Şekil 1. Konsept / fonksiyonel plan yerleşimleri ve bitkilerden istenen fonksiyonları gösterir. (Çizim: Gail Hansen)

Transkript

1 Peyzaj Tasarımı: Bitkisel Planın Çizilmesi Peyzaj içinde bitkilerin seçimi ve yerleşimi, sağlıklı, fonksiyonel ve güzel bir bahçe yapmak için bitkisel materyalin seçimi ve düzenlenmesine yönelik sanat ve bilimdir. Bilim ve sanatın karışımı; alanın yetişme koşullarını geliştirecek bitkilerin seçimi anlamında olan doğru bitki, doğru yerde rehber prensibini ifade eder ve bunların yerleşimi hem görsel görünüm hem de sağlığa yönelik olarak yapılmasına dayanmaktadır. Bitkilerin seçimi ve düzenlenmesi, alan analizinin bitirilmesi, aktivite alanlarının belirlenmesinin tasarlanmasından sonra gelen, bütün tasarım sürecinin son adımıdır. Bitkisel planı geliştirmek, ardışık sürece dayanmaktadır, ancak bu sürecin bütünüyle çizgisel olmadığını akılda tutmak gerekir, bazen bitki materyali ile ilgili kararlar sıralamada daha önce atılmış adımları tekrardan çalışmayı gerektirebilir ve planda bazı ayarlamalar yapılabilir. Süreç, peyzajın genel konseptini gösteren bir fonksiyonel planın geliştirilmesi ile başlamaktadır. Adım 1: Konsept (Kavramsal)/ Fonksiyonel Plan Bitki materyalinin genel yerleşimine dair önermeleri gösteren konsept plan, geliştirme süreci içerisindeki ilk adımdır. Konsept plan alan analizine ve alanı kullanacak kişi veya ailenin ihtiyaçlarına dayanmaktadır. Bu, alan koşullarına dayanan planı ve bitkilerden istenen fonksiyonları sağlamaktadır. Şekil 1, gölge ve mahremiyet, görüntünün kontrolü, göze hoş gelmeyen kullanımların saklanması ve görsel bir nokta olarak ön girişe dikkat çeken fonksiyonel notların bulunduğu, bitki materyalinin yerleşimini gösteren bir konsept plandır. Bitkilendirilmiş alanın fonksiyonunu tanımlayan etiketler, gölge için sık taç yapan ağaçlar ve görsel odak için ilgi çekici ve renkli bitkiler gibi en iyi fonksiyon için seçilen bitkileri göstermektedir. Şekil 1. Konsept / fonksiyonel plan yerleşimleri ve bitkilerden istenen fonksiyonları gösterir. (Çizim: Gail Hansen) Adım 2: Master Bitki Listesi Bitkisel planda kullanılmak üzere muhtemel bitki materyallerinin bir master listesini yaratmak, sürecin ikinci adımıdır. İlk üzerinde düşünülecek olan alan koşullarına uygun, doğru bitkilerin seçilmesi işlemidir. Bahçedeki her alanın yetişme koşullarını ve buna bağlı bitkilerin seçilmesi için alan analizi tekrar gözden geçirilmelidir. Bitkilerin toprak ve su ihtiyaçları gibi, ışık istekleri (gölge veya güneş isteği) üzerinde yoğunlaşılmalıdır. Aynı zamanda adaptasyon kuşağı, gölge alanlar ve alanın iklimsel koşullarına uygun türlerin seçimine dikkat edilmelidir. Bir kere yetişme istekleri karşılandığında, bitkilerin habitüs karakteristiklerine göre liste oluşturulabilir. Alandaki mevcut bitki örtüsü kesinlikle unutulmamalıdır. Var olan bitkilerin sağlık durumu ve aktive alanlarının yeni düzeni, bazı mevcut bitkilerin kaldırılmasına veya yeniden yerleştirilmesine neden olabilir. Yeni plan ile kullanılabilecek herhangi sağlıklı var olan bitki örtüsü korunabilir ve bütün eski, sağlıksız fazla gelişkin bitkiler

2 ile işgalci türler alandan temizlenmelidir. Mevcut yerinde gerekenden düşük gelişim performansı gösteren bitkiler isteklerine uygun yerlere dikildiğinde daha faydalı olurlar. Gelişkin ağaçlar mevcut bitki örtüsü içinde en önemli bitkilerdir. Hangi bitkilerin korunacağı ve hangisinin çevresinde bitkisel planın oluşturulacağına karar vermek gerekmektedir. Gelişkin sağlıklı bitkiler, bahçeye güzellik ve fonksiyon katacağı gibi eve değer kazandırmaktadır. Geniş taç yapan ve altında gölgelik alanlar yaratan bitkiler evin ısıtma/ soğutma giderlerini azaltacaktır. Ağaç aynı zamanda etrafına uygun bitkileri de etkilemektedir ve yer örtücülerin bazıları gölge koşullarda kullanılabilir. Eğer bitkinin korunması konusunda kararsızlık varsa ağacın sağlığı ve ömrü konusunda bir botanikçiye danışılabilinir. Eğer ağaçlar ileride bir problem çıkartacak gibi duruyorsa, en iyisi halen küçükken bunları alandan uzaklaştırmaktır. Master bitki listesine alanda gelişeceğine emin olunan tanıdık bitkilerden başlanmalıdır. Mahalle veya topluluğun kullandığı peyzajlar gözlenmeli ve bahçede kullanmak istenilen bitkiler hakkında bilgi toplanmalıdır. Bitkiler seçileceğinde yerel olarak temin edilebilir bitkiler kullanılması gerekmektedir. Bitkilerin gelişim ihtiyaçları ve yetişme koşulları konusunda farklı birçok kaynağa başvurulmalıdır. Bitkilerin seçiminde adaptasyon kuşağına uygunluk, toprak ihtiyacı, ph, nem ve ışık istekleri alan analizi ve envanterinde not edilmeli ve bitkiler buna uygun olarak yerleştirilmelidir. Bitki listesindeki temel bilgiler, genel büyüklük, bitki tekstürü, şekli, çiçeklerinin veya yapraklarının rengi ve ışık ihtiyacı gibi konuları içermelidir. Ek bilgiler; yetişkin zamanındaki boyu ve yayılımı, mevsimsel değişiklikler ve çiçeklenme zamanı gibi bilgileri içerebilir. Bu bilgiler, estetik görünüme dair bitki aranjmanı yapıldığında faydalı olabilir. Listedeki bitkiler; ağaçlar (yapısal veya odak), çalılar (yapısal) ve yer örtücüler (yayılım) gibi tip ve fonksiyonlarına bağlı olarak gruplandırılır. Farklı büyüklükteki, mantıklı sayıdaki bitkiler listelenmelidir. Buradaki amaç, çok farklı seçeneğe kapılmadan iyi bir seçim yapmaktır(tablo 1). Tablo 1 final bitki seçimi sırasında, bitki karakteristiklerini kolayca gösteren kısmi bitki listesinin bir örneğidir. Tablo 1. Önerilen Bitkilerin Kolay Gösterimi İçin Fiziksel Özellikler Listesi Cins Bilimsel İsmi Tekstür Şekil Renk Işık Ağaçlar Geniş Citharexylum spp. Kalın Yuvarlak şeklinde Yeşil Tam güneş Geniş Jatropha integerrima İnce Vazo şeklinde Kırmızı Tam güneş Orta Ulmus alata İnce Düzensiz şekilde Yeşil Tam güneş Orta Ilex opaca Orta Piramit şeklinde Beyaz Yarı güneş Palmiyeler Geniş Sabal palmetto Kalın Palmi form Donuk yeşil Tam güneş Küçük Sabal minör Kalın Küme şeklinde Açık yeşil Yarı güneş Çalılar Geniş Viburnum obovatum Densa Orta Dik şekilde Yeşil Yarı güneş Geniş Ilex vomitoria Pendula İnce Dökülen şekilde Beyaz Yarı güneş Orta Galphimia glauca İnce Vazo şeklinde Sarı Tam güneş Orta Plumbago auriculata İnce Yuvarlak şeklinde Açık mavi Tam güneş Küçük Zamia floridana Kalın Yuvarlak şeklinde Koyu yeşil Yarı güneş Küçük Gamolepis spp. İnce Yuvarlak şeklinde Sarı Tam güneş Yer Örtücüler Çok yıllık Dietes iridoides İnce Küme şeklinde Beyaz/mavi Yarı güneş Çok yıllık Dianella spp. Orta Küme şeklinde Mavi Yarı güneş Çok yıllık Liriope muscari İnce Sivri uçlu Mor Yarı güneş Çok yıllık Pentas lanceolata İnce Küme şeklinde Kırmızı Tam güneş Yer örtücü Juniperis horizontalis Wiltonii İnce Yayılmış şekilde Grimsi yeşil Tam güneş Yer örtücü Salvia spp. Orta Küme şeklinde Pembe Tam güneş Adım 3: Ön Bitkisel Plan Ön planlar, bireysel bitki materyalinin öneri düzenini göstermektedir. Hızlı karalamalar, bitkiler için en iyi yerin belirlenmesi ve büyüklük sınırlaması hakkında kaba düşüncenin oluşturulması için farklı düzen ve aranjmanların keşfedilmesi için kullanılmaktadır. Bir dizi ön planlar, sıklıkla her planın en iyi özelliklerini alarak final planın yaratılmasında kullanılmaktadır. Basit çemberler ve serbest formda çizgiler bitki materyalinin yeri ve büyüklüğünü belirlemek için kullanılabilir. Renk paletleri, bitkileri çizmek için renkli kalemlerin kullanılmasıyla test edilebilir(şekil 2).

3 Şekil 2. Ön plan bitki yatakları, ağaç konumları ve renk kombinasyonlarını gösterir. Adım 4: Bitki Yataklarını Çizmek Ve Yerleştirmek Ön plan kullanılarak, tipik olarak binanın çevresi, yürüyüş yollarının ve araç yollarının sınırları, çit ve arazi sınırları ve havuzlar ve teraslar gibi peyzajda bulunan elemanların etrafında bitki yatakları geliştirilmeye başlanır. Bitki parterleri geleneksel olarak eğri çizgilerle ve binanın, araç yolunun veya yürüyüş yolunun formunu takip ederler. S çizen parter sınırları, daha doğal bir görünüm için derin ve sığ parterleri yaratmaktadır(şekil 3). Bitki parteri çizilirken dikkat edilecek hususlar şöyledir: Bitki parteri sınırlarına form kazandırmak için daire ve teğet parçaları kullanılmalıdır. Eskiz üzerinde çizim yapılırken dramatik, kavisli eğriler yaratılmalıdır. Kağıt üzerindeki dar eğriler, bahçeye yerleştirildiğinde ve bitki parterine bakıldığında düz çizgilermiş gibi görünecektir. Dar parterler tipik olarak parterin genişliğini sınırlayan mülkiyet çizgisinin bulunduğu yapının yan tarafında bulunur. Parter sınırlarının yerini belirlemek için sert peyzaj ve yapı yüzeylerin şekli kullanılmalıdır. Geniş bitkilere yeterli yeri sağlamak için yapıların yürüyüş yollarının ve terasların köşelerine geniş yay parçaları çizilmelidir. Bitki parterlerinin genişliği genel olarak dar parterler için 15 cm, geniş parterler için 9 metre arasında değişen bir ölçüye sahip olduğu akılda tutulmalıdır. Köşelerin içinde ve dışında çok geniş eğriler (çemberin ½ veya ¾) kullanılmalıdır. Yapı veya yapısal peyzaj elemanından başlayan bitki parterleri, eğri çizgilere başlanmadan önce bu elemanlara dik olarak çizilen bir çizgi ile başlamalıdır. Bitki parterlerinin sınırlarını ağacın tam taç yapısının altından geçirerek ağaçların estetiği ve korunması sağlanır. Yüzen adalar şeklindeki bitki parterleri (bir yapıya yada yürüyüş yolu sınırı olmayan parterler ) mekan yaratmak ve bahçe içinde büyük ağaçların kullanımı, mekanın iskeletini oluşturan yapısal bitkilerin yerleştirilmesinde kullanılmaktadır. Sınırları belirlenmiş parterlerin kullanımıyla, açık çim alan ve ya malç alanların sınırlarının da belirlenmesiyle farklı mekanlar yaratılır. Peyzajın içindeki bu açık alanlar veya boşluklar rekreasyon amaçlı veya arka plandaki bitkilerin daha karmaşık olduğunu vurgulayan açık ön planlar olarak kullanılabilir. Bir kere bitki parterlerinin yeri belirlendiğinde, bu alanların bitkiyle doldurulması ihtiyacı ortaya çıkar. Burada bitkinin peyzajda oynadığı role ve tipine bağlı olarak, bitkinin yerleşimi sırasında mantıksal bir düzen vardır.

4 Ağaçlar gibi geniş bitkilerin duvarı anımsatarak mekanları bölmesi, yapısal bitkilendirme olarak adlandırılır çünkü bahçe içinde yapısal eleman gibi görülürler. Onların mevsimler boyunca sabit kalması ve uzun yaşaması bahçeye süreklilik eklemektedir. Bunlar, planda ilk yerleştirilmesi gereken bitkilerdir. Görsel odak veya sabit duran bitkiler bundan sonra yerleştirilmelidir. Bu bitkiler vurgu yaratmakta, dikkati çekmekte ya da çeşitli bitki parterlerinde durağanlık sağlaması için stratejik şekilde yerleştirilirler. Yerleştirilecek en son bitkiler ise, bitki parterlerini dolduran ve parterlerdeki majör bitki olan kitle bitkilerdir. Şekil 3. Parterlerin bina köşeleri ve yürüyüş yolu etrafında kavisli bir şekilde akışı (Çizim: Gail Hansen) Adım 5: Yapısal Bitkilerin Yerleştirilmesi Yapısal bitkiler geniş ağaçlar ve çalılardan oluşmaktadır. Ağaçların gövdeleri, duvarı anımsatarak bahçede aktivite alanlarını ayırmasında ya da mülkiyet sınırı boyunca bir perde yaratmasında rol oynar (şekil 4). Ağaçlar aynı zamanda üstte dallarıyla kapalılık ve insan ölçeğinde gölgelik alanlar sağlar. Burada ağaçları yerleştirirken takip edilmesi gereken çeşitli kurallar vardır: Olgun ağaç ve çalıların boyutu, yapı ve alanın tümünün ölçüsüyle orantılı olduğundan emin olunmalıdır. İnce binalar ve geniş alanlar ile uyumun sağlanması için ince ve geniş ağaçlar kullanılmalıdır. Ağaçlara ve çalılara yetişecekleri alan verilmelidir. Bunları yapılar, yürüyüş yolları veya teraslara çok yakın şekilde konumlandırılmamalıdır. Ağaçları klima üzerine gölge sağlayacak şekilde ve yapının doğu ve batı yönlerine güneş ışıklarını engelleyecek şekilde yerleştirerek enerji tasarrufu sağlanabilir. Yapısal bitkilerin, düşen yapraklarının meyvelerinin veya ince dallarının problem yaratacağı yerlere dikilmesinden kaçınmak gerekir. Ağaçlar kötü görüntülerin kapatılmasında ya da güzel görüntülere çerçeve oluşturacak şekilde kullanılmalıdır. Rengin, dokunun ve formun, binanın renklerinin ve materyalleriyle birlikte nasıl görüneceğinin üzerine düşünülmelidir. Geniş kitleli gölgelik ağaçlar, bina kütlesi ile orantılı kullanılmalıdır. Bitkiler elektrik hattı ve su boruları, kanalizasyon sistemi gibi yeraltı elemanlarından kaçınarak yerleştirilmelidir.

5 Şekil 4. Gölge, blok veya çerçeve görünümleri oluşturmak ve mekanlar yaratmak için ağaçlar yerleştirilmelidir. Adım 6. Görsel Ve Sabit Bitkilerin Yerleştirilmesi Görsel/ sabit bitkiler, orta seviyede geniş çalılar ve küçük ağaççıklardır. Bunlar, hem görsel hem de sabit bitkiler olarak düşünülmelidir. Çünkü bitki parteri için görsel odak noktası oluştururken, sabit olarak kalabilmektedir. Sabit bitkiler bazen tema bitkisi olarak ta adlandırılabilmektedir. Çünkü bunlar çok sıklıkla bahçe için tasarım teması oluşturmaktadır. Görsel bitkiler diğer bitkilere nazaran sıra dışı biçim, renk veya dokusuyla diğer bitkilerle kontrast oluşturan bitkiler olarak karakterize edilmektedir. Görsel odak bitkileri bahçenin belirli bir alanına dikkat çeker ya da bütünüyle özenli bir çalışma yapıldığında bahçe içinde göz yönlenmesini sağlar (şekil 5). Sabit bitkiler bitki parterlerinde düzenli tekrar ile tasarımda uyum öğesini sağlar. Burada görsel odak ya da sabit bitkilerin yerleştirilmesi üzerine düşünülmesi gerekenler sıralanmıştır: Çevreyle yüksek kontrasta sahip bitkiler seçilmelidir. Bitkiler, yürüyüş yolunun bitimi ya da bir kapı veya pencereden terastan veya sokaktan görünüşüne göre doğal görüş çizgilerine yerleştirilmelidir. Görsel odak noktası istenmeyen görünüşü perdelemek için bu kötü görüntülerde dikkati başka yöne çekecek şekilde bunların tam tersi yerlere yerleştirilmelidir. Görsel odak kullanımı belirli bir limitte olmalıdır. Çok fazlası karışıklığa sebep olur ki burada dikkati çeken çok nokta olması görsel atlayışlara neden olmaktadır. Bitkilerde yüksek derecede kontrast sağlamak için yapısal elemanlar kullanılır. Açık renk seramik bitki dikim yerleri, iyi bir seçimdir. Duvara tutturulmuş sarmaşık, heykeller ve kuş evleri gibi yapısalları ve özellikleri kullanarak bitkiler odak noktası olabilir. Görsel odak noktası renkli bitkilerin güzel bir kompozisyonu ile oluşturulabilir, ön kapıda renkli bitkilerin gruplandırılması iyi bir örnektir.

6 Adım 7: Kümelenen Bitkilerin Yerleştirilmesi Şekil 5. Görsel/ sabit bitkiler doğrudan görüntülerdir ve bir tema kurar. Kümelenen bitkiler orta ve küçük çalılar ve yer örtücülerden oluşmaktadır ki bunlar bitki parterini dolduran bitkilerdir. Bu bitkiler bitki parteri içindeki bitkilerin çoğunluğunu oluşturur ve farklı ilgiye göre farklı dokularda renklerde ve biçimlerde olabilirler. Küme bitkilerini yerleştirmenin bir yolu, bitki parterlerinin içine yerini gösterme ve bitki kümelerini belirlemek için serbest formda ya da şekilsiz baloncuklar çizmektir (şekil 6). Baloncukları kullanarak bitkilerin yerlerini belirlemeye ilişkin kurallar aşağıdaki gibidir: Yatay ve dikey katmanlama kullanılmalıdır. Dikey katmanlama, ilgi çekmek için çeşitli boydaki bitkilerin kullanılmasıdır, yatay katmanlama ise parter içinde bitki kümelerinin oluşturulmasıdır. Yer düzlemi boyunca yatay katmanları gösteren baloncuk çizimleri yapılmalıdır ve böylece birbirlerini takip eder ve birbirlerine dokunurlar. Daha geniş bitki parterlerinin daha yüksek sayıda yatay katmanı gerektirdiği akılda tutulmalıdır. Dar bir parter sadece bir veya iki katmanlıyken daha geniş bir parter altı veya yedi kadar katmanı içinde barındırabilir. Baloncuğun biçimi, kütlenin istenen şeklinde olmalıdır. Çünkü her baloncuk aynı bitkinin kütlesini veya kümesini farklı şekilde göstermektedir. Çizilen ilk baloncuk binanın, duvarın veya yapısal peyzaj elemanının yanında olmalıdır, çünkü bu yapıların kenarları belirli bir şekilde olmaktadır ve baloncuğun şeklini belirlemektedir. Baloncuklar peyzaj içerisindeki bitki parterlerinde daha esnek şekilde çalışılabilinir. Parterin her iki tarafı ve baloncuk iyi bir uyum ve form yaratılana kadar yeniden düzenlenebilir. Genellikle baloncuğun bulunduğu parterin şeklini alması daha iyidir.

7 Şekil 6. Kümelenen bitkilerin yer alacağı yerleri göstermek için düzensiz baloncuklar çizin. Adım 8: Bitki Karakteristiğinin Belirlenmesi Bir sonraki adım ise her baloncuğun içerisine yerleştirilecek bitkinin estetik karakteristiğinin belirlenmesidir. Her bir çiçek yaprak rengi, istenen doku, form, yükseklik ve büyüklüğü, bitki tipi (çalı, yıllık veya mevsimlik) ve herdem yeşil veya yaprak döken gibi mevsimlik karakteri etiketlenmelidir. Aşağıda karakteristiğe göre bitki seçimi ile ilgili kurallar vardır: Yapısal ve odak noktası olabilecek bitkilerle başlanmalıdır. Bu bitkiler yüksek fonksiyonel değere sahip olduğunda bunların ilkin fonksiyonu göz önüne alınmalıdır( gölge veya görsel odak olması gibi) daha sonrasında yüksekliği, biçimi ve mevsimsel değişim gibi fonksiyonunu etkileyecek şeyler düşünülmelidir. Bitkilerin en tepesinden başlayarak en uzun bitkiden en kısasına doğru düz bir geçiş yapılırken aynı zamanda en önden en arka sıraya bir geçiş geliştirilmelidir. Yaprak döken ve herdemyeşil bitkilerin dağılımında denge gösterileceği gibi mevsimlik ve uzun ömürlü bitkilere de aynı denge gösterilmelidir ki böylece kışın bitkiler çıplak kaldığında ya da solduğunda alanlar boş olarak gözükmez. Bahçede yapıyı ve organizasyonu sağlamak için, yapısal bitkiler (ağaçlar ve çalılar) yüksek oranda herdem yeşil bitkilerden oluşmalıdır. Az detaya sahip geniş bitkiler gözlemciden uzak yerlere yerleştirilmelidir (bitki parterinin arkasına doğru) ve detaylı ilgi çeken bitkiler ise makro görünüşe sahip bitki parterinin önüne veya gözlemcinin yakınına yerleştirilmelidir. Bitki parterinin hemen yanında yer alan aktiviteler akılda tutulmalıdır (Düzenli gelişim gösteren bitkiler yaya yolunun etrafına yerleştirilmelidir [Yayılıcı bitkilerden kaçınmak gerekir] oyun alanının yakınında dikeni olmayan yumuşak bitkiler seçilmelidir). Renk şeması ve yere göre renk dağılımının mevsimler boyunca dengelenmesi akılda tutulmalıdır. Rengin geçici ve sadece bitkilendirmeyi geliştireceği hatırlanmalıdır. Kompozisyonlar renksiz de memnuniyet verici olmaktadır. Çeşitli yükseklikler, biçimler ve dokular kullanılarak ilgi yaratılabilir. Her bir bitkinin dikkatlice yerleştirilmesiyle uyuma ulaşılmalıdır. Yapısal ve görsel bitkiler belirlendikten sonra, eve en yakın baloncuktan başlayarak bitkiler seçilir, yapının rengi ve dokusunu kullanmak başlangıç noktasıdır. Örneğin, eğer duvar yüzeyi açık renkli kaba taş dokulu

8 ise duvarın karşısındaki bitki koyu yeşil düz yaprak yapısına sahip olmasıyla kontrast yapılabilir ya da açık yeşil kaba tekstürlü yaprak yapısıyla birleştirilebilir. Bir kez ilk baloncuk belirlendiğinde, takip eden baloncuğa geçilir ve bu baloncuk etiketlenir. Baloncuktan baloncuğa gelişim gösterildiğinde, çevresindeki bitkilerin karakteristiği hep akılda tutulmalıdır. Baloncuklar arasında deneme yanılmalarla, en iyi karakteristik kombinasyonunu bulana kadar ve tüm baloncuklar etiketlenene kadar çalışılmalıdır(şekil 7). Listedeki bir dizi bitkiler karakteristikle uyumlu olacağı hatırlanmalı ve böylece süreçte esneklik sağlanmalıdır. Şekil 7. Bitkinin türü ve her bitki kitlesinin estetik özellikleri tanımlanır. Adım 9: Bitki Seçimi Ve Plana Çizilmesi Her bitki kitlesi, bir bitkinin estetik karakteristikleri ve yetişme koşullarına göre master bitki listesinde görevlendirilmiştir. Liste yeniden gözden geçirilmeli ve her baloncuk için en uygun estetik karakteristiği uyan bitki seçilmelidir. Her bitki için gerekli yetişme koşulları, her baloncuktaki yetişme koşullarıyla eşleşmesi gerekmektedir. Birçok yetişme koşulları için, tipik olarak geniş bir bitki yelpazesinden seçilebilecek bitkiler vardır, bundan dolayı final seçimi estetik karaktere göre yapılmaktadır. Yine de her zaman yetişme koşulları öncelikli olarak göz önüne alınmalıdır. Estetik olarak memnuniyet verici bitki herhangi bir kullanılma ihtimali yoksa o zaman o istenilen yerde gelişemez ve yaşama tutunamaz. Daha sınırlı yetişme koşullarında ki bunlara örnek olarak koyu gölge veya nemli topraklar sayılabilir, yetişme gereksinimleri bitki seçimlerini sınırlayabilir. Final bitki seçimlerinin görsel karakteri iyi bir çeşitliliğe sahip dokular, ilgi çekici formlar ve renk şemasını destekleyen renk karışımlarının elde edildiğine emin olunup bu gözle gözden geçirilmelidir. Bir kere her baloncuk için bitki tanımlandığında, bireysel bitkiler gerçek boyutu ve yeri ile çizilmek zorundadır. Peyzaj uygulamacısı veya ev sahibi bu planı bitkilerin alana yerleştirilmesinde kullanacaktır ve doğru sayıda bitkiyi satın alacaktır. Bitkilerin seçimi için teknik süreç aşağıdaki gibidir: Her bitki, olgun bitki olduğunda oluşacak çapla aynı boyutta bağımsız bir daire ile ifade edilir. Olgun büyüklüğü 2 foot olan bir bitki 2 foot çapında bir daire ile uygun ölçekte çizilir ki Amerika da genelde 10 luk ölçek kullanılır( 1 inch 10 footle eşittir). Çizilen çemberlerin merkezlerinden mesafe alınarak diğer bitkilerin daireleri çizilir. Burada çemberler birbirine değebilir ancak merkezden geçmezler. Baloncukların içi düzenli daireler ile gösterilen bitkilerle doldurulmalıdır ve bitkiler olabildiğince sık yerleştirilmelidir(şekil 8).

9 İlk bitki, yapı veya sert peyzaj alan sınırlarında konumlandırılmalı, bu alanlar tamamıyla kaplandıktan sonra baloncuğun içi doldurulmalıdır. Farklı bitkileri temsil eden aynı boyuttaki daireleri ayırmak için farklı semboller kullanılmalı (şekil 9 grafik plan) ya da grafiksel olarak ayrımlanan farklı renklere boyanmalıdır. Bütün bitkiler organize edilinceye kadar bitki sembolleriyle baloncuklar doldurulmaya devam edilmelidir. Bitki yatağının dış kenarına ya da bitki yatağının şeklini sürdürmek için gerekli yataktaki bitkilerin sayısının ayarlamaları yapılmalıdır. Şekil 8. Baloncuklardaki daireler bitki yatağındaki ayrı ayrı bitkileri temsil eder. Şekil 9. Tüm baloncuklar yatakları temsil eden dairelerle tamamlanmış bitki örtüsüyle doldurulur. Adım 10: Etiketleme Ve Bitki Planlaması Her sembol bitkinin adını temsil etmektedir ve küme içindeki toplam bitki sayısı latince isminin yanına yazılır. Sayı, kitle veya küme içinde bulunan bitkilerin sayısını göstermektedir(şekil 10). Tüm bitkiler tanımlandıktan ve sayıldıktan sonra, birlikteki ayrı bitki kitlelerinin sayısıyla bitkinin her türünün toplam sayısı belirlenmelidir. Bitkilerin merkezinden geçen çizgi toplu olarak o kümede kaç bitkinin konulacağını gösterir ve bu yazı planda

10 boş olan bir yere okunaklı olarak yazılır. Bu çizgi olabildiğince kısa olmalı ve birbirini kesmemelidir. Bitki etiketleri yapının üstünde, mülkiyet sınırlarının dışında ya da açık alan gibi temiz, okunaklı şekilde yapılmalıdır. Açıklık için her yazı aynı açıda olmalı ve planda bulunmasını kolaylaştırmak için etiketler gruplandırılmalıdır. Final bitki programı, her bir bitki için toplam miktarla birlikte planın üstündeki tüm bitkilerin bir listesi olmalıdır. Her bitki yaygın isimi ve bilimsel ismiyle listelenir. Yaygın isimler çeşitlilik gösterebilir ve bazı bitkilerin birden fazla yaygın adı vardır, bu yüzden ev sahibi ya da uygulayıcının doğru bitkiyi satın almasını sağlamak için bilimsel adı gereklidir. Her bir bitki için konteynırların boyutları ve dikim için mesafe gösterilir. Bu mesafe, dikim sırasında her bir bitkinin merkezinden merkezine olan uzaklığı gösterir. Tablo 2 fiyatlandırma ve dikim için tipik bir bitki programını göstermektedir. Şekil 10. Tüm bitkiler toplam sayısı ve bitki adıyla etiketlenir. Tablo 2. Satın almak ve dikmek için kullanılan bir bitki malzeme programı Türü Bilimsel Adı Sayısı Boyutu Mesafesi Ağaçlar Küçük Lagerstroemia indica 2 15 gal Gösterildiği gibi Orta Chionanthus viriginicus 3 15 gal Gösterildiği gibi Geniş Jatropha integerrima 3 15 gal Gösterildiği gibi Geniş Tebebuia heterophylla 3 15 gal Gösterildiği gibi Palmiyeler Geniş Sabal palmetto 3 Gösterildiği gibi Çalılar Geniş Zamia pumila 50 1 gal 3 o.c. * Geniş Erythrina herbacea 2 3 gal 4 o.c. Orta Viburnum obovatum 'Densa' 14 3 gal 3 o.c. Orta Plumbago auriculata 18 3 gal 3 o.c. Yer Örtücüler Çok yıllık Dietes iridoides gal 2.5 o.c. Çok yıllık Glandulatia maritima 78 1 gal 2 o.c. Çok yıllık Bromeliaceae genera 21 1 gal 2 o.c. Yer örtücü Paspalum quadrifarium 20 1 gal 3 o.c. Yer örtücü Gaillardia pulchella 28 1 gal 3 o.c. Yer örtücü Crinum asiaticum 8 3 gal 3 o.c. Çok yıllık Dianella spp gal 2 o.c. Çok yıllık Pentas lanceolata 98 1 gal 2.5 o.c. Çok yıllık Salvia spp gal 2 o.c. Çok yıllık Heliotropium angiospermum 19 1 gal 2 o.c. Çelikten büyüyenler Çelik Allamanda cathartica 4 1 gal 4.5 o.c. Çelik Lonicera sempervirens 4 1 gal 3 o.c. *o.c.= On center (merkezde)