6. Hafta: Öndeğerlendirme Hafta:BEP uygulama 13. Hafta: Son değerlendirme 14. Hafta: Veda partisi

Transkript

1 ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ENGELLİLER İÇİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR PROGRAMI 2011 GÜZ DÖNEMİ AMAÇ Engelli bireylerin motor becerileri ve fiziksel uygunluklarını geliştirecek programlar hazırlamak ve uygulamak. Yüksek okul öğrencilerine engelli bireylerle çalışma deneyimi kazandırmak. Doç.Dr. Dilara Özer ÖZEL EĞİTİM OKULLARI ÇALIŞMA PLANI 5. HAFTA- Tanışma ve Genel Bilgiler Çocukların tıbbi ve eğitsel tanıları, gelişimsel özellikleri, yaş, cinsiyet, ana baba eğitim durumu, meslekleri gibi özellikleri) Fiziksel aktivite alanı ve materyalleri tanıma ÖZEL EĞİTİM OKULLARI ÇALIŞMA PLANI 6. Hafta: Öndeğerlendirme Hafta:BEP uygulama 13. Hafta: Son değerlendirme 14. Hafta: Veda partisi DERS GEÇME SİSTEMİ Vize: % 100 teori Final: %50 teori - % 50 uygulama (Raporlandırma- uygulama performansımateryal geliştirme - sunum) ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Down Sendromu Otizm Serebral Palsi Mental Retardasyon 1

2 ÖNEMLİ NOKTALAR Her şeyden önce onların da çocuk olduklarını unutmayın. Zihinsel yetersizliklerinin olması onların öğrenemeyeceği anlamına gelmez. Engelli bireylerle çalışmak için şaşırtıcı derecede sabırlı olmaya gerek yoktur. ÖNEMLİ NOKTALAR Engelli bireylere acımayınız. Üzülmek yerine onları anlamaya çalışınız. ÖNEMLİ NOKTALAR Bu programın sloganı Herkes için hareket tir. Genel kurallar Uygulama 2 ders saatini kapsar. Çocukları tanımaya çalışın. Sağlık durumları hakkında bilgi alın. Çocukların derse uygun kıyafetle katılmalarını sağlayın. Ders için materyal ve ortam hazırlığını ders saatinden önce yapın. Uygulamalara spor kıyafet ve spor ayakkabı ile katılmanız, herhangi bir aksesuar (kolye, künye gibi) kullanmamanız beklenmektedir. Her zaman bir yetişkin ve bir beden eğitimci gibi davranın. 2

3 GÜVENLİK Çocuklar yalnız başlarına bırakılmamalı, herhangi bir gereksinimleri olduğunda eşlik edilmelidir. Çocuğun yanından ayrılmanız gerekiyorsa mutlaka bir arkadaşınıza emanet ediniz. Programınızda rizikolu hareketlere yer vermeyiniz. Atlanto-aksiyel eklem anomalisi? DİKKAT! DAVRANIŞ YÖNETİMİ Ufak bir kanama dahi olsa kesinlikle lateks eldiven giymeden kana dokunmayınız. Çalışmalardan sonra ellerinizi sıcak su ve sabunla yıkayınız. Olumlu pekiştireç (Ödül) Olumsuz dav: ın tam tersini ödüllendirmek Olumsuz Pekiştireç Ortam değişikliği Premack ilkesi Sönme Ceza DİSİPLİN SORUNLARINI Çocukların isimlerini kısa sürede öğrenin. DİSİPLİN SORUNLARINI Bir aktiviteyi çok fazla uzatmayın. Derse hemen başlayın. 3

4 DİSİPLİN SORUNLARINI Kibar olun. Öğretmek için istekli olun. DİSİPLİN SORUNLARINI Her çocuğa başarılı olma fırsatı verin. DİSİPLİN SORUNLARINI Açık ve anlaşılır ifadeler kullanın. Samimi ilgi gösterin. Tutarlı olun. DİSİPLİN SORUNLARINI İyi yaptıkları davranışları yakalayın ve hemen ödüllendirin. ŞUNLARI YAPMAKTAN KAÇININ Çocuğun kendi kendine yapabileceği işleri siz yapmayın. Derse katılması için zorlamayın. Olumsuz davranmayın. Olumsuz davranışı ödüllendirmeyin Sık sık ve uzun mola vermekten kaçının. Makul olmayan şeylerle tehdit etmeyin. Haksız cezalar vermeyin. Sinirli ve gergin olmayın. GENEL BİLGİLER Deneyim Araç-gereç Yaşa uygunluk Zamanı kullanma 4

5 RUTİN Çocukları karşılama. Yapılacak çalışmayı özetleme Her zaman ısınma ile başlayın. Çalışma ortamınız uygunsa önce bireysel aktivitelere, sonra ikili oyunlara yer verin. Son olarak da grup oyunları ile bitirin. Araç-gereç Çocuk o gün için tüm davranışsal gerekleri yerine getirdiyse istediği materyalle oynaması için izin verin. Uygun olduğu taktirde araç ve gereçleri çocukla beraber kaldırın. Balonlar Deniz topları Sesli toplar Velcrolu toplar ve hedefler Tenis topları Çemberler Tornetler Hedefler Fasulye torbaları İpler Halatlar Denge tahtası Jimnastik kasası ÇEVRESEL DÜZENLEMELER Küçük alanlar kullanın. ÇEVRESEL DÜZENLEMELER Alanı sınırlamak için çember ya da halı parçaları kullanın 5

6 ÇEVRESEL DÜZENLEMELER İşaretler kullanın ÇEVRESEL DÜZENLEMELER Aktivite kartları kullanın. ÇEVRESEL DÜZENLEMELER Çalışma alanından çocuğun ilgisini çekecek malzemeleri kaldırın. İYİ VE ETKİLİ BİR ÖĞRETİM AKTİVİTEYİ BİREYE UYGUN HALE GETİRMEYİ GEREKTİRİR. Aktivitenin hızını çocuğa göre ayarlayın Kuralları azaltın, değiştirin Çocuğu oyundan çıkaracak aktivitelere yer vermeyin. Zaman zaman dinlenmeler verin ANAHTAR NOKTALAR Oyundan çıkmayı gerektiren aktiviteler Aktivitelerde değişiklik Yaşa uygunluk Görsel ipuçları Sorumluluk Aktivitenin kısa tutulması ANAHTAR NOKTALAR Program Materyal ve ortam hazırlığı Başarılı yaşantılar Ödüllendirme 6

7 ÖN DEĞERLENDİRME ORTA İLERİ ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEK OKULU Engellilerde Beden Eğitimi Değerlendirme Kontrol Listesi ( Orta düzey) Öğrencinin Adı-Soyadı : Öğretmenin Adı- Soyadı: Ön Değerlendirme Tarihi: Dominant el? Dominant ayak? Son Değerlendirme Tarihi: 1= Görevini bağımsız olarak tamamlar (yalnızca sözlü hatırlatma) 2= Beceriyi tamamlamak için model gereklidir. 3= Beceriyi tamamlamak için kısmi fiziksel yardım gereklidir. 4= Beceriyi tamamlamak için tam fiziksel yardım gereklidir. 5= Reddeder. Her bir beceri için 3 deneme yapılır. Eğer öğrenci becerinin 2/3'ünü yapabilirse o zaman kutuya x işareti konulur. Eğer yapamazsa, 0 işareti konulur. Öğrencinin davranışını ve beceri seviyesini daha ayrıntılı olarak tanımlamak için açıklama bölümünü kullanınız. Unutmayınız, değerlendirirken öğretmeyiniz. Fiziksel Uygunluk Testi TEST MADDELERİ DENEME 1 DENEME 2 DENEME 3 Boy Ağırlık El kavrama kuvveti (3) Kollar Bükülü Asılma (1) Kollar gergin asılma (1) Otur-eriş (2) Mekik (1) Omuz Esnekliği (+/-) The Brockport Fiziksel Uygunluk Testi BFUT; sağlıkla ilişkili kriter dayanaklı bir testtir yaş engelli bireyler Hedef kitle: zihinsel engelli, görme engelli, spinal kord yaralanmalı, serebral palsili, doğuştan anomali amputasyonu olan bireylerdir. BFUT, 27 test maddesini içermektedir. Bir bireyin fiziksel uygunluğunu değerlendirmek için genellikle 4-6 test yeterli görülmektedir Gövde Kaldırma (+/-) El Kavrama Kuvveti El dinamometresi ile ölçülür. Araştırmacı dinamometrenin tutma yerini deneğin eline göre ayarlar. Katılımcı dinamometreyi olabildiğince güçlü bir şekilde sıkar. Araştırmacı kg cinsinden dinamometreyi okuyarak kaydeder. Bireyler el değiştirerek üçer kez deneme yaparlar. Bir el için yapılan üç denemenin ortalaması alınır Kollar Bükülü Asılma Barda kollar bükülü pozisyonda sürdürülen sure kaydedilir. Çenesi barın üstündedir, ancak bara dokunmaz. Beden sallanmamalı, dizler bükülmemeli ve bacaklar hareket etmemelidir. Bir kronometre gerekir. Her bireye bir deneme verilir. Çene bardan aşağıya iner ya da bara değerse, baş arkaya doğru eğilirse kronometre durdurulur. 7

8 Kollar Gergin Asılma Bu testte birey mümkün olduğu kadar uzun süre bara asılı kalır. Test boyunca bacaklar gergin, ayaklar yere değmemelidir. Dirsekler ve dizler bükülmemelidir. Bir kronometre gerekir. Her bireye bir deneme verilir. Puan asılmanın başlamasından parmakların bardan ayrıldığı zamana kadar geçen süredir. Otur-Eriş Otur-Eriş Kutusu na ayaklarını dayayan ve bir bacağı fleksiyonda olacak şekilde uzun oturma pozisyonunda yerde oturan birey, her iki eli üstüste ve dirsekleri ekstansiyonda olacak şekilde 4 kez öne uzanmaya çalışır. 4. kezde ulaşabileceği maksimum noktada pozisyonunu 1 sn. korumalıdır. Orta parmağın, ölçülendirilmiş levha üzerinde uzanabildiği maksimum mesafe test puanıdır. En iyi iki denemenin ortalaması kaydedilir. Omuz germe Gövde kaldırma Mlz: Minder, 30 cm lik bir cetvel Gövde ekstensiyonu, kuvveti ve esnekliğini ölçmek için kullanılan bir testtir. Katılımcı minderin üzerine yüz üstü yatar pozisyonda tüm vücut yerle temas eder, eller uylukların altına yerleşmiş durumdadır. Katılımcıdan gövdesini yavaş ve kontrollü bir şekilde yukarıya kaldırması istenir. Cetvel yardımı ile çene ve minder arasındaki mesafe ölçülür. Minder ve öğrenci çenesi arasında kalan mesafe 30 cm nin üzerinde ise + altında ise - olarak değerlendirme yapılır. Katılımcının ayaklarının yerden kalkmamasına dikkat edilir. Bireyden ayakta durur pozisyonda bir ölçüm alınacak el omuz üstünden sırta değecek şekilde geriye uzatması diğer eli ile de sırtından olacak şekilde ellerin kavuşması istenir. İki el kavuştuğunda sonuç + olarak kavuşmadığında ise - olarak değerlendirme yapılır. Modifiye Mekik Katılımcı uygulamaya sırtüstü yatar pozisyonda, kollarını çapraz yaparak, ellerini omuzlara yerleştirmiş, dizler bükülü, ayak tabanları yere basar pozisyondadır. Bir yardımcı, katılımcının ayaklarını yere doğru bastırarak pozisyonun bozulmasını önler. Başla komutuyla, öğrenci gövdesini, dirsekleri uyluklarına değinceye kadar kaldırır ve başlangıç pozisyonuna geri döner. Geri dönüşte, ikinci bir gövde kaldırışı başlamadan önce, scapulanın inferiör açısı mindere değmiş olmalıdır. Uygulama süresince, kollar göğüsten ayrılmamalıdır. Bir denemeye izin verilir. 60 sn. içinde uygun yapılan her bir mekik sayısı kaydedilir. Mekik, dirseklerin uygun bir şekilde uyluğa değdirilmesi olarak sayılır. 1-4 hafta farklı engel gruplarına yönelik Çalışma deneyimi 5. hafta: ÖSSEP na hazırlık 6. Hafta: Tanışma 7. hafta öndeğerlendirme uygulama 13. hafta Son değerlendirme 14. hafta veda 8

9 UYGULAMA SPOR GRUBU BİREYSEL ÇALIŞMA GRUBU BİREYSEL ÇALIŞMA GRUBU -UYGULAMA ( ) 10 DAK. ISINMA 15 DAK. BEP 15 DAK. İSTASYON 10 Dak. TÜM SINIF ETKİNLİKLERİ 10 dak. Toplanma SPOR GRUBU UYGULAMA 2 HAF. BASKETBOL 1 HAF. FUTBOL 1 HAF. VOLEYBO L 1 HAFTA RAKET SPORLARI Her uygulama günü sırasıyla bir grup Isınma İstasyon, Tüm sınıf etkinliklerinden sorumlu AMAÇLAR MATERYAL UYGULAMA BEP Çocuğun zayıf olduğu beceriyi sapta Bu beceriyi geliştirmek için etkinlik planla Planlamada öğretim yöntemi, materyal ve kurallardaki değişiklikleri belirt. Etkinlik1 Labut devirme -Topu yerden yuvarlayabilme -Hedefi vurabilme Labutlar Orta büyüklükte top 1-Bir ayak önde duvara bakar pozisyonda diğeri arkada, 2. Vücudu öne doğru eğer ve dizleri büker. 3. Topun tutulduğu el aşağı ve geriye gövdenin arkasına doğru sallanır. 4-Topu yere yakın bir şekilde yuvarlar. Top yerden 10 cm den fazla sıçramamalı dır. Labutlar önce yakın mesafeye yerleştirilir. Performansa göre mesafe artırılır. Çocuk devrilen labutları sayar ve ilgili sayı kartını bularak panoya asar. Model olma yöntemi ile birlikte gerektiğinde fiziksel ve sözel yardım kullanılır. Çocuğun çabası taktir edilir. 9

10 ETKİNLİK PLANLARKEN Etkinlik, çocukların ayırt etme, eşleştirme, sıralama, serileme, problem çözme ve neden sonuç ilişkileri kurma gibi zihinsel becerilerini geliştirici yönde olmalıdır. Program, sayı, renk, şekil, büyüklük, zıt kavramlar gibi çeşitli kavramları pekiştirici özellik taşımalıdır. Ödüllendirmeler ETKİNLİK PLANLARKEN Beceri analizi Yardım türü ve miktarı Yapabildiklerinden yola çıkarak yapamadıklarını başarmalarına olanak sağlanmalıdır. 10