüksekliklerinin az olması

Detaylı

TEKNOPOOL. Havuz Nem Alma Cihazları

TEKNOPOOL. Havuz Nem Alma Cihazları TEKNOPOOL Havuz Nem Alma Cihazları Teknogen İÇİNDEKİLER 1. SİSTEM ÖZELLİKLERİ... 1 2. CİHAZ TEKNİK ÖZELLİKLERİ...2 2.1. FAN BÖLÜMÜ:...3 2.2. ISI GERİ KAZANIM BÖLÜMÜ:...3 2.3. NEM ALMA BÖLÜMÜ:...3 3. CİHAZ

Detaylı

ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ FAN SİSTEMİ EĞİTİM ÜNİTESİ FAN

ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ FAN SİSTEMİ EĞİTİM ÜNİTESİ FAN ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ FAN SİSTEMİ EĞİTİM ÜNİTESİ FAN Döner bir pervane kanatları tarafından hava veya gazları hareket ettiren basit makinalardır. Eksenel fan: Döner bir mil üzerine pervane

Detaylı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Rev: 17.09.2014 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Makine Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Termodinamik Genel Laboratuvar Föyü Güz Dönemi Öğrencinin Adı Soyadı : No

Detaylı

VHR ER ENERJİ GERİ KAZANIM CİHAZLARI VHR ER ENERGY RECOVERY UNITS

VHR ER ENERJİ GERİ KAZANIM CİHAZLARI VHR ER ENERGY RECOVERY UNITS ER ENERJİ GERİ KAZANIM CİHAZLARI ER ENERGY RECOVERY UNITS AKSESUARLAR ACCESSORIES Sayfa/Page 9~ VENCO ER enerji geri kazanım cihazları, rotorlu tip eşanjörü sayesinde, yüksek enerji tasarrufu sağlamak

Detaylı

İKLİMLENDİRME NEDİR?

İKLİMLENDİRME NEDİR? İKLİMLENDİRME NEDİR? İnsan, hayvan ve bitkilerin konforu veya endüstriyel bir ürünün üretilmesi için gerekli olan iklim şartlarının (sıcaklık, nem, hava hızı, taze hava miktarı vb) otomatik olarak sağlanması

Detaylı

ÇATI TİPİ ISI GERİ KAZANIM CİHAZI

ÇATI TİPİ ISI GERİ KAZANIM CİHAZI ÇATI TİPİ ISI GERİ KAZANIM CİHAZI Fonksiyonu İç ortamlarda nem, koku ve partikül içeren düşük kaliteli havayı tahliye ederken koşullandırılmış taze havayı ortama transfer eder. Egzost havasının ısısını

Detaylı

SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA DENGELENMESİ. üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M

SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA DENGELENMESİ. üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M DEÜ HASTANESİ KLİMA SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA SİSTEMLERİNİN N ISIL VE HİDROLİK DENGELENMESİ Burak Kurşun un / Doç.Dr.Serhan KüçüK üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M BölümüB GİRİŞ Değişen

Detaylı

AirMidi Serisi Isı Pompaları

AirMidi Serisi Isı Pompaları AirMidi Serisi Isı Pompaları Otel, tatil köyü, okul, yurt, hastane ve iş merkezleri gibi hizmet binaları, Rezidans, ofis, AVM karışımlı plazalar, Apartman, siteler gibi toplu konut projeleri ve Daire,

Detaylı

ĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ

ĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ ĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ MAK-LAB008 1 GĠRĠġ İnsanlara konforlu bir ortam sağlamak ve endüstriyel amaçlar için uygun koşullar yaratmak maksadıyla iklimlendirme yapılır İklimlendirmede başlıca avanın sıcaklığı

Detaylı

İNDİREK / DİREK EVAPORATİF SOĞUTMA SİSTEMLERİ KOMBİNASYONU

İNDİREK / DİREK EVAPORATİF SOĞUTMA SİSTEMLERİ KOMBİNASYONU 197 İNDİREK / DİREK EVAPORATİF SOĞUTMA SİSTEMLERİ KOMBİNASYONU Dürriye BİLGE Mustafa BİLGE ÖZET Bu çalışmada havanın, indirek ve direk olmak üzere iki aşamada evaporatif olarak soğutulduğu bir sistem tanıtılmıştır.

Detaylı

MDF pres hattı kızgın yağ pompalarında enerji YHULPOLOLĎL. Ağaç sektörü LoLQ HQHUML YHULPOLOLĎL o ] POHUL VLHPHQV FRP WU

MDF pres hattı kızgın yağ pompalarında enerji YHULPOLOLĎL. Ağaç sektörü LoLQ HQHUML YHULPOLOLĎL o ] POHUL VLHPHQV FRP WU MDF pres hattı kızgın yağ pompalarında enerji YHULPOLOLĎL Ağaç sektörü LoLQ HQHUML YHULPOLOLĎL o ] POHUL VLHPHQV FRP WU MDF Sürekli Pres Sekonder Devre Pompalarında Enerji Verimliliğinin Artırılması, Hakan

Detaylı

STANDART ve DİĞER ÜRÜNLER 2014 FİYAT LİSTESİ

STANDART ve DİĞER ÜRÜNLER 2014 FİYAT LİSTESİ STANDART ve DİĞER ÜRÜNLER 2014 FİYAT LİSTESİ MC - HAVA SOĞUTMALI SU SOĞUTMA GRUBU CİHAZ SOĞUTMA KAPASİTESİ NET LİSTE MODELİ KCAL/H KW FİYAT ( ) FİYATI ( ) MC 251 47.400 55,2 12.250 15.250 MC 301 56.200

Detaylı

AirMaxi Serisi Isı Pompaları

AirMaxi Serisi Isı Pompaları AirMaxi Serisi Isı Pompaları Otel, tatil köyü, okul, yurt, hastane ve iş merkezleri gibi hizmet binaları, Rezidans, ofis, AVM karışımlı plazalar, Apartman ve siteler gibi toplu konut projeleri için 100-1000

Detaylı

DHR - ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI

DHR - ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI DHR - ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI Hem enerji ekonomisinin sağlanması, hem de iç hava kalitesinin arttırılabilmesi için ısı geri kazanımlı havalandırma cihazları yüksek verimli ve yıllarca sorunsuz çalışabilecek

Detaylı

TEKNOPOOL. Havuz Nem Alma Cihazları

TEKNOPOOL. Havuz Nem Alma Cihazları TEKNOPOOL Havuz Nem Alma Cihazları İçindekiler Teknogen Teknopool... 3 Bileşenler... 4 Otomasyon... 6 Projelendirme... 9 Isıtma, Soğutma ve Havalandırma sektörünün önde gelen üreticilerinden olan TEKNOGEN,

Detaylı

KFC DİK TİP KLİMA SANTRALLERİ. İklimlendirme Sistemleri.

KFC DİK TİP KLİMA SANTRALLERİ. İklimlendirme Sistemleri. KFC DİK TİP KLİMA SANTRALLERİ İNŞAAT VE YAPI SEKTÖRÜ, ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ, TURİZM SEKTÖRÜ, EĞİTİM KURUMLARI, ÖZEL PROSES SİSTEMLER, ENDÜSTRİYEL TESİSLER İklimlendirme Sistemleri KFC KFC 3 H:1.80 m Her

Detaylı

Hava Perdeleri 2010.1

Hava Perdeleri 2010.1 Hava Perdeleri 2010.1 en kaliteli ve en iyi fiyatlı ne varsa hepsi bir arada burada... Yaz sıcağı Kışın sıcak hava Kış soğuğu Egsoz gazları Temiz hava Toz Duman Kokular Yazın soğuk hava Sinekler, böcekler

Detaylı

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUVARI ISI POMPASI DENEY FÖYÜ 1. DENEYİN AMACI Isı pompası deneyi ile, günümüzde bir çok alanda kullanılan ısı pompalarının

Detaylı

EĞİTİM PROGRAMI ÇERÇEVESİ BİRİNCİ EĞİTİM MODÜLÜ

EĞİTİM PROGRAMI ÇERÇEVESİ BİRİNCİ EĞİTİM MODÜLÜ EK-2 PROGRAMI ÇERÇEVESİ BİRİNCİ MODÜLÜ MÜFREDAT KONUSU MODÜL GENEL Enerji verimliliği mevzuatı, M1 Teorik Enerjide arz ve talep tarafındaki gelişmeler, M1 Teorik Enerji tasarrufunun ve verimliliğin önemi

Detaylı

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFER LABORATUVARI SUDAN SUYA TÜRBÜLANSLI AKIŞ ISI DEĞİŞTİRİCİSİ

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFER LABORATUVARI SUDAN SUYA TÜRBÜLANSLI AKIŞ ISI DEĞİŞTİRİCİSİ T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFER LABORATUVARI SUDAN SUYA TÜRBÜLANSLI AKIŞ ISI DEĞİŞTİRİCİSİ 1. DENEYİN AMACI: Bir ısı değiştiricide paralel ve zıt türbülanslı akış

Detaylı

DENEY FÖYLERİ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

DENEY FÖYLERİ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. 1 DENEY FÖYLERİ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. Küçük Sanayi sitesi 12 Ekim Cad. 52.Sok. No:18A BALIKESİR Tel:0266 2461075 Faks:0266 2460948 http://www.deneysan.com mail: deneysan@deneysan.com

Detaylı

TEKNOPOOL. Havuz Nem Alma Cihazları

TEKNOPOOL. Havuz Nem Alma Cihazları TEKNOPOOL Havuz Nem Alma Cihazları 1 İçindekiler Teknogen Kimiz? Ne iş yaparız? Teknopool... 1 Otomasyon... 2 Projelendirme... 3 Bileşenler... 4 BY ISITMA SOĞUTMA KLİMA HAVALANDIRMA SAN TİC. A.Ş. tescilli

Detaylı

ECOMFORT 3 YIL. Avantajları. Fonksiyonu. Enerji Ekonomisi. Modeller

ECOMFORT 3 YIL. Avantajları. Fonksiyonu. Enerji Ekonomisi. Modeller ECOMFORT Fonksiyonu Küçük ve orta büyüklükteki iklimlendirme uygulamalarında iç ortamın ısıtılması/soğutulması ve filtrelenmesi için kullanılmaktadır. Asma tavana montaj imkanı vardır, hava dağıtımı asma

Detaylı

PRİZMATİK VE SİLİNDİRİK KANAL TİPİ ELEKTRİKLİ ISITICI DTIK-01-02

PRİZMATİK VE SİLİNDİRİK KANAL TİPİ ELEKTRİKLİ ISITICI DTIK-01-02 PRİZMATİK VE SİLİNDİRİK KANAL TİPİ ELEKTRİKLİ ISITICI DTIK-01-02 DTIK-01 DTIK-02 MALZEME : Kasa 1 mm. Kalınlıkta galvaniz veya paslanmaz malzemeden ısıtıcı rezistanslar paslanmaz malzemeden imal edilir.

Detaylı

The Power to Save Energy.

The Power to Save Energy. The Power to Save Energy. SU SOĞUTMALI CHILLER + TCU CT SERİSİ Soğutma CT serisi chiller cihazları sayesinde her enjeksiyon makinesinin kalıbında ayrı ayrı su sıcaklıkları ile çalışılabilir. Dolayısıyla

Detaylı

ISI DEĞİŞTİRİCİLERİN TASARIMI [1-4]

ISI DEĞİŞTİRİCİLERİN TASARIMI [1-4] ISI DEĞİŞTİRİCİLERİN TASARIMI [1-4] KAYNAKLAR 1. J.M. Coulson, J.F. Richardson ve R.K. Sinnot, 1983. Chemical Engineering V: 6, Design, 1st Ed., Pergamon, Oxford. 2. M.S. Peters ve K.D. Timmerhaus, 1985.

Detaylı

GENE ÜRÜN KATALOĞU MBS KLİMA ISITMA SOĞUTMA HAVALANDIRMA EKİPMANLARI

GENE ÜRÜN KATALOĞU MBS KLİMA ISITMA SOĞUTMA HAVALANDIRMA EKİPMANLARI GENE ÜRÜN KATALOĞU MBS KLİMA ISITMA SOĞUTMA HAVALANDIRMA EKİPMANLARI GENEL ÜRÜN KATALOĞU ... HAKKIMIZDA MBS Klima Isıtma Soğutma Havalandırma Ekipmanları 2008 yılında Dudullu / Ümraniye İstanbul da Faaliyete

Detaylı

7.4.2015. Oturum Başkanı: Zühtü FERAH

7.4.2015. Oturum Başkanı: Zühtü FERAH Oturum Başkanı: Zühtü FERAH Dilşad BAYSAN ÇOLAK SPIRAX INTERVALF 1 Biraz Teori Bu bütün prosesin temelidir Isı transfer alanı Logaritmik ortalama sıcaklık farklılığı İhtiyaç duyulan enerji Q = A k LMTD

Detaylı

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. DENEY FÖYLERİ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. Küçük Sanayi sitesi 12 Ekim Cad. 52.Sok. No:18A BALIKESİR Tel:0266 2461075 Faks:0266 2460948 http://www.deneysan.com mail: deneysan@deneysan.com

Detaylı

GENE ÜRÜN KATALOĞU MBS KLİMA ISITMA SOĞUTMA HAVALANDIRMA EKİPMANLARI

GENE ÜRÜN KATALOĞU MBS KLİMA ISITMA SOĞUTMA HAVALANDIRMA EKİPMANLARI GENE ÜRÜN KATALOĞU MBS KLİMA ISITMA SOĞUTMA HAVALANDIRMA EKİPMANLARI HÜCRELİ ASPİRATÖRLER MBS Hücreli Aspiratör MBS Hücreli Aspiratörler 500 m³/h ile 100.000 m³/h debiler arasında değişik boyutta standart

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI LAMİNER VİSKOZ AKIM ISI DEĞİŞTİRİCİSİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ YRD. DOÇ. DR. GÜLŞAH

Detaylı

"İŞ'TE SİZİ ISITAN TEKNOLOJİ.." KANAL TİPİ ISITICILAR

İŞ'TE SİZİ ISITAN TEKNOLOJİ.. KANAL TİPİ ISITICILAR "İŞ'TE SİZİ ISITAN TEKNOLOJİ.." Y U V A R L A K K A N A L T İ P İ I S I T I C I L A R K A S E T T İ P İ I S I T I C I L A R 2 0 1 9 KANAL TİPİ ISITICILAR HAKKIMIZDA Logosundaki dört daire bilim, teknoloji,

Detaylı

Kaliteli Isı Değiştiriciler

Kaliteli Isı Değiştiriciler Kaliteli Isı Değiştiriciler Funke by Termotek Plakalı Isı Değiştiriciler FP, GPL Serisi Funke by Termotek Funke by Termotek Funke ; Granou ALMANYA lokasyonunda, ısı transfer ekipmanları üretimi yapan,

Detaylı

EVAPORATİF SOĞUTMA DENEYi

EVAPORATİF SOĞUTMA DENEYi RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEC403 Makine Laboratuarı-I Dersi EVAPORATİF SOĞUTMA DENEYi 1 GİRİŞ Günümüzün iklimlendirme sistemleri soğutma çevrimi

Detaylı

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖĞRENCİNİN ADI:KUBİLAY SOY ADI:KOÇ NUMARASI:15360038 KAZANLAR Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı

Detaylı

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2 T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2 DOĞAL VE ZORLANMIŞ TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ DENEYİ ÖĞRENCİ NO: ADI SOYADI:

Detaylı

3. Versiyon Kitapta 5. Bölüm, 7. Versiyon Kitapta 6. Bölüm, soruları

3. Versiyon Kitapta 5. Bölüm, 7. Versiyon Kitapta 6. Bölüm, soruları 3. Versiyon Kitapta 5. Bölüm, 7. Versiyon Kitapta 6. Bölüm, soruları Soru 5-26 Buharlı bir güç santralinin kazanında aracı akışkana 280 GJ/saat ısı geçişi olmaktadır. Borularda ve diğer elemanlarda buhardan

Detaylı

ENDÜSTRİYEL FIRINLARDA ENERJİ ETÜDÜ ÇALIŞMASI. Abdulkadir Özdabak Enerji Yöneticisi(EİEİ/JICA) aozdabak49@hotmail.com

ENDÜSTRİYEL FIRINLARDA ENERJİ ETÜDÜ ÇALIŞMASI. Abdulkadir Özdabak Enerji Yöneticisi(EİEİ/JICA) aozdabak49@hotmail.com ENDÜSTRİYEL FIRINLARDA ENERJİ ETÜDÜ ÇALIŞMASI Abdulkadir Özdabak Enerji Yöneticisi(EİEİ/JICA) aozdabak49@hotmail.com Özet Türkiye de enerjinin yaklaşık %30 sanayide tüketilmektedir. Bu nedenle yapılacak

Detaylı

KOMPLE ÇÖZÜM ÇEVRE DOSTU ESNEK ÇÖZÜM. Tekli Uygulama. İkili Uygulama. Montaj Kolaylığı

KOMPLE ÇÖZÜM ÇEVRE DOSTU ESNEK ÇÖZÜM. Tekli Uygulama. İkili Uygulama. Montaj Kolaylığı KOMPLE ÇÖZÜM Isıtma Soğutma Sıhhi Sıcak Su ÇEVRE DOSTU Dünyanın en yüksek COP=4,5 değerine sahip ekonomik sistemlerdir. Yenilenebilir enerji olan Hava ve Güneşten faydalanma Gaz veya yakıt ile ısıtmaya

Detaylı

AP Hücreli Aspiratörler

AP Hücreli Aspiratörler AP Hücreli Aspiratörler AP-EKO Ekonomik Tip Hücreli Aspiratör AP-EKO serisi hücreli aspiratörleri, ısıtma ve soğutma istenmeyen yerlerde, ortam havasını tazelemek için veya tahliye etmek için, düşük veya

Detaylı

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER Sayfa : 1 Bina Bilgileri BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER Projenin Adı : ISORAST DEFNE Binanın Adı : DEFNE Ada/Parsel : Sokak-No : Semt : İlçe : İl : ISTANBUL Dizayn Bilgileri: Brüt Hacim : 593 Net Kullanım

Detaylı