LYKIA EYALETİ GÜMRÜK YASASI: NERO DÖNEMİ NE AİT ANDRIAKE GÜMRÜK YAZITI HAKKINDA ÖN RAPOR

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "LYKIA EYALETİ GÜMRÜK YASASI: NERO DÖNEMİ NE AİT ANDRIAKE GÜMRÜK YAZITI HAKKINDA ÖN RAPOR"

Transkript

1 ANADOLU NUN ÖNEMLİ TARİHİ YAZITLARI 2 LYKIA EYALETİ GÜMRÜK YASASI: NERO DÖNEMİ NE AİT ANDRIAKE GÜMRÜK YAZITI HAKKINDA ÖN RAPOR Burak TAKMER Çevirenler: E. ALTEN - S. YENİ Yunan-Roma vergi ve gümrük sistemi üzerine çalışan herkes, böylesine karmaşık bir konuya dair son derece eksik olan bilgilerimizi arttırdıkları oranda her yeni belgenin muazzam önemini hemen fark edecektir. Aşağıda ortaya konan değerlendirmeler Lykia da ele geçen ve genel olarak Yrd. Doç. Dr. Burak Takmer, Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü (buraktakmer@akdeniz.edu.tr). Bu makale 2006 yılı sonbaharında Akdeniz Üniversitesi nde tamamladığım ve yayıma hazırladığım doktora tezinin özetidir. Makalenin orijinali Almanca olarak yayımlanmıştır: bkz. B. Takmer, Lex Portorii Provinciae Lyciae: Ein Vorbericht über die Zollinschrift aus Andriake von neronischer Zeit, Gephyra 4, 2008, Elif Alten, Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü. Yüksek Lisans öğrencisi (ealten35@hotmail.com). Selda Yeni, Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü. Yüksek Lisans öğrencisi (selda.yeni@hotmail.com).

2 202 Burak TAKMER gümrük uygulamaları hakkında oldukça önemli bilgiler içeren, ama henüz yayımlanmamış olan bir yazıtla ilgilidir. Burada büyük bir stel üzerine yazılmış bir yasa metni (str. 48: κατὰ τοῦτον τὸν νόμον) söz konusudur. Myra nın liman yerleşimi Andriake nin limanı civarında, granarium un yakınında, yazıt yüzü üzerine devrilmiş vaziyette duran yazıt taşıyıcısı 1999 yılında Anadolu Üniversitesi nden sanat tarihçileri tarafından bulunmuştur. Yazıtın buluntu durumu orijinal olarak dikildiği yerle buluntu yerinin özdeş olabileceğini düşündürmektedir. 1 Üst ve alt kısımları profilli, kireç taşından stelin üst profil bezeği bloğun devrilmesi sırasında kırılmıştır. Toplam 87 satırdan oluşan yazıt üst profil bezeğinin hemen altında başlamakta ve alt profil bezeğinin 0,205 m üstünde son bulmaktadır (yazıt alanı yüksekliği: 1,895 m). Yazıtın, hava koşullarının tahribatına uzun süre maruz kalan üst yarısı ancak kısmen okunabilirken, son 47 satır toprak altında oldukça iyi korunmuştur. Bunun yanı sıra bataklık bitkilerinin toprak üstüne çıkan kökleri de yazıtta ek tahribatlara yol açmışlardır. Ölçüler: Y: 2.10 m; G: (alt) 1.39 m, (üst) m; D: (alt) 0.32 m, (üst) 0.24 m; Hy: (str. 1) m, (str. 2-3) 0.04 m, (diğer) m. Env. no: 2007/4 (A). Orta Lykia nın ana limanı olan Andriake nin Akdeniz de seyreden doğu-batı güzergâhı üzerindeki en önemli limanlardan biri olması Gümrük Yasası nı içeren yazıtın neden buraya dikilmiş olduğunu açıklamaktadır. Hadrianus Dönemi nde inşa edilen ve Roma ya götürülecek hububatın koruma amaçlı 2 depolandığı granarium, 3 liman yerleşiminin 1 Yazılı blok taş Antalya Müzesi nin epigrafi bölümünde sergilenmektedir. 2 Rickman 1971, 119, 132; Balland 1981, 217; Zimmermann 1992a, 233, 235; Zimmermann 1992b, dn. 75 ve 76; krş. Hild - Hellenkemper 2004, 159 dn. 38 ve 40.

3 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 203 önemini vurgulamaktadır. Lykia Birliği nin tüm hâkimiyet sahası için geçerli olan yasa metninin taş kopyasının, eyalet başkenti olan ve limanında bir başka granarium un 4 bulunduğu Patara da 5 da dikilmiş olması muhtemeldir. Andriake den ele geçen yasa metni sadece Lykia daki uygulamaları yansıtmaktadır. Yasanın düzenleyicileri Lykia nın son derece karmaşık iç işleyişi, başka bir ifadeyle koinon ve üye kentler arasındaki ilişkilerle bunların memuriyetleri hakkında yeterli bilgiye sahip gözükmektedir. Res. 1. Liman yerleşiminin şematik çizimi ve Gümrük Yazıtı nın konumu (Borchhardt 1975, res. 12 den). 3 Rickman 1971, ; Borchhardt 1975, 66-67; Trombetta - Charniot 1993, ; krş. Hellenkemper - Hild 2004, 438 dn. 25 s. v. Andriake. 4 Rickman 1971, ; Borchhardt 1975, 66-67; Trombetta - Charniot 1993, 95-98; Işık 2000, ; krş. Hild - Hellenkemper 2004, 788 dn. 97 s. v. Patara. 5 Patara nın eyaletin başkenti olması hakkında bkz. Şahin - Adak 2007, 1, 121; krş. Haensch 1997,

4 204 Burak TAKMER Bundan ötürü Latince orijinal metnin Andriake yazıtında karşımıza çıkan Yunanca çevirisinin Lykia valisinin denetimi altında yapıldığı varsayımı hatalı olmayacaktır. I. Gümrük Yasasının Tarihlendirilmesi Birinci satırda Claudius u (Nero), üçüncü satırdaysa, başka belgelerden de Lykia valisi olarak bilinen C. Licinnius Mucianus u anan praescriptum un kısmen okunabilen ilk üç satırı, belgenin tarihlendirilmesi için dayanak oluşturmaktadır 6. Yazıtın, yazıt taşıyıcısının üst profil bezemesinin hemen altında başlaması ve ilk üç satırın geri kalan satırlardan (Hy: 1,5 cm) daha büyük harf karakteriyle (Hy: 4,5-4,0 cm) kazınmış olması, bu satırlarda praescriptum un söz konusu olduğuna işaret etmektedir. Caesar ın cognomen inin tam olarak korunduğu 71. satır (ὡς ὁ Σεβαστὸς Νέρων διατέτακται), Claudius ile sadece Nero nun kastedilmiş olması gerektiğini göstermektedir. Ayrıca metin, Nero nun Tacitus (Ann.13, 51) tarafından 58 yılı için aktarılan reform fermanıyla neredeyse sözcüğü sözcüğüne uyuşan ve emporoi ile naukleroi un korunmasını amaçlayan bir dizi yasa maddesi içermektedir (bu konu aşağıda daha detaylı incelenecektir). Dolayısıyla gümrük yazıtının Orta Nero Dönemi ne tarihlenmesi edebi kaynakların aktarımıyla da desteklenmektedir. Res. 1: Praescriptum dan ilgili kısım (str. 1-3) 6 Holleaux - Paris 1886, 217 no. 2. Sonraki edisyonlar: IGR III, 486; OGIS 558; ILS 8816.

5 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 205 Res. 2. Yazıt Taşıyıcısı

6 206 Burak TAKMER Andriake yazıtının praescriptum kısmı aşağıdaki gibi (exempli gratia) tamamlanabilir: 1. Αὐτοκράτωρ Καῖσαρ Νέρων] Κλαύδιος [Θεοῦ] 2. [Κλαυδίου υἱὸς] πα[ρ]ε[νε]γκαμένοις παρέσχηται 3. [διὰ τοῦ ἰδίου πρεσβευτοῦ καὶ ἀντιστρατήγου Γαίου Λικινίο]υ Μουκιανοῦ vac. Lykia eyaletindeki gümrük uygulamalarını düzenleyen yasanın 58 yılında, başka bir ifadeyle Caesar ın reform fermanının hemen ardından çıkarılıp çıkarılmadığı sorusu ancak Lykia daki yasanın uygulanmasından sorumlu olan Mucianus un valilik yıllarının saptanmasıyla yanıtlanabilir. Bununla birlikte ne Mucianus un valiliğine ilişkin Oinoanda 7, Boubon 8 ve Attaleia dan 9 epigrafik belgelerde ne de Plinius Maior da 10 onun Lykia valiliği döneminin zamansal aralığını saptayabilecek bir veri bulunmaktadır. E. Petersen in, Mucianus un valilik görevini T. Clodius Eprius Marcellus un hemen ardından, 56/57 yılında devraldığı ve bu görevi 58/59 yılına kadar yürüttüğü varsayımı kabul edilebilir değildir. 11 Zira bu erken tarihleme, Mucianus un Armenia Seferi nin ilk evresinde legatus legionis i olarak Corbula ya eşlik ettiğini dile getiren Plinius Maior un verdiği bil- 7 Holleaux - Paris 1886, 217 no. 2 (= IGR III 486 = OGIS 558 = ILS 8816). 8 Jones 1977/1978, no. 5. Krş. İnan 1994, Paribeni - Romanelli 1914, 36 no. 38 (= AE 1915, 48). Attaleia nın Orta Bizans Dnemi surunda devşirme malzeme olarak kullanılan bu heykel kaidesi Phaselis ten getirilmiş olmalıdır: Şahin - Adak 2007, 87 dn Plin. Nat. Hist. 12, 9-10; 13, PIR 2 L 216; krş. Kappelmacher 1907, 262; Rémy 1987, 286.

7 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 207 giyle tezat oluşturmaktadır. 12 Corbulo, 58 yılında ordusuyla Euphrates ü- zerine ilerlediğine ve söz konusu sefer de 60 yılına kadar devam ettiğine göre, 13 Mucianus en azından seferin ilk yıllarında legatus legionis olarak doğuda hizmet etmiş olmalıdır. 14 Buna göre Mucianus en erken 59 ya da daha büyük olasılıkla, Armenia Seferi nin başarıyla sonuçlanan ilk evresinin ardından Corbulo nun Syria valisi olarak atandığı 60 yılında Lykia valiliği görevine getirilmiş olmalıdır. 15 Mucianus un Lykia valiliğinin tarihlendirilmesi için şimdiye kadarki tek dayanak noktasını Boubon daki Sebasteion yazıtları sunmaktadır. Mucianus tarafından inşa ettirilen bu binanın içinde aynı zamanda Poppaea Sabina nın da bir heykeli dikilidir. 16 Poppaea, adı geçen onur yazıtında Augusta ünvanını taşımadığına göre Sebasteion 63 yılından önce inşa edilmiş olmalıdır. Ayrıca, Mucianus büyük olasılıkla 64 yılında Q. Fabus Barbarus Antonius Macer ile birlikte consul suffectus olmuştur. 17 Bu veriler ışığında Mucianus un valiliği 60 ile 62/63 yılları arasına yerleştirilebilir. Andriake gümrük yasası ile Asia eyaleti gümrük yasasının gözden geçirilip yayımlanması arasında olasılıkla yakın bir ilişki bulunmaktadır. İyi 12 Plin. Nat. Hist. 5, 83. Syme 1958, 297, ; Syme 1969, 203; Syme 1977, 92; Eck 1999, 176; PIR 2 L 216; karşıt görüş için krş. Kappelmacher 1926, Tac. an. 14, 22: Corbulo İ.S yılında Armenia da Roma hâkimiyetini tesis etmiştir. Savaşın kronolojisi için bkz. Gilmartin 1973, ; Heil 1997; Wheeler 1997, ; Eck 1997, ; Vervaet 1999, Syme 1958, 790; Rémy 1987, 286; Eck 1999, Syria valiliği için bkz. Tac. an. 14, 26, 2. Dabrowa 1998, Jones 1977/1978, no. 5 (Mucianus); no. 13 (Poppaea Sabina). Krş. İnan 1994, 11 no Carratelli 1946, 381; Carratelli 1953, 456; Gallivan 1974, 294 ve 305; Rémy 1987, 286; krş. PIR 2 L 216; Syme 1958, ; Eck 1999, 176.

8 208 Burak TAKMER bilindiği üzere Nero 62 yılında eski consul ler Lucius Piso, Ducenius Geminus ve Pompeius Paulinus u kamu gelirlerini düzenlemekle görevlendirmiştir. 18 Üç kişilik bu komisyon aynı zamanda Asia eyaleti gümrük yasasını da incelemiş ve gözden geçirilen metni senatus a sunmuştur. Metin, aynı yılın yaz ayları başında gözden geçirilmiş şekliyle onaylanarak yazıta dökülmüştür. 19 Komisyonun atanması dolaylı vergiler sahasında Nero - nun reform girişiminin son aşaması olmuştur (bkz. aş.). Andriake gümrük yasası da bu çerçevede anlaşılmalı; böylece de büyük olasılıkla 62 yılında taşa geçirilmiş olmalıdır. Licinius Mucianus un adının Palmyra gümrük tarifesinde de geçmesi ayrıca kayda değerdir. 20 Orjinal metin yılları arasında Syria valisi o- lan Mucianus un görev süresine 21 kadar geriye gitmekle birlikte, yasa gözden geçirilerek Hadrianus Dönemi nde taşa geçirilmiştir. Böylece Nero nun vectigalia nın toplanması hususunda en azından doğu eyaletlerinde sistemli bir revizyona giriştiği anlaşılmaktadır. Syria Eyaleti ndeki reform sürecinde Nero, Mucianus un Lykia da edindiği deneyimden yararlanmak istemiş olmalıdır. 22 II. İçerik ve Paragraflar İlk 40 satırın oldukça tahrip olmasına rağmen gümrük yasasının içeriğini tespit etmek ve metni kısmen de olsa paragraflarına (bentlere) ayıra- 18 Tac. an. 15, Engelmann - Knibbe 1989, praescriptum ve Yasa metninin paragrafları İ.Ö. 7 yılına tarihlenmektedir: Eck 1990, Seyrig 1941, ; krş. Teixidor 1983, ; Teixidor 1984, 67-68; Matthews 1984, 175 dn. 6, 179 dn Tac. an. 1, 10, 1; Ios. bell. iud. 4, 32; Rey-Coquais 1978, 63; Syme 1982, 482; Rémy 1987, 286; Dabrowa 1998, dn Cassius Dio (66, 2, 5; 66, 10, 2a), Mucianus un Vespasianus Dönemi nde ekonomi sahasında yürüttüğü diğer görevleri anmaktadır.

9 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 209 bilmek mümkündür. Buna göre yazıt aşağıdaki gibi paragraflandırılabilmektedir: Str. 1-4: Str. 4-22: Str : Str : Str : Str : Str 48-54: Str 54-56: Str : Str : Str : Str : Str : Str : Str : İmparator Nero nun eyaletteki gümrük uygulamalarını valisi C. Licinius Mucianus aracılığıyla düzenlediğini dile getiren praescriptum. Özel gümrüğe tabi tekel mallar (purpur, safran, zift, zeytinyağı, incir ve olasılıkla kurutulmuş balık). Eyalete yeni dâhil olan kentlerin durumu (Kaunos, Kalynda, Lissai, Lydai). İçeriye sokulan ve dışarıya çıkarılan mallar için beyan zorunluluğu. İç bölgede gümrüğe bildirim zorunluluğu. Kaçakçılığa karşı hükümler. Mültezimlerin haciz hakkına dair hükümler. Mültezimlerin uğradıkları zararın tazmini. Teminatlara ilişkin hükümler. Edictum Neronis (3): Mültezimlere ilişkin davalara getirilen cognitio extra ordinem. İki katını ödeme cezası. Teminatın kaldırılması. İçeriği açık olmayan koşullar. Edictum Neronis (2): Mültezimlerin dava dilekçeleri için süre kısıtlaması. Edictum Neronis (4): Harç ve masraf adı altında yasadışı para taleplerinin önlenmesi.

10 210 Burak TAKMER Str : Str : Str. 83: Str : Kira süresi, kefil ve ipotekler. Kira bedeli ve ödeme süreci. Mültezimin yardımcılarının (hyperetes) görevden azline dair hükümler. Edictum Neronis (1): Yasanın teşhir zorunluluğu. Yukarıdaki paragraflardan anlaşıldığı gibi Andiake gümrük yazıtı, Lykia nın İmparatorluk Dönemi idari, sosyo-politik ve ekonomi tarihiyle bir arada değerlendirilmesi gereken Roma eyalet idaresi, Roma hukuku ve ekonomi tarihi gibi bir dizi önemli temaya değinmektedir. Gümrük yasası hakkında kaleme alınan bu ilk raporda yukarıda sıralanan konulardan sadece önemli birkaçına değinilecektir. III. Lykia Eyaleti ndeki Gümrük Sisteminin Özellikleri Epigrafik, edebi ve hukuki çok sayıda belgeye rağmen Roma gümrüğünün organizasyonu birçok noktada karanlıkta kalmaktadır yılında Selçuk taki Aziz Ioannes Kilisesi ndeki kazı çalışmaları sırasında bulunan ve 1989 yılında yayınlanan Lex portorii provinciae Asiae (Asia Eyaleti Gümrük Yasası) gümrüğün kiralanması ve toplanmasına; ayrıca, mültezimle vergi mükellefinin yasal hak ve sorumluluklarına (commissum, pignus, poena dupli vb.) dair bilgileri tümlemekle birlikte, Andriake gümrük yasasıyla karşılaştırma yapılınca gümrüğün örgütleniş ve işleyiş biçiminde önemli farklılıklar bulunmaktadır. Lykia daki Roma portorium una (gümrük) gelince, Myra da ele geçen 12 satırlık bir gümrük yazıtı fragmanının yayımlanması 24 bilim çevrele- 23 Roma portorium unun organizasyonu hakkında S. J. Laet (1949) ve F. Vittinghoff un (1953) çalışmaları hâlâ temel eserlerdir. 24 Wörrle 1975, (= SEG 35 [1985], 1439 = AE 1976, 674).

11 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 211 rinde hareretli tartışmalara yol açmış ve çelişkili yanıtları bulunan birçok soruyu gündeme getirmiştir. 25 Kısa süre önce C. Marek tarafından etraflıca incelenen, gümrük düzenlemeleriyle ilgili Kaunos tan bir vakıf yazıtı, 26 bu eksik tablonun tamamlanması yönünde paha biçilmez katkılar sağlamıştır. Bu nedenle onun ulaştığı sonuçlara burada kısaca değinmek yararlı olacaktır. Eponymos (yıla ismini veren) memur olarak, başka belgelerden de bilinen Lykiarkh (Lykia Birliği nin başkanı) Licinius Stasithemis i anan Kaunos yazıtı, tıpkı Myra yazıtı 27 gibi, Hadrianus Dönemi ne tarihlenmektedir. 28 Böylece Kaunos un en azından Hadrianus Dönemi nde, daha önce H. Engelmann ın 29 düşünmüş olduğu gibi Asia Eyaleti gümrük bölgesi içinde değil; Lykia Birliği nin gümrük sınırları içinde kaldığı anlaşılmaktadır. 30 Kaunos ve Myra yazıtlarından elde edilen bilgiler karşılaştırıldığında, Lykia daki Roma portorium unun işleyiş ve örgütlenişi şu şekilde özetlenebilmektedir: Roma, vergi toplama işini, bunun Romalı vergi mültezimleri veya İ.S. 2. yy. dan itibaren Romalı procurator lara bırakıldığı genel uygulamanın aksine Lykia Birliği nin kendi organlarına bırakmıştır. Bu düzenleme uyarınca Koinon, bir yandan çıkış vergisini kendisi toplarken; diğer yandan kendi pazarlarında satılan malların giriş vergisini toplama işini, üye kentlere bırakmıştır. Kentlerin ise bu hak karşılığında 25 Tartışma için bkz. Engelmann 1985, ; Brandt 1987, 91-95; Schwarz 2001, Kent ve eyalet sınırlarından içeriye ve dışarıya mal giriş ve çıkışı, gümrük birliğine dair hatalı yorumlar, ayrıca gümrük uygulamaları gibi sorulara, bunlar yakın zamanda C. Marek (2006a-b) tarafından etraflıca tartışıldıkları için burada yer verilmeyecektir. 26 Bean 1954, no. 38. Yazıtın yeni edisyonu için bkz. Marek 2006, no Wörrle 1975, Marek 2006, Engelmann - Knibbe 1989, Marek 2006, 188 dn. 395.

12 212 Burak TAKMER Koinon a yıllık bir aidat ödemeleri gerekmektedir. Bir mal kent gümrüğünden içeri sokulmuş olmakla birlikte, satılmadığı için tekrar kent gümrüğünden çıkarılacak olursa, bu durumda Koinon mal değerinin toplam % 5 i oranında olacak şekilde hem giriş hem de çıkış gümrüğünü kendisi toplamaktadır. Başka bir ifadeyle kent gümrüğünün mültezimleri bir mal kent pazarlarında satılınca bunun giriş gümrüğünü toplarken, Koinon un mültezimleri ise satılmayan malların kent gümrüğünden tekrar geçişi sırasında çifte vergi kesmektedirler. C. Marek in tasvir ettiği bu tablo uyarınca, Koinon un mal akışını sadece eyalet sınırlarında değil, eyalet içi kent sınırlarında da kontrol ettiği ortaya çıkmaktadır. Nihayetinde Koinon önceden tespit edilmiş miktarda gümrük vergisini imparator kasasına (fiscus) ödemektedir. 31 Andriake yazıtı yukarıda ileri sürülen saptamaları genelde doğrulamakta, ayrıca gümrük sistemine dair bir dizi ayrıntıyı da ortaya çıkarmaktadır. İlk olarak, tarihsel Karia-Lykia sınırı üzerinde konumlanan Kaunos, Kalynda, Lissai ve Lydai dan bahsedilmesi, daha önceden Rhodos Peraiası nda bulunmakla birlikte, şimdi yeni kurulan eyalete dâhil edilen bu kentler için özel bir düzenlemenin söz konusu olduğuna işaret etmektedir (Str. 22:... εἰ]σα[γομέ]νω[ν] πάντων ἔστω ἀτέλεια ἐν δὲ Καύνῳ κα[ὶ Κα]λύνδοις καὶ Λί[σσαις κα]ὶ Λύδαις). 32 Böylece Kaunos un eyaletin İ.S. 43 yılında oluşturulmasıyla birlikte Lykia Birliği ne dâhil edildiği anlaşıl- 31 Marek 2006, Letoon da bulunmuş olan bir yazıt adı geçen sınır kentlerinin Rhodos a vergi ödemekle yükümlü olduklarına işaret etmektedir (Balland 1981, 266 no. 86 str. B8). Böylece şimdiye kadar sadece Dio Khrysostomos (or. 31, 101) tarafından aktarılan Rhodos un vaktiyle Karia dan ve Lykia nın kendisine vergi yükümlülüğü bulunan kentlerinden tributum topladığı aktarımı tarihsel olarak doğrulanmaktadır.

13 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 213 maktadır. 33 Bu yeni veri, Kaunos ve Myra gümrük yazıtlarının göndermede bulunduğu ve Lykia Birliği nin tüm egemenlik sahası için geçerli olan demosionikos nomos ile özdeşliği hususunda hiçbir kuşkuya yer bırakmadığı için Andriake gümrük yazıtının anlaşılması açısından büyük önem taşımaktadır. Söz konusu demosionikos nomos un içeriği Kaunos yazıtında şu şekilde yansımaktadır: Yasa belli mal gruplarını tekel mal olarak gümrüğe tabi kılmaktadır: καὶ τῶν λοιπῶν / πάντων τῶν διωρισμένων ἐν τῷ δημοσιωνικῷ νόμῳ εἰκοστὴν τῆς τειμήσεως (A 11-12). 2. Yasa bazı mallar için özel bir tarife saptamaktadır. Bu durum örneğin gümrük sınırından köle çıkarılışında söz konusudur. ὑπὲρ μὲν τῶν ἰς τὴν ξ]ένην ἀπαγομένων ἐντεῦθεν δουλικῶν σωμάτων λήμψονται / [τέλος ὅ- σον ἐστὶν ὡρισμέν]ον δίδοσθαι κατὰ τὸν δημοσιωνικὸν νόμον (B 6-7). 3. Yasa vergiden muaf bir şekilde mal giriş çıkışını düzenleyen koşulları belirlemektedir: Örn. özel kullanım için beraberinde getirilen eşyalar vergiden muaftır: [τέλος δὲ οὐ δώσουσιν οἱ ξ]ένοι οὐδὲ τῶν πρὸς ἀκολουθίαν ἢ χρήσεος ἕνεκεν κατὰ τὸν δημο/[σιωνικὸν νόμον εἰσαγομέν]ων (B 9-10.). 4. Yasa, mültezimin haciz hakkına ilişkin hükümleri belirlemektedir: ὑπὲρ τούτων] μόνων τῶν φορτίων στέρεσις ἔστω τῷ τελώνῃ [κατὰ τὸν] / δημοσιωνικ[ὸν] νόμον (B 16-C 1). Bu hükümler Myra gümrük yazıtında da geçmektedir: δίδοσθαι ὑπὸ τοῦ ἐκκομίζοντος τοῖς τοῦ ἔθνους δη/- μοσιώναις τὸ ὡρισμένον τῆς τεσσαρακοστῆς τέλος / ἢ ὑποκεῖσθαι στερέσει κατὰ τὸν δημοσιωνικὸν νόμον (str ). 33 Buna karşın S. Şahin (Şahin - Adak 2007, 291) eyaletin oluşturulduğu esnada Kaunos un hâlâ Asia Eyaleti ne dâhil olduğunu düşünmektedir. 34 Marek 2006, 207.

14 214 Burak TAKMER Bu düzenlemeler Andriake gümrük yazıtında birebir ifade edilmektedir. 1. Praescriptum un ardından gelen satırlarda listelenen purpur (str. 5: κ[ο]νχυλίων τῶν ἰσαγο[μέ]νη), katı zift (str. 7: ἐ]κ δὲ [κ]αὶ πίσσης ξη[ρᾶ]ς, safran (str. 18: [ σ]θω κρόκο[ν]); zeytinyağı (str. 21: ]ναι ἐλαίων ὑπὲρ ἑκάστου ἀσσάρ[ι]α [τέσσ]αρα), incir ve balık (str. 23: ]εται σῦκον καὶ ἰχθυϊ[κ]ὴ) gibi mallar tekel olarak gümrüğe tabiidir. 2. Genel bir şekilde ifade edilmiş olmakla birlikte str özel tarifeye tabii mallar kategorisiyle ilişkili olmalıdır: σ[ωμά]των τῶν ἐξα[γο/μένων καὶ τῶν εἰ]σ[αγ]ομέν[ων, ἐὰν μ]ή τινα Λύ[κ]ιοι χρ[ήσε]ως ἰδί[ας] χάριν ἐπάγων[ται], ὑ[π]ὲρ ἑκάστης κεφαλῆ[ς]. 3. Str vergiden muaf bir şekilde mal giriş ve çıkışı yapılabilecek durumları saptamaktadır: ἐὰν δέ [τι]ς Λύκιος εἰς ἀκολ[ουθίαν ἢ π]ρασίαν ἐξάγων / [ ] ἐπὶ τῆς ξένη[ς ἐ]πειδὰν ἐ[πα]ν[έ]λθῃ, ἀπογραψάμ[ενος ἐν ἡμέρ]αις τριάκοντα. 4. Str mültezimin haciz hakkına ilişkin hükümleri dile getirmektedir: ἀν[α]πογραφὸν τῶν κατὰ τοῦτον τὸν νόμον ὑποτελῶν ὄντων μηδὲ[ν φορτί]ον μήτ[ε] ἐντιθέσθω, (49) μηδεὶς μ[ήτε ἀνα]λανβανέτω, μήτε εἰσαγέτω ἢ εἰσ[κ]ομιζ[έ]τω, μήτε ἐξαγέτ[ω] ἢ ἐκκομιζέ[τ]ω, μήτε (50) [ν]υκτὸς φο[ρτιζέσ]θω, μ[ή]τε ἔξω τῶν ὅρων ἀναλανβανείτω, [μή]τε ἐξορμιζέ[τω ἐὰν δ]ὲ το[ύτ]οις [τι] ἐναντίο[ν] (51) ποιήσῃ, [ἔστω] τοῦ τελώνου τ[ὰ ὤ]νια. Andriake gümrük yazıtı ikinci olarak, merkezi idarenin gümrüğün toplanmasını Lykia Birliği ne bıraktığı savını doğrulamaktadır. İlgili satırlar şu şekilde dile gelmektedir: ὁ ὠνητής, ᾧ ἂν ἐνιαυτῷ τῆς τελωνείας (80) ἄρξηται τοὺς πρότους πληρώσας τῆς τελων[εί]ας μῆνας ἓξ ἐν δὲ καὶ ἡμέραις τριάκοντα [τ]ὸ ἥμισυ μέρο[ς] τῆς τειμῆς (81) ἀποδότω ἐν ᾧ ἂν βούληται νομίσματι τῶν ἐν Λυκίᾳ [πρ]οχωρούντων, [ἄλλο?] τὸ καὶ ἐπὶ τοῦ λοι[πο]ῦ χρό[ν]ου

15 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 215 πρὸς τὴν ἀπόδοσιν (82) φυλασέσθω πληρουμένου τοῦ Καίσ[α]ρος φίσκου καθ ἕκαστον ἔτος ἔκ τε τοῦ δημοσιωνίου καὶ τοῦ ἔθνους δηναρίου (83) μυριάδας δέκα Vergi toplama hakkını satın alan kişi (ὁ ὠνητής) vergiyi toplamaya başladığı yılın ilk 6 ayı dolunca, kira bedelinin yarısını 30 gün içinde - eğer isterse ödemeyi Lykia da daha önceden kullanılan paralarla da yapabilir - ödemelidir. Kira bedelinin kalan yarısı ise, hem δημοσιώνιον (kent aidatları) hem de Birlik kasasından (Birlik in topladığı % 5 oranındaki çıkış gümrüğünden) elde edilecek gelirle imparator kasasında (fiscus) yıllık denarii birikinceye kadar ödeme için saklanmalıdır. Konunun daha iyi anlaşılması için Myra yazıtında da geçen (str. 5 ve 7) δημοσιώνιον sözcüğünün daha yakından incelenmesi gerekmektedir. M. Wörrle, bu ifadeyle gümrük formalitelerinin yerine getirilmesi için vergi mültezimlerinin kullanımında olan özel bir yapının kastedildiğini düşünmektedir. 35 Bununla birlikte, Andriake yazıtının başka bir bölümünde bunun için τελώνειον sözcüğü kullanılmıştır. 36 Plutarkhos δημοσιώνιον kelimesini ταμιεῖον kelimesiyle birlikte kullanır ve bununla gelirlerin aktığı kent kasasını kasteder. 37 Myra gümrük yazıtında dile gelen, kentin gümrük gelirlerinden Koinon a yıllık denarii aidat ödenmesi gerekliliği Plutarkhos un bu aktarımıyla uyumludur. Kaunos yazıtında karadan ve denizden mal giriş ve çıkışlarından elde edilen bütün gümrük gelirleri için söz konusu olan bir kasanın kastedildiği ἐλλιμένιον kavramı bu ifadeyle karşılaştırılabilir niteliktedir. Burada τὸ ἐλλιμένιον ödenme- 35 Wörrle 1975, 290 ve dn Str : αἱ ἀ[π]ογραφαὶ πάντων / [ἐν] τῷ τελ[ω]νείῳ ἐν ἑνὶ τόμῳ γεινέσθω[σ]αν. 37 Plut. mor. 820c: οὕτως ὁ τὸ ταμιεῖον φυλαξάμενος καὶ τὸ δημοσιώνιον.

16 216 Burak TAKMER mekte, aksine εἰς τὸ ἐλλιμένιον a ödeme yapılmaktadır. 38 Myra ya da Kaunos kent kasalarına akan giriş gümrüğü Roma portorium u ile açıkça bağlantı içindedir. Buna karşın Roma portorium unun çıkış gümrüğüyle ilgili kısmı Koinon un yetki sahası dâhilindedir. Böylece Roma portorium unun toplanması Koinon ile üye kentler arasında paylaştırılmıştır. Koinon bir yandan çıkış gümrüğünü kendisi toplarken, öte yandan kendi pazarlarında satılan malların giriş gümrüğünü toplama hakkını üye kentlere bırakmış ve bunun karşılığında onlardan yıllık bir aidat almıştır. Aidat tutarı ise kentlerin önemine göre tek tek belirlenmiş gözükmektedir. Hadrianus Dönemi nde Myra, Koinon a denarii öderken, bu tutar Kaunos için olasılıkla denarii olmuştur. 39 Gümrüğün toplanmasıyla bağlantılı olarak kent mercilerine sıkça değinilmiş olması kent gümrüğünün Roma portorium unun bir kısmını temsil etmesi nedeniyledir. Örneğin Kaunos ta Theos Basileus un stephanophoros u gümrüğün toplanmasında önemli bir rol oynar. 40 Andriake yazıtı ise bildirim zorunluluğu ile bağlantı içinde παραφύλαξ, ἄρχων ve onun altında hizmet gören δημόσιος δοῦλος u anar. Gümrük istasyonunun bulunmadığı iç kısımda ise bildirim en yakın paraphylaks ın ya da gerektiğinde arkhon un huzurunda yapılmalıdır (bkz. aş. s. 45). Arkhon ve kent kölesi bildirimsiz malların haczinde mültezime yardımcı olmaktadır. 41 Arkhon ayrıca temi- 38 Marek 2006, Marek 2006, Str. C 16, E 4, E8. Myra da ise durum daha belirsizdir. Wörrle 1975, altıncı satırdaki boşluğu δεκάπρωτοι ile tamamlarken, Schwarz 2001, 22 ταμίαι tamamlamasını önermektedir. Ayrıca krş. Wörrle 1988, ; Wörrle Wurster 1997, Str : ἐ[ὰ]ν δὲ ἐξ οἰκί[ου] ἢ χωρίου ποιῆτα[ι], ἄρχο[ντα κ]αὶ δημόσιον δοῦλον παραλαβών

17 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 217 nat da alabilmektedir. 42 Bunun dışında kent arkhon ları yasanın kamuya teşhirinden sorumluydular (bkz. aş. s. 53). Bu veri, M. Wörrle nin kent paraphylaks ının Koinon un idari sahasında vergilerin toplanmasından ve güvenlikten sorumlu olan arkhiphylaks a karşılık geldiği tahminini doğrulamaktadır. 43 Paraphylake nin bir tür kırsal kontrol ve gümrük karakolu olacak şekilde taşıdığı çifte işlev Ephesos gümrük yazıtında da saptanabilmektedir. 44 Üçüncü olarak, Lykia'nın İmparatorluk Dönemi nde gümrük sistemi için yukarıda çizilen tablo, Lykia Birliği nin aynı zamanda bir gümrük birliği olmadığını da açıkça göstermektedir. Zira gümrüğün sadece eyalet sınırlarında değil, iç kesimlerde de toplandığı açıktır. Bu durum, iç kesimde satın alınan safranın bildirimini ve vergisinin ödenmesini belirleyen hükümlerden açıkça anlaşılmaktadır (str ): ὁ] ἐν μεσογείᾳ (42) [ὠ]νούμενος κρόκον vac. ἀπογραφέσθω ἐπὶ τοῦ ἔνγι[στα π]αραφύ[λακος] ἐ[ὰν δὲ οὗτ]ὸς μὴ παρῇ, (43) ἐπ ἄρχοντος τὸ πλῆθος, ὃ συνεώνηται, καὶ ὅπου αὐτὸ μέλλει τ[ελ]ω[νεῖσθ]αι. αἱ ἀ[π]ογραφαὶ πάντων (44) [ἐν] τῷ τελ[ω]νείῳ ἐν ἑνὶ τόμῳ γεινέσθω[σ]αν πρὸς τὴν κοινὴν τοῦ τε δημοσιώ[ν]ου [κ]αὶ τοῦ (45) ἀπογραφομένου ἀσφάλειαν İç kısımda safran satın alan biri, en yakın paraphylaks a bildirimde bulunsun. Eğer paraphylaks yerinde yoksa arkhon a (bildirimde bulun- 42 Str : οἱ δὲ μὴ βουλόμενο[ι πα]ρὰ τῷ τελώνῃ τὸ ἐνέχυρον εἶναι, [ἱκ]ανοδοτείτωσαν εὐαρέστως τοῖς ἄρχουσιν καὶ ἐπὶ τὴν κρίσιν τὸ ἐνέχυρον παρεχέσθωσαν; krş. Str. 65: ἐξέστω τοῖς βουλομένοις καὶ [ἐ]πιλύσασιν τὰ ἐνέχυρα κ[ρεί]νεσθαι ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς ἄ[ρχουσι]. 43 Wörrle 1988, str. 71 ve s. 115, Engelmann - Knibbe 1989,

18 218 Burak TAKMER sun). 45 Toptan satın alınan yekûn, bunun gümrüğünün ödenmesi için beklediği yer ve tüm kayıtlar, hem mültezimin hem de bildirimde bulunanların müşterek güvenliği açısından gümrük binasında tek bir rulo halinde bulundurulsun! Bu satırlar, Koinon a üye kentler arasında gümrük sınırları bulunduğunu göstermektedir. Oinoanda daki Demosthenes yazıtında da kentler arası gümrük sınırlarına dair veri bulunmaktadır. 46 Böylece Koinon un kendi teritoryumlarında satılan malların gümrüklerini toplama hakkını bütün üye kentlere tanımış olduğu açıkça ortadadır. Dördüncü olarak, Roma portorium unun organizasyonuna dair Andriake yazıtında saptanabilen veriler Lykia Birliği nin Roma gümrük idaresi içinde özel bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Zira imparatorluğun geri kalanında gümrüğü kural olarak Roma nın kendisi kiralarken, Lykia da ise gümrüğün idaresi Koinon a devredilerek ona belli oranda özerklik tanınmıştır. Burada Roma, Lykia nın henüz Ptolemaioslar egemenliği altında bulunduğu sırada oluşturulan Hellenistik uygulamaları devralmış gözükmektedir. 47 Böylece Hellenistik Dönem de Koinon un finansmanı hakkında Strabon un aktarımı da (14, 3, 3) büyük oranda doğrulanmaktadır. Bu finansman yönteminin Lykia Birliği için Roma Dönemi nde nasıl işlediğine dair veri Myra ve Kaunos yazıtları aracılığıyla elde edilmektedir. Buna göre, Koinon bir yandan üye kentleri, onların iç işlerine karışmadan, büyüklükleri oranında belirlenen miktarda εἰσφορά ödemekle yükümlü kılarken, 48 öte yandan en azından giriş gümrüğünün 45 Monumentum Ephesenum daki benzer düzenlemeler için bkz. Engelmann - Knibbe 1989, Wörrle 1988, dn Krş. Wörrle 1975, 297; Adak 2007, Krş. Wörrle 1975, loc. cit.

19 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 219 toplanmasında söz konusu olduğu gibi, üye kentler için, koşulları her biriyle teke tek vardığı anlaşmalar sonucunda belirlenen gelir kaynakları yaratmıştır. Bu imtiyaz karşılığında kent bütçelerinin belli gelir kalemleri üzerinde, yine kentlerle yaptığı bu anlaşmalar uyarınca belirlenen o- randa tasarrufta bulunmuştur. Delikkemer suyolu 49 ile Patara 50 ve Kadyanda 51 hamamlarının inşa yazıtları, benzer bir uygulamanın tributum (κεφάλαιον) için de sözkonusu olduğuna dair ipuçları sunmaktadır. Burada kent mercileri tarafından Koinon a aktarılması gerekli vergiler merkezi otoritenin onayıyla bazen kentlerin yararına olacak inşaat faaliyetleri için harcanmıştır. Ayrıca, Roma ya ödenecek denarii yıllık vergi tutarının fazla yüksek olmadığı göz önüne alındığında, Lykia yarımadasının Claudius tarafından ilhakının mali etkenlerin ötesinde nedenlere dayandığı da açıklık kazanmaktadır. 52 Beşinci olarak, Koinon un memurlarının gümrüğün toplanması sürecinde yazıtta açıkça saptanabilen görevleri, bunların sorumluluk sahaları hakkındaki bilgilerimizi önemli ölçüde arttırmaktadır. Nitekim str gümrüğün kiralanmasında sorumluluğu arkhiereus ve grammateus un yarı yarıya üstlendiklerini açıkça göstermektedir: ἡ διενγύ[η]σις τοῦ τέλους ὑπὸ τοῦ (76) ὠνητοῦ {ὠνητοῦ} γεινέσθω πρὸς ἁπλῆν τὴν τειμὴν τοῦ [ἐν]ε[στῶ]τος ἐνιαυτοῦ [ἐπὶ τ]οῦ ἀρχιερέως τῶν Σεβαστῶν καὶ το[ῦ] (77) [γ]ραμματέως τοῦ ἔθνους καὶ τοῦ ὑπο- 49 Şahin 2007, , Batıyüzü str. 8-9: ἐκ τῶν συντηρηθέντων τῇ π[ό]λει χρημάτ[ων ἀ]πὸ κε[φ]αλαίων καὶ / τὸ ἔθνος συνήνενκε [.] (δην.). 50 TAM II 396 str. 8-10: ἐκ τῶν συντηρηθέντων χρημάτων ἔκ [τε] τοῦ ἔθνους [- -] καὶ τῶν ἀπὸ τῆς Παταρέων πόλεος συντελειώσαντος κτλ. 51 TAM II 651 str. 2-3: κατεσκεύασεν τὸ βαλανεῖον ἐκ τῶν ἀνασωθέντων χρημάτων ὑπ αὐτοῦ τῇ πόλει. 52 Farklı görüş için bkz. R. Syme, Anatolica. Studies in Strabo, Oxford 1995, 271. Daha fazla argüman için bkz. Şahin - Adak 2007, 78.

20 220 Burak TAKMER γραμματέως ἐπὶ ὑπο[θή]καις ἐνγαίοις [ἔστω δὲ ταύτῃ χρ]έος ἑκάστου δ[ι]ενγυῶντος (78) πρὸς δηνάρια πεντακισχείλια, καὶ οἱ αὐτοὶ ἐπὶ πενταετίαν τελωνείτω[σ]αν οἱ δὲ καθ ἕκα[στον] ἔτο[ς] ἀρχιερεύς τε κα[ὶ] (79) γραμματεὺς ὑποκείσθωσαν πρὸς τὴν εἴσπραξιν ἕκαστοι τῆς [ἡμισεία]ς Vergi toplama hakkını satın alan kişi, bunun kefaletini imparator kültü başrahibi, Koinon un grammateus ve hypogrammateus u huzurunda yıllık ödeme oranında olacak şekilde, taşınmaz mallar üzerindeki ipoteklerle göstermelidir. Bunun için her bir kefilin yükümlülüğü 5000 denarii ye kadar olsun ve bunlar 5 yıl süreyle vergi toplama hakkına sahip olsunlar. Söz konusu yılda görevde bulunan arkhiereus ve grammateus tan her biri verginin toplanmasından yarı yarıya sorumlu olsun. Koinon un bu en üst iki mercii, mültezimlerden kira tutarını tahsil e- decek olan makamlardır. Bunların aynı zamanda taşınmaz mallar üzerinde ipotek formunda teminat almaları da gerekiyordu. Böylece arkhierosyne ve grammateia memuriyetlerinin birbirlerinden ayrı makamlar olduklarına (οἱ δὲ καθ ἕκα[στον] ἔτο[ς] ἀρχιερεύς τε κα[ὶ] γραμματεύς) 53 ve arkhiereus in imparator kültünün başrahibi olarak asıl işlevinin yanı sıra idari görevler de yerine getirdiğine dair ilk kesin kanıt elde edilmektedir. Sonuç olarak sıkça gündeme getirilen, arkhiereus un kültle bağlantılı görevlerinin dışında başka görevler üstlenip üstlenmediği sorusu, bu veri ışığında kesin bir şekilde evet şeklinde yanıtlanabilmektedir. 54 Ayrıca J. Deininger den itibaren yine sıkça dile getirilen arkhiereosyne makamının Lykia da ilkin Vespasianus tarafından oluşturulduğu görüşü de geçerlili- 53 Krş. Şahin 2006, C. Kokkinia (2000), Opramoas Yazıtı ndaki veriden hareketle imparator kültü başrahibinin sorumluluk sahasının idari görevler de içerdiğini ortaya koymuştur.

21 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 221 ğini yitirmektedir. 55 Lykia daki imparator kültünün başrahibi, aynı zamanda Koinon un yeni başkanı olarak bu makam, daha ziyade bölgenin, ardalanı hakkında Stadiasmus Patarensis in önemli bilgiler sunduğu 43 yılındaki ilhakının hemen ardından oluşturulmuştur. Burada ele alınan gümrük yasasının yanı sıra, bölgenin ilk valisi Veranius un M. Adak tarafından irdelenen faaliyetleri bölgenin bir Roma eyaletine dönüştürülmesinin belli bir plan çerçevesinde, olasılıkla da bir lex provincia uyarınca gerçekleştirildiği izlenimini 56 uyandırmaktadır. Lex portorii provinciae Lyciae da yasalaştırılan gümrük düzenlemeleri de eyaletin kuruluş aşamasının ürünüdür. Ama bu düzenlemeler Nero Dönemi nde yazıta dökülmüştür. IV. Nero nun Vectigalia nın Toplanmasına Yönelik Reform Fermanı İmparatorluk Dönemi nin genel özelliği büyük iltizam şirketlerinin (societas publicanorum) haklarının kısıtlanması şeklinde özetlenebilir. Böyle bir adımın atılmasını iltizam şirketlerinin Cumhuriyet Dönemi ndeki aşırı ve haksız uygulamaları koşullamıştır. Bu amaçla iki yüzyıl içinde vergilerin kiralanması yerine doğrudan toplanması sistemine geçilmiştir. 57 Bu süre zarfında iltizam şirketlerine hâlâ ihtiyaç duyulduğu noktada bunların daha önce yeterince denetlenemeyen gücü üzerindeki kontrol mekanizması ise güçlendirilmeye çalışılmıştır. Nero nun reform fermanı bu süreçte önemli bir ilerlemeyi temsil etmektedir. Tacitus (Ann.13, 51) İ.S. 58 yılı olayları arasında anlattığı bu fermanın içeriğini şöyle aktarmaktadır: 55 Deininger 1965, 75; Balland 1981, 9 dn. 83; Wörrle 1988, ; Behrwald 2000, 145; krş. Şahin - Adak 2007, 58, dn Şahin - Adak 2007, Rostovtzeff 1902, , ; Hirschfeld 1963, 68-70, 81-90, ; Ürögdi 1968, 1202.

22 222 Burak TAKMER Ergo edixit princeps ut leges cuiusque publici, occultae ad id tempus, proscriberentur; omissas petitiones non ultra annum resumerent; Romae praetor, per provincias qui pro praetore aut consule essent iura adversus publicanos extra ordinem redderent; militibus immunitas servaretur, nisi in iis quae veno exercerent; aliaque admodum aequa quae brevi servata dein frustra habita sunt. manet tamen abolitio quadragesimae quinquagesimaeque et quae alia exactionibus inlicitis nomina publicani invenerant. temperata apud transmarinas provincias frumenti subvectio, et ne censibus negotiatorum naves adscriberentur tributumque pro illis penderent constitutum. Böylece imparator, her tür kamu gelirine yönelik şimdiye kadar gizli kalmış yasa maddelerinin kamuya teşhirini, düşmüş olan dava konusunun bir yılın ardından tekrar gündeme getirilememesini, mültezimlere ilişkin davaları Roma da praetor un eyaletlerde ise praetor ya da consul düzeyinde valilerin öncelikli olarak görmelerini, askerler için ticaret amaçlı mallar haricinde hali hazırda söz konusu olan vergi muafiyetinin devamını, ayrıca kısa bir süre uyulan, ardından da tamamen göz ardı edilen, son derece makul başka düzenlemeleri şart koşan bir ferman çıkarmıştır. Bununla birlikte, % 2,5 ve % 2 oranlarındaki vergilerle yasadışı taleplerini gizlemek için mültezimler tarafından uydurulmuş isimler taşıyan diğer bütün harçların kaldırılması hâlâ yürürlüktedir. Ayrıca deniz aşırı eyaletlerde hububat ihracına yönelik vergiler sınırlandırılmış; gemilerin tüccarların vergiye tabi servetleri arasında sayılmaması ve bunlar için hiç bir vergi ödenmemesi kararlaştırılmıştır. Modern literatürde söz konusu reformun önemi yeterince vurgulanmamıştır. 58 O. Hirschfeld bunların kısa süre yürürlükte kalan geçici ön- 58 Örn. Hohl 1918, 366; Schwahn 1939, 66.

23 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 223 lemler olduklarından bahseder. 59 M. Rostovtzeff ilkin bu reformların önemini societates in hayat damarlarını kesmek şeklinde vurgulamış; 60 ancak daha sonra, bunları özel bir önemi olmayan reformlar olarak nitelemiştir. 61 M. E. K. Thornton, Nero nun ekonomi ve maliye politikaları üzerine hazırladığı doktora tezinde bu reformlara neredeyse hiç değinmemektedir. 62 Bu hususta son olarak, Nero nun söz konusu reformlarının tarihsel arka planının ayrıntılı bir şekilde ele alındığı G. Klingenberg, E. Cizek ve G. Gatti nin makaleleri anılmalıdır. 63 Nero nun fermanının temelinde halkın mültezimlerin aşırılıklarına (immodestia) yönelik şikâyetleri bulunmaktadır. 64 Daha Tiberius Dönemi nde dolaysız vergilerin (tributa) kiralanması yerine doğrudan toplanması sistemine geçildiği için, 65 Nero Dönemi nde mültezimlerin ana faaliyet alanı dolaylı vergiler (vectigalia) olmalıdır. Gümrük sadece bunların en önemlisi olmakla kalmaz, aynı zamanda vergi toplama aşamasında sahtekârlığa vectigalia nın diğer kalemlerinden daha fazla olanak sunar. Bu nedenle publicani ye yönelik Tacitus un bahsettiği yakınmaların herşeyden önce gümrük mültezimlerine yönelik olduğu düşünülebilir. Bu iki sorun sahası Ephesos 66 ve Andriake yazıtlarında da ele alınmıştır. Nero, sonunda bu şikâyetlere vergilerin kiralanması sisteminin vectigalia için de kaldırılması ile değil, vectigalia nın toptan kaldırılmasıyla 59 Hirschfeld 1963, Rostovtzeff 1896, 132; krş. Laet 1949, Rostovtzeff 1902, Thornton 1972, ; Thornton 1975, ; krş. Thornton 1971, Cizek 1972, ; Gatti 1975, 41-47; Klingenberg 1979, Tac. an. 13, Klingenberg 1979, 58 dn Engelmann - Knibbe 1986, 19-32; Engelmann - Knibbe 1986; Knibbe 1988, ; Knibbe 2000,

24 224 Burak TAKMER çözüm bulmak istemiştir. Modern araştırmacıların önemli bir bölümü genç hükümdarın bu büyük planının ardındaki güdüyü popülerliğini arttırma çabası şeklinde yorumlamaktadır. 67 Bununla birlikte, imparatorun senator (ordo senatorius) 68 ve atlı (ordo equester) 69 sınıfına karşı önlem almak istemiş olması akla daha yatkındır. M. A. Levi ye göre dolaylı vergilerden elde edilen gelirin azalması, dolaysız vergilerin arttırılması ile telafi edilecek; sonuçta da Nero nun asıl amacı senator sınıfının aleyhine, bununla birlikte eyalet sakinlerinin lehine bir uygulama olacaktır. Levi, senator sınıfının bu girişime olumsuz tutumunu ise; bunların vergi gelirlerinin paylaşımına dâhil kalmak istekleriyle temellendirmektedir. 70 Reform fermanının böylesi felsefi bir temele dayanıyor olması, bu projenin ardında Seneca nın bulunmuş olabileceği düşüncesini akla getirmektedir. 71 Ancak Nero senatus un isteğine boyun eğmek ve vectigalia nın toptan kaldırılması planından vazgeçmek zorunda kalmıştır. Yine de senatus vergi mültezimlerinin aşırı ve haksız uygulamalarıyla mücadelenin gerekliliğini kabul etmek zorunda kalmış ve Nero bu fermanı yayımlamıştır. Nero nun fermanında anılan reform maddelerinden dördünün Andriake yazıtında da eksiksiz bir şekilde geçiyor olması dikkat çekicidir. Söz konusu maddeler aşağıda Tacitus un verdiği sırayla incelenecektir: 67 Hohl 1918, 366; Laet 1949, 120; Garzetti 1974, Levi 1949, ; krş. Gatti 1975, 41-42; Klingenberg 1979, Mazzarino 1973, Levi 1949, 143; krş. Cizek 1972, 107; Gatti 1975, 44; Klingenberg 1979, 59-60; karşıt görüş için bkz. Mazzarino 1973, 220 dn Giannelli - Mazzarino 1956, 145; Cizek 1972, 110; Mazzarino 1973, 219; Garzetti 1974, 154; Gatti 1975, 44; Sørensen 1985, 147.

25 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 225 a) Yasanın Teşhir zorunluluğu Tacitus: ut leges cuiusque publici, occultae ad id tempus, proscriberentur. Gümrük Yazıtı, str : [τ]οῦτον τὸν νόμον οἱ τελῶναι κα[τὰ πᾶ]σαν παραφυλακὴν προκείμενον ἐχέτωσα[ν] ἐ[ν πίν]ακι λελε[υ]- κωμένῳ ἢ μυρίας (85) [δ]ραχμὰς ἀριθμείτωσαν τῷ φίσκ[ῳ ἐὰ]ν δὲ παραφ[ύ]λαξ μὴ διηνεκῶς προκείμενο[ν] σχῇ, [κ]ατὰ τούτου τειμωρίαν (86) ὁ δικαιοδότης ὁριζέτω. οἱ κατὰ πόλιν [ἄρ]χοντες, ἐὰν μὴ ᾖ [π]ροκείμενος ὁ νόμος, ἐφ ᾧ ἡ μίσθωσις τοῦ τέλους (87) γέγονεν, διασαφείτωσαν τῷ δικαιοδότῃ ἢ τῷ τῆς παρα[νο]μία[ς] προστείμῳ κρατείσθωσαν. Vergi mültezimleri bu yasayı beyaza boyanmış bir levha üzerinde bütün kontrol noktalarında (paraphylake) hazır bulundurmalıdır; aksi takdirde fiscus a drakhmai ödeyeceklerdir. Eğer paraphylaks (yasayı) her daim görülebilir bir şekilde bulundurmazsa, bu kişiye ilişkin cezayı dikaiodotes belirlesin. Her bir kentteki arkhon lar, verginin kiralanmasına ilişkin olan bu yasanın teşhire açık olmaması durumunda, bunu valiye bildirmelidirler; aksi takdirde yasaya karşı gelmek suçundan hüküm giyeceklerdir. Bilgi noksanlığından kaynaklanan cezalardan daha fazla gelir elde edebilecekleri için yasanın kısmen ya da eksik teşhiri mültezimlerin yararına hizmet etmiş olmalıdır. Caligula Dönemi ne ait bir vergi yasasının eksik teşhirine yönelik Suetonius ve Dio nun aktarımları 72 fermanın bu yöndeki hükmünün önemine işaret eder. Buna göre Nero nun söz konusu reformu, ancak yasanın içerdiği bütün maddelerin vergi mükellefleri tarafından da ulaşabilir olması halinde amacına ulaşacaktır. Yasanın sadece mültezimin ofisinde değil; bütün gümrük istasyonlarında kamunun bilgisine 72 Suet. Cal. 41; Cass. Dio, 59, 28, 11. Yasanın kısmen veya eksik yayımlanmasının amacı, bu konudaki bilgi noksanlığı sayesinde para cezalarının tutarını arttırmaktadır; krş. Klingenberg 1979, 63.

26 226 Burak TAKMER sunulması (proscriptio) bu yolda önemli bir araç olmuştur. 73 Bir kira sözleşmesinin bütün hükümlerinin teşhirini zorunlu kılan Lex Municipii Malcitani Nero nun reform girişiminin ruhunu yansıtmaktadır. 74 Ephesos ve Andriake gümrük yazıtları dışında daha sonraki dönemlere ait başka epigrafik belgeler 75 teşhir zorunluluğunun uzun süre yürürlükte kaldığına işaret etmektedir. b) Mültezimlerin Dava Dilekçeleri İçin Süre Kısıtlaması Tacitus: omissas petitiones non ultra annum resumerent. Gümrük Yazıtı, str : ὃ ἂν πρᾶγμα ἢ σῶμα ἔνοχον στερ[ή]σει γένη[ται], τούτου [ἔν]ληνψις μετὰ [ἐνιαυτὸν] μὴ ἔστ[ω], (71) ὡς ὁ Σεβαστὸς Νέρων διατέτακται. El konma işlemine tabi olmuş bir mal ya da kölenin haczi, Augustus Nero nun da yasalaştırmış olduğu üzere, bir yılın ardından mümkün olmayacaktır. Burada vergi mültezimlerinin çıkarına işleyen pignoris capio (teminata el koyma) 76 ve commissum (haciz) 77 uygulamalarında eyalet sakinleri lehine yapılan değişiklikler söz konusudur. Henüz Augustus zamanında da benzer düzenlemeler yapıldığı bilinmektedir. 78 Buna göre Augustus, uzun süre sanık durumunda kalanların isimlerini sabıka listelerinden sildirt- 73 Krş. Laet 1949, ; Rostovtzeff 1902, ; Vittinghoff 1953, 387; Klingenberg 1979, FIRA I no. 24 cap. 63; krş. Klingenberg 1979, OGIS II 674 (Koptos, İ.S. 90); OGIS II 629 (Palmyra, İ.S. 137); AE 1914 no. 234 (Lambaesis/Lambese, İ.S. 2. yüzyılın sonu); CIL VIII 4508 (Zarai, İ.S. 202); IGR III (Soada, tarihlenemiyor). 76 Gai. inst. 4, 28; 4, Klingenberg 1977, Suet. Aug. 32, 2.

27 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 227 miştir. Nero nun Augustus Dönemi yle kurduğu bağlantı propaganda a- maçlı ve tamamen bilinçli bir tercihin ürünü olarak görülebilir (bkz. aş.). Suetonius a göre Domitianus da isimleri beş yıldan uzun süre aerarium da (devlet hazinesi) asılı kalan kişileri bu listeden çıkartmıştır. 79 Ayrıca her iki imparatorun bir davanın tekrar açılabilmesinin sadece bir yıl içinde mümkün olmasını karara bağlamaları da kaydadeğerdir. Bunlar ayrıca davacının iddiasını kanıtlayamaması durumunda hüküm giymesini de kararlaştırmışlardır. c) Mültezimlere İlişkin Davalara Getirilen Extraordinaria Cognitio (Sıra Gözetmeksizin Yapılan Duruşma) Tacitus: Romae praetor, per provincias qui pro praetore aut consule essent iura adversus publicanos extra ordinem redderent. Gümrük Yazıtı, str : τοῖς κα[τ]ὰ τοῦτον τὸν νόμον ἠνεχυρασμένον (59) [ἀ]πεστερημένοις φόρτιον ἢ ἄλλην τινὰ ἔχουσι[ν] ἀντιλογίαν πρὸς τὸν τελώνην ἐξέστω κρίσιν αἰτεῖσθα[ι] (60) τὸν δικαιοδότην ἐν ἡμέραις [.] Bu yasa uyarınca teminat olarak verilen malları gasp edilenler ya da mültezim ile bir başka konuda anlaşmazlığa düşenler için [filanca] gün içinde dikaiodotes ten (vali) mahkeme talep etmek mümkün olsun. Nero nun vergi davaları alanındaki reformu Suetonius tarafından da aktarılmıştır. Buna göre aerarium a ilişkin davalar forum da recuperatores huzurunda görülmedir. 80 Burada açıkça birbirinden farklı iki önlem söz konusudur: aerarium a ilişkin davalarda recuperatores yetkili kılınırken, mültezimlere ilişkin davalar sıra gözetmeksizin görülmeli ve Roma da praetor, eyaletlerde ise eyalet valileri tarafından hükme bağlanmalıdır. İki 79 Suet. Dom. 9, 2; krş. FIRA II no Suet. Nero, 17; krş. Corbier 1974, ve 677.

28 228 Burak TAKMER farklı mercinin yetkili kılınmasına rağmen her iki önlem de aynı amaca hizmet etmektedir ve vergi mükellefleri için daha uygun bir hukuki korumayı hedeflemektedir. Mültezimlere ilişkin davalara extraordinaria cognitio getirilmiş olması vergi mültezimlerinin dava dilekçeleri için bir yıllık süre kısıtlamasını şart koşan ve bununla aynı anda çıkarılmış olan hükümle bağlantı içindedir. Nero burada consul/proconsul un veya ilgili durumda praetor/propraetor un ödeme yapılmadığına dair bir şikâyette on gün içinde recuperatores i atamasını şart koşan Lex Agraria nın (İ.Ö. 111) Cumhuriyet Dönemi örneğini takip etmiş gözükmektedir. 81 Bu uygulamaya Monumentum Ephesenum da da rastlanmaktadır. 82 d) Harç ve Masraf Adı Altında Yasadışı Para Taleplerinin Kaldırılması Tacitus: manet tamen abolitio quadragesimae quinquagesimaeque, et quae alia exactionibus inlicitis nomina publicani invenerant. Gümrük Yazıtı str : μὴ ἐξέστω τῷ [δη]μοσιώ[νῃ....]έστια διάρια, μή[τε πεκου?]λιάρια μήτε (72) [......]διάρια μήτε φιλάνθρωπα μήτε εἰς Ἀφροδείτη[ς] ἢ Ἑρμοῦ, Λ[η]τοῦ[ς καὶ] ἄλλης τινος προσηγορ[ίαν] πράσ[ει]ν ἐὰν (73) [δὲ] παρὰ τοῦτο εἰσπράξῃ τις τετραπλοῦ ἡ πρᾶξις δοθήσεται [τ]ῷ ἀρι[θ]μήσαντι τῷ [δὲ] κατενένκαντι τὸ ἥμυσυ (74) μέρος τοῦ προστείμου. ὁμοίως καὶ ἐὰν τέλο[ς], ὧν ἀπηγορεύ[ται] ὁ δ[η]μοσιώνης [π]ράξ[ῃ], το[ῦ] τετ[ρα]πλ[οῦ] [ὑ]ποκείσθ[ω] Demosiones in ( ) günlük iaşe, armağan, ( ) adı altında harç veya Aphrodite, Hermes, Leto ya da bir başka tanrıça adına bağış almaya izni yoktur. Şayet bu hükme karşın bir tutar alınırsa, ödemeyi yapana ödediği miktarın dört katı, ihbarda bulunana da söz konusu cezanın yarısı ödene- 81 Crawford 1996, I no. 2 str Engelmann - Knibbe 1989, 63 str : ἐάν τις ἀμφισβήτησις γένηται μεταξὺ τοῦ ταύ[την τὴν τελωνίαν μισθωσαμένου καί τινος τὴν ἐπαρχείαν ἐνοικοῦντος].

29 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 229 cektir. Aynı şekilde demosiones de, izni olmayan vergilerden birini toplarsa aldığı miktarın dört katı cezaya maruz kalacaktır. Tacitus un kaldırıldığını söylediği quadragesima ile elbette gümrük vergisinin kendisi kastedilmemektedir. Daha ziyade burada mültezim tarafından yasadışı olarak talep edilen harçlar söz konusu olmalıdır. Bu tür yasadışı birkaç harç Cicero tarafından anılmaktadır: pro spectatione (arama ve kontrol masrafı), pro callybo (kur dönüşüm masrafı), pro cerario (kırtasiye masrafı) ve binae quinquagesimae (yekûnun % 10 oranında kâtip payı). 83 Benzeri yasadışı harçlar Lex portorii Provinciae Asiae 84 ile Kaunos yazıtında 85 da aktarılmaktadır. Suetonius kesin bir tarih vermeden benzer içerikli bir önlemden daha bahseder. Söz konusu önlem, Lex Papia Poppaeia da delatores e (profesyonel ihbarcı) 86 verilmesi öngörülen para ödülünün dörtte bire düşürülmesi ile ilgilidir. 87 Bu hüküm, Lex Papia Poppaea nın hükümlerinin Tiberius tarafından yumuşatılmasının 88 ardından profesyonel ihbarcıların görevi kötüye kullanmalarına karşı alınan ilk ciddi önlem olmuştur. Bunun yanında Digesta da columnia (iftira), praevaricatio (suçu örtbas etmek) ve tergiversatio (suçlamayı tamamen geri çekmek) aracılığıyla haksız ihbarların yine Nero Dönemi nde çıkarılan Senatus Consultum Turpillianum uyarınca ceza-i yaptırımının ol- 83 Cic. Verr. III, 78, 181; krş. Cagnat 1882, 10 dn. 1; Marquardt 1884, II, 184 dn. 4; Laet 1949, 121 dn. 1; Klingenberg 1979, 73 dn. 129 ve Engelmann - Knibbe 1989, 128 str : τέλους ὀνομα/[τι ἢ ἄλλου τινὸς διδόναι ὀφειλέτω. 85 Marek, IKaunos (dn. 25), Nr. 35 C 5-7: μήτε ἀπ αὐτῶν τῶν ἰσαγομένων λαβεῖν τι τέλους ἢ φιλανθρώπου ὀνόματι εἰς Αφροδείτην μηδ εἰς ἡντιναοῦν ἀπογραφήν. 86 Delatores için genel olarak bkz. Frier 1985, ; Lintott 1990, Suet. Nero, 10, Tac. an. 3,

30 230 Burak TAKMER duğu aktarılmaktadır. 89 Andriake yazıtının yukarıdaki paragrafında bahsedilen hüküm Suetonius un bu aktarımı ile bağlantı içinde olmalıdır: τῷ [δὲ] κατενένκαντι τὸ ἥμυσυ μέρος τοῦ προστείμου. Nero nun yıllarına tarihlenen diğer reformlarından da bahsedilmesi onun maliye politikasının daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacaktır: 1. Devlete olan ve unutulmaya yüz tutmuş eski borçların affı, % 2,5 oranındaki dava vergisinin (subsellia) kaldırılması, tribunus ve aedilis lerin adli yetkilerinin kısıtlanması, tabulae publicae ın denetiminin quaestor dan alınıp praetor luk görevini tamamlamış kişiler arasından atanan 93 iki praefecti ye 94 devredilmesi, 5. aerarium a ilişkin davaların forum da recuperatores önünde görülmesi, delatores e verilecek para ödülü oranının dörte bire düşürülmesi, köle satışından alınan % 4 lük verginin alıcı yerine satıcıya yüklenmesi Dig. 48, 16; krş. Cod. Iust. 10, 11. Tacitus ve Plinius Minor un delatores e karşı tutumlarına dair bkz. Tac. an. 3,25-28; Plin. paneg. 36, Tac. an. 13, 23: tabulae exustae sunt quibus (Paetus) oblitterata aerarii nomina retrahebat. 91 Suet. Nero, Tac. an. 13, Tac. an. 13, Tac. an. 13, Suet. Nero, 17. Bu tedbir tribuni ve ardiles in adli yetkilerinin daraltılması yönünde atılmış bir adımdır (bkz. yk. dn. 91). 96 Suet. Nero, 10, Tac. an. 13, 31; krş. Dig. 21, 1, 27.

31 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası 231 Sonuç olarak Nero nun mali politika ve mali idarenin yanı sıra hukuk sahasında yaptığı reformlar hakkında Suetonius un doğru yorumlarda bulunduğu söylenebilir. Genç Caesar söz konusu reformları, devleti Augustus un çizdiği temeller doğrultusunda idare etmek propagandasının a- raçları olarak kullanmıştır. 98 Adı geçen reformların mali idarede, özellikle de vectigalia nın toplanmasında önemli düzelmeler sağladığında kuşku yoktur. Kaynakça ve Kısaltmalar AA Archäologischer Anzeiger, Berlin ; Mainz Adak 2007 M. Adak, Die rhodische Herrschaft in Lykien und die rechtliche Stellung der Städte Xanthos, Phaselis und Melanippion, Historia 56, 2007, AE L'année épigraphique, Paris ANRW H. Temporini - W. Haase (ed.), Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. Geschichte und Kultur Roms im Spiegel der neueren Forschung, Berlin - New York Balland 1981 A. Balland, FdX VII: Inscriptions d époque impériale du Létoon, Paris BCH Bulletin de Correspondance Hellénique, Paris Bean 1954 G. E. Bean, Notes and Inscriptions from Caunus II, JHS 74, 1954, Suet., Nero, 10.

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations www.libridergi.org Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations Volume III (2017) K. TAŞDÖNER, Anadolu da Roma Eyaletleri: Augustus Dönemi. İstanbul 2017.

Detaylı

S. ŞAHİN, F. BAZ, N. GÖKALP ÖZDİL, F. ONUR, M. ALKAN, C. AR]KAN, S. UYAR, B. TAKMER, H. UZUNOĞLU ARKEOLOJİ VE SANAT YAYINLARI

S. ŞAHİN, F. BAZ, N. GÖKALP ÖZDİL, F. ONUR, M. ALKAN, C. AR]KAN, S. UYAR, B. TAKMER, H. UZUNOĞLU ARKEOLOJİ VE SANAT YAYINLARI E S Kİ ÇAĞ YAZ ILARI 3 S. ŞAHİN, F. BAZ, N. GÖKALP ÖZDİL, F. ONUR, M. ALKAN, C. AR]KAN, S. UYAR, B. TAKMER, H. UZUNOĞLU ARKEOLOJİ VE SANAT YAYINLARI AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ AKDENİZ

Detaylı

ANADOLU NUN ÖNEMLİ TARİHİ YAZITLARI 4

ANADOLU NUN ÖNEMLİ TARİHİ YAZITLARI 4 ANADOLU NUN ÖNEMLİ TARİHİ YAZITLARI 4 LEX PORTORII PROVINCIAE ASIAE (ASIA EYALETİ GÜMRÜK YASASI) Burak TAKMER I. Giriş 1976 yılında Selçuk ta, Aziz Ioannes Kilisesi ndeki kazı çalışmaları sırasında bulunan

Detaylı

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2013/59

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2013/59 DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Sun Plaza No:24 34398 Maslak İstanbul, Türkiye Tel: + 90 (212) 366 60 00 Fax: + 90 (212) 366 60 15 www.deloitte.com.tr www.verginet.net VERGİ SİRKÜLERİ

Detaylı

Bazı makalelerde, bu iptal kararı ile kanuni temsilcilerin geçmişe yönelik sorumluluklarının kalktığına dair yorumlar okuyoruz.

Bazı makalelerde, bu iptal kararı ile kanuni temsilcilerin geçmişe yönelik sorumluluklarının kalktığına dair yorumlar okuyoruz. Not: Makaleler yazarın kişisel görüşünü ifade etmekte olup kaleme alındığı tarihteki mevzuat düzenlemeleri açısından geçerlidir. Daha sonra meydana gelecek değişimler uygulamada farklılık yaratabilir.

Detaylı

TİCARİ EŞYA İŞARETLERİ YASASI

TİCARİ EŞYA İŞARETLERİ YASASI TİCARİ EŞYA TÜZÜĞÜ (MM Cilt I S.45 Sayılı Tüzük) TİCARİ EŞYA İŞARETLERİ YASASI (Fasıl 265) 24. Madde Uyarınca Yapılan Tüzük 1. Bu Tüzük, Ticari Eşya Tüzüğü olarak isimlendirilir. 2. Bu Tüzükte- Şube Amiri

Detaylı

İŞÇİLERE ÖDENECEK TAZMİNATLARIN BANKA ARACILIĞIYLA ÖDENMESİ ZORUNLU MU?

İŞÇİLERE ÖDENECEK TAZMİNATLARIN BANKA ARACILIĞIYLA ÖDENMESİ ZORUNLU MU? İŞÇİLERE ÖDENECEK TAZMİNATLARIN BANKA ARACILIĞIYLA ÖDENMESİ ZORUNLU MU? Tevfik BAYHAN* I. GİRİŞ Sosyal Güvenlik Reformu olarak bilinen 5754 sayılı kanunla yapılan değişiklikle; ücret, prim, ikramiye ve

Detaylı

İŞLETME İLE ORTAKLARI ARASINDAKİ PARASAL TRAFİĞİN BANKALAR ARACILIĞIYLA TEVSİKİ ZORUNLU MU?

İŞLETME İLE ORTAKLARI ARASINDAKİ PARASAL TRAFİĞİN BANKALAR ARACILIĞIYLA TEVSİKİ ZORUNLU MU? İŞLETME İLE ORTAKLARI ARASINDAKİ PARASAL TRAFİĞİN BANKALAR ARACILIĞIYLA TEVSİKİ ZORUNLU MU? Yrd. Doç. Dr. Yusuf İLERİ 19 * * 1.GİRİŞ Vergi Usul Kanunu nun Mükerrer 257 maddesinin birinci fıkrasının (2)

Detaylı

Gümrük Kanunu-Genel Hükümler (Amaç, Kapsam ve Temel Tanımlar) (Md.1-4) 4458 Sayılı GÜMRÜK KANUNU. 4/11/1999 tarihli ve sayılı Resmi Gazete

Gümrük Kanunu-Genel Hükümler (Amaç, Kapsam ve Temel Tanımlar) (Md.1-4) 4458 Sayılı GÜMRÜK KANUNU. 4/11/1999 tarihli ve sayılı Resmi Gazete Gümrük Kanunu-Genel Hükümler (Amaç, Kapsam ve Temel Tanımlar) (Md.1-4) Amaç, Kapsam ve Temel Tanımlar 4458 Sayılı GÜMRÜK KANUNU 4/11/1999 tarihli ve 23866 sayılı Resmi Gazete 4/11/1999 tarihli ve 23866

Detaylı

Söz konusu Genelge takas işlemlerinde Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) bağlamında yapılacak uygulamayı düzenlemektedir.

Söz konusu Genelge takas işlemlerinde Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) bağlamında yapılacak uygulamayı düzenlemektedir. GÜMRÜK SİRKÜLERİ İstanbul, 13/02/2014 Sayı: 2014/2 Ref: 6 / 2 Konu: TAKAS İŞLEMLERİNDE KAYNAK KULLANIM DESTEKLEME PRİMİ KESİNTİSİ YAPILMAYACAKTIR. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü

Detaylı

T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü GENELGE NO: 2007/02....VALİLİĞİNE (Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü)

T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü GENELGE NO: 2007/02....VALİLİĞİNE (Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü) IV- KREDİ KARTI ÜYELİK ÜCRETİ İLE İLGİLİ GENELGELER 1. GENELGE NO: 2007/02 Tüketicinin ve Rekabetin Korunması lüğü GENELGE NO: 2007/02...VALİLİĞİNE Tüketiciler tarafından Bakanlığımıza ve Tüketici Sorunları

Detaylı

ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU

ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU Kutsal alanlardaki Onur Anıtları, kente ya da kentin kutsal alanlarına maddi ve

Detaylı

GÜMRÜK İDARELERİNCE HANGİ DURMLARDA KDV PARA CEZASI UYGULANMALI?

GÜMRÜK İDARELERİNCE HANGİ DURMLARDA KDV PARA CEZASI UYGULANMALI? GÜMRÜK İDARELERİNCE HANGİ DURMLARDA KDV PARA CEZASI UYGULANMALI? Nevzat BOZKURT * I-Giriş: Türkiye Cumhuriyetinin bütçesi toplanan vergilerden oluşmaktadır. Bu vergilerden önemli bir kısmını da dış ticaretten

Detaylı

POLİS TARAFINDAN KULLANILAN MUHBİRİN ÖDÜLLENDİRİLMESİ YASA TASARISI. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

POLİS TARAFINDAN KULLANILAN MUHBİRİN ÖDÜLLENDİRİLMESİ YASA TASARISI. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar: POLİS TARAFINDAN KULLANILAN MUHBİRİN ÖDÜLLENDİRİLMESİ YASA TASARISI Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar: Kısa İsim 1. Bu Yasa, Polis Tarafından Kullanılan Muhbirin Ödüllendirilmesi

Detaylı

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ COUNCIL OF EUROPE AVRUPA KONSEYİ EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE CELAL ÇAĞLAR TÜRKİYE DAVASI (Başvuru no. 11181/04) KARAR STRAZBURG 20 Ekim 2009 İşbu karar AİHS

Detaylı

Av. Ayşegül ÖZKURT BANKACILIK HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI

Av. Ayşegül ÖZKURT BANKACILIK HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI Av. Ayşegül ÖZKURT BANKACILIK HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...ix KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci Bölüm TÜZEL KİŞİLİK VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN

Detaylı

Prof. Dr. TURAN YILDIRIM. Yrd. Doç. Dr. H. EYÜP ÖZDEMİR. Doç. Dr. MELİKŞAH YASİN İDARE HUKUKU II

Prof. Dr. TURAN YILDIRIM. Yrd. Doç. Dr. H. EYÜP ÖZDEMİR. Doç. Dr. MELİKŞAH YASİN İDARE HUKUKU II Prof. Dr. TURAN YILDIRIM Doç. Dr. MELİKŞAH YASİN Yrd. Doç. Dr. H. EYÜP ÖZDEMİR Yrd. Doç. Dr. GÜL ÜSTÜN Dr. ÖZGE OKAY İDARE HUKUKU II İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vii KISALTMALAR... xvii Birinci

Detaylı

Prof. Dr. ALİ CEM BUDAK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku Anabilim Dalı İPOTEĞİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA TAKİP

Prof. Dr. ALİ CEM BUDAK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku Anabilim Dalı İPOTEĞİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA TAKİP Prof. Dr. ALİ CEM BUDAK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku Anabilim Dalı İPOTEĞİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA TAKİP ÜÇÜNCÜ BASKI (TIPKI BASIM) İÇİN ÖNSÖZ Şubat 2008 de

Detaylı

AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY

AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY Gümrük Mevzuatı Tanım ve Kavramları 2013 AB Gümrük Müşavirliği ve Danışmanlık A.Ş Uzmanları Tarafından Hazırlanmıştır Tüm Hakları Saklıdır. https://www.abcustoms.eu SUNUŞ Dış ticaret mevzuatı sıklıkla

Detaylı

Ön Ödemeli Konut Satışlarında Sözleşmeden Dönme Hakkında Değişiklik

Ön Ödemeli Konut Satışlarında Sözleşmeden Dönme Hakkında Değişiklik BÜLTEN NO:101 Ön Ödemeli Konut Satışlarında Sözleşmeden Dönme Hakkında Değişiklik 684 sayılı KHK ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun un ön ödemeli konut satışına ilişkin 45.maddesi değiştirilmiştir.

Detaylı

BİR AVUKAT YANINDA AYLIKLI OLARAK ÇALIŞAN AVUKATIN DURUMUNUN AVUKATLIK YASASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

BİR AVUKAT YANINDA AYLIKLI OLARAK ÇALIŞAN AVUKATIN DURUMUNUN AVUKATLIK YASASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ BİR AVUKAT YANINDA AYLIKLI OLARAK ÇALIŞAN AVUKATIN DURUMUNUN AVUKATLIK YASASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Güneş GÜRSELER * Hiçbir planlama yapılmadan birbiri ardına açılan hukuk fakültelerinin yılda ortalama

Detaylı

Saygılarımızla, Ekler: (Fon) Veri Yayın Sözleşmesi. Sözleşme Öncesi Bilgi Formu. / / tarihinde tebellüğ aldım. Unvan: İmza :

Saygılarımızla, Ekler: (Fon) Veri Yayın Sözleşmesi. Sözleşme Öncesi Bilgi Formu. / / tarihinde tebellüğ aldım. Unvan: İmza : . Bankamız ile sizin arasındaki veri iletimi ilişkisi çerçevesinde, ekte sizinle yapmayı arzu ettiğimiz (Fon) Veri Yayın Sözleşmesi nin bir örneği ile bu sözleşmenin Bankamız açısından vazgeçilmez nitelikteki

Detaylı

YÖNETMELİK. MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, taksitle satış sözleşmelerine ilişkin uygulama usul ve esaslarını düzenlemektir.

YÖNETMELİK. MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, taksitle satış sözleşmelerine ilişkin uygulama usul ve esaslarını düzenlemektir. 14 Ocak 2015 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 29236 Gümrük ve Ticaret Bakanlığından: YÖNETMELİK TAKSİTLE SATIŞ SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1

Detaylı

Büyüme stratejisini ihracat temeline dayandıran Türkiye, bu kapsamda ihracata değişik yollarla teşvikler sağlamaktadır.

Büyüme stratejisini ihracat temeline dayandıran Türkiye, bu kapsamda ihracata değişik yollarla teşvikler sağlamaktadır. DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ VEYA İZNİ OLANLARA BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ, DAMGA VERGİSİ VE HARÇ İSTİSNASI Gerek gelişmiş ve gerekse gelişmekte olan ülkeler, ihracatlarının arttırılması konusunda

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ BİRİNCİ BÖLÜM KARAR BARIŞ DERİN BAŞVURUSU. (Başvuru Numarası: 2014/13462)

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ BİRİNCİ BÖLÜM KARAR BARIŞ DERİN BAŞVURUSU. (Başvuru Numarası: 2014/13462) TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ BİRİNCİ BÖLÜM KARAR BARIŞ DERİN BAŞVURUSU (Başvuru Numarası: 2014/13462) Karar Tarihi: 22/12/2016 BİRİNCİ BÖLÜM KARAR Başkan ler Raportör Yrd. Başvurucu : Burhan ÜSTÜN

Detaylı

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /6, S. İşK/14 T.C YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2015/1888 Karar No. 2015/6201 Tarihi:

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /6, S. İşK/14 T.C YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2015/1888 Karar No. 2015/6201 Tarihi: İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /6,57 1475 S. İşK/14 T.C YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2015/1888 Karar No. 2015/6201 Tarihi: 19.02.2015 İŞYERİ DEVRİNİN İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİLERİ KIDEM TAZMİNATINDAN

Detaylı

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI SSK Sigorta Primleri Daire Başkanlığı (Devredilen)

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI SSK Sigorta Primleri Daire Başkanlığı (Devredilen) T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI SSK Sigorta Primleri Daire Başkanlığı (Devredilen) SAYI : B.13.2.SSK.5.01.08.00/VIII- 031/ 668225 KONU : Tecil ve taksitlendirme yetkilerinin artırılması ve Tecil

Detaylı

Kevser Taşdöner, Anadolu da Roma Eyaletleri: Augustus Dönemi, 216 sayfa, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2017, 1. Baskı, ISBN

Kevser Taşdöner, Anadolu da Roma Eyaletleri: Augustus Dönemi, 216 sayfa, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2017, 1. Baskı, ISBN Tarih Okulu Dergisi (TOD) Journal of History School (JOHS) Mart 2017 March 2017 Yıl 10, Sayı XXIX, ss. 527-536. Year 10, Issue XXIX, pp. 527-536. DOI No: http://dx.doi.org/10.14225/joh1079 Kevser Taşdöner,

Detaylı

KAMU İHALE YASASI. (20/2016 Sayılı Yasa) Madde 86 Altında Yapılan Tüzük

KAMU İHALE YASASI. (20/2016 Sayılı Yasa) Madde 86 Altında Yapılan Tüzük KAMU İHALE YASASI (20/2016 Sayılı Yasa) Madde 86 Altında Yapılan Tüzük Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, Kamu İhale Yasasının 86 ıncı maddesinin (3) üncü fıkrasının kendisine verdiği yetkiye

Detaylı

SİRKÜLER NO: POZ-2009 / 53 İST, 22.05.2009. Gemi, deniz ve iç su taşıtları ile ilgili bazı yasal değişiklikler yapıldı.

SİRKÜLER NO: POZ-2009 / 53 İST, 22.05.2009. Gemi, deniz ve iç su taşıtları ile ilgili bazı yasal değişiklikler yapıldı. SİRKÜLER NO: POZ-2009 / 53 İST, 22.05.2009 ÖZET: Gemi, deniz ve iç su taşıtları ile ilgili bazı yasal değişiklikler yapıldı. GEMİ, DENİZ VE İÇ SU TAŞITLARI İLE İLGİLİ BAZI YASAL DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI 16

Detaylı

D. ÖZER SARITAŞ, Cumhuriyet Dönemi Roma Vergi Sistemi. İstanbul On İki Levha Yayıncılık, 160 sayfa. ISBN:

D. ÖZER SARITAŞ, Cumhuriyet Dönemi Roma Vergi Sistemi. İstanbul On İki Levha Yayıncılık, 160 sayfa. ISBN: www.libridergi.org Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations Volume II (2016) D. ÖZER SARITAŞ, Cumhuriyet Dönemi Roma Vergi Sistemi. İstanbul 2012. On

Detaylı

Yasal Çerçeve (Bilgi Edinme Kanunu ve Diğer Gelişmeler) KAY 465 Ders 1(2) 22 Haziran 2007

Yasal Çerçeve (Bilgi Edinme Kanunu ve Diğer Gelişmeler) KAY 465 Ders 1(2) 22 Haziran 2007 Yasal Çerçeve (Bilgi Edinme Kanunu ve Diğer Gelişmeler) KAY 465 Ders 1(2) 22 Haziran 2007 Ders Planı Ders İçeriği: Yasal Çerçeve Bilgi Edinme Kanunu Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Çalışma Usul ve Esasları

Detaylı

T.C. BASBAKANLIK Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü Sayı :B.02.1.GÜM.0.06.12.00-156.04.v13 14.01.2011 Konu :Damga Vergisi GENELGE (2011/2 )

T.C. BASBAKANLIK Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü Sayı :B.02.1.GÜM.0.06.12.00-156.04.v13 14.01.2011 Konu :Damga Vergisi GENELGE (2011/2 ) T.C. BASBAKANLIK Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü Sayı :B.02.1.GÜM.0.06.12.00-156.04.v13 14.01.2011 Konu :Damga Vergisi GENELGE (2011/2 ) Bilindiği üzere, 02.12.2010 tarihli 27773 sayılı Resmi

Detaylı

MAL VE HİZMET BEDELLERİNİN ÖDENMESİ VE TEVSİKİ (BELGELENDİRİLMESİ)

MAL VE HİZMET BEDELLERİNİN ÖDENMESİ VE TEVSİKİ (BELGELENDİRİLMESİ) MAL VE HİZMET BEDELLERİNİN ÖDENMESİ VE TEVSİKİ (BELGELENDİRİLMESİ) GİRİŞ Rasim SEZER 1 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257. maddesi ile, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini

Detaylı

Anahtar Kelimeler : Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Ek 1 Nolu Protokol

Anahtar Kelimeler : Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Ek 1 Nolu Protokol T.C. D A N I Ş T A Y Esas No : 2011/8665 Karar No : 2013/9005 Anahtar Kelimeler : Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Ek 1 Nolu Protokol Özeti : İmar planında küçük sanayi

Detaylı

1. Tüketici kredileri ve tüketicilerin korunması Tüketici kredisi sözleşmesinin tarafları ve konusu Kredi sözleşmelerinin yazılı biçimde

1. Tüketici kredileri ve tüketicilerin korunması Tüketici kredisi sözleşmesinin tarafları ve konusu Kredi sözleşmelerinin yazılı biçimde 1. FAİZ KAVRAMI, UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE TÜRLERİ-1 I. FAİZ KAVRAMI VE UNSURLARI-1 II. FAİZİN HUKUKİ NİTELİĞİ-3 A. Faizin Asıl Alacağa Bağlı Olması (Fer ilik Kuralı)-3 B. Faizin Asıl Alacaktan Bağımsız

Detaylı

TRANSFER FİYATLANDIRMASI KURUM - ORTAK BORÇ İLİŞKİLERİ

TRANSFER FİYATLANDIRMASI KURUM - ORTAK BORÇ İLİŞKİLERİ TRANSFER FİYATLANDIRMASI UYGULAMASINDA BAZI SORUNLAR KURUM - ORTAK BORÇ İLİŞKİLERİ 5 TRANSFER FİYATLANDIRMASI UYGULAMASINDA BAZI SORUNLAR KURUM - ORTAK BORÇ İLİŞKİLERİ Giriş: Bilindiği üzere, 5520 sayılı

Detaylı

Varlık Kapışması İkinci Dünya Savaşı nda Devlet, İş Adamı-Politikacı Arasında Yaşanan Kapışmanın Hikâyesi: Varlık Vergisi Doç. Dr.

Varlık Kapışması İkinci Dünya Savaşı nda Devlet, İş Adamı-Politikacı Arasında Yaşanan Kapışmanın Hikâyesi: Varlık Vergisi Doç. Dr. Varlık Kapışması İkinci Dünya Savaşı nda Devlet, İş Adamı-Politikacı Arasında Yaşanan Kapışmanın Hikâyesi: Varlık Vergisi Doç. Dr. Ali Rıza GÖKBUNAR Yayın No : 3052 Araştırma : 16 1. Baskı Aralık 2015

Detaylı

Şirket Kuruluş İşlemlerine İlişkin Getirilen Yenilikler

Şirket Kuruluş İşlemlerine İlişkin Getirilen Yenilikler Şirket Kuruluş İşlemlerine İlişkin Getirilen Yenilikler Giriş 1 10 Mart 2018 tarihli Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 7099 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda

Detaylı

EMLAK VERGİSİNDEN MUAF OLAN TAŞINMAZLA İLGİLİ DÜZENLENEN ÖDEME EMRİNE İLİŞKİN KANUN YARARINA BOZMA KARARI

EMLAK VERGİSİNDEN MUAF OLAN TAŞINMAZLA İLGİLİ DÜZENLENEN ÖDEME EMRİNE İLİŞKİN KANUN YARARINA BOZMA KARARI Sirküler Rapor 08.10.2013/180-1 EMLAK VERGİSİNDEN MUAF OLAN TAŞINMAZLA İLGİLİ DÜZENLENEN ÖDEME EMRİNE İLİŞKİN KANUN YARARINA BOZMA KARARI ÖZET : Danıştay Dokuzuncu Daire Başkanlığının 25.04.2013 Tarih,

Detaylı

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/98. KONU Vakıfların Vergi Muafiyetinde Yapılan Yeni Düzenlemeler.

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/98. KONU Vakıfların Vergi Muafiyetinde Yapılan Yeni Düzenlemeler. DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Sun Plaza No:24 34398 Maslak İstanbul, Türkiye Tel: + 90 (212) 366 60 00 Fax: + 90 (212) 366 60 15 www.deloitte.com.tr www.verginet.net VERGİ SİRKÜLERİ

Detaylı

GENEL MUHASEBE. KVYK-Mali Borçlar. Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

GENEL MUHASEBE. KVYK-Mali Borçlar. Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi GENEL MUHASEBE KVYK-Mali Borçlar Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi KAYNAK KAVRAMI Kaynaklar, işletme varlıklarının hangi yollarla sağlandığını göstermektedir. Varlıklar,

Detaylı

Dış Borç Ödeme Hesabı Oluşturulması ve İşleyişine İlişkin Esas ve Usullere Dair Yönetmelik

Dış Borç Ödeme Hesabı Oluşturulması ve İşleyişine İlişkin Esas ve Usullere Dair Yönetmelik Devlet Bakanlığından: Dış Borç Ödeme Hesabı Oluşturulması ve İşleyişine İlişkin Esas ve Usullere Dair Yönetmelik Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bunlara bağlı

Detaylı

Arkan&Ergin Uluslararası Denetim Ve Y.M.M. A.Ş.

Arkan&Ergin Uluslararası Denetim Ve Y.M.M. A.Ş. İstanbul, 13.06.2008 Seri B, Sıra No:2 Tahsilat Genel Tebliği Yayımlandı DUYURU NO:2008/60 06.06.2008 tarihli ve mükerrer 26898 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 5766 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü

Detaylı

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations www.libridergi.org Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations SAYI V (2019) M. AYDAŞ, Koranza ile Lagina. İstanbul 2018. Ege Yayınları, 155 sayfa (1 çizim,

Detaylı

Anılan rejimde ekonomik değeri olmayan atıklar ise fire olarak tanımlandığından bu atıklar dahilde işleme rejiminin konusunu oluşturmamaktadır.

Anılan rejimde ekonomik değeri olmayan atıklar ise fire olarak tanımlandığından bu atıklar dahilde işleme rejiminin konusunu oluşturmamaktadır. GÜMRÜK İŞLEMLERİNE TABİ TUTULMAKSIZIN SERBEST DOLAŞIMA SOKULAN İKİNCİL İŞLEM GÖRMÜŞ ÜRÜNE İLİŞKİN GÜMRÜK VERGİLERİ VE İDARİ PARA CEZALARINI ORTADAN KALDIRAN SÜRE (ZAMANAŞIMI) Bilindiği üzere Dahilde İşleme

Detaylı

İŞ YASASINA GÖRE İŞ SÖZLEŞMESİ YAPMA ZORUNLULUĞU VAR MI?

İŞ YASASINA GÖRE İŞ SÖZLEŞMESİ YAPMA ZORUNLULUĞU VAR MI? İŞ YASASINA GÖRE İŞ SÖZLEŞMESİ YAPMA ZORUNLULUĞU VAR MI? Erol GÜNER * I. GİRİŞ; 4857 sayılı İş Yasasının 2. Maddesine göre, işçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir. İş ilişkisinin

Detaylı

İTHALATTA FAZLA VEYA YERSİZ OLARAK ÖDENEN KDV'NİN İADESİNDE SON DURUM

İTHALATTA FAZLA VEYA YERSİZ OLARAK ÖDENEN KDV'NİN İADESİNDE SON DURUM İTHALATTA FAZLA VEYA YERSİZ OLARAK ÖDENEN KDV'NİN İADESİNDE SON DURUM KEMAL AKMAZ ZÜBEYİR BAKMAZ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR BAĞIMSIZ DENETÇİ GİRİŞ 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu nun 8. maddesinin 2.

Detaylı

SİRKÜLER NO: POZ-2009 / 52 İST, 20.05.2009 MALİYE; VADELİ ÇEKLERDE REEKONTU KABUL ETMİYOR

SİRKÜLER NO: POZ-2009 / 52 İST, 20.05.2009 MALİYE; VADELİ ÇEKLERDE REEKONTU KABUL ETMİYOR SİRKÜLER NO: POZ-2009 / 52 İST, 20.05.2009 ÖZET: Maliye; vadeli çeklerde reeskontu kabul etmiyor. MALİYE; VADELİ ÇEKLERDE REEKONTU KABUL ETMİYOR Vergi Usul Kanunu na göre yapılacak dönem sonu değerlemelerinde;

Detaylı

TEŞVİK YASASI R. G. 98 14.08.2000. 47/2000 Sayılı Yasa. 1. Bu Yasa, Teşvik Yasası olarak isimlendirilir. BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar.

TEŞVİK YASASI R. G. 98 14.08.2000. 47/2000 Sayılı Yasa. 1. Bu Yasa, Teşvik Yasası olarak isimlendirilir. BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar. R. G. 98 14.08.2000 TEŞVİK YASASI 47/2000 Sayılı Yasa Kısa İsim 1. Bu Yasa, Teşvik Yasası olarak isimlendirilir. BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar Tefsir 14/2000 Amaç Kapsam 2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe:

Detaylı

YURT DIŞINA ÇIKIŞ HARCI HAKKINDA KANUN TASARISI

YURT DIŞINA ÇIKIŞ HARCI HAKKINDA KANUN TASARISI YURT DIŞINA ÇIKIŞ HARCI HAKKINDA KANUN TASARISI Yurt dışına çıkış harcı MADDE 1- (1) Türkiye Cumhuriyeti pasaportu ile yurt dışına çıkış yapanlardan çıkış başına 15 YTL harç alınır. (2) Yurt dışına çıkış

Detaylı

15 YIL VE 3600 GÜNLE KIDEM TAZMİNATI ALANLAR BAŞKA YERDE ÇALIŞABİLİR Mİ?

15 YIL VE 3600 GÜNLE KIDEM TAZMİNATI ALANLAR BAŞKA YERDE ÇALIŞABİLİR Mİ? 15 YIL VE 3600 GÜNLE KIDEM TAZMİNATI ALANLAR BAŞKA YERDE ÇALIŞABİLİR Mİ? Dr. Resul KURT* Gözde UYGUR** I. GİRİŞ Çalışma hayatında en çok sorun yaşanan konuların başında kıdem tazminatı gelmektedir. 1475

Detaylı

Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2018/96

Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2018/96 Ö z e t B ü l t e n Tarih : 21.12.2018 Sayı : 2018/96 Değerli Müşterimiz; Son günlerde mevzuatımızda meydana gelen gelişmeler, konu başlıkları itibariyle aşağıdadır. A. Konu Başlıkları; -2019 Yılından

Detaylı

G) TaĢıma Ücreti ÖdenmiĢ Olarak Teslim / Carriage Paid To (CPT)

G) TaĢıma Ücreti ÖdenmiĢ Olarak Teslim / Carriage Paid To (CPT) A) Ticari ĠĢletmede Teslim / Ex Works (EXW) B) TaĢıyıcıya Teslim / Free CARRIER (FCA) C) Gemi Doğrultusunda Teslim / Free Alongside Ship (FAS) D) Gemi Bordasında Teslim / Free on Board (FOB) E) Mal Bedeli

Detaylı

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2013/113. Bireysel Emeklilik Sistemine Yapılan Aktarımlar ve Tevkifat Uygulamasına İlişkin Sirküler Yayınlandı.

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2013/113. Bireysel Emeklilik Sistemine Yapılan Aktarımlar ve Tevkifat Uygulamasına İlişkin Sirküler Yayınlandı. DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Sun Plaza No:24 34398 Maslak İstanbul, Türkiye Tel: + 90 (212) 366 60 00 Fax: + 90 (212) 366 60 15 www.deloitte.com.tr www.verginet.net VERGİ SİRKÜLERİ

Detaylı

İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK/115,120

İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK/115,120 410 T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2012/21152 Karar No. 2012/20477 Tarihi: 12.06.2012 Yargıtay Kararları Çalışma ve Toplum, 2013/1 İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK/115,120 DAVA ŞARTI GİDER AVANSININ

Detaylı

RASYO YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ.

RASYO YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ. T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri/15 Konusu : Bakanlar Kurulu Kararlarıyla Belirlenen Vergi Kesintisi Uygulamaları Tarihi : /02/2009 Sayısı İlgili

Detaylı

TFRS Bülten. 30 Haziran 2017 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar

TFRS Bülten. 30 Haziran 2017 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar www.pwc.com.tr TFRS Bülten 30 Haziran 2017 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar Temmuz 2017 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Bülteni

Detaylı

TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI 1

TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI 1 TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI 1 A. SİGORTANIN KAPSAMI A.1. Sigortanın Konusu Bu sigorta sözleşmesi ile 1219 sayılı Kanunun Ek 12 nci maddesi çerçevesinde,

Detaylı

Sirküler Rapor Mevzuat 11.01.2016/30-1 TAHSİLAT GENEL TEBLİĞİ (SERİ: B SIRA NO: 9) YAYIMLANDI

Sirküler Rapor Mevzuat 11.01.2016/30-1 TAHSİLAT GENEL TEBLİĞİ (SERİ: B SIRA NO: 9) YAYIMLANDI Sirküler Rapor Mevzuat 11.01.2016/30-1 TAHSİLAT GENEL TEBLİĞİ (SERİ: B SIRA NO: 9) YAYIMLANDI Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı nın Artvin Valiliğine hitaben yazdığı 25/11/2015 tarih ve 80100189-105[13-1227]-111814

Detaylı

Maddî Zarar ve Bu Zararın Belirlenmesi

Maddî Zarar ve Bu Zararın Belirlenmesi Dr. Murat TOPUZ Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı İsviçre ve Türk Borçlar Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak Roma Borçlar Hukukunda Maddî Zarar ve Bu Zararın Belirlenmesi İÇİNDEKİLER

Detaylı

FERDİ KREDİ SÖZLEŞMESİ (Ekonomik Nitelikli Krediler)

FERDİ KREDİ SÖZLEŞMESİ (Ekonomik Nitelikli Krediler) FERDİ KREDİ SÖZLEŞMESİ (Ekonomik Nitelikli Krediler) İdaremiz ile aşağıda ad- adresleri yazılı olan borçlu ve kefiller arasında, müştereken belirlenen şartlarla kredi sözleşmesi akdedilmiştir. Madde 1-

Detaylı

Sirküler No: 076 İstanbul, 12 Eylül 2014

Sirküler No: 076 İstanbul, 12 Eylül 2014 Sirküler No: 076 İstanbul, 12 Eylül 2014 Konu: Kesinleşmiş vergi, vergi cezaları, gecikme zam ve faizleri ile bazı idari para cezalarının yeniden yapılandırılması. Özet: 11 Eylül 2014 tarihli (mükerrer)

Detaylı

KIDEM ZAMMI ÜCRETE UYGULANAN AYRI ZAMDIR ÖNCE KIDEM ZAMMI UYGULANIR DAHA SONRA TOPLU SÖZLEŞMEDEKİ NISBİ ZAM UYGULANIR Y A R G I T A Y İ L A M I

KIDEM ZAMMI ÜCRETE UYGULANAN AYRI ZAMDIR ÖNCE KIDEM ZAMMI UYGULANIR DAHA SONRA TOPLU SÖZLEŞMEDEKİ NISBİ ZAM UYGULANIR Y A R G I T A Y İ L A M I KIDEM ZAMMI ÜCRETE UYGULANAN AYRI ZAMDIR ÖNCE KIDEM ZAMMI UYGULANIR DAHA SONRA TOPLU SÖZLEŞMEDEKİ NISBİ ZAM UYGULANIR T.C. YARGITAY 22. Hukuk Dairesi ESAS NO : 2013/13336 KARAR NO : 2013/13573 Y A R G

Detaylı

NAKLİYE SİGORTALARI DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HARİÇTE İŞLEME REJİMİ

NAKLİYE SİGORTALARI DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HARİÇTE İŞLEME REJİMİ Öğr. Gör. Fırat GÜLTEKİN İhraç veya ithal edilen eşyanın taşınması esnasında meydana gelebilecek risklerin sigortalanmasına ilişkin esasları içerir. Teslim şekilleri çerçevesinde hangi tarafın sigorta

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Odabaş

Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Odabaş Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Odabaş Bütün araştırmalar kendilerinden önce yapılan araştırmalara, bir başka deyişle, var olan bilgi birikimine dayanırlar. Bir araştırmaya başlarken yapılacak ilk iş, daha önce

Detaylı

T.C. D A N I Ş T A Y Yedinci Daire

T.C. D A N I Ş T A Y Yedinci Daire T.C. D A N I Ş T A Y Yedinci Daire Esas No : 2012/4237 Karar No : 2012/7610 Anahtar Kelimeler: Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamesi, Yatırım Teşvik Belgesi, Muafiyet Özeti: Yatırım teşvik mevzuatı koşullarına

Detaylı

Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Bankalar Kanunu Hükümlerine İstinaden Bankacılık İşlemleri Yap

Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Bankalar Kanunu Hükümlerine İstinaden Bankacılık İşlemleri Yap Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Bankalar Kanunu Hükümlerine İstinaden Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan Türkiye İmar Bankası Türk Anonim Şirketi Hakkında Tesis Edilecek

Detaylı

S İ R K Ü L E R : 2 0 1 5 / 16 19.02.2015

S İ R K Ü L E R : 2 0 1 5 / 16 19.02.2015 S İ R K Ü L E R : 2 0 1 5 / 16 19.02.2015 BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI HAKKINDAKİ KANUN KAPSAMINDA UYGULAMAYA İLİŞKİN EK AÇIKLAMALAR YAPILMIŞTIR. 11 Eylül 2014 tarihli(mükerrer) Resmi Gazete'de

Detaylı

Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları

Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları (Bu Genel Şartlar 21.07.2010 tarihli ve 27648 sayılı Resmi Gazete de yer alan Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk

Detaylı

139 Makarios Avenue, Zavos Business Center, 3. Kat 3021 Limasol, Kıbrıs Investments Ltd Tel: , F:

139 Makarios Avenue, Zavos Business Center, 3. Kat 3021 Limasol, Kıbrıs Investments Ltd Tel: , F: YATIRIM TAZMİNAT FONU POLİTİKASI RELIANTCO INVESTMENTS LTD Nisan 2017 YATIRIMCI TAZMİNAT FONU POLİTİKASI Şirket, 2002 Yatırım Firmaları Yasası ile kurulan ve 144(I)/2007 ("Yasa") ile değiştirilerek yenilenen

Detaylı

KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLARA İLİŞKİN HAKLARINDA VERGİ İNCELEMESİ YAPILAN MÜKELLEFLERLE İLGİLİ 6552 SAYILI KANUN KAPSAMINDA DEĞERLENDİRME

KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLARA İLİŞKİN HAKLARINDA VERGİ İNCELEMESİ YAPILAN MÜKELLEFLERLE İLGİLİ 6552 SAYILI KANUN KAPSAMINDA DEĞERLENDİRME KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLARA İLİŞKİN HAKLARINDA VERGİ İNCELEMESİ YAPILAN MÜKELLEFLERLE İLGİLİ 6552 SAYILI KANUN KAPSAMINDA DEĞERLENDİRME İbrahim ERCAN* 23 1. GİRİŞ Bilindiği üzere, 6552 Sayılı

Detaylı

UFRS Bülten. 31 Mart 2016 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar

UFRS Bülten. 31 Mart 2016 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar www.pwc.com.tr UFRS Bülten 31 Mart 2016 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar Mart 2016 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Bülteni

Detaylı

SİRKÜLER (2012/23) İDARİ PARA CEZALARINDA İNDİRİM

SİRKÜLER (2012/23) İDARİ PARA CEZALARINDA İNDİRİM SİRKÜLER (2012/23) KONU : 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükmleri uyarınca kesilen İdari Para Cezalarında İndirim. Bilindiği üzere yukarıda bahsi geçen kanunun 102. Maddesinin

Detaylı

KONUT SEKTÖRÜNÜN VERGİ YÜKÜ VE ÖNERİLER 07.05.2013

KONUT SEKTÖRÜNÜN VERGİ YÜKÜ VE ÖNERİLER 07.05.2013 KONUT SEKTÖRÜNÜN VERGİ YÜKÜ VE ÖNERİLER 07.05.2013 A) ÖRNEK BİR KONUT PROJESİ BAZINDA VERGİ YÜKÜ Aşağıdaki çalışmada, örnek olarak 100 konutluk bir gayrimenkul projesi belirli varsayımlarla ele alınarak,

Detaylı

Yönetmelik hükümleri, katılım bankaları yönünden kar payı dikkate alınarak uygulanacaktır.

Yönetmelik hükümleri, katılım bankaları yönünden kar payı dikkate alınarak uygulanacaktır. 16.01.2015 ERTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. SİRKÜLER 2015/16 KONU: Taksitle Satış Sözleşmeleri Hakkında Yönetmelik Taksitle satış sözleşmelerine ilişkin uygulama usul ve esaslarını

Detaylı

30/06/2016 tarihi itibariyle gecikmiş vergi borçlarında Yİ-ÜFE oranında güncelleme,

30/06/2016 tarihi itibariyle gecikmiş vergi borçlarında Yİ-ÜFE oranında güncelleme, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 6736 sayılı Kanun un Getirdiği İmkanlardan Yararlanmak ve Bu İmkanlar İçin Öngörülen Son Başvuru Sürelerini Kaçırmamak Adına Hem Bu İmkanları Hem de

Detaylı

Arkan & Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş.

Arkan & Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş. İstanbul, 09.02.2009 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 15. ve 30. Maddeleri Uyarınca Yapılacak Vergi Kesintilerine İlişkin 15 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri Yayımlandı DUYURU NO:2009/21

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI MALİ DÜZENLEME YASASI. 1. Bu Yasa, Yükseköğretim Kurumları Mali Düzenleme Yasası olarak isimlendirilir.

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI MALİ DÜZENLEME YASASI. 1. Bu Yasa, Yükseköğretim Kurumları Mali Düzenleme Yasası olarak isimlendirilir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi nin 30 Mart 2009 tarihli Kırkaltıncı Birleşiminde Oybirliğiyle kabul olunan Yükseköğretim Kurumları Mali Düzenleme Yasası Anayasa nın 94 üncü maddesinin

Detaylı

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/ S. BK/100

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/ S. BK/100 T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2015/25068 Karar No. 2018/17398 Tarihi: 03.10.2018 İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/25 818 S. BK/100 İŞÇİLERİN İŞVERENİN GÖREVLENDİR- MESİYLE GİTTİKLERİ BİR BAŞKA

Detaylı

VERGİ USUL KANUNU NA EKLENEN 153/A MADDESİ İLE GETİRİLEN TEMİNAT UYGULAMASI

VERGİ USUL KANUNU NA EKLENEN 153/A MADDESİ İLE GETİRİLEN TEMİNAT UYGULAMASI VERGİ USUL KANUNU NA EKLENEN 153/A MADDESİ İLE GETİRİLEN TEMİNAT UYGULAMASI İbrahim ERCAN * 1- GİRİŞ Bilindiği üzere, 6455 sayılı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik

Detaylı

: HÜSEYİN DARTAL İl Sağlık Müdürlüğü, Merkeı/ŞANLIURF A TÜRK MİLLETİ ADINA

: HÜSEYİN DARTAL İl Sağlık Müdürlüğü, Merkeı/ŞANLIURF A TÜRK MİLLETİ ADINA T.C. ŞANLIURFA 1. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO : 2015/874 KARAR NO : 2016/201 ----------- DAVACI : HÜSEYİN DARTAL İl Sağlık Müdürlüğü, Merkeı/ŞANLIURF A DAVALI : ŞA LIURFA VALİLİLİGİ _V_E_KI.-L -:-.,.. İ ------:

Detaylı

4081 SAYILI ÇİFTÇİ MALLARININ KORUNMASI HAKKINDA KANUN UYGULAMASI

4081 SAYILI ÇİFTÇİ MALLARININ KORUNMASI HAKKINDA KANUN UYGULAMASI 4081 SAYILI ÇİFTÇİ MALLARININ KORUNMASI HAKKINDA KANUN UYGULAMASI 4081 Sayılı Kanun; Çiftçi mallarının korunması esaslarını düzenlemek üzere 10.07.1941 tarihinde yayımlanmıştır. Kanun Hükümleri; -Köy sınırları

Detaylı

Kooperatif ve İşle ilgili Özet Bilgiler

Kooperatif ve İşle ilgili Özet Bilgiler Kooperatif ve İşle ilgili Özet Bilgiler - Arsa toplam 530 dönümdür. Bakanlık tarafından K.S.S. tanımlı tahsislidir. (belgesi p.p. sunuda) - K.S.S. Projesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca onaylı ve bugüne

Detaylı

DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ I. İthalat İhracat Yönetimi. Öğr.Gör.İlyas Temel ŞAFAK Kaynaşlı MYO

DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ I. İthalat İhracat Yönetimi. Öğr.Gör.İlyas Temel ŞAFAK Kaynaşlı MYO DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ I İthalat İhracat Yönetimi Kaynaşlı MYO 3 gümrükörgütügümrükmevzuatıgümrük mevzuatıgümrükörgütügümrükmevzua tıgümrükörgütügümrükmevzuatıgümrü körgütügümrükmevzuatıgümrükörgütü GÜMRÜK

Detaylı

YRD. DOÇ. DR. ULAŞ KARAN. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Anayasa Hukuku Işığında EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI

YRD. DOÇ. DR. ULAŞ KARAN. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Anayasa Hukuku Işığında EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI YRD. DOÇ. DR. ULAŞ KARAN Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Anayasa Hukuku Işığında EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XXI GİRİŞ VE YÖNTEM I.

Detaylı

Tebliğ. İlişkili Taraf Açıklamalarına İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 24) Hakkında Tebliğ Sıra No: 17

Tebliğ. İlişkili Taraf Açıklamalarına İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 24) Hakkında Tebliğ Sıra No: 17 Tebliğ Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan: İlişkili Taraf Açıklamalarına İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 24) Hakkında Tebliğ Sıra No: 17 Amaç Madde 1- Bu Tebliğin amacı; ilişkili taraf açıklamalarına

Detaylı

2009/ Konu: 15 ve 30 ncu Maddedeki Tevkifat Oranlarıyla İlgili Düzenlemeleri Açıklayan Kurumlar Vergisi Sirküleri

2009/ Konu: 15 ve 30 ncu Maddedeki Tevkifat Oranlarıyla İlgili Düzenlemeleri Açıklayan Kurumlar Vergisi Sirküleri 2009/022 07.02.2009 Konu 15 ve 30 ncu Maddedeki Tevkifat Oranlarıyla İlgili Düzenlemeleri Açıklayan Kurumlar Vergisi Sirküleri Bilindiği gibi 3/2/2009 tarihli ve 27130 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak

Detaylı

Kamu İhale Kurumu 2012 Yılı Denetim Raporu Sayfa 1

Kamu İhale Kurumu 2012 Yılı Denetim Raporu Sayfa 1 T..C.. SAYIIŞTAY BAŞKANLIIĞII KAMU İİHALE KURUMU 2012 YIILII DENETİİM RAPORU EYLÜL 2013 Kamu İhale Kurumu 2012 Yılı Denetim Raporu Sayfa 1 T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI 06100 Balgat / ANKARA Tel: 0 312 295

Detaylı

İrfan VURAL Gelirler Kontrolörü

İrfan VURAL Gelirler Kontrolörü KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF KOOPERATİFLERİN ELDE ETMİŞ OLDUKLARI MEVDUAT FAİZLERİ VE REPO GELİRLERİ ÜZERİNDEN YENİ DÜZENLEMELERE GÖRE TEVKİFAT YAPILIP YAPILMAYACAĞI İrfan VURAL Gelirler Kontrolörü I- GİRİŞ

Detaylı

ÇEKLERDE REESKONT UYGULANIP UYGULANMAYACAĞINA İLİŞKİN OLARAK VUK SİRKÜLERİ YAYIMLANDI

ÇEKLERDE REESKONT UYGULANIP UYGULANMAYACAĞINA İLİŞKİN OLARAK VUK SİRKÜLERİ YAYIMLANDI 18.05.2009/91 ÇEKLERDE REESKONT UYGULANIP UYGULANMAYACAĞINA İLİŞKİN OLARAK VUK SİRKÜLERİ YAYIMLANDI ÖZET : 41 No lu Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde 5838 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle yapılan düzenlemeye

Detaylı

/90-1 VERGİ VE DİĞER BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN 7143 SAYILI KANUN GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 1) YAYIMLANDI

/90-1 VERGİ VE DİĞER BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN 7143 SAYILI KANUN GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 1) YAYIMLANDI 29.05.2018/90-1 VERGİ VE DİĞER BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN 7143 SAYILI KANUN GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 1) YAYIMLANDI ÖZET : Tebliğde kesinleşmiş alacaklar, kesinleşmemiş veya dava

Detaylı

: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. KONU Davalı idarenin yanıt dilekçesine yanıtlarımızın sunulmasıdır.

: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. KONU Davalı idarenin yanıt dilekçesine yanıtlarımızın sunulmasıdır. İSTANBUL 9.İDARE MAHKEMESİ SAYIN BAŞKANLIĞINA 14.06.2010 İPTAL İSTEMİNDE BULUNAN DAVACI DOSYA NO: 2010/448 E. : TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi VEKİLİ : Av. Ş. Can ATALAY DAVALI İDARE :

Detaylı

Sayı: İstanbul, Konu: Bazı Vergi Kanunlarında değişiklikler içeren Yasa Tasarısı nın Kurumlar Vergisi Kanunu ile ilgili düzenlemeleri.

Sayı: İstanbul, Konu: Bazı Vergi Kanunlarında değişiklikler içeren Yasa Tasarısı nın Kurumlar Vergisi Kanunu ile ilgili düzenlemeleri. Sayı: 2017 106 İstanbul, 2017 Konu: Bazı Vergi Kanunlarında değişiklikler içeren Yasa Tasarısı nın Kurumlar Vergisi Kanunu ile ilgili düzenlemeleri. Sayın; Mükellefimiz, Başta bazı Vergi Kanunları olmak

Detaylı

UFRS Bülten. 30 Eylül 2017 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar

UFRS Bülten. 30 Eylül 2017 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar www.pwc.com.tr UFRS Bülten 30 Eylül 2017 Tarihli Finansal Tabloları Hazırlarken Dikkat Edilecek Yeni Standartlar, Değişiklikler ve Yorumlar Ekim 2017 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Bülteni

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI DÜNYA BANKASI TÜRKİYE İŞ YAPMA KOLAYLIĞI 2018 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ

İZMİR TİCARET ODASI DÜNYA BANKASI TÜRKİYE İŞ YAPMA KOLAYLIĞI 2018 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ İZMİR TİCARET ODASI DÜNYA BANKASI TÜRKİYE İŞ YAPMA KOLAYLIĞI 2018 RAPORU DEĞERLENDİRMESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ NİSAN 2018 Hazırlayan: Yağmur Özcan Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Stajyer DÜNAY

Detaylı

Arkan&Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş.

Arkan&Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş. İstanbul, 14.07.2008 56 Seri No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği Yayımlandı DUYURU NO:2008/72 12.07.2008 tarih ve 26934 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 56 Seri No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği nde,

Detaylı

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /112

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /112 T.C YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2016/15460 Karar No. 2016/19015 Tarihi: 23.06.2016 İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /112 ALT İŞVERENLER DEĞİŞMESİNE KARŞIN İŞÇİNİN ÇALIŞMASINI SÜRDÜRMESİ KAMU İŞVERENLERİ

Detaylı

6502 sayılı TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN

6502 sayılı TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN 6502 sayılı TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN bul Tarihi: 07/11/2013 rürlüğe Giriş Tarihi : 28/06/2014 Sinan KALENDER 1 Tüketici Hakları Zabıta Tüketici Hakkı Kul Hakkıdır 2 MADDE 1:Amaç Tüketicinin

Detaylı

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Büyükdere Cd. Nevtron İşhanı No:119 K /6 Gayrettepe-İST TEL: 0212/ 211 99 01-02-04 FAX: 0212/ 211 99 52 MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ SİRKÜLER NO : 2009/26 İstanbul, 11 Şubat 2009 KONU : Gelir Vergisi Kanununun

Detaylı