MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MERDİVEN VE İSKELELERDE ISG

Transkript

1 MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MERDİVEN VE İSKELELERDE ISG Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR

2 YAPI İŞLERİ TÜZÜĞÜNÜN KISIMLARI Genel Hükümler Yapı İskelelerinde ve Merdivenlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Yapı İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Yıkım İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Kazı İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Yapı İşlerinde Kullanılan Makine ve Teçhizatta Alınacak Güvenlik Tedbirleri

3 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ Bu Yönetmeliğin amacı, yapı işlerinde alınacak asgari iş sağlığı ve güvenliği şartlarını belirlemektir. Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm yapı işlerinin yapıldığı işyerlerinde uygulanır. 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddesine dayanılarak, (2) Avrupa Birliğinin 24/6/1992 tarihli ve 92/57/EEC sayılı Konsey Direktifine paralel olarak, hazırlanmıştır. Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: /28512 İşlenen son değişiklik: /28792

4 YAPI İŞLERİ Maden ocakları hariç olmak üzere, yerüstü veya yeraltında, su üst veya su altında yapılan bina, set, baraj, yol, demiryolu, havai hat, tünel, metro ve köprü gibi bütün inşaat işlerini kapsar.

5 1 Çalışma şartları bakımından en riskli sektördür. 2 Meydana gelen kazaların %4 ü ölümle sonuçlanmaktadır. 3 Ölümle sonuçlanan iş kazalarının yaklaşık %30 u yapı iş kolundan meydana gelmektedir.

6 YAPI İŞLERİ LİSTESİ 1 Kazı, yarma ve doldurma işleri 2 Hafriyat 3 İnşa a) Bina b) Set, baraj c) Yol, demiryolu, havai hat ç) Tünel d) Metro e) Köprü f) Çelik yapı g) İskele, liman, dalga kıran, gemi ğ) Kanalizasyon, lağım h) Kuyu ı) Kanal i) Duvar j) Sıva, badana, boya işleri k) Elektrik tesisatı l) Sıhhi tesisat m) Kalorifer tesisatı n) Dülgerlik o) Marangozluk 4 Prefabrike elemanların inşası ve sökümü 5 Montaj işleri 6 Değiştirme ve donatma 7 Tadilatlar 8 Yenileme 9 Tamir 10 Söküm 11 Yıkım 12 Restorasyon 13 Bakım, boyama ve temizleme 14 Drenaj 15 Bu ekte belirtilen işlerde kullanılan sabit ve hareketli makine ve tesisleri kullanma.

7 YAPI İŞLERİNDE KAZA NEDENLERİ YAPILAN ÇALIŞMALAR SÜREKLİ DEĞİŞİM GÖSTERİR. GEÇİCİ İŞLERDİR, ÇALIŞMA SAATLERİ DÜZENSİZDİR EĞİTİMSİZ VE VASIFSIZ İŞÇİLER ÇOK SAYIDADIR. ÜRETİM ŞEKLİ VE KULLANILAN MALZEME ÇOK ÇEŞİTLİDİR.

8 YAPI İŞLERİNDE KAZA NEDENLERİ Düşme %8 %11 %23 %14 %44 Makine Mlz. Düşmesi Elektrik Diğer

9 Her işveren, yapı işlerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için, yapı işleri tüzüğünde belirtilen koşulları yerine getirmekle yükümlüdür. Her işveren, yapı işlerini, fenni yeterliği bulunan kişilerin, teknik gözetimi ve sorumluluğu altında yürütmelidir.

10 İşveren, bir yapı iş defterini işyerinde bulundurmakla yükümlüdür. Bu yapı iş defteri sorumlu kişi tarafından doldurulur ve bağlı bulunduğu çalışma müdürlüğüne her sayfasını mühürletmek suretiyle onaylatır.

11 YÜKSEKTE ÇALIŞMADA KORUNMA YÖNTEMLERİ Yüksekte Çalışmada Korunma Yöntemleri Düşmeyi Durdurucu ve Önleyici Sistemler: Pasif Sistemler Korkuluklar Kapamalar Güvenlik ağları İkaz bantları, bariyerler Mobil çalışma platformları Aktif sistemler Kişisel Koruyucu Sistemler

12 YAPI İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Çalışmaların gündüz yapılması esastır. Ancak zorunluluk halinde gece çalışmalarında iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli aydınlatmanın yapılması gerekmektedir. Çalışanlara fiziki özelliklerine göre gerekli KKD verilmelidir. Yapının devamı sırasında malzemeler çalışanları tehlikeli durumlara düşürecek şekilde istiflenmemelidir. Yüksekliği tabandan itibaren 3 metreden fazla olan ve düşme veya kayma tehlikesi bulunan yerlerde çalışanlara emniyet kemerleri verilmesi ve bunları kullanılması zorunludur.

13

14

15 KAZI İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Yapı alanının çevresine ortalama 2 metre yüksekliğinde tahta perdeler yapılmalı ve yapının bitimine kadar bu şekilde korunmalıdır. Kazının yapılacağı alanda daha önceden elektrik kabloları, su ve doğal gaz boruları gibi unsurlar önceden araştırılmalıdır. Kazı alanı yapı iş defteri sorumlusu tarafından her gün en az bir defa kontrol edilmelidir.

16 KAZI İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Kazı işleri toprağın dayanıklılığı ile orantılı şekli uygun bir şevle yapılmalıdır. Sert kaya, betonlaşmış kaya, sert kalker, greyvak ve konglomera gibi kendini tutabilen zeminlerde 150 cm den daha derin kazılarda iksa gerektiği zaman kullanılmalıdır. Kuyu ve lağım gibi derin çukurlarada çalışanlara KKD ler ve temiz hava sağlanmalıdır.

17 KAZI İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Kazılan toprağı dışarı taşımak için araçların kolaylıkla girip çıkmalarını sağlayacak rampa eğimi 35 dereceden fazla olmamalıdır. Dinamit veya diğer patlayıcı maddelerin kullanıldığı hallerde 100 metre uzaklıktaki çevrede kavlak muayenesi yapılacaktır. Bu maddenin kullanımından sonra en az 1 saat sonra yetkili eleman tarafından sakınca olmadığı saptanmadan kuyu, tünel, galeri ve benzeri yerlere girilmesi yasaktır.

18 KAZI İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Kaya kazılmasını gerektiren yer altı işlerinde, sulu delici makinalar kullanılmalı veya tozların işçilerin sağlığına zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.

19 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ İskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri. Ahşap iskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri. Çelik borulu iskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri. Asma iskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri. Sıpa iskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri. Betonarme kalıbı yapımı ve sökümünde alınacak güvenlik tedbirleri. Merdivenlerde alınacak güvenlik tedbirleri.

20 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Yapı iskeleleri yetkili teknik eleman ve tecrübeli usta yönetiminde kurdurulmalı ve sökülmelidir. İskelelerin taşıyabileceği en çok ağırlık levhalara yazılarak görünür bir yere asılmalıdır. İskelelerin üzerinde geçişleri engelleyecek malzemeler konulmamalıdır. Vinç ve benzeri makinaların malzeme taşıması sırasında iskeleye etkisi göz önünde bulundurulmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.

21 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

22

23 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ AHŞAP İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Ahşap iskelelerde kullanılacak kereste, düzgün, sıkı dokulu ve sağlam olmalıdır. İskelelerde gerekli dayanıklılığı sağlayacak çivi, buldoğ gibi bağlantı malzemesi kullanılmalıdır. İskelelerin platform, geçit veya benzeri yerlerinde kullanılacak kalaslar, uzunluğu doğrultusunda eksiksiz, yan yana ve aralıksız konmalıdır. Kalas uçları iskele bitiminde kendi uzunluğunun 1/10 undan fazla çıktığı hallerde, o kısma geçmeyi önleyecek koruluklar yapılmalıdır.

24

25

26 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ AHŞAP İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Tuğla duvar, taş duvar ve kaplama gibi işler için yapılan ve yük taşıyan iskelelerin genişlikleri, 120 cm den az ve bunların duvar yüzüne olan uzaklıkları ise, 10 cm den fazla olmamalıdır. İskelelerde yapılacak koruluklar döşemeden itibaren en az 50 cm yükseklikte yapılmalıdır. İskelelerde köprü görevi görecek geçitler, 60 cm den dar ve korkuluksuz olmamalıdır. İskele sökümüne de en üst kısımdan başlanmalıdır.

27

28 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ ÇELİK BORULU İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ İskele yapımında başka işlerde kullanılmış malzemeler kullanılmamalıdır. Çelik borulu iskeleler, sağa ve sola sallanmayacak şekilde yeteri kadar çapraz borularla takviye edilmelidir. Düşey ve yatay borulardaki ekler en çok 6 metrede bir yapılmalıdır. Boru veya madeni iskeleler statik elektriğe karşı topraklanmalıdır.

29 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ ASMA İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Asma iskelelerinde kullanılan makina ve teçhizatlar yetkili teknik elemanca kullanmaya başlamadan önce gerekli belgeler işyerinde bulunmalıdır. Asma iskelelerin taşıyacağı yükler yetkili teknik eleman tarafından raporlanmalıdır. Platform genişlikleri, sıva işlerinde 120 cm den az olmamalıdır. Asma iskelelerde her metrekareye 400 kg den fazla yük konmamalı ve asma iskelede 4 den fazla işçi çalıştırılmamalıdır.

30 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ SIPA İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Sıva veya hafif işler için kullanılacak sıpa iskelelerde aşağıdaki özellikler bulunmalıdır: -İskele genişliği 50 cm den az, yüksekliği 120 cm den çok, -platformların kalınlığı 5 cm den ve genişliği 40 cm den az olmamalıdır. Duvar işlerinde veya 120 cm den yüksekte yapılacak işlerde aşağıdaki özellikler bulunmalıdır: -Genişlikleri 125 cm den az, -yükseklikleri 300 cm den çok, -platform kalınlığı 5 cm den az olmamalıdır

31 Yüksekte Çalışmada Korunma Yöntemleri Aktif Sistemler Emniyet Kemerleri Toplu koruma tedbirlerinin düşme riskini tamamen ortadan kaldıramadığı, uygulanmasının mümkün olmadığı, daha büyük tehlike doğurabileceği, geçici olarak kaldırılmasının gerektiği hallerde, yapılan işlerin özelliğine uygun bağlantı noktaları veya yaşam hatları oluşturularak tam vücut kemer sistemleri veya benzeri güvenlik sistemlerinin kullanılması sağlanır. Çalışanlara bu sistemlerle beraber yapılan işe ve standartlara uygun bağlantı halatları, kancalar, makaralar, halkalar ve benzeri bağlantı tertibatları; gerekli hallerde iniş ve çıkış ekipmanları, enerji sönümleyici aparatlar, yatay ve dikey yaşam hatlarına bağlantıyı sağlayan halat tutucular ve benzeri donanımlar verilerek kullanımı sağlanır.

32 YATAY YAŞAM HATTI

33 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ BETONARME KALIBI YAPIMI VE SÖKÜMÜNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Betonarme platformlarının döşeme kenarlarına düşmeyi önleyecek koruluk yapılmalıdır. Sökme işini yapan işçiler, dikmelere tırmanmayacak, sıpa ve benzeri araçlardan yararlanılmalıdır. Sökülen kalıp malzemesi uygun şekilde istif edilmelidir.

34 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Basamaklar en çok 30 cm ve eşit aralıklarla olmalıdır. 10 metre yüksekliğini geçen sabit merdivenlerde, her 10 metrede bir dinlenme platformu yapılmalıdır. Düz saçtan veya madeni malzemeden yapılmış merdiven basamaklarının üstleri kaymayacak malzeme ile kaplanmalıdır.

35 YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Basamaklar en çok 30 cm ve eşit aralıklarla olmalıdır. 10 metre yüksekliğini geçen sabit merdivenlerde, her 10 metrede bir dinlenme platformu yapılmalıdır. Düz saçtan veya madeni malzemeden yapılmış merdiven basamaklarının üstleri kaymayacak malzeme ile kaplanmalıdır.

36 YIKIM İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ Yıkım işleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemanın denetimi altında yapılmalıdır. Yıkımdan önce yapının içindeki ve etrafındaki doğalgaz, su ve elektrik bağlantıları kesilmelidir Binadaki merdivenler ve bunların dayanakları en son yıkılmalıdır. Yıkımda çalışan işçilere gerekli kişisel koruyu donanımlar verilmelidir.

37 YAPI İŞLERİNDE KULLANILAN MAKİNA VE TECHİZATTA ALINACAK GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Vincin elektrik motoru topraklanmış olmalıdır. Gırgır vincin hareketi esnasında katlar arasında kovaya takılacak herhangi bir engel bulunmamalıdır. Gırgır vinci çalıştıran işçiye güvenlik kemeri, lastik eldiven ve lastik ayakkabı gibi uygun kişisel koruyucular verilmelidir. Gırgır vincin her kontrolü yapı iş defterine yazılarak imzalanacaktır.

38