2014 / 2015 SAYI: 19. Okul Çağı Çocuklarında Akran İlişkileri. Haftanın Bazı Başlıkları

Transkript

1 2014 / 2015 SAYI: 19 Haftanın Bazı Başlıkları Okul Çağı Çocuklarında Akran İlişkileri Sağlık İçin Yeşilay 2. Sınıflar Görkem YELTAN Söyleşisinde İngilizce Öğretmenleri Bilgi Paylaşım Seminerleri Matematik Günü Paylaşımlarımızla Renklenen Kadınlar Günü Okul Çağı Çocuklarında Akran İlişkileri

2 Okul Çağı Çocuklarında Akran İlişkileri 7 10 Yaş Grubu Özellikleri: Bu dönem, gelişim sürecinde "son çocukluk" ya da "okul çağı çocukluğu" olarak adlandırılan döneme denk düşmektedir. Çocuk 6 7 yaşlarında ilkokul 1. sınıfa başlar. 1. sınıfla beraber ilk dönem çocukluk sona erer, görevlerin daha netleştiği, sosyal ilişkilerin daha önemsendiği, normların, performans ve rekabetin belirgin bir şekilde ortaya çıktığı bir dönemin içine girer. Okul çağı, çocuğun aile yuvasından çıkıp dış dünyaya açıldığı, toplumsal çevreye iyice karıştığı çağdır. Çocuğun artık ince motor gelişimi, sözcük haznesi, kendini sözel olarak ifade etmesi, zaman, sayı kavramları gibi zihinsel yetilerinde belirgin bir gelişim dikkati çekmektedir. Düşüncelerinde somuttan soyuta doğru gelişme başlamış, hayaller ve gerçekler birbirinden ayır edilebilir hale gelmiştir. Fiziksel olarak büyüyüp gelişen ve daha becerikli olan çocuğun sosyal açıdan da hızla geliştiği görülmektedir. Öğretmen ve akran grubunun kabulü, beğenisi onun için çok önemlidir. Süper egonun gelişimi yani anne baba kurallarının içselleşmesi bu dönemde belli bir ivme kazanmış, dolayısıyla sosyal ortamlardaki kurallara uyum ve gerçeğe uygun davranışların artması da buna paralel olarak gelişme göstermiştir. Yine öğretmenin beğenisi ve öğretileri anne babanınkilerin önüne geçmiştir. Çocuğun, evde ders çalışırken anne babasının yeni bir şey öğretmesine tahammül göstermemesi sıklıkla karşılaşılan bir davranış olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü her şeyi bilen tek kişi artık öğretmenidir. Bu dönemde cinsel meraklar daha durgun ve örtülü bir döneme girer. Oyun çağındaki gibi cinselliğe ilişkin sorgulamalar görülmez, hatta cinsel konulardan kaçar gibidirler. Cinsel meraklar ilgiler şekil değiştirerek dünyaya, çevreye ilişkin konuları merak etmeye ve araştırmaya dönüşmüştür. O yüzden bu döneme seksüel gelişim açısından "gizil dönem" denir. Akran ilişkilerinde görünen tablo: Bu dönemde akran ilişkilerinde görülen en tipik özelliklerden biri, kızların ve erkeklerin kendi aralarında gruplaşarak oynamasıdır. Oğlanlar daha fazla yarışmaya dönük takım oyunlarına yönelirler. Kendi aralarında çeteler kurar, üstünlük yarışına girerler. Bu yaş çocukları için becerilerini göstermek, üstünlük kazanmak son derece önemlidir. Kız çocuklar da kendi aralarında klikler kurar, aksiyon oyunlarıyla olmasa da yine sırların paylaşıldığı, diğer gruplarla rekabetin yaşandığı sosyal etkileşimler yaşarlar. Bu dönemde arkadaşlık çok önem kazanır. Hem arkadaşlık kurmak, kabul edilmek isterler, hem de beceri ve üstünlükleri ile sivrilmek ister, rekabete girerler. Dolayısıyla sık sık çatışmalar ve küslükler yaşarlar. 2

3 Oğlanlar kızları zayıf ve şımarık bulur, onları kızdırmaktan zevk alırlar. Kızlar da oğlanları terbiyesiz ve kaba bulur, aralarına almak istemezler. Karşılıklı olarak gruplaşarak birbirlerini kızdırır, eşyalarını alıp kaçarlar. Öte yandan "Ali Zeynep'i seviyor" türünde söylemler de sık sık görülür. İki cinsin karşılıklı olarak birbirine olan ilgisi ve merakı, kılık değiştirmiş, başkalaşmış olsa da devam etmekte, bu söylemler onları bir yandan kızdırırken bir yandan da eğlendirmekte, hoşlarına gitmektedir. Bu dönemdeki sağlıklı gelişimin ön hazırlayıcıları: Bir gelişim dönemini, önceki dönemlerden bağımsız şekilde ele almak mümkün değildir. Gelişim bir bütündür, çocuğun duygu ve davranışların şekillenmesi erken dönemlerde yaşadığı deneyimlerle birebir ilişkilidir. Okul çağı akran ilişkileri "bağımsızlaşmak, hazları erteleyebilmek, bekleyebilmek, sorumluluk almak, kurallara uymak, paylaşabilmek, kırıklıkları tolere edebilmek, kendi duygularını ve karşısındakilerin duygularını anlayabilmek" gibi kavramların optimal düzeyde gelişimi çerçevesinde rahat geçebilir. Erken dönemde aile içinde yaşadıkları tecrübeler, okul çağında akran ilişkileri kurabilme, sürdürebilme, sorun çözme becerilerinin ve çatışmaları tolere edebilme güçlerinin de belirleyicisidir. Erken dönemden itibaren aile içinde; güven ve sevgi ortamında büyüyen bağımsızlaşma, ayrışma çabaları desteklenen güç savaşına girilmeden temel alışkanlıkları kazandırılan cinsel meraklarından dolayı utandırılmayan, gelişimine uygun bilgiler verilen aile içi belirli yasa ve kurallara yaşına uygun bir şekilde uyması desteklenen sevgi adına aşırı korunmayıp büyümesine yardım edilen dozunda sorumluluk almasına, sorun çözmesine destek olunan akranları ile deneyim ortamı sağlanan yaşına uygun olarak yoksunlukları, çatışmaları tolere edebilmesine izin verilen duygu ifadesine fırsat verilen uygun pekiştireçlerle davranışları pekiştirilen çocuklar akran ilişkilerinde ciddi sorunlar yaşamayacaklardır. Kuşkusuz ki bu dönemde çocukların yaşadıkları tüm etkileşimler, çatışmalar onlar için çok öğretici ve önemli deneyimler olup, onların büyümelerine, olgunlaşmalarına ve gelecekteki sosyal ilişkilerine daha donanımlı hale gelmelerine imkan verecektir. Akranlarla yaşanan zorluklarla ilgili olarak aile ve öğretmenlere düşen görevler: Akran ilişkilerinde yaşanan tüm deneyimlerin çocuklar için çok öğretici olup onların büyümesine yardımcı olmasının yanında, bazen yetişkinin destek ve yardımını gerekli kılmaktadır. Aileler çocuğun akran ilişkilerine en büyük desteği; ona arkadaşlarıyla mümkün olduğu kadar bol deneyim imkanı sağlayarak verebilirler. Bir iki arkadaşı hafta sonları eve davet etmek, ya da beraber dışarıdaki bir etkinliğe götürmek, çocukların arkadaş bağlarını güçlendirecektir. Çünkü okul dışında birlikte yaşananlar "ortak hatıra" olarak konuşulacak, çocukları birbirine yakınlaştıracaktır. Onu evinde ağırlayan, oyuncaklarını paylaşan çocuk, bir ev sahibi sorumluluğu yaşayarak, paylaşmanın, büyümenin tadına varacaktır. Bu davetlerin mümkün olduğu kadar birbiri ile anlaşabilecek ve az sayıda çocukla yapılması uygun olacaktır. Yine akranları ile yaşadıkları sorunlarda verilecek en büyük destek; öncelikle onlara güvenmek ve alanlarına fazla müdahale etmeden alternatif çözümler bulmalarına yardımcı olmaktır. Arkadaşları ile yaşadığı ve çözümleyemediği bir sorunu getirdiğinde yapılabilecek hatalar; çocuğun kızdığı çocuğu haklı çıkartacak bir tavır göstermek ya da kaygılanarak aşırı korumacı bir tutum sergilemektir. Böyle bir durumda sakin,ama ilgili bir tavırla önce onun duygusunu anlayıp tanımlamak en iyisidir, "çok kızgınsın, kırılmışsın ya da üzülmüşsün... seni anlıyorum... "gibi... Unutulmamalıdır ki kendi duyguları anlaşılabilen çocuğun başkalarının duygularını anlayabilmesi de kolaylaşacaktır. Duygular tanımlandıktan sonra ise yaşadığı sorunla ilgili alternatif çözümler üretmesi desteklenebilir, bu noktada çocuk eğer çözüm üretemiyorsa kendi çocukluk deneyimlerinden örnekler verilerek destek olunabilir. 3

4 Okulda da akran ilişkilerinin, paylaşma ve işbirliğinin geliştirilmesi, ayrıca arkadaş ilişkilerinde yetersiz kalan çocuklara destek verilmesine yönelik bazı çalışmalar yapılabilir. Bu amaç doğrultusunda ikili, üçlü gruplar oluşturarak, paylaşım ve işbirliği ile yapacakları küçük görev ve sorumluluklar ilişkileri bağları geliştirecektir. Özellikle sınıfta izole edilen ya da başka açılardan arkadaş ilişkilerinde yetersiz kalan çocukların var olan beceri ve yeteneklerini, yapabildiği şeyleri ön plana çıkartarak arkadaşları arasında itibar kazanmasına yardım etmek çocuğa kendini iyi hissettirecek, akran ilişkilerini teşvik edecektir. Sağlık İçin Yeşilay Okulumuzun 1. Sınıf Öğrencileri sağlıklı yaşamanın önemini hatırlattılar ve YEŞİLAY HAFTASI nı kutladılar. Grup çalışmaları ile paylaşma ve sorumluluk alma becerilerine değinirken yaptıkları çalışmadan çok keyif aldılar. Yeşilay Sağlık, huzur, mutluluk Güzellik oluk oluk Pırıl pırıl ortalık Sen çok yaşa Yeşilay Nefes alan ciğerler Dünyalara değerler Bizi mutlu ederler Sen çok yaşa Yeşilay Murat KAHRAMAN 4

5 5

6 2. Sınıflar Görkem YELTAN Söyleşisinde Görkem Yeltan, 1977 yılında Nazilli'de dünyaya geldi. Nazilli Lisesi ve İstanbul Devlet Konservatuvarında eğitim aldı yılında oyunculuğa Ali Poyrazoğlu Tiyatrosunda İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde okurken başladı yılında İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro bölümünden mezun oldu. İlk çocuk kitabı Kırmızı'nın Mektupları 2001 yılında basıldı. Zebra Zaza, Hımbıl Beyaz, Kaplumbağa ve Eşek, Define Bahçesi, Kelebek Kız, Yapraklı Pelerin, Boyalı Hamsi ile Süs Balığı çocuk kitaplarından bazılarıdır. Çocuk kitaplarını çocuk albümlerine de dönüştürdü. Radikal Kitap ta Çikolata köşesinde, Taraf Kitap'ta "Kaborüko" köşesinde çocuk edebiyatı üzerine yazılarına devam etmektedir. 2.sınıf öğrencilerimiz, Nazım Hikmet Kültür Evi tarafından düzenlenen yazar ile söyleşi etkinliğinde, okudukları kitapların yazarlarından birini yakından tanıma fırsatı buldular. Söyleşide zincirleme öykü oluşturma etkinliği yapıldı. Etkinlik sırasında öğrencilerimiz eğlenceli dakikalar yaşadılar. Yazar ile sıcak bir sohbetten sonra aldıkları kitapları imzalattılar. 6

7 İngilizce Öğretmenleri Bilgi Paylaşım Seminerleri TED Genel Merkezi ve MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından 21 Ekim 2014 tarihinde imzalanan protokol kapsamında, MEB İngilizce öğretmenleri Bilgi Paylaşım Seminerleri TED Bursa Koleji ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir. Eğitim Programını başarıyla bitiren ve kendi derslerinde uygulamaya başlayan Üç MEB öğretmeni ayrıca 2015 yaz döneminde iki hafta Washington da eğitim alacak ve bir hafta da Oregon eyaletindeki okulları gezebilecektir Şubat 2015 tarihlerinde yapılan programın ikinci bölümüne, MEB de görevli yirmi İngilizce öğretmeni katılmıştır. Öğretmenlerimizden Deniz SAYIN tarafından: Öğrenci Merkezli Okuduğunu Anlama ve Yazma ve Öğrenci Merkezli Dinleme ve Okuduğunu Anlama konularında eğitimler verilmiştir. 7

8 Matematik Günü 5 Mart Dünya Matematik Günü, okulumuzda çeşitli etkinliklerle kutlandı. Oditoryumda ortaokul ve lise öğrencilerinin katılımıyla kutlanan günde, World Maths Day yarışması hakkında yapılan sunumun ardından, lise öğrencilerinin hazırladığı Thales ve Pisagor un Çekişmesi adlı piyesle sergiledikleri sahne performansları seyircilerin ilgisini çekti ve büyük alkış aldı. Ortaokul ve lise öğrencilerinin Matematik Nedir? sorusuna verdikleri cevapların sunulduğu videodan sonra lise orkestramızın şarkıları ile kutlama sona erdi. Oditoryumda yapılan kutlamanın yanı sıra öğrenciler matematiksel sembol, şekil ve terimlerini kullanarak pasta yaptılar ve jürimiz en lezzetli ve günün anlamına en uygun pastaları seçti. Yarışmada 1. R. Kıvanç PAYDOS, 2. Bensu AKBAŞ, 3. Deren Didem AKALTUN & Alen AŞIK oldu. 8

9 Tişört tasarlama yarışmasına katılan öğrenciler arasından 1.Fatih Mehmet YELKENCİ olurken, 2.Utku FEDAKAR oldu. Yaptıkları çizimler öğretmen ve öğrencilerin aldığı tişörtlere bastırıldı ve diğer katılımcıların tasarımları fuaye alanında sunuldu. Bir şenlik havasında kutlanan Matematik Günü, öğrencilerimizin matematiğe karşı olumlu tutumlarının artmasını sağladı. 9

10 Paylaşımlarımızla Renklenen Kadınlar Günü TED Bursa Koleji Okul Aile Birliği tarafından organize edilen Kadınlar Günü kutlaması 9 Mart 2015 Pazartesi akşamı Podyum Park 15 Eylül Kıraathanesinde gerçekleştirildi. Katılım sağlayan velilerimiz ve öğretmenlerimiz canlı müzik eşliğinde eğlenceli bir akşam geçirdiler. Organizasyondan elde edilen gelir kardeş okulumuz olan Çayönü İlkokulu nun yemekhanesinin tadilatına aktarıldı. 10

11 11