Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 55, Ekim 2017, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 55, Ekim 2017, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Arş. Gör. Hazel ERCAN, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Müzik Eğitimi hazelercan@hotmail.com Doç. Dr. Şebnem YILDIRIM ORHAN Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Müzik Eğitimi s.y.orhan@hotmail.com SEBASTIAN LEE OP.31 ETÜT KİTABI 13.ETÜDÜN İNCELENMESİ Bu araştırma, Türkiye de Eğitim Fakülteleri Müzik Öğretmenliği Anabilim Dallarında verilen viyolonsel derslerinde yaygın olarak kullanılan Sebastian Lee Op.31 kitabında yer alan 13 numaralı etüdün form, armonik ve teknik açıdan incelendiği betimsel bir çalışmadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi modeli kullanılmıştır. Bu çalışmada, form açısından diğer etütlerden farklılık gösteren etüdün (Tema,Var.I, Var. II ve Coda) sağ el ve sol el kazanımları incelenerek viyolonsel eğitiminde ulaşılmak istenen hedeflerin belirlenmesi amaçlanmaktadır.çalışmada, 13 numaralı etüdün Si bemol majör tonunda, toplam 88 ölçü olduğu, etüdün form analizinin tema ve varyasyon I için A B A, varyasyon II nin ise A B A A formunda olduğu, etüdün armonik analizinde ise tema ve varyasyon II in I. derece, V. derece ve yedilisinden, Var.I in I. derece ve V.dereceden, coda nın ise I.derece, V.derece, yedili ve VII. derece akorlarından geçerek uzun kalışlı I.derecede sona erdiği sonuçlarına ulaşılmıştır.etüdün tema ve varyasyonlarında genel olarak sağ elde daha çok legato, eşit hızda yay kullanımı ve tel değiştirme becerisi kazandırma hedefleri ile sol elde daha çok açık konum, arpej çalma, pozisyon geçme becerisi kazandırdığı hedefleri taşıdığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Etüdün sadece coda bölümünde çift ses çalma becerisi kazandırma hedefi Öz *Bu çalışma, Doğu Akdeniz Üniversitesi nde düzenlenen MÜZED Uluslararası 3. İpekyolu Müzik Konferansı nda sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

2 taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonucunda elde edilen kazanımlara yönelik çalışacak bireylere kolaylık sağlayacak öneriler getirilmiştir. Anahtar kelimeler: Etüt, Etüt Analizi, Sebastian Lee Op.31, Viyolonsel Eğitimi, Tema, Varyasyon, Coda ANALYSIS OF THE 13 TH ETUDE OF SEBASTIAN LEE OP.31 ETUDE BOOK Abstract Aim of this descriptive study is the form, harmonic and technical analysis of the 13 th etude in Sebastian Lee Op.31 Etude Book, which is widely used in cello courses offered at Faculties of Education Departments of Music Teaching. In the research, content analysis model has been used as the qualitative research methods. Another aim of the study is to analyze the right and left hand achievements provided by the etude which differs from the other ones in terms of form (Theme, Variation I, Variation II and Coda); and to identify the goals to be met in cello education.the study has revealed that; in the b flat major tone of the 13 th etude there are a total of 88 scales; the etude is in A B A form for theme and variation I and in A B A A form for variation II. In the harmonic analysis of the etude it is found that in variation II, the 1 st and 5 th chords and the dominant seventh chord; in variation I, 1 st and 5 th chords are used; and coda part switches through the 1 st, dominant 7 th chord and 7 th chords and ends in the extended 1 st chord.in the themes and variations of the etude it has been analyzed that; it rather aims legato, bow use on equal speed and string switch achievements in right hand; and open position, arpeggio, position shift achievements in left hand. Only in the Coda part, it has been identified that the etude attempts to achieve playing dual sound. In the conclusion of the study, certain suggestions have been proposed for individuals who will practice the skills achieved. 384 Keywords: Etude, Etude analysis, Sebastian Lee Op.31, Cello Education, Theme, Variation, Coda. BÖLÜM I GİRİŞ Türkiye de mesleki çalgı eğitimi kapsamında viyolonsel eğitimi farklı amaçlara yönelik olarak konservatuvarlarda, eğitim fakülteleri, güzel sanatlar fakülteleri ve güzel sanatlar liselerinde verilmektedir. Mesleki amaçlı müzik eğitimi yapılan örgün eğitim kurumlarından eğitim fakülteleri müzik öğretmenliği anabilim dallarında verilen çalgı eğitimi temelde çalgı çalmayı öğrenebilme, çalgıyı etkin kullanabilme ve çalgı çalmayı öğretebilme basamaklarından oluşmaktadır (Özay, 2005: 2 3). Uzun ve karmaşık bir süreç olan çalgı eğitiminde, öğrenciye ilk derslerden başlayarak bilinçli, sürekli ve özenli uygulanması gereken temel davranışların kazandırılması son derece önem taşımaktadır (Ercan ve Orhan, 2016: 14).

3 Çalgı eğitiminde en önemli hedef öğrenciye doğru bir teknik kazandırmaktır. Teknik yeterliliği olan öğrenci müziği ifade etmede güçlük çekmez. Bu becerilerin oluşması için bazı materyaller kullanılmaktadır. Gamlar, egzersizler ve etüdler en çok kullanılan materyallerdir. Etüt çalışmaları, bütün çalgıların eğitiminde kullanılan önemli bir eğitim aracıdır. Etüt, hemen her çalgıda olduğu gibi viyolonsel eğitimi ve repertuvarının da vazgeçilmez öğelerinden biridir (Lin, 2006; Slavich, 2002; Sakar, 1997: ;Tunca, 2003: 55-56; Tunca, 2004; Aksu, 2003: 80-81; Herfurt, 1967: 1-35; Mooney,2003: 5-104, Akt., Güler, 2007). Uçan (2004) etüdü, çalgıya ilişkin belli bir teknik güçlüğü veya belli bir seslendirim, yorum ya da anlatım güçlüğünü yenmek için beceri veya ustalık kazandırmak amacıyla bestelenmiş parçalar olarak; Ward (1970), icracının temel gelişimini sağlayan parçalar olarak tanımlamıştır (Akt: Düzbastılar, 2013). Etüt, içerdiği bir ya da birden çok teknik hedefle, öğrencinin/icracının repertuarına aldığı eserlerde karşılaşabileceği pek çok güçlüğün giderilmesinde önemli rol oynar. Şu halde, her etüdün, kapsadığı konu ya da teknik güçlükler ve söz konusu güçlüklerin giderilme yöntemleri temelinde, gerek analitik ve gerekse yaratıcı bir yaklaşımla irdelenmesinde büyük yarar olacağı açıktır (Cüceoğlu ve Berki, 2007:227). Analiz yolu ile etütlerin algılanışı ve benimsenmesi de kolaylaşır. Özellikle eğitim amaçlı etütlerin incelenmesi, analiz edilmesi ve gözden geçirme süreçlerinden faydalı çıkarımlarda bulunulması, şüphesiz eğitim sürecine olumlu katkılar sağlayacaktır (Kurtuldu, 2009:29). Saraç a göre; bir etüdü ya da eseri icra ederken niteliğin ön plana alınması gerekir. Ne veya ne kadar çalındığı sorularından daha çok, etüdün ya da eserlerin nasıl çalındığı sorusu üzerinde durulmalıdır. Saraç, bir eseri veya etüdü çalarken baştan sona bitirmek değil, doğru ve kurallara uygun çalma görüşünü savunmuştur (Akt: Burubatur, 2006: 8). Çalgı eğitiminde çalgıdaki teknik ilerlemeyi sağlamak amacıyla yazılmış etüt, egzersiz ve alıştırmalar oldukça önemli eğitim kaynaklarıdır. Bu kaynaklar yazılış amaçlarına göre sağ ve sol el için ayrı ayrı olabileceği gibi birçok amaca birden yönelik de (özellikle etütlerde) olabilir. Çalınması hedeflenen eserlerin doğru çalınmasına yönelik alt yapı sağlamak amacıyla, yazılmış etüt ve diğer kaynaklar teknik analiz yapılması, doğruya daha kısa sürede ulaşılması bakımından gerekli görülmektedir. Eğitim Fakülteleri viyolonsel öğretim programında öğrenilmesi hedeflenen sağ el temel teknikleri; Detashe: Yaylı çalgılarda, bir müzik eserinin her ses için ayrı yay kullanarak duraksama olmaksızın ve eşit basınçla çalma tekniğidir (Çalışır, 1999: 42). Legato: En az iki ya da birkaç sesi tek itiş-çekişte kesintisiz olarak çalınmasına ve değiştirildiği belli olamayan yay kullanım tekniğine Legato(bağlı çalma) denmektedir (Büyükaksoy, 1997: 41). Staccato: Staccato notaların birbirinden ayrı, tek tek çalındığı bir tekniktir. Böyle çalınması gereken bölümlerde her notaya yay durdurularak başlanır (Sözer, 1996; Akt.,Araboğlu, 2011). Martele: Çekiç tarzı vuruş anlamına. Sert, kararlı çalınışı gösteren çivi ( ) benzeri işaret. Keman ailesinde yayı sıçratmadan ucuyla vurarak ses çıkarış - yay çekiş (Aktüze, 2004: 339). 385

4 Spiccato: Spiccato bir müzik parçasında, notaları birbirine bağlanmadan, ayrı ayrı (kopuk kopuk) çalındığı bir tekniktir (Sözer, 1996; Akt.,Araboğlu, 2011). Pizzicato: Keman gibi yaylı, piyano gibi vurmalı çalgılarda tellerin parmakla çalınması (Aktüze, 2004: 432). Eşit yay hızı: Yayın her noktasında aynı şiddette ses üretimi için yayın çekim hızını ifade etmektedir. Farklı yay hızı: Farklı şiddette ses üretimi için yay kullanımındaki hız farkını ifade etmektedir. Tel değiştirme: Yayın ve sol elin bir telden başka bir tele dirsek, kol ve bilek dengesini gözeterek geçişidir. Eğitim Fakülteleri viyolonsel öğretim programında öğrenilmesi hedeflenen sol el temel teknikleri; Pozisyon geçişi: Ezgi akıcılığı ve bütünlülüğünün koruması amacıyla bir sesten ulaşılmak istenen diğer sese sol el kalıbının taşınması anlamına gelir. Çift ses: Yaylı sazlarda aynı anda iki notanın çalınmasıdır. Arpej: Birbiri ardına gelen, yukarı ya da aşağıya doğru çalınan nota gruplarıdır (Şişman, 2010: 9). Süsleme: Bazı sanat dalarında olduğu gibi müzikte de dekoratif amaçlarla ana ezgiye eklenen öğelere verilen ad (Say, 2002: 496). Süslemeler arasında en sık kullanılan figürler; çarpma, mordan, grupetto ve trildir. 386 Pus kalıbı: Baş parmak anlamına gelen pus, oktav çalımı ve üst pozisyonlarda çalımı kolaylaştıran bir sol el tekniğidir. Vibrato: Parmaklar tuşenin üzerindeyken önkolun tuşe yönü doğrultusunda aşağı ve yukarı hareket etmesi ve parmakların da belirli bir serbestlikle ve esneklikle bu harekete uyum sağlamasıyla yapılır (Şişman, 2010: 11). Açık konum: Her hangi bir pozisyonda birinci parmak ve dördüncü parmak ilişkisinde büyük üçlü aralığına ulaşmak için aşağı yada yukarı yöne parmak esnetilerek ulaşılan konumdur (Örn. birinci pozisyon la teli; si bemol-re aralığı, üçüncü pozisyon re teli; sol-si aralığı gibi). Kromatik geçişi: Yarım seslerin peşin sıra dizi halinde çalınması. Akor çalma: Üç yada dört sesli akorların sol elde parmak tutarak sağ elde beraber yada kırarak çalınması olarak ifade edilebilir. Her bir etüt parçasının ana hedefinin saptanıp, verimli bir şekilde çalışılabilmesi için incelenip analiz edilmesi etüdü çalmadan önceki ilk basamaktır. Bu düşünceler doğrultusunda, Eğitim Fakülteleri müzik eğitimi anabilim dallarında verilen viyolonsel eğitiminde sıklıkla kullanıldığı daha önceki araştırmalarca saptanmış olan (Güler, 2007) Sebastian Lee op.31 nolu etüt kitabın da, form açısından diğerlerinden farklı yapıda olan 13 numaralı etüt hem teknik hem biçimsel hem de armonik olarak incelenmiştir. Tema, iki varyasyon ve coda dan oluşan bu etüt; formu, teknik hedefleri ve içerdiği kazanımlar nedeniyle seçilmiştir. Analiz aşamasında, etüdün sağ ve sol el kazanımları belirlenmiş, bu kazanımlara yönelik olarak öneriler sunulmuştur.

5 Bu araştırmaya konu olan viyolonsel etüt kitabının yazarı Sebastian Lee yılları arasında yaşamış Alman viyolonselci ve bestecidir. Besteci ve viyolonsel sanatçısı olan Bernard Romberg in öğrencisi J.N. Prell in öğrencisidir. İlk kez 1830 yılında solist olarak sahneye çıkan Lee, Paris te Theatre Italien de verdiği konserle kariyerinde parlak bir başarıya ulaştı. Çalma ve öğretme stilinde Alman ve Fransız ekollerini kullanmıştır. Lee birçok besteci gibi virtüözitesini sergilemek için çeşitli türde besteler yapmıştır. Ancak Lee nin diğer bir özelliği çok sayıdaki bestesini viyolonsel eğitimi üzerine yoğunlaştırmış olmasıdır.1845 te Paris Konservatuarı nda el kitabı olarak kabul edilmiş olmasıyla fark yaratan Ecole du Violoncelliste adında bir metot yayınlamıştır. Lee nin çalışmaları ve iki çello için düoları çeşitli ülkelerde yayınlanmakta ve günümüzde hala kullanılmaktadır (Sebastian Lee Schulz edisyonu, Çeviren: Orhan, Şebnem). Tema: Bir müzik yapıtını oluşturan temel motif. Bir melodi ya da melodi bölümlerinden oluşan müzik fikri. Müzik yapıtlarının ya da yapıtı oluşturan bölümlerin hareket noktası temadır. Temanın melodi, ritim ve armoni bakımlarından bütünlük taşıması gerekir (Sözer, 2012: 236). Fischer, 1984 e göre varyasyon formu, bir müzik temasının birbirini izleyen ifadelerinin süslemeler ve eklemeler ile değiştirildiği veya farklı bir düzen içinde sunulduğu bir müzik formudur. New Harward Müzik Sözlüğü ne göre varyasyon formunda, belli bir yapısı olan her tema, aynı ya da benzer farklı parçaların birbirini izlemesinden oluşur (Aktaran; Alpay, 2010). Coda (koda): Sonat formunda geliştirim ve yeni serim- tekrar dan sonra ya da ayrıntılı eserlerin son kısmı olarak ana tonalitenin son kez duyurulduğu ve çoğunlukla bir durak noktası ile biten müzik (Aktüze, 2004: 114). 387 Problem Durumu Sebastian Lee etüt kitapları (Op.31,113,70) Eğitim Fakülteleri viyolonsel eğitiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Etütler bir ya da birden fazla teknik yada mzikal hedef taşıyan maksatlı müzik eserleridir. Amaçlarını belirlemek ve buna göre sınıflamak öğrencinin etüt çalma konusundaki farkındalığını artırmak, analitik bakış açısı kazandırmak oldukça gerekli ve önemli görülmektedir. Araştırmanın problem cümlesi Sebastian Lee op.31 etüt kitabı 13.etüdün incelenmesi nasıldır? olarak belirlenmiştir Alt Problemler S.Lee Op numaralı etüdün form ve armonik analizi nasıldır? S.Lee Op numaralı etüdün sağ el (yay) kazanımları nelerdir? S.Lee Op numaralı etüdün sol el kazanımları nelerdir? 1.2. Amacı Bu araştırma ile; Sebastian Lee nin Opus 31 etüt kitabında yer alan 13 numaralı etüdün biçimsel ve armonik analizi, sağ el ve sol el kazanımlarını inceleyerek viyolonsel eğitiminde ulaşılmak istenen hedeflerin belirlenmesi amaçlanmaktadır Önemi Bu araştırma; viyolonsel eğitimi açısından önemli teknik ve müziksel hedefleri olan ve bu yönüyle yaygın olarak kullanılan Sebastian Lee nin Op. 31 etüt kitabındaki on üç numaralı etüdünün birkaç boyutta incelenerek amaçlanan hedeflerin belirlenmesi bakımından önem taşımaktadır.

6 1.4. Sınırlılıklar Bu araştırma; Eğitim Fakülteleri Müzik Öğretmenliği Anabilim Dallarında verilen viyolonsel eğitiminde kullanılan Sebastian Lee Op.31 etüt kitabındaki 13.etüt ile, Edisyon Schott Hugo Becker revizesi ile Etüdün armonik ve biçimsel analizi ile, Viyolonsel eğitiminde sağ ve sol el kazanımları ile sınırlıdır. BÖLÜM II YÖNTEM Bu araştırma nitel araştırma modelinden olup durum saptamaya yönelik betimsel bir çalışmadır. Araştırmada toplanan veriler, içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmadaki veriler doküman incelemesi (doküman analizi yöntemi) yoluyla elde edilmiş teknik ve biçimsel inceleme yoluyla da etüt analiz edilmiştir. Birbirine benzeyen verileri belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde bir araya getirmek ve bunları okuyucunun anlayabileceği bir biçimde düzenleyerek yorumlamaya içerik analizi denir (Yıldırım ve Şimşek, 2011: 227). İçerik analizinin aşamaları; Verilerin kodlanması, Temaların bulunması, Verilerin, kod ve temalara göre organize edilmesi, Bulguların yorumlanması dır Evren ve Örneklem Araştırmanın evrenini Sebastian Lee Op. 31 viyolonsel etütlerinin tamamı, örneklemini ise aynı kitabın 13 numaralı Si bemol Majör etüdü oluşturmaktadır Verilerin Toplanması ve Analizi Veriler belge tarama tekniği kullanılarak doküman analizi ile oluşturulmuştur. Türkiye de eğitim fakülteleri müzik öğretmenliği anabilim dallarında verilen viyolonsel derslerinde yaygın olarak kullanılan (Güler, 2006 ve Orhan, 2008) Sebastian Lee Op. 31 nolu etüt kitabından, form açısından diğer etütlerden farklılık gösteren 13 numaralı etüdün viyolonsel eğitimine katkıları ortaya konmuştur. Tema (24), varyasyon I (24), varyasyon II (30) ve coda (10) dan oluşan toplam 88 ölçülük etüdün form ve biçimsel analizi yapılmış, sağ el ve sol el kazanımları ortaya konulmuştur. Ayrıca çalışı kolaylaştıracak çalışma önerileri sunulmuştur. 388

7 3.1. Alt Probleme Ait Bulgular BÖLÜM III BULGULAR ve YORUMLAR 389

8 *Yarımıncı Konum I. pozisyon 390

9 391

10 392 Şekil.1: Sebastian Lee Op numaralı etüt *Yarımıncı Konum I. pozisyon Şekil.1 de, Armonik analizini kırmızı renkte Romen rakamları temsil etmektedir. Pozisyon geçişlerini siyah renkte Romen rakamları temsil etmektedir. > ; Yandaki işaret yönelmeyi temsil etmektedir.

11 Şekil.1 de görüldüğü gibi; 13 numaralı si bemol majör tonunda toplam 88 ölçülük etüdün, Tema (24) - Var.I (24) - Var.II (30) ve Coda (10) dan oluştuğu, etüdün tema ve varyasyon I için A B A formunda olduğu, varyasyon II nin ise A B A A formunda olduğu söylenebilir. 13 numaralı si bemol majör etüdün temasının I. derece, V. derece ve yedilisinden oluştuğu, Var.I in I. derece ve V.dereceden oluştuğu, Var.II nin tema ile aynı yapıda olduğu, coda nın ise I.derece, V.derece, yedili ve yedinci derece akorlarından geçerek uzun kalışlı I.derecede sona erdiği söylenebilir. Bkz. Şekil Alt Probleme Ait Bulgular Sağ El Kazanım Legato Tablo 1. S.Lee Op numaralı etüdün sağ el-yay kullanımına ilişkin teknik özellikler Tema (24 Ölçü) 1,2,3,4,5,6,7,8, 9,10,11,12,13, 14,15,16,17,18, 19,20,21,22,23, 24 Etütte Kullanıldığı Ölçü Numaraları Var I (24 Ölçü) 25,26,27,28,29,30,31,32,33,34,35, 36,37,38,39,40,41,42,43,44,45,46, 47,48 Var II (30 Ölçü) 49,50,51,52,53,54,55,56,57,58,59, 60,61,62,63,64,65,66,67,68,69,70, 71,72,73,74,75,76,77,78 EKO (%) %100 %100 %100 %80 Coda (10 Ölçü) 79,80,81, 82,83,84, 85,86 Detaşe 2,4,10,16,18,20 28,32,34,44,48 50,56,64,66,73,75 87,88 EKO (%) %25 %20,8 %20 %20 Spiccato ,53,65,69 79,80,81,8 2,83,84,85, 86, EKO (%) - - %13,3 %80 Eşit yay hızı 1,3,5,6,7,9,11,1 2,15,16,17,19, 21,22,23 25,26,27,29,31,33,35,36,37,41,42, 43,45,47 51,52,55,57,59,63,67,68,72,74,76, 77,78 EKO (%) %66,7 %58,3 %43,3 %90 2,4,8,10,13,14, 28,30,32,34,38, ,20,24,40,44,46,48 Farklı yay hızı 49,50,53,54,56,58,60,61,62,64,65, 66,69,70,71,73,75 EKO (%) %37,5 %41,7 %56,7 %10 Tel değiştirme 1,3,5,7,9,11,12, 14,17,19,21,23, 25,26,27,28,29,31,33,34,35,36,38, 39,40,41,42,43,44,45,47 49,51,52,53,56,57,58,59,60,62,63,64,65,67,68,69, 71,72,74,76,78 EKO (%) %50 %79,2 %70 %30 EKO:Etütte Kullanılma Oranı TOPLAM (88 Ölçü) %95 %21.4 %23,3 79,80,81, 82,83,84, 85,86,87 %64,6 85,87,88 %36,5 %57,3 393 Tablo.1 de görüldüğü gibi etüdün tema, iki varyasyon ve coda bölümlerinde en çok (%95) sağ elde legato tekniğinin hedef alındığı söylenebilir. Ayrıca eşit yay hızı (%65) ve tel değiştirme

12 (%57) konularının hedef alındığı görülmektedir. Bu etüdün sağ el teknikleri öğretimi konusunda oldukça faydalı bir etüt olduğu söylenebilir Alt Probleme Ait Bulgular Sol El Kazanım Açık konum Tema (24 Ölçü) Tablo 2. Etütte Sol el kullanımına İlişkin Teknik Özellikler Etütte Kullanıldığı Ölçü Numaraları 1,5,7,8,12,17, 21,23 Var I (24 Ölçü) 25,26,28,29,30,31,32,34,36,39,40, 41,42,44,45,46,47,48 Var II (30 Ölçü) 49,52,53,54,55, 56,62,64,65,68, 69,70,71,72,76, 78 EKO (%) %33,3 %75 %53,3 %70 Kromatik geçiş 15,16 27,38,39,40,43, - - EKO (%) %8,3 %20,8 - - Arpej çalma 1,3,5,7,9,10,1 1,12,17,19,21, 23 25,27,29,31,33,34,35,36,41,42,43, 45,47 49,51,52,53,56, 58,64,65,67,68, 69,71,72,74,75, 76,78 Coda (10 Ölçü) EKO (%) %50 %54,2 %56,7 - Süsleme 7,13,15,23 31, EKO (%) %16,7 %8,3 %3,3 - Akor çalma ,88 EKO (%) %20 TOPLAM (88 Ölçü) 79,80,81,82, 84,85,88 %57,9 - %7,3 %40,1 Çift ses çalma ,80,81,82, 83,84,85,86, 87,88 %25 EKO (%) %100 %7,1 %5 394 Tablo.2 de görüldüğü gibi, etüdün sol elde özellikle açık konum (%58) ve arpej çalma (%40) öğretimi üzerinde durduğu söylenebilir. Coda bölümünün tamamında çift ses çalma konusu hedef alınmıştır. Ayrıca oldukça önemli bir sol el kazanımı olan pozisyon geçme konusu da etüt içinde hedef alınan başka bir noktadır. 13 numaralı etüt için I-II-III-IV-V-VI. pozisyonlarda kalışlı ve geçişli bir etüt olduğu söylenebilir. Tema ve Varyasyon I de sadece ilk dört pozisyonun kullanıldığı, Coda da sadece I. pozisyonda çalınması istendiği, Varyasyon II de ise ilk dört pozisyona ek olarak V. Ve VI. Pozisyon geçişlerinin de kullanıldığı görülmektedir. Bkz. şekil-1 BÖLÜM IV SONUÇLAR ve ÖNERİLER Sebastian Lee Op.3, 13 numaralı etüdün; Si bemol majör tonunda, toplam 88 ölçü, tema ve varyasyon I için A B A formunda, varyasyon II nin ise A B A A formunda olduğu,

13 Etüdün tema ve varyasyon II in I. derece, V. derece ve yedilisinden, Var.I in I. derece ve V.dereceden oluştuğu, coda nın ise I.derece, V.derece, yedili ve VII. derece akorlarından geçerek uzun kalışlı I.derecede sona erdiği, Sağ elde daha çok legato çalma becerisi, eşit hızda yay kullanımı becerisi ve tel değiştirme becerisi kazandırma hedefleri taşıdığı, Sol elde daha çok açık konum ve arpej çalma becerisi kazandırma, pozisyon geçme becerisi kazandırma, etüdün coda bölümü için çift ses çalma becerisi kazandırma hedefleri taşıdığı sonuçlarına ulaşılmıştır Alt Probleme Yönelik Önerile Çalışılacak etütlerin öncelikle solfejinin yapılması, müzik yapısının anlaşılması açısından önerilmektedir. Ayrıca armonik yapısı ve form açısından incelenmesi, etüdün anlaşılması ve ezberlenmesi açısından önerilmektedir Alt Probleme Yönelik Öneriler Legato Detaşe Spiccato Eşit yay hızı Farklı yay hızı Tel değiştirme hedeflerine yönelik çalışma önerileri; 395 Şekil 2: Spiccato, detaşe ve tel değiştirme becerisine ilişkin çalışma egzersizi (Feuillard 60 Etudes No: 9 ) Şekil 3: Şekil 2 çalışma varyasyonu

14 Şekil 4: Coda bölümünde spiccato, detaşe ve tel değiştirme becerisine ilişkin çalışma egzersizi Şekil 5: Varyasyon II de farklı yay hızı ve spiccato becerisine ilişkin çalışma egzersizi Şekil 6: Varyasyon II de farklı yay hızı çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi 396 Şekil 7: Varyasyon II de eşit yay hızı çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi Şekil 8: Varyasyon I de eşit yay hızı çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi 4.3. Alt Probleme Yönelik Öneriler Açık Konum Kromatik geçiş Arpej çalma Süsleme Akor çalma Çift ses çalma Yarımıncı konum hedeflerine yönelik çalışma önerileri;

15 Şekil 9: Açık konum ve arpej çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi (Feuillard 60 Etudes No: 9) Şekil 10: Şekil 9 için varyasyon 397 Şekil 11: Açık konum çalma becerisi için çalışma egzersizi Şekil 12: Coda bölümünde çift ses çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi (Feuillard Daily Ex. No:34 si bemol majör tonuna transpoze edilmiştir) Şekil 13: Coda bölümünde açık konum çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi Şekil 14: Varyasyon II de arpej çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi

16 Şekil 15: Varyasyon I de arpej çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi Şekil 16: Süsleme çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi Şekil 17: Kromatik geçiş çalma becerisine ilişkin çalışma egzersizi 398 Şekil 18: Akor çalma becerisine ilişkin alt yapıyı sağlamak amacıyla yazılmış çalışma egzersizi KAYNAKLAR Aktüze, İrkin, (2004), Müziği Anlamak-Ansiklopedik Müzik Sözlüğü, Pan Yayıncılık, İstanbul. Alpay, Talia, Özlem, (2010), Romantik Dönemde Varyasyon ve Johannes Brahms ın Solo Piyano İçin Varyasyonları, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Müzik Anasanat Dalı, İzmir. Araboğlu, Tanju, (2011), Viyolonselde Yay Tutuş Tekniği ve Temel Yay Teknikleri: Legato, Detashe, Staccato ve Spiccato nun İncelenmesi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. Burubatur, Mete, (2006), Eğitim Fakülteleri Müzik Eğitimi Ana Bilim Dallarında Birinci Sınıf 1. ve 2. Yarıyıl Viyolonsel Eğitiminde En Çok Kullanılan Metot Etüt ve Egzersizlerin İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Konya. Büyükaksoy, Feridun, (1997), Keman Öğretiminde İlkeler ve Yöntemler, Armoni Ltd. Sti., Ankara. Cüceoğlu, Gülten, ve Berki, Türev, (2007), Flüt Eğitimine Yönelik Bir Etüt Analiz Modeli, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (1),

17 Çalışır, Feridun, (1999), Müzik Dili Sözlüğü, Genişletilmiş İkinci Baskı, Önder Matbaası, Ankara. Düzbastılar, Erol, Meltem, (2013), Keman Eğitimine Yönelik Bir Etüd Analizi, E-Journal of New World Sciences Academy, D0134, 8 (2), Ercan, Nevhiz ve Orhan, Yıldırım, Şebnem, (2016), Yetişkin Çalgı Eğitiminde Öğrenme - Öğretme Stratejileri, The Journal of Academic Social Science, 4 (37), Güler, Başak, (2007), Viyolonsel Eğitimine Yönelik Olarak Geliştirilmiş Bir Etüt Analiz Modeli, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara. Kurtuldu, M. Kayhan, (2009), Czerny Op Numaralı Etüde Yönelik Teknik ve Biçimsel Analiz, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (1), Orhan, Yıldırım, Şebnem; Arıcı, Sinem, (2015), Viyolonsel Eğitimine Yönelik Örnek Bir Etüd Analizi, E-Journal of New World Sciences Academy, 1C0635, 10 (2), Özay, Serkan, (2005), Viyola Öğretiminde Kullanılan Mazas Special Etudes op. 36 Metodunun Sağ ve Sol El Teknikleri Yönünden İncelenmesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara. Say, Ahmet, (2002), Müzik Sözlüğü, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara. Sebastian Lee Op.31 Edition Schott 966, Hugo Becker. Sebastian Lee Op.31. Schirmer s library of musical classics. Leo Schulz Vol Sözer, Vural, (2012), Müzik Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul. Şişman, Çağatay, (2010), Eğitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eğitimi Müzik Eğitimi Bölümlerinde ve Devlet Konservatuarlarında Lisans Düzeyinde Yaygın Olarak Kullanılan Viyolonsel Sol El İle İlgili Metotların Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, İzmir. 399