Piyasalarda Bu Ay Ekim Şebnem Mermertaş Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü

Transkript

1 Piyasalarda Bu Ay Ekim 214 Şebnem Mermertaş Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü

2 Global Ekonomi

3 Büyüme 2 (%) 15 Çin 1Gelişmekte Olan Ülkeler Global 5 Latin Amerika Gelişmiş Ülkeler Euro Bölgesi T 215T Kaynak: IMF Dünyada büyüme 28 krizinin etkisini silecek boyuta ulaşmaktan uzakta. Toparlanma 21 sonrasında ivme kaybetti

4 Enflasyon 9 (%) Gelişmekte Olan Ülkeler 5 Latin Amerika 4 Global 3 Çin Gelişmiş Ülkeler Euro 2 Bölgesi T 215T Kaynak: IMF Enflasyon düşüş trendinde. Önümüzdeki iki yıl belirgin bir yükseliş beklentisi bulunmuyor

5 Jan-8 May-8 Sep-8 Jan-9 May-9 Sep-9 Jan-1 May-1 Sep-1 Jan-11 May-11 Sep-11 Jan-12 May-12 Sep-12 Jan-13 May-13 Sep-13 Jan-14 May-14 ABD 2% Konut Fiyatları (Yıllık değişim) 15% 1% 5% % -5% -1% -15% -2% -25% Kaynak: S&P Case Shiller

6 Oca-8 May-8 Eyl-8 Oca-9 May-9 Eyl-9 Oca-1 May-1 Eyl-1 Oca-11 May-11 Eyl-11 Oca-12 May-12 Eyl-12 Oca-13 May-13 Eyl-13 Oca-14 May-14 Aralık Aralık Haziran Aralık Haziran Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz 1Ç28 3Ç28 1Ç29 3Ç29 1Ç21 3Ç21 1Ç211 3Ç211 1Ç212 3Ç212 1Ç213 3Ç213 1Ç214 Oca-8 May-8 Eyl-8 Oca-9 May-9 Eyl-9 Oca-1 May-1 Eyl-1 Oca-11 May-11 Eyl-11 Oca-12 May-12 Eyl-12 Oca-13 May-13 Eyl-13 Oca-14 Euro Bölgesi Büyüme ( Q/Q-1, %) İşsizlik (%) 5 Enflasyon (HICP, M/M-12, %) 11.4 Euro Bölgesinde Krediler (trilyon Euro) Hedef

7 Japonya Japonya Merkez Bankası agresif gevşeme para politikasıyla 213 başında piyasaların gündemine girdi. Hedefi 2 yıl içinde %2 enflasyon. 1- Para politikasının hedefi gecelik faizden parasal tabana geçecek. 2- Parasal taban tahvil alımlarıyla yılda 6-7 trilyon yen artacak. 3- Aylık tahvil alım tutarı 4 yıla kadar olan vadelerde 7,5 trilyon yen olacak. Sırada yüksek borcun düşürülmesi için mali disiplin var. Özel tüketim vergisi nisan 214 te %5 ten %8 e yükseltildi, Ekim 215 te %1 a yükseltilecek. Yendeki değer kaybı ihracatı desteklemeye başladı. Vergi artışları enflasyonu pozitif bölgede tutuyor. Çin de yatırımların azalması negatif. Çin %18 ile Japonya nın ihracatında en büyük paya sahip. Japonya Ekonomisi (%) T T Büyüme Enflasyon Kamu borcu/gsyh Kaynak: IMF

8 Çin Çin hükümetinin sürdürülebilir büyüme elde etme hedefi doğrultusunda kredi büyümesini kontrol altına alması ve bütçe dışı borçlanmayı durdurmasıyla büyüme 3 yıllık ortalama olan %1 dan %7-1 bandına geriledi. Güçlü büyümenin kaynağı artan kredi kullanımıyla yüksek sabit sermaye yatırımları. Yüksek kredi hacmi banka bilançolarında da ciddi riskler yaratıyor. Tedbirlerle kredi büyümesinin ve ekonomik büyümenin yavaşlaması risklerin azaltılmasını hedefliyor. 25 Özel sektör kredileri / GSYH (%) 6 Büyüme (%) 14.2% 12.7% 1.3% 9.6% 9.2% 9.3% 7.7% 7.7% 7.5% T* * Hükümetin hedefi milyar yuan Sabit sermaye yatırımları &GSYH G S Y H Kaynak: Dünya Bankası 1 Sabit sermaye oluşumu

9 Gelişmekte olan ülkeler Politika 214 Beklentileri Faizi 1 Yıllık faiz Büyüme Enflasyon Cari Denge Açıklama Arjantin Veriler istikrarsız, devalüasyonun ardından, dış kaynak sorunu yaşıyor. Brezilya Büyümede riskler yüksek, yatırımlar düşük seyrediyor, not görünümü negatif Çin Kredi büyümesi konotrl altına alındı, büyüme yavaşlıyor Çek Enflasyon hedeflemesi uygulamasıyla kur değişimlerine direkmüdahaleler Macaristan Faiz indirimleriyle düşük büyüme mücadelesi veriyor. 214'te büyüme güçleniyor. Hindistan Seçimlerin ardından büyüme tarafında gelişmeler pozitif, enflasyon izleniyor. Endonezya Para birimindeki değer kaybıyla, enflasyon sorunu izleniyor. İsrail Faiz indirimi sürecinde. G. Kore Yüksek yatırım, düşük iç üketim ve yüksek ihracatla büyüme devam ediyor. Meksika Gevşek politika sonucu büyüme güçleniyor Polonya Bu yıl faiz değişimi yapmadı Rusya Yaptırımlar nedeniyle 215 görünümü olumsuz Güney Afrika Emtia ihracatı büyümeyi destekliyor. Tayvan İhracat ve cari fazlasıyla istikrarlı bir görünümde. Tayland Askeri darbe nedeniyle yatırımlar durma noktasında. Görünüm bozuluyor Türkiye Enerji ihtalatı nedeniyle yüksek cari açık, enflasyon riski izleniyor. Kaynak: IMF, Reuters, TSKB Ekonomik Araştırmalar Gelişmekte olan ülkelerde büyüme ülke bazında farklılık gösterse de, petrol ve gıda fiyatlarındaki düşüşlerle enflasyon tarafında risklerin düşük olduğunu düşünüyoruz. Doların güçlenmesiyle para birimlerindeki değer kayıpları, cari açık veren ülkelerde enflasyonda yükselişe neden olabilir. Yılbaşından beri sıkı para politikası uygulayanlar: Brezilya, Türkiye, Endonezya, G. Afrika

10 Global Piyasalar

11 K'9 O'1 M'1 H'1 A'1 E'1 O'11 M'11 M'11 A'11 E'11 A'11 M'12 M'12 A'12 E'12 O'13 M'13 M'13 A'13 E'13 O'14 M'14 H'14 A'14 Fed Aylık tahvil alımları Ekim 214 te sona erdikten sonra faizin ne zaman artırılacağı kritik konu olacak. Fed tahvil alımları Hareket Aylık tahvil alım tutarı Ocak 212 Başlangıç 45mlr $ Ekim mlr $ 85mlr$ Aralık 213-1mlr $ 75mlr $ Mart 214-1mlr $ 55mlr $ Nisan 214-1mlr $ 45mlr $ Haziran 214-1mlr $ 35mlr $ Temmuz 214-1mlr $ 25mlr $ Eylül 214-1mlr $ 15mlr $ Ekim mlr $ Faizin makul bir süre daha düşük seviyesini koruyacağı açıklandı. Bu makul süre maksimum istihdam ve %2 enflasyon hedefine ulaşılmasına bağlı. Fed'in Beklentileri Büyüme İşsizlik Enflasyon (PCE) Fed üyelerinin faiz beklentisi 215 sonu için,25-3 aralığında. Ancak en fazla beklenti %1,875 te (1,75-2 aralığı) bulunuyor. Piyasalar faiz artırımını fiyatlamaya başladı. Kısa vadeli faiz temmuz seviyelerine geri dönerken, 2 yıllık 1 yıllık faiz farkının daralması artan faiz artırımı beklentilerini gösteriyor yıllık (sağ) 2 yıllık (sol) ABD Faizleri (%) Fed Bilanço Büyüklüğü (trilyon $)

12 Jan-99 Jun-99 Nov-99 Apr- Sep- Feb-1 Jul-1 Dec-1 May-2 Oct-2 Mar-3 Aug-3 Jan-4 Jun-4 Nov-4 Apr-5 Sep-5 Feb-6 Jul-6 Dec-6 May-7 Oct-7 Mar-8 Aug-8 Jan-9 Jun-9 Nov-9 Apr-1 Sep-1 Feb-11 Jul-11 Dec-11 May-12 Oct-12 Mar-13 Aug-13 Jan-14 Jun-14 Nov-14 Avrupa Merkez Bankası Avrupa Merkez Bankası Faiz Oranı (%) 5 Avrupa Merkez Bankası 212 den beri gerçekleştirdiği faiz indirimleriyle politika faizini %,5 ile tarihi düşük seviye çekti Bankalara reel sektöre kredi vermeleri için toplam 4 milyar euroya kadar 2 kredi ihalesi açıyor. Faiz politika faizinin üzerine 1bp olacak. İlk ihale 18 Eylülde yapıldı. Kredi tutarı sadece 83 milyar euro oldu Kaynak: ECB Avrupa Merkez Bankası nın ekonomiyi canlandırmak için kullanacağı araçlar tükenme sınırında. Piyasaların takip ettiği konu ABD benzeri direk piyasalara likidite enjekte edebileceği tahvil alımı programı Avrupa MB Bilanço Büyüklüğü (trilyon Euro)

13 Avrupa da faizler Almanya ile faiz farkı İspanya İtalya Portekiz Yunanistan

14 Brezilya Türkiye Hindistan Rusya Endonezya Güney Afrika Meksika Polonya G. Kore Macaristan Tayland Kanada İngiltere ABD İsrail Avrupa Çek Japonya İsviçre Politika Faizleri 12% 11.% Politika Faiz Oranları (214 başından beri değişim) 1% 8% 6% 1.% 8.25% 8% 7.8% 8% 7.5% 5.75% 4% 2% % 4.5% 5.5% 5.% 3.5% 3% 2.3% 3.% 2.5% 2.5% 1.% 2.1% 2.%.5%.3% 1.%.25%.1%.%.%.3%.1% -2% Dünyada politika faizleri farklı yönlere hareket ediyor Büyüme endişesi olan AB, Macaristan, İsrail ve Tayland ta faiz indirimleri yaşanıyor. Cari açık veren ülkelerde para birimlerinin değer kaybına ve cari açık finansmanına yönelik faiz artırımları oluştu.

15 Gelişen ülke faizleri yıllık faizler Brezilya Türkiye Bernanke'nin 22 Mayıs konuşması Rusya 17 Aralık siyasi gelişmeleri

16 O '8 M '8 M '8 T '8 E '8 A '8 M '9 M '9 T' 9 E' 9 A' 9 Ş' 1 N' 1 T' 1 E' 1 K' 1 Ş' 11 N' 11 H' 11 E' 11 K' 11 O' 12 M' 12 H' 12 A' 12 E' 12 O' 13 M' 13 M' 13 A' 13 E' 13 A' 13 Ş' 14 M'14 T'14 E'14 O '8 M '8 M '8 T '8 E '8 A '8 Ş '9 M '9 T' 9 E' 9 A' 9 Ş' 1 N' 1 H' 1 E' 1 K' 1 O' 11 N' 11 H' 11 A' 11 K' 11 O' 12 M' 12 M' 12 A' 12 E' 12 A' 12 M' 13 M' 13 T' 13 E' 13 A' 13 Ş' 13 N' 14 T'14 E'14 Pariteler nereye? Dolar endeksi (DXY) QE1 QE2 QE3&Twist 7 Euro/Dolar Dolar temmuz 21 den beri en yüksek seviyede. DXY yi oluşturan paralarda (Euro, Yen, Sterlin, İsviçre Frangı, Kanada Doları, İsveç Kronu) değer kaybı bu yükselişi destekledi. Euro/dolar da belirginleşen düşüş trendiyle 1,2 li seviyeler gündeme gelebilir.

17 N'3 E'3 O'4 H'4 E'4 M'5 A'5 A'5 M'6 E'6 Ş'7 T'7 K'7 N'8 A'8 O'9 H'9 E'9 M'1 T'1 A'1 M'11 E'11 Ş'12 H'12 K'12 N'13 A'13 T'11 E'11 K'11 O'12 N'12 H'12 A'12 K'12 O'13 M'13 H'13 A'13 E'13 A'13 M'14 M'14 T-14 Sonuç : Altın Altın ($/ons) Altın ($/ons) Altın/Petrol Altın Üretim Maliyeti ($/ons) Altın fiyatı Ortalama :

18 Sonuç: Emtia

19 Gelişmekte Olan Ülkeler Son bir ay Dolar/Kur değişimi Faiz değişimi (puan) Borsa değişimi YBB Faiz seviyesi (1y, %) Son bir ay YBB Son bir ay YBB Politika Faizi (%) Arjantin.2% 29.2% % 115% 27. Brezilya 5.5%.2% % 12% 11. Endonezya 2.1% -1.6% % 22% 7.5 Güney Afrika 3.8% 6.1% % 1% 5.8 Hindistan.4% -1.7% % 28% 8. Macaristan 1.6% 12.1% % -1% 2.1 Polonya 1.6% 7.8% % 5% 2.5 Rusya 3.7% 17.7% % -2% 8. Türkiye 3.5% 4.2% % 13% 8.3 Gelişmekte olan ülkelerde Fed korkusuyla rüzgar terse döndü. Yılbaşından beri oluşan pozitif görüntü eylül ayında bozuldu. Para birimlerinde değer kayıpları, faizlerde yükseliş, hisse senetlerinde kazançların geri alınması izleniyor. Türkiye piyasalarında yüksek cari açık nedeniyle kırılganlık daha fazla hissediliyor.

20 Global Borsalar Ülke Son 1 Ay Yılbaşından Beri Arjantin 12, % 123.7% Çin 2, % 1.8% Japonya 16, % -.8% Rusya 2, % 4.8% Filipinler 7, % 24.9% Mısır 9, % 43.3% Polonya 2, % 3.5% Macaristan 18, % -2.2% Almanya 9,62 1.6%.7% Hollanda % 4.4% İsviçre 8,78 1.4% 7.% AB 3,74 1.% 5.3% İtalya 2,589.7% 8.6% İspanya 1,82.7% 8.9% Hindistan 26,745.4% 26.3% Norveç 558.3% 1.9% Belçika 3,21.3% 9.5% Fransa 4,387.1% 2.1% Çek 98.% -.9% Romanya 3,335.% -.3% Dow Jones 17,56 -.3% 2.9% Nasdaq 4,52 -.8% 12.8% S&P 1,983-1.% 7.3% Meksika 45,15-1.3% 5.4% G. Kore 2,36-1.6% 1.2% MSCI EM 1,66-2.% 6.3% İngiltere 6,68-2.1% -1.% Portekiz 5, % -11.7% Avusturya 2, % -12.1% Hong Kong 23, % 2.6% Tayvan 9,98-3.6% 5.7% Türkiye 76,72-4.5% 13.2% Yunanistan 1,16-4.7% -4.8% Brezilya 56, % 9.8%

21 Türkiye Ekonomisi

22 Büyüme Büyüme (%) Çeyreklere Göre Büyüme (%) 8.4% 6.9% 4.7% 13 yıllık ortalama: 4%.7% 9.2% 8.8% 2.1% 4.1% 3.2% I III I III I III I III I III I III I III I III I III I T III T % Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar Kaynak: TÜİK, TSKB 15% Büyümeye Katkılar 1% 5% % /2Ç -5% -1% Dış Talep Stok Yatırım Devlet Harcamaları Özel Tüketim Sektörlere Göre Büyüme (%) Ç14 2Ç14 1H14 Tarım Madencilik İmalat sanayi Elektrik, gaz, buhar İnşaat Sanayi Ticaret Ulaştırma Mali kuruluşlar GSYİH

23 Krediler 4% 35% 3% 25% 2% 15% 1% 5% % Ara- 11 Nis-12 Tem- 12 Kredilerde Yıllık Değişim Kas- 12 Şub- 13 Haz- 13 Eyl-13 Oca % Nis-14 Ağu- 14 Kurumsal Kredilerde Yıllık Değişim Bireysel Kredilerde Yıllık Değişim 45% 4% 35% 3% 25% 2% 15% 1% 5% % Ara- 11 Nis-12 Tem- 12 Kas- 12 Şub- 13 Haz- 13 Eyl-13 Oca % Nis-14 Ağu % 3% 25% 2% 15% 1% 5% % Ara- 11 Nis-12 Tem- 12 Kas- 12 Şub- 13 Haz- 13 Eyl-13 Oca % Nis-14 Ağu- 14

24 PMI Kaynak: markiteconomics.com

25 Sektörler 6% 4% 2% % -2% Elektrik Üretimi (Yıllık Değişim) 5% 5.% 4% 4.9% 1% -.4% 1Ç 2Ç 3Ç 4Ç % 15% 1% 5% % Otomotiv Üretimi (Yıllık Değişim) 18% 6% 3% 2% -4% -5% -1% -1% -6% -5% -1% -8% 1Ç 2Ç 3Ç 4Ç 4% 3% 2% 1% Beyaz Eşya Üretimi (Yıllık Değişim) 4% 3% 3% 2% 1% 6% 5% 4% 3% Sanayi Üretimi (Yıllık Değişim) 5.3% 3.2% 3.7% 3.7% 2.6% % -1% -2% -3% 1Ç 2Ç 3Ç 4ÇT -1% -2% 2% 1% % 1.3%.9% 1Ç 2Ç 3Ç 4ÇT

26 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 213Q3 213Q4 214Q1 214Q2 214Q3T 214Q4T O-6 H-6 K-6 N-7 E-7 Ş-8 T-8 A-8 M-9 E-9 M-1 A-1 O-11 H-11 K-11 N-12 E-12 Ş-13 T-13 A-13 M-14 E-14 Sanayi üretimi 3 Sanayi Üretimi (yıllık % değişim, 25=1) % 14.% 12.% 1.% 8.% 6.% 4.% 2.%.% Sanayi Üretimi ve Büyüme (çeyrekler) Tahminlerimiz Sanayi Üretimi ve Büyüme (yıllık) T -15 Sanayi üretimi (% değişim) Büyüme Sanayi üretimi (%) Büyüme (%)

27 J-8 M-8 S-8 J-9 M-9 S-9 J-1 M-1 S-1 J-11 M-11 S-11 J-12 M-12 S-12 J-13 M-13 S-13 J-14 M-14 Dış Ticaret Dış Ticaret Açığı (milyar $, yıllık) Enerji Hariç Dış Açık İhracat (mlr $, 7 ay/214) Kaynak: TÜİK İhracat (mlr $, 7 ay/214) İthalat (mlr $, 7 ay/214)

28 Oca-9 Nis-9 Tem-9 Eki-9 Oca-1 Nis-1 Tem-1 Eki-1 Oca-11 Nis-11 Tem-11 Eki-11 Oca-12 Nis-12 Tem-12 Eki-12 Oca-13 Nis-13 Tem-13 Eki-13 Oca-14 Nis-14 Tem /7 214T Cari açık -9 Cari Açık (mlr $, yıllık) %5.8% 3.9% 4.4% 2.6% Cari Açık / GSYİH 5.5% 6.2% 2.% 9.7% 6.2% 7.9% 6.1%6.3% Kaynak: TÜİK, Merkez Bankası, TSKB Ekonomik Araştırmalar mn $ Temmuz '14 Ocak-Temmuz ' Cari işlemler -2,634-26,767-65,66-48,497-75,82 Finansman 2,845 28,236 75,767 71,688 76,74 Sermaye Hesabı Finans Hesabı 873 2,46 72,55 67,79 64,734 Hisse senetleri 661 2, ,274-1,189 Tahvil&Bono 2,71 12,461 2,249 31,858 17,88 Bankalar -4, ,511 16,394 14,21 Diğer sektörler 84 2,597 11,4 4,994 21,231 Net Hata & Noksan 1,993 8,225 3,8 4,22 11,999 Rezerv değişimi 211 1,469 1,71 23,191 1,622 Portföy yatırımları/cari açık % % % 214/7 55%

29 Jan-11 Mar-11 May-11 Jul-11 Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar-12 May-12 Jul-12 Sep-12 Nov-12 Jan-13 Mar-13 May-13 Jul-13 Sep-13 Nov-13 Jan-14 Mar-14 May-14 Jul-14 Sep Mar May Tem Eyl Kas 212 Mar May Tem Eyl Kas 213 Mar May Tem Eyl Kas 214 Mar May Tem Enflasyon Oca '11 Enflasyon (%) Nis Tem Eki Oca Nis Tem Eki Oca Nis Tem Eki Oca Nis Tem Eki '12 '13 '14 TÜFE Çekirdek (H) MB Tahmini (yılsonu) Kaynak: TÜİK, TCMB, OVP, TSKB Ekonomik Araştırmalar Dolar/TL Gıda enflasyonu (yıllık,%)

30 Bütçe Bütçe Dengesi (mlr TL) % Vergi gelirleri/faiz hariç harcamalar 98% 96% 94% 89% 81% 86% 91% 92% 91% * Son bir yıllık dönem Kaynak: OVP * 8 aylık dönem Kaynak: Maliye Bakanlığı, TSKB Araştırma % -2% -4% -6% -8% Bütçe dengesi/gsyh AB bütçe açığı kriteri Cari açık/gsyh -1% -12%

31 Dış Borç Türkiye Dış Borç Verileri (mlr $) Mar-14 Toplam Dış Borç Stoku Kısa Vade Uzun Vade Dış Borç/GSYH 44% 4% 39% 43.1% 47.3% 48.% Özel Sektör Dış Borç Stoku Kısa Vade Uzun Vade Bankacılık Dış Borç Stoku Kamu Kısa Vade Uzun Vade Özel Kısa Vade Uzun Vade Özel Şirketler Dış Borç Stoku Kısa Vade Uzun Vade Kaynak: Hazine

32 Türkiye Piyasaları

33 Neler oldu? BIST eylül ayında %4,5 geriledi. Fed in faiz artırımı yapmaya yaklaştığını gösteren açıklamalar ve veriler doları parasal gevşeme öncesi seviyelere çekince TL de oluşan değer kaybı ve makroekonomik göstergelerde bozulma endişeleri hisse senetlerinde zayıflama getirdi. Tahvil faizi,21 puan yükseldi. Dolar/TL deki yükselişin enflasyonda beklenen iyileşmeyi sınırlayacağı endişeleri ve eylülde beş ihalelik yoğun borçlanma ve yüklü itfalar tahvil faizini yükseltti. Merkez Bankası politika faizini %8,25 te bıraktı. Eylül toplantısında faiz koridorunu değiştirmeden %7,5- %11,25 bandında bırakan Merkez Bankası gıda fiyatlarının yüksek seyrinin enflasyon üzerindeki olumsuz etkisini vurgulayarak sıkı duruşunu koruyacağını açıkladı. Eşit döviz sepeti %2 yükseldi. Dolar endeksinin 84,7 ile temmuz 21 seviyesine dönmesi gelişmekte olan ülkelere paralel olarak TL de de değer kaybına neden oldu. Dolar/TL %3,6 yükseldi. Euro/dolar ise 1,285 ile temmuz 213 seviyesine geri dönmesine rağmen, risk iştahındaki azalma euro/tl yi %1 yükseltti. Eylül sonu Aylık Değişim YBB Değişim BIST 1 76, % 13.1% Tahvil MB faizi Dolar % 4.9% Euro % -2.1% Sepet %.9% YBB: Yılbaşından Beri

34 31/12/13 1/1/14 2/1/14 3/1/14 9/2/14 19/2/14 1/3/14 11/3/14 21/3/14 31/3/14 1/4/14 2/4/14 3/4/14 1/5/14 2/5/14 3/5/14 9/6/14 19/6/14 29/6/14 9/7/14 19/7/14 29/7/14 8/8/14 18/8/14 28/8/14 7/9/14 17/9/14 Sektörler Fiyat Performans Son Bir ay Yılbaşından Beri 23/9/ Şubat 214'ten beri 213 BIST 1 76,669-5% 13% 23% -13% BIST 3 93,989-5% 14% 24% -16% Bankacılık Endeksi 142,26-6% 16% 33% -25% Sanayi Endeksi 71,949-4% 15% 23% -4% BIST ,637-3% 9% 16% -2% Piyasa Değeri (milyar dolar) BIST % 8% 2% -24% BIST-1 endeksi eylüldeki negatif performansıyla arka arkaya ikinci kez düşmüş oldu. Eylüldeki düşüş genele yayılan bir düşüş oldu. Hem faizin hem de kurun yükselmesi, bankacılık ve sanayi endekslerini baskıladı. XU1 XUSIN XBANK

35 Ekim Gündemi Ekim ayında ajandada çok farklı maddeler olmasa da, geleneksel gelişmeler her zamankinden daha önemli olacak. İçerde Fitch ve S&P tarafından kredi notu değerlendirmesi, Merkez Bankası nın Enflasyon Raporu ve dönemi Orta Vadeli Planın açıklanması gibi gelişmeler izlenecek. Dış piyasalarda ise Avrupa Merkez Bankası toplantısı, IMF-Dünya Bankası sonbahar toplantıları ve Fed toplantısı gündemde olacak. Fitch ve S&P Türkiye nin kredi notu değerlendirmelerini sırasıyla 3 Ekim ve 22 Ekim de açıklayacaklar. Fitch 11 Eylül de İstanbul da yaptığı Türkiye konferansında büyüme önündeki riskler ile ekonomide popülist uygulama risklerine işaret etmişti. Fitch notumuzu 5 Kasım 212 den beri yatırım yapılabilir bandın en altında bulunan BBB- de ve durağanda tutuyor. S&P Şubatta Türkiye nin not görünümünü negatife çekmişti. Cumhurbaşkanlığı seçiminin Türkiye nin kredi notu üzerinde bir etkisi olmadığını açıklayan kurum, 214 büyüme beklentisini %2,4 ten %2,9 a yükseltmişti. Yılbaşında oldukça olumsuz olan ve Türkiye yi yatırım yapılabilir seviyenin altında tutan tek kurum olan S&P giderek iyimserleşiyor. Olumsuz bir adım atma olasılığını düşük görüyoruz. Merkez Bankası nın enflasyon raporu 31 Ekim de açıklanacak. Merkez Bankası nın şu anda %14 olan gıda enflasyonu için %9 da tuttuğu beklentisi ile %7,6 olan yılsonu enflasyon tahmininde değişiklik yapıp yapmayacağı izlenecek. Fed 31 Ekim toplantısında 15 milyar dolar kalan tahvil alımlarını tamamen durduracak. Açıklamada artık faizin makul bir süre daha düşük seviyesini koruyacağı ibaresinin yer almaması büyük olasılık. Yer alırsa bile piyasalar inanmayacaktır. Bu olumsuz durumun içinde bulunduğumuz günlerde fiyatlandığını, açıklamanın gelmesinin önemli bir etki yaratmayacağını tahmin ediyoruz. Avrupa Merkez Bankası nın 2 Ekim toplantısında elinde kalan son araç olan özel sektör tahvili alımı başlatıp başlatmayacağı izlenecek. Ekim Takvimi Tarih Veri 2 Ekim Avrupa MB toplantısı 3 Ekim TÜİK, enflasyon 3 Ekim Fitch Türkiye'nin kredi notunu gözden geçirecek 1 Ekim IMF-Dünya bankası sonbahar toplantıları 22 Ekim S&P Türkiye'nin kredi notunu gözden geçirecek 23 Ekim PPK toplantısı 29 Ekim Fed toplantısı 31 Ekim TCMB Enflasyon Raporu-IV

36 Oca-8 Haz-8 Kas-8 Nis-9 Eyl-9 Şub-1 Tem-1 Ara-1 May-11 Ekim-11 Mart - 12 Ağustos-12 Ocak-13 Haziran-13 Kasım-13 Nisan Eyl 214 Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ara-8 Nis-9 Ağu-9 Ara-9 Mar-1 Tem-1 Kas-1 Mar-11 Tem-11 Eki-11 Şub-12 Haz-12 Eki-12 Şub-13 Haz-13 Eyl-13 Oca-14 May-14 Yabancıların Portföy Yatırımları % 25% 2% 15% 1% 5% % BIST'te Yabancı Payı (%) Bonoda Yabancı Payı 25.2% Eylül 214 sonu itibarıyla (geçici) yabancıların portföy yatırımları 31 milyar lira (139 milyar dolar) seviyesinde. Bu rakam 213 sonunda 275 milyar TL (129 milyar dolar) seviyesindeydi. Merkez Bankası nın değer değişiminden arındırılmış verilerine göre yabancılar eylülün ilk iki haftasında 39mn dolarlık hisse alıp, 687mn dolarlık bono sattılar. Değer değişimi dikkate alındığında hisse portföyünde 3 milyar dolarlık, bono portföyünde 2,3 milyar dolarlık azalma oldu. Yabancı Portföyü (milyar $) Mevduat Hisse Bono Toplam Ağustos sonu Eylül sonu Fark , 2,5 2, 1,5 1, , -1,5-2, Yabancı İşlemleri ve Dolar Hisse (mn $) Bono (mn $) Dolar/TL (aylık ort) Kaynak: TCMB 214

37 8/ 8/ 8/ 9/1 9/2 9/3 9/4 9/5 9/8 9/9 9/ 9/ 9/ 9/ 9/ 9/ 9/ 9/ 9/ 9/ Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Faiz 9.4 Gösterge Tahvil Faizi (%, son bir ay) 35 Merkezi Yönetim İç Borç Geri Ödemeleri (mlr TL) Kaynak: Hazine

38 Döviz kuru Reel Efektif Döviz Kuru TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru (23=1) %2 artış trendi sepet (aylık ortalama) 1.5

39 Merkez Bankası 1 Kaynak: TCMB, Erdem Başçı Kastamonu konuşması, 11 Eylül 214

40 Merkez Bankası 2 Hızlanan Enflasyon Politika Faizi Faiz Dışı Araçlar Politika Faizi Faiz Dışı Araçlar Yoğun Girişler Yavaşlayan Girişler Rezerv opsiyon katsayısı artışı Rezerv opsiyon katsayısı indirimi Fiyat İstikrarı Hedef Faiz koridoru indirimi Faiz koridoru artırımı Zorunlu karşılık artırımı Zorunlu karşılık indirimi Yavaşlayan Enflasyon Politika Faizi Faiz Dışı Araçlar Politika Faizi Faiz Dışı Araçlar Likidite azaltımı Likidite artışı Kaynak: TCMB Yavaşlayan Kredi Büyümesi 4 Politika Faizi Finansal İstikrar Hızlanan Kredi Büyümesi Merkez Bankası nın politikaları açısından ekonomik ortam hızlanan enflasyon-yavaşlayan kredi büyümesi ve yavaşlayan girişler olarak tanımlanabilir. Bu tanım Merkez Bankasının para politikasının faiz tarafında sıkılaşması ve faiz dışı araçlarda gevşemesine işaret ediyor. Ancak kredilerdeki yavaşlama planlanan bir gelişme olduğu için Merkez Bankası nın faiz dışı araçlarda gevşememesi bekleniyor. Banka 25 Eylül kararında politika faizini %8,25 te, faiz koridorunu %7,5-%11,25 te değiştirmeden bıraktı. Faiz Koridoru MB Haftalık Repo (Politika)

41 1/1/212 1/11/212 1/12/212 1/1/213 1/2/213 1/3/213 1/4/213 1/5/213 1/6/213 1/7/213 1/8/213 1/9/213 1/1/213 1/11/213 1/12/213 1/1/214 1/2/214 1/3/214 1/4/214 1/5/214 1/6/214 1/7/214 1/8/214 1/9/ BIST BIST'te Eylül Ayları (%) Eylül Ekim Ekimler genelde eylülün takipçisi. Eylüller genelde pozitif olduğu için ekimler de pozitif olabiliyor. Ekimlerin ortalama getirisi 22 den beri %3,5 seviyesinde.? Bu yıl eylülü muhtemelen düşüşle kapatacağımız için negatif bir ekim beklenebilir. Fed ten faiz artırım endişeleri, gelişmekte olan ülkelere portföy akışının azalması ve jeopolitik risklerle TL nin değer kaybı, hisseleri baskı altında tutabilir. Tahminimiz ekimde %4 civarı düşüş oluşması yönünde. F/K (T) Sınai BIST Banka 9.4 5

42 BIST Endeks 11 Hazirandan sonra omuz-baş-omuz formasyonu oluşturmuş görünüyor. Bu formasyonun boyun çizgisinin geçtiği 76.5 desteğinin aşağı kırılmasıyla satışlar hızlanabilir. Destek seviyesinin kırılmasıyla düşüşün hızlanabileceğini tahmin ediyoruz altında kaldığımız sürece hedef 68.5 olacaktır. İlk etapta 2 günlük hareketli ortalamanın bulunduğu 73. seviyesi destek olarak görülebilir.

43 Makro-Ekonomik Göstergeler 214 Tahmin Dönem Değer Önceki Dönem Değer TSKB OVP Büyüme Büyüme 214-2Ç/213-2Ç 2.1% 214-1Ç/213-1Ç 4.7% 3.2% 4.% GSYİH (mlr $) 214/2Ç - yıllık /1Ç - yıllık Kişi Başına gelir ($) 214/2Ç - yıllık 1,42 214/1Ç - yıllık 1,533 11,73 Enflasyon TÜFE (aylık) Ağustos.9% Temmuz.45%.24 (Eyl) TÜFE (yıllık) Ağustos 9.54% Temmuz 9.32% 8.7% 5.3% Dış Ticaret İhracat (aylık, mlr $) Temmuz 13.4 Haziran (Ağu) İthalat (aylık, mlr $) Temmuz 19.9 Haziran (Ağu) İhracat (yıllık, mlr $) Temmuz Haziran İthalat (yıllık, mlr $) Temmuz Haziran Dış Ticaret Açığı (aylık, mlr $) Temmuz -6.5 Haziran (Ağu) Dış Ticaret Açığı (yıllık, mlr $) Temmuz Haziran Cari Açık Cari açık (aylık, mlr $) Temmuz -2.6 Haziran (Ağu) Cari açık (yıllık, mlr $) Temmuz Haziran Cari açık/gsyih Temmuz -6.1% Haziran -6.5% -6.3% 6.4% Bütçe Bütçe dengesi (aylık, mlr TL) Ağustos 5.9 Temmuz -5.3 Bütçe dengesi (yıllık, mlr TL) Ağustos Temmuz Bütçe dengesi/gsyih Ağustos -1.3% Temmuz -1.8% -2.% -1.9% Faiz MB haftalık repo faizi Eylül 8.25% Ağustos 8.25% Ağırlıklı fonlama maliyeti (aylık ortalama) Eylül 8.3% Ağustos 8.3% İç Borçlanmanın ağırlıklı ortalama maliyeti Temmuz 8.6% Haziran 8.7% Reel Efektif Döviz Kuru Ağustos Temmuz Borç Merkezi Yönetim Borç Stoku (Brüt, mlr TL) Ağustos Temmuz 59.2 Borç stoku / GSYİH Ağustos 37% Temmuz 37% 33.% Sanayi (Önceki yılın aynı ayına göre değişim) Sanayi üretimi Temmuz -4.6% Haziran 1.4% 4.3% (Ağu) Elektrik üretimi Temmuz 2.3% Haziran 2.6% Otomotiv üretimi Temmuz -12.% Haziran 6.1% İşsizlik İşsizlik Haziran 9.1% Mayıs 8.8% 9.4%

44