Uzaktan Eğitim Ders Yönetim Sistemi İçin Anlamsal Tabanlı Kaynak Tarama Ajanı
|
|
- Özgür Togay
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2 Uzaktan Eğitim Ders Yönetim Sistemi İçin Anlamsal Tabanlı Kaynak Tarama Ajanı Duygu ÇELİK, Bilgisayar Müh.,Müh. Fak., İstanbul Aydın Üni.,İstanbul/TURKEY, 2 Atilla ELÇİ, Software Engineering Prog., Müh. Fak., Toros Üni., Mersin/TURKEY 3 Eray ELVERİCİ, Bilişim Destekli Öğr. Tek., Fen Bilimleri Ens., İstanbul Aydın Üni., İstanbul/TURKEY Necati İNAN, Bilişim Destekli Öğr. Tek., Fen Bilimleri Ens., İstanbul Aydın Üni., İstanbul/TURKEY Candan ÇELİK, Bilgisayar Müh.,Müh. Fak., İstanbul Aydın Üni.,İstanbul/TURKEY duygucelik@aydin.edu.tr, 2 atilla.elci@gmail.com, 3 erayelverici@gmail.com, necatiinan3@hotmail.com, candancelik@aydin.edu.tr Özet. Gelişen teknoloji ve bilgisayar kullanımının artması, interneti, uzaktan eğitimin ayrılmaz bir parçası yapmıştır. Fakat günümüzde, tüm Öğretim Yönetimi Sistemlerinde-ÖYS (Learning Management Systems-LMS) konu bazında ders içerikleri, statik tabanlı Web siteleri içine gömülmüştür. Bunun yanı sıra, ders içeriklerinin sorgulamalarında yine statik tabanlı geliştirilen ve sözdizimsel arama yapabilen ajanlar kullanılmış ve bu kullanılan teknoloji bu tür sistemlerde arama yaparken kullanıcının arama kriterlerini ve sonuçlarını kısıtlamıştır. Bu ders içeriklerinin sorgulanmalarında, semantik yaklaşımlı olması, ihtiyaca yönelik ders içeriklerinin tanınması hususunda çok büyük faydalar sağlayacağı düşünülmektedir. Anlamsal Web sayesinde sorgulamalar, anlam tabanlı olabilmekte ve buda sisteme, kullanıcının etkisine gerek duyulmadan çıkarsama yapmasına olanak sağlamaktadır. Bu makalede, anlamsal tabanda arama yapabilen ve kişiye yönelik aranılan bir eğitim dökümanını sunabilen, anlamsal-tabanlı arama ajan sisteminin mimarisi sunulmaktadır. OWL dili kullanılarak, uzaktan eğitim bileşenlerine ait ontoloji, bir veri tabanı olarak yaratılmış ve üzerinde gerekli sorgular yapılarak isteğe yönelik çıkarsama metodları kullanılmıştır. Bu makalede önerilen sistemin uygulamaya geçirilmesi ve kattığı değeri görmek maksadıyla İstanbul Aydın Üniversitesinin, Uzaktan Eğitim Yönetimi Sistemine uyarlanmıştır. Anahtar kelimeler: E-öğrenme, Ontoloji, Anlamsal Web, Anlamsal Kaynak Tarama Ajanı. Giriş Uzaktan Eğitimin ilk uygulamaları 700 lerin başlarında başlamıştı, ancak teknoloji tabanlı değildi. Görsel-işitsel cihazlar 900 lerde uzaktan eğitime katkı sağlamıştır. Günümüzdeki, uzaktan eğitim uygulamalarının gelişmesine medya araçları önemli katkıda bulunmuştur [-]. Uzaktan eğitimin başarısı; ) kullanılan teknolojiye, 2) uzaktan eğitim bileşenlerinin kalitesine, 3) LMS uygunluğuna, ) multi-medya temelli ders içeriğinin kalitesine, ) kurumsal kültüre ve 6) etkili geri bildirim mekanizmasına bağlıdır. Türkiye de uzaktan eğitim birçok üniversitede uygulanmaya başlamış bunun örneklerinden bir tanesi olan İstanbul Aydın Üniversitesi (IAU) Uzaktan Eğitim Enstitüsüdür. IAU uzaktan eğitim uygulamaları eğitim-öğretim yılında Anadolu Bil Meslek Yüksekokulunun iki programıyla ve tam uzaktan eğitim bileşenleriyle başlatılmıştır. IAU uzaktan eğitim dersleri 38 farklı uzaktan eğitim tabanlı içerikle hazırlanmış ve haftalık bölümlerle öğrencilerine eğitim vermiştir. Uzaktan eğitim sistemleri üzerinde yapılan araştırmalar, uzaktan eğitim sisteminin etkinliğinin geliştirilmesi için birden fazla uzaktan eğitim bileşenin olması ve her bileşenin bir diğerini desteklemesi gerekmektedir [6]. Hatanaka ve arkadaşlarının bu argümanının sonucu olarak İstanbul Aydın Üniversitesinin uzaktan eğitim uygulamalarının birbirini destekleyen beş eğitim ve öğretim bileşeni vardır. Bu bileşenler, eşzamanlı eğitim, eşzamanlı olmayan eğitim, sınavlar, LMS-web sayfaları ve uzaktan eğitim canlı destek masasıdır. İstanbul Aydın Üniversitesi uzaktan eğitim bileşenleri İAUEM tarafından organize edilir, desteklenir ve izlenir. Eşzamanlı yada eşzamanlı olmayan eğitimde özellikle Adobe ürünleri olan yüksek teknoloji eğitim malzemelerini kullanır. Günümüzde uzaktan eğitimde sunulan ders içerikleri animasyonlar, grafikler, videolar ve diğer multimedya materyalleri Powerpoint sunumları üzerinden verilmektedir. Son Powerpoint slaytları sesli kayıt edilir
3 ve tamamlanmış ürün, Adobe Presenter kullanılarak tekbir flash dosyasına dönüştürülür. Böylece eşzamanlı olmayan eğitim medyasının içeriğini hazırlanır ve sunulur. Fakat bu tür sistemlerde bileşenler daha kuvvetlendirilip daha akıllı sistemler elde edilebilir. Örneğin sistemde kayıtlı olan öğrencilerin seviyelerini akıllı bir ajan yoluyla bireysel olarak tespit edip kritik noktalarda öğrenciye feedback sağlayabilir. Bu tür bir yaklaşım için yeni internet teknolojilerinden olan Semantik Web in katkılarından faydalanmak mümkündür. Bu makalede, bu tür eğitim yönetim sistemlerinin Semantik Web ile nasıl desteklenebileceği ve bu tür sistemlerin nasıl verimli hale getirileceği ve böylece anlamlı sonuçlara nasıl ulaşılabileceğinden bahsedilmektedir. Bu araştırmada sistemin çalışılabilirliğini göstermek maksadıyla İAUEM nin veri tabanındaki ders içerikleri, öğrenci profillleri, ders materyalleri gibi gerekli parçalar, ontoloji veri tabanına dökülerek geliştirilmiştir ve bu ontolojiler sistemin başarısını test edebilmek için kullanılmıştır (örneğin, Materyaller, Öğrenci Profili, Dersler ve Sınav gibi ontoloji veri tabanları yaratılmıştır). Tüm ontolojiler Protégé. kullanılarak yaratılmıştır [7]. Ayrıca önerilen sistem ve onun merkezi olan Anlamsal Kaynak Tarama Ajanı (AKTA), JBuilder 2006 [8] yazılımını kullanılarak JAVA ortamına taşındı. Bu makalenin ikinci bölümünde teorik altyapıdan, üçüncü bölümünde sistem mimarisi ve bölümlerinden ve son bölümde de elde ettiğimiz sonuçlardan söz edeceğiz. 2. Anlamsal Web Günümüz Web in bir uzantısı olarak geliştirilmiş olan Anlamsal Web, Tim Berners -Lee ve arkadaşları tarafından ortaya atılmıştır [9]. Anlamsal Web, bilginin anlamını inceler, insanlar yerine, bilgisayarlar veya makineler tarafından da o bilginin okunup anlaşılmasını sağlar. Anlamsal Web yeni ve ayrı bir buluş olmayıp, bilgilere iyi tanımlanmış anlamların verildiği, bilgisayarların ve insanların birlikte çalışmalarına imkân veren bugünkü Web in bir uzantısı veya eklentisi olarak bilinmektedir [9]. Anlamsal Web teki temel amaç, yeteri derecede tanımlanmış ve birbiriyle ilişkilendirilmiş bilgilerin ve servislerin web ortamında kolay bir şekilde bilgisayarca anlaşılabilir olmasını sağlayacak standartların ve teknolojilerin geliştirilmesidir. Anlamsal Web'in sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için, bilgisayarlar, yapısal olarak organize edilmiş verilere ve otomatik yargılama (reasoning) için kullanılacak, anlam çıkarma kural kümelerine erişebilmelidir. Bu kümeleri de ontolojiler oluşturmaktadır [0]. Ontoloji, insanlar veya sistemler arasındaki iletişimin temel aldığı bir bilgi alanının, ilgili sistemler tarafından tanınan ortak anlamını ifade eder []. Bilgi sistemleri alanında kavramların detaylandırılmasıdır. Diğer bir deyişle ontoloji; bir ajan ya da ajan topluluğunun sahip olabileceği kavramların ve ilişkilerin tanımıdır [2 ve 3]. Anlamsal Web, Web ortamındaki verileri anlamlı bir şekilde yorumlayabilmek için standart bir Web ontoloji diline ihtiyaç duyar. Bu ihtiyacı karşılamak için W3C, 2002 yılında OWL u (Web Ontology Language) ortaya çıkmış ve bu dil 200 yılında W3C standartları arasına girmiştir []. Bu makalede e-öğrenme ve semantik Web in birleşiminden oluşan katkı [2], bunun yanısıra İstanbul Aydın Üniversitesinin Uzaktan Eğitim Uygulamaları konu anlatımı, animasyonlar, slâytlar ve sınavlar gibi eğitim malzemelerinin, OWL dili kullanılarak, ontoloji veritabanının nasıl oluşturulduğundan ve kapsamındaki ontolojilerin, sistemin merkezi olan Anlamsal Kaynak Tarama Ajanı (AKTA) üzerinden nasıl işlendiğinden bahsedildi. Aşağıdaki bölümde bu çalışma ile ilgili teorik bilgi verilecek ve örneklenecektir. 3. Anlamsal Kaynak Tarama Ajanı (AKTA) Mimari yapısı Önerilen sistemin mimari düzeni LMS sistemlerinin yapısını bozmayacak şekilde bir modül olarak geliştirilmesi düşünüldü. Bunun faydası, kullanılan LMS sistemlerinin düzen ve işleyişini bozmadan araya eklenebilecek ara bir sistem yada modül olarak tasarlanmış olmasıdır. AKTA sistemi parçaları: Kullanıcı, Uzaktan Eğitim (UE) VT ve Yönetim Modülü, Ontoloji Veri tabanı, Çıkarsama Modülü ve merkezinde bulunan Anlamsal Kaynak Tarama Ajanı dır. Gelecek bölümlerde sistemin bölümlerinden, amaç ve çalışma mekanizmasından detaylı olarak bahsedilmektedir. 3. Uzaktan Eğitim Veri Tabanı AKTA sisteminin öncellikle bir arayüz üzerinden öğrenci veya sistem yöneticileri tarafından kullanılabilmesi düşünülmüştür. Önerilen AKTA sistemine bir öğrenci kimliği ile girişte, o öğrenciye ait aldığı tüm dersler gözükmektedir. Sistem seçilen bir ders üzerinden, o öğrenciye yönelik yorum yapma, gerekli ise materyal sunma ve o öğrencinin dönemsel performansını inceleyip bir çalışma planı çıkarabilmektedir. Sistemin ilk giriş arayüzünden o öğrenci için seçilen bir dersin, uzaktan eğitim sisteminin veritabanından, içerdiği üniteler, o öğrencinin katıldığı sınavlar ve sonuçları, o öğrenci hakkında dönemsel performans bilgisi çıkarmasını sağlamaktadır (bkz. adım -3, Şekil ). Öğrenci hakkında elde edilen bilgiler ve o öğrencinin seviye tespit sonuçları bir eşik değeri ile kıyaslanmaktadır.
4 UE VT UE VT: Uzaktan Eğitim Veri Tabanı UE VTYM: Uzaktan Eğitim Veri Tabanı Yönetim Modülü ÖPT:Öğrenci Performans Tablosu AKTA: Anlamsal Konu Tarama Ajanlı Sistem ÇM: Çıkarsama Modülü OBT: Ontoloji Bilgi Tabanı Öğrenci/ Yönetim Öğrenci No 2 Aldığı Dersler Seçilen Ders 3 AKTA SİSTEM UE VTYM Öğ.No Ders Ünite BODD Performans... *BODD: Bağlı olduğu diğer dersler ÖPT ÇM OBT Şekil. Anlamsal kaynak tarama ajanlı sistem mimarisi Öğrenci performansını gösterecek olan performans skoru; katıldığı sınavlardan aldığı puanlar, kaç kez dersi aldığı, devam-devamsızlık, sunduğu projeler, ödevler ve sonuçları, öğretmenin eğitim skoru v.s. birçok parametreden oluşmaktadır. Bu makalede, öğrenciye yönelik istatistiksel başarı puanının hesaplanması konu dışında kalabileceğinden ve konuyu dağıtmaması açısından ileriki bölümlerde bu konudan bahsedilmeyecektir. Bu noktada sistem, var olan LMS sisteminin veritabanından bu istatistiksel başarı puanının hesaplanması için gerekli olan parametreleri çekecek ve bir ortalama başarı puanı hesaplayacaktır. Buradaki amaç, sistem o öğrenci hakkında iyi / kötü / orta seviye gibi durum tespiti yapabilmesini sağlamaktır. Elde edilen veriler, Uzaktan Eğitim Veri Tabanı Yönetim Modülüne (UE VTYM) bir tablo haline gelecek ve üretilen bu Öğrenci Performans Tablosunda (ÖPT); öğrenci no, aldığı/seçilen ders, içerdiği üniteler, öğrencinin başarı puanı ya da performans, bağlı olduğu diğer dersler gibi bilgiler içermektedir (bkz. adım -, Şekil ). Şekil 2. Materyal.owl bir kesitinin grafiksel gösterimi
5 3.2 Ontoloji Bilgi Tabanı (OBT) Sistemin ontoloji veritabanı oluşturulurken Protégé. yazılımı kullanıldı [7]. Bunlardan en önemlisi Materyal.owl ontolojisidir. Materyal ontolojisi owl:thing sınıfıyla başlamaktadır. Bu sınıfın ait Materyal sınıfı altsınıf olarak tanımlanmıştır. Materyal sınıfının altında farklı altsınıf tanımlanmıştır. Bunlar, kitap, sunu, test ve video dur (Şekil 2). Günümüzdeki uzaktan eğitimde verilen ders materyallerinin çoğu MS Power Point, Adobe PDF veya MS Word dokümanı olup ve genellikle sunum ağırlıklı olduğundan biz bu bölümde sunum kısmı ile ilgileneceğiz. Fakat yaratılan materyal ontolojisinde her türde ders materyalini anlamsal olarak tanımlandırmasını yapabilmektedir. Bu ontolojide her materyal türü için ortak özellikler tanımladık. OWL dilinde var olan owl:objectproperty ve owl:dataproperty özellik tanımlamalarını kullanarak birçok ortak özellik tanımladık. Materyaller ontolojisinde kullandığımız owl:dataproperty tanımlamaları: kapsar, kapsanır, önceki materyal ve sonraki materyal dir. Bunun yanı sıra, owl:dataproperty tanımlamaları: materyal adresi, materyal dili, materyal yazarı, materyalin sayfa sayısı, materyalin sınıf seviyesi, materyaldeki soru sayısı, materyaldeki çözümlü soru sayısı ve multimedya özelliğidir (bkz. Tablo ). Ayrıca multimedya özelliği, beş farklı alt sınıftan oluşturulmuştur: etkileşimli içerik özelliği, metin içerik özelliği, görsel içerik özelliği, resim içerik özelliği ve ses içeriği özelliğidir. Tablo. Materyal ontolojisinde tanımlanan sınıflar, owl:dataproperty ve owl:objectproperty yoluyla sınıflar arası özellikler ve ilişkiler <?xml version=".0"?> Ontology xmlns= xml:base=" <Class IRI="#Kitap"/> <Class IRI="#Materyal"/> <Class IRI="#Sunu"/> <Class IRI="#Test"/> <Class IRI="#Video"/> <ObjectProperty IRI="#Kapsanir"/> <ObjectProperty IRI="#Kapsar"/> <ObjectProperty IRI="#OncekiMateryal"/> <ObjectProperty IRI="#SonrakiMateryal"/> <DataProperty IRI="#Etkilesimli_Icerik_Ozelligi"/> <DataProperty IRI="#Gorsel_Icerik_Ozelligi"/> <DataProperty IRI="#Materyal_Adresi"/> <DataProperty IRI="#Materyal_Dil"/> <DataProperty IRI="#Materyal_Yazarı"/> <DataProperty IRI="#Metin_Icerik_Ozelligi"/> <DataProperty IRI="#MultiMedya_Ozelligi"/> <DataProperty IRI="#Resim_Icerik_Ozelligi"/> <DataProperty IRI="#Sayfa_Sayisi"/> <DataProperty IRI="#Ses_Icerigi_Ozelligi"/> <DataProperty IRI="#Sinif_Seviyesi"/> <DataProperty IRI="#Soru_Sayisi"/> Şekil 2 de görüldüğü üzere, ontoloji owl: thing sınıfıyla ile başlayıp materyal altsınıfı devam edip ve ardından gelen 8 farklı ünite sunularına ait owl: individual tanımlamaları gösterilmektedir. Şekil 3 de örnek olarak işaretlenmiş olan 0_Mat0_0_00 ünitesidir. Bunun anlamı birinci sınıf Matematik dersi birinci ünite 00 numaralı sunudur. Bu materyal üzerine pek çok anlamsal tanımlamalar bu ontoloji üzerinde yapılmıştır (bkz. Şekil-3 sağ alt Property Assertions penceresi). Odaklanılan 0_Mat0_0_00 ders materyalinin diğer ders materyalleri ile (individuals) olan anlamsal bağlantısı nelerdir görebiliriz. Örneğin 0_Mat0_0_00 materyali 0_Cal02_0_00 materyali tarafından kapsanır. DataTypeProperty Assertions bölümünde, bu materyalin içindeki soru sayısının 2 olduğunu, yazarının Prof. Dr. Ahmet Babanlı olduğunu veya sınıf seviyesinin birinci sınıfa ait olduğunu görebiliriz (bkz. satır - 9; Tablo 2 ya da Şekil 3(Protege)).
6 Şekil 3. Materyal.owl içinde tanımlı 0_Math0_0_00 ünitesine ait anlamsal bilgi. Bu materyallerin anlamsal olarak geliştirilmiş bir akıllı ajan tarafından aranılıp bulunabilmesi için yer bilgisi de tutulmuştur. Bu materyalin şu anki yer durumu LMS dersler altında Mat0 dosyası altında bulunduğunu gösteren bir URL bilgisi içermektedir (bkz. satır -9; Tablo 2 ya da Şekil 3) Tablo 2. Ders ve ünitelerine ait var olan materyallerin yaratılması ve tanımlamaları <ClassAssertion> <Class IRI="#Sunu"/> </ClassAssertion> <DataPropertyAssertion> <DataProperty IRI="#Materyal_Adresi"/> <Literal datatypeiri="&xsd;anyuri">../lms/dersler/math0</literal> </DataPropertyAssertion> <DataPropertyAssertion> <DataProperty IRI="#Materyal_Dil"/> <Literal datatypeiri="&xsd;language">tr</literal> </DataPropertyAssertion> <DataPropertyAssertion> <DataProperty IRI="#Materyal_Yazarı"/> <Literal datatypeiri="&xsd;name">prof.dr. Ahmed Babanlı</Literal> </DataPropertyAssertion> <DataPropertyAssertion> <DataProperty IRI="#Resim_Icerik_Ozelligi"/> <Literal datatypeiri="&xsd;boolean">true</literal> </DataPropertyAssertion> <ObjectProperty IRI="#SonrakiMateryal"/> <DataPropertyAssertion> <DataProperty IRI="#Soru_Sayisi"/> <Literal datatypeiri="&xsd;integer">2</literal> </DataPropertyAssertion> <AnnotationProperty abbreviatediri="rdfs:label"/> <IRI>#0_Math0_0_00</IRI> <Literal datatypeiri="&rdf;plainliteral">.sınıf Math 0 dersi.ünite 00 nolu powerpoint sunumlu ders materyali</literal> </AnnotationAssertion> <AnnotationAssertion> <AnnotationProperty abbreviatediri="rdfs:label"/> <IRI>#Etkilesimli_Icerik_Ozelligi</IRI> <Literal datatypeiri="&xsd;string">materyalin etkilesimli icerige sahip olup olmadigini gosterir.</literal> </AnnotationAssertion> <AnnotationAssertion> <AnnotationProperty abbreviatediri="rdfs:label"/> <IRI>#Gorsel_Icerik_Ozelligi</IRI> <Literal datatypeiri="&xsd;string">materyalde gorsel icerik olup olmadigini gosterir. </Literal> </AnnotationAssertion> <AnnotationAssertion> <AnnotationProperty abbreviatediri="rdfs:label"/> <IRI>#Materyal_Adresi</IRI> <Literal datatypeiri="&xsd;string">materyalin nerede bulundugunu gosterir.</literal> </AnnotationAssertion>
7 Bu anlamsal bilgiler ışığında akıllı arama ajanları, Matematik 0 dersine ait tüm özellikleri algılayabilir ve yorumlayabilir. Böylece bir öğrencinin performans bilgileri doğrultusunda bu materyale ihtiyacı olup olmadığı konusunda karar verebilir. Fakat sistem tek bu materyal ile sınırlı kalmayıp, ilişiksel üniteleri veya ilintili diğer derslerin var olan materyalleriyle çalışma planını kuvvetlendirebilir. Bunun için çeşitli özellik tanımlamaları kullanılabilmektedir. Şekil 3 de, verilen örnekte gördüğümüz gibi birinci sınıfa ait Mat0 dersinin beşinci materyalinin (0_Mat0_0_00), birinci sınıf mat0 dersinin ikinci ünitesi olan 00 materyali (0_Mat0_02_00), ile bağlantısı tanımlanmıştır. Bu bağlantı sonraki materyal ilişkisidir. Yani sonraki materyal :ObjectTypeProperty özelliği kullanarak arka arkaya gelmesi gereken materyalleri tanımlayabiliriz (bkz. satır 2-29, Tablo 2). Bu sayede, anlamsal tabanda geliştirilmiş arama ajanları da, birbirini takip eden ünite materyallerini tanıyabilir ve bu konulara gereksinim duyulduğunda önermeler yapabilme yetisine sahip olabilir. Materyal ontolojisi benzer olarak, dersler ontolojisi ve öğrenciler ontolojisi de Protege de hazırlanmıştır. Ancak bu makale çalışmamızda, öğrenciye yönelik gerekli materyal taramasında, akıllı bir anlamsal arama ajanın rolü nedir konusuna odaklandığımızdan dolayı materyal ontolojisi üzerine ağırlık verdik. Aşağıda materyal ontolojisine ait bir parça yukarıdaki örnekler doğrultusunda verilmiştir. 3.3 Çıkarsama Motoru Armstrong un Aksiyomları (Armstrong s Axioms-AA) bir aksiyomlar/çıkarsama kuralları kümesidir[]. AA ları, İlişiksel Veritabanları(Relational Database) nda rastlanan Fonksiyonel Bağlılıkları (functional dependencies-fds) çıkarsamak için kullanılmaktadır. Tablo-3 de görüldüğü üzere yedi farklı çıkarsama kuralı vardır: Reflexivity, Augmentation, Transitivity, Pseudo Transitivity, Additivity, Accumulation, ve Projectivity. Daha önceki çalışmalarımızda Anlamsal Birleştirme Ajan tabanlı sistemler (SCA-Semantic Composition Agent-based System) üzerine yaptığımız çalışmamızda önerdiğimiz sistem, elde varolan Web servislerine ait iş süreçlerinin tanımlarını ele alıp birleştirebilmesi ve amaca uygun yeni bir kompleks iş süreci oluşumu sağlanmasıydı [6]. Diğer bir deyişle, ortamda var olmayan ve kullanıcı tarafından gereksinim duyulan yeni bir kompleks iş sürecinin, elde var olan süreç tanımlarından birleştirilip oluşturulması hedeflenmişdir [6-20]. Fakat anlamsal bir iş akışı planı tanımlamak için uygun ve doğru çıkarsama kurallarına ihtiyaç vardır. Önceki çalışmamızda [6], Armstrong un Aksiyomları nı iş süreçleri arasında ki ilişkileri yakalamak ve yeni iş süreçleri elde etmek için kullandık. Yukarıda verdiğimiz tabloda Reflexivity ve Augmentation çıkarsama kurallarını kombine etmeyi önerdik, böylece Pseudo Factorization aksiyomunu meydana getirdik. Tablo 3. Armstrong un Aksiyomları ve Revize Armstrong un Aksiyomları. AA. Reflexivity Kuralı: Y, X in bir alt kümesiyse X Y fonskiyonel bağımlılığı vardır: Biçimsel ifadeyle, X Y if Y X. 2. Augmentation Kuralı: Eğer X Y ise, X Z Y Z fonksiyonel bağımlılığı vardır. Biçimsel ifadeyle, eğer X Y öyleyse X Z Y Z herhangi Z için. 3. Transitivity Kuralı: Eğer X Y ve Y Z ise X Z fonksiyonel bağımlılığı vardır. Biçimsel ifadeyle, eğer {(X Y) ve (Y Z)}, öyleyse X Z.. Pseudo transitivity: Eğer X Y ve Y Z W ise X Z W fonksiyonel bağımlılığı vardır. Biçimsel ifadeyle, eğer {(X Y) ve (Y Z W)} öyleyse (X Z W).. Additivity Kuralı: X Y ve X Z ise X Y Z fonksiyonel bağımlılığı vardır. Biçimsel ifadeyle, eğer {(X Y) ve (X Z)} öyleyse (X Y Z). 6. Accumulation Kuralı: X Y Z ve Z C W ise X Y C W fonksiyonel bağımlılığı vardır. Biçimsel ifadeyle, eğer {(X Y Z) ve (Z C W)} öyleyse (X Y C W). 7. Projectivity Kuralı: Eğer X Y Z ise X Y ve X Z fonksiyonel bağımlılığı vardır. Biçimsel ifadeyle, eğer (X Y Z) öyleyse X Y ve X Z. RAA.Pseudo factorization Kuralı: Eğer {(X Y Z),(T Z W)} ve eğer (Z T Z ve T X or T Y) öyleyse X Y W. 2.Transitivity Kuralı: Eğer {(X Y) ve (Y Z)} öyleyse (X Z). 3.Pseudo transitivity Kuralı: Eğer {(X Y) ve (Y Z W)} öyleyse (X Z W).. Additivity Kuralı: Eğer {(X Y) ve (X Z)} öyleyse (X Y Z).. Accumulation Kuralı: Eğer {(X Y Z) ve (Z T W)} öyleyse (X Y T W). 6.Dissection Kuralı: Eğer (X Y Z) öyleyse X Y ve X Z.
8 Bu aksiyomu geliştirmemizdeki amaç, Reflexivity ve Augmentation aksiyomlarının, yeni süreçlerin türetimini daha kompleks hale getirmesini, ilaveten uyumsuz süreç türetimlerini engellemekti. Ayrıca, Projectivity aksiyomunu, Dissection şeklinde yeniden adlandırdık. Revize Armstrong Aksiyomları (Revised Armstrong s Axioms-RAA), AA aksiyomlarının eşdeğeri dönüşümlerle yapılandırılmış ve bu dönüşümler esnasında AA aksiyomlarının doğruluğu ve bütünlüğü bozulmamıştır. Tablo- ün ilk sütununda, AA aksiyomları, ikinci sütununda da RAA aksiyomları verilmiştir. OWL biçimsel anlamları çeşitli özellik karakterleri sağlıyabilmektedir: geçişli (transitive), simetrik (symmetric), fonksiyonel (functional), tersi (inverseof), tersfonksiyonlu (inversefunctional) vs. Örneğin, eğer bir özellik geçişli(transitive) ise herhangi X, Y, ve Z materyalleri için: P(X,Y) ve P(Y,Z) nin özellik geçişi P(X,Z) anlamına doğurmaktadır. Kang ve grubu [2] anlamsal tanımlanmış iş süreçlerini monitorize etme ve sıralama yani planlama amaçlı varolan owl: ObjectProperty tanımlarına uygulanıp, o iş süreçleri arasında yeni özellik tanımları çıkarsamayı önermiştir. Fakat biz bu çalışmada, RAA ları owl:objectproperty özelliği şeklinde tanımlandırarak materyaller arasında uygun olan özellik ilişkilerini çıkarsamak için kullanmayı önerdik. Geçişli (transitive-based) özellik tanımlamaları Tablo de (bkz. satır 2, 7, 2, ve 22) gösterilmiş ve çalışma planı çıkarırken materyaller arası ilişkilerin kurulmasında aşağıdaki çıkarsama kurallarının kullanılması planlanmıştır. Tablo. Revize edilmiş Armstrong Aksiyomlarının ontolojik tanımlanması <!-- Object Properties of Tasks.Owl--> <owl:objectproperty rdf:id="hastransitivity"> 2 <rdf:type rdf:resource="&owl;transitiveproperty"/> 3 <rdfs:domain rdf:resource="#materyal"/> <rdfs:range rdf:resource="# Materyal "/> </owl:objectproperty> 6 <owl:objectproperty rdf:id="hasadditivity"> 7 <rdf:type rdf:resource="&owl;unionproperty"/> 8 <rdfs:domain rdf:resource="#materyal"/> 9 <rdfs:range rdf:resource="# Materyal "/> 20 </owl:objectproperty> 6 <owl:objectproperty rdf:id="haspseudofactorization"> 7 <rdf:type rdf:resource="&owl;transitiveproperty"/> 8 <rdfs:domain rdf:resource="#materyal"/> 9 <rdfs:range rdf:resource="# Materyal "/> 0 </owl:objectproperty> <owl:objectproperty rdf:id="haspseudotransitivity"> 2 <rdf:type rdf:resource="&owl;transitiveproperty"/> 3 <rdfs:domain rdf:resource="#materyal " /> <rdfs:range rdf:resource="#materyal" /> </owl:objectproperty> 2 <owl:objectproperty rdf:id="hasaccumulation"> 22 <rdf:type rdf:resource="&owl;transitiveproperty"/> 23 <rdfs:domain rdf:resource="#materyal"/> 2 <rdfs:range rdf:resource="# Materyal "/> 2 </owl:objectproperty> 26 <owl:objectproperty rdf:id="hasdissection"> 27 <rdfs:domain rdf:resource="#materyal"/> 28 <rdfs:range rdf:resource="# Materyal"/> 29 </owl:objectproperty> Bu çalışmamızda, Revize Armstrong Aksiyomları nı iş süreçleri yerine materyaller arasındaki sıra ilişkilerini yakalamak ve öğrenci ihtiyacını karşılayacak bir materyal tabanlı çalışma planı oluşturmak için aşağıdaki şekilde görüldüğü üzere tanımlanan owl:objectproperty türlerine uygulanmıştır. Şekil. Materyal.owl içinde tanımlanmış owl: ObjectProperty türleri: Kapsanır, Kapsar, ÖncekiMateryal ve SonrakiMateryal Olası bir senaryoya göre; bir LMS kullanıcısı sisteme öğrenci numarasıyla girmektedir ve çalışma planı istediği dersin kodunu seçmektedir. Sistem seçilen dersin ve o öğrencinin varitabanından ilgili tüm bilgisine erişebilmektedir. Seçilen ders için öğrencinin ünite bazlı performans sonuçlarına göre sistem materyal tarama işlemi yapacaktır. Örneğin.sınıf Math 0 dersinin ünite den öğrencinin dönem performansı eşik değerinden oldukça düşük dönmüş olsun. Sistem bu üniyete ait materyalleri ve bu ünitenin bağlı olduğu ilgili diğer ünite konularını tarayacaktır. Bunun yanısıra, diğer ders materyallerinden aynı üniteyi işleyen materyalleride elegeçirecektir. Fakat sistem öncellikle bu materyallerin ilgili olanlarını anlayabilmek için materyal.owl üzerinde gerekli alanları tarayacak ve bilgiyi çıkarsama (inferencing) işlemi için elegeçirecektir.
9 Şekil. Materyal.owl içinde tanımlanmış iki materyal (individual) için tanımlanmış SonrakiMateryal owl:objectproperty özelliği Yukarıdaki Şekil- de görüldüğü üzere.sınıf Math 0 dersinin ünite e ait 00 nolu materyalin owl: ObjectProperty SonrakiMateryal özelliği.sınıf Math 0 dersinin ünite 2 e ait 00 materyaline bağlanmıştır. Bu ilişki aşağıdaki Tablo de 6-.nci satırlar arasında anlamsal bağlamda ilişkilendirilmiştir. Fakat aynı özellik.sınıf Math 0 dersinin ünite 2 e ait 00 nolu materyali ile yine.sınıf Math 207 dersinin ünite e ait 00 nolu materyal arasında aynı anlamsal ilşki tanımlanmıştır (7-2, Tablo-). Bu durumda iki farklı dersin ortak üniteleri olduğunu ve birbirleri arasındaki konu bazlı bağlılıkları anlamsal olarak tanımlanmıştır. Anlamsal materyal tarama ajanı, 0_Math0_0_00 materyalinden sonra 0_Math0_02_00 materyalinin işlenmesi gerektiğini anlayabilecek, ve sonrasında 0_Math0_02_00 materyalinden sonra 0_Math207_0_00 gerekli olduğunu düşünerek bir çalışma planı çıkarabilecektir. Bunun için geçişli bir çıkarsama kuralına ihtiyaç duyacaktır, burada materyal sırasını belirlemek için P(X,Y) ve P(Y,Z) P(X,Z) : geçişli(transitive) aksiyomunu kullanacaktır. [SonrakiMateryal(0_Math0_0_00, 0_Math0_02_00)] [SonrakiMateryal(0_Math0_0_00, 0_Math0_02_00)] [SonrakiMateryal(0_Math0_0_00, 0_Math207_0_00)] Tablo. Çeşitli materyal kaynakları için tanımlanmış dokuz farklı ObjectPropertyAssertion <ObjectProperty IRI="#Kapsanir"/> <NamedIndividual IRI="#0_Calc02_0_00"/> <ObjectProperty IRI="#SonrakiMateryal"/> <ObjectProperty IRI="#Kapsanir"/> <NamedIndividual IRI="#0_Math0_0_0"/> <NamedIndividual IRI="#02_Math207_0_00"/> <ObjectProperty IRI="#SonrakiMateryal"/> <NamedIndividual IRI="#0_Math207_0_00"/> <ObjectProperty IRI="#Kapsanir"/> <NamedIndividual IRI="#02_Math207_0_00"/> <ObjectProperty IRI="#Kapsar"/> <ObjectProperty IRI="#OncekiMateryal"/> <NamedIndividual IRI="#0_Math0_0_0"/> <ObjectProperty IRI="#Kapsanir"/> <NamedIndividual IRI="#0_Math0_02_002"/> <NamedIndividual IRI="#02_Math207_0_02"/> <ObjectProperty IRI="#OncekiMateryal"/> <NamedIndividual IRI="#0_Math0_02_002"/>
10 Birçok aksiyom uygun yerlerde ontoloji içinde tanımlanıp, materyaller arasındaki sıralama hakkında bilgi verecek ve çalışma planında sıralamada etkin olarak yorum yapabilmeye olanak sağlıyacaktır. Ontolijilerden bilgi çıkarımı için geliştirilen ve Anlamsal Web teknolojilerinden olan JENA (RDF API) yaygın olarak kullanılmaktadır [22]. Eldeki gerçeklerden yola çıkıp yeni gerçekler veya sonuç çıkarma (reasoner) işlemi için yine Anlamsal Web teknolojilerinden birtanesi olan PELLET OWL DL Reasoner yaygın olarak kullanılmaktadır [23]. Bu tür bilgi erişim sistemin geliştirilmesinde yaygın olarak benzeri araçlardan faydalanmak mümkündür. Şimdiye kadar sadece owl:objectproperty özellikler için RAA aksiyomlarını düşündük ve tartıştık. Ayrıca aranılıp bulunan materyalin kalitesi hakkında konuşurken, o materyallerin owl:dataproperty özelliklerini inceleyip, materyaller hakkında içerdikleri soru sayısı, çözümlü örnek sayısı, materyali hazırlayan kişi hakkında bilgi, konu anlatım kalitesi, resim, video, text veya ses içerikleri hakkında çeşitli bilgiler üzerinden materyal hakkında bir rank değeri hesaplanıp çalışma planında sıralamada üst tarafa taşınması öğrenci memnuniyeti ve başarısını arttıracaktır. Böylece derslere ait ünite bazlı materyaller arasındaki bağlılıkları anlamsal betimlemeler yolu ile ontoloji dosyalarına tanımlayıp, bu tanımlar üzerinden çıkarsama yoluyla ihtiyaca yönelik kaliteli bir çalışma planı oluşturmak için gerekli sıralama ve filtreleme yapılarak, kullanıcının ihtiyacı olan ders çalışma planını sunmak mümkün olabilmektedir.. Sonuçlar Bu makalede bir LMS sistemindeki ders materyallerinin sözdizimsel yerine anlamsal tabanda taranıp öğrencinin ihtiyacı olan ders çalışma planını üreten, Anlamsal Kaynak Tarama Ajanı (AKTA) diye isimlendirdiğimiz bir sistem önerdik. Bu sistemi yapılandırırken İstanbul Aydın Üniversitesinin, Uzaktan Eğitim Yönetim Sistemini model olarak ele aldık. Önerilen AKTA sisteminin parçaları: Kullanıcı, Uzaktan Eğitim (UE) VT ve Yönetim Modülü, Ontoloji Veri tabanı, Çıkarsama Modülü ve merkezinde bulunan Anlamsal Kaynak Tarama Ajanı dır. AKTA, kendi çıkarsama kurallarını, yani revize edilmiş Armstrong un Çıkarsama Kuralları (RAA), planlama ve çıkarsama işlevlerinde kulanır. AKTA nın çıkarsama modülünde, tanımlanan owl:objectproperty özelliklere yönelik RAA çıkarsama kuralları düşünülmüş ve konu sıralamasının bu sayede bir ajan tarafından yapılabileceği planlanmıştır. Bunun yanısıra, materyaller arası kalite seçimi yapabilmek için de owl:dataproperty özellikleri anlamsal olarak tanımlanmıştır. Bu sistemin ve yaratılan ontoloji veritabanlarının en büyük avantajı geliştirilmeye/eklentiye açık olmasıdır. Kısacası, kompleks bir çalışma planı meydana getirebilmek ve bunun için doğru materyalleri yakalamak ontolojiler ile mümkün olmaktadır.. Teşekkür Bu çalışmaya yaptığı katkılardan dolayı Prof. Dr. Ali Güneş ve Yük. Lis. Öğr. Ergin Karakoç a teşekkür ederiz. 6. Kaynakça [] Lockee B, Moore M, Burton J, Measuring Success: Evaluation Strategies for Distance Education, Educause Quarterly,, pp , [2] The Institute for Higher Education Policy, Quality On The Line: Benchmarks for Success in Internet- Based Distance Education, supported by the National Education Association (NEA) and Blackboard, Inc., April [3] Wagner, Ellen D., Distance Education Success Factors, Adult Learning, V. 7,, 99, pp. 8-9, 99. [] Stella, A., Gnanam A., Quality assurance in distance education: The challenges to be addressed. Higher Education, 7, N 2, 200, pp. 3-60, 7(2), 3-60, 200. [] Isman, A., Barkan, M., Demiray, U., Distance Education: The Winds of Change. Ankara: Pegem Akademi Publication, 200. [6] Hatanaka A, Okada A, Yuriyama M, Tarumi H, Kambayashi Y, Functions of Distance Learning System: View Classroom, Accessed June [7] Protégé, OWL-S Ontology Editor CS/AI Department, University of Malta (200), Last accessed November [8] JBuilder software package, Borland JBuilder 2006, [9] T. Berners-Lee, J. Hendler, O. Lassila, The Semantic Web, Scientific American, 28(), 3-3, 200. [0] Kaya, G., E-Öğrenme Ortamları için Özlü Sözler Ontolojisinin Tasarımı ve Uygulaması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, 2008.
11 [] Ullrich, C., Description of an Instructional Ontology and its Application in Web Services for Education. Proceedings of Workshop on Applications of Semantic Web Technologies for E-learning SW-EL'0, 7-23,200. [2] Gruber, T. (n.d.). What is an ontology?. Retrieved June, 2007, from, [3] Türksoy, H., Ontoloji Tabanlı Etkinlik ve Öğrenme Nesnesi Paylaşımı Sistemi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, [] OWL Web Ontology Language Overview, W3C Recommendation, Online: accessed November [] Armstrong, W. W., "Dependency Structures of Data Base Relationships", Information Processing, 7, North Holland, 97. [6] Çelik, D., Elçi, A., Towards a semantic-based workflow model to composition of OWL-S based atomic processes through process similarity matching and inferencing techniques, J. of Internet Technology, ISSN: , Published by: Taiwan Academic Network Executive Committee, 200. [7] Çelik, D., Elçi, A., Akıllı Anlamsal Ağ Servisi Arayıcısı, Türkiye Bilişim Vakfı Bilgisayar bilimleri ve mühendisliği Dergisi (TBV BBMD),Vol 2,3-2, [8] Çelik, D., Elçi, A., A Semantic Search Agent Discovers Suitable Web Services According to an E- Learning Client Demand, 6th International educational Technology Conference, IETC 2006, Gazimagusa, TRNC, pp. 6-2, [9] Çelik, D., Elçi, A., "Provision of Semantic Web Services through an Intelligent Semantic Web Service Finder", Multiagent and Grid Systems - An International Journal, IOS Press, ISSN 7-702, (3), 3-33, [20] Çelik, D. & Elçi, A., "Ontology-based QoS Model for Appropriate Selection and Composition of Web Services", IRECOS-Journal of International Review on Computers and Software, ISSN , 76-8, 2008, [2] Kang, D., Lee, S., Kim, K., & Lee, J.Y., An OWL-based semantic business process monitoring framework, Journal of Expert Systems with Applications, 097-7, Vol. 36, Issue, , [22] Jena RDF API, Hewlett-Packard Development Company (200), accessed November [23] E. Sirin, B. Parsia, PELLET, An OWL DL Reasoner, In International Workshop on description Logics (DL200), Whistler, Canada (200). [2] Elçi, A., A Metadata Model For E-Learning Coordination Through Semantic Web Languages, The Turkish Online Journal of Educational Technology TOJET, ISSN: volume Issue 3 Article 3, pp: 2-7, July 200.
Semantik Bilgi Yönetimi
Semantik Bilgi Yönetimi Yaşar ar Tonta Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü tonta@hacettepe.edu.tr yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/ 1 Plan Memex ten Semantik Web e... Semantik Bilgi Yönetimi
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : Grafik ve Animasyon-II Ders No : 0690130057 Teorik : 2 Pratik : 1 Kredi : 2.5 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : Grafik ve Animasyon-I Ders No : 0690130054 Teorik : 2 Pratik : 1 Kredi : 2.5 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili
DetaylıMobil Cihazlardan Web Servis Sunumu
Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Özlem Özgöbek Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2010 İnternet erişiminin yaygınlaşması ve artık mobil cihazlar üzerinden bile yüksek hızlı veri iletişimine
DetaylıSemantik Web Programlama (COMPE 567) Ders Detayları
Semantik Web Programlama (COMPE 567) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Semantik Web Programlama COMPE 567 Güz 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıAkdeniz Üniversitesi
F. Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Bilgisayar II Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (x) Dersin Türü Zorunlu (x) Seçmeli
DetaylıUzaktan Eğitim ve E-Öğrenme
Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme Gökhan Eryol III. ULAKNET Çalıştayı ve Eğitimi Adnan Menderes Üniversitesi Didim MYO/Aydın 31 Mayıs - 3 Haziran 2009 Gündem Tanımlar Uzaktan Eğitim E-Öğrenme kavramları Ürünler
DetaylıDers Adı : Nesne Tabanlı Programlama-I Ders No : Teorik : 3 Pratik : 1 Kredi : 3.5 ECTS : 4. Ders Bilgileri.
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : Nesne Tabanlı Programlama-I Ders No : 0690130114 Teorik : 3 Pratik : 1 Kredi : 3.5 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Birim BALCI 2. Doğum Tarihi : 28.07.1975 3. Unvanı : Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Birim BALCI 2. Doğum Tarihi : 28.07.1975 3. Unvanı : Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Teknik Eğitim, Elektronik- Bilgisayar Eğitimi Marmara Üniversitesi.
DetaylıAvailable online at
Available online at www.sciencedirect.com Procedia - Social and Behavioral Sciences 55 ( 2012 ) 1079 1088 *English Instructor, Abant Izzet Baysal University, Golkoy Campus, 14100, Bolu, Turkey (karakis_o@ibu.edu.tr)
DetaylıDERS BİLGİLERİ Haftalık Dersin Adı Kodu Yıl Yarıyıl TUL Saati Kredi AKTS
DERS BİLGİLERİ Haftalık Dersin Adı Kodu Yıl Yarıyıl TUL Saati Kredi AKTS Temel Bilgisayar Bilimleri 0009 0509 1.Yıl Yaz +0+ x 4 Bölümü Dersin Seviyesi Ders Dili Ders Türü Öğretim Sistemi Dersin Ön Koşulu
DetaylıBilgi Servisleri (IS)
Bilgi Servisleri (IS) GRID Kullanıcı Eğitimi Boğaziçi Üniversitesi 2007, İstanbul Emrah AKKOYUN Konu Başlığı Neden ihtiyaç duyulur? Kullanıcılar kimlerdir? Bilgi Servisi türleri MDS ve BDII LDAP Bilgi
DetaylıYazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım
Yazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım Doç.Dr. Murat Paşa UYSAL Prof.Dr. A. Erhan MERGEN Yazılım Yeniden Yapılama Genel olarak Yazılım Yeniden
DetaylıÖğretim planındaki AKTS Ulusal Kredi
Ders Kodu Teorik Uygulama Lab. Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği Ulusal Kredi Öğretim planındaki AKTS 481052000001303 3 0 0 3 5 Dersin Yürütülmesi Hakkında Bu ders gerçek dünya problemlerinin analiz
DetaylıBilgisayara ve Bilişim Sistemlerine Giriş (COMPE 105) Ders Detayları
Bilgisayara ve Bilişim Sistemlerine Giriş (COMPE 105) Ders Detayları Ders Adı Bilgisayara ve Bilişim Sistemlerine Giriş Ders Kodu COMPE 105 Dönemi Ders Uygulama Saati Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati
DetaylıOWL-S Tabanlı Atomik Süreçlerin Birleşimi
Çankaya University Journal of Science and Engineering Volume 8 (2011), No. 1, 75 98 OWL-S Tabanlı Atomik Süreçlerin Birleşimi Üzerine Semantik Tabanlı İş Akışı Modeli Duygu Çelik 1 ve Atilla Elçi 2 1 İstanbul
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ - EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU Ders Kodu Bim Kodu Ders Adı Türkçe Ders Adı İngilizce Dersin Dönemi T Snf Açıl.Dönem P
DetaylıGİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ AKTS
GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ AKTS Dersin Adı Bilgisayara Giriş Dersin Kodu BİL104 Dersin Türü Zorunlu Dersin Seviyesi Lisans Dersin AKTS kredisi 6 Haftalık Ders
DetaylıT.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü HİZMETİÇİ EĞİTİM ETKİNLİK PROGRAMI
-ETKİNLİĞİN ADI T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü HİZMETİÇİ EĞİTİM ETKİNLİK PROGRAMI Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenliği Kursu -ETKİNLİĞİN AMAÇLARI. Görevlendirme
DetaylıBilgisayara ve Bilgi Sistemlerine Giriş (CMPE105) Ders Detayları
Bilgisayara ve Bilgi Sistemlerine Giriş (CMPE105) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Bilgisayara ve Bilgi Sistemlerine Giriş CMPE105 Güz 1 2
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Veri Organizasyonu ve Yönetimi BIL303 5 3+0 3 5
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Veri Organizasyonu ve Yönetimi BIL303 5 3+0 3 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz
Detaylıe-öğrenme Çözümleri Geliştirmek
e-öğrenme Çözümleri Geliştirmek Benzersiz eğitim ihtiyaçlarınızı karşılamak için elektronik ortamda çeşitli geniş kapsamlı çözüm yollarımızı sunmaktayız Hakkında Her müşterimiz için, her türlü e-öğrenim
DetaylıAkdeniz Üniversitesi
F. Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Akdeniz Üniversitesi Bilgi Teknolojileri Kullanımı Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi
DetaylıBBY 163: Bilgi Yönetimi Kavramları
BBY 163: Bilgi Yönetimi Kavramları Yaşar Tonta İpek Şencan Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü E-posta: {yasartonta, ipekscn}@gmail.com SLAYT 1 Bibliyografik tanımlama Üst veri / Metadata
DetaylıAkdeniz Üniversitesi
F. Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar II Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (x) Dersin
DetaylıVeritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri
Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri Konular Veritabanı Tasarım Aşamaları Veri Modeli Nedir? Veri Modeli Temel Bileşenleri İş Kuralları (Business Rules) İş Kurallarını Veri
DetaylıDERS TANITIM BİLGİLERİ. Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) Uygulama (saat/hafta) AKTS. Yerel Kredi
DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori (saat/hafta) Uygulama (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) Yerel Kredi AKTS Temel Bilgi ve İletişim BEB650 Güz / 0 2 0 1 2 Teknolojileri Kullanımı Bahar
DetaylıSOFTWARE ENGINEERS EDUCATION SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS
SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION SOFTWARE ENGINEERS EDUCATION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION Ö. Albayrak, J. C. Carver,
DetaylıT.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ BÖLÜMÜ SEMANTİK WEB HAZIRLAYAN: LEYLA BOLAT 100217026 SEMİNER
T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ BÖLÜMÜ SEMANTİK WEB HAZIRLAYAN: LEYLA BOLAT 100217026 SEMİNER DERS SORUMLUSU: KASIM BİNİCİ ERZURUM 2013 1 GİRİŞ İnsanlığın var olduğu
DetaylıBilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU
Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 5. İhtiyaç Analizi ve Modelleme II Haftanın Amacı Bilişim sistemleri ihtiyaç analizinin modeli oluşturulmasında,
DetaylıBİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf / Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS VERİ TABANI BG-313 3/1 3+1+0 3+0,5 5 Dersin Dili : TÜRKÇE Dersin Seviyesi : LİSANS
DetaylıYazılım Mühendisliği 1
Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar
DetaylıR. Orçun Madran & Yasemin Gülbahar BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
Web Temelli Öğretim Yönetim Sistemleri ve İçerik Yönetim Sistemlerinin Bilginin Yönetilmesi ve Sunumu Açısından Değerlendirilmesi R. Orçun Madran & Yasemin Gülbahar BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ 28.12.2007 Madran
DetaylıBağlı Açık Üniversite Verisi. Prof. Dr. Oğuz Dikenelli
Bağlı Açık Üniversite Verisi Prof. Dr. Oğuz Dikenelli İçerik Gereksinim Bağlı Veri Bağlı Açık Veri Uygulamaları Ege Üniversitesi Açık Veri Prototipi Tartışma Üniversite Bilgi Ağı Kütüphane Basılı/Elektronik
DetaylıVeritabanı Uygulamaları Tasarımı
Veritabanı Uygulamaları Tasarımı Veri Tabanı Veritabanı yada ingilizce database kavramı, verilerin belirli bir düzene göre depolandığı sistemlere verilen genel bir isimdir. Günümüzde özel veya kamu kuruluşların
DetaylıWEB ARAÇLARI VE UZAKTAN EĞİTİM CEIT357-4.HAFTA
WEB ARAÇLARI VE UZAKTAN EĞİTİM CEIT357-4.HAFTA 1 Giriş Bu bölümümde günümüzde en çok kullanılan Web araçları tanıtılacak ve anlatılacaktır.bunların eğitimde, özellikle uzaktan eğitimde nasıl kullanıldığından
DetaylıCENG 302 Yazılım Mühendisliği Yazılım Mimarisi - Devam. Alper UĞUR
CENG 302 Yazılım Mühendisliği Yazılım Mimarisi - Devam Alper UĞUR Yazılım Mimarisi Gereksinim: NE? Mimari : NE+NASIL GEREKSİNİMLER (software architecture) Requirements : WHAT? Architecture : WHAT + HOW?
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Veritabanı ve Veritabanı Programlama BIL362 6 3+0 3 4 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu
Detaylımmcube Çokluortam Bilgi Sistemi
mmcube Çokluortam Bilgi Sistemi SeCUBE ARGE Bilişim Mühendislik Ltd.Şti. Çokluortam Bilgi Sistemi görsel, işitsel ve metinsel tarama yöntemiyle videoların taranmasına olanak sağlayan yüksek teknoloji bir
DetaylıEğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Kasım 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 ISSN:
UZAKTAN EĞİTİM DERSLERİNDE YILİÇİ ETKİNLİKLERİNİN ARTTIRILMASININ AKADEMİK BAŞARIYA ETKİLERİ Öğr. Gör. Dr. Serdar Solak Kocaeli Üniversitesi serdars@kocaeli.edu.tr Yrd. Doç. Dr. Umut Altınışık Kocaeli
DetaylıBÝLDÝRÝ KÝTABI EJER CONGRESS 2014 EJER CONGRESS 2014 CONFERENCE PROCEEDINGS NISAN 2014 Istanbul Üniversitesi Kongre Merkezi
EJER CONGRESS 2014 BÝLDÝRÝ KÝTABI EJER CONGRESS 2014 CONFERENCE PROCEEDINGS 24-26 NISAN 2014 Istanbul Üniversitesi Kongre Merkezi 24-26 APRIL 2014 Istanbul University Congress Center EJER COGRESS 2014
DetaylıICATT ÇEVİRİ UYGULAMASI SİSTEM MİMARİSİ VE VERİTABANI TASARIMI
ICATT ÇEVİRİ UYGULAMASI SİSTEM MİMARİSİ VE VERİTABANI TASARIMI İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 1.1. KAPSAM 1.2. SİSTEM ÖZETİ 1.3. DOKÜMAN ÖZETİ 2. ÇALIŞMA KONSEPTİ 2.1. Yeni Kullanıcı Oluşturmak 2.2. Şirket Bilgilerini
Detaylı4.4. Hazır bir veritabanı kullanılarak amacına yönelik sorgulama yapar ve yorumlar.
5. SINIF BİLGİSAYAR DERS PLÂNI Genel Bilgi Ders Adı: İlköğretim Seçmeli Bilgisayar Dersi Ünite: Verilerimi Düzenliyorum Seviye: 5. Sınıf Kazanım: 4.4. Hazır bir veritabanı kullanılarak amacına yönelik
DetaylıMÜFREDAT DERS LİSTESİ
MÜFREDAT DERS LİSTESİ MÜHENDİSLİK FAK. / BİLGİSAYAR MÜHENDİSL / 2010 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ Müfredatı 0504101 Matematik I Calculus I 1 GÜZ 4 5 Z 0504102 Genel Fizik I General Physics I 1 GÜZ 4 4 Z 0504103
DetaylıDENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
DENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS Nesne Yönelimli Programlama BİM-222 2/II 1+0+2 2 3 Dersin Dili
DetaylıPowered by www.etgigrup.com. www.vedubox.com
Powered by www.etgigrup.com www.vedubox.com Entegre E-Eğitim Sistemi Uzaktan Eğitim Sisteminiz 1DK da Hazır! Kolay Basit İnovatif Esnek Entegre Entegre Eğitim Platformu Uzaktan Eğitim, e-eğitim, Online
Detaylıw w w. a n k a r a b t. c o m
Şirket Profili w w w. a n k a r a b t. c o m AnkaraBT, yazılım geliştirme alanında faaliyet gösteren ve uzman kadrosuyla Türkiye'nin önde gelen kurumsal çözümlerini üreten %100 Türk sermayeli bilgi teknolojisi
DetaylıBENİM DÜNYAM ÇOCUK OYUNU: BİR MOBİL UYGULAMA
XVI. Akademik Bilişim Konferansı 5-7 Şubat 2014 Mersin Akademik Bilişim Mersin Üniversitesi BENİM DÜNYAM ÇOCUK OYUNU: BİR MOBİL UYGULAMA Meliha ACAR N. Tuğbagül ALTAN AKIN Sümeyye Elif GÖKDAĞ Zeynep Gazal
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Teknik İngilizce I BIL121 1 3+0 3 3
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Teknik İngilizce I BIL121 1 3+0 3 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin
DetaylıKarar Destek Sistemleri
Karar Destek Sistemleri Şirketler gün geçtikçe daha fazla veri toplamaktadırlar. Ve bu veri dağları içerisinde veri avına çıkmaktaırlar. Bu işlemleri kolaylaştırmak amacıyla bazı bilgisayar tabanlı sistemler
DetaylıDENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
DENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS Veri Tabanı Yönetimi BİM-324 3/II 3+0+0 3 4,5 Dersin Dili Dersin
Detaylı3. sınıf. Bilgisayarla kataloglamanın doğuşu gelişimi ve bugünkü durum ele alınmaktadır. Bu derste
3. sınıf 5. Yarıyıl (Güz Dönemi) Bilgi Kaynaklarının Tanımlanması ve Erişimi I (AKTS 5) 3 saat Bilgisayarla kataloglamanın doğuşu gelişimi ve bugünkü durum ele alınmaktadır. Bu derste Kütüphane Otomasyon
DetaylıAkdeniz Üniversitesi
F. Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Akdeniz Üniversitesi Bilgi ve İletişim Teknolojisi Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans (x) Lisans ( ) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi
DetaylıVeritabanı Tasarım ve Yönetimi (COMPE 341) Ders Detayları
Veritabanı Tasarım ve Yönetimi (COMPE 341) Ders Detayları Ders Adı Veritabanı Tasarım ve Yönetimi Ders Kodu COMPE 341 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Güz 3 2 0 4 5 Ön Koşul
Detaylıe-öğrenme, Uzaktan Eğitim Çözümleri, Ürünleri ve Hizmetleri
Dünyayı Değiştiren Yenilikçi Teknolojiler ve Çözümler e-öğrenme, Uzaktan Eğitim Çözümleri, Ürünleri ve Hizmetleri Ürünler Çözümler Hizmetler e-öğrenme Uzaktan Eğitim Çözümleri Temel e-öğrenme, Ders Yönetim,
DetaylıUZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ. Uzaktan Eğitim ve Oryantasyon. Sayı 1 / Eylül 2017 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ
Uzaktan Eğitim ve Oryantasyon İstanbul Aydın Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, uzaktan eğitimle ilgili gelişen teknolojiyi takip ederek, öğrencilerimize yeni eğitim öğretim yılında,
DetaylıVeritabanı. Ders 2 VERİTABANI
Veritabanı Veritabanı Nedir? Birbiri ile ilişkili verilerin bir arada uzun süreli bulundurulmasıdır. Veritabanı bazen Veritabanı Yönetim sistemi veya Veritabanı Sistemi yerine de kullanılır. Gerçek dünyanın
DetaylıSUNU İÇERİĞİ.
SUNU İÇERİĞİ EBA (Eğitim Bilişim Ağı)nedir? Neden EBA? EBA da neler var? EBA yı kimler kullanabilir? EBA ya nasıl giriş yapılır? EBA da çevrimiçi neler yapılabilir? EBA(Eğitim Bilişim Ağı) Eğitimin geleceğe
DetaylıHazırlayan Uğur Akkaş BT Rehber Öğretmeni. www.eba.gov.tr
Hazırlayan Uğur Akkaş BT Rehber Öğretmeni SUNU İÇERİĞİ EBA (Eğitim Bilişim Ağı)nedir? Neden EBA? EBA da neler var? EBA yı kimler kullanabilir? EBA ya nasıl giriş yapılır? EBA da çevrimiçi neler yapılabilir?
DetaylıAkdeniz Üniversitesi
F. Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Bilişim Teknolojileri Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (x) İkinci Örgün
DetaylıUzaktan Eğitim ve E-Öğrenme (ISE 424) Ders Detayları
Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme (ISE 424) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme ISE 424 Bahar 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıMaltepe Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Veri Tabanı Yönetimi (END 210)
Maltepe Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Veri Tabanı Yönetimi (END 210) GENEL DERS BİLGİLERİ Öğretim Elemanı : Öğr.Gör. Erdal GÜVENOĞLU Ofis : MUH 312 Ofis Saatleri : Pazartesi: 14:00 14:50, Salı:
DetaylıWEB 3.0 TEKNOLOJİSİNİN AÇIK KAYNAK YAZILIMLARLA UYGULANMASI
XVIII. AKADEMİK BİLİŞİM KONFERANSI AB 2016 30 Ocak - 5 Şubat 2016 Adnan Menderes Üniversitesi - AYDIN WEB 3.0 TEKNOLOJİSİNİN AÇIK KAYNAK YAZILIMLARLA UYGULANMASI Yrd.Doç.Dr. Mustafa YENİAD 1 myeniad@ybu.edu.tr
DetaylıYrd. Doç. Dr. Tuğba ÖZACAR ÖZTÜRK
Yrd. Doç. Dr. Tuğba ÖZACAR ÖZTÜRK ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Yıllar Lisans Dokuz Eylül Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği 99-00 Y. Lisans Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği
DetaylıJava Programlama (COMPE 438) Ders Detayları
Java Programlama (COMPE 438) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Java Programlama COMPE 438 Her İkisi 2 2 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i COMPE 225
DetaylıYazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım
Yazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım İbrahim Onuralp Yiğit 1, Nafiye Kübra Turhan 2, Ahmet Erdinç Yılmaz 3, Bülent Durak 4 1,2,3,4 ASELSAN A.Ş.
DetaylıBaşlıca Ürün-Bilgi Sistemleri
BİLGİ SİSTEMLERİ Başlıca Ürün-Bilgi Sistemleri Süreç İşleme Sistemleri, Ofis Otomasyon Sistemleri ve Bilgi İşleme Sistemleri, Yönetim Bilişim Sistemleri, Karar Destek Sistemleri, Uzman Sistemler ve Yapay
DetaylıProgram Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri:
Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ Kamu Yönetimi Bölümü DERS TANIM VE ÖĞRENİM YETERLİLİKLERİ 1 2 3 4 5 6 7 Yönetim bilimi, Türk kamu yönetimi
DetaylıYüksek Öğretimde Mobil Eğitime Geçiş İçin Yol Haritası: Atılım Üniversitesi Örneği
Yüksek Öğretimde Mobil Eğitime Geçiş İçin Yol Haritası: Atılım Üniversitesi Örneği Orçun Madran & Özalp Tozan & Hasan Akay omadran@atilim.edu.tr - otozan@atilim.edu.tr - hakay@atilim.edu.tr İçerik Neden
DetaylıÖğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersin Adı Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersin Kodu 1200.9312 Dersin Türü Zorunlu Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi 5,00 Haftalık Ders Saati (Kuramsal)
DetaylıVERİ KAYNAKLARI. Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri
VERİ KAYNAKLARI YÖNETİMİ İ İ 5. ÜNİTE GİRİŞ Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri yönetimidir. Geleneksel yada çağdaş, birinci yada ikinci elden derlenen veriler amaca uygun veri formlarında tutulur.
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Matlab Programlama BIL449 7 3+0 3 5 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Seçmeli / Yüz Yüze Dersin
DetaylıMAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ. Bilgisayar Destekli Tasarım MK-324 3/Bahar (1+2+0) 2 4
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf / Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS Bilgisayar Destekli Tasarım MK-324 3/Bahar (1+2+0) 2 4 Dersin Dili : Türkçe Dersin
DetaylıUzaktan Eğitim ve E-Öğrenme (ISE 424) Ders Detayları
Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme (ISE 424) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme ISE 424 Bahar 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıAkdeniz Üniversitesi
F. Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar I Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (x)
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Türk Dili II TD 102 2. 2+0 2 2 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin Koordinatörü
DetaylıAsp.Net Veritabanı İşlemleri
Asp.Net Veritabanı İşlemleri Asp.Net Veritabanı İşlemleri Birçok uygulamada bilgiler geçici olarak tutulur ve oturum sonlandırıldığında bu bilgiler bellekten silinir. Ancak etkileşimli web sitelerinde
Detaylıe-ticaret - Bir Yönetimsel Perspektif (ISE 552) Ders Detayları
e-ticaret - Bir Yönetimsel Perspektif (ISE 552) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS e-ticaret - Bir Yönetimsel Perspektif ISE 552 Seçmeli 3 0
DetaylıBİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf / Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS PROGRAMLAMA DİLLERİ BG-324 3/2 3+0+0 3+0 4 Dersin Dili : TÜRKÇE Dersin Seviyesi
DetaylıBilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi
Bilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi Özet Dr. Sevgi Özkan ve Prof. Dr Semih Bilgen Enformatik Enstitüsü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Tel: (312) 210 3796 e-posta:
DetaylıYüksek Lisans Semineri (ISE 589) Ders Detayları
Yüksek Lisans Semineri (ISE 589) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yüksek Lisans Semineri ISE 589 Güz 3 0 0 0 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin
DetaylıYrd. Doç. Dr. Övünç ÖZTÜRK
Yrd. Doç. Dr. Övünç ÖZTÜRK ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Yıllar Lisans Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği 99-00 Y. Lisans Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği
DetaylıAkıllı telefonlar, avuçiçi bilgisayarlar ile taşınabilir (cep) telefonların özelliklerini birleştiren cihazlardır. Akıllı telefonlar kullanıcıların
Akıllı telefonlar, avuçiçi bilgisayarlar ile taşınabilir (cep) telefonların özelliklerini birleştiren cihazlardır. Akıllı telefonlar kullanıcıların bilgilerini saklamalarına, program yüklemelerine izin
DetaylıDERS BİLGİLERİ DEPREM MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ CE CE 381 Yapısal Analiz. Yrd. Doç. Dr. Özden Saygılı
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyıl D+U+L Saat Kredi AKTS DEPREM MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ CE 488 8 3+0+0 3 5 Ön Koşul Dersleri CE 381 Yapısal Analiz Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü
DetaylıBilgisayar Mühendisliği. Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1
Bilgisayar Mühendisliği Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1 Mühendislik Nedir? Mühendislik, bilim ve matematiğin yararlı cihaz ve sistemlerin üretimine uygulanmasıdır. Örn: Elektrik mühendisleri, elektronik
DetaylıMÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENSTİTÜSÜ / YÜKSEKOKULU BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ /ABD LİSANS PROGRAMI - 2 ( yılı öncesinde birinci
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENSTİTÜSÜ / YÜKSEKOKULU BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ /ABD LİSANS PROGRAMI - 2 (2016-17 yılı öncesinde birinci sınıfa başlayan öğrenciler için) BİRİNCİ YIL 1. Dönem CMPE113
DetaylıİÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL SÜREÇ. Eğitim ve Öğretim Teknolojisi Arasındaki Fark... 5
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL SÜREÇ Giriş... 3 Teknoloji Eğitim Teknolojisi, Öğretim Teknolojisi ve Öğretim Tasarım Kavramları... 3 Eğitim ve Öğretim Teknolojisi Arasındaki Fark... 5
DetaylıWeb Tabanlı Ödev-Proje Takip Sistemi İçin Veri Tabanı ve Site Tasarımı. Database and Site Design for Web Based Homework-Project Follow System
Web Tabanlı Ödev-Proje Takip Sistemi İçin Veri Tabanı ve Site Tasarımı Hakan KÖR Hitit Üniversitesi, Çorum hakankor@hitit.edu.tr Özet: Bu çalışma, öğretim elemanlarının ödev ve proje ağırlık derslerde
DetaylıMathSciNet GAZİ ÜNİVERSİTESİ MERKEZ KÜTÜPHANESİ
MathSciNet 1 KAPSAM MathSciNet, American Mathematical Society tarafından üretilen ve içerisinde 1.400.000 makalenin özeti ve değerlendirmesi bulunan matematik konusundaki en önemli veri tabanıdır. 1940
DetaylıIEEE Online Mühendislikte Günümüz Araştırmacılarının Temel Bilgi Kaynağı. UASL Eğitim Programı. 10 Mayıs, 2006
IEEE Online Mühendislikte Günümüz Araştırmacılarının Temel Bilgi Kaynağı UASL Eğitim Programı TÜBİTAK-ULAKBİM 10 Mayıs, 2006 2004 MIKRO 1 Institute of Electrical and Electronics Enineers (IEEE) Hakkında
Detaylıİnternet Destekli Temel Bilgisayar Bilimleri Dersinde Anket Uygulaması
İnternet Destekli Temel Bilgisayar Bilimleri Dersinde Anket Uygulaması Yalçın Ezginci Selçuk Üniversitesi Elk.-Elt.Mühendisliği Konya ANKET Anket, insanlardan fikirleri, duyguları, sağlıkları, planları,
DetaylıDers Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Programlama Dilleri
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Programlama Dilleri 356 6 2+2 4 5 Ön Koşul Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersi Veren Öğretim Elemanı Türkçe Lisans Zorunlu Arş. Grv. İlyas
DetaylıKULLANIM KILAVUZU NFH-0115 VIP KONTROL SİSTEMLERİ HABERLEŞME ÜNİTESİ
KULLANIM KILAVUZU NFH-0115 VIP KONTROL SİSTEMLERİ HABERLEŞME ÜNİTESİ DOKÜMAN VERSİON: 1.0 SON GÜNCELLEME: 29.04.2013 ÜRÜN GRUBU: VIP KONTROL SİSTEMLERİ ÜRÜN KODU: NFH-0115 ÜRÜN: VIP KONTROL SİSTEMİ HABERLEŞME
DetaylıBİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf / Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS PROGRAMLAMA BG-213 2/1 2+0+2 2+1 5 Dersin Dili : TÜRKÇE Dersin Seviyesi : LİSANS
DetaylıVeritabanı Tasarım ve Yönetimi (COMPE 341) Ders Detayları
Veritabanı Tasarım ve Yönetimi (COMPE 341) Ders Detayları Ders Adı Veritabanı Tasarım ve Yönetimi Ders Kodu COMPE 341 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Güz 3 2 0 4 5 Ön Koşul
DetaylıDENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
DENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS Programlama Dillerinin Prensipleri BİM-323 3/II 3+0+0 3 4 Dersin
DetaylıAOSB EĞİTİM VE KALİTE MÜDÜRLÜĞÜ
EĞİTMEN Prof. Dr. ERHAN EROĞLU NUN ÖZGEÇMİŞİ 1. Doğum tarihi: 2 NBisan 1972 2.Öğrenim durumu: Okul Bölüm İletişim Bilimleri Fakültesi Eğitim İleitşimi ve Planlaması Bölümü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı(Yüksek
DetaylıDERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl D+U+L Saat Kredi AKTS FİBER OPTİK EE 426 7/
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl D+U+L Saat Kredi AKTS FİBER OPTİK EE 426 7/8 3 + 0 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri EE426 Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü Dersi Verenler İngilizce
DetaylıBİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ
BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ Derleyen: Prof. Dr. Güngör BAL Bölüm 09 Bilişim ve Karar Destek Sistemleri Prensipler ve Öğrenme Hedefleri İyi karar-verme ve problem çözme yetenekleri etkin bilişim ve
DetaylıVERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Veri Tabanı Nedir? Sistematik erişim imkânı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir. Bir kuruluşa
Detaylı