KAPİTALİZMDE YENİDEN YAPILANMA VE EĞİTİMDE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI: DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE AÇIK VE E-ÖĞRENME UYGULAMALARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KAPİTALİZMDE YENİDEN YAPILANMA VE EĞİTİMDE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI: DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE AÇIK VE E-ÖĞRENME UYGULAMALARI"

Transkript

1 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ GAZETECİLİK ANABİLİM DALI KAPİTALİZMDE YENİDEN YAPILANMA VE EĞİTİMDE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI: DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE AÇIK VE E-ÖĞRENME UYGULAMALARI Doktora Tezi Serhat ÇOBAN Ankara-2014

2 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ GAZETECİLİK ANABİLİM DALI KAPİTALİZMDE YENİDEN YAPILANMA VE EĞİTİMDE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI: DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE AÇIK VE E-ÖĞRENME UYGULAMALARI Doktora Tezi Serhat ÇOBAN Tez Danışmanı Prof. Dr. Haluk GERAY Ankara-2014

3

4 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE Bu belge ile, bu tezdeki bütün bilgilerin akademik kurallara ve etik davranış ilkelerine uygun olarak toplanıp sunulduğunu beyan ederim. Bu kural ve ilkelerin gereği olarak, çalışmada bana ait olmayan tüm veri, düşünce ve sonuçları andığımı ve kaynağını gösterdiğimi ayrıca beyan ederim. ( / /2014) Serhat ÇOBAN

5 Kızım Elvin Deniz e i

6 TEŞEKKÜR Öncelikle doktora tezimin ortaya çıkmasında öneri ve desteklerinden dolayı tez danışmanım Prof. Dr. Haluk Geray a çok teşekkür ediyorum. Onun çok değerli katkı ve önerileri olmasaydı bu tez ortaya çıkmazdı. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında sevgili hocalarım Doç. Dr. Funda Başaran Özdemir ve Doç. Dr. Gülseren Adaklı da önemli yorumlarda bulunarak çok değerli katkılar sağladılar. Tez İzleme Komitesinde yaptıkları değerli yorumları için her ikisine de çok teşekkür ediyorum. Ayrıca Doç. Dr. Yasemin Gülbahar Güven ve Yrd. Doç. Dr. Gökhan Gökgöz e de değerli yorumları için teşekkürü borç bilirim. Değerli dostlarım Emre Canpolat ve Hakan Yüksel in de bu çalışmanın ortaya çıkmasındaki emeklerini yadsıyamam. Tez çalışmasını Ankara dışında sürdürmemden kaynaklı bürokratik işlemleri gerçekleştirmede sundukları değerli katkılardan dolayı müteşekkirim. Ve sevgili ailemin de sabrı ve özverisi olmasaydı bu çalışma bitmezdi. Tezim süresince kimi dönem kendilerine yeterli zamanı ayıramadığımı hissettiğim eşim ve kızıma anlayışları için çok teşekkür ederim. Desteklerini esirgemeyen babama, anneme, kardeşime de ne kadar teşekkür etsem azdır. ediyorum. Bu tezi gelecek güzel günlerin umuduyla kızım Elvin Deniz e armağan ii

7 İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİL LİSTESİ...v KISALTMALAR.....viii GİRİŞ BÖLÜM I KAPİTALİZMDE YENİDEN YAPILANMA VE BİT'LERİN EĞİTİM ALANINDA KULLANIMI A. Uzaktan ve Teknoloji Destekli Eğitimin Gelişimi....8 B. Yeniden Yapılanma ve Eğitim Teknolojileri Eğitim Teknolojilerinin Yazılım Boyutu Eğitim Teknolojilerinin Donanım Boyutu Eğitim Teknolojilerinin İçerik Boyutu...46 C. Değerlendirme BÖLÜM II - FARKLI EĞİTİM MODELLERİ BAĞLAMINDA AÇIK ERİŞİM A. Açık Erişim Modelinin Doğuşu ve Gelişimi Açık Dergi Açık Ders Kitabı B. Çevrimiçi Açık Ders İçeriği Üretiminde Gelişmeler Columbia Deneyi Oxford, Princeton, Stanford, Yale Deneyi MIT Deneyi C. Deneyimlerin Modelleştirilmesi D. Değerlendirme iii

8 BÖLÜM III - TÜRKİYE DE UZAKTAN EĞİTİM BAĞLAMINDA AÇIK ERİŞİM A. İlk Dönem: 1920 lerden 1980 lere B. İkinci Dönem: 1980 lerden 2000 lere C. Üçüncü Dönem: 2000 ler ve Sonrası E-Öğrenimde Açık Erişim Fatih Projesi nde Ticari Yazılım ve ÖAKKY Gerilimi Açık Ders Malzemeleri Projesi Açık Dergi Hareketi Açık Kitap Hareketi D. Değerlendirme SONUÇ KAYNAKÇA EKLER.256 ÖZET ABSTRACT.337 iv

9 TABLO VE ŞEKİL LİSTESİ Tablo 1- Dünya Bilişim Pazarı Verileri.28 Tablo 2- Bölge Bazında Yıllara Göre Bilgi Teknolojileri Harcamaları. 31 Tablo Yılları Arası Türkiye de Yazılım Harcamaları.33 Tablo 4- Türkiye Bilgi Teknolojileri Pazarı...34 Tablo 5- Uzaktan Eğitim Kurumları Sınıflandırması.65 Tablo 6- E-Öğrenme Modelleri 107 Tablo 7- Üniversitelere Gönderilen Soru Formu.123 Tablo 8- Üniversitelerin Uzaktan Eğitim Merkezlerinden Elde Edilen Veriler 125 Tablo 9- Üniversitelerin Kullandığı Öğretim Yönetim Sistemi Yazılımları.130 Tablo 10- Açık Kaynak Kodlu Öğretim Yönetim Sistemi Yazılımına Geçme İsteği..132 Tablo 11- Üniversitelerin Kullandığı Web Konferans Sistemi Yazılımı.139 Tablo 12- Açık Kaynak Kodlu Web Konferans Sistemi Yazılımına Geçme İsteği. 141 v

10 Tablo 13- Öğretim İçeriklerini Oluşturmada Kurumların Öğretim Elemanına Verdiği Destek..143 Tablo 14- Devlet Üniversiteleri nin Uzaktan Eğitim Uygulamalarından Maddi Kazanç Elde Etme Durumu..145 Tablo 15- Vakıf Üniversiteleri nin Uzaktan Eğitim Uygulamalarından Maddi Kazanç Elde Etme Durumu..146 Tablo 16- Ders Kategorilerine Göre TÜBA UADMK deki Ders Sayısı.159 Tablo 17- Türkiye Üniversitelerindeki Açık Ders Malzemelerine Yönelik Yapılar Tablo 18- TÜBİTAK Tarafından Desteklenen E-ders Projesi.188 Tablo 19- UADM ye Yapılan Ziyaretlerin Süreleri 194 Tablo 20- UADM de En Sık Görüntülenen Dersler 196 Tablo 21- Yer Bilimleri Kategorisindeki Derslerle İlgili Bilgiler Tablo 22- UADM deki Doğrudan En Fazla Ziyaret Edilen Siteler.198 Tablo 23- TÜBİTAK Tarafından Desteklenen E-kitap Projeleri.209 Tablo 24- Dünya da ve Türkiye de Uzaktan Eğitim Uygulamaları.220 vi

11 Tablo 25- Dünya da ve Türkiye de Açık Erişim Uygulamaları. 224 Tablo 26- Yeniden Yapılanmayla İlişkisi Bağlamında E-Öğrenme Modelleri Şekil 1- Dünya Bilgi Teknolojileri Pazarı.. 31 Şekil 2- Öğretim Yönetim Sistemleri Pazarı.. 51 Şekil 3- Yıllara Göre Blackboard ve Moodle Öğretim Yönetim Sistemleri Pazarı.52 Şekil 4- Aylara Göre TÜBA UADM Sitesine Yapılan Ziyaret Sayıları..190 Şekil 5- TÜBA UADM ye Hangi Ülkelerden Giriş Yapıldığı.191 Şekil 6- OpenCourseWareConsortium a Türkiye den Üye Olan Yapılar Şekil 7- UADM ye Türkiye deki Hangi Şehirlerden Giriş Yapılmakta..193 vii

12 KISALTMALAR AB: Avrupa Birliği ABD: Amerika Birleşik Devletleri ADM: Açık Ders Malzemeleri ANKOS: Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler Çalışma Grubu AÖF: Açık Öğretim Fakültesi AÖL: Açık Öğretim Lisesi BAE: Birleşik Arap Emirlikleri BBB: Big Blue Button BİLGEM: Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi BİT: Bilgi ve İletişim Teknolojileri BSD: Berkeley Software Distribution BT: Bilgi Teknolojileri BTYK: Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu CMC: Computer Mediated Communication CMS: Course Management System CUC: Computer Usage Cooperation DPT: Devlet Planlama Teşkilatı DTÖ: Dünya Ticaret Örgütü EKUAL: Elektronik Kaynaklar Ulusal Akademik Lisansı FATİH: Fırsatları Araştırma, Teknolojiyi İyileştirme Hareketi FRTM: Film-Radyo-Televizyon ile Eğitim Merkezi GATS: General Agreement on Trade in Services GATT: General Agreement on Tariffs and Trade GEBİP: Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanlarını Ödüllendirme Programı GKL: Genel Kamu Lisansı GPL: General Public License GSYİH: Gayri Safi Yurtiçi Hasıla IDC: International Data Corporation LCMS: Learning Content Management System LMS: Learning Management System viii

13 LP: Learning Platform LSE: London School of Economics and Political Science LSS: Learning Support System MEB: Milli Eğitim Bakanlığı MIT: Massachusetts Institute of Technology MLE: Managed Learning Environment MOOC: Massive Open Online Course MOODLE: Modular Object Oriented Dynamic Learning Environment OCLC: Online Computer Library Center ODTÜ: Orta Doğu Teknik Üniversitesi OECD: Organization for Economic Co-operation and Development OER: Open Educational Resources ÖAKKY: Özgür Açık Kaynak Kodlu Yazılımlar ÖSYM: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi ÖYS: Öğretim Yönetim Sistemleri SCORM: Shareable Content Object Referans Model SPARC: Scholarly Publishing and Academic Resources Coalition TRIPS: Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights TÜBA: Türkiye Bilimler Akademisi TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu UADM: Ulusal Açık Ders Malzemeleri UADMK: Ulusal Açık Ders Malzemeleri Konsorsiyumu ULAKBİM: Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi UNESCO: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization ÜNAK: Araştırma Kütüphanecileri Derneği VLE: Virtual Learning Environment YAYKUR: Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu YÖK: Yükseköğretim Kurumu ix

14 GİRİŞ Toplumsal ilişkiler sistemi olarak kapitalizmde ekonomik ilişkiler diğer ilişkiler üzerinde belirleyici bir faktör olarak ortaya çıkar. Sermaye birikim süreci gelişiminin belirli bir aşamasında içine düştüğü değer üretememe krizlerinde toplumsal alanları yeniden tanımlamaya yönelerek bu belirleyiciliğini sürekli olarak arttırır. 2. Dünya Savaşı sonrası uluslararası ticaret rejimi içine alınmamış olan hizmetler sektörünün kapitalizmin yeniden yapılanması bağlamında sisteme dahil edilmek istenmesini bu anlamda ele almak mümkündür. Uluslararası kapitalizm, Refah Devleti dönemini belirleyen Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (General Agreement on Tariffs and Trade - GATT) rejimi içinde hizmetler sektörünün yer almama durumunu yeniden yapılanma doğrultusunda düzenlemek istemektedir. Bu anlamda da ulus-devletin egemenlik sahasında yer alan eğitim, güvenlik, adalet, sağlık, iletişim alanları uluslararası düzeyde ticaret tartışmalarının konusu haline gelmiştir (Geray, 2005: 40-42). Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), dünya genelinde mal ticaretini GATT Anlaşması eliyle; fikri mülkiyet hakları ticaretini Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması (Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights - TRIPS) aracılığıyla; hizmet sektörünü de Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması (General Agreement on Trade in Services -GATS) üzerinden küreselleştirme işini üstlenmiştir (Güler, 2002: 6). Uluslararası hizmet ticaretine ilişkin temel kavram, kural ve ilkeleri ortaya koyan ilk çok taraflı anlaşma olan GATS ile gelişmiş ülke ekonomilerinin üçte 1

15 ikisini oluşturan hizmetler sektörünün, dünya genelinde ticarete açılması amaçlanmış, böylece temelde kamusal olarak nitelenen, herkese açık ve erişilebilir olan hizmetler; kar amaçlı, rekabete açık ekonomik faaliyet alanının konusu haline gelmiştir. Hizmetler sektörünü fonksiyonlarına göre dört temel grupta ele almak mümkündür. Bunlar; bilgi taşıyıcı, bağlantı, iletişim ve bilgi hizmetleri olup bilgi taşıyıcı hizmetler grubunda yer alan eğitim GATS müzakereleri doğrultusunda ticaretin genel kurallarına göre sıradan bir hizmet alanına dönüştürülmek istemektedir. Bilgi ve İletişim Teknolojileri ise bu dönüşümün, yeniden yapılanmanın ana unsurlarından birini oluşturur. Bilgi ve İletişim Teknolojilerindeki gelişmeler de yeni paradigma ile eklemlendiğinde sermayenin değerlenebileceği alanın oldukça genişlediğini söyleyebilmek mümkündür. Buna karşın yeniden yapılanma süreci mekanik bir biçimde işlememektedir. Farklı toplumlardaki çeşitli toplumsal öznelerin müdahelesiyle farklı aşamalar ve modellerin de ortaya çıktığı görülür. Bu anlamda uzaktan eğitim ve açık öğretimin genel gelişimi incelendiğinde bu eğitim biçimlerinin teknolojik yenilikleri kullanarak gelişimlerini sürdürdüğü söylenebilir. Teknolojik yenilikler ile bağlantılı olan bu eğitim yaklaşımlarının bir anlamda kapitalizmin yeniden yapılanma öncesi Refah Toplumu çocukları olarak dezavantajlıları kollamaya yönelik çabalar çerçevesinde ortaya çıkmış olduğu görülür. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki son gelişmeler incelendiğinde ise bu teknolojilerin eğitimde yeni fırsatlar sunabilecek özelliklere sahip olduğu görülürken 2

16 diğer taraftan ise yeniden yapılanmanın temel unsuru olarak ticarileşmekte olduklarını söyleyebilmek de mümkündür. Bu doğrultuda Özgür Yazılım Felsefesi nden ortaya çıkan özgür açık kaynak kodlu hareketler ve açık erişim modelleri bu çalışmada incelenecektir. Özgür Yazılım Felsefesi nin paylaşıma dayalı çalışma etiğinin açık kaynak kodlu ve açık erişim temelli hareketlere de uzandığından hareketle açık erişim temelli açık dergi, açık kitap ve açık ders malzemeleri girişimleri ele alınıp değerlendirilecektir. Ancak eğitimde yeni fırsatlar sunabilecek özelliklere sahip bu yaklaşımların, kapitalizmde yeniden yapılanmanın eğitim kapsamındaki boyutlarıyla karşı karşıya geldiğinde ortaya çıkan sonuçlarının hem dünyada hem Türkiye de betimlenmesi gerekmektedir ve bu henüz yapılmamıştır. Bu anlamda tezin amacı Refah Toplumu döneminin ürünü olan uzaktan eğitim ve açık öğretim yaklaşımlarının, yeniden yapılanmayla buluştuğunda nasıl dönüştüğünü/dönüşmediğini anlamak ve bunu Türkiye deki gelişmelerle karşılaştırmalı olarak yapmaktır. Yeni iletişim teknolojilerinin eğitimde kullanımı ile -yeniden yapılanma süreci ile bağlantılı olarak- dünyada ve Türkiye de ortaya çıkan e-öğrenme modelleri, bu modeller bağlamında oluşan gerilimli noktalar, benzerlikler ve karşıtlıklar bu çalışmada betimlenmeye çalışılacaktır. Çalışma birbiri ile bağlantılı üç bölümden oluşur. Çalışmanın birinci bölümünde kapitalizmde yeniden yapılanma bağlamında bilgi ve iletişim teknolojilerinin nasıl ele alındığı ortaya konulacaktır. İlk bilgisayarların 1970 li yılların sonlarına doğru okullara girmeye başlaması ve eğitimde bilgisayar kullanımı 3

17 hakkındaki tartışmaların yaygınlaşması temelinde uzaktan ve teknoloji destekli eğitimin gelişimi bu bölümde serimlenecektir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitim ve öğretim alanında kullanımıyla birlikte yeniden yapılanma sürecinde farklı eğitim ve öğretim pratiklerinin de ortaya çıktığından hareketle farklı eğitim modelleri bağlamında açık erişim yaklaşımı irdelenecektir. Geleneksel eğitime eklemlenmiş uzaktan eğitim programları ile diploma alma, sanal üniversite, Açık Eğitim Kaynakları Hareketi (açık ders malzemeleri, açık eğitim içeriği, açık ders kitapları, açık dergi vb.) gibi değişik biçimlerde adlandırılan yaklaşımlar bu bölümde incelenecektir. Üniversitelerin internetin eğitimi dönüştürebilme potansiyeline büyük ilgi duyarak ağ ortamını kendi istemleri doğrultusunda şekillendirmek istediği bu anlamda da çeşitli çevrimiçi ders girişimlerine yöneldiği görülmektedir. Bu bağlamda çevrimiçi açık ders içeriği üretiminde gelişmelerin ele alındığı ikinci bölümde Columbia, MIT ve Oxford, Princeton, Stanford, Yale deneyleri ayrıntısıyla ele alınacaktır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Türkiye de uzaktan eğitim ve açık erişim yaklaşımları, uygulamaları ele alınacaktır. Bu bölümde Türkiye nin uzaktan eğitim deneyimleri -kullanılan uzaktan eğitim teknolojisi ile kurumların uzaktan eğitimi ele alış biçimleri doğrultusunda lerden 1980 lere, 1980 lerden 2000 lere ve 2000 ler sonrası olarak üç döneme ayrılarak incelenmiştir. Son dönem içinde Türkiye Bilimler Akademisi nin Açık Ders Malzemeleri Projesi, Türkiye deki üniversitelerin uzaktan eğitim alanında Özgür Açık Kaynak Kodlu Yazılımları (ÖAKKY) nasıl ve 4

18 ne ölçüde kullandığı, Fatih Projesinde ticari yazılım/öakky gerilimi, açık dergi ve kitap hareketleri ele alınacaktır. Açık Ders Malzemeleri Projesi, Fatih Projesi ve Türkiye deki üniversitelerin uzaktan eğitimde ÖAKKY kullanımı ise araştırmanın ana odağını oluşturacaktır. Çalışma şu sorulara yanıt bulmaya çalışacaktır: Tezin amacı kapsamında dünyada ne tür eğitim modelleri ortaya çıkmıştır? o o Açık öğretim modelleri nelerdir? Uzaktan eğitim uygulamaları neler olmuştur? Bu modellerin kapitalizmde yeniden yapılanma bağlamındaki yeri nedir? o o Ücretli olan modeller nasıl ortaya çıktı? Bilgi ve iletişim teknolojilerinin devreye girişi hangi boyutları ortaya çıkardı? o Açık ve uzaktan eğitimin hedeflerinde ne gibi değişmeler oldu? Türkiye de ortaya çıkan modelin dünyadaki modelle benzerlik ve farklılık içerdiği yönler nelerdir? o o o o o Uzaktan eğitim alanı Türkiye de nasıl ortaya çıktı? Birbirinden farklı modellerin tarihsel gelişimi nedir? Hangi alanlarda uzaktan eğitim uygulanmaktadır? Üniversitelerin uygulamalarındaki farklar nelerdir? Dünya daki modellere göre Türkiye deki uygulamaların farkları nelerdir? Araştırmada masa başı araştırma teknikleri ve derinlemesine yüzyüze görüşme teknikleri kullanılacaktır. Özellikle dünyadaki uygulamalara ve gelişmelere 5

19 yönelik olarak masabaşı çalışması temel olacak olup Türkiye deki uygulamalar açısındansa hem masabaşı hem de yüzyüze görüşme teknikleri kullanılacaktır. Çalışmanın sınırlılıkları açısından karşılaşılan en büyük zorluk ise incelenmekte olan dönemin henüz arkada bırakılmamış olmasıdır. Bununla birlikte Türkiye de kurumsal düzeyde istenen bazı bilgilere tam olarak ulaşılamamıştır. Bunun en büyük nedeninin kurumların belgeleri arşivlemesinde yaşanan sıkıntılardan kaynaklı olduğu söylenebilir. 6

20 BÖLÜM I KAPİTALİZMDE YENİDEN YAPILANMA VE BİT'LERİN EĞİTİM ALANINDA KULLANIMI İlk bilgisayarların 1970 li yılların sonlarına doğru okullara girmeye başlamasıyla eğitimde bilgisayar kullanımı hakkındaki tartışmalar da hız kazanmıştır. Bu dönemde bilgisayarlarla birlikte yazıcı, disket sürücü, tarayıcı ve ilk sayısal kameralar da eğitim alanına taşınarak Bilgi Teknolojileri terimi yaygın bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Bilgisayar ağları ve internetin eğitimde kullanımının artmasıyla birlikte ise Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) teriminin yaygınlık kazandığı görülür. BİT kavramı birçok teknolojiyi bünyesinde barındırdığı gibi bilgiyi alma, başkalarıyla değiştirme ve iletişime geçme gibi unsurları da taşır (Anderson, 2010: 3-4). Victoria L. Tinio da (2002) BİT lerin iletişim kurmak, bilgiyi yaratmak, yaymak, depolamak, yönetmek amaçlı oluşturulan çeşitli teknolojik araçlar ve kaynakları tanımlamak için kullanıldığını belirtir (3-4). Bilgisayar ve internetin eğitimde kullanımına yönelik ilginin son yıllarda arttığı da belirtilmelidir. 1 Bu anlamda bu bölümde uzaktan ve teknoloji destekli eğitimin gelişimi ile yeniden yapılanma bağlamında eğitim teknolojileri ele alınıp irdelenecektir. Eğitim teknolojilerinin yazılım, donanım, içerik boyutu da ayrıntılı bir biçimde ele alınacaktır. 1 Anderson (2010), BİT lerin modern toplumun işleyişinde oldukça önemli olduğunu, eğitim kurumları için kaçınılmaz bir konumda bulunduğunu ifade eder (5). Liyoshi ve Kumar (2008) da son yıllarda yeni medya ve bilgi iletişim teknolojileri alanında görülen yeniliklerin eğitim kurumlarında önemli gelişmelerin görülmesine olanak tanıyacağını belirtir. Yazarlar yeni medya biçimlerinin kişilerin nasıl öğreneceğini değiştirmekle kalmayıp aynı zamanda eğitim fırsatlarını da geliştireceğini ifade eder (1). 7

21 A. Uzaktan ve Teknoloji Destekli Eğitimin Gelişimi Uzaktan eğitim terimi yüzlerce yıldan beri kullanılıyor olmasına rağmen son yıllarda sıkça kullanılır hale gelmiştir. Uzaktan eğitimin farklı ortamlarda bulunan öğrenci, öğretim elemanı ve öğretim materyallerinin iletişim teknolojileri aracılığı ile bir araya getirilerek yapılan kurumsal bir eğitim faaliyeti olduğu belirtilir (Gülbahar, 2009: 2; İnner, 2007: Geleneksel eğitim ortamlarında eğitim imkânlarına erişmede zorluk çeken bireyler için uzaktan eğitimin öncelikli bir fırsat niteliği taşıdığı iddiası uzaktan eğitim yazınında yaygın olarak kabul edilir (Şakar, 1997; Kaya, 2006; Işık, 2009: Uzaktan eğitimde kullanılan materyal ve ortamın sürekli geliştiği belirtilmekte, özellikle yakın zamana kadar tek yönlü iletişim ile sağlanan uzaktan eğitimin, bilgisayar, internet ve çoklu ortam materyallerinin kullanımları ile klasik eğitim sistemini tamamlayıcı bir görev üstlenebileceği ve hatta klasik eğitim sistemine alternatif olabileceği ifade edilmektedir (Varol, 2002: Uzaktan eğitimi yüz yüze eğitimden ayıran çeşitli özelliklerinin bulunduğu belirtilir. Bunlar; 1. Öğretim sürecinin çoğunluğunda öğretmen ve öğrencinin coğrafi açıdan ayrı olması, 2. Öğrenci değerlendirmesinin sağlanmasını içeren eğitim organizasyonunun etkisi, 8

22 3. Öğretmen ve öğrenciyi birleştirecek ve ders içeriğini iletecek eğitim medyasının kullanımı, 4. Öğretmen ya da eğitim temsilcisi ve öğrenci arasındaki iki yönlü iletişimin sağlanması, 5. Eğitim ortamının eğitmen, öğrenci ve ders içeriğini bir araya getirmek için kullanılması, 6. Yer ve/veya zamandan bağımsızlığın sağlanması, 7. Öğrencinin, eğitmenin etkisi altında olmaksızın kendi istemi ile öğrenmesi, 8. Kişiye göre değişken ders süreleri, 9. Eğitimi alacak olan bireylerin bu eğitimlerini eşzamanlı (senkron) ve eş zamanlı olmayan (asenkron) şekillerde alabilmeleri, 10. Sürekli eğitim olanağı sağlamasıdır (Uşun, 2006: 16-17). Salih Uşun (2006) uzaktan eğitimin taşıdığı özelliklerin örgün eğitimden öğrenme amaçları, yöntemleri, içeriği, sınavları (ölçme-değerlendirme süreçleri), yeri, zamanı, yaşı gibi nitelikler temelinde ayrılabildiğini belirtir (17). Yirminci yüzyılın ilk çeyreğinden beri yaygınlaşmasını sürdüren uzaktan eğitim faaliyeti tarihsel gelişim açısından dönemsel olarak beş temel aşamaya ayrılabilir. Bunlar; 1. Mektupla eğitimden önceki dönem. 2. Mektupla eğitim dönemi. Genelde basılı materyaller kullanılır. (Kitap, gazete, rehber kitaplar vb.) 9

23 3. Radyo ve televizyon yayıncılığı ile öğretim. Yayıncılıkta tek yönlü iletişim hâkimdir. Radyo ve televizyon yayınları, basılı materyalleri işitsel veya görsel-işitsel olarak desteklemek amacıyla kullanılır. 4. İki yönlü iletişimsel ses ve etkileşim dönemi. Bu dönemde öğrenciler ve öğretmenler arasında etkileşim artar. 5. Uzaktan eğitimin doğumu. Bilgisayar ve bilgisayar bileşenli sistemlerin uydu ve diğer teknolojilerle etkileşimi görülür (Demiray ve İşman, 21-22: 2003). Dünyadaki uzaktan eğitim uygulamaları incelendiğinde mektupla eğitim uygulamasının topluma ilk duyurulma tarihinin 20 Mart 1728 tarihli Boston Gazetesi nde mektup üzerinden Steno Dersleri verileceği ilanı ile gerçekleştiği görülür yılında İsveç te verilen bir ilanda da açık bir biçimde mektup aracılığıyla gerçekleştirilmek istenilen öğretimden bahsedilmiştir yılından sonra mektupla öğretim uygulaması dünya çapında yaygınlık kazanmaya başlamış olup bu dönemde ülkelerde görülen mektupla öğretimin temel amacı, ülke vatandaşlarına fırsat eşitliği sağlamaktır (Uşun, 2006: ). İlk radyo yayını ise 2 Kasım 1920 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri nde (ABD) yapılmıştır. Bu tarihten sonra birçok üniversite kendi radyo yayınlarını oluşturmuştur yılında ABD de okullar için eğitsel radyo programları yayınlanmaya başlamış ve ilk denemenin ardından bir yıl içinde 500 den fazla radyo yayın istasyonu açılmıştır. Diğer ülkelerde de radyo yayıncılığı hızlı bir biçimde 2 Fransa, eğitim görme olanakları ellerinden alınanlar için mektupla öğrenim uygulamasının kullanılmasına iyi bir örnektir. Fransa da mektupla öğrenim uygulamasının yaygınlaşmasının temel nedeni, I. Dünya Savaşı nedeniyle eğitim olanaklarını kaybeden insanların eğitim görmesini sağlamaktır (Uşun, 2006: 210). 10

24 yayılımını sürdürmüştür yılında İngiltere de, Fransa da ve Sovyetler Birliği nde, 1923 yılında ise Almanya da radyo yayınlarına başlanmıştır. Radyo altın çağını ise 1929 yılında yaşamıştır. Bu dönemde insanlar eğlenme amaçlı birçok diziyi radyodan dinlemiştir. Radyo yayıncılığında programcılıktaki gelişmelerin yanısıra teknik ilerlemeler de yaşanmış ve özellikle radyo verici gücü hızla artarak tüm dünyaya yayılmıştır. İlk radyo yayınlarının ardından, 1930 larda Asya ve Afrika nın kimi ülkeleri dışında hemen hemen her kıtada ve her ülkede radyo istasyonları kurulmuştur. Aynı yıllarda eğitim amaçlı radyo programları da yayınlanmaya başlanmış ve bu yayınlarda çocuklara çiftçilik, ulaşım ve bilim gibi konular hakkında bilgiler verilmiştir. Yayınların bu dönem içinde yaklaşık 1 milyon öğrenciye ulaştığı söylenebilir yılı öncesi alıcıların pahalı ve yayınların günümüz standartlarına göre zayıf oluşu, öğretmenlerin okullarda radyo programlarından yararlanmak konusunda isteksiz davranmalarına neden olmuştur. Çocuklara yönelik eğitsel radyo programcılığı bu dönemde müzik, espri, öykü ve haberleri birleştirerek ayakta kalmayı başarmıştır. Sonraki yıllarda çocuklara yönelik eğitsel radyo programcılığında Disney, Susam Sokağı türü programlar gece ve gündüz yayınlanmıştır (Uşun, 2006: ). Dünyada ilk defa televizyonla uzaktan eğitim uygulaması ise 1932 ile 1937 yılları arasında ABD de Iowa Üniversitesinde başlamıştır. İleriki yıllarda (ABD de 1953, İngiltere de ise 1957 yılında) televizyonla verilen eğitsel nitelikli yayınlar okul müfredatına paralel bir biçimde verilmiş, 1967 yılına gelindiğinde ise ileri düzeyde eğitim vermeyi amaçlayan programlar yapılmıştır. Fransa ve İtalya da bu tür yayınları görmek mümkündür (Uşun, 2006: 214). 11

25 Radyo ve televizyon yayıncılığının eğitimde kullanımında üç genel yaklaşım bulunur. Bunlardan ilki doğrudan sınıf eğitiminde kullanma, ikincisi okulda kullanma ve üçüncüsü ise topluluk içi genel eğitim programlarında kullanma biçimindedir. Doğrudan sınıf eğitiminde kullanma, yayın programlarının öğretmenler yerine geçici olarak sınıflarda kullanılması biçiminde gerçekleşir. Etkileşimli radyo eğitimi, radyo yayınlarını doğrudan sınıf eğitiminde kullanmaya iyi bir örnektir. Bu radyo eğitiminde günlük yaklaşık 20 ila 30 dakika arasındaki bir sürede, belirli öğrenim amaçları (matematik, yabancı dil, edebiyat vb.) doğrultusunda sınıf eğitimini güçlendirme hedefiyle sınıfta öğrenme ve öğretme alıştırmaları yapılır. Özellikle yoksul bölgelerdeki (Latin Amerika, Afrika, Asya gibi) okullarda bu eğitim yaklaşımının kullanıldığı görülür. İkinci yaklaşım olan radyo yayınlarını okulda kullanım ise okul yayıncılığında dersi zenginleştirme felsefesiyle hareket eder. Öğrenme ve öğretme kaynaklarını tamamlayıcı bir işlev görür. Bu yaklaşımda teknolojinin öğretmenin yerini alması hedeflenmemiştir. Gelişmiş ülkelerde Eğitim ya ba Bilgi Bakanlıkları ortaklığında gerçekleşen bu yayıncılıkta öğretmenler kendi sınıfları için hangi teknolojik modelin uygun olduğuna karar verebilmektedir. Üçüncü yaklaşım olan topluluk içi genel eğitim programlarında radyo yayıncılığını kullanma ise ulusal ve uluslararası yayın istasyonları aracılığıyla herkese resmi olmayan eğitim fırsatları sağlama biçiminde tanımlanır. Bu yaklaşımdaki eğitim programları haber, belgesel, eğitim amaçlı çizgi filmler gibi bir dizi program türünden oluşur. Bu anlamda bilgi ve eğitim amacı taşıyan herhangi bir radyo veya televizyon programı bu başlık altında değerlendirilebilir. Bazı yapımlar dünya çapında tanınırlığa sahiptir. ABD temelli televizyon gösterisi Susam Sokağı, belgesel kanalları National Geographic ve Discovery buna örnektir larda Kanada da 12

26 başlayan Farm Radio Forum radyo tartışma programı da bir diğer resmi olmayan eğitim yayıncılığına örnek oluşturur (Tinio, 2002: 11). Bu anlamda uzaktan eğitimin akademik, kişisel, ekonomik nedenlerden kaynaklı eğitim alamayan ya da eğitimini tamamlayamayan dezavantajlı kesimlere eğitimi yayma amacı taşıdığı söylenebilir (Bates, 2005: 11) ile 1990 yılları arasındaki uzaktan eğitim uygulamaları değerlendirildiğinde iki önemli yenilik görülür. Bunlardan ilki telekomünikasyonun kullanımı ile uzak dersliklerin birbirine bağlanması, ikincisi ise diğer medyalarla etkileşim içinde mektupla eğitimin zenginleştirilmesidir. Bu dönemde etkileşimlisesli telekonferans sistemi ile öğretici, eşzamanlı birçok yerde ders verebilmektedir. Mektupla eğitimin, radyo ve televizyon yayıncılığının ardından etkileşimli-sesli telekonferans sistemi ile birlikte kullanılması uzaktan eğitimde çeşitlenmeyi ortaya çıkarmıştır ların başında ise masaüstü bilgisayarların gelişimi ile metin, grafik, vidyo, ses, sanal gerçeklik birleştirilmiş, bu anlamda da e-öğrenimdeki iletişim olgusu kolaylaşmıştır (Daniel, 1995: 7; Demiray ve İşman, 2003: 23). Yeni iletişim teknolojilerinin kullanımı ile uzaktan eğitimin yapısı değişmektedir. Bu teknolojilerin kullanımıyla özellikle ABD deki eğitim kurumları hedefledikleri insan sayısına kısa bir sürede ulaşmış ve kendi ülkelerinin dışında yaşayan insanların da ilgisini çekmeye başlamıştır. Uzaktan eğitim veren kurumlar bu dönemde sesli ve görsel bileşenlerin ağırlıklı olduğu öğretim materyalleri tasarlamaya önem vermiş olup uzaktan eğitim uygulamalarında sadece radyo ve televizyon yayıncılığı değil aynı zamanda ses ve vidyo kayıtları da kullanılmıştır. 13

27 Bilgisayarlar aracılığıyla telekonferanslar 3 yapılmış, uydular ile dar yayıncılık gerçekleştirilmiş, bilgisayar, modem, telefon, mikrodalga sistemleri ile etkileşimli telekomünikasyon yöntemleri kullanılmıştır (Moore, 1990: 14). Yeni teknolojilerin gelişimine paralel olarak eğitimde yaşanan bu değişiklikler dünyadaki birçok ülkede uzaktan eğitim metodlarının uygulanmasını artırmıştır yılında İngiltere de kurulan Açık Üniversite (Open University) dünya çapında açık ve uzaktan öğretim veren ilk eğitim kurumudur. Açık Üniversite çoğunlukla basılı materyaller kullanmakta olup bu materyalleri takviye etmek için radyo, televizyon ve son yıllarda da çevrimiçi programlardan yararlanmaktadır. Benzer bir biçimde Hindistan daki Indira Gandhi Ulusal Açık Üniversitesi (Indira Gandhi National Open University) de basılı araçlar, kayıtlı ses, vidyo, radyotelevizyon yayıncılığı ile sesli konferans teknolojilerini birleştirerek kullanır (Tinio, 2002: 4). Açık Üniversiteler temelinde şekillenen açık eğitimin, yüksek eğitime erişimde bariyerlerle karşılaşan kesimlere bu bariyerleri aşmaya dönük imkanlar sunduğu söylenebilir. Tony Bates (2005); seçici, kısıtlayıcı, pahalı geleneksel eğitim sistemine kıyasla açık eğitimin dezavantajlı kesimlere önemli olanaklar sunduğunu belirtir (11). Toru Liyoshi ve Vijay Kumar da (2008) teknolojik gelişmelerin 3 Telekonferans yöntemi iki ya da daha fazla yerdeki insanlar arasında gerçekleşen etkileşimli elektronik iletişime verilen isimdir. Dört tip telekonferans yönteminden bahsedilebilir. Bunlar; sesli, sesli grafiksel, vidyo ve web temelli konferanstır. Sesli konferans bir telefon ağı üzerinden sesli mesajların gerçek zamanlı değişimini içerir. Sesli grafiksel konferansta ise sesli mesajların yanında düşük bandlı hareket etmeyen resimlerde kullanılabilmektedir. Vidyo konferansta ise sadece ses ve grafik değişimi değil aynı zamanda hareketli resimlerde kullanılabilmektedir. Vidyo konferans teknolojisi telefon hatlarını değil, hem uydu bağlantısını hem de televizyon ağını kullanır. Web tabanlı konferans yöntemi ise internet üzerinden görsel, işitsel, grafiksel metin aktarımına olanak tanır. Telekonferans yöntemi resmi ve gayrı resmi öğrenme biçimlerinde kullanılır. Açık ve uzaktan öğretimde telekonferans faydalı bir araçtır. Öğreten ve öğrenene doğrudan destek sağlar, öğrenenin izolasyonunu en aza indirir (Tinio, 2002: 11). 14

28 beraberinde getirdiği açık eğitimin eğitimde önemli fırsatlar sunduğunu belirtir. Yazarlar, açık eğitimin; eğitim kaynaklarını kullanma, paylaşma ve geliştirmenin ötesinde bilgiyi herkes için açık ve özgür yaptığını ifade eder (2). Uzaktan eğitimin, öğrenciler ve öğretmenler arasındaki etkileşimli ses ve vidyo konferans sistemi üzerine temellendiğini de söyleyebilmek mümkündür. Vidyo ve sesli konferans yöntemlerinin uzaktan eğitimde kullanılması ile uzaktan eğitim programları uluslararası düzeyde oldukça hızlı bir biçimde yaygınlaşmıştır lardan sonra ise özellikle bilgisayarların gelişimi, uzaktan eğitim programlarının yaygınlaşmasında önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Bugün bilgisayar destekli uzaktan eğitimin yaygın bir biçimde uygulandığı görülür (Demiray ve İşman, 2003: 41). ABD ve Japonya da bilgisayar destekli uzaktan eğitim programları 1980 ler boyunca uygulanmıştır (Moore ve Thompson, 1990: 4). İngiltere deki Açık Üniversite de de bilgisayar ağları, basılı metin, televizyon yayıncılığı ve sesli kaset birlikte kullanılmaktadır. Uzaktan eğitimde bilgisayar kullanımınin diğer bir modeli de bilgisayar aracılı iletişim sistemidir (Computer Mediated Communication-CMC). Öğrencinin başarısını olumlu yönde etkileyeceği ifade edilen bu model doğrultusunda bilgisayar bileşenli uzaktan eğitim, e-öğrenim (elektronik öğrenim) uygulamaları yaygınlaşmıştır (Demiray ve İşman, 2003: 43-44). 4 E-öğrenme nin kelime anlamı elektronik öğrenme olup bazı kaynaklarda teknoloji tabanlı öğrenme olarak da yer alır. E-öğrenme; bilgisayar tabanlı öğrenme, 4 CMC öğretmen ve öğrencinin etkileşimli iletişimini arttırır yılından sonra bu model uygulanmaya başlanmıştır (Demiray ve İşman, 2003: 43). 15

29 Web-tabanlı öğrenme, sanal sınıflar ve sayısal teknolojilerin işbirliğini de kapsayan geniş bir uygulama süreci olarak nitelenebilir (Uşun, 2006: 118). 5 E-öğrenmenin temeli uzaktan ve bilgisayar destekli öğrenime dayanır (Çakırer, 2002: 6 E-öğrenme BİT lerden başta bilgisayarlar olmak üzere, intranet, internet gibi yerel ve geniş alan ağlarını; world wide web (web) ve ftp gibi internet servislerini; televizyon ve radyo gibi telekomünikasyon araçlarını; ses ve görüntü iletiminde kullanılan uydu vb. diğer yayın araçlarını içerir (Gülbahar, 2009: 3). 7 Uzaktan eğitim sistemine kıyasla e-öğrenim uygulamalarında bilgisayarlar daha etkin kullanılır. Bilgisayarların eğitim sistemine girişi ve bilgisayar destekli eğitimde çoklu ortam teknolojilerinin kullanımı eğitim materyallerine işitsellik, görsellik ve etkileşimlilik gibi nitelikler kazandırmış; sonrasında e-posta, web sayfaları, tele-konferans, vidyo-konferans gibi teknolojilerin kullanımı ile uzaktan eğitim yeni bir boyut kazanarak birçok eğitim kurumunun ilgi odağı haline gelmiştir. Birçok tanımın bileşkesine göre e-öğrenme, öğrenci ile öğretenin birbirinden ayrı mekânlarda olmalarına rağmen eş zamanlı veya ayrı zamanlı olarak teknoloji yardımıyla iletişim kurdukları bir eğitim sistemidir (Varol, 2002: 5 E-öğrenme ABD de yarım asrı aşkın bir geçmişe sahiptir. E-öğrenimin militarist gerekçelerle ABD de ortaya çıktığını söyleyebilmek mümkündür. İkinci Dünya Savaşı boyunca ABD Savunma Bakanlığı nın askerlerini eğitmek için kullandığı film ler e-öğrenimin ilk nüvelerini oluşturur yılından itibaren ise internet ve e-ticaretin gelişmesi ile e-öğrenme terimi yaygınlık kazanır. Günümüzde e-öğrenime ilişkin araştırmaların okul eğitimi ve kurumsal eğitim alanlarında yaygınlaştığı görülür (Zhu vd., 2011: 525). 6 E-öğrenme, uzaktan eğitim kavramı içerisinde yer alır (Gülbahar, 2009: 2). 7 E-öğrenme, eğitim ve öğretimin elektronik yöntemlerle gerçekleştirilmesidir. E-öğrenme bilgisayar veya elektronik bir cihazın (örneğin cep telefonu) eğitimsel materyal sağlamak amacıyla uygun yöntemlerle kullanılmasını gerektirir (Australian National Training Authority, 2003: 16

30 E-öğrenme, BİT lerin öğretme ve öğrenmede bilinçli bir şekilde kullanılmasıdır. Birey ya da grupların tüm eğitim aktivitelerini çevrimiçi ya da çevrimdışı olarak eşzamanlı veya eşzamansız bir biçimde elektronik cihazlar kullanılarak gerçekleştirmesini kapsar (Naidu, 2006: 1). Geniş bir uygulama seti olarak e-öğrenme; web tabanlı öğrenme, bilgisayar tabanlı öğrenme, sanal sınıf ve dijital işbirliği gibi süreçleri içerir. İnternet, intranet, audio, vidyo, uydu yayıncılığı, etkileşimli TV ve CD-ROM üzerinden içerik sunulur (E-learning, 2010: Yasemin Gülbahar (2009), e-öğrenmeye yönelik yapılan tüm tanımları kapsayacak bir tanım yapmaya çalıştığını ifade eder: Bilgi ve iletişim teknolojileri yardımı ve İnternet/İntranet gibi yerel ve geniş alan ağları aracılığı ile zaman ve mekândan bağımsız olarak bilgiye erişim ve çoklu ortam uygulamaları ile etkileşim sağlanarak, öğretim etkinliklerinin elektronik öğrenme ortamlarında yürütülmesi e-öğrenme olarak tanımlanabilir (3). E-öğrenme de kişi kendi başına öğrenebileceği gibi uygulamalarla karşılıklı etkileşim içine de girebilir. Örneğin sanal sınıf uygulamalarında katılımcılar (farklı fiziksel mekanlarda olsalar dahi bir sanal sınıfta buluşarak) birlikte eğitim alabilmektedir. Eğitmen de sınıfa sorular sorabilmekte ve katılımcılar da bilgisayar ekranından bu soruları yanıtlayabilmektedir (Duran, 2007: 3). Geleneksel öğrenimde dersler; sınıf ya da laboratuvar ortamında basılı materyaller, tahta, tepegöz ve bilgisayar-projeksiyon sistemi gibi öğretim teknolojilerinden yararlanarak işlenirken e-öğrenme yaklaşımında öğrenci mutlaka bilgisayar başında olmalıdır. Bu ortam içinde öğrenci sanal sınıflarda görsel-işitsel 17

31 materyaller, öğretim ve içerik yönetim yazılımları, internet, beyaz tahta, sohbet ve forum gibi teknolojiler kullanır. Bu anlamda da hem öğrencilerin hem de eğitmenlerin en düşük seviyede de olsa bilgisayar okuryazarı olması gerekir (Gülbahar, 2009: 9). E-öğrenme dört türde gerçekleşir. Bunlar: 1. Kişilerin bilgisayar başında kendi kendilerine eğitim almaları, 2. Eşzamanlı (Senkron) İletişim: Eş zamanlı olarak bir grup öğrenci ve ders öğretmeninin, canlı olarak bilgisayar ortamında, bir sınıfta buluşmaları esasına bağlı olarak gerçekleşir. Öğretici ile öğrenici önceden belirtilen programa göre, internet aracılığı ile birebir iletişim kurup eğitim/öğretim etkinliklerini sürdürebilirler. Eğer öğrenen sayısı fazlaysa ve bir öğretici eşzamanlı olarak programı sürdürecekse görüntülü konferans yöntemi uygulanabilir. Her iki durumda da iki yönlü bir iletişim ve etkileşim görülür. 3. Eşzamanlı Olmayan (Asenkron) İletişim: Öğrenenin kendi istediği zamanda CD-ROM kullanması veya sunucu taraftaki sisteme girmesini ifade eder. Her iki durumda da daha önceden hazırlanmış ve kendi içinde etkileşimi olan programlar izlenebilmektedir. Öğretici/öğrenen arasında yazıya bağlı görüşme ve elektronik posta kullanımı söz konusudur. İstenildiğinde görüşmeden elde edilen sonuçlar bir yazıcı aracılığı ile kâğıt üzerine aktarılarak saklanabilir. 4. Karma E-öğrenme: Bu öğrenme biçimi, sınıf içi öğrenme ile internet aracılığıyla uzaktan eğitimi bir arada kullanmayı hedefler (Uşun, 2006: 119, EDMER, 2009: 18

32 Ruth Clark ve Richard Mayer, e-öğrenimin işlevlerinin; öğrenim amaçlarına yönelik içerikleri kapsama, öğreniciye yardımcı örnekler ve pratikler gibi öğretici metodlar kullanma, içerik ve metodları iletmede resimler ve sözcükler gibi medya unsurlarını kullanma, öğretici öncülüğünde veya kendi bireysel çabalarıyla eş zamanlı ve eşzamansız öğrenme sağlama, bireysel öğrenim amaçlarını ya da örgütsel performansı geliştirmek için yeni bilgi ve yetenekler oluşturma olduğunu belirtir (2008: 10). E-öğrenim, eğitim-öğretim hizmeti yürüten kurumlar tarafından verilebileceği gibi yalnızca bu amaca dönük hizmet veren sanal kurumlar tarafından da verilebilir (Gülbahar, 2009: 4). E-öğrenme, bilgisayar teknolojilerindeki gelişmeler ve özellikle de internetin kullanım alanının genişlemesi ile ticari açıdan da gittikçe önem kazanmaktadır. Araştırma raporlarında e-öğrenme pazarının artan bir biçimde geliştiği ifade edilir. Raporlarda dünya e-öğrenme pazarının 52 milyar dolarlık bir hacme sahip olduğu belirtiliken, 2015 yılında bu hacmin milyar dolara çıkacağı tahmin edilmektedir. E-öğrenme pazarının %70 inden fazlasına ABD ve Avrupa ülkeleri hakimdir (SEBIT, 2012: GIA, 2010: Ambient Insight raporunda da ABD e-öğrenim pazarı 2010 yılında 18.2 milyar dolar olarak ifade edilirken 2015 yılına gelindiğinde ise pazar payının 24.2 milyar dolara çıkacağı tahmin edilmektedir (Ambient Insight, 2011). Türkiye nin e-öğrenme pazarının ise çevresel sektörler de dahil edildiğinde 30 milyon doları bulduğu belirtilir (SEBIT, 2012: 19

33 E-öğrenme nin çeşitli biçimlerde gerçekleştiği görülür. Bunlar; firmaların hizmet içi eğitimi; bireylerin internet üzerinden çeşitli amaçlarla eğitim almaları; bireylere önlisans, lisans, yüksek lisans, doktora düzeylerinde diploma verilmesi; sertifika eğitimleri verilmesi; örgün eğitimi destekleyen teknolojiler dolayımlı (uzaktan eğitimle örgünün birleşmesi, konferans sunumları vb.) eğitim verilmesi biçiminde sayılabilir. Bu anlamda tarihsel olarak değerlendirildiğinde teknolojilerin eğitimde kullanılmaya başlanmasının temel amacının eğitimi daha çok insana yaymak ve dezavantajlılara uzatmak olduğu söylenebilir. 20

34 B. Yeniden Yapılanma ve Eğitim Teknolojileri Eğitimi daha çok insana yaymak ve dezavantajlılara uzatmak biçiminde gelişen eğitimde teknoloji kullanımının kapitalizmin yeniden yapılanma süreci içinde dönüşmeye başladığı görülür. Kapitalizmin yeniden yapılanma sürecindeki önemli özelliği, 2. Dünya Savaşı sonrasında uluslararası ticaret rejimi içine alınmamış olan hizmetler sektörünün sisteme dâhil edilmek istenmesidir. Uluslararası kapitalizm, Refah Devleti dönemini belirleyen GATT rejimi içinde hizmetler sektörünün yer almama durumunu yeniden yapılanma doğrultusunda düzenlemek istemektedir. Bu anlamda da ulus-devletin egemenlik sahasında yer alan eğitim, güvenlik, adalet, sağlık, iletişim alanları uluslararası düzeyde ticaret tartışmalarının konusu haline gelmiştir (Geray, 2005: 40-42) li yılların ortalarından itibaren DTÖ nün önemli ayaklarından birini oluşturan GATS ile gelişmiş ülke ekonomilerinin üçte ikisini oluşturan hizmetler sektörünün, dünya genelinde ticarete açılması amaçlanmıştır. DTÖ, dünya genelinde mal ticaretini GATT Anlaşması eliyle; fikri mülkiyet hakları ticaretini TRIPS Anlaşması aracılığıyla; hizmet sektörünü de GATS Anlaşması üzerinden küreselleştirme işini üstlenmiştir (Güler, 2002: 6). Selime Güzelsarı (2003), küresel kapitalizm koşullarında artan rekabet sorununa çözüm arayan, karlılık oranlarını artırmak ve pazarı genişletmek için hizmetlere yönelen ve dünya piyasalarında etkinliğini giderek arttıran sermaye gruplarının, uluslararası hizmet ticaretine ilişkin küresel düzeyde bağlayıcı kararların alınmasını, uygulamaların denetlenmesini ve tüm dünyada hizmetler sektörlerinin serbest ticarete açılmasını sağlayacak 21

35 düzenleyici ve liberalizasyonu kurala bağlayıcı örgütlere ve hukuki düzenlemelere gereksinim duymaya başladığını belirtir ( ). Bu anlamda GATS, uluslararası hizmet ticaretine ilişkin temel kavram, kural ve ilkeleri ortaya koyan ilk çok taraflı anlaşmadır (Güler, 2002: 7). Eğitim, sağlık, sigortacılık, bankacılık, su, elektrik, gaz, taşımacılık, turizm, medya, iletişim, posta gibi alanları kapsayan hizmetler sektörü, gelişmiş ülkelerde genel ekonomi içinde hem en büyük payı oluşturan hem de istihdamın ağırlıklı olarak yer aldığı sektördür. GATS anlaşması, hizmetler sektöründe çalışmak isteyen kişi ve firmaların herhangi bir hizmet pazarına girişte engellenmemesini, yerli hizmet sunuculardan farklı koşullara muhatap olmamasını sağlamaya çalışmaktadır. Böylece temelde kamusal olarak nitelenen, herkese açık ve erişilebilir olan, kar amacı gütmeyen hizmetler; kar amaçlı, rekabete açık bir ekonomik faaliyet haline gelmektedir (Yıldız, 2008: 21). Güzelsarı, hizmetlerin dokunulamaz ve stoklanamaz oluşunun mallardan ayrılan en temel özellik olduğunu belirterek, hizmet ticareti alanında uluslararası düzeyde avantaj yakalamayı olanaklı hale getirecek tek yolun dış piyasaya yatırım yapmak olduğunu ifade eder. Doğrudan yatırımlar yoluyla gerçekleştirilen hizmet ihracatını tekelinde tutan gelişmiş kapitalist ülkelerin, azgelişmiş ülkelerdeki hizmet sanayilerine yatırım yapabilmelerinin koşulu, hizmet sanayilerinin serbestleştirilmesidir (Güzelsarı, 2003: ). 22

36 Tüm dünyada yaşanan hızlı kentleşme, tüketici hizmetlerinde ve diğer sektörlerde girdi olarak kullanılan ara mallara talebin artması, uluslararası işgücünün hareketliliği ve bilgiye dayalı hizmetlerin artan şekilde ticarete konu olması gibi nedenlerden kaynaklı hizmet ticaretinin uluslararası ticaret içindeki payı giderek büyümüştür. Hizmet sanayilerinin ulusal ekonomiler içindeki payları özellikle 1980 sonrasında önemli oranda artmış ve uluslararası ticaret alanında en hızlı büyüyen sektör konumuna gelmiştir (Güler, 2002: 12; Güzelsarı, 2003: 118). Hizmetler sektörü, kapitalizmin yeniden yapılanmasının ve ön küreselleşme sürecinin itici güçlerinden biri olmuştur (Geray, 2005: 40-42). Hizmetler sektörünün yeni birikim düzeninin önemli unsurlarından biri olduğuna ilişkin kanıtlar konuyla ilgili dışsatım rakamları ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları istatistiklerinden de edinilebilmektedir. Hizmetler sektörü dışsatımı 1980 yılında dünya çapında 370 milyar doları bulmuş, 1990 lara gelindiğinde ise 900 milyar dolara ulaşmıştır. Dünyadaki toplam doğrudan yabancı sermaye yatırım stoğunun yarısından fazlası da (yaklaşık 600 milyar dolar) hizmetler sektöründeki yatırımlardan oluşmaktadır (UNCTC, 1990: 2). Uluslararası ticaret alanında hızla büyüyen hizmet ticaretinin üstünlüğü gelişmiş kapitalist ülkelerdedir. Dünya hizmet ticaretinin yaklaşık %50 si Batı Avrupa ve %25 i Kuzey Amerika ülkeleri olmak üzere %75 lik bölümü söz konusu ülkelere; geriye kalan %25 lik bölüm ise Asya (%20), Latin Amerika (%3) ve Afrika (%2) ülkelerine düşmektedir (Güler, 2002: 4-5). Bu anlamda da hizmetlerin dünya çapında serbestleşmesinden en büyük pazar payını merkez kapitalist ülkelerin sermaye gruplarının aldığı görülür (Güzelsarı, 2003: 119). 23

37 John H. Dunning (1989) hizmetleri fonksiyonlarına göre dört temel gruba ayırır. Bunlar; bilgi taşıyıcı, bağlantı, iletişim ve bilgi hizmetleridir. Bilgi taşıyıcı hizmetlere eğitim, danışmanlık, mesleki hizmetler; bağlantı hizmetlerine ulaşım, toptan ve perakende satış ağları ile emlak; iletişim hizmetlerine reklamcılık, sinema, televizyon, radyo, vidyo, tanıtım; telekomünikasyon ve bilgi hizmetlerine de bilgi işleme, kütüphanecilik, bilgi bankalarının ve kütüphanelerin verdiği hizmetler girmektedir (10). Bilgi taşıyıcı hizmetler grubunda yer alan eğitim GATS müzakereleri doğrultusunda ticaretin genel kurallarına göre sıradan bir hizmet alanına dönüştürülmek istemektedir. GATS ile eğitim ve eğitim hizmetleri tümüyle küresel ticarete açık hale gelmektedir (Lipmann, 2012: 186). GATS anlaşmaları çerçevesinde eğitim alanı çeşitli hizmet alanlarına ayrılır. Bunlar, ilköğretim (okul öncesi eğitim ve her tür çocuk bakım hizmetleri dahil), ortaöğretim (genel ve mesleki teknik ortaöğretim), yükseköğretim (lisans ve lisansüstü programlar ile meslek yüksek okulları), yetişkin eğitimi (informal eğitim, okuma yazma ve mesleki teknik kurslar ile radyo, televizyon ve mektupla öğretim sistemleri) ve diğer eğitim hizmetleri (tüm destek hizmetleri ve rutin işler) olarak ifade edilebilir (Sayılan, 2006: 46). 8 Uluslararası hizmet ticareti, GATS içinde eğitim alanı ile bağlantılandırılmış olarak dört başlık altında ele alınabilir. Bunlar sınır ötesi ticaret, yurt dışında 8 Dünyada eğitim hizmetleri ihracatında lider konumda olan ABD, GATS müzakerelerinde özellikle eğitimin liberalizasyonu üzerinde ısrarla durmaktadır. ABD nin tanımladığı eğitim kapsamına, üniversiteye hazırlık kursları, kişisel beceri arttırma ile ilgili kurslar, staj ve sınav hizmetleri, sınav ve sınav sorularının dizaynı, sınav gözetmenliği ve sınav sonuçlarının değerlendirilmesi dahil olmak üzere ilgili tüm alanlar girmektedir (Güzelsarı, 2003: 127). 24

38 tüketim, ticari varlık oluşturma ve gerçek kişilerin hareketi biçiminde ifade edilebilir. Sınır ötesi ticaretin kapsamına telekomünikasyon aracılığıyla finansal hizmetlerin verilmesi, uzaktan eğitim, e-ticaret, disket aracılığıyla plan, proje türünden hizmet sunumları girmektedir. Uzaktan eğitim yoluyla ülkelerarası eğitim hizmeti verme durumu ele alındığında, ABD de yalnızca California Los Angeles Üniversitesi nin internet aracılığıyla açmış olduğu sanal ders sayısının 50 nin üzerinde olduğu ve bu derslere 8 ülkeden öğrencilerin devam ettiği belirtilmelidir. ABD de sanal üniversitelere giriş yapan öğrenci sayısı 3 milyonun üzerinde olup UNESCO nun yaptığı bir araştırmaya göre, uzaktan eğitim veren ülkeler arasında ABD, Fransa, Almanya ve İngiltere ilk sıralarda yer almaktadır. Bu anlamda hizmeti veren A ülkesinin hizmeti alan B ülkesine eğitim ihracı yapmakta olduğu söylenebilir. Hizmet tüketicilerinin bir diğer ülkeye giderek eğitim, sağlık ve turizm gibi hizmetleri tüketmeleri ise GATS kapsamında yurt dışında tüketim başlığı altında değerlendirilir. ABD ekonomisi içinde eğitim ihracatı oldukça önemli bir yer tutmakta olup 1996 yılında 7 milyar dolar olan eğitim ihracatı diğer ihracat kalemleri arasında beşinci sırada yer almaktadır. Bu anlamda A ülkesinden bir kişinin B ülkesine gelerek kısa süreli bir eğitim hizmeti alması ile B ülkesinin A ülkesine eğitim hizmeti ihracı yaptığı söylenebilir. Hizmet sunucularının diğer bir ülkedeki hizmet sektörüne doğrudan yabancı sermaye yatırımları yapması ise ticari varlık oluşturma kapsamı içinde değerlendirilebilir. A ülkesinden bir eğitim kurumunun B ülkesine yatırım yaparak eğitim faaliyetinde bulunması sonucunda A ülkesi B ye eğitim ihracı yapan ülke olarak nitelenebilir. Hizmet sunucularının bir başka ülkeye gelerek, eğitim hizmetleri ya da mühendislik hizmetleri gibi kısa süreli hizmetleri sunmaları ise gerçek kişilerin hareketi başlığı altında ele alınabilmektedir. A 25

39 ülkesinin öğretmenlerinin ve eğitmenlerinin B ülkesinde eğitim vermesi sonucunda, A ülkesi B ülkesine eğitim hizmetleri ihracatında bulunan ülke konumunda olacaktır (Güzelsarı, 2003: 121; Keskin ve Demirci, 2003: 36; EI-PSI, 1999: 10-11). GATS anlaşması ile sonuçlanan okullaşmanın küresel çapta piyasalaşmasıdır. Okullar, eğitim yönetimi kurumları, özel dershaneler, öğretmen eğitimleri, sınavlar, çevrimiçi sınıflar ve tanınmış üniversitelerin şubeleri bugün küresel eğitim piyasasının parçası haline gelmiştir. Eğitim piyasaları, kapitalizmin yapısal kriziyle başa çıkmak için kamu sektörünü sermaye birikimine açan neoliberal stratejinin bir yüzüdür. Eğitimdeki 2,5 trilyon dolarlık küresel piyasa sermaye yatırımı için zengin bir yeni sahadır (Lipmann, 2012: 186). 9 Özellikle yeni iletişim teknolojilerinin eğitim alanında yaygın olarak kullanılmaya başlanması, uzaktan eğitim uygulamalarının genişlemesi ve sanal üniversite kampüslerinin ortaya çıkışı GATS anlaşması çerçevesinde eğitimin yeniden yapılanmasında yeni olanakların da meydana gelmesini sağlamıştır (EI-PSI, 1999: 13-14) li yılların ortalarından itibaren oluşan yeni paradigma doğrultusunda eğitim alanının hizmetler sektörü üzerinden ticarileşmenin konusu haline geldiği görülmektedir. BİT lerdeki gelişmelerin etkisi de yeni paradigma ile eklemlendiğinde sermayenin değerlenebileceği alanın oldukça genişlediğini söyleyebilmek mümkündür. 9 Herhangi verili bir tarihsel dönemde sosyal üretim ilişkileri ile sosyal eğitim ilişkileri arasında belirli bir örtüşme vardır. Bu genel politik iktisadi bakış açısı ile değerlendirildiğinde, okullar üzerindeki, neoliberal saldırıya yol açan koşullar, tekelci finans sermayenin karakteristik özellikleri olan, mevcut tarihsel iktisadi durgunluk, finansallaşma ve iktisadi yeniden yapılanma dönemine mal edilebilir (Foster, 2012: 76). 26

Uzaktan ve Teknoloji Destekli Eğitimin Gelişimi

Uzaktan ve Teknoloji Destekli Eğitimin Gelişimi Uzaktan ve Teknoloji Destekli Eğitimin Gelişimi Serhat Çoban 1 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale Serhatcoban17@yahoo.com Özet: ve internet teknolojisinin toplumda gittikçe yaygınlaşan bir

Detaylı

Uzaktan Eğitimin Tarihçesi. Prof. Dr. Yasemin GÜLBAHAR Doç. Dr. Filiz KALELİOĞLU

Uzaktan Eğitimin Tarihçesi. Prof. Dr. Yasemin GÜLBAHAR Doç. Dr. Filiz KALELİOĞLU Uzaktan Eğitimin Tarihçesi Prof. Dr. Yasemin GÜLBAHAR Doç. Dr. Filiz KALELİOĞLU Uzaktan Eğitimin Tarihçesi Teknolojideki gelişmelere paralel olarak eğitimöğretim sürecinde de farklılıklar yaşanmaktadır.

Detaylı

Fatma Özer & Hümeyra AKMAN

Fatma Özer & Hümeyra AKMAN Fatma Özer & Hümeyra AKMAN 1 İÇERİK 1. Uzaktan Eğitimin Tanımı 2. Uzaktan Eğitimin Aşamaları A. Evreleri i. 1. Evre : Posta İle Eğitim ii. 2. Evre : Çoklu Ortam Modeli iii. 3. Evre : Tele Öğrenme Modeli

Detaylı

enstituson:layout 1 5/4/10 11:03 AM Page 1 GÖRENLER İÇİN... Zamandan ve mekandan bağımsız eğitim...

enstituson:layout 1 5/4/10 11:03 AM Page 1 GÖRENLER İÇİN... Zamandan ve mekandan bağımsız eğitim... enstituson:layout 1 5/4/10 11:03 AM Page 1 GELECEĞİ BUGÜNDEN GÖRENLER İÇİN... Zamandan ve mekandan bağımsız eğitim... enstituson:layout 1 5/4/10 11:03 AM Page 2 E-ENSTİTÜ SÖZLÜĞÜ Uzaktan eğitim: Farklı

Detaylı

UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ. Uzaktan Eğitim ve Oryantasyon. Sayı 1 / Eylül 2017 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ

UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ. Uzaktan Eğitim ve Oryantasyon. Sayı 1 / Eylül 2017 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ Uzaktan Eğitim ve Oryantasyon İstanbul Aydın Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, uzaktan eğitimle ilgili gelişen teknolojiyi takip ederek, öğrencilerimize yeni eğitim öğretim yılında,

Detaylı

Add your company slogan UZAKTAN EĞİTİM LOGO

Add your company slogan UZAKTAN EĞİTİM LOGO Add your company slogan UZAKTAN EĞİTİM LOGO Eğitim Nedir? Eğitim Neden Eğitim? Eğitim Nasıl Yapılır? Eğitimin Kullanım Alanları? ? in Eğitim Nedir? Farklı mekanlardaki öğrenci, öğretmen ve öğretim materyallerinin

Detaylı

e-öğrenmede İçerik Üretimi ve Yönetimi

e-öğrenmede İçerik Üretimi ve Yönetimi e-öğrenmede İçerik Üretimi ve Yönetimi Öğr. Gör. Dr. M. Emin Mutlu Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi III. E-Learning Zirvesi 18 Mart 2004 e-öğrenme Öğretimde elektronik teknolojilerin kullanıldığı

Detaylı

UZAKTAN EĞİTİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ

UZAKTAN EĞİTİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ UZAKTAN EĞİTİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ BÖTE 2014 EMRE KARAHAN ORÇUN KEMAL OTRUŞ MUHAMMED BAYHAN UZAKTAN EĞİTİM Zaman ve mekandan tamamen bağımsız, öğrencinin ve öğretim üyesinin kampüse gelme zorunluluğu olmadan

Detaylı

Bilgi Toplumunda İnsan Nitelikleri, Yaşam Boyu Öğrenme, Bilgisayarın Eğitimde Kullanımı BDO Kuramsal Temelleri

Bilgi Toplumunda İnsan Nitelikleri, Yaşam Boyu Öğrenme, Bilgisayarın Eğitimde Kullanımı BDO Kuramsal Temelleri Bilgisayar 2 1. HAFTA Bilişim Teknolojilerinin Sosyal Yapı Üzerindeki Etkileri ve Eğitimdeki Yeri Bilgi Toplumunda İnsan Nitelikleri, Yaşam Boyu Öğrenme, Bilgisayarın Eğitimde Kullanımı BDO Kuramsal Temelleri

Detaylı

Dicle Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulamalarında Eğitim Yönetim Sistemi (Moodle) Kullanımı

Dicle Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulamalarında Eğitim Yönetim Sistemi (Moodle) Kullanımı Dicle Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulamalarında Eğitim Yönetim Sistemi (Moodle) Kullanımı Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Diyarbakır

Detaylı

Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme

Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme Gökhan Eryol III. ULAKNET Çalıştayı ve Eğitimi Adnan Menderes Üniversitesi Didim MYO/Aydın 31 Mayıs - 3 Haziran 2009 Gündem Tanımlar Uzaktan Eğitim E-Öğrenme kavramları Ürünler

Detaylı

Uzaktan Eğitim Nedir? Yrd.Doç.Dr. Funda DAĞ

Uzaktan Eğitim Nedir? Yrd.Doç.Dr. Funda DAĞ Uzaktan Eğitim Nedir? Yrd.Doç.Dr. Funda DAĞ Tanım 1 UE Tanımı Farklı mekânlardaki öğrenci, öğretmen ve öğretim materyallerinin çeşitli iletişim teknolojileri aracılığıyla bir araya getirildiği kurumsal

Detaylı

EĞİTİMDE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI. Yrd. Doç. Dr. Halil Ersoy

EĞİTİMDE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI. Yrd. Doç. Dr. Halil Ersoy EĞİTİMDE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI Yrd. Doç. Dr. Halil Ersoy Sunum İçeriği Bilgisayar Nedir? Eğitim ve Öğretimde Bilgisayar Kullanımı Bilgisayar Destekli Öğretim ve Türleri Yönetimde Bilgisayar Kullanımı

Detaylı

Türkiye de Uzaktan Eğitim*

Türkiye de Uzaktan Eğitim* Türkiye de Uzaktan Eğitim* Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Bilgisayar Destekli Eğitim Birimi Sorumlusu *Bu sunum Prof. Dr. Ali Ekrem ÖZKUL un katkılarıyla hazırlanmıştır.

Detaylı

Açık e-öğrenme. Açıköğretim Fakültesinde e-öğrenme Uygulamaları. M. Emin Mutlu. İnternet Haftası Etkinlikleri 2004 Anadolu Üniversitesi 20 Nisan 2004

Açık e-öğrenme. Açıköğretim Fakültesinde e-öğrenme Uygulamaları. M. Emin Mutlu. İnternet Haftası Etkinlikleri 2004 Anadolu Üniversitesi 20 Nisan 2004 Açık e-öğrenme Açıköğretim Fakültesinde e-öğrenme Uygulamaları M. Emin Mutlu İnternet Haftası Etkinlikleri 2004 Anadolu Üniversitesi 20 Nisan 2004 e-öğrenme Öğretimde elektronik teknolojilerin kullanıldığı

Detaylı

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine

Detaylı

2 ÖĞRENME-ÖĞRETME KURAMLARI VE PROGRAMLI ÖĞRETİM

2 ÖĞRENME-ÖĞRETME KURAMLARI VE PROGRAMLI ÖĞRETİM İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TEMEL KAVRAMLAR 11 1.1.Eğitim 12 1.2.Teknoloji 13 1.3.Eğitim Teknolojisi 13 1.4.Öğretim Teknolojisi 17 1.4.1.Öğretim Teknolojisine Kullanımının Aşamaları 19 Yararlanılan Kaynaklar

Detaylı

YÖNETMELİK NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÖNETMELİK NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar 12 Eylül 2013 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 28763 Namık Kemal Üniversitesinden: YÖNETMELİK NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak

Detaylı

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. Bilgi Yönetimi. İnternete Dayalı Önlisans Programı. Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. Bilgi Yönetimi. İnternete Dayalı Önlisans Programı. Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Bilgi Yönetimi İnternete Dayalı Önlisans Programı Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu Uzaktan Eğitim Çalıştayı Süleyman Demirel Üniversitesi 7 Haziran 2002 İsparta -

Detaylı

Yeni Yüzyıl Üniversitesinde Mobil Öğrenme

Yeni Yüzyıl Üniversitesinde Mobil Öğrenme Yeni Yüzyıl Üniversitesinde Mobil Öğrenme Özlem Güzelyazıcı, Yeni Yüzyıl Üniversitesi Buket Dönmez, İstanbul Aydın Üniversitesi Güneş Kurtuluş, Beykent Üniversitesi Özlem Hacıosmanoğlu, Beykent Üniversitesi

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TURİZM POLİTİKASININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE TURİZM POLİTİKASINI OLUŞTURAN ELEMANLAR. Yrd. Doç. Dr.

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TURİZM POLİTİKASININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE TURİZM POLİTİKASINI OLUŞTURAN ELEMANLAR. Yrd. Doç. Dr. İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TURİZM POLİTİKASININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE TURİZM POLİTİKASINI OLUŞTURAN ELEMANLAR Yrd. Doç. Dr. Şefik Okan MERCAN 1. POLİTİKA KAVRAMI... 1 2. TURİZM POLİTİKASININ ÖZELLİKLERİ...

Detaylı

Uzaktan Eğitim. Öğr. Gör. Fırat YÜCEL Akdeniz Üniversitesi Enformatik Bölümü

Uzaktan Eğitim. Öğr. Gör. Fırat YÜCEL Akdeniz Üniversitesi Enformatik Bölümü Uzaktan Eğitim Öğr. Gör. Fırat YÜCEL Akdeniz Üniversitesi Enformatik Bölümü İçerik Eğitim Türleri Uzaktan Eğitim Uzaktan Eğitim Etkili midir? Uzaktan Eğitimin Bireylere Sağladığı Olanaklar Dünyada ve Türkiye

Detaylı

Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Editörler Ramazan SEVER Erol KOÇOĞLU Yazarlar Ramazan SEVER Hilmi DEMİRKAYA Erol KOÇOĞLU Ömer Faruk SÖNMEZ Cemal AKÜZÜM Döndü ÖZDEMİR

Detaylı

İçerik. Öğretici TV. Öğretici Video 02.04.2012. İLETIŞIM TEKNOLOJILERININ ÖĞRETIMDE KULLANıLMASı. Öğretici TV ve Video

İçerik. Öğretici TV. Öğretici Video 02.04.2012. İLETIŞIM TEKNOLOJILERININ ÖĞRETIMDE KULLANıLMASı. Öğretici TV ve Video İçerik İLETIŞIM TEKNOLOJILERININ ÖĞRETIMDE KULLANıLMASı Öğretici TV ve Video Internet tabanlı öğretici TV ve video Mobil öğrenme ve araçları Karma öğrenme ve araçları Öğretici TV TV tek yönlü olarak kodlanmış

Detaylı

Moodle-IST Kullanım Klavuzu

Moodle-IST Kullanım Klavuzu Moodle-IST Kullanım Klavuzu 1 İÇİNDEKİLER 1. ÖYS (Öğrenim Yönetim Sistemi) ve Moodle Nedir?...3 2. Sisteme Giriş...4 2. Ders Takibi...5 4. Ödev yükleme...7 2 1. ÖYS (Öğrenim Yönetim Sistemi) ve Moodle

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL SÜREÇ. Eğitim ve Öğretim Teknolojisi Arasındaki Fark... 5

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL SÜREÇ. Eğitim ve Öğretim Teknolojisi Arasındaki Fark... 5 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL SÜREÇ Giriş... 3 Teknoloji Eğitim Teknolojisi, Öğretim Teknolojisi ve Öğretim Tasarım Kavramları... 3 Eğitim ve Öğretim Teknolojisi Arasındaki Fark... 5

Detaylı

İNGİLİZCE ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAM BİLGİLERİ

İNGİLİZCE ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAM BİLGİLERİ İNGİLİZCE ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAM BİLGİLERİ Amaç: Programımız, kalite kültürüne verilen önem bağlamında, öğretim üyelerinin öğrencilerle birebir iletişim kurabilmesini, Bilgi ve İletişim Teknolojilerini yetkin

Detaylı

Powered by www.etgigrup.com. www.vedubox.com

Powered by www.etgigrup.com. www.vedubox.com Powered by www.etgigrup.com www.vedubox.com Entegre E-Eğitim Sistemi Uzaktan Eğitim Sisteminiz 1DK da Hazır! Kolay Basit İnovatif Esnek Entegre Entegre Eğitim Platformu Uzaktan Eğitim, e-eğitim, Online

Detaylı

İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ

İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ Öğrenci Odaklı Üniversite Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi ve FATÜBAT tarafından düzenlenen 3. Uluslararası Öğrenci Kongresi ni onurlandırmanızı diler, saygılar sunarım. Prof. Dr. M. Ramazan YİĞİTOĞLU

Detaylı

T.C. PLATO MESLEK YÜKSEKOKULU. MEDYA VE İLETİŞİM PROGRAMI YENİ MEDYA IV. HAFTA Öğr. Gör. TİMUR OSMAN GEZER timurosmangezer@plato.edu.

T.C. PLATO MESLEK YÜKSEKOKULU. MEDYA VE İLETİŞİM PROGRAMI YENİ MEDYA IV. HAFTA Öğr. Gör. TİMUR OSMAN GEZER timurosmangezer@plato.edu. T.C. PLATO MESLEK YÜKSEKOKULU MEDYA VE İLETİŞİM PROGRAMI YENİ MEDYA IV. HAFTA Öğr. Gör. TİMUR OSMAN GEZER timurosmangezer@plato.edu.tr İÇERİK Yeni Medyanın Özellikleri YENİ MEDYANIN ÖZELLİKLERİ Etkileşim

Detaylı

www.novusens.com 2012, Novusens

www.novusens.com 2012, Novusens www.novusens.com İNOVASYON VE GİRİŞİMCİLİK ENSTİTÜSÜ Vizyon... Ulusal ve uluslararası paydaşları ile sürdürülebilir büyüme ve rekabeti amaçlayan, ekonomiye ve toplumsal kalkınmaya katma değer yaratacak

Detaylı

EĞİTİMDE YENİ YAKLAŞIM: E-ÖĞRENME

EĞİTİMDE YENİ YAKLAŞIM: E-ÖĞRENME EĞİTİMDE YENİ YAKLAŞIM: E-ÖĞRENME Melisa KORKMAZ Her geçen gün hızla gelişen teknoloji ve küreselleşmenin etkisiyle bilgi toplumu haline gelen ülkeler, sürdürülebilir bir büyüme için en önemli kaynakları

Detaylı

ÖĞRENCİLER İÇİN ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMİ KULLANMA KILAVUZU

ÖĞRENCİLER İÇİN ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMİ KULLANMA KILAVUZU ÖĞRENCİLER İÇİN ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMİ KULLANMA KILAVUZU ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMİ MOODLE Öğrenme Yönetim Sistemleri, Ağ üzerinden eş zamanlı olmayan öğrenme materyali sunma, sunulan öğrenme materyalini

Detaylı

ÜNİVERSİTELERARASI İLETİŞİM VE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNE DAYALI UZAKTAN YÜKSEKÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ

ÜNİVERSİTELERARASI İLETİŞİM VE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNE DAYALI UZAKTAN YÜKSEKÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ Amaç ÜNİVERSİTELERARASI İLETİŞİM VE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNE DAYALI UZAKTAN YÜKSEKÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ MADDE 1. Üniversitelerarası iletişim ve bilgi teknolojilerine dayalı uzaktan yapılan ön lisans, lisans

Detaylı

BİLGİ TOPLUMU İSTATİSTİKLERİ 2010

BİLGİ TOPLUMU İSTATİSTİKLERİ 2010 BİLGİ TOPLUMU İSTATİSTİKLERİ 2010 ÖZET DEĞERLENDİRME Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Bilgi Toplumu Dairesi tarafından 2010 yılında ikincisi yayımlanan Bilgi Toplumu İstatistikleri yayını Türkiye nin bilgi

Detaylı

AÇIK ERİŞİM VE KİTLESEL AÇIK ÇEVRİMİÇİ DERSLER. Prof. Dr. Yasemin GÜLBAHAR Doç. Dr. Filiz Kalelioğlu

AÇIK ERİŞİM VE KİTLESEL AÇIK ÇEVRİMİÇİ DERSLER. Prof. Dr. Yasemin GÜLBAHAR Doç. Dr. Filiz Kalelioğlu AÇIK ERİŞİM VE KİTLESEL AÇIK ÇEVRİMİÇİ DERSLER Prof. Dr. Yasemin GÜLBAHAR Doç. Dr. Filiz Kalelioğlu Açık Erişim ve Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersler En çok İnternet Kullanan 10 Avrupa ülkesi (2015) Prof.

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER VE ORGANİZASYON HİZMETLERİ

HALKLA İLİŞKİLER VE ORGANİZASYON HİZMETLERİ HALKLA İLİŞKİLER VE ORGANİZASYON HİZMETLERİ A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri alanı, küreselleşen dünya içinde kurum ve kuruluşlar için bir ihtiyaç olarak

Detaylı

Sosyal Ağlar ve Kütüphaneler. Tuba Akbaytürk Çanak

Sosyal Ağlar ve Kütüphaneler. Tuba Akbaytürk Çanak Sosyal Ağlar ve Kütüphaneler Tuba Akbaytürk Çanak Ajanda Web 2.0 Kütüphane 2.0 Sosyal Ağ ğ kavramı Sosyal Ağ Örnekleri Kütüphaneler ve Sosyal Ağlar Web 2.0 nedir? Yeni bir kavramdır, 2004 yılında ortaya

Detaylı

UZAKTAN EĞİTİM TARİHSEL GELİŞİMİ

UZAKTAN EĞİTİM TARİHSEL GELİŞİMİ 2014 UZAKTAN EĞİTİM TARİHSEL GELİŞİMİ Mehmet ÇAKMAK Anadolu Üniversitesi çakmak By NeC 2010 Katilimsiz.Com 01.01.2014 İÇERİK Uzaktan Eğitimin Tarihçesi Birinci Evre: Posta İle Eğitim (Mektupla Eğitim)

Detaylı

Yazılımlarının İncelenmesi

Yazılımlarının İncelenmesi LMS (Learning Management System) Yazılımlarının İncelenmesi Fulya Sarı Apple Bilkom Bilişim Eğitim Teknolojisi Danışmanı LMS CMS LCMS Uzaktan Eğitim LMS Karşılaştırması Uzaktan eğitimi geliştirme ortamı

Detaylı

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Ünite 1 Yrd. Doç. Dr. Polat TUNCER Pazarlama: Müşteri talep, istek ve ihtiyaçlarını tatmin etmek için değişim yönetimini kolaylaştırmaya yönelik birtakım insan aktiviteleridir. Pazarlama: Tüketicileri

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

e-öğrenme, Uzaktan Eğitim Çözümleri, Ürünleri ve Hizmetleri

e-öğrenme, Uzaktan Eğitim Çözümleri, Ürünleri ve Hizmetleri Dünyayı Değiştiren Yenilikçi Teknolojiler ve Çözümler e-öğrenme, Uzaktan Eğitim Çözümleri, Ürünleri ve Hizmetleri Ürünler Çözümler Hizmetler e-öğrenme Uzaktan Eğitim Çözümleri Temel e-öğrenme, Ders Yönetim,

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER I-II

HALKLA İLİŞKİLER I-II Editörler Yrd.Doç.Dr. Gonca Yıldırım & Seçil Utma HALKLA İLİŞKİLER I-II Yazarlar Yrd.Doç.Dr.Gonca Yıldırım Yrd.Doç.Dr.İlker Özdemir Hasan Çiftçi Hatice Aydoğmuş Özcan Kahraman Koktürk Melis Yalçın Seçil

Detaylı

İÇİNDEKİLER 5 BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ SERTİFİKA PROGRAMI HAKKINDA 6 SERTİFİKA PROGRAMININ AMACI 8 SERTİFİKA PROGRAMI EĞİTİM HARİTASI

İÇİNDEKİLER 5 BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ SERTİFİKA PROGRAMI HAKKINDA 6 SERTİFİKA PROGRAMININ AMACI 8 SERTİFİKA PROGRAMI EĞİTİM HARİTASI 5 BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ SERTİFİKA PROGRAMI HAKKINDA 6 SERTİFİKA PROGRAMININ AMACI 8 SERTİFİKA PROGRAMI EĞİTİM HARİTASI İÇİNDEKİLER 10 MICROSOFT OUTLOOK 2010 TEMEL e-öğrenme EĞİTİMİ 11 MICROSOFT WORD 2010

Detaylı

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015 Sayın YÖK Başkanı, Üniversitelerimizin Saygıdeğer Rektörleri, Kıymetli Bürokratlar ve Değerli Konuklar, Kalkınma Araştırmaları Merkezi tarafından hazırlanan Yükseköğretimin Uluslararasılaşması Çerçevesinde

Detaylı

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Medya Ekonomisi Kavram ve Gelişimi Ünite 1 Medya ve İletişim Önlisans Programı MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Nurhayat YOLOĞLU 1 Ünite 1 MEDYA EKONOMİSİ KAVRAM VE GELİŞİMİ Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

JAPON EKONOMİSİNİN ANA BAŞLIKLAR İTİBARİYLE ANALİZİ

JAPON EKONOMİSİNİN ANA BAŞLIKLAR İTİBARİYLE ANALİZİ JAPON EKONOMİSİNİN ANA BAŞLIKLAR İTİBARİYLE ANALİZİ Bu çalışmada, Japon ekonomisini temel bazı kalemler bazında iredelemek ve Japon ekonomisin gelişim sürecini mümkün olduğunca tarihi ve güncel perspektiften

Detaylı

Açık Kaynak Öğrenme Yönetim Sistemleri (Learning Management Systems) Ceren Çalıcı

Açık Kaynak Öğrenme Yönetim Sistemleri (Learning Management Systems) Ceren Çalıcı Açık Kaynak Öğrenme Yönetim Sistemleri (Learning Management Systems) Ceren Çalıcı Aralık, 2012 İçindekiler 1 Giriş.................................................... 2 2 En İyi 6 Açık Kaynak Öğrenme Yönetim

Detaylı

BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI!

BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; kooperatiflerin sosyo-ekonomik kalkınmaya, özellikle yoksulluğun azaltılmasına, istihdam yaratılmasına ve sosyal bütünleşmeye olan

Detaylı

Kütüphan-e Türkiye Projesi

Kütüphan-e Türkiye Projesi Kütüphan-e Türkiye Projesi Sunum Planı Haziran dan bu yana yapılan çalışmalar Tanıtım Çalışma Grubu Eğitim Çalışma Grubu BİT Çalışma Grubu Etki Değerlendirme Çalışma Grubu Aralık ayı bölge toplantıları

Detaylı

TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİ TERİMLER SÖZLÜĞÜ, BELGE TANIMLARI

TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİ TERİMLER SÖZLÜĞÜ, BELGE TANIMLARI Akreditasyon: (Accreditation) TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİ TERİMLER SÖZLÜĞÜ, BELGE TANIMLARI Bir eğitim kuruluşunun akademik standartlarının dış bir merci, birlik veya sınav organı veya

Detaylı

Intel Eğitim Çözümleri. En İleri Teknolojilerle, Dijital Eğitimde Yeni Bir Döneme Geçin

Intel Eğitim Çözümleri. En İleri Teknolojilerle, Dijital Eğitimde Yeni Bir Döneme Geçin Intel Eğitim Çözümleri En İleri Teknolojilerle, Dijital Eğitimde Yeni Bir Döneme Geçin Intel Eğitim Çözümleri Gelişmiş Öğrenci ve Öğretmen Sınıf Yönetim Yazılımı GELIŞMIŞ ÖĞRENCI VE ÖĞRETMEN ETKILEŞIMI

Detaylı

Şirket. Profili. Bir Bakışta MCI. Finansal Bilgiler. Sektör Bilgileri. Online ve Offline Arasında Köprü Kurmak. Basın Kiti 2015

Şirket. Profili. Bir Bakışta MCI. Finansal Bilgiler. Sektör Bilgileri. Online ve Offline Arasında Köprü Kurmak. Basın Kiti 2015 Şirket Profili Basın Kiti 2015 Bir Bakışta MCI MCI, stratejik ilişki ve aktivasyon çözümleri sunma hususunda dünya lideri olup toplantı, etkinlik, dernek ve kongre sektörlerinde 1987'den beri yeniliklere

Detaylı

TBD 21. Türkiye Bilişim Kurultayı, 6 Ekim 2004, Ankara

TBD 21. Türkiye Bilişim Kurultayı, 6 Ekim 2004, Ankara Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Bilgi Yönetimi İnternete Dayalı Önlisans Programı TBD 21. Türkiye Bilişim Kurultayı, 6 Ekim 2004, Ankara Bilgi Yönetimi Programı İnternete dayalı 2 yıllık bir

Detaylı

Türkiye de e-öğrenme

Türkiye de e-öğrenme Türkiye de e-öğrenme Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR KULÜBÜ 3 Ocak 2006 Salı Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

İŞ VE MESLEK DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ

İŞ VE MESLEK DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ İŞ VE MESLEK DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ 2 BİREYSEL GÖRÜŞME Yüz yüze yapılan görüşmelerdir. Danışanın yeterlilikleri ve yetkinlikleri doğrultusunda İşe yönlendirme Aktif programlara yönlendirme Ya da diğer

Detaylı

Çağdaş Yönetim Teknikleri YBS206 4 3+0 3 4

Çağdaş Yönetim Teknikleri YBS206 4 3+0 3 4 BARTIN ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ BÖLÜMÜ DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Çağdaş Yönetim Teknikleri

Detaylı

EKONOMİK GÖRÜNÜM MEHMET ÖZÇELİK

EKONOMİK GÖRÜNÜM MEHMET ÖZÇELİK Dünya Ekonomisine Küresel Bakış International Monetary Fund (IMF) tarafından Ekim 013 te açıklanan Dünya Ekonomik Görünüm raporuna göre, büyüme rakamları aşağı yönlü revize edilmiştir. 01 yılında dünya

Detaylı

ÇOCUK HEMŞİRELİĞİ EĞİTİMİNDE BİLİŞİM VE TEKNOLOJİNİN KULLANIMI

ÇOCUK HEMŞİRELİĞİ EĞİTİMİNDE BİLİŞİM VE TEKNOLOJİNİN KULLANIMI 15. MİLLİ ÇOCUK HEMŞİRELİĞİ KONGRESİ ÇOCUK HEMŞİRELİĞİ EĞİTİMİNDE BİLİŞİM VE TEKNOLOJİNİN KULLANIMI Doç. Dr. Ayşe GÜROL Atatürk Üniversitesi, ayseparlak42@gmail.com Bilim ve teknoloji alanında değişim

Detaylı

Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu?

Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu? Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu? Yrd. Doç. Dr. Elif UÇKAN DAĞDEMĠR Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü Öğretim Üyesi 1. GĠRĠġ Avrupa Birliği (AB)

Detaylı

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMAVE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMAVE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç UYGULAMAVE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Mustafa Kemal Üniversitesi Uzaktan

Detaylı

* Organizasyon ekibi gerek gördüğü takdirde programda değişiklik yapabilecektir.

* Organizasyon ekibi gerek gördüğü takdirde programda değişiklik yapabilecektir. 11-14 Eylül 2018 tarihleri arasında gerçekleşecek olan Future Learning 2018 konferansımızda bu yıl 11-12 Eylül 2018 tarihlerinde birbirinden ilginç konu başlıklarına sahip eğitimler ve atölye çalışmaları

Detaylı

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ (ELECTRONIC HUMAN RESOURCES MANAGEMENT) E- İKY / E- HRM (I)

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ (ELECTRONIC HUMAN RESOURCES MANAGEMENT) E- İKY / E- HRM (I) ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ (ELECTRONIC HUMAN RESOURCES MANAGEMENT) E- İKY / E- HRM (I) Günümüzde bilişim ve iletişim teknolojilerindeki hızına erişilemez gelişme ve ilerlemelerin sonucunda özellikle

Detaylı

Günümüzde en önemli rekabet gücü. Araştırma ve Geliştirme AR-GE. Günümüzde en önemli Ar-Ge Nedir? Yrd. Doç. Dr. M. Volkan Türker

Günümüzde en önemli rekabet gücü. Araştırma ve Geliştirme AR-GE. Günümüzde en önemli Ar-Ge Nedir? Yrd. Doç. Dr. M. Volkan Türker Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Bölümü Teknoloji ve Yenilik Yönetimi Dersi Araştırma ve Geliştirme AR-GE Yrd. Doç. Dr. M. Volkan Türker 1 Günümüzde en önemli rekabet gücü Daha önce değindiğimiz

Detaylı

Türkiye de e- Öğrenme

Türkiye de e- Öğrenme Türkiye de e- Öğrenme Yrd. Doç. Dr. M. Emin MUTLU Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Bilgisayar Destekli Eğitim Birimi Osmangazi Üniversitesi İnternet Haftası 2004 Etkinlikleri Nisan 2004 Türkiye

Detaylı

STRATEJİK PLAN, AMAÇ, HEDEF VE FAALİYET TABLOSU

STRATEJİK PLAN, AMAÇ, HEDEF VE FAALİYET TABLOSU FAKÜLTE/BÖLÜM ADI: STRATEJİK PLAN, AMAÇ, HEDEF VE FAALİYET TABLOSU Stj. Amaç No Hedef No Faaliyet No Performans no Stratejik Amaç / Hedef / Faaliyet Tanımı 2008 mevcut durum 2009 2010 2011 2012 2013 Faaliyet

Detaylı

Internet e Dayalı UE E-ÖĞRENME. Yrd.Doç.Dr. Funda DAĞ

Internet e Dayalı UE E-ÖĞRENME. Yrd.Doç.Dr. Funda DAĞ Internet e Dayalı UE E-ÖĞRENME Yrd.Doç.Dr. Funda DAĞ Temel Kavramlar Uzaktan eğitim Uzaktan öğrenme E-öğrenme M-öğrenme Web tabanlı uzaktan eğitim Yaşam boyu öğrenme Senkron öğrenme Çevrimiçi öğrenme Senkron

Detaylı

GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ

GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Fethi SAYGIN Mart 2014 Kaynak :DESTATIS (Alman İstatistik Enstitüsü) GENEL DEĞERLENDİRME Ekonomi piyasalarındaki durgunluk ve sorunlara rağmen,

Detaylı

2000 li Yıllar. 2010 sonrası. BT sınıflarının yanında tüm sınıflarımıza BT ekipmanları ve internet Bağlantısı

2000 li Yıllar. 2010 sonrası. BT sınıflarının yanında tüm sınıflarımıza BT ekipmanları ve internet Bağlantısı eğitimde 2000 li Yıllar İlköğretim ve ortaöğretim okullarımızın tamamına yakınında BT sınıfları (bilgisayar, internet bağlantısı, yazıcı, tarayıcı ve projeksiyon gibi BT ekipmanları) 2010 sonrası BT sınıflarının

Detaylı

Açıköğretimde e-öğrenme

Açıköğretimde e-öğrenme Açıköğretimde e-öğrenme Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi ELEKTRİK, ELEKTRONİK, BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİKLERİ EĞİTİMİ 2. ULUSAL SEMPOZYUMU 25-26-27 MAYIS 2005 SAMSUN

Detaylı

Uzaktan eğitim nedir? Uzaktan eğitim etkili mi? Uzaktan eğitim teknolojileri nelerdir? En iyi uzaktan eğitim teknolojisi hangisidir?

Uzaktan eğitim nedir? Uzaktan eğitim etkili mi? Uzaktan eğitim teknolojileri nelerdir? En iyi uzaktan eğitim teknolojisi hangisidir? UZAKTAN EĞİTİM Uzaktan eğitim nedir? Uzaktan eğitim etkili mi? Uzaktan eğitim teknolojileri nelerdir? En iyi uzaktan eğitim teknolojisi hangisidir? Uzaktan eğitim etkililiği nasıl sağlanır? Uzaktan eğitimin

Detaylı

Özgür Yazılım Eğitim Yönetim Sistemleri

Özgür Yazılım Eğitim Yönetim Sistemleri Özgür Yazılım Eğitim Yönetim Sistemleri Özgür Yazılım A.Ş. merve.yalcin@ozguryazilim.com.tr, adil.akbas@ozguryazilim.com.tr Özet: Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte öğrenme ortamlarının

Detaylı

1. Hafta: Giriş ve İletişim, Teknoloji ve Toplum İlişkisine Dair Temel Yaklaşımlar

1. Hafta: Giriş ve İletişim, Teknoloji ve Toplum İlişkisine Dair Temel Yaklaşımlar İletişim Teknolojileri ve Toplum Dersin Adı İletişim Teknolojileri ve Toplum Düzeyi Lisans Öğretim Elemanı Doçent Dr. Funda Başaran Özdemir Dersin Amaçları Teknolojik gelişmenin getirdiği, başta internet

Detaylı

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMA ESASLARI YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMA ESASLARI YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMA ESASLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar Amaç Madde 1 (1) Bu yönergenin amacı, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi'nde birinci

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Sunuş Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları

İÇİNDEKİLER. Sunuş Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları İÇİNDEKİLER Sunuş... 13 Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü... 15 1. Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları 1.1. Küreselleşme Kavramı... 15 1.1.1. Küreselleşme Sürecinin

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANI

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANI Okulumuzda Bilişim Teknolojileri Alanında şu an Web Programcılığı ve Ağ İşletmenliği dalları bulunmaktadır. Yeni eğitim öğretim yılında diğer dalların açılması düşünülmektedir.

Detaylı

UZAKTAN ÖĞRETİM SİSTEMİ ORYANTASYON SEMİNERİ

UZAKTAN ÖĞRETİM SİSTEMİ ORYANTASYON SEMİNERİ UZAKTAN ÖĞRETİM SİSTEMİ ORYANTASYON SEMİNERİ UZAKTAN ÖĞRETİM NEDİR? Uzaktan öğretim kısaca, öğretmen ve öğrencinin fiziksel olarak uzak oldukları bir ortamda iletişim teknolojileri kullanarak gerçekleşen

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ELEMANI

HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ELEMANI HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ELEMANI TANIM Çalıştığı kurumun tanınmasını, çalışmalarına karşı insanlarda olumlu izlenimler uyandırmasını, çevresiyle iyi ilişkiler kurmasını ve saygınlığını artırmasını sağlamak

Detaylı

Amaç: C programlama dilini tanıtma, C programlama dilinde program yazma

Amaç: C programlama dilini tanıtma, C programlama dilinde program yazma BÖLÜM EKONOMETRİ Amaç: C programlama dilini tanıtma, C programlama dilinde program yazma Hedef: Dünya çapında bilgi üreterek, bilim dünyasına katkıda bulunmak. Lokal, bölgesel ve ulusal düzeyde ihtiyaçlar

Detaylı

Erasmus+ Stratejik Ortaklıklar. Celil YAMAN Mesleki Eğitim Koordinatörü

Erasmus+ Stratejik Ortaklıklar. Celil YAMAN Mesleki Eğitim Koordinatörü Erasmus+ Stratejik Ortaklıklar Celil YAMAN Mesleki Eğitim Koordinatörü Stratejik Ortaklıklar AE2 - Yenilik ve İyi Uygulamaların Değişimi İçin İşbirliği: Stratejik Ortaklıklar Bilgi Ortaklıkları Sektörel

Detaylı

EYLEM PLANI ÖNCELİK 1 TOPLUMDA HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ VE FARKINDALIĞININ OLUŞTURULMASI. Sorumlu İşbirliği Yapılacak Kurum/lar ve Kuruluş/lar

EYLEM PLANI ÖNCELİK 1 TOPLUMDA HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ VE FARKINDALIĞININ OLUŞTURULMASI. Sorumlu İşbirliği Yapılacak Kurum/lar ve Kuruluş/lar EYLEM PLANI ÖNCELİK 1 TOPLUMDA HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ VE FARKINDALIĞININ OLUŞTURULMASI 1.1 Toplumda hayat boyu öğrenme bilincini artırmaya yönelik TV, radyo ve ilgili mecralarda programlar yayınlanacaktır.

Detaylı

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır.

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. Ortak yönetim- birlikte yönetmek anlamına gelir ve içinde yönetimden

Detaylı

Anadolu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Sistemi nde Mobil Öğrenme Olanakları

Anadolu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Sistemi nde Mobil Öğrenme Olanakları Anadolu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Sistemi nde Mobil Öğrenme Olanakları Prof.Dr. Aydın Ziya ÖZGÜR Yrd.Doç.Dr. M. Emin MUTLU mdevlet 2009 1. Ulusal Mobil Devlet Konferansı 28-29 Mayıs 2009 Hilton Oteli,

Detaylı

AR-GE ANKETİ ANALİZ RAPORU

AR-GE ANKETİ ANALİZ RAPORU AR-GE ANKETİ ANALİZ RAPORU Eylül 2006 İÇİNDEKİLER Önsöz...3 TÜBİTAK Ar-Ge Anketi Soruları Analizi...4 1. Genel Bilgiler İle İlgili Sorular...4 2. Proje Sunum ve Destekler İle İlgili Sorular...12 3. Üniversite

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL SÜREÇ. Eğitim Teknolojisi Kavramı ve Tarihi Öğretim Teknolojisi Kavramı ve Tarihi...

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL SÜREÇ. Eğitim Teknolojisi Kavramı ve Tarihi Öğretim Teknolojisi Kavramı ve Tarihi... İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL SÜREÇ Giriş... 3 Teknoloji Kavramı... 3 Eğitim Teknolojisi Kavramı ve Tarihi... 4 Öğretim Teknolojisi Kavramı ve Tarihi... 7 Eğitim ve Öğretim Teknolojisi

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. : Çukurova Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü

ÖZGEÇMİŞ. : Çukurova Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Tülay GÖRÜ DOĞAN İletişim Bilgileri Adres Telefon Mail : Çukurova Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü : 0322 338 67 77 / 253 : tulaygoru@hotmail.com,

Detaylı

Lizbon anlaşmasının, 2009 tarihinde küreselleşme ve yeni bilgi ekonomileri karşısında Avrupa Konseyi kuruldu.

Lizbon anlaşmasının, 2009 tarihinde küreselleşme ve yeni bilgi ekonomileri karşısında Avrupa Konseyi kuruldu. Dr. Hülya BAL Lizbon anlaşmasının, 2009 tarihinde küreselleşme ve yeni bilgi ekonomileri karşısında Avrupa Konseyi kuruldu. Avrupa 2020 Stratejisinin çıkış noktası, dünyada yaşanan küreselleşme, iklim

Detaylı

Bilişim Teknolojileri Temelleri 2011

Bilişim Teknolojileri Temelleri 2011 Bölüm 1 Bilişim Teknolojileri Temelleri 2011 Dijital Dünyada Yaşamak Hedefler Bilgisayar kullanabilmenin günümüzde başarılı olmak için neden son derece önemli olduğu Bilgisayar sözcüğünün tanımlanması

Detaylı

Türkiye nin 500 Büyük Hizmet İhracatçısı Araştırması Sağlık Hizmetleri Sektör Kılavuzu 2018

Türkiye nin 500 Büyük Hizmet İhracatçısı Araştırması Sağlık Hizmetleri Sektör Kılavuzu 2018 Türkiye nin 500 Büyük Hizmet İhracatçısı Araştırması Sağlık Hizmetleri Sektör Kılavuzu 2018 Ajanda Hizmet İhracatı Mal ve Hizmet İhracatı Arasındaki Farklar Dünyada ve Türkiye de Hizmetler Ticareti Sağlık

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ GİRESUN ÜNİVERSİTESİ ŞEBİNKARAHİSAR MYO RADYO TELEVİZYON TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ BİLGİ FORMU

TÜRKİYE CUMHURİYETİ GİRESUN ÜNİVERSİTESİ ŞEBİNKARAHİSAR MYO RADYO TELEVİZYON TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ BİLGİ FORMU TÜRKİYE CUMHURİYETİ GİRESUN ÜNİVERSİTESİ ŞEBİNKARAHİSAR MYO RADYO TELEVİZYON TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ BİLGİ FORMU Bölüm Bölüm Başkanı Bölümün amacı Bölümün Hedefi Öğrenme Çıktıları RADYO TV TEKNOLOJİSİ Öğr.

Detaylı

(EK-C) TİCARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ PROGRAMI TYYÇ BİLGİ PAKETİ ÖRNEĞİ

(EK-C) TİCARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ PROGRAMI TYYÇ BİLGİ PAKETİ ÖRNEĞİ (EK-C) TİCARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ PROGRAMI TYYÇ BİLGİ PAKETİ ÖRNEĞİ Genel Bilgi BAŞKENT Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü (Türkçe) Yoğun rekabet koşulları altında olan

Detaylı

Ders Adı : ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ VE MATERYAL TASARIMI Ders No : Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 3 ECTS : 4. Ders Bilgileri.

Ders Adı : ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ VE MATERYAL TASARIMI Ders No : Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 3 ECTS : 4. Ders Bilgileri. Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ VE MATERYAL TASARIMI Ders No : 0310400081 Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 3 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders

Detaylı

Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL

Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL Brezilya: Ülkeler arası gelir grubu sınıflandırmasına göre yüksek orta gelir grubunda yer almaktadır. 1960 ve 1970 lerdeki korumacı

Detaylı

2050 ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim Sistemine Bakış

2050 ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim Sistemine Bakış 2050 ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim Sistemine Bakış Prof. Dr. Yüksel KAVAK Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi TÜSİAD / UNFPA İstanbul, 5 Kasım 2010 1 Ana tema: Nüfusbilim ve Yönetim Çalışmanın

Detaylı

Bilgisayar Destekli Eğitimin Gelişimi ve Kuramsal Dayanakları

Bilgisayar Destekli Eğitimin Gelişimi ve Kuramsal Dayanakları Bilgisayar Destekli Eğitimin Gelişimi ve Kuramsal Dayanakları Bir Önceki Ders Çağdaş Eğitim Gereksinimleri Bilgisayarların Eğitime Girişi Bilgisayarların Eğitime Etkisi Öğrencinin ve Öğretmenin Değişen

Detaylı